Geinspireerd door het shareNL initiatief 'Amsterdam Sharing City' heeft Gemeente Amsterdam een zogenaamd 'Actieplan Deeleconomie' ontwikkeld.

1. 1
Actieplan deeleconomie

2. 2
Visie college op deeleconomie
Het college van B&W kiest voor een open en proactieve houding ten aanzien van de deeleconomie.
Het college wil zich inzetten om de potentie van de deeleconomie ten volle te benutten. Dit betekent
het stimuleren van activiteiten binnen de deeleconomie die innovatie, sociale inclusiviteit,
ondernemerschap en duurzaamheid ten goede komen. Het college juicht het disruptieve karakter
van de deeleconomie toe daar waar het de stad versterkt en de Amsterdammer ten goede kan
komen. Tegelijkertijd heeft het college oog voor uitwassen die een negatieve impact kunnen hebben
op de stad, zoals een ongelijk speelveld of gebrek aan sociale zekerheid. Het college grijpt in als
initiatieven leiden tot onwenselijke situaties. De deeleconomie is daarmee geen kwestie van
verbieden of toelaten, maar actief meebewegen, intensief monitoren en kansen grijpen waar
mogelijk.
Amsterdam als Sharing City
Amsterdam staat bekend als Sharing City1
, o.a. door het startupklimaat, de open houding van de
gemeente Amsterdam ten aanzien van het onderwerp en de houding van Amsterdammers t.a.v.
delen. Amsterdammers zijn zeer bereid tot
delen (84% zegt ja tegen delen2
). Snappcar
bevestigde dit onlangs: in 2015 nam het
peer2peer autodelen in Amsterdam een
flinke vlucht3
. Niet alleen de deelbereidheid
van de inwoners staat in de belangstelling,
ook de houding van de gemeente valt op.
Vooral de aanpak van het dossier
vakantieverhuur -het snel inspelen op een
nieuwe ontwikkeling en het intensief opzoeken van samenwerking met platforms- wordt als
vernieuwend ervaren. Ook het uitroepen van Amsterdam als Sharing City (door Share NL in februari
2015) heeft de nodige aandacht op Amsterdam gevestigd. Amsterdam is met haar
ondernemersklimaat en haar start-up scène een goede broedplaats voor het ontstaan van
deelinitiatieven. Gelijktijdig is er ook kritiek op de deeleconomie. Niet zelden wordt er gesproken
over de steeleconomie en wordt gewaarschuwd voor het ontstaan van sociale ongelijkheid. Mensen
die al veel te delen hebben (auto, huis) kunnen hun inkomen vergroten door deze spullen te
delen/verhuren. Ook worden kanttekeningen geplaatst bij het bedrijfsmatige karakter dat het delen
aan kan nemen, waarbij het niet meer draait om de sociale, duurzame aspecten van delen en wordt
gewaarschuwd voor een ongelijk speelveld met bestaande bedrijven. Delen en de deeleconomie zijn
veelbesproken onderwerpen, ook in Amsterdam. Maar waar hebben wij het nu precies over?
1
Amsterdam staat bekend als Sharing City:
https://www.amsterdam.nl/gemeente/organisatie/ruimte-economie/economie/economie-
amsterdam/thema's/amsterdam-europa/nieuwsberichten/amsterdam-sharing/
http://www.shareable.net/blog/amsterdam-is-now-europes-first-named-sharing-city
http://uk.businessinsider.com/citie-report-the-5-best-cities-in-the-world-for-government-support-of-entrepreneurs-2015-
6?op=1
2
http://deeleconomie.nl/onderzoek-deeleconomie-bereidhied-te-delen-zeer-hoog/
3
http://blog.snappcar.nl/2016/01/13/recordgroei-autodelen-in-amsterdam/

3. 3
De context – wat is de deeleconomie?
Het geven van één definitie van de deeleconomie, die wereldwijd wordt gedeeld, is onmogelijk. De
deeleconomie is een nog niet uitgekristalliseerd begrip. Vele verschillende termen worden gebruikt
om eenzelfde fenomeen te omschrijven. Zo wordt naast de deeleconomie (sharing economy)
gesproken over platform economy, collaborative economy, collaborative consumption, new economy,
peer2peer economy en disruptive economy. Daar zijn recent nog de termen gig economy, renting
economy en on demand economy bijgekomen. In de negatieve zin wordt ook wel verwezen naar
steeleconomie4
.
Ieder van deze termen kent een eigen definitie. Rachel Botsman, die voor de trend van het delen
internationaal op de kaart zetten, hanteert voornamelijk de term collaborative consumption, een
term die zij recent heeft
aangescherpt.5
Meelen en
Frenken (2014) hebben de
deeleconomie omschreven
als: “het fenomeen dat
consumenten elkaar gebruik
laten maken van hun
onderbenutte
consumptiegoederen,
eventueel tegen betaling”.
Share NL (2016) gebruikt de
volgende definitie: “De deeleconomie in de ruime zin van het woord bestaat uit ‘economische
systemen van decentrale netwerken en marktplaatsen die de waarde van onderbenutte goederen en
diensten ontsluiten door vraag en aanbod direct bij elkaar te brengen waardoor traditionele
institutionele tussenpersonen overbodig raken”6
. Hoewel de definities van deze termen dichtbij
elkaar liggen en soms zelfs overlappend zijn, is hier niet één hoofddefinitie uit te destilleren.
Kenmerken deeleconomie
Alhoewel het geven van één definitie van de deeleconomie niet mogelijk is, is er veelal wel consensus
over de kenmerken van deze trend. Zoals:
- Het gaat veelal om het inzetten van onbenutte capaciteit en/of het efficiënter inzetten van de
capaciteit. Onder capaciteit worden zowel spullen, diensten, vaardigheden als ruimten
verstaan.
- De gebruiker schaft geen producten meer aan, maar koopt (of regelt gratis) slechts de
tijdelijke toegang tot producten, kortweg van ‘bezit naar gebruik’
- Het benutten van de nieuwe technische en digitale mogelijkheden; deze maken data
gedreven vraagstukken makkelijker te meten en te matchen en zorgen daarnaast voor een
grotere schaal/bereik. Hierdoor is de groei van het (gebruik van het) platform exponentieel.
- Door online verbonden te zijn op een platform of in een online community, is het voor vrijwel
iedereen mogelijk om op een laagdrempelige manier te ondernemen. Dat maakt dat
4
http://www.eddial.nl/trendrapport-2-deeleconomie-of-steeleconomie/
5
http://www.fastcoexist.com/3046119/defining-the-sharing-economy-what-is-collaborative-consumption-and-
what-isnt
6
http://www.sharenl.nl/nieuws/ecosysteem-deeleconomie

4. 4
iedereen vrijwel zonder belemmeringen ondernemer kan zijn.
- Door data gedreven technologie is transparantie van
transacties makkelijker.
- Randvoorwaarden binnen de deeleconomie zijn transparantie
en vertrouwen dat wordt opgebouwd door (online)
identificatie en peer-2-peer beoordelingen. Ratings en
referenties systemen geven inzicht in de betrouwbaarheid
van een individu.
- Er is bijna altijd sprake van een online en een offline
transactie (een ontmoeting) en vindt er een ‘betaling’ plaats
(kan ook een overeenkomst zijn zonder geld).
- Het klassieke distributie c.q. verkoopmodel van
producent/fabriek via tussenpersoon (bijv. winkel) naar
eindgebruiker, verandert. De tussenpersoon en/of winkel
wordt er tussenuit geknipt of vervangen door een ‘virtuele
marktplaats’/platform, waar de eindgebruiker producten
direct afneemt van de aanbieder.
(Zie ook ecosysteem deeleconomie van Share NL in bijlage 2).
Kansen en uitdagingen binnen deeleconomie
De (bedrijven binnen) de deeleconomie leveren kansen en
uitdagingen op voor de stad en haar inwoners. Kansen zijn
bijvoorbeeld:
De consument wordt centraal gesteld
Goedkopere en makkelijkere toegang tot diensten en producten voor de consument
Gebruiksgemak voor consument (en aanbieder)
Mogelijkheid tot nieuwe extra bestaansmiddelen
Laagdrempeligheid (bijv. om ondernemer te worden)
Duurzamer en efficiënter gebruik schaarse middelen
Bestaande machtsposities/monopolies krijgen concurrentie
Bevordert (versnelling van) vernieuwingen qua producten en diensten
Aantrekken creatieve- en kenniseconomie
Verhoging maatschappelijke betrokkenheid
Verhoging sociale cohesie (en veiligheidsbeleving)
Kansen nieuwe publiek private partnerships
Groei lokale economische investeringen
Een greep uit de uitdagingen:
Het ontstaan van een ongelijk speelveld, bijvoorbeeld ten opzichte van bestaande bedrijven
die aan bepaalde voorwaarden hebben moeten voldaan (vergunningen, belastingen)
Risico op machtspositie en/of monopolieposities
Het wegvallen van een (sociaal) vangnet en sociale en werk zekerheid
De scheiding tussen delen en bedrijfsmatigheid (tbv bepalen toepassen regelgeving) is
moeilijk van te voren vast te stellen
Hoe zicht houden op kwaliteit, veiligheid, overlast en hoe in te grijpen door
Producten worden steeds vaker
en beter verbonden met
sensoren. De sensoren zijn
verbonden met het internet en
kunnen worden aangestuurd
door verschillende apps en
sites. De sensoren kunnen
onze energie meten, laten
weten of onze koelkast te lang
open staat en waar een auto is
geparkeerd (tracksystems).
Voor de deeleconomie biedt dit
kansen. Het kan bijv.
makkelijker worden om je auto,
fiets of boot beschikbaar te
stellen voor anderen doordat
deze op afstand te openen zijn.

5. 5
overheid/gemeente
Overlast(beleving)
Ongenuanceerde/ eenzijdige beeldvorming (bijv. gericht op bestaande markt of weinig
aandacht voor klantperspectief)
Verloop trend (en daarmee de impact van initiatieven) van de deeleconomie lastig te
voorspellen
Inkomsten-ongelijkheid: inkomsten deeleconomie gaan naar platforms en mensen die al veel
bezit hebben.
Re-bound effecten: gemakkelijkere toegang tot diensten en producten leidt tot meer
bestedingen die belastend kunnen zijn voor bijv. milieu.
Is betalen nog delen?
In de publieke opinie wordt discussie gevoerd over de vraag of van delen sprake is, wanneer betaald
wordt voor de goederen en diensten. Veel aanbieders en gebruikers vinden van wel, de meesten
betalen voor de gebruikte diensten/goederen. Dit zien we bevestigd door de uitkomsten van een
recent uitgevoerde OIS onderzoek onder Amsterdammers. Onder de groep die gebruik had gemaakt
van deelplatforms (en dit zelf bestempelde als delen), heeft 60% betaald voor de transactie.
Delen doen we al jaren, waarom lijkt de deeleconomie nu nieuw?
Nieuw is de invloed en het gebruik van technologie. Binnen de deeleconomie wordt veelvuldig
gebruik gemaakt van (internet)platforms: websites waarop spullen/goederen/diensten kunnen
worden aangeboden. Deze nieuwe digitale mogelijkheden geeft de aanbieder (en afnemer) een veel
groter bereik. Delen vindt op een andere, grotere schaal plaats. Niet alleen delen met de buren,
maar ook met de wijkbewoners in de wijk ernaast, of de rest van de stad of het land, of zelfs met
mensen over de hele wereld.
Wat verder nieuw is, is de (potentie tot) enorme groei in korte periode. De wereld lijkt deze nieuwe
manier van omgaan met producten en diensten te omarmen. Door de exponentiële groei heeft de
trend een enorme impact op de huidige (traditionele) economie.
Wie deelt wat?
Het ‘aanbieden van’ kan diverse vormen
aannemen, zoals: (co-)produceren, huren,
lenen, ruilen, geven, delen en kopen. Als
persoon kun je binnen de deeleconomie
op gemakkelijkere wijze diverse rollen
vervullen. Zo kun je gebruiker, afnemer
(klant), participant, consument en producent zijn en daarbij individueel of in een gemeenschap
handelen. Naast peer-to-peer delen, bestaat er ook een business-to-business deelmarkt7
.
In principe kan alles worden gedeeld. Het aanbod varieert van spullen, accommodatie, kennis,
vaardigheden, tot zorg en energie. Bekende voorbeelden zijn: het delen van gereedschap via Peerby,
7
http://platformsocialbusiness.nl/deeleconomie/

6. 6
eten delen via Thuisafgehaald, een woning delen via Airbnb, capaciteit van taxi’s beter benutten via
de Uber-app, de eigen auto delen via Snappcar8
.
Delen in Nederland en Amsterdam
Opvallend is dat in Nederland en Amsterdam vele deelinitiatieven bestaan en ontstaan. Los van de
welbekende grote platforms die actief zijn in Amsterdam (Airbnb en Uber) zijn er vele initiatieven die
het concept delen als uitgangspunt hebben. Van zeer lokaal niveau tot landelijk (en wellicht in
toekomst wereldwijd), bijvoorbeeld: GeefomdeJanEef, Buuv (voorbeelden van delen van informatie
en sociale communities), wijkrijgenkippen, Peerby, Lena Fashion Library, Croqqer, Konnektid,
Thuisafgehaald, Tippiq, Airdnd, Makkies (door zich in te zetten voor de buurt worden tegoeden
gespaard), Nextdoor, etc. 9
Rondom de deelplatformen ontstaat nieuwe bedrijvigheid die inspringt
op deze nieuwe businessmodellen, bijvoorbeeld bedrijven als IamBnB en 60days.nl die zich richten
op services voor het verhuren van de eigen woning, en bezorgbedrijven die inspelen op het delen van
goederen.
Nieuwe economie: een gegeven
Dat de economie is verrijkt met een nieuwe vorm van het samenbrengen van vraag en aanbod is
inmiddels een gegeven. De platformen zijn niet meer weg te denken en daarmee is de deeleconomie
een onontkoombare trend.
Geen (deel)initiatief is hetzelfde, daarom een toolkit ter beoordeling en monitoring
De ontwikkelingen in de deeleconomie gaan razendsnel en zijn heel divers. Daardoor bestaat er geen
pasklaar afwegingskader of beslismodel voor wat een overheid zou moeten of willen doen op het
moment dat er een nieuw deelinitiatief/platform ontstaat (of groter wordt). Om tot een goede
inschatting te komen of het deeleconomie - initiatief vraagt om overheidshandelen – en welke vorm
van handelen - is een toolkit in de vorm van een proceswiel en checklist opgesteld10
. Beide tools zijn
er op gericht om meer kennis te vergaren over een initiatief, met name welke (maatschappelijke,
sociale en/of economische) impact het initiatief heeft op Amsterdam.
Om pro-actief te blijven op dit dossier is het van belang de ontwikkelingen binnen de deeleconomie
nauwgezet te volgen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de kennis en het netwerk van Share NL,
een hub voor deelplatformen. Door middel van monitoringsgesprekken (4 x per jaar) geeft Share NL
inzicht in de ontwikkelingen op het gebied van onderzoek, impact, nieuwe initiatieven en wat dit
voor de gemeente kan betekenen.
Ook de benoemde pilots worden gemonitord. De effecten, het nut en de noodzaak worden
onderzocht.
Kansen voor de stad
Kortom, het college ziet kansen in de deeleconomie voor de stad, haar inwoners en bezoekers, zoals:
- de mogelijkheid tot het duurzamer en efficiënter inzetten van schaarse middelen
o Een voorbeeld dat in dit kader onderzocht wordt is de bijdrage die autodelen zou
kunnen leveren aan efficiënt gebruik in de stad en schone lucht11
. Een veelgehoorde
aanname is dat autodelen leidt tot minder auto’s in de stad. Tegelijkertijd wordt
8
Zie ook Sharenl.nl voor een overzicht van deelplatformen.
9
Zie ook Sharenl.nl voor een overzicht van deelplatformen.
10
Zie bijlage 1
11
Maakt onderdeel uit van het parkeerbeleid

7. 7
erkend dat het aantal mensen dat hun auto wegdoet omdat de mogelijkheid tot
autodelen bestaat, beperkt is. Ook groeit het aantal bewoners – en daarmee
autobezitters – in de stad nog steeds, waardoor de behoefte aan faciliteiten voor
autobezitters én autodeelbezitters blijven groeien.
o bijv. het delen van spullen in plaats van continu nieuwe spullen aanschaffen
- het vergroten van de maatschappelijke betrokkenheid en daarmee het versterken van de
sociale cohesie en veiligheid
o bijv. de behoefte om kennis, kunde en spullen te delen groeit. Het delen gebeurt
tegenwoordig vaker via platforms, maar kent (bijna) altijd een fysiek moment. Het
blijkt dat hierdoor het netwerk wordt vergroot. Het onderling contact draagt bij aan
het vertrouwen tussen mensen en het welzijn en gezondheid van mensen12
.
- mogelijkheden t.a.v. ondernemerschap. Het college ziet onder de vlag van de deeleconomie
nieuwe bedrijven ontstaan die zorgen voor (een versnelling van) vernieuwingen qua
producten en diensten, waarbij de consument vaak goedkoper en makkelijker toegang heeft
tot diensten en producten. Deze innovatieve bedrijvigheid past naadloos in het start-up
klimaat van Amsterdam
Daarom kiest het college voor een open en proactieve houding ten aanzien van de deeleconomie.
Tegelijkertijd heeft het college oog voor eventuele negatieve effecten van de deeleconomie en grijpt
in bij zaken die een negatieve impact hebben op de stad.
Hoe geeft het college invulling aan een open, proactieve houding ten aanzien van de
deeleconomie?
1. Stimuleren van deeleconomie
Het college wil de kracht van de deeleconomie gebruiken om stedelijke opgaves gezamenlijk met
Amsterdammers aan te gaan. Dit doet zij door haar netwerk bij elkaar te brengen, obstakels weg te
nemen en pilots te ondersteunen die een bijdrage leveren aan de beleidsdoelen van de gemeente.
Bijv. :
- Deelplatform Tippiq (onderdeel van Alliander) en PostNL werken samen aan een pilot om de
gemeenschappelijke ambitie te ondersteunen om de logistieke bewegingen in de stad terug
te dringen door taken te gaan combineren. Vervoersbewegingen in de stad zouden efficiënt
gecombineerd kunnen worden zonder extra kosten, CO2-uitstoot en extra drukte in de
binnenstad.
- Onderzocht wordt of en op welke wijze autodelen een bijdrage kan leveren aan de parkeer-
en duurzaamheidsdoelstelling van de gemeente. De analyse resulteert in een stedelijk beleid
en maakt onderdeel uit van de uitvoeringsagenda mobiliteit.
- Het Expatcenter en Peerby zijn in gesprek om een samenwerking te starten. Als expat in
Amsterdam heb je niet direct alle spullen voorhanden, en sommige spullen ook maar
eenmalig nodig. Zonde om aan te schaffen. Met een account bij Peerby kun je gemakkelijk in
de buurt vragen om de benodigde spullen. Gekeken wordt of klanten van het Expatcenter op
weg geholpen kunnen worden met een leentegoed van Peerby. Op deze manier worden
geen onnodige spullen gekocht, die vervolgens op de vuilnisbelt verdwijnen.
12
http://trueprice.org/press-release-dutch-4-miljoen-euro-maatschappelijke-impact-door-te-delen/

8. 8
2. Voorbeeldfunctie
Het college is voornemens een ‘eigen’ pilot te starten, namelijk het delen (zonder kosten) van haar
eigen assets, te beginnen bij het autopark, kantoorruimte en spullen beschikbaar op de
stadswerven13
. De toegang tot spullen en aansprakelijkheidsvraagstuk bij gebruik van de spullen
vormt een punt van aandacht. De gemeente is al gestart met een proef tot het delen van (een deel)
van het eigen wagenpark binnen de gemeentelijke RVE’s en stadsdelen. De aanpak en ervaringen
worden meegenomen in het uitbreiden van deze proef. Ook wordt gekeken of het delen trapsgewijs
kan worden uitgebreid: eerst intern delen, daarna tussen overheden, daarna delen met bijv.
stichtingen. Een belangrijk component is dat het delen van de overheidsspullen een positieve
maatschappelijke impact heeft voor de stad en haar inwoners. Een samenwerking met spullen-
deelplatform Peerby zou hierbij kunnen passen. Ook wordt gekeken naar de opzet en resultaten van
Comoodle, een deelplatform opgericht door de gemeente Kriklees14
.
3. Deeleconomie voor álle Amsterdammers
Het college wil dat de deeleconomie kansen biedt voor álle
Amsterdammers en hecht daarom belang aan initiatieven die
het bereik van de deeleconomie en daarmee de sociale
inclusiviteit van Amsterdammers kunnen vergroten.
- Een goed voorbeeld is de koppeling van (het aanbod
en gebruik van) deelplatformen aan de Stadspas. De
pas biedt mogelijkheden om circa 180.000
Amsterdammers (minima en ouderen) bekend te
maken met de deeleconomie. Door de bekendheid
met deelplatformen te vergroten, is de verwachting
dat men ook meer gebruik gaat maken van de platformen. Dit kan voordelen bieden voor de
stadspasbezitters, zowel als aanbieder als afnemer (geen spullen hoeven aanschaffen, maar
kunnen lenen via een platform). Op dit moment worden samenwerkingen tussen de Stadspas
en Nudge; Thuisafgehaald en Peerby onderzocht.
- Het vergroten van kennis over de deeleconomie en hoe dit van nut kan zijn voor éénieder
was ook de insteek van een project tussen OBA, Share NL en Airbnb. Een eerste kennisavond
is in één van de bibliotheken georganiseerd over wat de deeleconomie is en hoe iemand
hierbinnen kan participeren.
4. Wet- en regelgeving
De gemeente kijkt altijd naar het publieke belang, dat is business as usual. Ten aanzien van de
deeleconomie wordt er enerzijds gekeken naar de positieve effecten die nieuwe initiatieven met zich
meebrengen. Soms zal de gemeente belemmeringen op het gebied van regelgeving willen
wegnemen en daarmee deze nieuwe vorm van economie willen stimuleren.
Anderzijds heeft de gemeente ook oog voor eventuele uitwassen die kunnen ontstaan en een
mogelijk negatieve impact kunnen hebben op de stad. In dit geval gijpt de gemeente in. Bijvoorbeeld
het in goede banen leiden van toeristische verhuur in woningen en de handhaving op overlast door
illegale hotels, maar ook de samenwerking met de (landelijke) overheid bij de vervoersdienst
13
Lessons learned uit de pilot delen wagenpark worden hierin meegenomen
14
http://www.comoodle.com/

9. 9
Uberpop die niet handelde conform de taxiwetgeving (o.a. de Wet Personenvervoer 2000).De
kenmerken van de deeleconomie vragen aandacht op specifieke regelgevingspunten. De activiteiten
van de deeleconomie spelen zich veelal online af. Hier spelen vraagstukken rondom (bescherming
van) privacy, identificatie, de toegankelijkheid en betrouwbaarheid van data. Bij snelgroeiende
bedrijven is (het voorkomen van)monopolieposities en kartelvorming een belangrijke taak van de
overheid. Qua opsporing en handhaving zijn nieuwe digitale recheringsmogelijkheden beschikbaar
die de overheid zich eigen moet maken.
Ook effecten op het gebied van sociale zekerheid, arbeidsrechten en belastingvraagstukken spelen
binnen de deeleconomie en/of online.
Er bestaat geen
pasklaar
afwegingskader of
beslismodel voor
wat een overheid
zou moeten of
willen doen op het
moment dat er een
nieuw
deelinitiatief/platfor
m ontstaat (of
groter wordt). Om
tot een goede
inschatting te
komen of het
deeleconomie -
initiatief vraagt om
overheidshandelen
– en welke vorm van
handelen - is een
toolkit in de vorm
van een proceswiel
en een checklist
opgesteld15
. Beide
tools zijn er op
gericht om meer
kennis te vergaren
over een initiatief,
met name welke
(maatschappelijke,
sociale en/of
economische) impact het initiatief heeft op Amsterdam.
15
Zie bijlage 1
Uitdagingen voor wet- en regelgeving en het handelen van de overheid
1. Explosieve groei
De explosieve groei van platformen geeft een onvoorspelbaar karakter aan de ontwikkelingen van de
deeleconomie. Trend gevoeligheid van platformen geeft een dynamische ontwikkeling. Van te voren
is moeilijk te voorspellen of een idee en grote vlucht gaat nemen en het daardoor disruptief wordt
en/of vraagt om sturing vanuit de overheid.
2. Gelijk speelveld bewaken
Het speelveld van de markt moet voor een ieder toegankelijk zijn om in te ondernemen en voor een
ieder dienen dezelfde regels te gelden. Hiervoor moeten gelijke en eerlijke kansen zijn voor de
bestaande en nieuwe bedrijven. Disruptie in de markt is een onderdeel van vernieuwing. Dit kan
diversiteit bieden van het aanbod en dat is goed voor de markt. Het bewaken van dit eerlijke en
gelijke speelveld blijft een taak van de overheid. Dit gaat ook om het toezien op de naleving van
branche afspraken en verplichtingen met betrekking tot het hebben van vergunningen en het betalen
van belasting.
3. Disruptie in bestaande markten
De bestaande branches kunnen zich door snelgroeiende disruptieve platformen bedreigt voelen. Een
platform dat op eigen kracht uitgroeit tot een (bijna)monopolist, kan vanuit mededingingsrechtelijk
perspectief in beginsel zijn gang gaan. Het moet zich daarbij uiteraard wel houden aan de regels die er
zijn voor het aanbieden van de betreffende producten. De uitdaging is om samen met de daarvoor
verantwoordelijke markt autoriteit en de bestaande branche een helder beeld te houden over wat
eerlijk is en blijft. Dit met betrekking tot vergunningen, belasting of andere vormen van afspraken die
voor de bestaande markt gelden en dus ook voor de nieuwkomers.
4. Sociale zekerheid & arbeidsrechten
Werken via of voor een platform kent een ander karakter. Het traditionele arbeidsmodel waarbij men
in dienst is bij een bedrijf, of een standaard uur of stukloon prijs heeft, is niet altijd van toepassing bij
een platform. Platforms bepalen steeds vaker de prijs van arbeid. Dit raakt de bescherming van
sociale zekerheid en arbeidsrechten.
5. Waardesysteem verandering
Door data gedreven platforms is meer meetbaar. Niet alleen financiële transacties hebben waarde
maar ook het actief zijn in maatschappelijke zin wordt meetbaar. Andere indicatoren kunnen een rol
gaan spelen. Als er minder spullen geproduceerd gaan worden doordat er meer gedeeld wordt, zal
het BNP naar beneden gaan. Dit zegt niks over de economische ontwikkelingen van het land. Als hier
tegenover ook sociale en circulaire waardes meetbaar zijn kunnen deze het waarde systeem van de
economie veranderen. Dit is een kans maar zeker ook een uitdaging om goed in te bedden

10. 10
Het college heeft niet altijd zelf de ruimte om regels te maken of aan te passen, daarom werkt zij
intensief samen met en heeft een signaleringsfunctie naar nationale overheid en (o.a.) Europese
Commissie.
5. Amsterdam op de kaart (zetten) als Amsterdam Sharing City met een Sharing City Event
Amsterdam staat bekend als Sharing City16
(en zie pagina 2). Vanuit verschillende steden, Parijs,
Wenen, Stockholm, Oslo, Aarhus, Barcelona, York en New York is aandacht voor de Amsterdamse
houding en aanpak t.a.v. de deeleconomie.
De aanpak van het dossier vakantieverhuur laat duidelijk zien dat Amsterdam vooruitstrevend is als
gemeente als het gaat om de deeleconomie. Amsterdam is de eerste stad buiten de Verenigde
Staten die het via beleid mogelijk maakte voor bewoners om – onder bepaalde voorwaarden - hun
huis te delen. Als onderdeel van dit beleid zocht de gemeente de platformen op om samenwerking
mee aan te gaan. In 2015 maakte Amsterdam afspraken met Airbnb over de afdracht van
toeristenbelasting, voorlichting, handhaving en het voorkomen van overlast. Afspraken met andere
platforms worden in navolging hiervan naar verwachting in 2016 gesloten. De overeenkomst met
Airbnb wordt wereldwijd gezien als de meest vergaande overeenkomst tot nu toe afgesloten met het
platform. De aanpak wordt als vooruitstrevend en innovatief bestempeld.
Kortom, Amsterdam staat internationaal in de belangstelling als Sharing City. De open houding en
manieren van kansen zien, worden gewaardeerd. Amsterdam wordt veelvuldig benaderd door
andere steden om uitleg te geven over haar aanpak ten aanzien van initiatieven binnen de
deeleconomie.
Onze kennis willen wij delen tijdens een Sharing City Event, dat onder de vleugels van The Next Web
conferentie op 26 & 27 mei 2016 zal plaatsvinden. Voor dit event zullen de (proactieve) steden op
het gebied van deeleconomie worden uitgenodigd om gezamenlijk de uitdagingen en aanpak van de
deeleconomie te bespreken. Het gaat hier specifiek om het samen optrekken rondom afspraken en
regelgeving ten aanzien van grote platformen met globaal bereik.
Pro-actieve Sharing Cities zijn o.a. New York, San Francisco, Seoul, Barcelona, Parijs en London. De
decision makers van deze steden zullen worden uitgenodigd.
Doel van het event is om, naast kennisuitwisseling en bespreking van best practices, te onderzoeken
hoe steden samen kunnen optrekken om helderheid in regelgeving te creëren of juist ongewenste
effecten tegen te gaan. Te denken aan gezamenlijk afspraken m.b.t. vakantie(woning)verhuur,
mobiliteit, arbeidsomstandigheden en data exchange. De thema’s worden in overleg met partners en
steden verder vormgegeven.
16
Amsterdam staat bekend als Sharing City:
https://www.amsterdam.nl/gemeente/organisatie/ruimte-economie/economie/economie-
amsterdam/thema's/amsterdam-europa/nieuwsberichten/amsterdam-sharing/
http://www.shareable.net/blog/amsterdam-is-now-europes-first-named-sharing-city
http://uk.businessinsider.com/citie-report-the-5-best-cities-in-the-world-for-government-support-of-entrepreneurs-2015-
6?op=1

11. 11
Planning
Project Planning
Pilot tippiq & post NL Q1 2016: haalbaarheid kenbaar maken
Parkeerbeleid waarin de
mogelijkheden en voor/nadelen
van autodelen worden verkend
Q1 2016: conceptadvies bespreken met wethouder Litjens
Expatcenter & Peerby Q2 2016: samenwerking start
Gemeente deelt zelf
kantoorruimte en spullen
Q2 2016: (bestuurlijke) opdracht en project opgezet
Q4 2016: eerste deelacties
Stadspas: promotie
deelplatformen
Q4 2015 en Q1 2016: promotie deelplatformen en
samenwerkingen aangaan
OBA & Share NL: kennis verbreden
deeleconomie
Reeds gestart
Q4 2015: evaluatie, indien gewenst vervolg in Q1 2016
Wet- en regelgeving: contact met
landelijke en Europese overheid
Continu
Q4 2015 deelname kennisdag EC over sharing economy
Monitoring deeleconomie i.s.m.
Share NL
Q1, Q2, Q3, Q4 2016 update stand van zaken deeleconomie
op basis van montoringsgesprekken
Sharing City Event Q2 (mei 2016) en eventueel vervolg in Q4 2016

12. 12
Bijlage 1 Methodieken: Proceswiel & Checklist
figuur 1 Proceswiel onderzoeken platform deeleconomie

13. 13
Checklist ten bate van bepalen impact initiatief deeleconomie
Vraag Toelichting en motivering vraag
1 Valt het initiatief onder de deeleconomie? Kenmerken deeleconomie:
- (efficiënter) inzetten van (onbenutte) capaciteit
- online (platform) /offline component
- beoordelingen aanwezig
2 Past het initiatief binnen de visie van de
gemeente op de deeleconomie?
Visie (in het kort): Initiatieven binnen deeleconomie
omarmen, waar het kansen biedt voor de stad.
3 Sluit het initiatief aan binnen doelstellingen
gemeente?
Denk aan duurzaamheidsdoelstellingen, doelstellingen op
gebied van innovatie, ondernemerschap, sociale binding,
zorg, etc.
4 Wat levert het initiatief op? Wat kan het initiatief betekenen voor de stad en haar
bewoners, bezoekers en/of bedrijven?
- vanuit consumentenperspectief
- vanuit bedrijfsperspectief
- vanuit werkgelegenheidsperspectief
- qua duurzaamheid, sociale cohesie etc
5 Omvang van het initiatief - Hoeveel wordt er aangeboden?
- Hoeveel wordt er afgenomen?
- Hoeveel transacties vinden er plaats?
- Is er inzicht in hoe het initiatief zich zal gaan ontwikkelen?
De omvang van het initiatief kan bepalend zijn voor de
rolkeuze van de gemeente. Wel moet dit in combinatie
worden gezien met de negatieve dan wel positieve
gevolgen die het initiatief kan hebben.
6 Raakt het initiatief de bestaande markt? - Zijn er vergelijkbare diensten die al worden aangeboden?
- Zou dit initiatief een concurrent kunnen zijn van de
bestaande diensten?
- Mate van disruptiviteit
7 Is er regelgeving van toepassing en zo ja
welke?
Een initiatief kan dusdanig nieuwe kenmerken hebben dat
deze niet worden omschreven in de bestaande regelgeving.
Denk hierbij dan aan regelgeving die van toepassing is voor
de bestaande (vergelijkbare) markt/diensten.
Kijk naar zowel Europese, landelijke als lokale regelgeving.
8 Wat is de kern van de toepassing zijnde de
regelgeving?*
* of regelgeving die voor
bestaande/vergelijkbare markt geldt, zie
motivering bij vraag 7.
Met welk doel is de regelgeving opgezet?
Bijv. bescherming kwaliteit, veiligheid, bescherming
consument?

14. 14
9 Op welke manier past het initiatief
niet/onvoldoende binnen de bestaande
regelgeving?
- Welk gedeelte van de regelgeving is/lijkt niet van
toepassing?
- Welk beoogd doel (vanuit regelgeving) wordt daardoor
niet bereikt?
- Op welk vlak worden er andere eisen gesteld aan de
bestaande/vergelijkbare markt en de nieuwe markt?
10 Zorgt het initiatief voor gevaar,
oneerlijkheid, onrust, overlast?
- Zijn bepaalde kwaliteits- of veiligheidschecks niet
aanwezig, waardoor schade kan ontstaan?
-Is dit meetbaar te maken?

15. 15
Bijlage 2
Bron: Share NL

16. 16
Gebruikte bronnen
o http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/wat-is-nu-eigenlijk-deeleconomie
o http://www.fastcoexist.com/3046119/defining-the-sharing-economy-what-is-collaborative-
consumption-and-what-isnt
o http://trueprice.org/press-release-dutch-4-miljoen-euro-maatschappelijke-impact-door-te-
delen/
o http://www.ois.amsterdam.nl/pdf/2013_presentatie_pietervandeglind.pdf
o http://www.juulmartin.nl/onderzoek-deeleconomie-bereidheid-delen-hoog/
o http://platformsocialbusiness.nl/deeleconomie/
o http://www.nesta.org.uk/publications/making-sense-uk-collaborative-economy
o http://www.advito.com/advito-sharing-economy/
o http://rachelbotsman.com/
o http://www.collaborativeconsumption.com/
o http://en.wikipedia.org/wiki/Sharing_economy
o http://nl.wikipedia.org/wiki/Deeleconomie
o http://www.sharenl.nl/#sharenl
o http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/wat-is-nu-eigenlijk-deeleconomie
o Participants of class 7 of THNK, school of creative leadership, which are looking into the
question: ‘How to (re)design Amsterdam to become the Sharing Capital of the World?’
o http://www.theguardian.com/technology/2015/oct/05/why-the-term-sharing-economy-
needs-to-die
o https://www.gov.uk/government/publications/unlocking-the-sharing-economy-
independent-review
o https://www.justpark.com/creative/sharing-economy-index/
o http://blog.snappcar.nl/2016/01/13/recordgroei-autodelen-in-amsterdam/
www.comoodle.com
o McKinsey Global Institute, Disruptive technologies: Advances that will transform life,
business, and the global economy, May 2013
o Koen Frenken, Toon Meelen, Martijn Arets, Pieter van de Glind, “Wat is nu eigenlijk
deeleconomie?”, Me Judice, 27 maart 2015.
o Koen Frenken, Oratie uitgesprken op 12 februari 2016: Deeleconomie onder één noemer
o Nesta (September 2014) Making sense of the UK collaborative economy.
o Pieter van de Glind (2013) Master thesis: the consumer potential of collaborative
consumption.
o Onderzoek ‘deeleconomie’ uitgevoerd door OIS
o Share NL: Innoveren in de deeleconomie, november 2015.