1. Ergonominin Çalışma
Yaşamındaki Yeri Ve
Önemi
Özge TOKDEMİR
Elif Nur İPEK
Sedef DUYAL
Elif AKTÜRK
Melek ERKEÇ
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ

2. Ergonominin Çalışma Yaşamındaki Yeri Ve Önemi
İÇERİK
1. Yaşantımızda Ergonomi
2. İş Hayatında Ergonomi
3. Bosch Fabrikalarında Ergonomi
Ergonomi; İnsan makina özelliklerini ve bu özelliklerin birbiri ile uyumunu
inceleyen bilim dalı veya disiplini olarak tanımlanır . Bu deyim kelime anlamı
olarak;ergos-iş nomos-bilim anlamına gelen eski yunanca bir terimdir .
1.Yaşantımızda Ergonomi
Ergonomi artık günlük yaşantımızın her kısmına girmiş bulunmaktadır.Örneğin;
Toplu taşıma araçlarında, makaslarda, tornavidalarda, sıralarda vb. Fakat en
büyük ergonomik gelişme araçlarda görülmüştür. Mesela eskiden araçlarda
direksiyonlar büyüktü, koltuklar sadece ileri geri hareket edebiliyordu fakat şimdi
insanın nasıl rahat edebileceği, aracı nasıl elverişli kullanabileceğine göre
ayarlanmaktadır. Başka bir örnek olarak; asansörler insanların boylarına göre
ayarlanmaktadır. Yani artık ergonomi yaşantımızın her alanında vardır.
2.İş Yaşamında Ergonomi
İş sektöründe daha kaliteli ve daha verimli sonuçlar almak için ve çalışanın rahat
edebilmesi için iş yeri insana göre düzenlenmelidir. Örneğin; klavyenin doğru
açılarda kullanılması gerekir. Yanlış açılarda kullanılırsa Carpal tunnel sendromu
denen hastalık görülür.
İşyeri konseptlerinin belirlenmesinde çalışma fizyolojisine uygun
düşen vücut duruşları tercih edilmelidir. Bunun yanı sıra vücut pozisyonları
sırasındaki ve arasındaki değişiklikler zorlanmanın hafiflemesini sağlamaktadır.
Oturma ve Ayakta Durma
Oturma
Ayakta Durma ve Yürüme
YÜKLENME
Ayakta Durma
Oturma ve Ayakta
Oturma ve Ayakta
Durma Durma
En zor şartlarda çalışılan yerler maden ocaklarıdır ve ergonomi için hiç uygun
değildir. Daha kaliteli mal daha kaliteli hizmet verilmesi için artık insanın OTURMA
OTURMArahat
Ayakta
Ayakta
Durma
Durma
ve ve
Yürüme
Yürüme
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ
YÜKLENM
YÜKLENM Ayakta Durma
Ayakta Durma

3. edebileceği makinalar üretilmeye başlandı. Çalışılan yerler insan hayatına önem
vermeli ve ergonomiye uygun üretim yapmalıdır.
3.Bosch Fabrikalarında Ergonomi
Bosch çevrenin insana uyarlanmasına ergonomi demektedir. Bosch ergonomik
gelişmeler için 70’li yıllarda ergonomi cetvelleri oluşturdu, 90’lı yıllarda ergonomik
çalışmalar yapılmaya başlandı. Bosch için ergonomik bir çevre tasarlanmak isteniyorsa
%90 nın olduğu kısma hitap edilmesi gerektiğini düşünüyor.
Vücut Yüksekliği ve Yüzdelikleri
SIKLIK
%90
YÜZDE
%1 %5 %50 %95 %99
Çalışma yeri ölçüleri(mavi kart)
• Ergonomik çalışma yeri tasarım ölçüleri
• DIN 33406 normunu baz alır
• Yalın hat tasarım standartları ile 2009’da güncellenmiştir.
Ergonomide insan için makinayla arasındaki uzaklığa dikkat edilmelidir. Dikkat
edilmezse vücutta deformasyon oluşur. Mavi karttaki maddeler dikkat edilip uyulursa
ergonomik bir şirket ortaya çıkar.
Çalışma yüksekliği(h1-h2)
Eskiden bu yükseklik 102 cm di. Şimdi insana göre yükseklik ayarlanıyor. Eğer bu
yüksekliğe uyulmazsa uygun vücut porsürü ortaya çıkmıyor. Eğer uyulursa dik bir
porsür oluşur.
Bir iş yerindeki çalışanların işte ayakta mı yoksa oturarak mı çalışılması gerektiği
belirlenip mavi karta göre ölçümleri yapılır. Çalışmalarımızın yüksekliği kalp
seviyesinin altında olması gerekir. En iyi çalışım şekli değişimli şekildir. Çalışan isterse
ayakta isterse oturarak çalışabilmelidir.
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ

4. Masa üstü dizayn: Kişi masaya yaklaşık 40-45 cm kuşbakışı uzaklıkta olmalıdır.
Görme açısı: Uzun mesafeli görme değişikliği daha fazla zaman gerektirmekte ve bu da
ense ve boyun ağrılarına sebep olmaktadır.
Görme ve Işıklandırma(Beyaz Kart)
Aydınlatmada Işık Tekniği Karakteristikleri
• Işık şiddeti
• Kamaşmanın engellenmesi
• Aydınlanmanın düzenlenmesi
• Kontrast / Işık yoğunluğu
• Gölgelenme / Işık yönü
• Işık rengi / Renk tekrarı
Bu konuda kontrast önemli eğer uygun kontrast yoksa hatayı görmek mümkün değil.
Mesela açık renk kullanılırsa hatayı görmek zorlaşırken koyu renk de hata daha rahat
görülebilir.
Ergonomi Kontrolleri
Bosch’da ergonomi çekleri oluşturulmuş. Her 2 yılda makinalar bu teste tabi
tutulmaktadır ve mavi gömleklilere ergonomi hakkında eğitim verilmektedir.
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ