www.PSYCHOconf.ir1
Problems and Issues Facing Pharmacotherapy of Addiction
SG. Seyed Hashemi1
, F. Haghighati2
, H. Kord3
1- MSc in Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Azarbaijan Shahid Madani
University, Tabriz, Iran (Corresponding Author): Tel: 09147270904, E-Mail:
seyedhashemi@azaruniv.ac.ir
2 & 3- MSc in Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Azarbaijan Shahid
Madani University, Tabriz, Iran
Abstract
Background and Purpose: Drug addiction is a complex disease specified
by exacerbation and repetition, uncontrollable penchant, with involuntary
seeking for drugs and continuous consumption of that, with its horrible and
destructive results. According to the problems which we would be faced
with them during drug addiction treatment, this article is going to study on
these problems. method: For this study the theoretical foundations and
retaining the existing research literature on the subject was discussed.
Results: In this paper, the problems related with addiction treatment, the
history of drug addiction treatment, the role of opioid preservative
(Methadone and Buprenorphine) and its advantages (such as reducing
criminal activities, increasing productivity, improving physical functions,
Social and mental health, and limiting the blood-borne pathogens) and the
weakness (such as the common side effects of constipation, dizziness, dry
mouth, headache, increased transpiration, itching, nausea, sleep problems,
and psychiatric disorders) are presented. Conclusion: Although long-term
and even short-term addiction prevention and treatment programs will be
effective, but the large population of domestic drug users remains a major
concern for researchers, their families, therapists, and legal responses. An
effective treatment process is one of the major challenges of contemporary
research and clinical practice that should help clients to defense with
destructive effects of brain addiction and behavior, and regaining control of
life and restoring clients to productive functions in the family, workplace
and community. addiction treatment using chemical drugs is one of the most
difficult, most dangerous, and most responsible drug treatments, and the
doctors should also be fully trained in the correct administration of agonist
medications, and they must be so patient and educated to their patients.
Keywords: Addiction, Pharmacotherapy, Conservative treatment,
Treatment problems, The effectiveness of treatment, relapse, prevention

www.PSYCHOconf.ir2
‫آن‬ ‫روی‬ ‫پیش‬ ‫مشکالت‬ ‫و‬ ‫مسائل‬ :‫اعتیاد‬ ‫درمانی‬ ‫دارو‬
‫سید‬‫سید‬ ‫قاسم‬‫هاشمی‬*,1،‫حقیقتی‬ ‫فروغ‬2،‫کرد‬ ‫هیله‬3
1-‫آ‬ ‫مدنی‬ ‫شهید‬ ‫دانشگاه‬ ، ‫روانشناسی‬ ‫و‬ ‫تربیتی‬ ‫علوم‬ ‫دانشکده‬ ،‫عمومی‬ ‫روانشناسی‬ ‫ارشد‬ ‫کارشناسی‬،‫ذربایجان‬‫ایرا‬ ،‫تبریز‬‫ن‬
2-‫ترب‬ ‫علوم‬ ‫دانشکده‬ ،‫عمومی‬ ‫روانشناسی‬ ‫ارشد‬ ‫کارشناسی‬‫آ‬ ‫مدنی‬ ‫شهید‬ ‫دانشگاه‬ ، ‫روانشناسی‬ ‫و‬ ‫یتی‬،‫ذربایجان‬‫ایرا‬ ،‫تبریز‬‫ن‬
3-‫مدنی‬ ‫شهید‬ ‫دانشگاه‬ ، ‫روانشناسی‬ ‫و‬ ‫تربیتی‬ ‫علوم‬ ‫دانشکده‬ ،‫عمومی‬ ‫روانشناسی‬ ‫ارشد‬ ‫کارشناسی‬،‫آذربایجان‬‫ایرا‬ ،‫تبریز‬‫ن‬
‫خالصه‬
:‫پژوهش‬ ‫هدف‬ ‫و‬ ‫زمینه‬‫و‬ ‫تشدید‬ ‫بوسیله‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫پیچیده‬ ‫بیماری‬ ‫یک‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬‫ول‬ ،‫تکرار‬‫مصرف‬ ‫ع‬‫غیر‬
‫مشخص‬ ‫کننده‬ ‫ویران‬ ‫پیامدهای‬ ‫باوجود‬ ‫آن‬ ‫مداوم‬ ‫مصرف‬ ‫و‬ ‫مواد‬ ‫اجباری‬ ‫جستجوی‬ ‫با‬ ‫همراه‬ ،‫کنترل‬ ‫قابل‬‫م‬.‫شود‬ ‫ی‬‫بدلیل‬
‫مشکالت‬ ‫و‬ ‫مسائل‬ ‫بررسی‬ ‫به‬ ‫حاضر‬ ‫پژوهش‬ ،‫اعتیاد‬ ‫دارویی‬ ‫درمان‬ ‫فراوان‬ ‫های‬ ‫حساسیت‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫چالش‬ ‫وجود‬‫پ‬‫روی‬ ‫یش‬‫آن‬
‫است‬ ‫پرداخته‬.‫روش‬‫پژوهش‬:‫انج‬ ‫برای‬‫ام‬‫طریق‬ ‫از‬ ‫مطالعه‬ ‫این‬‫استنادی‬‫بررسی‬ ‫به‬‫ادبیا‬ ‫و‬ ‫نظری‬ ‫مبانی‬‫موج‬ ‫پژوهشی‬ ‫ت‬‫ود‬
‫شد‬ ‫پرداخته‬ ‫تحقیق‬ ‫موضوع‬ ‫پیرامون‬.‫ها‬ ‫یافته‬:‫مقاله‬ ‫این‬ ‫در‬‫ها‬ ‫چالش‬‫ی‬‫اعت‬ ‫درمان‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬‫ی‬،‫اد‬‫تار‬‫ی‬‫خچه‬‫مخت‬‫دارو‬ ‫صر‬
‫درمان‬‫ی‬‫اعت‬‫ی‬‫اد‬‫نقش‬ ،‫درمان‬ ‫دارو‬‫ی‬‫اف‬ ‫مواد‬ ‫نگهدارنده‬‫ی‬‫ون‬‫ی‬(‫و‬ ‫متادون‬‫ب‬‫وپرنوف‬‫ی‬‫ن‬‫نق‬ ‫و‬ )‫ق‬ ‫(از‬ ‫قوت‬ ‫اط‬‫بیل‬‫کاه‬‫ش‬‫ه‬ ‫فعالیت‬‫ای‬
‫جنایی‬،‫افزایش‬‫وری‬ ‫بهره‬،‫روانی‬ ‫سالمت‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ،‫جسمی‬ ‫های‬ ‫عملکرد‬ ‫بهبود‬‫و‬ ،‫پاتوژن‬ ‫کردن‬ ‫محدود‬‫منتق‬ ‫های‬‫ل‬‫راه‬ ‫از‬ ‫ه‬
‫خون‬‫قبیل‬ ‫(از‬ ‫ضعف‬ ‫و‬ )‫عوارض‬‫خشکی‬ ،‫سرگیجه‬ ،‫یبوست‬ ‫رایج‬ ‫جانبی‬‫د‬‫خارش‬ ،‫تعرق‬ ‫افزایش‬ ،‫درد‬ ‫سر‬ ،‫هان‬،‫ت‬‫هوع‬،
‫و‬ ‫خواب‬ ‫مشکالت‬‫اختالال‬‫روانشناختی‬ ‫عصب‬ ‫ت‬‫است‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ).:‫گیری‬ ‫نتیجه‬‫های‬ ‫برنامه‬ ‫اگرچه‬‫پ‬‫و‬ ‫یشگیری‬‫د‬‫رمان‬‫ی‬
‫تعداد‬ ‫زیاد‬ ‫جمعیت‬ ‫اما‬ ،‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫بخش‬ ‫اثر‬ ‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫مدت‬ ‫دراز‬ ‫در‬ ‫اعتیاد‬‫کنن‬ ‫مصرف‬ ‫افراد‬‫ده‬‫د‬ ‫در‬‫کشور‬ ‫اخل‬
‫خانواده‬ ،‫محققان‬ ‫برای‬‫مسئوالن‬ ‫و‬ ‫درمانگران‬ ،‫آنان‬ ‫های‬‫عنوان‬ ‫به‬‫ی‬‫ک‬‫دغ‬‫اساس‬ ‫دغه‬‫ی‬‫باق‬‫ی‬‫فرا‬ .‫است‬ ‫مانده‬‫ی‬‫ن‬‫د‬‫مو‬ ‫درمان‬‫ثر‬
‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫ها‬ ‫چالش‬ ‫از‬‫ی‬‫ع‬‫مده‬‫ی‬‫تحق‬‫ی‬‫قات‬‫بال‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫معاصر‬‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫با‬ ‫که‬ ‫هست‬‫ی‬‫د‬‫برا‬ ‫را‬ ‫افراد‬‫ی‬‫ا‬ ‫با‬ ‫مقابله‬‫م‬ ‫ثرات‬‫اعت‬ ‫خرب‬‫ی‬‫ا‬‫د‬‫در‬
‫زندگ‬ ‫کنترل‬ ‫مجدد‬ ‫آوردن‬ ‫بدست‬ ‫و‬ ،‫رفتار‬ ‫و‬ ‫مغز‬‫ی‬،‫خانواده‬ ‫در‬ ‫مولد‬ ‫عملکرد‬ ‫به‬ ‫افراد‬ ‫بازگرداندن‬ ‫و‬‫م‬‫کار‬ ‫حل‬‫اجت‬ ‫و‬‫ماع‬‫قادر‬
.‫سازد‬‫درمان‬‫دارو‬‫یی‬‫اعت‬‫ی‬‫اد‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫دشوارتر‬ ‫از‬‫ی‬،‫ن‬‫تر‬ ‫خطرناک‬‫ی‬‫ن‬‫مسئول‬ ‫پر‬ ‫و‬‫ی‬‫ت‬‫تر‬‫ی‬‫ن‬‫ها‬ ‫درمان‬‫ی‬‫دارو‬‫یی‬‫و‬ ‫است‬‫پ‬‫ن‬ ‫زشکان‬‫ی‬‫ز‬
‫با‬‫ی‬‫د‬‫ها‬ ‫آموزش‬‫ی‬‫زم‬ ‫در‬ ‫الزم‬‫ی‬‫نه‬‫نحوه‬‫ی‬‫صح‬‫ی‬‫ح‬‫تجو‬‫ی‬‫ز‬‫داروها‬‫ی‬‫آگون‬‫ی‬‫ست‬‫ی‬‫ب‬ ‫کامل‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫را‬‫ی‬‫اموزند‬‫و‬‫ب‬‫حوصل‬ ‫ا‬‫ب‬ ‫به‬ ‫ه‬‫ی‬‫ما‬‫ران‬
‫آن‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫آموزش‬ ‫خود‬‫ها‬‫پ‬ ‫مورد‬ ‫را‬‫ا‬‫ی‬‫ش‬‫دهند‬ ‫قرار‬.
:‫کلیدی‬ ‫کلمات‬‫پیشگیری‬ ،‫عود‬ ،‫درمان‬ ‫اثربخشی‬ ،‫درمان‬ ‫مشکالت‬ ،‫نگهدارنده‬ ‫درمان‬ ،‫درمانی‬ ‫دارو‬ ،‫اعتیاد‬
*
Corresponding author: MSc in Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Azarbaijan Shahid
Madani University, Tabriz, Iran
Email: seyedhashemi@azaruniv.ac.ir

www.PSYCHOconf.ir3
1.‫مقدمه‬
‫اعت‬‫ی‬‫اد‬‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫به‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫پ‬ ‫از‬‫ی‬‫چ‬‫ی‬‫ده‬‫تر‬‫ی‬‫ن‬‫مسا‬‫ی‬‫ل‬‫پزشک‬‫ی‬‫م‬‫ی‬‫پ‬ ‫که‬ ‫باشد‬‫ی‬‫امدها‬‫ی‬‫منف‬‫ی‬‫م‬ ‫آن‬‫ی‬‫تواند‬‫تقر‬‫ی‬‫ب‬‫ا‬‫جنب‬ ‫همه‬‫ه‬
‫ها‬‫ی‬‫ب‬‫ی‬‫ماران‬‫تاث‬ ‫تحت‬ ‫را‬‫ی‬‫ر‬‫ق‬‫حق‬ ‫در‬ .‫دهد‬ ‫رار‬‫ی‬‫قت‬‫مواد‬ ‫سوءمصرف‬‫ی‬‫ک‬‫ی‬‫اساس‬ ‫از‬‫ی‬‫تر‬‫ی‬‫ن‬‫روان‬ ‫مشکالت‬‫ی‬‫اج‬‫تماع‬‫ی‬‫ع‬‫حاضر‬ ‫صر‬
‫م‬ ‫محسوب‬‫ی‬‫هز‬ ‫و‬ ‫شود‬‫ی‬‫نه‬‫ها‬‫ی‬‫عد‬‫ی‬‫ده‬‫ا‬‫ی‬‫ور‬ ‫بهره‬ ‫کاهش‬ ‫جمله‬ ‫(از‬‫ی‬،‫ب‬ ‫انتقال‬‫ی‬‫مار‬‫ی‬‫ها‬‫ی‬‫عفون‬‫ی‬،‫آشفتگ‬‫ی‬‫ا‬‫جتماع‬‫ی‬‫و‬
‫خانوادگ‬‫ی‬،‫جنا‬ ‫و‬ ‫جرم‬‫ی‬‫ت‬‫ب‬ ‫استفاده‬ ‫و‬‫ی‬‫ش‬‫ها‬ ‫مراقبت‬ ‫از‬ ‫حد‬ ‫از‬‫ی‬‫بهداشت‬‫ی‬‫دو‬ ‫دست‬ ‫بر‬ ‫را‬ )‫گذاشته‬ ‫ها‬ ‫لت‬.‫است‬‫ا‬‫عت‬‫ی‬‫اد‬‫به‬‫م‬‫واد‬
‫مخدر‬‫ی‬‫ک‬‫ب‬‫ی‬‫مار‬‫ی‬‫پ‬‫ی‬‫چ‬‫ی‬‫ده‬‫بوس‬ ‫که‬ ‫است‬‫ی‬‫له‬‫تشد‬‫ی‬‫د‬‫غ‬ ‫مصرف‬ ‫ولع‬ ،‫تکرار‬ ‫و‬‫ی‬‫ر‬‫جستج‬ ‫با‬ ‫همراه‬ ،‫کنترل‬ ‫قابل‬‫و‬‫ی‬‫اجبا‬‫ر‬‫ی‬‫و‬ ‫مواد‬
‫پ‬ ‫باوجود‬ ‫آن‬ ‫مداوم‬ ‫مصرف‬‫ی‬‫امدها‬‫ی‬‫و‬‫ی‬‫ران‬‫م‬ ‫مشخص‬ ‫کننده‬‫ی‬‫برخ‬ .‫شود‬‫ی‬‫افراد‬ ‫از‬‫ی‬‫م‬ ‫مصرف‬ ‫مواد‬ ‫که‬‫ی‬‫کنند‬‫در‬ ‫و‬‫گ‬‫ی‬‫ر‬
‫فرا‬‫ی‬‫ندها‬‫ی‬‫اعت‬‫ی‬‫اد‬‫ه‬‫زمان‬ ،‫ستند‬‫ی‬‫ها‬ ‫جنبه‬ ‫از‬ ‫که‬‫ی‬‫منف‬‫ی‬‫م‬ ‫خبر‬ ‫با‬ ‫آن‬‫ی‬‫برا‬ ،‫شوند‬‫ی‬‫خروج‬‫ی‬‫ا‬‫سو‬ ‫کنترل‬‫مصرف‬ ‫ء‬‫تال‬ ‫مواد‬‫ش‬
‫م‬‫ی‬‫کنند‬‫اندک‬ ‫تعداد‬ ‫اما‬ .‫ی‬‫آ‬ ‫از‬‫نها‬‫پره‬ ‫و‬ ‫توقف‬ ‫به‬ ‫موفق‬‫ی‬‫ز‬‫م‬ ‫آن‬ ‫از‬‫ی‬[ ‫شوند‬1‫ا‬ ‫کامل‬ ‫مطالعه‬ .]‫ی‬‫ن‬‫پ‬‫د‬‫ی‬‫ده‬‫م‬ ‫نشان‬‫ی‬‫که‬ ‫دهد‬
‫تعداد‬‫ی‬‫ها‬ ‫مدل‬ ‫از‬‫ی‬‫نظر‬‫ی‬‫تجز‬ ‫به‬‫ی‬‫ه‬‫تحل‬ ‫و‬‫ی‬‫ل‬‫تب‬ ‫و‬‫یی‬‫ن‬‫اعت‬‫ی‬‫اد‬‫پر‬[ ‫اند‬ ‫داخته‬2‫ا‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ،]‫ی‬‫ن‬‫ها‬ ‫مدل‬‫ب‬ ‫مدل‬ ،‫ی‬‫مار‬‫ی‬‫اعت‬‫ی‬،‫اد‬
‫شخص‬‫ی‬‫ت‬‫ت‬ ‫و‬‫ی‬‫پ‬‫شناس‬‫ی‬‫ها‬‫ی‬‫اعت‬‫ی‬،‫اد‬‫تئور‬‫ی‬‫خودکارآمد‬‫ی‬،‫تئور‬‫ی‬‫در‬ ‫اختالل‬‫تنظ‬‫ی‬‫م‬‫بازدار‬‫ی‬،‫تئور‬‫ی‬‫ت‬ ‫خود‬‫نظ‬‫ی‬‫م‬‫ی‬‫و‬‫مدل‬
‫شناخت‬‫ی‬‫تما‬ ‫از‬‫ی‬‫ل‬‫توص‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫به‬‫ی‬‫ف‬‫اعت‬‫ی‬‫اد‬[ ‫اند‬ ‫پرداخته‬3].
‫مصرف‬‫ایجاد‬ ‫با‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫مدت‬ ‫طوالنی‬‫شخ‬ ‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫وضعیت‬ ‫در‬ ‫سوء‬ ‫تأثیر‬ ‫موجب‬ ‫اعتیاد‬‫مصرف‬ ‫ص‬
[ ‫کننده‬3‫این‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ .]‫که‬‫در‬‫سراسر‬‫جهان‬‫میلیاردها‬‫دالر‬‫برای‬‫خری‬‫دیگر‬ ‫و‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫و‬ ‫د‬‫د‬‫روان‬ ‫اروهای‬-‫گردان‬
‫می‬ ‫آن‬ ‫درمان‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫هزینه‬ ،‫مقدار‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ،‫شود‬ ‫می‬ ‫هزینه‬‫شود‬.‫افرا‬‫د‬‫معتاد‬‫به‬‫علل‬‫مخ‬‫تلف‬
‫هیچ‬¬‫گونه‬‫کارآمدی‬‫برای‬‫خود‬‫و‬‫جامعه‬‫ندارند‬.‫ارزش‬‫زمانی‬‫که‬‫این‬‫افراد‬‫از‬‫دست‬‫می‬‫دهند‬‫فراتر‬‫از‬‫هزینه‬¬‫های‬‫سوء‬ ‫دیگر‬
‫خانواده‬ ‫بلکه‬ ‫آنها‬ ‫خود‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫حالی‬ ‫در‬ ‫این‬ .‫است‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬‫های‬‫آنان‬‫هم‬‫درگیر‬‫پیامدها‬‫ی‬‫و‬ ‫اجتماعی‬‫اقتصادی‬
‫هستن‬ ‫آنان‬ ‫اعتیاد‬[ ‫د‬4‫جهان‬ ‫گزارش‬ ‫طبق‬ ‫بر‬ .]‫ی‬‫مخدر‬ ‫مواد‬2015‫خصوص‬ ‫در‬ ‫متحد‬ ‫ملل‬ ‫سازمان‬ ‫دفتر‬ ‫از‬‫م‬‫و‬ ‫مخدر‬ ‫واد‬
‫جرا‬‫ی‬‫م‬(UNODC)،‫تخم‬‫ی‬‫ن‬‫م‬ ‫زده‬‫ی‬‫مجموع‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫شود‬246‫م‬‫ی‬‫ل‬‫ی‬‫ون‬‫(کم‬ ‫نفر‬‫ی‬‫ب‬‫ی‬‫ش‬‫از‬5‫افراد‬ ‫از‬ ‫درصد‬15‫تا‬64)‫سال‬
‫از‬ ‫جهان‬ ‫سراسر‬ ‫در‬‫ی‬‫ک‬‫غ‬ ‫مخدر‬ ‫ماده‬‫ی‬‫ر‬‫قانون‬‫ی‬‫سال‬ ‫در‬2013‫هر‬ .‫اند‬ ‫کرده‬ ‫مصرف‬‫برآوردها‬ ‫چند‬‫ی‬‫مص‬ ‫سوء‬‫و‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫رف‬
‫اعت‬‫ی‬‫اد‬‫ا‬ ‫در‬‫ی‬‫ران‬‫رو‬ ‫بر‬ ‫مطالعات‬ ،‫است‬ ‫متنوع‬‫ی‬‫حاک‬ ‫ما‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬‫ی‬‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫از‬13‫د‬‫جوانان‬ ‫از‬ ‫رصد‬
‫ا‬‫ی‬‫ران‬‫ی‬‫حداقل‬‫ی‬‫ک‬‫ا‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ .‫اند‬ ‫کرده‬ ‫تجربه‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫بار‬‫ی‬،‫ن‬‫رسم‬ ‫منابع‬‫ی‬‫معتادان‬ ‫تعداد‬‫را‬‫حدود‬2‫م‬‫ی‬‫ل‬‫ی‬‫ون‬‫سال‬ ‫در‬ ‫نفر‬2001
‫تخم‬‫ی‬‫ن‬[ ‫است‬ ‫زده‬4‫د‬ ‫مطالعه‬ ‫و‬ ،]‫ی‬‫گر‬‫ی‬‫ها‬ ‫نمونه‬ ‫با‬ ‫کشور‬ ‫سراسر‬ ‫در‬ ‫که‬‫ی‬‫تر‬ ‫بزرگ‬‫ی‬‫بهداش‬ ‫وزارت‬ ‫توسط‬‫با‬ ‫ت‬
‫همکار‬‫ی‬UNODC‫پذ‬ ‫انجام‬‫ی‬،‫رفته‬‫مصرف‬ ‫تعداد‬‫کنندگان‬‫تری‬‫اک‬‫هروئ‬ ‫و‬‫ی‬‫ن‬‫حدود‬ ‫در‬ ‫را‬3،760،000‫برآورد‬[ ‫کردند‬5‫با‬ ،]
‫ا‬‫ی‬‫ن‬‫برخ‬ ‫حال‬‫ی‬‫غ‬ ‫منابع‬‫ی‬‫ر‬‫رس‬‫م‬‫ی‬‫مدع‬‫ی‬‫حدود‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫تعداد‬ ‫که‬ ‫بوند‬6‫م‬‫ی‬‫ل‬‫ی‬‫ون‬‫باشد‬[4].‫سالیانه‬‫کش‬ ‫در‬‫ور‬780‫ماده‬ ‫تن‬
‫بر‬ ‫بالغ‬ ‫ای‬ ‫هزینه‬ ‫با‬ ‫مخدر‬225‫می‬ ‫مصرف‬ ،‫تومان‬ ‫میلیارد‬‫شود‬[5.]‫م‬‫غ‬ ‫پیامدهای‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫دیگری‬ ‫سئله‬‫اعتیاد‬ ‫اجتناب‬ ‫قابل‬ ‫یر‬
‫می‬ ‫محسوب‬‫شود‬‫افزایش‬‫جرم‬‫و‬‫جنایت‬‫و‬‫خشونت‬‫است‬.‫ی‬‫ن‬‫ی‬‫ن‬( ‫همکاران‬ ‫و‬1993‫نتیجه‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫پژوهشی‬ ‫طی‬ )‫که‬ ‫رسیدند‬
‫ب‬‫موا‬ ‫زیاد‬ ‫مصرف‬ ‫ین‬‫د‬[ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫مثبت‬ ‫رابطه‬ ‫اجتماعی‬ ‫ضد‬ ‫رفتارهای‬ ‫زیاد‬ ‫تعداد‬ ‫ارتکاب‬ ‫و‬ ‫مخدر‬6.]‫در‬ ‫ها‬ ‫بررسی‬‫ایران‬
‫می‬ ‫نشان‬‫دهد‬‫که‬‫در‬‫هر‬‫ماه‬100‫نفر‬‫به‬‫خاطر‬‫مصرف‬‫مواد‬‫مخدر‬‫جان‬‫خود‬‫را‬‫از‬‫دست‬‫می‬‫دهند‬.‫همچنین‬‫س‬‫ی‬‫و‬‫پنج‬
‫درصد‬‫افرادی‬‫که‬‫تقاضای‬‫طالق‬‫داده‬‫اند‬‫به‬‫خاطر‬‫اعتیا‬‫د‬‫همسرانشان‬‫بوده‬‫است‬[5.]
2.‫چالش‬‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫های‬
‫اصطالح‬ ‫اگرچه‬"‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫سوء‬ ‫درمان‬"‫از‬ ‫متغیر‬ ‫و‬ ‫پیچیده‬ ‫شبکه‬ ‫یک‬ ‫شامل‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ،‫رود‬ ‫می‬ ‫بکار‬ ‫تنهایی‬ ‫به‬
‫های‬ ‫برنامه‬ ‫از‬ ‫کدام‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫فرد‬ ‫درمان‬ ‫نوع‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫فرد‬ ‫متعدد‬ ‫های‬ ‫نیاز‬ ‫به‬ ‫پاسخگویی‬ ‫برای‬ ‫مناسب‬ ‫خدمات‬‫بر‬ ‫درمانی‬

www.PSYCHOconf.ir4
‫وضعیت‬ ،‫کیفری‬ ‫سابقه‬ ،‫اجتماعی‬ ‫های‬ ‫نیاز‬ ،‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫قبلی‬ ‫های‬ ‫درمان‬ ‫و‬ ‫مصرف‬ ‫سابقه‬ ،‫اعتیادی‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫چون‬ ‫عواملی‬
‫عمده‬ ‫ها‬ ‫چالش‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫موثر‬ ‫درمان‬ ‫فرایند‬ ،‫بنابراین‬ .‫دارد‬ ‫بستگی‬ ‫فرد‬ ‫شخصیتی‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬‫معاصر‬ ‫تحقیقات‬ ‫ی‬
‫درما‬ ‫اثربخشی‬ ،‫هست‬ ‫بالینی‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬‫برای‬ ‫کافی‬ ‫زمان‬ ‫مدت‬ ‫در‬ ‫آنان‬ ‫مشارکت‬ ‫و‬ ‫درمان‬ ‫از‬ ‫مراجعان‬ ‫شخصی‬ ‫نظارت‬ ‫بر‬ ‫ن‬
( ‫جهانی‬ ‫بهداشت‬ ‫سازمان‬ ‫گزارش‬ ‫به‬ .‫گردد‬ ‫می‬ ‫تعریف‬ ‫ارزیابی‬WHO‫جرائم‬ ‫و‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫بر‬ ‫متحد‬ ‫ملل‬ ‫سازمان‬ ‫دفتر‬ ‫و‬ )
(UNODC)‫برا‬ ‫متفاوتی‬ ‫های‬ ‫درمان‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫متفاوت‬ ‫الگوهای‬ ‫با‬ ‫مختلف‬ ‫کشورهای‬ ،‫مواد‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫ی‬
‫ترتیب‬ ‫(به‬ ‫ماریجوانا‬ ‫و‬ ‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ ‫برای‬ ‫اروپا‬ ‫در‬ ‫درمان‬ ‫برای‬ ‫تقاضا‬ ‫باالترین‬ ،‫دارند‬ ‫قانونی‬ ‫غیر‬ ‫مخدر‬60‫و‬ ‫درصد‬
19( ‫کانابیس‬ ‫و‬ ‫کوکائین‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ :‫شمالی‬ ‫آمریکای‬ ‫درصد)؛‬35‫و‬ ‫درصد‬31‫به‬ ‫وابستگی‬ :‫جنوبی‬ ‫آمریکای‬ ‫درصد)؛‬
( ‫کانابیس‬ ‫و‬ ‫کوکائین‬54‫و‬ ‫درصد‬31( ‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫و‬ ‫کانابیس‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ :‫آفریقا‬ ‫درصد)؛‬64‫و‬ ‫درصد‬16:‫آسیا‬ ‫درصد)؛‬
( ‫(مت)آمفتامین‬ ‫و‬ ‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬63‫و‬ ‫درصد‬19( ‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫و‬ ‫کانابیس‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ :‫استرالیا‬ ‫و‬ ،)‫درصد‬47
‫و‬ ‫درصد‬33[ ‫است‬ ‫بوده‬ )‫درصد‬6-7‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ذکر‬ ‫به‬ ‫الزم‬ .]‫چندگانه‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫کاربران‬ ‫درمان‬ ‫جوینده‬ ‫افراد‬
(polydrug‫می‬ ‫درمان‬ ‫پیگیری‬ ‫برای‬ ‫کاربران‬ ‫اصلی‬ ‫دلیل‬ ‫یا‬ ‫اولیه‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫سوء‬ ‫دهنده‬ ‫نشان‬ ‫درصدها‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫هستند‬ )
‫باشد‬.
‫از‬ ‫خاصی‬ ‫های‬ ‫جنبه‬ ‫که‬ ‫شوند‬ ‫می‬ ‫ترکیب‬ ‫بسیاری‬ ‫های‬ ‫مولفه‬ ‫از‬ ‫معموال‬ ‫اثربخش‬ ‫درمانی‬ ‫های‬ ‫برنامه‬‫ب‬‫یماری‬‫و‬‫پیآمد‬
‫یک‬ ،‫کنند‬ ‫توقف‬ ‫را‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫تا‬ ‫کند‬ ‫کمک‬ ‫افرد‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫هدایت‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫های‬‫س‬‫زند‬ ‫بک‬‫ا‬ ‫عاری‬ ‫گی‬‫ز‬
[ ‫یابند‬ ‫دست‬ ‫جامعه‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫محل‬ ،‫خانواده‬ ‫در‬ ‫سازنده‬ ‫عملکردهای‬ ‫به‬ ،‫کنند‬ ‫حفظ‬ ‫را‬ ‫مواد‬1‫ارزیابی‬ .]‫ا‬‫سوء‬ ‫درمان‬ ‫ثربخشی‬
‫عوامل‬ ‫از‬ ‫تعدادی‬ ‫درست‬ ‫درک‬ ‫با‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬‫بر‬ ‫خود‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫درمانی‬ ‫روش‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫دیگر‬‫ش‬ ‫نامه‬‫شو‬ ‫می‬ ‫روع‬.‫د‬
‫مخ‬ ‫مواد‬ ‫کننده‬ ‫مصرف‬ ‫افراد‬ ‫درسترسی‬ ‫و‬ ‫پزشکی‬ ،‫اجتماعی‬ ‫خدمات‬ ‫ای‬ ‫مجموعه‬ ‫از‬ ‫آگاهی‬ ‫شامل‬ ‫خدمات‬ ‫این‬‫به‬ ‫در‬‫آ‬‫و‬ ‫ها‬ ‫ن‬
[ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫جامعه‬ ‫کلی‬ ‫مصرف‬ ‫میزان‬ ‫از‬ ‫آگاهی‬7.]
‫ه‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫زیر‬ ‫عوامل‬ ‫که‬ ‫اند‬ ‫داده‬ ‫نشان‬ ‫مطالعات‬‫مر‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫بدتری‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫بهتر‬ ‫درمانی‬ ‫نتایج‬ ‫م‬‫اجعان‬‫ف‬‫کنند‬ ‫راهم‬.
‫درمان‬ ‫به‬ ‫تعهد‬ ‫در‬ ‫مراجع‬ ‫آمادگی‬(‫بعنوان‬‫انجام‬ ‫و‬ ‫اعتیاد‬ ‫مشکالت‬ ‫درک‬ ‫در‬ ‫فرد‬ ‫توانایی‬ ،‫مثال‬‫ب‬‫فعالیت‬ ‫رخی‬‫برای‬ ‫ها‬
)‫خود‬ ‫تغییر‬)‫(خودکارآمدی‬ ‫کند‬ ‫غلبه‬ ‫ها‬ ‫چالش‬ ‫و‬ ‫دشوار‬ ‫شرایط‬ ‫بر‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫او‬ ‫اعتماد‬
‫نت‬ ‫از‬ ‫انتظار‬‫درمانی‬ ‫روش‬ ‫پایان‬ ‫و‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫آنها‬ ‫نتایج‬ ‫از‬ ‫آمده‬ ‫بدست‬ ‫نسبی‬ ‫رضایت‬ ‫و‬ ‫درمان‬ ‫ایج‬
‫مراجع‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫تجربه‬ ‫و‬ ‫ادراک‬ ‫اجتماعی‬ ‫حمایت‬
‫ناشناخ‬ ‫میدان‬ ‫یک‬ )‫منفی‬ ‫و‬ ‫مثبت‬ ‫هیجانات‬ ،‫بیمار‬ ‫استرس‬ ‫یا‬ ‫افسردگی‬ ‫(سطوح‬ ‫بیمار‬ ‫بالینی‬ ‫مشخصات‬‫م‬ ‫از‬ ‫ته‬‫را‬ ‫طالعات‬
.‫دهد‬ ‫می‬ ‫تشکیل‬ ‫اعتیاد‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
‫در‬ ‫و‬‫ک‬ ‫می‬ ‫دنبال‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫بخشند‬ ‫می‬ ‫تحقق‬ ‫زندگی‬ ‫معنای‬ ‫به‬ ‫درمان‬ ‫در‬ ‫مراجعان‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫شیوه‬ ،‫نهایت‬[ ‫نند‬8].
‫بس‬ ،‫دارد‬ ‫بستگی‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫و‬ ‫عوامل‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫یک‬ ‫هر‬ ‫بین‬ ‫تعامل‬ ‫به‬ ‫بخش‬ ‫اثر‬ ‫درمان‬ ‫که‬ ‫آنجا‬ ‫تا‬‫ا‬ ‫یاری‬‫مطالعات‬ ‫ز‬‫نشان‬
[ ‫درمان‬ ‫برای‬ ‫آمادگی‬ ‫که‬ ‫اند‬ ‫داده‬9[ ‫خودکارآمدی‬ ،]10-11-12-13‫درمان‬ ‫پیآمد‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫انتظارات‬ ][15-16-17-18‫و‬ ]
[ ‫شده‬ ‫ادراک‬ ‫اجتماعی‬ ‫حمایت‬18.‫است‬ ‫بوده‬ ‫همراه‬ ‫درمان‬ ‫مثبت‬ ‫نتایج‬ ‫با‬ ‫مستقیم‬ ‫بطور‬ ]‫بررسی‬‫ب‬ ‫نتایج‬‫خدمات‬ ‫الینی‬
‫ف‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫متعهد‬ ‫کار‬ ‫نیروی‬ ‫نیازمند‬ ‫استاندارد‬ ‫شیوه‬ ‫به‬ ‫موادافیونی‬ ‫و‬ ‫الکل‬ ‫درمان‬ ‫مانند‬ ‫بهداشتی‬‫ا‬ ‫شرده‬‫در‬ ‫که‬ ‫ست‬‫ا‬‫غل‬‫ب‬
‫نوع‬ ‫ترین‬ ‫اثربخش‬ ‫شناسایی‬ .‫شود‬ ‫نمی‬ ‫گرفته‬ ‫جدی‬ ‫کلینیکی‬ ‫اماکن‬ ‫در‬ ‫سرپرستان‬ ‫و‬ ‫پزشکان‬ ‫توسط‬ ‫موارد‬‫د‬‫ی‬ ‫رمان‬‫کار‬ ‫ک‬
‫گیری‬ ‫تصمیم‬ ‫راه‬ ‫ترین‬ ‫مطمئن‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫دقیقی‬ ‫بالینی‬ ‫های‬ ‫تالش‬ ‫و‬ ‫تجربی‬ ‫تحقیقات‬ ‫نیازمند‬ ‫که‬ ‫هست‬ ‫سختی‬‫ای‬ ‫در‬،‫امر‬ ‫ن‬
‫ه‬ ‫آن‬ ‫نتایج‬ ‫و‬ ‫درمانی‬ ‫های‬ ‫برنامه‬ ،‫درمان‬ ‫نحوه‬ ‫ارزیابی‬‫د‬ ‫اخیر‬ ‫های‬ ‫پیشرفت‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫بیماران‬ ‫بر‬ ‫ا‬‫علم‬ ‫ر‬‫ا‬‫نت‬ ‫رزیابی‬‫روش‬ ‫ایج‬
[ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫عملی‬ ‫سازی‬ ‫پیاده‬ ‫برای‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫معتبر‬ ‫هم‬ ‫تجربی‬ ‫لحاظ‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کرده‬ ‫فراهم‬ ‫هایی‬8.]

www.PSYCHOconf.ir5
3.‫اعتیاد‬ ‫درمانی‬ ‫دارو‬ ‫مختصر‬ ‫تاریخچه‬
‫سال‬ ‫اواخر‬ ‫در‬1963( ‫ُل‬‫د‬ ‫پی‬ ‫وینست‬ ‫پروفسور‬ ،Vincent P. Dole‫ر‬ ‫دانشگاه‬ ‫در‬ )‫برای‬ ‫علمی‬ ‫هایی‬ ‫تالشی‬ ‫اکفلر‬
‫سال‬ ‫اوایل‬ ‫در‬ .‫داد‬ ‫انجام‬ ‫هروئین‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫مدیریت‬ ‫برای‬ ‫دارویی‬ ‫یک‬ ‫توسعه‬1964‫تشکیل‬ ‫امر‬ ‫این‬ ‫برای‬ ‫کوچک‬ ‫تیم‬ ‫یک‬ ‫او‬ ،
‫رفتار‬ ‫یا‬ ‫ساده‬ ‫شخصیتی‬ ‫اختالل‬ ‫بصورت‬ ‫که‬ ،‫رفتاری‬ ‫تظاهرات‬ ‫با‬ ‫مغزی‬ ‫بیماری‬ ‫یک‬ ‫هروئین‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫که‬ ‫کردند‬ ‫فرض‬ ‫و‬ ،‫داد‬
‫نمی‬ ‫مجرمانه‬‫که‬ ‫مخصوص‬ ‫سوال‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫پرداختن‬ ‫با‬ ‫او‬ ‫تیم‬ .‫باشد‬"‫در‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫مدت‬ ‫طوالنی‬ ‫اثر‬ ‫با‬ ‫افیونی‬ ‫آگونیست‬ ‫یک‬ ‫آیا‬
‫گیرد؟‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫هروئین‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫مدت‬ ‫طوالنی‬ ‫نگهدارنده‬ ‫درمان‬"‫در‬ ‫تحلیلی‬ ‫تکنولوژی‬ ‫هنوز‬ ‫اگرچه‬ .‫کردند‬ ‫شروع‬
‫بود‬ ‫داده‬ ‫نشان‬ ‫بالینی‬ ‫مشاهدات‬ ‫انواع‬ ،‫نبود‬ ‫دسترس‬.‫دارد‬ ‫خوبی‬ ‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫اثر‬ ‫خوراکی‬ ‫بصورت‬ ‫متادون‬ ‫مصنوعی‬ ‫افیون‬ ‫که‬
‫سال‬ ‫در‬1964( ‫باال‬ ‫تا‬ ‫متوسط‬ ‫حد‬ ‫در‬ ‫مناسب‬ ‫دوز‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫زمانی‬ ‫متادون‬ ‫که‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫مطالعات‬60‫تا‬150/‫گرم‬ ‫میلی‬
‫ی‬ ‫مانع‬ ‫و‬ ،‫کند‬ ‫جلوگیری‬ ‫مخدر‬ ‫ترک‬ ‫های‬ ‫نشانه‬ ‫و‬ ‫عالئم‬ ‫تمام‬ ‫از‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ،‫شود‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ )‫روزانه‬‫می‬ ‫مصرف‬ ‫ولع‬ ‫کاهش‬ ‫ا‬
‫طول‬ ‫در‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫فراهم‬ ‫بیماران‬ ‫توانبخشی‬ ‫به‬ ‫تالش‬ ‫برای‬ ‫فرصتی‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ،‫شود‬35‫شماری‬ ‫بی‬ ‫مطالعات‬ ،‫بعدی‬ ‫سال‬
‫سال‬ ‫در‬ .‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫هروئین‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫متادون‬ ‫درمانی‬ ‫دارو‬ ‫اثربخشی‬ ‫و‬ ‫کارایی‬ ،‫ایمنی‬1994‫پزشکی‬ ‫علوم‬ ‫موسسه‬ ،
‫دستورا‬ ‫علوم‬ ‫ملی‬ ‫آکادمی‬ ‫از‬‫درمانی‬ ‫دارو‬ ‫شدن‬ ‫پزشکی‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫فدرال‬ ‫مقررات‬ ‫در‬ ‫تغییر‬ ‫برای‬ ‫هایی‬ ‫لعمل‬
،‫سال‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫درمان‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬ ‫افزایش‬ ‫همچنین‬ ،‫هروئین‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫برای‬1997‫بهداشت‬ ‫ملی‬ ‫موسسه‬ ‫کنفرانس‬ ‫در‬ ،
(National Institutes of Health‫آن‬ ‫گزارش‬ ‫و‬ ،‫شد‬ ‫باره‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫نظری‬ ‫اتفاق‬ )‫سال‬ ‫در‬1999‫به‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫منتشر‬
‫محل‬ ،‫بخشیدن‬ ‫تنوع‬ ،‫دسترسی‬ ‫افزایش‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫حمایت‬ ‫هروئین‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫برای‬ ‫متادون‬ ‫با‬ ‫نگهدارنده‬ ‫درمانی‬ ‫دارو‬ ‫از‬ ‫صراحت‬
‫جمله‬ ‫از‬ ‫نیز‬ ‫دیگری‬ ‫موثر‬ ‫افیون‬ ‫آگونیست‬ ‫های‬ ‫درمان‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫بعد‬ .‫بود‬ ‫شده‬ ‫توصیه‬ ‫درمان‬ ‫شدن‬ ‫پزشکی‬ ،‫درمان‬ ‫برای‬ ‫هایی‬
‫افیونی‬ ‫آگونیست‬‫ال‬ ‫مدت‬ ‫طوالنی‬ ‫اثر‬ ‫با‬-‫آلفا‬-‫متادول‬ ‫استیل‬(longer acting opioid agonist l-alpha-
acetylmethadol; LAAM)‫آگونیست‬ ،-‫بوپرنورفین‬ ‫افیونی‬ ‫نسبی‬ ‫آنتاگونیست‬-( ‫ترکیبی‬ ‫نالوکسون‬opioid partial
agonist-antagonist buprenorphine-naloxone combination[ ‫دادند‬ ‫توسعه‬ )19.]
‫ایران‬ ‫در‬‫نیز‬‫سال‬ ‫از‬1380‫درما‬ ‫امر‬ ‫با‬ ‫متبوع‬ ‫وزارت‬ ‫فعاالنه‬ ‫برخوردهای‬ ‫شروع‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫سو‬ ‫این‬ ‫به‬‫خص‬ ‫و‬ ‫اعتیاد‬ ‫ن‬‫توجه‬ ً‫ا‬‫وص‬
‫بی‬ ‫و‬ ‫انسانی‬ ‫ایمنی‬ ‫نقص‬ ‫ویروس‬ ‫به‬ ‫آلودگی‬ ‫روزافزون‬ ‫گسترش‬ ‫تأثیر‬ ‫تحت‬ ‫که‬ ‫آسیب‬ ‫کاهش‬ ‫سیاست‬ ‫به‬ ‫ویژه‬‫ا‬ ‫ماری‬‫در‬ ‫یدز‬
‫ک‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ،‫است‬ ‫بوده‬ ‫اخیر‬ ‫سالهای‬ ‫در‬ ‫تزریقی‬ ‫معتادان‬ ‫میان‬‫کشو‬ ‫در‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫نظام‬ ‫که‬ ‫مبودهایی‬‫آ‬ ‫با‬ ‫ر‬‫همواره‬ ‫ن‬‫ر‬‫وبرو‬
‫تا‬ .‫است‬ ‫بوده‬ ‫متادون‬ ‫با‬ ‫نگهدارنده‬ ‫درمان‬ ‫همچون‬ ،‫درمان‬ ‫مؤثرتر‬ ‫انواع‬ ‫به‬ ‫پرداختن‬ ‫عدم‬ ،‫است‬ ‫بوده‬‫سال‬1380‫درمان‬ ‫تنها‬
‫سم‬‫می‬ ‫صورت‬ ‫غیرمخدر‬ ‫داروهای‬ ‫با‬ ً‫ا‬‫عمدت‬ ‫که‬ ‫داشت‬ ‫مقبولیت‬ ‫ما‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫زدایی‬‫درمان‬ ‫شروع‬ ‫با‬ .‫گرفت‬‫مت‬ ‫با‬ ‫نگهدارنده‬‫ادون‬
‫سال‬ ‫در‬ ‫دیگر‬ ‫شهرهای‬ ‫معدودی‬ ‫و‬ ‫تهران‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫درمانگاه‬ ‫چند‬ ‫در‬ ‫پایلوت‬ ‫صورت‬ ‫به‬1381‫آث‬ ‫تدریج‬ ‫به‬ ،‫درمان‬ ‫این‬ ‫مثبت‬ ‫ار‬
‫زما‬ ‫آن‬ ‫در‬ .‫گشت‬ ‫مشهود‬ ‫آنان‬ ‫اقتصادی‬ ‫اجتماعی‬ ‫وضعیت‬ ‫بهبود‬ ‫نیز‬ ‫و‬ ‫تزریقی‬ ‫پرخطر‬ ‫رفتارهای‬ ‫کاهش‬ ‫بر‬‫هنوز‬ ‫ن‬‫پروتکل‬
‫متادو‬ ‫با‬ ‫درمان‬ ‫برای‬ ‫کشوری‬‫سال‬ ‫اواخر‬ ‫در‬ ‫مهم‬ ‫این‬ .‫نداشت‬ ‫وجود‬ ‫ن‬1381‫درم‬ ‫و‬ ‫پیشگیری‬ ‫اداره‬ ‫توسط‬‫مواد‬ ‫سوءمصرف‬ ‫ان‬
‫سال‬ ‫در‬ ‫ترتیب‬ ‫این‬ ‫به‬ .‫شد‬ ‫آغاز‬ ‫تهران‬ ‫پزشکی‬ ‫علوم‬ ‫دانشگاه‬ ‫علمی‬ ‫هیئت‬ ‫اعضای‬ ‫از‬ ‫معدودی‬ ‫همکاری‬ ‫با‬1382‫پ‬‫یش‬‫نویس‬
‫و‬ ‫پیشگیری‬ ‫اداره‬ ‫توسط‬ ‫پایلوت‬ ‫طرحهای‬ ‫در‬ ‫استفاده‬ ‫جهت‬ ‫متادون‬ ‫با‬ ‫درمان‬ ‫پروتکل‬‫مو‬ ‫سوءمصرف‬ ‫درمان‬‫منت‬ ‫اد‬‫در‬ .‫شد‬ ‫شر‬
‫سال‬ ‫اواخر‬1383‫آئین‬‫راه‬ ‫نامه‬‫سال‬ ‫ابتدای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫امضا‬ ‫وقت‬ ‫بهداشت‬ ‫وزیر‬ ‫توسط‬ ‫مواد‬ ‫سوءمصرف‬ ‫درمان‬ ‫مرکز‬ ‫اندازی‬
1384‫سال‬ ‫در‬ ‫پروتکل‬ ‫این‬ .‫شد‬ ‫ابالغ‬1393‫که‬ ،‫شده‬ ‫ویرایش‬ ‫نوروزی‬ ‫علیرضا‬ ‫و‬ ‫مکری‬ ‫آذرخش‬ ‫دکتر‬ ‫توسط‬‫دربرگیرنده‬
‫این‬ ‫جامعی‬ ‫اطالعات‬‫مت‬ ‫با‬ ‫درمان‬ ‫روی‬ ‫پیش‬ ‫مشکالت‬ ‫و‬ ‫مسائل‬ ‫به‬ ‫دقیق‬ ‫بصورت‬ ‫و‬ ،‫است‬ ‫نگهدارنده‬ ‫درمان‬( ‫ادون‬‫جمله‬ ‫از‬
‫د‬ ،‫درمان‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫آزمایشات‬ ،‫دارویی‬ ‫اشکاالت‬ ،‫درمان‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ‫و‬ ‫تجویز‬ ‫نحوه‬ ‫درباره‬ ‫استانداردهایی‬‫درم‬ ‫وز‬‫شرایط‬ ،‫ان‬‫مراکز‬
.‫اند‬ ‫پرداخته‬ )‫اجرایی‬ ‫و‬ ‫آموزشی‬ ‫نکات‬ ،‫درمانی‬
‫ن‬ ‫اخیر‬ ‫سالیان‬ ‫در‬،‫امر‬ ‫متولیان‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫مشکالت‬ ‫و‬ ‫اعتیاد‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫کنترل‬ ‫برای‬ ‫زیادی‬ ‫های‬ ‫تالش‬ ،‫یز‬
‫های‬ ‫برنامه‬ ،‫جایگزین‬ ‫درمان‬ /‫دارویی‬ ‫درمان‬ ،‫باز‬ ‫های‬ ‫برنامه‬ :‫درمانی‬ ‫متعدد‬ ‫های‬ ‫شیوه‬ ‫(ازجمله‬ ‫بالینی‬ ‫متخصصان‬ ‫و‬ ‫محققان‬

www.PSYCHOconf.ir6
‫بازیاب‬ ‫و‬ ‫یاری‬ ‫خود‬ ‫های‬ ‫گروه‬ ،‫بسته‬ ‫اقامتگاهی‬ ‫های‬ ‫اجتماع‬ ‫درمانی‬‫موارد‬ ‫اکثر‬ ‫در‬ ‫اما‬ ،‫است‬ ‫گرفته‬ ‫صورت‬ )‫طبیعی‬ ‫های‬ ‫ی‬
‫درمان‬ ،‫ها‬ ‫شیوه‬ ‫این‬ ‫رأس‬ ‫در‬ .‫ماند‬ ‫می‬ ‫باقی‬ ‫ناشناخته‬ ‫درمان‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫کننده‬ ‫مصرف‬ ‫افراد‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫تغییری‬ ‫های‬ ‫مکانیزم‬
‫در‬ .‫است‬ ‫کرده‬ ‫پیدا‬ ‫مبتالء‬ ‫بیماران‬ ‫در‬ ‫درمانی‬ ‫دارو‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫برای‬ ‫بیشتری‬ ‫گرایش‬ ‫و‬ ،‫باشد‬ ‫می‬ ‫دارویی‬ ‫های‬‫سال‬2007‫در‬
،‫متحده‬ ‫ایالت‬ ‫در‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫سوء‬ ‫درمانی‬ ‫امکانات‬ ‫میان‬11،‫متادون‬ ‫درمان‬ ‫درصد‬14‫و‬ ‫بوپرنورفین‬ ‫درمان‬ ‫درصد‬15‫درصد‬
[ ‫است‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫نالکسترون‬20.]
‫نالترکسون‬ ،‫دهانی‬ ‫نالتروکسن‬ ،‫(اکامپروسات‬ ‫الکل‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫دارو‬ ‫چهار‬ ‫متحده‬ ‫ایاالت‬ ‫داروی‬ ‫و‬ ‫غذا‬ ‫سازمان‬
‫بوپرنورفین‬ ،‫(متادون‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ ‫برای‬ ‫دارو‬ ‫سه‬ ‫و‬ )‫سولفیرام‬ ‫دی‬ ،‫مدت‬ ‫طوالنی‬ ‫اثر‬ ‫با‬ ‫تزریقی‬-:‫فرمول‬ ‫دو‬
‫نالوکسون‬ /‫بوپرنورفین‬ ‫و‬ ‫زبانی‬ ‫زیر‬ ‫بوپرنورفین‬-‫بر‬ ‫که‬ ‫داروهایی‬ .‫است‬ ‫کرده‬ ‫تایید‬ )‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫اثر‬ ‫با‬ ‫تزریقی‬ ‫نالترکسون‬ ‫و‬
‫توصی‬ ‫و‬ ‫نظر‬ ‫اتفاق‬ ‫بیشترین‬ ‫قوی‬ ‫شواهد‬ ‫حسب‬[ ‫می‬ ‫بوپرنورفین‬ ‫و‬ ‫متادون‬ ،‫اکامپروسات‬ ،‫نالترکسون‬ ‫شامل‬ ‫داشته‬ ‫را‬ ‫ه‬21-
22‫طول‬ ‫در‬ ]20‫از‬ ‫بیش‬ ،‫اند‬ ‫پرداخته‬ ‫کننده‬ ‫مصرف‬ ‫افراد‬ ‫در‬ ‫داروها‬ ‫این‬ ‫اثربخشی‬ ‫بررسی‬ ‫به‬ ‫زیادی‬ ‫مطالعات‬ ‫گذشته‬ ‫سال‬
60[ ‫است‬ ‫داده‬ ‫نشان‬ ‫مبتالء‬ ‫بیماران‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫توجهی‬ ‫قابل‬ ‫بهبوی‬ ،‫گرفته‬ ‫صورت‬ ‫مطالعه‬23-24-25]‫تخصصی‬ ‫مراکز‬ ‫اکثر‬ ‫در‬ .
‫و‬ ‫درمان‬ ‫در‬ ‫اثربخش‬ ‫اقدامات‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫بوپرنورین‬ ‫و‬ ‫متادون‬ ،‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫سوء‬ ‫به‬ ‫مبتال‬ ‫افراد‬ ‫از‬ ‫مراقبت‬ ‫های‬ ‫برنامه‬ ‫و‬
‫در‬ ‫و‬ ‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫مبتال‬ ‫بیماران‬ ‫درمان‬ ‫در‬ ‫بوپرنورفین‬ ‫بویژه‬ ،‫است‬ ‫بوده‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫مشکالت‬ ‫سایر‬ ‫و‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫کاهش‬
‫با‬ ‫مقایسه‬[ ‫بیشتر‬ ‫اثربخشی‬ ‫دارای‬ ‫متادون‬26-27[ ‫است‬ ‫بوده‬ ‫صرفه‬ ‫به‬ ‫مقرون‬ ‫و‬ ]28-29-30.]
4.‫پوپرنوفین‬ ‫و‬ ‫متادون‬ ‫داروهای‬ ‫نقش‬ :‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫نگهدارنده‬ ‫درمانی‬ ‫دارو‬
‫است‬ ‫درازمدت‬ ‫درمان‬ ‫اول‬ ‫روش‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫کلی‬ ‫روش‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫از‬ ‫اغلب‬ ‫افیونی‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫دارویی‬ ‫های‬ ‫درمان‬
‫فر‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬‫می‬ ‫نگهداری‬ ‫متادون‬ ‫مانند‬ ‫مجاز‬ ‫و‬ ‫قانونی‬ ‫موادمخدر‬ ‫با‬ ‫معتاد‬ ‫د‬‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫درمان‬ ‫دوم‬ ‫روش‬ .‫شود‬
[ ‫شود‬ ‫می‬ ‫زدایی‬ ‫سم‬ ،‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫از‬ ‫عاری‬ ‫حالت‬ ‫به‬ ‫معتاد‬ ‫فرد‬ ‫آن‬31.]‫تجویز‬ ‫شامل‬ ‫درمانی‬ ‫دارو‬ ‫نگهدارنده‬ ‫های‬ ‫برنامه‬
‫بلوک‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫جایگزین‬ ‫که‬ ‫دارو‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫مدتی‬ ‫طوالنی‬‫مدت‬ ‫به‬ ‫دارو‬ .‫است‬ ‫آن‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬1‫تا‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫و‬ ‫تجویز‬ ‫ماه‬
‫متادون‬ ‫نگهدارنده‬ ‫درمان‬ .‫شود‬ ‫مدیریت‬ ‫سال‬ ‫چندین‬(Methadone Maintenance Treatment; MMT‫اواسط‬ ‫در‬ )
1960،‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫بکار‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫برای‬MMT‫شد‬ ‫انتخاب‬ ‫هروئین‬ ‫درمان‬ ‫برای‬ ‫مدت‬ ‫بلند‬[32]‫ثابت‬ ‫و‬
‫ش‬‫باشد‬ ‫می‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫شدید‬ ‫وابستگی‬ ‫برای‬ ‫موثر‬ ‫درمان‬ ‫یک‬ ‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ده‬[33.]‫آنالگسیک‬ ‫یک‬ ‫متادون‬
‫که‬ ‫است‬ ‫مخدر‬ )‫مسکن‬ ‫و‬ ‫درد‬ ‫ضد‬ ‫(داروی‬‫بط‬‫و‬‫گسترده‬ ‫ر‬‫مواد‬ ‫آور‬ ‫نئشه‬ ‫اثرات‬ ‫و‬ ‫ترک‬ ‫عالئم‬ ‫اثرات‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬ ‫برای‬ ‫ای‬
‫افیونی‬‫آن‬ ‫مشتقات‬ ‫و‬.‫شود‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫هروئین‬ ‫بویژه‬‫متادو‬( ‫دکسترومتادون‬ ‫و‬ ‫لومتادون‬ ‫از‬ ‫ن‬levomethadone and
dextromethadone‫آگونیست‬ ‫از‬ ‫بخشی‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫تشکیل‬ )MOP-r‫های‬ ‫گیرنده‬ ‫گلوتامترژیک‬ ‫از‬ ‫آنتاگونیست‬ ‫یک‬ ‫و‬
N‫متیل‬-D-‫رسپتور‬ ‫آسپارتات‬(NMDAglutamatergic Nmethyl-D-aspartate;receptor)[ ‫باشد‬ ‫می‬19‫دوز‬ .]
‫بعنو‬ ‫متادون‬ ‫بهینه‬‫نیازمند‬ ‫نگهدارنده‬ ‫متادون‬ ‫مناسب‬ ‫دوز‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫محسوب‬ ‫درمانی‬ ‫متادون‬ ‫های‬ ‫برنامه‬ ‫از‬ ‫مهمی‬ ‫بخش‬ ‫ان‬
‫توصیه‬ ‫و‬ ‫شواهد‬ ،‫باشد‬ ‫می‬ ‫جداگانه‬ ‫بصورت‬ ‫او‬ ‫فیزیکی‬ ‫و‬ ‫روانی‬ ‫وضعیت‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫بیمار‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫تاریخچه‬ ‫تعیین‬
‫از‬ ‫بیش‬ ‫دوز‬ ‫مصرف‬ ‫از‬ ‫بالینی‬ ‫های‬ ‫دستورالعمل‬ ‫بیشتر‬ ‫در‬ ‫ها‬60‫میلی‬[ ‫کند‬ ‫می‬ ‫حمایت‬ ‫روز‬ ‫در‬ ‫نگهدارنده‬ ‫متادون‬ ‫گرم‬34.]
‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫کاهش‬ ،‫زدایی‬ ‫سم‬ ‫به‬ ‫کمک‬ ،‫ترک‬ ‫عالئم‬ ‫سرکوب‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫اهدافی‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کننده‬ ‫مصرف‬ ‫افراد‬ ‫در‬ ‫متادون‬
‫نگهدارنده‬ ‫درمان‬ ‫مثبت‬ ‫نتایج‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫تجویز‬ ‫روانشناختی‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ‫مشکالت‬ ‫و‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫جرائم‬ ‫و‬ ‫قانونی‬ ‫غیر‬ ‫مخدر‬
‫مت‬.‫است‬ ‫شده‬ ‫ثابت‬ ‫مختلف‬ ‫مطالعات‬ ‫در‬ ‫معتاد‬ ‫افراد‬ ‫برای‬ ‫ادون‬‫که‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫خوبی‬ ‫شواهد‬MMT، ‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬
‫می‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫وری‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ‫جنایی‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫و‬ ‫دیگر‬ ‫قانونی‬ ‫غیر‬ ‫مواد‬[35-36-37-38]‫مواد‬ ‫کنندگان‬ ‫مصرف‬
‫ز‬ ‫سبک‬ ‫با‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫مشکالت‬ ‫که‬ ‫کنند‬ ‫می‬ ‫ذکر‬ ‫معموال‬ ‫مخدر‬‫باشد‬ ‫می‬ ‫ارتباط‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫سالمت‬ ‫و‬ ‫ندگی‬[39.]MMT‫یک‬

www.PSYCHOconf.ir7
‫باشد‬ ‫می‬ ‫روانی‬ ‫سالمت‬ ‫و‬ ‫اجتماعی‬ ،‫جسمی‬ ‫های‬ ‫عملکرد‬ ‫بهبود‬ ‫برای‬ ‫موثر‬ ‫راهکار‬[40]‫قبیل‬ ‫از‬ ‫عمومی‬ ‫بهداشت‬ ‫اهداف‬ ‫به‬ ‫و‬
‫منتق‬ ‫های‬ ‫پاتوژن‬ ‫کردن‬ ‫محدود‬‫ل‬‫راه‬ ‫از‬ ‫ه‬‫خون‬(‫مانند‬HIV‫هپاتیت‬ ،B‫هپاتیت‬ ،C‫سایر‬ ‫و‬)‫کند‬ ‫می‬ ‫کمک‬[41.]‫با‬‫وجود‬
‫ایمنی‬ ‫و‬ ‫کلی‬ ‫اثربخشی‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫قوی‬ ‫نظر‬ ‫اتفاق‬MMT‫در‬ ‫بیماران‬ ،‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ ‫برای‬MMT‫گسترده‬ ‫طیف‬
‫می‬ ‫گزارش‬ ‫متادون‬ ‫تثبیت‬ ‫از‬ ‫اولیه‬ ‫های‬ ‫ماه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫هفته‬ ‫در‬ ‫بویژه‬ ‫جانبی‬ ‫عوارض‬ ‫از‬ ‫ای‬‫رایج‬ ‫جانبی‬ ‫عوارض‬ ‫بیشترین‬ .‫کنند‬
‫تع‬ ‫افزایش‬ ،‫درد‬ ‫سر‬ ،‫دهان‬ ‫خشکی‬ ،‫سرگیجه‬ ،‫یبوست‬‫سبک‬ ‫احساس‬ ،‫خارش‬ ،‫رق‬‫ی‬‫این‬ .‫است‬ ‫ضعف‬ ‫و‬ ‫استفراغ‬ ،‫تهوع‬ ،‫سر‬
‫به‬ ‫پایبندی‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫جانبی‬ ‫عوارض‬MMT‫طول‬ ‫در‬ ‫خواب‬ ‫مشکالت‬ ‫اغلب‬ ‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫معتاد‬ ‫افراد‬ .‫بگذارد‬ ‫تاثیر‬
MMT‫بیماران‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫مزمن‬ ‫خوابی‬ ‫بی‬ .‫دارند‬ ‫شکایت‬MMT‫این‬ ‫عود‬ ‫خطر‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شایع‬ ‫بسیار‬
‫اف‬‫کند‬ ‫کمک‬ ‫راد‬[42-43‫وابستگی‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫عصبی‬ ‫های‬ ‫مکانیزم‬ ‫نابهنجاری‬ ‫بهبود‬ ‫در‬ ‫معناداری‬ ‫تاثیر‬ ‫متادون‬ ‫همچنین‬ .]
[ ‫است‬ ‫پایدار‬ ‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫سیستم‬ ‫در‬ ‫انطباقی‬ ‫تغییرات‬ ‫باعث‬ ‫هروئین‬ ‫بلندمدت‬ ‫مصرف‬ .‫ندارد‬ ‫هروئین‬44.]
( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫وردجو‬2005‫م‬ ‫که‬ ‫کردند‬ ‫کشف‬ ‫خود‬ ‫پژوهش‬ ‫در‬ )‫روانشناختی‬ ‫عصب‬ ‫اختالالت‬ ‫تنهایی‬ ‫به‬ ‫تادون‬
(Neuropsychological‫می‬ ‫دریافت‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫حاضر‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫کننده‬ ‫مصرف‬ ‫افراد‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫تولید‬ ‫معناداری‬ )
[ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫شناختی‬ ‫اختالالت‬ ،‫کنند‬45.]
‫د‬ ،‫باشد‬ ‫می‬ ‫بوپرنورفین‬ ‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫دارویی‬ ‫نگهدارنده‬ ‫های‬ ‫درمان‬ ‫از‬ ‫دیگر‬ ‫یکی‬‫ر‬‫اکتبر‬2002،‫ق‬‫رص‬‫بوپرنورفین‬ ‫های‬
‫زیرزبانی‬‫و‬‫بوپرنورفین‬/‫نالوکسان‬‫برای‬‫مدیریت‬‫وابستگی‬‫به‬‫مواد‬‫مخدر‬‫توسط‬FDA‫در‬‫مورد‬ ‫آمریکا‬‫ت‬‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫ایید‬.‫قبل‬
‫از‬‫این‬،‫زمان‬‫در‬ ‫بوپرنورفین‬‫بسیاری‬‫از‬‫کشورهای‬‫اروپایی‬‫و‬‫همچنین‬‫استرالیا‬‫با‬‫موفقیت‬‫استفاده‬‫ش‬‫ده‬[ ‫بود‬46-47].
‫بوپرنو‬‫رفین‬‫نسبی‬ ‫آگونیست‬ ‫یک‬(partial agonist)‫گیرنده‬‫است‬ ‫مخدر‬ ‫های‬‫خصیصه‬ ‫این‬ ‫و‬‫ا‬‫ریسک‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬ ‫ش‬
‫است‬ ‫ممکن‬ ‫آن‬ ‫نسبی‬ ‫آگونیست‬ ‫حال‬ ‫این‬ ‫با‬ ،‫شود‬ ‫می‬ ‫کامل‬ ‫آگونیست‬ ‫داروهای‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫عمدی‬ ‫غیر‬ ‫اوردوز‬‫ا‬‫ثربخشی‬‫بیشتر‬
[ ‫کند‬ ‫محدود‬ ‫را‬48-49.]‫است‬ ‫پایین‬ ‫آن‬ ‫خوراکی‬ ‫جذب‬‫و‬‫از‬ ‫واقع‬ ‫در‬10‫در‬‫نمی‬ ‫فراتر‬ ‫صد‬‫آن‬ ‫زیرزبانی‬ ‫جذب‬ ‫اما‬ ‫رود‬70
‫است‬ ‫درصد‬‫دارو‬ ‫این‬ .‫سم‬ ‫برای‬‫زدایی‬‫نگاه‬ ‫درمان‬ ،‫کوتاه‬ ‫دارنده‬‫است‬ ‫شده‬ ‫توصیه‬ ‫درازمدت‬ ‫و‬ ‫مدت‬.‫از‬ ‫حاکی‬ ‫مختلف‬ ‫مطالعات‬
‫نگاه‬ ‫درمان‬ ‫یک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫بوپرنورفین‬ ‫اثربخشی‬‫است‬ ‫آگونیستی‬ ‫دارنده‬[50-51-52-53]‫مانند‬ ‫دارو‬ ‫این‬ .‫کا‬ ‫در‬ ‫متادون‬‫هش‬
‫مؤثر‬ ‫ولع‬ ‫و‬ ‫مجرمانه‬ ‫رفتارهای‬ ‫و‬ ‫غیرمجاز‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫سوءمصرف‬‫است‬‫پیشنهادی‬ ‫دوز‬ .16-8‫میلی‬‫یا‬ ‫روزانه‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫گرم‬
‫نگاه‬ ‫درمان‬ ‫عمده‬ ‫مزایای‬ ‫از‬ ‫یکی‬ .‫است‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫روز‬ ‫یک‬‫صورت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫بوپرونورفین‬ ‫با‬ ‫دارنده‬‫ب‬ ‫دوزهای‬ ‫مصرف‬‫االتر‬
‫و‬ ‫یا‬ ‫نشئگی‬ ‫حاالت‬ ‫شده‬ ‫تجویز‬ ‫میزان‬ ‫از‬‫کمتر‬ ‫تنفسی‬ ‫قفه‬‫می‬ ‫مشاهده‬‫کم‬ ‫داروی‬ ‫جهت‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫شود‬‫است‬ ‫خطری‬.
‫در‬ ‫نظر‬ ‫اختالف‬ ،‫متادون‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بوپرنورفین‬ ‫اثربخشی‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫ترکیبی‬ ‫نتایج‬ ‫گرفتن‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫با‬‫آ‬ ‫نقش‬‫درما‬ ‫در‬ ‫ن‬‫ن‬
( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫کاکو‬ .‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫کننده‬ ‫مصرف‬ ‫افراد‬2007‫داد‬ ‫پیشنهاد‬ ‫ای‬ ‫مرحله‬ ‫مراقبتی‬ ‫رویکرد‬ ‫یک‬ ،)‫ن‬‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫د‬
[ ‫است‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫بیماری‬ ‫تشدید‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫متادون‬ ‫و‬ ‫درمان‬ ‫اول‬ ‫خط‬ ‫بوپرنورفین‬50‫بای‬ ،‫حال‬ ‫این‬ ‫با‬ .]( ‫ووداک‬ ‫و‬ ‫رن‬2007‫در‬ ،)
( ‫سوم‬ ‫دو‬ ‫زیر‬ ،‫نکردند‬ ‫پشتیبانی‬ ‫درمان‬ ‫اول‬ ‫خط‬ ‫بعنوان‬ ‫بوپرنورفین‬ ‫از‬ ‫خود‬ ‫اطالعات‬65‫بی‬ ‫از‬ )‫درصد‬‫بدلیل‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫ماران‬
‫هو‬ ‫یا‬ ‫قانونی‬ ‫غیر‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬‫ک‬ ‫بیمارانی‬ ‫که‬ ‫اند‬ ‫کرده‬ ‫پیشنهاد‬ ‫محققان‬ .‫دادند‬ ‫انتقال‬ ‫متادون‬ ‫به‬ ‫س‬‫روزا‬ ‫ه‬‫دوز‬ ‫به‬ ‫نه‬‫بیش‬ ‫های‬
‫از‬30-40[ ‫یابند‬ ‫دست‬ ‫بوپرنورفین‬ ‫با‬ ‫موفقیت‬ ‫تجربه‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫بعید‬ ،‫دارند‬ ‫نیاز‬ ‫گرم‬ ‫میلی‬54-48.]
‫نگهدارنده‬ ‫های‬ ‫درمان‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫مالحظه‬ ‫قابل‬ ‫تاثیر‬ ‫رغم‬ ‫علی‬‫کنند‬ ‫مصرف‬ ‫افراد‬ ‫در‬ ‫دارویی‬‫دارن‬ ‫ه‬‫ب‬ ‫و‬ ‫د‬‫پرم‬ ‫عنوان‬‫صرف‬
‫مست‬ ‫و‬ ‫مکرر‬ ‫های‬ ‫استفاده‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫متاسفانه‬ ‫ولی‬ ‫باشند‬ ‫می‬ ‫جهان‬ ‫سراسر‬ ‫در‬ ‫اعتیاد‬ ‫ترک‬ ‫داروهای‬ ‫ترین‬‫از‬ ‫مر‬‫آ‬‫موج‬ ،‫ها‬ ‫ن‬‫ب‬
‫متا‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫معضل‬ ‫و‬ ‫مشکل‬ ‫با‬ ‫جهانی‬ ‫جامعه‬ ‫امروزه‬ ‫که‬ ‫طوری‬ ‫به‬ ،‫گردیده‬ ‫بسیاری‬ ‫افراد‬ ‫در‬ ‫اعتیاد‬‫مو‬ ‫دون‬‫گردید‬ ‫اجه‬‫است‬ ‫ه‬
[55‫ک‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ .]‫متادون‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫ترک‬ ‫که‬ ‫باورند‬ ‫این‬ ‫بر‬ ،‫اعتیاد‬ ‫امور‬ ‫و‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫و‬ ‫ارشناسان‬‫ب‬‫مرات‬ ‫ه‬‫ا‬ ‫ترک‬ ‫از‬ ‫ب‬‫به‬ ‫عتیاد‬
.‫است‬ ‫تر‬ ‫مشکل‬ ‫هروئین‬
‫سال‬ ‫از‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫به‬ ‫پاسخگویی‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫ارزیابی‬ ‫سنتی‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫درمانی‬ ‫خدمات‬ ‫بعدی‬ ‫نتایج‬ ‫ارزیابی‬1970
[ ‫است‬ ‫شده‬ ‫شروع‬56‫مطالعات‬ .]‫ارزیاب‬‫ی‬‫اثربخشی‬‫درمان‬‫مواد‬‫مخدر‬‫شامل‬‫طیف‬‫وسیعی‬‫از‬‫روش‬‫های‬‫درمانی‬‫قبیل‬ ‫از‬

www.PSYCHOconf.ir8
‫نگهدارنده‬‫با‬،‫متادون‬‫درمان‬‫عاری‬‫از‬‫مواد‬‫مخدر‬‫سرپایی‬‫و‬‫اجتماع‬‫باشد‬ ‫می‬ ‫درمانی‬.‫عالوه‬‫بر‬،‫این‬‫نوع‬‫خدمات‬‫ارائه‬‫شده‬
‫عبارتند‬‫از‬‫روش‬‫های‬‫مختلف‬‫مانند‬‫مدل‬12‫ای‬ ‫مرحله‬‫و‬‫مدل‬‫های‬‫شناختی‬-‫رفتاری‬‫مانند‬‫پ‬‫یشگیری‬‫از‬‫است‬ ‫عود‬.،‫واقع‬ ‫در‬
‫به‬ ‫بازگشت‬ ‫مانند‬ ‫مهم‬ ‫اجتماعی‬ ‫رفتارهای‬ ‫گیری‬ ‫اندازه‬ ‫برای‬ ،‫بیمار‬ ‫افراد‬ ‫در‬ ‫اعتیاد‬ ‫های‬ ‫درمان‬ ‫نتایج‬ ‫های‬ ‫ارزیابی‬ ‫تمام‬
[ ‫است‬ ‫شده‬ ‫انجام‬ ‫جنایت‬ ‫و‬ ‫جرم‬ ‫و‬ ‫اشتغال‬ ،‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬57-58-59-60-61-62-63-64‫مواد‬ ‫با‬ ‫نگهدارنده‬ ‫درمان‬ .]
( ‫افیونی‬Opioid Maintenance Treatment; OMT)-‫دوی‬ ‫هر‬ ‫یعنی‬MMT‫بوپرنورفین‬ ‫با‬ ‫درمان‬ ‫و‬-‫بعنوان‬
‫امریکای‬ ‫در‬ ‫افیونی‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ ‫برای‬ ‫اولیه‬ ‫درمان‬‫لیست‬ ‫در‬ ‫ضروری‬ ‫داروهای‬ ‫جز‬ ‫مواد‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫شمالی‬
[ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫جهانی‬ ‫بهداشت‬ ‫سازمان‬65-66-67-6.]OMT‫پی‬ ‫اقدام‬ ‫یک‬ ‫بعنوان‬ ‫اول‬ ‫درچه‬ ‫در‬‫جرائم‬ ‫از‬ ‫کننده‬ ‫شگیری‬
[ ‫شد‬ ‫داده‬ ‫ترویج‬68-69-70‫و‬ ‫اصالح‬ ‫های‬ ‫(کانون‬ ‫تادیبی‬ ‫های‬ ‫جمعیت‬ ‫در‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫مشکالت‬ ‫از‬ ‫باالی‬ ‫سطوح‬ ‫وجود‬ ‫با‬ ‫و‬ ]
)‫تربیت‬[ ‫شد‬ ‫اجرا‬ ‫ها‬ ‫محل‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫اتنخابی‬ ‫بصورت‬ ‫و‬ ‫تدریج‬ ‫به‬71.]
‫پیشینه‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫اسناد‬‫غ‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫کاربران‬ ‫از‬ ‫دسته‬ ‫آن‬ ‫ارزیابی‬ ‫از‬ ‫پژوهشی‬‫وار‬ ‫که‬ ‫قانونی‬ ‫یر‬‫د‬OMT‫ش‬‫بطور‬ ‫و‬ ‫ده‬
‫خطرات‬ ‫کاهش‬ ،‫ها‬ ‫ماده‬ ‫دیگر‬ ‫یا‬ ‫قانونی‬ ‫غیر‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫کاهش‬ :‫اند‬ ‫شده‬ ‫نگهداری‬ ‫درمان‬ ‫در‬ ‫موثر‬BBV،‫ب‬‫هبود‬
[ ‫اند‬ ‫داده‬ ‫نشان‬ ‫جنایی‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫در‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ،‫میر‬ ‫و‬ ‫مرگ‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫بهداشت‬ ‫وضعیت‬72،‫حال‬ ‫این‬ ‫با‬ .]‫مطا‬ ‫از‬ ‫برخی‬‫لعات‬
‫روش‬ ‫و‬ ‫واضح‬ ‫اثرات‬‫از‬ ‫نی‬MMT‫بعنوان‬ .‫اند‬ ‫نداده‬ ‫گزارش‬ ‫درمان‬ ‫از‬ ‫ترخیص‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫خود‬ ‫اصلی‬ ‫نتایج‬ ‫در‬‫م‬‫کینلوک‬ ،‫ثال‬‫و‬
( ‫همکاران‬2009( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫گوردون‬ ‫و‬ ،)2008‫نیا‬ ‫خود‬ ‫مطالعه‬ ‫های‬ ‫گروه‬ ‫نتایج‬ ‫در‬ ‫معناداری‬ ‫تفاوت‬ )[ ‫فتند‬74،73‫ا‬ .]‫ثرات‬
‫آمی‬ ‫اغراق‬ ‫تصور‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫کوچک‬ ‫مقیاس‬ ‫در‬ ‫آزمایشات‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫پیدا‬‫داشت‬ ‫ها‬ ‫برنامه‬ ‫این‬ ‫مزایای‬ ‫از‬ ‫زی‬‫باشد‬ ‫ه‬‫که‬ ‫چون‬ ،‫د‬‫ر‬
[ ‫است‬ ‫تر‬ ‫آسان‬ ‫وفاداری‬ ‫ضمانت‬ ‫کوچک‬ ‫مطالعات‬75‫مخد‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫وابسته‬ ‫و‬ ‫الکلی‬ ‫بیماران‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ .]‫درما‬ ‫قطع‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫ر‬،‫ن‬
[ ‫کنند‬ ‫می‬ ‫عود‬76ً‫ا‬‫تقریب‬ ‫کلی‬ ‫بطور‬ .]50-60‫از‬ ‫درصد‬‫ب‬‫م‬ ‫مدتی‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ،‫اند‬ ‫شده‬ ‫ترخیص‬ ‫درمان‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫یمارانی‬‫را‬ ‫مواد‬ ‫صرف‬
[ ‫کردند‬ ‫شروع‬ ‫را‬ ‫دوباره‬77-78-79-80-81.]
‫در‬‫پژوهشی‬‫که‬‫در‬‫نیو‬‫ساوت‬‫ولز‬‫با‬‫حجم‬‫نمونه‬(800‫نفر‬)‫در‬‫کاربران‬‫هروئین‬‫با‬‫برنامه‬‫های‬OMT‫صورت‬‫گرفته‬
،‫بود‬‫کاهش‬‫قابل‬‫توجهی‬‫را‬‫در‬‫جرائم‬‫و‬‫اتهامات‬‫دادگاهی‬‫در‬‫طول‬‫دوره‬‫درمان‬‫و‬‫بعد‬‫از‬‫آن‬‫گزارش‬‫کرد‬‫ه‬‫اند‬[82.]‫در‬‫یک‬
‫بررسی‬‫اخیر‬‫ماتیک‬‫و‬‫همکاران‬(2009)‫درمان‬‫با‬‫متادون‬‫را‬‫با‬‫درمان‬‫های‬‫بدون‬‫مواد‬‫افیونی‬‫جایگزین‬‫مقایسه‬،‫کردند‬‫در‬
‫توصیف‬‫و‬‫تجزیه‬‫تحلیل‬‫خود‬‫از‬11‫کارآزمایی‬‫بالینی‬‫تصادفی‬‫شده‬(n= 1969‫متادون‬ )‫با‬‫میانگین‬‫دوز‬50‫تا‬100‫میلی‬
‫گرم‬/،‫روز‬‫متادون‬‫بطور‬‫معناداری‬‫موثرتر‬‫از‬‫روش‬‫های‬‫غیر‬‫دارویی‬‫در‬‫درمان‬‫بود‬(RR= 44/4‫و‬ )‫کاهش‬‫معناداری‬‫در‬
‫فعالیت‬‫های‬‫جنایی‬‫و‬‫یا‬‫میزان‬‫مرگ‬‫و‬‫میر‬[ ‫داشت‬27،]‫و‬‫در‬‫مطالعه‬‫دیگری‬‫که‬‫ماتیک‬‫و‬‫همکاران‬(2008)‫به‬‫مقایسه‬24
‫کارآزمایی‬‫تصادفی‬‫شده‬(n= 4497،)‫درمان‬‫نگهدارنده‬‫بوپرنورفین‬‫با‬‫دارونما‬‫و‬MMT‫پرداخته‬‫بود‬،‫ند‬‫بوپرنورفین‬‫ب‬‫طور‬
‫معناداری‬‫موثرتر‬‫از‬‫دارونما‬‫بود‬‫و‬‫سطوح‬‫مختلف‬‫دوزهای‬‫ارائه‬‫شده‬‫بوپرنورفین‬(‫دوز‬،‫پایین‬‫متوسط‬‫و‬‫باال‬)،‫در‬‫نگهداری‬
‫درمان‬،‫بیماران‬‫نسبت‬‫به‬‫متادون‬‫تاثیر‬‫کم‬‫تری‬[ ‫داشت‬26].‫همچنین‬‫و‬ ‫ِسر‬‫ه‬‫همکاران‬(2013)،‫در‬‫یک‬‫د‬‫وره‬‫درمانی‬24
‫هفته‬‫ای‬‫در‬1267‫بیمار‬‫وابسته‬‫مواد‬‫افیونی‬‫نشان‬‫داد‬‫که‬‫کاربران‬‫متادون‬(74‫درصد‬)‫نگهداری‬‫درما‬‫ن‬‫باالتری‬‫از‬
‫بوپرنورفین‬-‫نالوکسون‬(46،‫درصد‬‫یک‬‫چهارم‬‫در‬30‫روز‬‫اول‬‫درمان‬‫را‬‫ترک‬‫کردند‬)‫داشتند‬[83.]
‫کاننوک‬‫و‬‫همکاران‬(2007)‫در‬‫تجزیه‬‫تحلیل‬‫اقتصادی‬‫از‬‫این‬‫دو‬‫درمان‬‫نشان‬‫داند‬‫که‬‫آن‬‫ها‬‫مقرون‬‫به‬‫صرفه‬‫تر‬‫از‬
‫دیگر‬‫درمان‬‫های‬‫غیر‬‫دارویی‬،‫بودند‬‫و‬‫گرایش‬‫بیشتر‬‫به‬‫درمان‬‫با‬‫متادون‬‫بود‬.‫با‬‫این‬،‫حال‬‫برخی‬‫از‬‫مطالعات‬‫خالف‬‫این‬‫بوده‬
‫است‬‫و‬‫درمان‬‫با‬‫بوپرنورفین‬‫را‬‫امن‬‫تر‬‫از‬‫متادون‬‫و‬‫با‬‫میزان‬‫مرگ‬‫و‬‫میر‬‫پایین‬‫تر‬‫در‬‫طول‬‫دوره‬‫درمان‬‫گزارش‬‫کرده‬‫اند‬[84-
85.]
‫میچل‬‫و‬‫همک‬‫اران‬(2004)‫در‬‫مطالعه‬‫خود‬‫که‬‫مورفین‬‫آزاده‬‫کننده‬‫تدریجی‬‫خوراکی‬(SROM‫را‬ )‫به‬‫عنوان‬‫یک‬
‫داروی‬‫نگهدارنده‬‫جایگزین‬‫برای‬‫متادون‬‫و‬‫درمان‬‫وابستگی‬‫به‬‫مواد‬‫افیونی‬‫بررسی‬‫کرده‬،‫بودند‬‫با‬‫وجود‬‫عالئم‬‫ترک‬‫در‬5‫روز‬
‫اول‬‫انتقال‬‫از‬‫متادون‬‫به‬SROM،‫در‬‫پایان‬‫دوره‬‫درمانی‬‫کاهش‬‫مع‬‫نادری‬‫در‬‫ولع‬‫مرف‬،‫هروئین‬‫بهبود‬‫عملکرد‬‫اجتماعی‬‫و‬

www.PSYCHOconf.ir9
‫کاهش‬‫افسردگی‬‫و‬‫سالمتی‬‫بیماران‬‫همراه‬‫بود‬[86.]‫در‬‫ی‬ ‫مطالعه‬‫دیگری‬‫که‬‫ِدر‬‫ا‬‫و‬‫همکاران‬(2005)‫به‬‫مقایسه‬‫این‬‫دو‬
‫درمان‬‫دارویی‬‫در‬‫افراد‬‫وابسته‬‫به‬‫مواد‬‫افیونی‬‫پرداخته‬،‫بودند‬‫نتایج‬‫مشابهی‬‫را‬‫گزارش‬،‫دادند‬‫با‬‫این‬‫تفاوت‬‫ک‬‫ه‬‫گروه‬‫بیماران‬
SROM‫نسبت‬‫به‬‫متادون‬‫افسردگی‬‫و‬‫اضطراب‬‫پایین‬‫تر‬‫و‬‫شکایت‬‫های‬‫جسمی‬‫کم‬‫تری‬‫داشتند‬[87.]
5.‫گیری‬ ‫نتیجه‬ ‫و‬ ‫بحث‬
‫جایگاه‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ‫که‬ ‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫روانی‬ ،‫جسمی‬ ‫بیماری‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫عبارتست‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ ‫یا‬ ‫اعتیاد‬‫پیچید‬‫بی‬ ‫ترین‬ ‫ه‬‫ماری‬
‫داده‬ ‫اختصاص‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫روانپزشکی‬‫از‬ ‫جوامع‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫معظالت‬ ‫ترین‬ ‫بزرگ‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫بلکه‬ ،‫جمله‬‫ک‬‫ای‬ ‫ما‬ ‫شور‬‫ران‬
‫برنامه‬ ‫اگرچه‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫شناخته‬‫اثر‬ ‫مدت‬ ‫کوتاه‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫مدت‬ ‫دراز‬ ‫در‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمانی‬ ‫و‬ ‫پیشگیری‬ ‫های‬‫ب‬‫خواه‬ ‫خش‬‫ام‬ ،‫بود‬ ‫د‬‫ا‬
‫خانواده‬ ،‫محققان‬ ‫برای‬ ‫کشور‬ ‫داخل‬ ‫در‬ ‫معتادین‬ ‫تعداد‬ ‫زیاد‬ ‫جمعیت‬‫د‬ ،‫آنان‬ ‫های‬‫رمانگران‬‫و‬‫دغدغه‬ ‫مسئوالن‬‫ها‬‫بسیاری‬ ‫ی‬
‫پدید‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫مقابله‬ ‫مقدم‬ ‫خط‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫خصوصی‬ ‫مراکز‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آشکار‬ .‫است‬ ‫کرده‬ ‫ایجاد‬‫از‬ ،‫ه‬‫ر‬‫ب‬ ‫ویارویی‬‫ا‬
[ ‫آمد‬ ‫برنخواهند‬ ‫آن‬ ‫های‬ ‫دشواری‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫پیچیدگی‬27‫وابستگی‬ ‫فراوانی‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫بنابراین‬ .]‫الزم‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫به‬‫است‬
‫ا‬‫دست‬ ‫و‬ ‫پژوهشگران‬ ‫طرف‬ ‫ز‬‫جدی‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫اعتیاد‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫اندرکاران‬‫راه‬ ‫و‬ ‫درمانی‬ ‫رویکردهای‬ ‫به‬ ‫تر‬‫کارهای‬‫ج‬‫از‬ ‫لوگیری‬‫ع‬‫ود‬
‫درمان‬ .‫شود‬ ‫مدیریت‬ ‫موفقیت‬ ‫با‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫اعتیاد‬ ،‫مزمن‬ ‫های‬ ‫بیماری‬ ‫سایر‬ ‫همانند‬ .‫شود‬ ‫توجه‬ ‫اعتیاد‬،‫موثر‬‫بر‬ ‫را‬ ‫افراد‬‫ا‬‫ی‬
‫مغز‬ ‫در‬ ‫اعتیاد‬ ‫مخرب‬ ‫اثرات‬ ‫با‬ ‫مقابله‬‫ه‬ .‫سازد‬ ‫می‬ ‫قادر‬ ‫زندگی‬ ‫کنترل‬ ‫مجدد‬ ‫آوردن‬ ‫بدست‬ ‫و‬ ،‫رفتار‬ ‫و‬‫م‬ ‫مچنین‬‫مزمن‬ ‫اهیت‬
‫معمول‬ ‫بطور‬ ‫اعتیاد‬ ‫موثر‬ ‫و‬ ‫موفق‬ ‫درمان‬ ،‫دهد‬ ‫می‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫برای‬ ‫عود‬ ‫خطر‬ ،‫بیماری‬ ‫این‬‫ن‬‫به‬ ‫یاز‬‫ارزیابی‬‫م‬‫ستمر‬
[‫دارد‬ ‫را‬ ‫بیماری‬ ‫این‬ ‫درمان‬ ‫برای‬ ‫گرفته‬ ‫بکار‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫اصالح‬ ‫و‬6-13-11.]‫فرایند‬‫های‬ ‫چالش‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫موثر‬ ‫درمان‬‫عمده‬‫ی‬
‫مشارکت‬ ‫و‬ ‫درمان‬ ‫از‬ ‫مراجعان‬ ‫شخصی‬ ‫نظارت‬ ‫بر‬ ‫درمان‬ ‫اثربخشی‬ ،‫هست‬ ‫بالینی‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬ ‫معاصر‬ ‫تحقیقات‬‫آ‬‫در‬ ‫نان‬‫مدت‬
[ ‫گردد‬ ‫می‬ ‫تعریف‬ ‫ارزیابی‬ ‫برای‬ ‫کافی‬ ‫زمان‬1.]‫س‬ ‫کار‬ ‫یک‬ ‫درمان‬ ‫نوع‬ ‫ترین‬ ‫اثربخش‬ ‫شناسایی‬ ‫بنابراین‬‫نیازمند‬ ‫که‬ ‫هست‬ ‫ختی‬
‫تجربی‬ ‫تحقیقات‬‫ارزیابی‬ ،‫امر‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫گیری‬ ‫تصمیم‬ ‫راه‬ ‫ترین‬ ‫مطمئن‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫دقیقی‬ ‫بالینی‬ ‫های‬ ‫تالش‬ ‫و‬‫نحوه‬‫د‬‫برن‬ ،‫رمان‬‫امه‬
[ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫بیماران‬ ‫بر‬ ‫ها‬ ‫آن‬ ‫نتایج‬ ‫و‬ ‫درمانی‬ ‫های‬59-64-65.]
‫اصطالح‬ ‫اگرچه‬ ‫کلی‬ ‫طور‬ ‫به‬"‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫سوء‬ ‫درمان‬"‫و‬ ‫پیچیده‬ ‫شبکه‬ ‫یک‬ ‫شامل‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ،‫رود‬ ‫می‬ ‫بکار‬ ‫تنهایی‬ ‫به‬
‫متغیر‬‫های‬ ‫برنامه‬ ‫از‬ ‫کدام‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫فرد‬ ‫درمان‬ ‫نوع‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫فرد‬ ‫متعدد‬ ‫های‬ ‫نیاز‬ ‫به‬ ‫پاسخگویی‬ ‫برای‬ ‫مناسب‬ ‫خدمات‬ ‫از‬
‫سابقه‬ ،‫اجتماعی‬ ‫های‬ ‫نیاز‬ ،‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫قبلی‬ ‫های‬ ‫درمان‬ ‫و‬ ‫مصرف‬ ‫سابقه‬ ،‫اعتیادی‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫چون‬ ‫عواملی‬ ‫بر‬ ‫درمانی‬
‫د‬ ‫بستگی‬ ‫فرد‬ ‫شخصیتی‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫وضعیت‬ ،‫کیفری‬.‫ارد‬‫عالوه‬ ‫باید‬ ‫مخدر‬ ‫مواد‬ ‫درمان‬ ‫های‬ ‫برنامه‬ ‫موفقیت‬ ‫برای‬
‫ارائه‬ ‫فرعی‬ ‫مشکالت‬ ‫برای‬ ‫هم‬ ‫هایی‬ ‫حل‬ ‫راه‬ ‫باید‬ ‫همچنین‬ ،‫بیمار‬ ‫اعتیادآور‬ ‫رفتار‬ ‫مشکالت‬ ‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫بر‬‫دهند‬‫با‬ ‫ها‬ ‫درمان‬ ‫و‬
‫در‬ ‫پیامدهای‬ .‫شوند‬ ‫ریزی‬ ‫پی‬ ‫اجتماع‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫محل‬ ،‫خانواده‬ ‫در‬ ‫مولد‬ ‫عملکرد‬ ‫به‬ ‫افراد‬ ‫بازگرداندن‬ ‫هدف‬‫به‬ ‫بستگی‬ ‫افراد‬ ‫مانی‬
‫بین‬ ‫تعامل‬ ‫کیفیت‬ ،‫مشکالت‬ ‫این‬ ‫رفع‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫درمان‬ ‫بودن‬ ‫مناسب‬ ،‫بیمار‬ ‫مشکالت‬ ‫ماهیت‬ ‫و‬ ‫میزان‬
.‫دارد‬ ‫درمان‬ ‫دهندگان‬ ‫ارائه‬ ‫و‬ ‫بیمار‬‫در‬ ‫و‬ ‫دیده‬ ‫آسیب‬ ‫افراد‬ ‫از‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫مراکز‬ ‫مددجویان‬ ‫و‬ ‫بیماران‬ ‫اینکه‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫موارد‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬‫شده‬ ‫طرد‬‫پرسنل‬ ‫تمامی‬ ‫توسط‬ ‫بیماران‬ ‫از‬ ‫گروه‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫مناسب‬ ‫بخورد‬ ‫و‬ ‫پذیرش‬ ،‫باشند‬ ‫می‬ ‫اجتماع‬ ‫ی‬
‫و‬ ‫انسانی‬ ‫حقوق‬ ‫از‬ ‫نظر‬ ‫صرف‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مراکز‬ ‫گونه‬ ‫این‬ ‫مدیران‬ ‫های‬ ‫دغدغه‬ ‫ترین‬ ‫پیچیده‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ،‫مرکز‬ ‫غیردرمانی‬ ‫و‬ ‫درمانی‬
‫م‬ ‫موفقیت‬ ‫عدم‬ ‫و‬ ‫موفقیت‬ ‫رازهای‬ ‫ترین‬ ‫مهم‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ،‫مراجعین‬ ‫شهروندی‬[ ‫است‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫خصوصی‬ ‫راکز‬43-41-37.]
‫از‬ ‫اعم‬ ‫اعتیاد‬ ‫درمان‬ ‫مراکز‬ ‫اندرکاران‬ ‫دست‬ ‫تمامی‬ ‫بایست‬ ‫می‬ ،‫بیماران‬ ‫با‬ ‫برخورد‬ ‫ی‬ ‫نحوه‬ ‫و‬ ‫درمانی‬ ‫مشکالت‬ ‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬
.‫باشند‬ ‫داشته‬ ‫مراجعین‬ ‫با‬ ‫مناسب‬ ‫برخورد‬ ‫و‬ ‫پذیرش‬ ‫ی‬ ‫نحوه‬ ‫ی‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫الزم‬ ‫های‬ ‫آموزش‬ ‫غیردرمانی‬ ‫و‬ ‫درمانی‬ ‫کارکنان‬
‫سو‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫زیرا‬ ‫است‬ ‫دارویی‬ ‫های‬ ‫درمان‬ ‫ترین‬ ‫مسئولیت‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫ترین‬ ‫خطرناک‬ ،‫دشوارترین‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫اعتیاد‬ ‫دارویی‬ ‫درمان‬
‫از‬ ‫غیر‬ ‫افرادی‬ ‫ی‬ ‫استفاده‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫مجاز‬ ‫حد‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫ی‬ ‫استفاده‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ،‫درمان‬ ‫نوع‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫آگونیستی‬ ‫داروهای‬

www.PSYCHOconf.ir10
‫خطرن‬ ،‫ها‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫مواد‬ ‫ی‬ ‫کننده‬ ‫مصرف‬ ‫سوء‬ ‫بیمار‬‫واسطه‬ ‫به‬ ‫بیماران‬ ‫از‬ ‫دسته‬ ‫این‬ ‫دیگر‬ ‫سوی‬ ‫از‬ .‫است‬ ‫کشنده‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫اک‬
‫نحوه‬ ‫و‬ ‫دارو‬ ‫از‬ ‫مراقبت‬ ‫در‬ ،‫بیماری‬ ‫این‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬‫پیامدهای‬ ‫رخداد‬ ‫احتمال‬ ‫و‬ ‫ندارند‬ ‫کافی‬ ‫دقت‬ ‫آن‬ ‫مصرف‬ ‫صحیح‬ ‫ی‬
‫است‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫سوء‬ ‫و‬ ‫درمان‬ ‫مراکز‬ ‫مدیریتی‬ ‫و‬ ‫پزشکی‬ ‫های‬ ‫دغدغه‬ ‫ترین‬ ‫مهم‬ ‫از‬ ‫دیگر‬ ‫یکی‬ ‫قانونی‬ ‫و‬ ‫پزشکی‬‫نیز‬ ‫پزشکان‬ .
‫بیماران‬ ‫به‬ ‫حوصله‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫بیاموزند‬ ‫کامل‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫آگونیستی‬ ‫داروهای‬ ‫تجویز‬ ‫صحیح‬ ‫ی‬ ‫نحوه‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫الزم‬ ‫های‬ ‫آموزش‬ ‫باید‬
‫سطح‬ ‫سو‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫باید‬ ‫نیز‬ ‫اعتیاد‬ ‫پذیری‬ ‫بازگشت‬ ‫ویژگی‬ ‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ .‫دهند‬ ‫قرار‬ ‫پایش‬ ‫مورد‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫آموزش‬ ‫خود‬
‫واق‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫خانواده‬ ‫توقع‬،‫غیردارویی‬ ‫و‬ ‫دارویی‬ ‫ای‬ ‫چندجانبه‬ ‫های‬ ‫درمان‬ ‫ی‬ ‫ارایه‬ ‫با‬ ‫دیگر‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫نزدیک‬ ‫موجود‬ ‫عیت‬
‫ارائه‬ ‫و‬ ‫پایین‬ ‫دوزهای‬ ‫تجویز‬ ‫با‬ ‫افیونی‬ ‫غیر‬ ‫های‬ ‫دارو‬ ‫به‬ ‫وابستگی‬ ‫از‬ ‫امکان‬ ‫حد‬ ‫تا‬ ‫و‬ .‫برسانند‬ ‫حداقل‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫بازگشت‬ ‫امکان‬
[‫کنند‬ ‫پیشگیری‬ ‫غیردارویی‬ ‫راهکارهای‬81-82.]
References
1.Naderi, N., Binazadeh, M., Sefatian, S., & Asghar Peyvandi, A. (2009). Comprehensive
text book of addiction: Dependence to different substances and their pharmacological and
non-pharmacological treatment. Tehran, Iran: Drug Control Headquarters.
2.Flura K & Stalikas A (2013) Factors affecting substance abuse treatment across different
treatment phases. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 17(1), 89-104.
3.West, R., Hardy, A. (2005) Theory of addiction. Oxford. Blackwell Publishing Ltd.
4. Mokri, A. (2002). Brief overview of the status of drug abuse in Iran. Archives of Iranian
Medicine, 5(3), 184-90.
5. De Kort, G., Vazirian, M., & Nassirimanesh, B. (2006). Young people and drugs–
Towards a comprehensive health promotion policy–Tehran report. Asian Harm Reduction
Network (AHRN) Final Report.
6.World Health Organization. (2009). Guidelines for the psychosocially assisted
pharmacological treatment of opioid dependence. Geneva, Switzerland: Author.
7. Stein, D., Lerer, B., & Stahl, S. M. (Eds.). (2012). Essential evidence-based
psychopharmacology (2nd ed.). Cambridge; New York: Cambridge University Press.
8. Flora, K., & Stalikas, A. (2013) Factors affecting substance abuse treatment across
different treatment phases. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 17(1), 89-
104.
9.DiClemente, C.C. & Scott, C.W. (1997). Stages of change: interaction with treatment
compliance and involvement. In L.S. Onken, J.D. Blaine, & J.J.Boren, (eds.), Beyond the
Therapeutic Alliance: Keeping the Drug-Dependent Individual in Treatment. Rockville,
MD: National Institute on Drug Abuse.
10. Long, C. G., Hollin, C. R., & Williams, M. J. (1998). Self-efficacy, outcome
expectations, and fantasies as predictors of alcoholics' posttreatment drinking. Substance
use & misuse, 33(12), 2383-2402.
11.Izquierdo, F. M., de Osma, F. J., Arnedillo, J. J., Cotaberria, A.M. (2001). Self-concept,
self-esteem, locus of control and self-efficacy in alcohol dependence. [Spanish]. Anales de
Psiquiatria, 17(4),153-161.

www.PSYCHOconf.ir11
12.Burleson, J.A., Kaminer, Y., (2005). Self-efficacy as a predictor of treatment outcome
in adolescent substance use disorders. Addictive Behaviors, 30(9), 1751-1764.
13.Ilgen, M., McKellar, J., & Moos, R. (2007). Personal and treatment-related predictors of
abstinence self-efficacy. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 68(1), 126-132.
14. Solomon, K. E., & Annis, H. M. (1990). Outcome and efficacy expectancy in the
prediction of post‐treatment drinking behaviour. Addiction, 85(5), 659-665.
15.Colon, I. & Massey, R.K. (1988). Patient attitudes and beliefs as predictors of treatment
outcome in detoxification: A pilot study. Alcoholism Treatment Quarterly, 5(3-4), 235-
244.
16.Dearing, R.L., Barrick, C., Dermen, K.H. & Walitzer, K. S. (2005). Indicators of Client
Engagement: Influences on Alcohol Treatment Satisfaction and Outcomes. Psychology of
Addictive Behaviors, 19(1), 71-78.
17.Joe, G.W., Flynn, P.M., Broome, K.M. & Simpson, D.D. (2007). Pattern of drug use
and expectations in methadone patients. Addictive behaviours, 32(8), 1640-1656.
18.Joyce, Α.S. & Pipper, W.E. (1998). Expectancy, the therapeutic alliance, and treatment
outcome in short-term individual psychotherapy. Journal of Psychotherapy Practice &
Research. 7(3), 236-248.
19. Kreek, M. J. (2000). Methadone‐Related Opioid Agonist Pharmacotherapy for Heroin
Addiction: History, Recent Molecular and Neurochemical Research and Future in
Mainstream Medicine. Annals of the New York Academy of Sciences, 909(1), 186-216.
20. US Department of Health and Human Services. (2002). Substance Abuse and Mental
Health Services Administration. (2003). A national call to action: Eliminating the use of
seclusion and restraint.
21. Soyka, M., Kranzler, H. R., Berglund, M., Gorelick, D., Hesselbrock, V., Johnson, B.
A., ... & Berglund, M. (2008). World Federation of Societies of Biological Psychiatry
(WFSBP) guidelines for biological treatment of substance use and related disorders, part 1:
alcoholism. The World Journal of Biological Psychiatry, 9(1), 6-23.
22. Soyka, M., Kranzler, H. R., van den Brink, W., Krystal, J., Möller, H. J., & Kasper, S.
(2011). The World Federation of Societies of Biological Psychiatry (WFSBP) guidelines
for the biological treatment of substance use and related disorders. Part 2: Opioid
dependence. The world journal of biological psychiatry, 12(3), 160-187.
23. Snyder, J. L., & Bowers, T. G. (2008). The efficacy of acamprosate and naltrexone in
the treatment of alcohol dependence: a relative benefits analysis of randomized controlled
trials. The American journal of drug and alcohol abuse, 34(4), 449-461.
24. Streeton, C., & Whelan, G. (2001). Naltrexone, a relapse prevention maintenance
treatment of alcohol dependence: a meta-analysis of randomized controlled trials. Alcohol
and Alcoholism, 36(6), 544-552.
25. Boothby, L. A., & Doering, P. L. (2005). Acamprosate for the treatment of alcohol
dependence. Clinical therapeutics, 27(6), 695-714.

www.PSYCHOconf.ir12
26.Mattick, R., Kimber, J., Breen, C., Davoli, M. (2008) Buprenorphine maintenance
versus placebo or methadone maintenance for opioid dependence. The Cochrane Database
of Systematic Reviews, 16 (2), CD002207.
27.Mattick, R. P., Breen, C., Kimber, J., & Davoli, M. (2009). Methadone maintenance
therapy versus no opioid replacement therapy for opioid dependence. Cochrane Database
of Systematic Reviews, 3, 1–31.
28.Barnett PG. (2009) Comparison of costs and utilization among buprenorphine and
methadone patients. Addiction, 104(6), 982–92.
29.Barnett PG, Zaric GS, Brandeau ML. (2001) The cost-effectiveness of buprenorphine
maintenance therapy for opiate addiction in the United States. Addiction, 96(9), 1267–78.
30.Connock, M., Juarez-Garcia, A., Jowett, S., Frew, E., Liu, Z., Taylor, R. J., & Taylor,
R. S. (2007). Methadone and buprenorphine for the management of opioid dependence: A
systematic review and economic evaluation. Health Technology Assessment, 11, 1–171.
31.McLellan AT, McKay JR, Forman R, Cacciola J, Kemp J. (2005) Reconsidering the
evaluation of addiction treatment: from retrospective follow-up to concurrent recovery
monitoring. Addiction 100(4), 447-58.
32. Dole, V. P., & Nyswander, M. (1965). A medical treatment for diacetylmorphine
(heroin) addiction: a clinical trial with methadone hydrochloride. Jama, 193(8), 646-650.
33.Ward, J., W. Hall and R.P. Mattick. (1999) Role of maintenance treatment in opioid
dependence. Lancet, 353, 221–226.
34.Fareed, A., Casarella, J., Amar, R., Vayalapalli, S., & Drexler, K. (2010). Methadone
maintenance dosing guideline for opioid dependence—A literature review. Journal of
Addictive Diseases, 29(1), 1–14.
35.Marsch, L. A. (1998). The efficacy of methadone maintenance interventions in reducing
illicit opiate use, HIV risk behavior and criminality: A meta-analysis. Addiction, 93, 515–
532.
36.Bloor, M., J. McIntosh, N. McKeganey and M. Robertson. (2008) ‘Topping up’
methadone: an analysis of patterns of heroin use among a treatment sample of Scottish
drug users. Public Health, 122, 1013–1019.
37.Brady, T. M., Salvucci, S., Sverdlov, L. S., Male, A., Kyeyune, H., Sikali, E., et al.
(2005). Methadone dosage and retention: an examination of the 60 mg/day threshold.
Journal of Addictive Diseases, 24(3), 23–47.
38.Donny, E. C., Brasser, S. M., Bigelow, G. E., Stitzer, M. L., & Walsh, S. L. (2005).
Methadone doses of 100 mg or greater are more effective than lower doses at suppressing
heroin self-administration in opioid-dependent volunteers. Addiction, 100(10), 1496–1509.
39.Rounsaville, B. J., & Kleber, H. D. (1985). Untreated opiate addicts: how do they differ
from those seeking treatment?. Archives of General Psychiatry, 42(11), 1072-1077.
40.Gerstein, D. R., & Lewin, L. S. (1990). Treating drug problems. New England Journal
of Medicine, 323(12), 844-848.
41.Ward, J., W. Hall and R.P. Mattick. (1999) Role of maintenance treatment in opioid
dependence. Lancet, 353, 221–226.

www.PSYCHOconf.ir13
42.Stein, M. D., Herman, D. S., Bishop, S., Lassor, J. A., Weinstock, M., Anthony, J., &
Anderson, B. J. (2004). Sleep disturbances among methadone maintained patients. Journal
of substance abuse treatment, 26(3), 175-180.
43.Peles, E., S. Schreiber and M. Adelson. (2006) Variables associated with perceived
sleep disorders in methadone maintenance treatment (MMT) patients. Drug Alcohol
Depend. 82, 103–110.
44.Wang, W., Li, Q., Wang, Y., Tian, J., Yang, W., Li, W., ... & Liu, J. (2011). Brain
fMRI and craving response to heroin-related cues in patients on methadone maintenance
treatment. The American journal of drug and alcohol abuse, 37(2), 123-130.
45.Verdejo, A., Toribio, I., Orozco, C., Puente, K. L., & Pérez-García, M. (2005).
Neuropsychological functioning in methadone maintenance patients versus abstinent
heroin abusers. Drug and alcohol dependence, 78(3), 283-288.
46.Fudala, P. J., Bridge, T. P., Herbert, S., Chiang, C. N., & Leiderman, D. B. (1998). A
multisite efficacy evaluation of a buprenorphine/naloxone product for opiate dependence
treatment. NIDA Research Monograph, 179, 105.
47. Obadia, Y., Perrin, V., Feroni, I., Vlahov, D., & Moatti, J. P. (2001). Injecting misuse
of buprenorphine among French drug users. Addiction, 96(2), 267-272.
48.Walsh SL, Preston KL, Bigelow GE, Stitzer ML. (1995) Acute administration of
buprenorphine in humans: partial agonist and blockade effects. The Journal of
pharmacology and experimental therapeutics, 274(1), 361–72.
49.Walsh SL, Preston KL, Stitzer ML, Cone EJ, Bigelow GE. (1994) Clinical
pharmacology of buprenorphine: ceiling effects at high doses. Clinical pharmacology and
therapeutics, 55(5), 569–80.
50.Kakko, J., Svanborg, K. D., Kreek, M. J., & Heilig, M. (2003). 1-year retention and
social function after buprenorphine-assisted relapse prevention treatment for heroin
dependence in Sweden: a randomised, placebo-controlled trial. The Lancet, 361(9358),
662-668.
51.Fudala, P. J., Bridge, T. P., Herbert, S., Williford, W. O., Chiang, C. N., Jones, K., ... &
Ling, W. (2003). Office-based treatment of opiate addiction with a sublingual-tablet
formulation of buprenorphine and naloxone. New England Journal of Medicine, 349(10),
949-958.
52.Johnson RE, Eissenberg T, Stitzer ML, Strain EC, Liebson IA, Bigelow GE. (1995) A
placebo controlled clinical trial of buprenorphine as a treatment for opioid dependence.
Drug and alcohol dependence, 40(1), 17–25.
53. Long, C. G., Hollin, C. R., & Williams, M. J. (1998). Self-efficacy, outcome
expectations, and fantasies as predictors of alcoholics' posttreatment drinking. Substance
use & misuse, 33(12), 2383-2402.
54. Kosten, T. R., Schottenfeld, R., Ziedonis, D., & Falcioni, J. (1993). Buprenorphine
versus methadone maintenance for opioid dependence. The Journal of nervous and mental
disease, 181(6), 358-364.
55.،‫اسدافروز‬‫تقی‬ ‫محمد‬(1387‫شیراز‬ .‫مخدر‬ ‫وترکمواد‬ ‫اعتیاد‬ ‫یابی‬ ‫ریشه‬ .):.‫مهر‬ ‫کوشاه‬ ‫انتشارات‬

www.PSYCHOconf.ir14
56.McLellan AT, McKay JR, Forman R, Cacciola J, Kemp J. (2005) Reconsidering the
evaluation of addiction treatment: from retrospective follow-up to concurrent recovery
monitoring. Addiction 100(4),447-58.
57.Emrick, C. D. (1975). A review of psychologically oriented treatments for alcoholism
II. The relative effectiveness of different treatment approaches and the effectiveness of
treatment versus no treatment. Journal of Studies on Alcohol, 36, 88–108.
58.Armor, D. J., Polich, J. M. & Stambul, H. B. (1976). Alcoholism and Treatment. Santa
Monica, CA: RAND Corporation Press. In: Ball, J. C. & Ross, A. (1991) The Effectiveness
of Methadone Maintenance Treatment. New York: Springer-Verlag.
59. Hubbard, R. L., Marsden, M. E., Rachal, J. V., Harwood, H. J., Cavanaugh, E. R., &
Ginzburg, H. M. (1989). Drug abuse treatment: A national study of effectiveness.
University of North Carolina Press.
60. Gerstein, D. R., & Lewin, L. S. (1990). Treating drug problems. New England Journal
of Medicine, 323(12), 844-848.
61.Ball J. C. & Ross, A. (1991). The Effectiveness of Methadone Maintenance Treatment.
New York: Springer-Verlag.
62.McLellan, A. T., Grissom, G., Alterman, A. I., Brill, P. & O’Brien, C. P. (1993)
Substance abuse treatment in the private setting: are some programs more effective than
others? Journal of Substance Abuse Treatment, 10, 243–254.
63.Finney, J. W., Hahn, A. C. & Moos, R. H. (1996) The effectiveness of in-patient and
out-patient treatment for alcohol abuse: the need to focus on mediators and moderators of
setting effects. Addiction, 91, 1773–1796.
64.Simpson, D. D., Joe, G. W. & Brown, B. S. (1997) Treatment retention and follow-up
outcomes in the Drug Abuse Treatment Outcome Study (DATOS). Psychology of
Addictive Behaviors, 11, 294–301.
65.Hyman, S. E., & Malenka, R. C. (2001). Addiction and the brain: The neurobiology of
compulsion and its persistence. Nature Reviews Neuroscience, 2, 695–703.
66.McLellan, A. T., Lewis, D. C., O’Brien, C. P., & Kleber, H. D. (2000). Drug
dependence, a chronic medical illness: Implications for treatment, insurance, and outcomes
evaluation. Journal of the American Medical Association, 284, 1689–1695.
67.Nicholls, L., Bragaw, L., & Ruetsch, C. (2010). Opioid dependence treatment and
guidelines. Journal of Managed Care Pharmacy, 16(1), 14-21.
68.Courtwright, D. (1982). Dark paradise: Opiate addiction in America before 1940.
Cambridge, MA: Harvard University Press.
69.Dole, V.P., Robinson, J. W., Orraca, J., Towns, E., Searcy, P., & Caine, E. (1969).
Methadone treatment of randomly selected criminal addicts. New England Journal of
Medicine, 280, 1372–1375.
70. Massing, M. (2000). The fix. Univ of California Press.
71.Hedrich, D., Alves, P., Farrell, M., Stover, H., Moller, L., & Mayet, S. (2012). The
effectiveness of opioid maintenance treatment in prison settings: A systematic review.
Addiction, 107, 501–517.

www.PSYCHOconf.ir15
72.Ward, J., W. Hall and R.P. Mattick. (1999) Role of maintenance treatment in opioid
dependence. Lancet, 353, 221–226.
73.Kinlock, T. W., Gordon, M. S., Schwartz, R. P., Fitzgerald, T. T., & O’Grady, K. E.
(2009). Randomized clinical trial of methadone maintenance for prisoners: Results at
twelve months' post-release. Journal of Substance Abuse Treatment, 37, 277–285.
74.Gordon, M. S., Kinlock, T. W., Schwartz, R. P., & O’Grady, K. E. (2008). A
randomized clinical trial of methadone maintenance for prisoners: Findings at 6 months'
post-release. Addiction, 103, 1333–1342.
75.Miller, W. R. & Hester, R. K. (1986). The effectiveness of alcoholism treatment
methods: what research reveals. In: Miller, W. R. & Heather, N., eds. Treating Addictive
Behaviors: Process of Change, pp. 112–134. New York: Plenum Press.
76.Institute of Medicine (1998) Bridging the Gap Between Practice and Research:
Forging Partnerships with Community-Based Drug and Alcohol Treatment. Washington,
DC: National Academy Press.
77.Unt, W. A., Barnett, L. W. & Branch, L. G. (1971) Relapse rates in addiction programs.
Journal of Clinical Psychology, 27, 455– 456.
78.Hubbard, R. L., Marsden, M. E., Rachal, J. V., Harwood, H. J., Cavanaugh, E. R. &
Ginzburg, H. M. (1989) Drug Abuse Treatment: A National Study of Effectiveness. Chapel
Hill, NC: University of North Carolina Press.
79.Hser, Y., Anglin, M. D., Grella, C., Longshore, D. & Prendergast, M. L. (1997) Drug
treatment careers: a conceptual framework and existing research findings. Journal of
Substance Abuse Treatment, 14, 543–558.
80.Hser, Y., Anglin, M. D., Grella, C., Longshore, D. & Prendergast, M. L. (1997) Drug
treatment careers: a conceptual framework and existing research findings. Journal of
Substance Abuse Treatment, 14, 543–558.
81.McKay, J. R., Lynch, K. G., Shepard, D. S., Ratichek, S., Morrison, R., Koppenhaver,
J. & Pettinati, H. M. (2004) The effectiveness of telephone-based continuing care in the
clinical management of alcohol and cocaine use disorders: 12 month outcomes. Journal of
Consulting and Clinical Psychology. 72, 969– 979.
82.Ind B, Chen S,Weatherburn D, Mattick R (2005).The effectiveness of methadone
maintenance treatment in controlling crime. An Australian aggregate-level analysis.
Journal of Criminology 45, 201–211.
83.Hser YI, Saxon AJ, Huang D, et al (2013) Treatment retention among patients
randomized to buprenorphine/naloxone compared to methadone in a multi-site trial.
Addiction, 109, 79–87.
84.ll J, Trinh L, Butler B, Randall D, Rubin G (2009a). Comparing retention in treatment
and mortality in people after initial entry to methadone and buprenorphine treatment.
Addiction, 104, 1193–1200.
85.Bell JR, Butler B, Lawrance A, Batey R, Salmelainen P (2009b). Comparing overdose
mortality associated with methadone and buprenorphine treatment. Drug and Alcohol
Dependence 104, 73–77.

www.PSYCHOconf.ir16
86.Mitchell T B, White J M, Somogyi A A, & Bochner F, (2004) Slow-release oral
morphine versus methadone: a crossover comparison of patient outcomes and acceptability
as maintenance pharmacotherapies for opioid dependence. Addiction, 99(8), 940-945.
87.Eder H, Jagsch R, Kraigher D, et al (2005) Comparative study of the effectiveness of
slow-release morphine and methadone for opioid maintenance therapy. Addiction, 100,
1101–9.