Digitalisering en de opkomst van de platformeconomie schudt de verhoudingen in de journalistiek, media en cultuur op. Wat is de rol van uitgeverijen in de toekomst en hoe kunnen makers geld verdienen via de nieuwe platformen?

1. Platformen en de
toekomst van media
en journalistiek
Maurits Kreijveld
wisdomofthecrowd.nl

2. Vroeger/voor het internet
2

3. Waardeketen (per kanaal)
Curatie
• redactie
• fonds-manager
• A&R-manager
• programma-
directeur
Productie
• drukkerij
• cd/dvd-fabriek
• opnamestudio
Distributie &
marketing
• krantenjongens
• boekwinkels,
kiosken
• platenzaken
• tv/radio-zender
Verkoop/
Transactie
• losse verkoop
• abonnementen
• bundels
controlerende macht bij: uitgeverijen

4. Vroeger (3)
• Distributie: elke content heeft eigen kanaal en ‘hardware’ (drager)
• Centrale positie voor uitgevers / omroepen / redacties:
• Curatie: kwaliteitsbewaking, opmaak
• Investeringen: in productie, in talent, middelen en technologie, ontwikkeling
• Archivering: bewaren, catalogi, later exploiteren
• Kruis-subsidie: betaalde content sponsort gratis,
best sellers financieren niche
• Werkgever: maker in dienst + opleiding + salaris
4
solidariteit
bescherming

5. Convergentie
5
internet
(browser)
smartphone +
3G/4G
streaming
video

6. 6
streaming
social
hardware &
services
netwerk
traditionele
media CONVERGENTIE

7. Nu
7
content =
playlist / timeline / aankoop
één universele toegang
tot alles, overal en altijd
internet-toegang multimedia-afspeelapparaat content-diensten (‘apps’)

8. 8
vroeger nu
waardeketen:
curatie
distributie
marketing
transactie
productie
nieuws
film
serie
muziek
drukkerij,
krant
studio,
video,
dvd
studio,
videoband
opname,
cd
distributiekanaal
internet
smartphone
social media
marktplaats
nieuwe concurrenten

9. Drie strategische vragen
1. Optimale gebruikerservaring
Wirwar van hardware, software,
standaarden voor video en geluid
2. Hoe bereik je een publiek?
Relevant en geïnteresseerd.
Hoe kan consument jou vinden?
3. Hoe verdien je een inkomen?
Wie zorgen voor inkomsten en delen er mee?
9
technologie-platforms
content-platforms
business models

10. vroeger nu
waardeketen:
verticale
integratie
curatie
distributie
marketing
transactie
productie
nieuws
film
serie
muziek
drukkerij,
krant
studio,
video,
dvd
studio,
videoband
opname,
cd
distributiekanaal
internet
smartphone
social media
marktplaats
fusies en
overnames
horizontale integratie
geïntegreerde
producten

11. Verticale integratie
11
Content = ‘app’/ playlist / timeline
hardware
software
marktplaats
Technologie-platforms
(smartphone + appstore)
Content-platforms

12. Horizontaal geïntegreerde content-bedrijven
12

13. 13

14. CONSUMENT:
Hoe vind en volg ik
interessante content
en artiesten?
(goedkoop en eenvoudig)
Controlerende positie content-platformen
14
MAKER/ARTIEST:
Hoe bereik ik een
geïnteresseerd
publiek?
(en verdien ik geld?)

15. Rol van de platformen (5)
CONSUMENT
MAKER/ARTIEST
zoekmachine,
aanbevelingen,
auto-playlist
gratis (adverteerders)
of abonnement
15
marktplaats
infrastructuur
etalage (interface),
distributiekanaal,
marketingtools
(klantprofielen,
reputatie)
platformkosten: 20-30%
gebruikersprofielen
platformsponsoren

16. Business models (1): abonnementen
16
in 10 jaar: print < ½ streaming x10
Netflix: 3,2 mln.
Videoland: 0,8 mln.
Disney: 0,6 mln.
(NL 2019, # abonnees)

17. Business models (2): advertenties
17
print en traditionele media lopen terug:
kranten: -50%
online: +100%, is nu 60% van totale markt
Google + Facebook =
70% online markt (1,4 miljard)
online: 1,0
tv: 1,0
krant: 0,5
online: 2,0
tv: 0,9
krant: 0,25

18. Business models (3): donaties
18
groei > 30% (per jaar)
maar omvang blijft bescheiden
in opkomst: matchfunding
Voordekunst (2018): €4 miljoen voor cultuur&journalistiek

19. Nu (3)
• Distributie: alles via internet + smartphone
• Kranten, games, cd’s, tv-zenders >>> een ‘app’, playlist, time line, autoplay
• Cross-media maar versnipperd over vele kanalen
• Centrale controlerende positie voor platformen:
• Curatie: via algoritmes, op basis van consumentenprofielen en -reviews
(consument = koning)
• Geen/weinig: investeringen, archivering, werkgeverschap, ‘hart voor cultuur’
19

20. Nu (4)
• Iedere maker voor zich: solidariteit en bescherming zijn afgenomen
• Prestaties van individuele content/maker is meetbaar
• Consument is bepalend, niet de maker/artiest of het aanbod
• Inkomen staat onder druk
• Dominant business model: ‘gratis’ (free to consumer)
• Gebruikers betalen met hun data, inzichten in kijk- en koopgedrag
• Rol van sponsoren en adverteerders is groot
20

21. Conclusies
• Platformen zijn de nieuwe machtige tussenpersonen voor curatie en
distributie van content, concurrentie met uitgevers
• Nieuwe gefuseerde media-concerns bedienen alle kanalen:
online + offline
• Nieuwe verdienmodellen in ontwikkeling:
hybride-modellen: sponsoring, ‘shared revenue’, matchfunding, pay
per article, …
21

22. Dilemma: uitgevers
22
toegevoegde waarde van uitgeverijen?

23. Dilemma: Blendle
23
Blendle is ook een concurrent
voor uitgeverijen