Socratisch Café 072 te Alkmaar organiseert maandelijks een goed gesprek. Wat is een Socratisch gesprek?

1. Socratisch Café 072
V O O R E E N G O E D G E S P R E K
T H E M A K E N N I S M A K E N
1 4 M A A R T 2 0 1 2
A C A D E M I E V A N D E Z O N
B E R E N K O O G 8 0
A L K M A A R
W W W . A C A D E M I E V A N D E Z O N . N L
I N F O @ A C A D E M I E V A N D E Z O N . N L
G E S P R E K S L E I D E R S A S K I A V A N D E R W E R F F M A M S C

2. Hoe werkt het?
•1x per maand een Socratisch Café
2e woensdag; 20:00-22:00
20:00 22:00
•Thema’s worden van te voren gekozen
g
•Agenda op www.academievandezon.nl
•Aanmelding via Academie van de Zon
•Aangesloten Socratisch Café Nederland
Socratisch Café 072

3. Socratisch Café 072
Introductiebijeenkomst Kennismaken
•Korte voorstellingsronde
Korte
•Wie was Socrates?
•Wat is de Socratische methode
•Een deel van een Socratisch gesprek
•Het vervolg
Socratisch Café 072

4. Wat is de Socratische methode ?
Een leven dat niet kritisch naar zichzelf kijkt, is het niet
waard om geleefd te worden.
Een voorbeeld van een ‘goed’ gesprek met Socrates. In de dialoog Lysis spreekt Socrates
met Lysis over vriendschap:
S:In
S I aangelegenheden waarvan we geen k
l h d kennis verworven h bb
i hebben, zal niemand ons l t
l i d laten
doen wat we goed vinden. Daar zal iedereen ons zoveel mogelijk tegenwerken, niet alleen
vreemden, maar zelfs onze eigen vader en moeder, en ook nog nauwere verwanten, als die
er zouden zijn. Geef je toe dat het zo is?
j j
L: Ik geef het toe.
S: En zullen wij iemands vriend zijn, of zal iemand van ons houden op een terrein waar we
van geen nut zijn?
L: Zeker niet
niet.
S: Zo komt het ook dat je vader niet van je houdt, dat niemand van een ander houdt,
voorzover die ander een nietsnut is.
L: Waarschijnlijk.
j j
S: Als je dus wijs wordt, jongen, zal iedereen je vriend zijn, zal iedereen met je om willen
gaan, want dan zul je nuttig en goed zijn. Is het nu mogelijk, Lysis, een hoge dunk van jezelf
te hebben op een terrein waarvan je nog helemaal niets afweet?
Socratisch Café 072

5. Wat is de Socratische methode ?
Socrates is onsterfelijk geworden door de dialogen van
Plato. Eén van Socrates’ bekendste uitspraken is: ‘Ik weet
dat ik niets weet’.
Het gaat verder: In de dialoog Lysis spreekt Socrates nu met Menexenus over vriendschap:
S: Zeg me eens, als iemand van een ander houdt, wie wordt dan de vriend van de andere, de
minnaar van d b i d of d b i d van d minnaar? Of b t t er geen verschil?
i de beminde f de beminde de i ? bestaat hil?
M: Er is geen verschil, denk ik.
S: Hoe bedoel je? Worden ze dan ook elkaars vrienden, als slechts een van hen van de ander
houdt?
M: Dat denk ik ja.
S: Wie is dan de vriend van de ander? De minnaar van de beminde, ook als hij geen
wederliefde en soms zelfs haat terugkrijgt, of de beminde van de minnaar? Of is geen van
beiden de vriend van de ander?
M: Het lijkt erop dat dit laatste het geval is.
S: Dan hebben we andere mening dan daarnet? Toen meenden we dat ze allebei vrienden
waren, als er een van de ander hield, maar nu zijn ze beide vrienden, als ze niet van elkaar
, , j ,
houden?
M: Best mogelijk.
S: Maar hoe moeten we dat dan oplossen, als noch minnaars noch beminden vrienden zijn.
M: Ik zie helemaal geen oplossing
oplossing.
S: Is het mogelijk dat we de hele tijd op een totaal verkeerd spoor aan het zoeken zijn?
Socratisch Café 072

6. Wat is de Socratische methode?
•Verwarring
•Ongemak
•Niet weten
•Dagelijkse ervaring
D lijk i
•Achterliggende vooronderstellingen
Achterliggende
•Inzicht
Socratisch Café 072

7. Wat is de Socratische methode?
Vraag
Voorbeeld
Hittepunt
Regels
Principes
Socratisch Café 072

8. Een Socratisch gesprek
Stap 1: V thema naar vraag
S Van h
Stap 2: Van vraag met veel begrippen naar vraag met twee
begrippen
Stap 3: Van vraag met twee begrippen naar een vraag met
één begrip en één handelingswoord
Stap 4: Van een vraag met veel woorden naar een vraag met
maximaal 7 woorden
Socratisch Café 072

9. Een Socratische vraag
1 Al
Algemeen, niet zuiver i di id
i i individueel
l
2 Fundamenteel
3 Relevant motiverend van belang
Relevant, motiverend,
4 Niet empirisch
5 Te beantwoorden door louter nadenken
6 Te voorzien van concrete voorbeelden
www.academievandezon.nl
Socratisch Café 072