งานกลุ่มบทที่ 9

1. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
บทที่ 9
การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

2. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
สถานการณ์ปัญหา(Problem-based
learning)
ครูพลกิต เป็นครูที่พึ่งมาบรรจุใหม่
หลังจากที่รายการตัวต่อสานักงานเขตพื้นที่
การศึกษาประจาจังหวัดที่สังกัดแล้วก็ไปรายงาน
ตัวต่อโรงเรียนซึ่งเป็นโรงเรียนประจาจังหวัด
ผู้อานวยการโรงเรียนมอบหมายให้ครูพลกิตสอน
ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 และเป็นห้องเด็ก
เก่งด้วย ยิ่งทาให้ครูพลกิตรู้สึกไม่มั่นใจในการ
สอนว่าตนเองจะสามารถทาได้ดีหรือไม่และ
นักเรียนจะสนุกหรือสนใจในวิธีการสอนของ
ตนเองหรือไม่
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

3. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
สถานการณ์ปัญหา(Problem-based
learning) (ต่อ)
ที่สาคัญคือนักเรียนห้องนี้มีลักษณะที่ชอบค้นคว้า หาความรู้ กิจกรรมที่
เน้นให้ปฏิบัติได้ลงมือกระทา ฝึกคิดหรือที่ท้ายทายการทางานนักเรียนจะ
ชอบมากอีกทั้งยังเรียนพิเศษแบบเข้มข้นเนื้อหาในหนังสือเรียนส่วนใหญ่
นักเรียนจะรู้และทาความเข้าใจอย่างลึกซึ้งมาก่อนแล้ว แต่ที่สังเกตได้ชัดคือ
นักเรียนจะแข่งกันเรียน ทางานกลุ่มไม่ค่อยประสบความสาเร็จเท่าที่ควร ซึ่งผู้
อานวยการโรงเรียนฝากความหวังไว้ที่ครูพลกิตเพื่อช่วยพัฒนาและแก้ปัญหา
การเรียนรู้ของนักเรียนในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้องนี้ให้ได้
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

4. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ภารกิจที่1
ครูพลกิตจะมีหลักในการเตรียมความพร้อมเพื่อให้สามารถจัดการ
เรียนรู้ให้มีประสิทธิภาพได้อย่างไร
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

5. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
การจัดการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพนั้นผู้สอนควรดาเนินการจัดเตรียม
ความพร้อมและสิ่งที่จะสนับสนุนการจัดประสบการณ์เรียนรู้ของผู้เรียนให้
บรรลุเป้าหมายและเกิดการเรียนรู้ที่ดี
สิ่งที่ครูพลกิตจะ
ต้องจัดเตรียม
สื่อและวัสดุ
อุปกรณ์
สิ่งแวดล้อม
ทางการเรียนรู้
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
ความพร้อม
ของผู้เรียน

6. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ครูพลกิตต้องเตรียมความพร้อมของสื่อดังนี้
คัดเลือกสื่อที่ตอบสนองวิธีการเรียนรู้เพื่อใช้ในการนาเสนอความรู้
พัฒนาหรือปรับปรุงสื่อเพื่อให้สามารถใช้งานได้
ออกแบบและพัฒนาสื่อการเรียนรู้ที่มีความสอดคล้องกับการเสาะ
แสวงหาความรู้และเป้าหมายของรายวิชา
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

7. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ครูพลกิตสามารถแบ่งการใช้สื่อ
ออกเป็น 3 ช่วง คือ
ก่อนการจัดการเรียนรู้
หลังการจัดการเรียนรู้
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
ระหว่างการจัดการเรียนรู้

8. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ก่อนการจัดการเรียนรู้
ผู้สอนและผู้เรียนควรมีการศึกษาวิธีการใช้งานสื่อให้เกิดความชานาญ
ตรวจสอบความพร้อมของสื่อว่าสามารถใช้งานได้จริง
เก็บสื่อและวัสดุการเรียนให้ง่ายและสะดวกต่อการใช้งาน
ถ้าใช้สื่อที่มีเสียงประกอบหรือวีดิทัศน์ ควรทดสอบว่าแสดงผลได้หรือไม่
เช็คว่าสื่อนั้นผู้เรียนสามารถมองเห็นหรือได้ยินอย่างทั่วถึงในชั้นเรียน
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

9. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ระหว่างการจัดการเรียนรู้
มีการเน้นสาระสาคัญ ความคิดรวบยอดที่ต้องการให้ผู้เรียนใส่
ใจด้วยการเขียนบนกระดานหรือเน้นลงในสื่อ
หลังการจัดการเรียนรู้
ปฏิบัติตามที่กาหนดในบทเรียนด้วยการอภิปราย การทาโครงงาน
หรือกิจกรรมอื่นๆที่ให้ผู้เรียนได้นาความรู้ไปใช้
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

10. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
สิ่งแวดล้อม
ทางการเรียนรู้
เตรียมความพร้อม
ของห้องเรียน
ให้น่าเรียน
เตรียมความพร้อม
ของห้องปฏิบัติการ
สาหรับบางวิชา
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
ห้องต้องเอื้อต่อการจัด
กิจกรรมกลุ่มหรือ
กิจกรรมการเรียนรู้อื่นๆ
เตรียมอุปกรณ์ต่างๆ
ที่ต้องใช้ให้อยู่ในสภาพที่
พร้อมใช้งานได้จริง

11. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
เริ่มด้วยการให้มโนมิติทางการเรียนล่วงหน้าก่อนเรียน
โดยการ จัดทาโครงเรื่องเนื้อหาให้ผู้เรียนศึกษาล่วงหน้า
การแนะนากิจกรรมการเรียน
ให้สารสนเทศที่สาคัญก่อนจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะ
เป้าหมาย ให้ผู้เรียนใส่ใจ และสร้างความต้องการที่จะเรียนรู้
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

12. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
การสร้างแรงจูงใจ และการปฐมนิเทศก่อนเรียน
การนาเสนอให้ผู้เรียนทราบถึงสาระสาคัญของ
การสอนการจัดกิจกรรม
กระตุ้นให้ผู้เรียนสร้างความเกี่ยวข้องของบทเรียนกับ
ประสบการณ์เดิมและเนื้อหาที่จะเรียนรู้ในอนาคต
โดยการ
เป้าหมาย
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

13. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
การดาเนินการตามบทเรียน
ครูพลกิตควรจะดาเนินการ
เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย ดังนี้
ให้กิจกรรมการเรียนรู้ที่ชัดเจน
กาหนดขั้นตอนในการเรียนรู้
สร้างแรงจูงใจในการเรียน
ตั้งคาถามในระหว่างเรียน
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

14. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ภารกิจที่2
ให้วิเคราะห์ว่าจะเลือกใช้สื่อหรือวิธีการจัดการ
เรียนรู้แบบใดจึงจะสอดคล้องกับลักษณะการเรียนรู้
ของผู้เรียนตามสถานการณ์ที่กาหนดให้
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

15. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
จากลักษณะการเรียนรู้ของผู้เรียนตาม
สถานการณ์ที่กาหนดให้ครูพลกิตควรจะ
เลือกใช้สื่อประเภทวิธีการ
เพราะลักษณะการเรียนรู้ประเภทนี้มีแนวคิด
เกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ที่เปลี่ยนมามุ่งเน้นให้ผู้เรียน
เป็นผู้มีบทบาทในการลงมือกระทา คิดและสร้างความรู้
ขึ้นด้วยตนเองซึ่งสอดคล้องกับลักษณะนักเรียนชั้น
มัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่ครูพลกิตสอน
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

16. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ตัวอย่างการ
จัดการ
เรียนรู้
การเรียน
แบบร่วมมือ
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
การเรียนรู้
แบบ
โครงงาน
การเรียนรู้
แบบสร้าง
องค์ความรู้
การเรียนรู้
แบบใช้
ปัญหาเป็น
ฐาน
การเรียนรู้
แบบสืบเสาะ

17. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
การเรียนแบบร่วมมือ
นักเรียนเรียนด้วยกันเป็นกลุ่มเล็กแบบคละ
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
ความสามารถ
นักเรียนทางานร่วมกัน ช่วยเหลือกันในการ
ผสมผสานความรู้ที่มีอยู่เดิมกับความรู้ใหม่
นักเรียนทากิจกรรมในการสืบค้น (Explore)
อภิปราย (Discuss) อธิบาย (Explain)
สอบสวนแนวความคิดและแก้ปัญหาร่วมกันในกลุ่ม

18. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
รูปแบบการเรียนแบบร่วมมือที่
เป็นที่ยอมรับกันแพร่หลาย มี
ดังต่อไปนี้
1. STAD (Student Teams -Achievement Division) เป็นรูปแบบการเรียนรู้มี
เป้าหมายเพื่อพัฒนาการสัมฤทธ์ิพลของการเรียนและทักษะทางสังคมเป็นสา คัญ
2. TGT (Team Games Tournament) เป็นการจูงใจในการเรียนเพิ่มขึ้น โดยการใช้
การแข่งขันเกมแทนการทดสอบย่อย
3. TAI (Team Assisted Individualization) เป็นรูปแบบการเรียนที่ผสมผสาน
แนวคิดระหว่างการร่วมมือในการเรียนรู้กับการสอนเป็นรายบุคคล
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

19. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
4. CIRC (Cooperative Integrated Reading and Composition) เป็นรูปแบบการ
เรียนแบบร่วมมือแบบผสมผสาน ที่มุ่งพัฒนาขึ้นเพื่อสอนการอ่านและการเขียน
สาหรับนักเรียนประถมศึกษาตอนปลายโดยเฉพาะ
5. Jigsaw เป็นรูปแบบที่เหมาะสมกับวิชาที่เกี่ยวข้องกับการบรรยาย เช่นสังคม
ศึกษาวรรณคดี วิทยาศาสตร์ในบางเรื่อง เน้นการพัฒนาความรู้ ความเข้าใจ
6. Co – op Co – op เป็นรูปแบบที่สมาชิกแต่ละคนในกลุ่มย่อยจะได้รับมอบหมาย
ให้ศึกษาเนื้อหา หรือทา กิจกรรมที่ต่างกัน ทา เสร็จแล้วนา ผลงานมารวมกันเป็น
กลุ่มร่วมกันแก้ไขทบทวนแล้วนา มาเสนอต่อชั้นเรียน
7. การเล่าเรื่องรอบวง (Round robin) เป็นเทคนิคการเรียนแบบร่วมมือที่เปิด
โอกาสให้สมาชิกทุกคนได้เล่าประสบการณ์ ความรู้ สิ่งที่ตนกา ลังศึกษา สิ่งทตี่น
ประทับใจให้เพื่อนๆ ในกลุ่มฟัง
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
ม

20. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
8. มุมสนทนา (Corners) เป็นรูปแบบที่ให้ผู้เรียนกลุ่มย่อยแต่ละกลุ่มช่วยกันหา
คา ตอบสา หรับโจทย์ปัญหาต่างๆ ที่ครูยกขึ้นมา และเปิดโอกาสให้ผู้เรียนอธิบาย
เรื่องราวที่ตนศึกษาให้เพื่อนกลุ่มอื่นฟัง
9. คู่ตรวจสอบ (Pairs Check) แบ่งนักเรียนเป็นกลุ่มละ 4 หรือ 6 คน จับคู่กัน
ทา งาน คนหนึ่งทา หน้าที่เสนอแนะวิธีแก้ปัญหา อีกคนทา หน้าที่แก้โจทย์ เสร็จข้อ
ม
ที่1 แล้วให้สลับหน้าที่กัน เมื่อเสร็จครบ 2 ข้อ ให้นา คา ตอบมาตรวจสอบกับ
คา ตอบของคู่อื่นในกลุ่ม
10. คู่คิด (Think-Pair Share) ครูตั้งคา ถามให้นักเรียนตอบ นักเรียนแต่ละคน
จะต้องคิดคา ตอบของตนเอง นา คา ตอบมาอภิปรายกับเพื่อนที่นั่งติดกับตน นา
คา ตอบมาเล่าให้เพื่อนทั้งชั้นฟัง
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

21. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
11. ร่วมกันคิด (Numbered Heads Together) ครูถามคา ถาม เปิดโอกาสให้
นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันคิดหาคา ตอบ จากนั้นครูจึงเรียกให้นักเรียนคนใดคน
หนึ่งจากกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งหรือทุกๆกลุ่มตอบคา ถาม เป็นวิธีการที่นิยมใช้ในการ
ทบทวนหรือตรวจสอบความเข้าใจ
12. การเรียนแบบร่วมมือกับการสอนคณิตศาสตร์ (Johmson andJohmson, 1989)
กล่าวว่า การเรียนแบบร่วมมือสามารถใช้ได้เป็นอย่างดีในการเรียนคณิตศาสตร์
เพื่อให้นักเรียนคิดทางคณิตศาสตร์เข้าใจการเชื่อมโยงระหว่างมโนมติและ
กระบวนการ และสามารถที่จะประยุกต์ใช้ความรู้อย่างคล่องแคล่ว
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

22. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
การเรียนรู้แบบ
โครงงาน
ความรู้ความจา
(Knowledge)
ความเข้าใจ
(Comprehension)
เป็นการเรียนรู้ที่
เชื่อมโยงหลักการ
พัฒนาการคิดขอ
งบลูม (Bloom)
การนาไปใช้
(Application) การวิเคราะห์
(Analysis)
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
การประเมินค่า
(Evaluation)
การสังเคราะห์
(Synthesis)

23. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
รูปแบบการเรียนรู้แบบ
โครงงานมีดังต่อไปนี้
ผู้สอนต้องสังเกต สร้างความสนใจให้
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
เกิดขึ้นในตัวผู้เรียน
ตกลงร่วมกันในการเลือกเรื่องที่สนใจ
ต้องการศึกษาอย่างละเอียด

24. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
มีขั้นตอนดังนี้
1. ผู้เรียนกาหนดปัญหาที่จะศึกษา
2. ผู้เรียนตั้งสมมติฐานเบื้องต้น
3. ผู้เรียนตรวจสอบสมมติฐานเบื้องต้น
4. ผู้เรียนสรุปข้อความรู้จากผลการ
ตรวจสอบสมมติฐาน
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

25. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ระยะที่3 ขนั้
สรุป
เป็นระยะสุดท้ายของโครงงานที่ผู้เรียน
ค้นพบคาตอบของปัญหาแล้ว
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
สิ่งที่แสดงความผู้เรียน
ของครูพลกิต
ประสบความสาเร็จ คือ
1. ผู้เรียนเขียนรายงานเป็น
รูปแบบงานวิจัยเล็ก ๆ
2. ผู้เรียนนาเสนอผลงาน โดยอาจแสดง
เป็นแผงโครงงานให้ผู้ที่สนใจรับรู้

26. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
การเรียนรู้แบบใช้
ปัญหาเป็นฐาน
สิ่งที่ครูพลกิต
ต้องคานึงถึง
คือ
พื้นฐานความรู้ความสามารถของผู้เรียน
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
ประสบการณ์ของผู้เรียน
ความสนใจของผู้เรียน
ภูมิหลังของผู้เรียน

27. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
การเรียนรู้แบบ
สร้างองค์ความรู้
จัดเป็นการเรียนรู้ตามทฤษฎีคอนสตัคติวิสต์
สนับสนุนการสร้างมากกว่าความพยายามใน
การถ่ายทอดความรู้ ดังนั้น
คอนสตรัคติวิสต์(Constructivism)
จะมุ่งเน้นการสร้างความรู้ใหม่อย่างเหมาะสม
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
ของแต่ละบุคคล

28. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
แนวทางในการ
จัดการเรียนรู้แบบ
สร้างองค์ความรู้มี
รายละเอียดดังนี้
การเชื่อมโยง
ความรู้เดิม
กับความรู้
ใหม่
การกระตุ้นให้
เกิดความสงสัย
และท้าทายการ
เรียนรู้
การส่งเสริม
การเรียนรู้ผ่าน
การสร้าง
ประสบการณ์ที่
หลากหลาย
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
การสร้างความ
เข้าใจของ
ตนเองและกลุ่ม
โดยสะท้อน
ความคิด
การส่งเสริม
การมี
ปฏิสัมพันธ์
เชิงสังคม

29. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
การเรียนรู้แบบ
สืบเสาะ
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้
มุ่งเน้นกิจกรรมที่หลากหลาเกี่ยวกับ
การสังเกต การถามคาถาม
การทดสอบตรวจสอบหลักฐานเพื่อเป็น
การยืนยันความรู้ที่ได้ค้นพบ
กระตุ้นผู้เรียนให้ตื่นเต้นสงสัยใคร่รู้ให้
ผู้เรียนตั้งใจรวบรวมข้อมูลและหลักฐาน

30. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ เพื่อให้ผู้เรียนสร้างองค์
ความรู้ใหม่โดยเชื่อมโยงสิ่งที่เรียนรู้เข้ากับประสบการณ์หรือความรู้
เดิม เรียกรูปแบบการสอนนี้ว่า Inquiry cycle หรือ
5Es มีขนั้ตอนดังนี้
1) การสร้างความสนใจ (Engage)
2) การสารวจและค้นหา (Explore)
3) การอธิบาย (Explain)
4) การขยายความรู้ (Elaborate)
5) การประเมินผล (Evaluate)
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้

31. คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
นายพงพูวิศ สุขรี่ 563050110-5
นายศรายุทธ ลูกอินทร์ 563050389-8
นายศิริ ศิริภิรมย์ 563050392-9
บทที่ 9 การเลือกใช้สื่อและวิธีการจัดการเรียนรู้