Πολιτισμός,Δραστηριότητες,Τέχνης

1. ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ
ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟΣ
ΚΑΙ
ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ
ΕΡΓΟ
1ο Γυμνάσιο Ασπροπύργου
Β τάξη - τμήματα:Β1 & Β4 - σχολ. έτος 2014-2015
Βιωματική δράση στα πλαίσια του μαθήματος
“Πολιτισμός και Δραστηριότητες Τέχνης”
Υπεύθυνη καθηγήτρια : Ορφανού Σωτηρία (Εικαστικός)

2. Μικρόκοσμος
Μακρόκοσμος
Ανάψανε οι λαμπάδες του ουρανού.
Το παιδί εκείνο το βράδυ δεν κοιμήθηκε..
Κατάφερε όλη τη νύχτα να μετρήσει τ΄άστρα
να τα μετρήσει όλα..σιγά σιγά...ένα ένα ...όλα”
Μενέλαος Λουντέμης “Ενα παιδί μετράει τ΄άστρα”
Δύο κόσμοι άπειροι, ανεξερεύνητοι, μαγικοί.
Στη μέση στέκεται ο άνθρωπος. Μεταξύ του άπειρα μικρού και
του άπειρα μεγάλου.
Από τις καταβολές της ύπαρξης του προσπάθησε να καταλάβει
και να εξερευνήσει αυτά τα δύο άκρα. Προσπάθησε μέσω της
Επιστήμης, να γεφυρώσει και να βρει τις σχέσεις που τους
συνδέουν. Προσπάθησε και έμαθε, πως υπάρχουν αναλογίες και
νόμοι, κοινοί για τα αστέρια, για τα μόρια, τα άτομα και για τον
ίδιο.
Είναι εκπληκτικό το γεγονός το ότι οι πιο πολλές τεχνολογικές
ανακαλύψεις στηρίχτηκαν σε αυτόν το νόμο, που περιγράφεται
στην αρχαία Αιγυπτιακή σοφία και τους 7 Νόμους του
Κυμβαλείου, ως ο Νόμος της Αναλογίας (οπως είναι πάνω, είναι
και κάτω).
Όπως κινούνται οι άνθρωποι και τα αντικείμενα, έτσι, με τους
ίδιους νόμους, πρέπει να κινούνται τα αστέρια και οι πλανήτες,
είπε ο Νεύτων και θεμελίωσε τους Νόμους της Μηχανικής, που
αιώνες αργότερα, θα έστελναν τον άνθρωπο στο φεγγάρι.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

3. Ο Ρόλος του Τηλεσκόπιου
Κεντρικό ρόλο στην εξέλιξη της γνώσης για το Σύμπαν έπαιξε η
ανακάλυψη του τηλεσκόπιου.
Μετά την ανακάλυψη αυτή, η έρευνα του Σύμπαντος πήρε τη
μορφή μιας επιστημονικής εργασίας. Με τη βοήθεια αυτού του
οργάνου, επιτεύχθηκε η διεύρυνση των ορατών στον άνθρωπο
ορίων του.
Από την ημέρα που ο Γαλιλαίος έστρεψε, για πρώτη φορά το
τηλεσκόπιο προς τον ουρανό και είδε τα ουράνια σώματα
μεγενθυμένα, γεγονός που δεν είχε συμβεί ποτέ μέχρι τότε, η
ανθρωπότητα άλλαξε μια για πάντα. Για παράδειγμα ήταν ο
πρώτος που είδε όρη πάνω στη Σελήνη, τους δορυφόρους του
Δία, το μισοφέγγαρο της Αφροδίτης, τους δακτυλίους του
Κρόνου και τις κηλίδες τουΉλιου.
Όταν ο Γαλιλαίος ανακόίνωσε ότι είδε με το τηλεσκόπιό του όρη
στην Σελήνη, ο φιλόσοφος Cesare Cremonini ήταν ένας από
αυτούς που αρνήθηκαν ακόμα και να ελέγξουν κοιτώντας,
ισχυριζόμενος ότι ο Αριστοτέλης είχε αποδείξεί ότι η Σελήνη
ήταν τέλεια σφαίρα. Ανάλογα προβλήματα προέκυψαν από την
ανακάλυψη των ηλιακών κηλίδων.
Κατά παρόμοιο τρόπο άλλαξε όταν ο άνθρωπος έστρεψε, για
πρώτη φορά, το μικροσκόπιο προς οτιδήποτε το έμψυχο και
άψυχο και είδε τη δομή τους.
Στη σημερινή μάλιστα εποχή, με τη χρησιμοποίηση των
ηλεκτρονικών κατοπτρικών τηλεσκοπίων, τα οποία
παρουσιάζουν πολύ μικρή διάθλαση και αξιόλογη ικανότητα
μεγέθυνσης, δόθηκε η δυνατότητα να μελετηθούν κόσμοι που
απέχουν εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη.
ΟΡΓΑΝΑ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ
ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΥ
ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟΥ
(ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ-
ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ)

4. Ο Ρόλος του Μικροσκόπιου
Μικροσκόπιο είναι το όργανο που επιτρέπει την παρατήρηση
μικροσκοπικών αντικειμένων. Η εφεύρεση του πρώτου σύνθετου
μικροσκοπίου έχει αποδοθεί στους Ολλανδούς
Χανς Γιάνσεν, Ζακαρίας Γιάνσεν και Χανς Λιπερσέι το 1590.
Το 17ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε συστηματικά από τον φυσικό
φιλόσοφο Ρόμπερτ Χουκ, ο οποίος δημοσίευσε το έργο
Micrographia (1665), με εικόνες γνωστών αντικειμένων και
εντόμων σε μικροσκοπική κλίμακα. Τα μικροσκόπια
επέδρασαν σημαντικά στην ιστορία της βιολογίας,
τουλάχιστον την εποχή που άρχισαν να χρησιμοποιούνται και
συντέλεσαν στην ανακάλυψη των μικροβίων καθυστερώντας
έτσι την κατάρριψη της θεωρίας της αυτόματης γέννησης.
Τα πρώτα μικροσκόπια ήταν οπτικά, δηλαδή συνδύαζαν
διαφόρων ειδών φακούς για μεγέθυνση, αποτελώντας
ουσιαστικά άμεση εξέλιξη των μεγεθυντικών φακών. Τον 20ό
αιώνα εμφανίστηκαν και τα ηλεκτρονικά μικροσκόπια και
αργότερα τα μικροσκόπια ηλεκτρονικής σάρωσης, που
μπορούν να υπολογίσουν και να οπτικοποιήσουν το βάθος.
Τα οπτικά μικροσκόπια έχουν μέγιστη μεγέθυνση 1600Χ. Την
μέγιστη μεγέθυνση την επιτυγχάνουν με την χρήση ειδικού ελαίου
με κατάλληλο δείκτη διάθλασης, το κεδρέλαιο, που
παρεμβάλλεται ανάμεσα στον φακό και την πλάκα του
αντικειμένου. Ένα μικροσκόπιο μπορεί να είναι τριοφθάλμιο,
διοφθάλμιο ή μονοφθάλμιο.
ΟΡΓΑΝΑ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ
ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΥ
ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟΥ
(ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ-
ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ)

5. Ο μικρόκοσμος και ο μακρόκοσμος ανέκαθεν αποτελούσαν πηγή
έμπνευσης για τους καλλιτέχνες. Στην αρχαιότητα οι απεικονίσεις του
ορατού με γυμνό μάτι σύμπαντος έπαιρναν την μορφή θεών.
Μετά την ανακάλυψη όμως των τεχνικών μέσων παρατήρησης, αρχικά
του τηλεσκόπιου και αργότερα του μικροσκόπιου , των φυσικών
μορφών και φαινομένων, και με την εξέλιξη της επιστημονικής γνώσης,
η εικαστική απεικόνιση διαφοροποιήθηκε.
Στην εποχή της Αναγέννησης η καλλιτεχνική αναπαράσταση πλέον
συνέβαλε στη μετάδοση της γνώσης, και ο καλλιτέχνης, ως
διαμεσολαβητής, έπρεπε να διαθέτει βαθιά και ευρεία εξοικείωση με
την πραγματικότητα που τον περιέβαλε. Η ζωγραφική έγινε μια
διαδικασία με συγκεκριμένα προβλήματα και λύσεις που μπορούσαν να
επαληθευτούν. H τεχνική της ζωγραφικής εξελίχτηκε μαζί με την
επιστημονική αναζήτηση και εναρμονίστηκε μαζί της στην ανακάλυψη
των νόμων της φύσης και του σύμπαντος.Ένα χαρακτηριστικό
παράδειγμα καλλιτέχνη της εποχής εκείνης είναι ο ο Λεονάρντο ντα
Βίντσι (Leonardo da Vinci) ζωγράφος, γλύπτης, εφευρέτης,
αρχιτέκτονας, μηχανικός και επιστήμονας. Μέσα από τη ζωγραφική
του παρουσιάζει έναν κόσμο ιδεατό, φανταστικό, ξεπερνώντας την
απλή μίμηση της φύσης.Όμως αυτό κρύβει ένα θαυμασμό και μια
συνεχή μελέτη και παρατήρηση κάθε φυσικής λεπτομέρειας, καθώς
διακατέχεται από μια έκσταση μπροστά στο μεγαλείο του κόσμου.
Σήμερα η αλληλεπίδραση της επιστήμης και της τέχνης είναι εξίσου
σημαντικές για τον εμπλουτισμό του ανθρώπινου πολιτισμού .
Οι Καλλιτέχνες εμπνέονται από τις ανακαλύψεις των επιστημόνων και
τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, ενώ την ίδια στιγμή οι επιστήμονες
αφήνουν τα επιστημονικά εργαστήρια και πιάνουν τα πινέλα και τις
φωτογραφικές μηχανές και καταγράφουν την ομορφιά της επιστήμης
τους. Η φαντασία και η δημιουργικότητα συναντούν την επιστήμη και
μαζί δημιουργούν εικόνες και ήχους που αλλάζουν την αντίληψη μας
για τον κόσμο.
ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ
ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟΣ
ΚΑΙ
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

6. Θεός (εκ του θέω = τρέχω)
Είναι το σύνολο της ύλης και της ενέργειας ολοκλήρου του σύμπαντος. Αυτή η δύναμη κάθε
λεπτό διαφοροποιείται ανάλογα με τις θέσεις των ουράνιων σωμάτων, και επιδρά ανάλογα,
πρώτα στα ανθρώπινα σύνολα, και μετά στα άτομα.
''O Θεός κατοικεί στο απρόσιτον φως''. Απρόσιτο με κάθε έννοια, μακρινό, πολύ εκτυφλωτικό
ή καθόλου ορατό Ένα τέτοιο φως έχει και ο ήλιος, τον οποίο από τα αρχαία χρόνια, αλλά
ακόμα και σήμερα όλες οι θρησκείες,
που είναι ταπεινή ερμηνεία των μυστηρίων του Σύμπαντος, τον λαμβάνουν υπ όψη τους.
Πολλοί αρχαίοι Λαοί τον είχαν σαν Θεό = Απόλλων,Αμμων Ρα κλπ.
Στις Αρχαίες θρησκείες οι ναοί χτίζονταν έτσι που το φως του ήλιου να μπαίνει μέσα σ αυτούς.
Οι Χριστιανικοί ναοί έχουν το ιερό προς ανατολάς, γεγονός που σου δίνει τη δυνατότητα να
προσανατολιστείς, που είναι ο βορράς κλπ.
Στα χριστιανικά νεκροταφεία το κεφάλι του νεκρού μπαίνει προς τη Δύση, ώστε να βλέπει την
ανατολή. Σε πολλές περιπτώσεις η Χριστιανική Θρησκεία συσχετίζει γεγονότα με άστρα: Γέννηση
= άστρο Βηθλεέμ, Σταύρωση-Ανάσταση μετά την πρώτη πανσέληνο της εαρινής ισημερίας ( Η
Ισημερία δημιουργεί ένα σταυρό, φέρνει αύξηση του φωτός της ημέρας, και μετά την πανσέληνο
επέρχεται η Χάση και η Νέα Σελήνη,
ένα είδος αναστάσεως. Πολλές ψαλμωδίες συσχετίζονται με ουράνια φαινόμενα όπως:
Κρεμάζων γην επ ουδενός ( Ο μαγνητισμός την κρατεί).
Ο εν ύδασι την γην κρεμάσας ( Το νερό είναι μέρος του φωτός, έχει δύο από τα στοιχεία του
φάσματος).
Σε προσκυνείν τον ήλιον της Δικαιοσύνης.
Εγώ ειμί, το φως, και η αλήθεια και η ζωή . Εδώ ας κάνουμε μια αστρονομική παρατήρηση. Στο
Σύμπαν, στο γαλαξία μας, στο πλανητικό μας σύστημα, το ένα ουράνιο σώμα, κινεί και
τροφοδοτεί το άλλο. Μοιάζουν με τα γρανάζια ενός παλιού ρολογιού- ίσως αυτό το πλανητικό
σύστημα να έδωσε την ιδέα για την κατασκευή του. Το άστρο μας, ο ήλιος έχει μια ισορροπία μα
το υπόλοιπο πλανητικό σύστημα. Αποτέλεσμα των επιδράσεων του υπολοίπου Σύμπαντος. Είναι
άρα αντιπροσωπευτικός αυτού του Σύμπαντος.
Το ανθρώπινο σώμα είναι αντίγραφο της Γης. Μα μήπως κι η Γη δεν είναι αυτή που κατά καιρούς
της επιβάλει να είναι το τεράστιο Σύμπαν;
Λέμε ότι ο άνθρωπος είναι εξομοίωση του Θεού. Αν λοιπόν Θεός είναι το Σύμπαν, που όπως το
γνωρίζουμε μοιάζει «να σκέπτεται», τότε ο άνθρωπος είναι μια μικρογραφία του. Ετσι ο
άνθρωπος, άσχετα με τη θρησκεία που πιστεύει, μοιάζει στο Θεό.
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

7. Ο ήλιος ως σύμβολο
Οι πανοραμικές εικόνες του ήλιου που παρέχει πλέον η NASA
προσφέρουν συναρπαστικές αποτυπώσεις του αστεριού που
ευθύνεται για τη ζωή στη Γη. Η απομυθοποίηση ωστόσο του ήλιου
και ο «υποβιβασμός» του από το θεϊκό κύρος που του απέδιδαν για
χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι είναι μια σχετικά καινούρια ιστορία.
Οι μυθολογίες των κοινωνιών και των πολιτισμών της οικουμένης
βρίθουν από εξωφρενικές αναπαραστάσεις του αστεριού μας και
ευφάνταστες ιστορίες για το πώς βρέθηκε εκεί πάνω.
Ο ήλιος, με τη μαγική του δύναμη να δίνει ζωή, δεν θα μπορούσε να
μη λογίζεται θεός, ούτε και να μη συνδέεται ευθέως και με άλλες
όψεις της καθημερινής ζωής.
Ας δούμε λοιπόν τους πλέον συναρπαστικούς μύθους που έχει
σκεφτεί ποτέ ο άνθρωπος για τον ζωοδότη ήλιο και τις
αναπαραστάσεις του.
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

8. Ο θεός Απόλλωνας
Η Γη ήταν το κέντρο του κόσμου και καμία παρατήρηση δεν
μπορούσε να το αλλάξει αυτό! Τι κι αν στα πολυάριθμα
αστρονομικά μοντέλα της αρχαιότητας το γεωκεντρικό
σύμπαν δημιουργούσε προβλήματα; Τι κι αν ο Αρίσταρχος -ο
«Κοπέρνικος της αρχαιότητας»-και ο Μέλισσος (οι Σάμιοι),
ορκίζονταν ότι ο ήλιος είναι το κέντρο του κόσμου; Τι κι αν
πολλές παρατηρησιακές αποφάνσεις και εμπειρικά δεδομένα
πρόσταζαν ότι η Γη δεν μπορούσε να ήταν το αρχιμήδειο
σημείο του κόσμου; Τίποτα δεν μπορούσε να εκθρονίσει τον
πλανήτη μας από την ιδιαίτερα τιμητική του θέση. Υστερα ήρθε
ο Πτολεμαίος και το περίφημο γεωκεντρικό του μοντέλο, περί
το 150 μ.Χ., που θα παγίωνε τη σφαλερή αντίληψη γύρω στα
1.400 χρόνια! Στο αστρονομικό σύστημα του αλεξανδρινού
μαθηματικού ο ήλιος ήταν η τέταρτη σφαίρα σε τροχιά γύρω
από την ακίνητη Γη, μεταξύ της Αφροδίτης και του Άρη…
Στην ελληνική μυθολογία, ο θεός Απόλλωνας, γιος του Δία,
καβαλούσε το άρμα του και διέτρεχε κάθε μέρα τον ουρανό
φέρνοντας το φως στην οικουμένη. Ο ακτινοβόλος Απόλλωνας
δεν αντιπροσώπευε βέβαια μόνο τον ζωοδότη ήλιο, αλλά έγινε
προοδευτικά και θεός της μουσικής, της λογικής και του λόγου
εν γένει. Στη «Γέννηση της Τραγωδίας» μάλιστα ο γερμανός
φιλόσοφος του 19ου αιώνα Φρίντριχ Νίτσε αναγνωρίζει στον
ρόλο του Απόλλωνα την τάση να χαλιναγωγεί το παράλογο,
φέρνοντας την πειθαρχία και την τάξη στην ανθρώπινη
συλλογιστική. Αυτό κι αν ήταν έργο για έναν θεό που περνούσε
τη μέρα του καβάλα στο φτερωτό του άρμα!
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

9. Ο θεός Ρα της Αιγύπτου
Η λατρεία της πανάρχαιας θεότητας του ήλιου δεν περιοριζόταν μόνο
στην Ηλιόπολη της Αιγύπτου.
Ο θεός δάνειζε το όνομά του στους Φαραώ, που μετονομάζονταν σε
«Γιοι του Ρα». Καθώς λοιπόν ο ήλιος είναι η ζωοδότρα δύναμη του
κόσμου, πολύ βολικά ο Ρα ήταν και πλάστης θεός. Το αγαπημένο του
μέσο μεταφοράς ήταν το πλοίο -και όχι το σύνηθες άρμα-, το οποίο δεν
το χρησιμοποιούσε μόνο για τις ουράνιες μετακινήσεις του, αλλά και
για την καταβύθισή του στον κάτω κόσμο τη νύχτα. Ο Ρα μάλιστα
αναγεννιόταν κάθε μέρα, όμοια με τον ήλιο…
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

10. Ο θεός των Αζτέκων Huitzilopochtli
Η θεότητα Huitzilopochtli είχε τη διπλή ιδιότητα να είναι θεός
και του ηλίου και του πολέμου, ενσαρκώνοντας τη δομή μιας
κοινωνίας που τοποθετούσε τον πόλεμο στις πρώτες τάξεις.
Οι Αζτέκοι πίστευαν ότι οι νεκροί πολεμιστές τους
μετενσαρκώνονταν σε πουλιά, γι’ αυτό και οι
αναπαραστάσεις του Huitzilopochtli θυμίζουν πουλί με
πολύχρωμα φτερά.
Ο θεός του ήλιου λοιπόν, που βρισκόταν σε συνεχή μάχη με το
σκότος, απαιτούσε αίμα από ανθρώπινες καρδιές για να
τραφεί και να εξασφαλιστεί έτσι η επιβίωσή του. Για να μην
πεθάνει λοιπόν ο Huitzilopochtli, οι οπαδοί του θεού ήλιου
θυσίαζαν ανθρώπους στο όνομά του…
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

11. Οι 10 ήλιοι της κινεζικής μυθολογίας
Μια φορά κι έναν καιρό, υπήρχαν 10 ήλιοι στον
ουρανό, σύμφωνα πάντα με την πανάρχαια κινεζική
παράδοση.
Οι μικροί αυτοί ήλιοι ταξίδευαν ανεξάρτητα ο ένας
από τον άλλο, πάντα με τη συνοδεία της μητέρας τους,
θεάς Xihe, μέχρι που μια μέρα αποφάσισαν να
εμφανιστούν στον ουρανό την ίδια στιγμή. Η ζέστη και
η λάμψη ωστόσο από την ταυτόχρονη παρουσία τους
στον ουρανό ήταν τόσο έντονη και αφόρητη που ο
πατέρας τους, Dijun, παρήγγειλε στους ήλιους να
συγκρατηθούν. Οι ήλιοι δεν υπάκουσαν στις
προειδοποιήσεις του κι έτσι ο Dijun έστειλε τον ταξότη
Yi να σκοτώσει τους άτακτους ήλιους. Ο Yi
ξεπάστρεψε τους εννιά από αυτούς, αφήνοντας μόνο
έναν στον ουρανό…
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

12. Οι θεοί του ήλιου και της σελήνης των Ινουίτ
Οι Ινουίτ, οι αυτόχθονες της Αλάσκας, της Γροιλανδίας
και του Αρκτικού Κύκλου, εξηγούν την ύπαρξη του
ήλιου και της σελήνης μέσω του θρύλου του θεού της
σελήνης Anningan και της αδερφής του, θεότητας του
ήλιου, Malina. Οι δύο θεότητες ζούσαν μαζί αρμονικά,
μέχρι που μια μέρα, όπως συμβαίνει σε όλα τα
αδέρφια, τσακώθηκαν, κυνηγώντας ο ένας την άλλη.
Εξαιτίας λοιπόν του συνεχούς κυνηγητού τους, ο
Anningan παραμελεί τη διατροφή του και γίνεται
ολοένα και πιο αδύνατος, κάτι που εξηγεί τις φάσεις
της σελήνης.Όταν το φεγγάρι εξαφανίζεται από τον
ουρανό, οι Ινουίτ πιστεύουν ότι ο Anningan έχει πάει
επιτέλους για φαγητό.Όταν επιστρέφει, συνεχίζει να
βρίσκεται στο κατόπι της Malina, ενώ όταν τελικά την
πιάνει, αυτό είναι που δημιουργεί την ηλιακή
έκλειψη…
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

13. Ο κέλτικος θεός του ήλιου Lugus
Ο θεός του ήλιου των Κελτών Lugus, ή Lugh στην
Ιρλανδία, ήταν μια ημι-ιστορική φιγούρα: επρόκειτο
για έναν ατρόμητο βασιλιά-πολεμιστή που είχε
οδηγήσει τον λαό του, μια φυλή στην αρχαία Ιρλανδία,
σε νίκη ενάντια σε μια φυλή γιγάντων. Ηγέτης των
γιγάντων, γνωστοί ως Formorians, ήταν ο διαβόητος
θεός του κάτω κόσμου Balor, μια μοχθηρή φιγούρα
που ήταν μάλιστα και παππούς του Lugus. Η
πολύπλευρη θεότητα Lugus συνδεόταν με
τελετουργικά γονιμότητας, διάφορες ανθρώπινες
ικανότητες, αλλά και με τον κύκλο της συγκομιδής. Η
νίκη του ήλιου απέναντι στο σκοτάδι είναι ένας
δημοφιλής μύθος στην ινδο-ευρωπαϊκή παράδοση…
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

14. Ο θεός του ήλιου των Νορμανδών
Στη νορμανδική μυθολογία, ο Freyr ήταν ο θεός της ειρήνης, της
γονιμότητας, της βροχής και του ήλιου.Ήταν πράγματι
πανίσχυρος! Ο θρύλος ήθελε τον Freyr να ιππεύει έναν
αγριόχοιρο, που τον έλεγαν Gullinbursti, ο οποίος όργωνε
ουρανούς και θάλασσες. Κι όταν βαριόταν τον κάπρο, ο θεός
ανέβαινε στο ξακουστό του πλοίο, το Skiobloanir, που ήταν το
καλύτερο σκάφος ολάκερης της Σκανδιναβίας. Κι όταν δεν ήθελε
να το χρησιμοποιεί, το δίπλωνε απλά και το αποθήκευε στην
τσέπη του…
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

15. Η ινδουιστική θεότητα του ήλιου
Σύμφωνα με τη αρχαία ινδουιστική διδασκαλία, ο
Surya, ως θεός του ήλιου, αντιπροσώπευε την ορατή
μορφή του θεϊκού, μια θεότητα δηλαδή που
μπορούσες να δεις με τα ίδια σου τα μάτια κάθε μέρα.
Απεικονιζόταν ως άνθρωπος με τέσσερα χέρια, τον
οποίο έσερναν συνήθως πάνω στο κάρο του εφτά
άλογα. Ο Surya θεράπευε τους αρρώστους και κατείχε
προνομιακή θέση στο ινδουιστικό πάνθεο, αφού ήταν
ταυτόχρονα υπεύθυνος και για την καλή τύχη των
ανθρώπων…
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

16. Lisa και Mawu
Οι γηγενείς του Μπενίν, της Γκάνας και του Τόγκο
θεωρούσαν τη Lisa (τη θεότητα του ήλιου) και τη
Mawu (τη θεότητα του φεγγαριού) ως δίδυμες
οντότητες σε ένα πνεύμα. Οι δυο τους ήταν οι
δημιουργοί του σύμπαντος, με τη Mawu να
αναπαριστά τη μητρότητα και τη γονιμότητα, την
ώρα που η Lisa ενσάρκωνε τη θερμότητα, τη δουλειά
και τη δύναμη…
ΣΥΜΠΑΝ
ΘΕΟΤΗΤΕΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

17. Το Σύμπαν της Ρωσικής Πρωτοπορίας
Τέχνη και Εξερεύνηση του Διαστήματος, 1900-1930
Πολλοί καλλιτέχνες, εκπρόσωποι της Ρωσικής Πρωτοπορίας των δεκαετιών 1910 και
1920, όπως οι Πάβελ Φιλόνοφ, Πιότρ Φατέεφ, Βασίλι Καντίνσκι, Σολομών Νικρίτιν,
Καζιμίρ Μάλεβιτς, Αλεξάντρ Ρoτσένκο, Βλαντίμιρ Τάτλιν και Γκούσταβ Κλούτσις
,εμπνεύστηκαν από το θέμα της αναζήτησης άλλων κόσμων και διερεύνησαν με το
έργο τους αφηρημένα λεξιλόγια με τη βοήθεια των οποίων διηγήθηκαν όχι μόνο την
πτήση του πρώτου αεροπλάνου και τα πρώτα πειράματα για την υλοποίηση
διαστημικής πτήσης, αλλά και το όραμα των ποιητών και φιλοσόφων για την
αναζήτηση ενός απόκρυφου, αστρικού χώρου.
Πιο συγκεκριμένα, ο Τάτλιν ασχολήθηκε με την έννοια της πτήσης και ο Καντίνσκι με
τον ήχο του διαστήματος. Ο Μάλεβιτς αναπαριστούσε τους πλανήτες στους μη-
αντικειμενικούς πίνακές τους, ενώ ο Ροτσένκο εμπνεύστηκε από την τροχιά των
πλανητών και ο Κλούτσις φαντάστηκε και ζωγράφισε την εποίκισή τους.
Υπάρχουν πολλά φωτεινά παραδείγματα αυτής της διασύνδεσης της φυσικής και της
μεταφυσικής, όπως η επίδραση που άσκησε το αποκαλυπτικό δόγμα του φιλοσόφου
Νικολάι Φιοντόροφ («Η φιλοσοφία του κοινού καθήκοντος») στον μηχανικό
πυραύλων Κονσταντίν Τσιολκόφσκι. Ο Τσιολκόφσκι με τη σειρά του, ενέπνευσε τους
καλλιτέχνεις Ιβάν Κουντριασόφ και Μιχαήλ Πλαξίν, οι οποίοι δημιούργησαν στη
δεκαετία του 1920 πίνακες που αναπαριστούν φάσματα φυσικού αερίου, εκρήξεις και
αναφλέξεις. Ο Καζιμίρ Μάλεβιτς αναφέρθηκε στην αίσθηση της πτήσης στην μη-
αντικειμενική ζωγραφική του και μίλησε ακόμη και για σουπρεματιστικούς
δορυφόρους, ενώ οι βιο-συμπαντιστές ποιητές έγραψαν για τους συμπαντικούς
ορίζοντες και την ατμόσφαιρα. Ο μεγάλος συμβολιστής ποιητής Αλεξάντρ Μπλοκ
περιέγραψε την συντριβή ενός αεροπλάνου στο ποίημά του «Πιλότος» το 1910.
Προϋποθέσεις και φαινόμενα, όπως η επίγεια έλξη και η κατάργηση της βαρύτητας, η
μεταφορική και τεχνολογική κατάκτηση του ηλιακού συστήματος, η παρακολούθηση
και αναπαράσταση του Γαλαξία, η παρατήρηση των εκλείψεων και των αγνώστου
ταυτότητας ιπτάμενων αντικειμένων καθώς και η ποιητική επιθυμία για ένα ταξίδι
από το “εδώ” στο “εκεί” αποτέλεσαν θέματα που συνεπήραν πολλούς Ρώσους
καλλιτέχνες κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Ορισμένες φορές, οι καλλιτέχνες επιδιώκουν παράλληλες ιδιότητες: για παράδειγμα ο
αρχιτέκτονας Γκεόργκι Κρούτικοφ σχεδιάζει ιπτάμενες πόλεις και ο ζωγράφος
Νικρίτιν αναπαριστά ζέπελιν και UFO.
ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΗΣ
ΡΩΣΙΚΗΣ
ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ
ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ,
1900-1930

18. ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΗΣ
ΡΩΣΙΚΗΣ
ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ
ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ,
1900-1930

19. ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΗΣ
ΡΩΣΙΚΗΣ
ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ
ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ,
1900-1930

20. ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΗΣ
ΡΩΣΙΚΗΣ
ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ
ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ,
1900-1930

21. ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΗΣ
ΡΩΣΙΚΗΣ
ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ
ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ,
1900-1930

22. ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΗΣ
ΡΩΣΙΚΗΣ
ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ
ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ,
1900-1930

23. Ζαν ή Χανς Αρπ
O Ζαν ή Χανς Αρπ ή Jean (Hans) Arp,
1886 - 1966 ήταν γλύπτης, ζωγράφος και ποιητής, γαλλο-γερμανικής καταγωγής.
Την δεκαετία του 1930 δημιούργησε τα βιομορφικά έργα του αντλώντας την έμπνευσή του
από τον μακρόκοσμο και μικρόκοσμο.
JEAN-HANS
ARP

24. Βασίλι Καντίνσκι
O Βασίλι Καντίνσκι (ή Καντίνσκυ) (ρωσική γραφή: Василий Кандинский, λατινική
γραφή: Wassily Kandinsky, 1866 –1944) ήταν Ρώσος ζωγράφος και θεωρητικός της
τέχνης. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα και
ένας από τους πρωτοπόρους της αποκαλούμενης αφηρημένης τέχνης.
Έλαβε μέρος σε ορισμένα από τα σημαντικότερα ρεύματα της μοντέρνας τέχνης
εισάγοντας τις δικές του καινοτομίες και μία νέα αντίληψη για τη ζωγραφική,
καταγράφοντας ένα πλούτο θεωριών και ιδεών στην πραγματεία
Για το πνευματικό στην τέχνη.
Σε ορισμένα έργα του κυριαρχούν τα λεγόμενα «βιομορφικά» σχήματα, έχοντας ως
πηγή έμπνευσης εικόνες από τη βιολογία. Η αίσθηση που έχουμε από αυτά τα έργα
είναι σαν να μας δείχνουν μαζί μικρόκοσμο και μακρόκοσμο .
Ο ίδιος ονόμαζε την εμπειρία της κρυμμένης μορφής όλων των πραγμάτων που
μπορούμε να δούμε με το μικροσκόπιο ή το τηλεσκόπιο, “εσωτερική όραση”.
Αυτή ή όραση, σύμφωνα με τον ίδιο, διεισδύει στο εσωτερικό των πραγμάτων και
μας επιτρέπει να αντιληφθούμε τον εσωτερικό παλμό τους με όλες μας τις αισθήσεις
Σχετικα έργα του : η Σύνθεση Χ, Σύνθεση ΙΧ , Το Γαλάζιο του Ουρανού-1940,
Etoile,Grey oval, Flowing (Coulant), 1931 κ.α.
WASSILY KANDINSKY

25. WASSILY KANDINSKY

26. Η ηλεκτρομαγνητική ενέργεια, η έλξη της
βαρύτητας, ο μαγνητισμός ακόμα και μέσα στο
υγρό στοιχείο κι ακόμα ο ήχος, το φως
αποτελούν την πρώτη ύλη των γλυπτών του
ΤΑΚΙS.
ΟΈλληνας γλύπτης ΤΑΚΙS (καλλιτεχνικό
ψευδώνυμο του Παναγιώτη Βασιλάκη)
δούλεψε σκληρά στο χώρο του ανεξερεύνητου
και του μυστηρίου, «αρχίζοντας πάντα από το
βάθος για να συναντήσει το σύμπαν».
Δύο θεμελιακές αρχές, η απόλυτη
πραγματικότητα του πνεύματος και η
αδιάκοπη μεταμόρφωση της ζωής, μέσα στην
ίδια της την κίνηση, σφραγίζουν το έργο του.
Ο ΓΛΥΠΤΗΣ
TAKIS
(1925-)

27. Ο ΓΛΥΠΤΗΣ
TAKIS
(1925-)

28. ΕΡΓΑ
ΠΑΙΔΙΩΝ
Β΄ ΤΑΞΗ
1ΟΥ
ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟ
Υ

29. ΕΡΓΑ
ΠΑΙΔΙΩΝ
Β΄ ΤΑΞΗ
1ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ

30. ΕΡΓΑ
ΠΑΙΔΙΩΝ
Β΄ ΤΑΞΗ
1ΟΥ
ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ