Bitki fizyolojisi 1.hafta ders notlarıdır.tüm ders notları için www.biyoloji.pro adresini kullanabilirsiniz.

1. BiTKi FiZYOLOJiSi
www.biyoloji.in
anlatım : Gözde ALKAN

2. BiTKi YAPISINA GENEL BiR BAKIş…
• Bir bitki vejatatif ve generatif olmak üzere iki
kısımdan meydana gelir. Vejatatif kısım
yaprak,gövde,kök gibi 3 organdan olşur.
• Bir yapağın ana işlevi; fotosentez gövdenin ki ;
desteklik ,kökün ki ise toprağa tutunmayı sağlamak ve
su ile mineralleri absorbe etmektir.
• Bitki hücreleri sert hücre çeperi ile kuşatılmıştır.

4. • Bitkilerde hücreler yer değiştiremezler.
Çünki çepere sahip her bir hücre ve ona
komşu hücre bir “orta lamele” ile
birbirlerine yapışmıştır. Bitki hücreleri
“primer ve seconder” olmak üzere 2 tip
çepere sahiptir. Primer hücre çeperi ince
olup genç ve büyümekte olan hücrelerde
bulunur. Seconder hücre çeperi kalın ve
daha dayanıklıdır.

5. • Yeni hücreler meristem olarak isimlendirilen bölünen dokular
tarafından oluşur.
• Bitki büyümesi “meristemler” olarak isimlendirilen lokalize olmuş hücre
bölünme bölgelerinde yoğunlaşmıştır.
• Genç bir bitkide en aktif meristemler “Apikal meristemlerdir”.
• Yeni organları ve temel bitki yapısını oluşturan bitki gelişimi evresi
“primer büyüme” olarak isimlendirilir. Apikal meristemlerde hücre
bölünmesini göreceli olarak hücre uzaması izler. Bir bölgenin uzaması
tamamlandıktan sonra “seconder büyüme” oluşabilir. Seconder
büyümede fasiküler demet kambiyumu, mantar kambiyumu olmak üzere
iki lateral meristem yer alır.
• NOT: fasiküler kambiyum , seconder ksilem ve seconder floemi ,
mantar kambiyumu ise başlıca mantar hücrelerinden oluşan “periderm”
oluşturur.

6. Bitkinin yapısını baş lıca 3
doku sistemi oluş turur.
• Tüm bitki organlarında başlıca 3 doku
sistemi bulunur.

7. Bitki organlarındaki 3 doku sistemi
Örtü dokusu Temel dokusu İletim dokusu

8. • Örtü dokusu : epidermis hücreleri
• Temel doku : parenkima, kollenkima,
sklerenkima hücreleri( lifler ve sklereidler)
• İletim dokusu : ksilem [ trake ve trakeid]
floem (kalburlu hüc. Arkadas hücreler)

9. BiTKi HÜCRESi
• Biyolojik zarlar proteinler içeren çift
fosfolipit tabakalarıdır.
• Tüm hücreler bir zarla kuşatılmıştır.
Sitoplazmayı dış ortamdan ayıran bu zar
bir sınır olarak iş görür. Plazmalemma
hücrenin belirli maddeleri almasını,
tutmasını ve diğer maddeleri dışarı
atmasını sağlar.

10. Hücredeki kalıtım maddesinin büyük bir
bölümü nukleusta bulunur
• Nukleus metabolizma, büyüme ve hücre farklılaşmasının
düzenlenmesiden sorumlu başlıca organeldir. Bu genler
ve gen dizileri topluca nukleus genomu olarak
isimlendirilir.
• Protein ,transkripsiyon ve translasyon sonucunda
sentezlenir…
• Transkripsiyon özel bir genin tamamlayıcısı olan ve bir
baz taşıyan bir RNA polimerinin sentezlenmesidir.
Translasyon özel bir proteinin mRNA tarafından
kodlanmış bilgi dizisine göre a.a sentezlenmesidir.

11. • Endoplazmik retikulum hücre içinde zardan
oluşan bir ağdır.
• Hücreden proteinlerin salgılanması granüllü ER
ile başlar.
• Salgı proteinleri ve polisakkaridler golgi
aygıtında işlenir.
• Merkezi vakuol su ve suda çözünmüş maddeler
içerir.
• Mitokondri ve kloroplastlar enerjinin
dönüştürdüğü organeller .

12. • Mikrocisimler yapraklar ve tohumlarda
özelleşmiş metabolik rol oynarlar.
• Mikrocisimler tek zarla kuşatılmış ve birkaç
metabolik işlev için özelleşmiş yuvarlak şekilli
bir organel sınıfıdır. Peroksizomlar ve
glioksizomlar mikrocisimlerin iki tipidir.
• Peroksizomlar tüm ökaryotik organizmalarda
mevcutturlar. Bitkilerde fotosentetik
hücrelerde bulunurlar. Peroksizomlar O2
tüketerek organı substratlardan hidrojenlerin
uzaklaştırılmasında iş görürler.

13. HÜCRE iSKELETi
• Sitosol, hücre iskeleti olarak isimlendirilen
üç boyutlu ipliksi bir protein ağı biçiminde
düzenlenmiştir. Bu ağ organellere
yerleşim düzeni sağlar. Ayrıca organellerin
hareketi ve diğer hücre iskeleti bileşenleri
için iskelet olarak iş görür. Aynı zamanda
mitoz, mayoz, sitokinez, çeper birikimi,
hücrenin şeklinin korunması ve hücre
farklılaşmasında önemli roller oynar.

14. ** bitki hücreleri mikrotübüller, mikroflamentler
ve ara flamentler içerir.**

15. Hücre döngüsün düzenlenmesi
• Hücre bölünme döngüsü veya hücre döngüsü
hücrelerin kendilerini ve kalıtım maddesi olan
nukleus DNA yı çoğalttıkları bir işlemdir.
Hücre döngüsünün 4 evresi bulunur. Bunlar ;
G1,S,G2 ve M olarak ifade edilir.
• *** Hücre döngüsünün her bir evresinde özel
biyokimyasal ve hücre aktivitesi görülür.***

16. • Nukleus DNA yı G1 evresinde kendini
eşlemek için hazırlık yapar. Bunun için bir
eşleşme ön kompleksi kromatin boyunca
eşleşme bölgesinde bir araya gelir.
• S evresinde DNA kendini eşler ve G2 de
hücreler mitoza hazırlanır.

17. Plazmodezmler …
• Plazmodezmler tüpsü plazma zarının tüpsü uzantılarıdır.
• Plazmodezmler hücre çeperini geçerek komşu iki
hücrenin sitoplazmasını birbirine bağlarlar.
• Hücrelerin çoğu bu şekilde birbiriyle bağlantılı
olduğundan bu hücrelerin sitoplazmaları ‘SİMPLAST’
olarak isimlendirilen bir bütün oluştururlar.
• Çözünmüş maddelerin plazmodezmler aracılığıyla
hücreler arasında taşınması ‘SİMPLAST TAŞIMA’ olarak
adlandırılan.