1. ประวัติพ่อขุนรามคาแหง การปกครองบ้ านเมืองสมัยพ่ อขุนรามคาแหง พระราชกรณียกิจสมัยพ่ อขุนรามคาแหง
พ่อขุนรามคาแหงมหาราชทรงเป็ นพระโอรสองค์ที่ 3 ด้ านเศรษฐกิจ พระองค์ทรงโปรดให้สร้างทานบกัก
ของพ่อขุน ศรี อินทราทิตย์ กับ พระนางเสื อง เป็ นกษัตริ ยองค์ที่
์ ั
เก็บน้ าที่เรี ยกว่า ทานบพระร่ วง หรื อสรี ดภงค์ เพื่อใช้กกเก็บน้ า
3 แห่งราชวงค์พระร่ วง ผูครอง กรุ งสุโขทัย ในปี พ.ศ1822 -1848
้ ไว้ใช้ในฤดูแล้ง นอกจากนี้ พระองค์ทรงให้เสรี ภาพแก่
เป็ นเวลารวม 20 ปี ต่อจาก พ่อขุนบานเมือง ผูเ้ ป็ นพระเชษฐา ใน ่
ประชาชนในการค้าขายอย่างมีอิสระเสรี ไม่มีการเก็บภาษีผาน
รัชสมัยของพระองค์ บ้านเมืองมีความเจริ ญรุ่ งเรื องยิงกว่ารัชกาล
่ ด่านจาการาษฎร เรี ยกว่า จกอบ ทาให้การค้าขายขยายออกไป
ใด ๆ ในราชวงศ์ พ ระร่ ว ง ราชอาณาเขตแผ่ ข ยายไปอย่ า ง อย่างกว้างขวาง และทรงโปรดให้สร้างเตาเผาเครื่ องสังคโลก
กว้างขวางประชาชนได้รับความร่ มเย็นเป็ นสุ ขทัวหน้า ที่ เรี ยก
่ ในสมัยรัชกาลของพระองค์จึงทรงมีการปกครองแบบใหม่น้ น
ั เป็ นจานวนมาก เพื่อผลิตสิ นค้าออกไปขายยังดินแดนใกล้เคียง
กันว่า “ไพร่ ฟ้าหน้าใส” ทั้งยังได้ทรงประดิษฐ์ตวอักษรไทยขึ้น
ั คื อ พ่อ ปกครองลู ก หรื อ ปิ ตุ รั ก ษ์ หากประชาชนคนใดของ ด้ านศิลปวัฒนธรรม พระองค์ทรงประดิษฐ์ตว
ั
ทาให้ชาติไทยได้สะสมความรู ้ทางศิลปวัฒนธรรม และวิชาการ พระองค์มีเรื่ องทุกข์ร้อน ก็ให้มาสั่นกระดิ่งที่พระองค์ให้แขวน อักษรไทย ที่เรี ยกว่า ลายสื อไทย โดยโปรดให้จารึ กเรื่ องราว
ต่าง ๆสื บทอดกันมากว่าเจ็ดร้อยปี
ไว้ แล้วพระองค์จะทรงออกมาดู แลด้วยพระองค์เอง ยังความ เหตุการณ์ต่าง ๆ สมัยสุโขทัยลงบนศิลา เมื่อ พ.ศ. 1826 เรี ยกว่า
พระองค์ทรงมีพระนามเดิมว่า ขุนรามราช และเมื่อมี ปลาบปลื้มให้แก่ประชาชนในเมืองสุโขทัยเป็ นอย่างยิง ด้วยวิธีน้ ี
่ ศิลาจารึ กหลักที่ 1 พ่อขุนรามคาแหงมหาราชทรงเป็ นผูนาใน
้
พระชนมายุได้ 19 ปี ทรงเข้าร่ วมรบกับพ่อขุนศรี อินทราทิ ตย์ จึงเป็ นที่มาของประเพณี ที่เรี ยกกันว่า "ตีกลองร้องฎีกา" การสร้างศรัทธาให้ประชาชนเลื่อมใสในพระพุทธศานา
เพื่ อ ขับไล่ ขุน สามชน ที่ ห มายจะเข้า มาตี เ มื อ งตาก ในขณะที่ ่ ่ พระองค์ทรงนิมนต์พระสงฆ์นิกายเถรวาท ลัทธิลงกาวงศ์ จาก
ั
ส่วนบรรดาหัวเมืองที่อยูไกลออกไปและอยูในอานาจ เช่น
ทหารของพ่อขุนศรี อินทราทิตย์แตกผ่ายถอยร่ นลงมา พระราม เมืองคนที เมืองพระบาง เมืองชัยนาท เมืองแพร่ และเมืองน่าน เมืองนครศรี ธรรมราชที่กลับมาจากลังกา มาเผยแผ่คาสอนทาง
ั
ราชยังคงไม่ยอมแพ้ พระองค์ทรงไสช้างเข้ากระทายุทธหัตถีกบ พระพุทธศาสนาแก่ราษฎร ซึ่งทาให้ชาวสุโขทัยเกิดความ
ใช้บงคับปกครองแบบภายในวงศ์ญาติ หรื อที่ เรี ยกว่า ปิ ตุบาล
ั
ขุนสามชน เจ้าเมืองฉอด จนได้รับชัยชนะ โดยพระองค์ได้ทรง คื อกาหนดให้ทุก เมื องถื อว่ากษัตริ ย ์ กรุ งสุ โขทัย เป็ นหัวหน้า เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาและแสดงออกมาในรู ปแบบ
ช้างชื่ อ เบกพล ส่ วนช้างของขุนสามชนนั้น มีชื่อว่า มาสเมือง ศิลปกรรมด้านต่าง ๆ เช่น การสร้างพระพุทธรู ป วัด เจดีย ์
หรื อหัวหมู่กษัตริ ยในราชธานี ถือว่าเป็ นญาติกบประมุขของหัว
์ ั
จากเหตุการณ์สาคัญครั้งนี้ พ่อขุนศรี อินทราทิตย์จึงให้พระนาม เมืองลูกหมู่ ประมุขของแคว้นนั้น ๆ มีอานาจปกครองผูคนใน
้ เป็ นต้น ทาให้พระพุทธศาสนาวางรากฐานมันคงในอาณาจักร
่
่
ใหม่แก่พระองค์วา “พระรามคาแหง” ซึ่ งหมายความว่า พระราม สุโขทัย จนกระทังกลายเป็ นศาสนาประจาชาติไทยมาจนถึง
่
หมู่ ข องตนให้ มี ค วามเป็ นอยู่ สุ ข สมบู ร ณ์ แ ละเป็ นระเบี ย บ
ผูเ้ ข้มแข็ง หรื อ เจ้ารามผูเ้ ข้มแข็ง แทนพระนามเดิม เรี ยบร้อย ปั จจุบน
ั

2. ศิลาจารึกพ่ อขุนรามคาแหงมหาราช
จารึ ก ที่ ค นไทยท าขึ้ น ปรากฏหลัก ฐานในต้น พุ ท ธ
ศตวรรษที่ 19 เมื่อคนไทยก่อตั้งอาณาจักรสุ โขทัยขึ้นในแถบลุ่ม
แม่น้ ายม พ่อขุนรามคาแหงมหาราช กษัตริ ยพระองค์ที่ 3 แห่ ง
์
ราชวงศ์สุ โ ขทัย ได้ประดิ ษ ฐ์ล ายสื อ ไทยขึ้ น ในปี พุท ธศัก ราช
1826 ลายสื อไทยในศิลาจารึ กพ่อขุนรามคาแหงมหาราช (ศิลา
จารึ กหลักที่ 1) เป็ นจารึ กอักษรไทยที่เก่าที่สุด และไม่มีลกษณะ
ั พ่อขุนรามคาแหงมหาราช
ของรู ป อัก ษรไทยที่ แ ห่ ง ใดจะเก่ า เท่ า แม้ว่ า จะได้พ บจารึ ก
อักษรไทยจานวนมากในทุกภาคของประเทศไทย แต่หลักฐาน โดย
การค้น พบปรากฏว่ า จารึ กเหล่ า นั้ นมี อ ายุ อ ยู่ ร ะหว่ า งพุ ท ธ
ศตวรรษที่ 20 ลงมาทั้งสิ้ น รู ปอักษรไทยสมัยสุ โขทัยได้เป็ น นางสาว กุลธิดา มาแสน
แม่แบบของรู ปอักษรไทยทัวไปในสมัยปั จจุบน
่ ั
ชั้น ม.6/4 เลขที่ 15
สมัย ของพ่ อ ขุ น รามค าแหงมหาราชเป็ นยุ ค ที่ ก รุ ง
สุ โ ขทัย เฟื่ องฟู แ ละเจริ ญ ขึ้ น กว่า เดิ ม เป็ นอัน มาก ระบบการ เสนอ
ปกครองภายในก่ อให้ เ กิ ดความสงบเรี ยบร้ อยอย่ า งมี
ั
ประสิ ทธิ ภาพ มี การติ ดต่อสัมพันธ์กบต่างประเทศทั้งในด้า น ครูสายพิน วงษารัตน์
เศรษฐิ กิจ และการเมื อง ประชาชนอยู่ดี กินดี สภาพบ้า นเมื อ ง
ก้าวหน้าทั้งทางเกษตร การชลประทาน การอุตสาหกรรม และ โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย เชียงราย
การศาสนา อาณาเขตของกรุ งสุ โขทัยได้ขยายออกไปกว้างใหญ่
ไพศาล