3. • Narsisistik kişilik bozukluğu, ismini yunan
mitolojisindeki Narcissus’tan almaktadır
• Narcissus, sudaki yansımasına aşık
olmuş, kendini arzulamaktan tükenmiş ve
sonra bir çiçeğe dönüşmüştür
4. • Narsisistik özellikler çeşitli derecelerde
çoğu insanda görülmekte ve günümüz
şartlarında giderek yaygınlaşmaktadır
5. • Anlaşılabilme umudunu yitiren insanlar
dünyayla ilişkilerini beğenilme üzerine kurma
eğilimindedir
• Bu kişilere göre kendini var hissedebilmenin
tek yolu beğenilmenin sürekliliğini sağlamaya
yönelik bir hayat tarzıdır
• Hayatını beğenilme üzerine kuran insanların
derininde genellikle dışardan fark
edilemeyecek kadar iyi maskelenmiş bir
depresyon yaşanır
6. • Narsisistik kişiliği olan insanlar, kendi
benzersizliklerini ve yetilerini
büyüklenmeci bir gözle görürler
• Narsisistik kişilik bozukluğu; çok
önemli, üstün ve eşi bulunmaz birisi
olduğuna ilişkin yaygın bir
duygu, beğenilme gereksinimi ve empati
yapamama ile belirli bir kişilik
bozukluğudur
7. Narsistin Ebeveyni
• Çok küçük çocuklarda kendilik saygısı;
yaşamındaki önemli diğer kişilerce
derinden ve koşulsuz sevildiği, kabul
edildiği, önemsendiği, bedensel ve
duygusal olarak beslenmeyi hak eden bir
varlık olduğu inancına bağlıdır
8. Narsistin Ebeveyni
• Sağlıklı bir anneyle kurulan
ilişkide, bebeğin iç dünyasında olumlu
yaşantı anıları birikir; kendisinin
önemli, değerli, sevilmeyi ve bakımı hak
eden bir varlık olduğu duygu ve inancı
gelişir
9. Narsistin Ebeveyni
• İhmal edilme, reddedilme sonucu çocuğun
gereksinimleri karşılanmazsa kendini
değersiz bir varlık gibi hisseder
• Bebek, kendi bedeninden sonra keşfettiği
ikincil nesnesi olan annesinin
tutarsız, değişken, reddedici, duygusal
olarak terk eden tutumu nedeniyle düş
kırıklığı ve dış dünyaya karşı bir
güvensizlik geliştirir
10. Narsistin Ebeveyni
• Sevgi yatırımı için seçtiği ikincil nesne olan
annesinin yanlış bir yatırım alanı olduğunu
sezinler
• Ardından, bu sevgi yatırımını geri
çekip, birincil nesne olarak keşfettiği ve
güvendiği kendiliğine yatırır
• Tutarlı, dengeli ve öngörülebilir tek alan
kendi iç dünyasıdır
11. Narsistin Ebeveyni
• Kendi iç dünyasına dönme, narsisizmin
ilkel biçimine savunma amaçlı bir dönüş
olup zaman boyutunda bir gerilemedir
• Bu tür bir anne-bebek ilişkisi çocukta, dış
dünyanın tehlikeli, düşmanca, değişken ve
öngörülemez bir ortam olduğu inancı ve
temel güvensizlik duygusunu geliştirir
12. Narsistin Ebeveyni
• Narsistin ebeveyni sıkıca yapıştığı çocuğu
olmasa bir hiçtir
• Çocuğunu tersler; soğuk, buyurucu, baskıcı
ve duygusal olarak uzak davranır
• Çocuğuna yönelik kötüye kullanım
niteliğindeki tutumu, “Kendini ayrı bir birey
olarak var edebilirsin, bu çabanı onaylıyorum;
her eyleminin ve başarının benimle bağlantılı
olması koşuluyla” biçiminde özetlenebilir
13. Narsistin Ebeveyni
• Narsisistin tüm yaşamı ebeveyninin
emrindedir
• İkili birimin ortak yaşamında başka
nesneye yer yoktur
• Ebeveyninin sömürgesidir ve
ebeveyn, asla bir ortak istemez
• Çocuğunu ayrı bir insan değil, kendisinin
bir uzantısı gibi görür
14. Narsistin Ebeveyni
• Beklentilerine, çocuğunu kullanarak
ulaşmaya çalışır
• Eş duyum yapamayan bir davranış biçimi
sergiler
• Çocuğunun acılarıyla değil, ulaşamadığı
kendi beklentisiyle ilgilenir
• Birçok yolla çocuğunu kötüye kullanır
• Acımasızca suçlar ve azarlar
15. Narsistin Ebeveyni
• Yaşamını baskıyla denetlemeye çalışır
• Tepkilerindeki oransızlık, çocuğunu
denetlemekte kullandığı en güçlü silahıdır
• Kişisel sınırlara ve gizliliğe saygı göstermez;
hem gizli hem de açıkça çocuğunun özel
yaşamına sızmaya çalışır
• Yalan söyleyerek bu tutumunu yadsır
• Çocuğunun gereksinimlerini görmezlikten
gelir ya da aldırış etmez
16. • Bir narsisti en iyi tanımlayabilecek iki
kavram, varlık ve hiçliktir
• Narsist, bu iki kendiliği tek bedende
barındıran bir varlıktır
• Kişiliği çok ilkel ve dağınıktır
• Tam oluşmuş, bütünleşmiş bir insan
değildir
• Tasarıları geçici, beraberlikleri gösteriş ve
sahtedir
17. • Bir narsistle yaşamak, yalnızca nasıl bir
kişi olduğu değil nasıl bir kişi olmadığından
dolayı da diğer insanların içini bulandıran
bir deneyimdir
• İnsanlar başlangıçta en iyi yüzünü
sergileyen narsistin çekiciliğine kapılırlar
fakat çoğu bir süre sonra kendini geri
çekme gereği duyar
18. • Bir narsistin hem değersiz gerçek kendiliği
hem de büyüklenen sahte kendiliği aslında
aynı bedende yaşar
• Ancak hiçbir zaman bir araya gelmezler
• Biri varken diğeri yoktur ve beden çoğu
zaman büyüklenen sahte kendiliğinin
yönetimindedir
19. • Duygulandığı an, büyüklenen sahte
kendiliği toparlanıp yönetime el koyar ve
duyguları bastırır
• Belirli bir alandaki yeteneği elle tutulur tek
olumlu özelliğidir
• Çünkü ebeveyni bireyselleşmesine bir tek
bu alanda izin vermiştir
20. • Narsist aslında
keyiflenemeyen, gülemeyen, yeteneklerini
n kıvancını yaşayamayan bir bireydir
picasso
21. • İnsanlarla kurduğu ilişki, gizli başlayıp
görünür hale gelen kötüye kullanım
biçimindeki davranış dağarcığından oluşur
• Kötüye kullanım, kurbanı kuşatan ve
aldırış etmediği duygusunu uyandıran
davranışıyla başlar
22. • Yapılan tek bir hatayı bile affetmez
• Tepkisindeki oransızlık, yalnızca bir nesne
olarak gördüğü çevresindeki insanları
denetlemede kullandığı en güçlü silahıdır
23. • Beğenmemek, kötülemek, değersizleştirm
ek, yıpratmak, yüksek beklentiler
beslemek ve cesaretini kırma
tutumu, kötüye kullanımın açık
örnekleridir: ebeveynin kendisine yönelik
davranışının aynısını sergiler aslında
24. • Narsisistik kişilik bozukluğunun en
ayrılmaz parçası, istismardır
• Narsist kişinin birini çok fazla seviyor
olması da istismarı içerir
• Çünkü karşısındaki insana, kendisinin bir
uzantısı olarak davranır; sürekli kontrol
etmeye çalışır
25. • Narsist tüm evreni kendi zihninde taşır, ona
göre kendinden başka hiçbir şey yoktur
• Çevresindekilerin üzerindeki kontrolünü
kaybetmek, kolunu, bacağını, hatta beynini
kaybetmekle eşdeğer bir dehşet yaşamasına
neden olur
• Bağımsız davranan ya da sözünü dinlemeyen
insanlar, narsist kişinin dünyanın merkezi
olduğu inancını sarsar
27. • Narsisistik desteği sağlayan kaynaklar
üzerindeki kontrolünü sürdürmek, onun için
bir ölüm kalım meselesidir ve bunun
devamlılığını sağlamak için her yola
başvurabilir
• Narsist kendisinin çevredekiler için tek
güvenilir kaynak olarak kabul edildiğinden
emin olana kadar uğraşır
• Kendisini onların hayatının temel direği haline
getirirken, onların hayat dengesini alt üst eder
28. • Narsistin vaatleri kendisi tarafından
kolayca yok farz edilebilir
• Kendisine yapılan iyilikler onda iz
bırakmaz
29. • Narsist; ulaşılmazlığını, dokunulmazlığını
simgeleyen bir cam fanus içinde
yaşadığını düşler (Tıpkı, paha biçilmez bir
mücevherin kalın camlar ardında beğeniye
sunulması gibi)
• Gerçeküstü dünyasında sözcükleri
savunma silahı olarak kullanır
30. • Özel ve eşi bulunmaz biri olduğuna ve
ancak başka özel ya da toplumsal durumu
üstün kişilerin (ya da kurumların) kendisini
anlayabileceğine ya da ancak onlarla
arkadaşlık etmesi gerektiğine inanır
• Çok beğenilmek ister
31. • Hiçbir şeyle gerçek anlamda
ilgilenmez, daha çok beğenilebilmek için
çok farklı etkinliklerle meşgul olur
• Başkalarına göstermek için, her konuda
bilgi sahibi olmak ister
32. • Narsist kişi empati yapamaz
• Çoğu zaman başkalarını kıskanır ve
başkalarının da kendisini kıskandığına
inanır
• Bilinçli ya da bilinçsiz haset, dikkati
çekecek kadar ön plandadır
• Başka birinin iyi ve başarılı olması, kendi
yetersizlik duygularını tetiklediği için
rahatsızlık yaratır
33. • Biri hakkında iyi bir şey söylendiğinde
narsist, kendisini huzursuz hisseder
• Övülen, takdir edilen kişilerin
küçümsenmesi çabasına girişir
• Çeşitli fırsatlarla, söz konusu kişilerin
açıklarını yakalamaya ve teşhir etmeye
çabalar
35. • Narsist, çevresindekilere nutuk atar, ders
verir bir tutum içindedir
• Anlatıyor, açıklıyor gibi görünüp
anlaşılmaz kılar, ustaca saklar
• Gizeme bürünür, soyuta gizlenir
36. • Narsistin gerçeküstü dünyasında, sözcükler
gibi suskunluk da bir savunma ve saldırı
silahına dönüşür
• Ülküleştirdiği suskun kalma tutumu, denetimi
sağlamak amacıyla kullandığı bir yöntemdir
• Konuşmaz, gizlenir, kaçınır, bekler ve
beklemenin ne getireceğini görür
• Kaçınma ve ertelemeyi, yaşamda kalmanın
bir yolu olarak kullanır
37. • Denetimi yitirmek, çocukluğunda yaşadığı
gibi yaralayıcı olacaktır
judith redman
38. Kaynaklar
• Davison G. C, Neale J. M. (2004). Anormal
Psikolojisi. Türk psikologlar derneği
yayınları, s. 353-354.
• Geçtan E. (2002). Hayat. Metis yayıncılık, s.
59-64.
• Ozan E, Kırpınar İ, Aydın N, Fidan T, Oral M
(2009). Narsisistik kişilik bozukluğu: gelişim
süreçleri ve yaşamı. RCHP, 1(2), 25-37.
• Şahin D. Kişilik Bozuklukları. Klinik
Gelişim, s. 51-52.
