1. OĞUZHAN ÖZDEMİR
99 YÜZ
CEMAL SÜREYA
“İyi şair aynı zamanda iyi de bir arkeologtur. Yüze vuranları da
görür, dipe çökenleri de…
.. 99 yüz, bir izdüşümler toplamıdır.”
Doğan Hızlan

2. CEMAL SÜREYA (1931 – 1990)
 Siyasal Bilgiler Fakültesi
 Maliye Müfettişliği – Genel Müdür
 Şair – Edebiyatçı – Çevirmen – Eleştirmen –
Yazar – Sanat Yönetmeni
 İkinci Yeni

3. CEMAL SÜREYA (1931 – 1990)
“Nerden bilsinler ki iddiada kaybetti ikinci y harfini”
“ Şiire aşık, ancak onu yakıp tutuşturan kendini
ispat etme arzusu; önemli, tanınan biri olmadır.”
“Tam bir kelime kuyumcusudur.”
“Kendini tatmin mi, yoksa topluma hizmet mi?
Süreya bocalar bu ikisi arasında”
“Paranın egemen kılınmak istendiği bir dünyada
yalnız şövalyelerden biridir Cemal Süreya.”
Nazif Kocayusufpaşaoğlu

4. CEMAL SÜREYA (1931 – 1990)
“Paris’ten getirdiği Chevrolet arabayı satıp
ev alacağına Papirüs dergisini çıkaran
adam.”
Doğan Hızlan

5. 99 YÜZ
“99 yüz, izlenimlerin tanıklığıdır. Gördükleriyle,
okuduklarıyla, duyumlarıyla, gözlemleriyle
oluşturduğu bir tür kimlik kartıdır.”
“Kişileri okurken prototiplerden yola çıkarak bu
toplumun anatomisini çıkarabilirsiniz.”
“99 yüzü yazarken güneş saati kullanmış Cemal
Süreya. Kimileri çiğ ışık altında daha çok
sırıtıyorlar defolarıyla, kimileriyse günbatımında
daha romantik insancıllar.”

6. 99 YÜZ
“99 Yüz’de ne var?
Şiirsel imgelerle çizdiği portreler, yaşarken
mumyalaşanlar, tarihin külleri altında yok
olanlar…
Doğan Hızlan

7. 127 PORTRE VE 26 SÖZ SENARYOSU
(4 OCAK 1987 – 7 OCAK 1990)
 turgut özal  halit kıvanç
demirel’in yeni yüzü emre kongar’ın çocukluk yılları
deniz baykal 82 anayasası’nın kravatları
ihsan doğramacı marjinal başkan: turgut sunalp
ismail cem çağlayangil’in saygınlığı
hüsamettin cindoruk hasan fehmi güneş
samime sanay’ın sesi patriyot hayati
sivil turhan paşa görünmeyen adam: keçeciler
bedrettin özfatura çetin altan’ın birkaç yazısı
vasfi rıza zobu’nun siyasal meksikalı bir eskimo
hayatı posta kartalı: altemur kılıç
kasım gülek perihan abla
galatasaraylı sakıp sabancı
aydın güven gürkan banker kastelli
erdal atabek kısa türkiye tarihi
cemal süreya

8. 127 PORTRE VE 26 SÖZ SENARYOSU
(4 OCAK 1987 – 7 OCAK 1990)
 sanatçı olmayarak bülent ersoy  vedat günyol için çağrışımlar
melek yüzlü ismet giritli
erdal inönü vural arıkan
“karanlık kule”: kamran inan geçici başkan’ın duruşu ve
güngör bayrak bakışları
bir bürokrat eğreti seçenek: mehmet yazar
“tahta at”: hasan eren semra özal
“hayali bakan”: kurtcebe yıldırım gürses
alptemoçin mimar olmayarak vedat dalokay
faruk sükan nihat kitapçı
bal mahmut demir özlü
türkan şoray şevket yılmaz
dündar, idris ve öbürleri attila tokatlı
fenerbahçe’nin babası: semih
bayülken

9. 127 PORTRE VE 26 SÖZ SENARYOSU
(4 OCAK 1987 – 7 OCAK 1990)
 korkut özal  aydın menderes
sait maden metin oktay
fikri sağlar barış manço
adnan başer kafaoğlu doğan hızlan
tarık buğra necmettin erbakan
nimez arzık necdet evliyagil
tan oral m.şevket eygi
68’li olarak metin cihat burak
güngörmüş mehmet ali aybar için yeniden
imren aykut yazılması gereken bir yazı
rasih nuri ileri cemal madanoğlu
gülriz sururi adnan kahveci
feyyaz tokar ferit ilsever
emil galip sandalcı ziya ül-hak
agop arad ferruh doğan

10. 127 PORTRE VE 26 SÖZ SENARYOSU
(4 OCAK 1987 – 7 OCAK 1990)
 nazif kocayusufpaşaoğlu  ilhami soysal
rauf tamer nazlı ılıcak
aydın yalçın zeki müren’in ünü
raif ertem fethi naci
ibrahim tatlıses ilhan berk
ilhan selçuk murat belge
nahit hanım levent kırca
muzaffer ilhan erdost bülent şemiler
kaya erdem rauf mutluay
arslan başer kafaoğlu hasan celal güzel
nadir nadi server tanilli
ferruh bozbeyli nurettin sözen
ali topuz ziya müezzinoğlu
bahri savcı banker bako
sezai karakoç ayhan songar

11. 127 PORTRE VE 26 SÖZ SENARYOSU
(4 OCAK 1987 – 7 OCAK 1990)
 uğur mumcu  tahsin saraç
fatma yazıcı büyük türkiye / büyük
anavatan biritanya
baba hakkı nihal yeğinobalı
cem duna eli titremiş
meddah / mehdi sokulu ve çandarlı
jandarma mavisi / eşkiya kanun kuvvetinde
kırmızısı aşağılama
şinasi özdenoğlu kazı kazan!
hayvanlarda kızlık zarı haldun dormen
necdet uğur ölü yasalar
demirel, şili ve jokey kulüp takunyası ters
ihsan ünlüer, aydın boysan merih gibi
ek gösterge ve panama metin toker
kanalı

12. 127 PORTRE VE 26 SÖZ SENARYOSU
(4 OCAK 1987 – 7 OCAK 1990)
 yazılı basın  akbulut
gelir vergisi öldü ödüller
ismail rüştü aksal belirsizlik
mevlid ve özal
turgut özal’a birlikte ---***---
intihar önerisi
ali uğur
barbara hutton
sözcükler
helikopter
memduh aytür
dünya noteri
sarsılan türkçe
süper

13. SEÇME PORTRELER VE
SÖZ SENARYOLARİ…

14. SİYASET SANAT AYDIN SÖZ
BASIN SENARYOLA
RI
Turgut Özal Tarık Buğra İlhan Selçuk Barbara Hutton
S.Demirel Barış Manço Nazlı Ilıcak Büyük Türkiye-
Büyük Britanya
N.Erbakan Çetin Altan Murat Belge Sarsılan Türkçe
Deniz Zeki Müren Uğur Mumcu Turgut Özal’a
Baykal Birlikte İntihar
Önerisi
Erdal İnönü Türkan Şoray İhsan Kısa Türkiye
Doğramacı Tarihi
İsmail Cem Bülent Ersoy Sakıp Sabancı
H. Cindoruk Sezai Galatasaraylı
Karakoç

15. SİYASET
PORTRELER

16. TURGUT ÖZAL
 Yahudi bakışlı müslüman…
 Anadolulu Sindbad
 Kırk Haramilerin Ali Babası;
kolay erişilen zenginlik,
emeğe dayanmayan başarı..
 Aramızdan biri, inanç
terimleriyle yalan söyler..
 Kırk Haramilerden Dört
Eğilimlere..
 Sadece Red Kitt okuru...

17. SÜLEYMAN DEMİREL
 Pişmiş topraktan ,kilden yapılmış
ilkçağ heykellerini andırır.
 Atatürk resmine de kutsal
kitaplara da nesne gözüyle baktı.
 İnönü’yü karşısına almadı, Celal
Bayar ’ ı üstlenmedi,Ecevit’i göz
ucuyla süzdü, Necmettin
Erbakan’a katlandı.
 3 ayrı çizgi
 İlk dönem dış politika; üs yok tesis
var, iç politika; yollar yürümekle

18. SÜLEYMAN DEMİREL
 İkinci dönem ;sütkardeş Necmettin
Erbakan, kankardeş Alparslan
Türkeş…
 Son dönem; militarizmi eleştirdi,
rejim sorununa el attı.
 Siyasi çizgisi; iktidar umudu
belirince paralelkenarı
hemeninden yamuğa dönüşüyor.
 Belirsiz laflar etme üstadı ..

19. NECMETTİN ERBAKAN
 Dünyanın en barışçıl müslümanı..
 Cihat kavramı onun için diyalogda
fırsatçılıktır..
 Yalan söylemez, iyice abartır..
 Öfkeliyken dahi yumuşak..
 Mühendis Ahi..Perçemi serpuş
yerini tutar.
 Yirmi yaş dişlerinin boşluğunda bir
çift mevlit şekeri varmış gibi
konuşur..

20. NECMETTİN ERBAKAN
 Erken gelmiş ve geçersizleşmiş
Humeyni..
 Kişisel hayatı toplumsal
hayatından daha temiz..
 Bağımsızlık yanlısı ama bunu
anlatamadı, Milli görüşü de öyle.
 Aklandığı halde kapalı duran bir
partinin lideri..
 Gericiliği içinde güzel.
 Şemsiyesini yerine göre seccade ve
hırka olarak kullanıyor.

21. DENİZ BAYKAL
 Demokratik, modern herşeyi
seven , liberal bir öğrenci(1960
öğrenci hareketleri sırasında..)
 DP’ye karşı elbet: ama CHP’ye de
karşı..
 Bülent Ecevit’in takımında.
 1968 de doçent; Türkiye’nin Siyasi
Eliti Üzerine
 Popülist, elite karşı,bürokrasiye
karşı,reel politika adamı
 Düşünceden idealden değil güç

22. DENİZ BAYKAL
 Çözümlemeye dayanan politikacı
 Üç kişinin içinde ahbap,yüz kişi
içinde yol gösterici,bin kişi içinde
hiç..
 Ortalıkta görünmeyen ama
göründüğü zaman görsel.. Kennedy
saçlarıyla..
 Karizması yok, bu yüzden sloganı
da yok.
 Belirsizlikten umuyor, köksüz ama
sürekli bir veliaht duygusu
içinde.

23. İSMAİL CEM
 Deniz Baykal’ın İstanbullusu,
temizi.
 İsmail Cem yalnız düşünceleriyle
var, Baykal’ın ise sanki düşünceleri
de
var.
 İsmail Cem dipnottur,Baykal ara
başlık.
 Biri tavır, biri üslup.
 İsmail Cem Eflatun’dan icazet

24. İSMAİL CEM
 Ülkemizde özeleştiri yapan birkaç
kişiden biri..
 Ütopyacı değilse de aşırı iyimser.
 Politikacı değil de politikaya
bulaşmış bir yazar gibidir

25. ERDAL İNÖNÜ
 Micaz; gülmece değil,
gülümsemece; yarısı kendinden
yarısı hesaplanmış…
 Demokrasimizin utangaç jokeri.
 Cesur: 12 Eylül uygulamalarında
Kenan Evren’e ilk tepki.
 Erdal İnönü, Ecevit’in iyi
yanlarının bir yansısıdır.
 Sol’a her zaman gerçek bir
demokrat aydın gibi baktı.

26. HÜSAMETTİN CİNDORUK
 Salon hatibi, slogan ustası. Güzel
sözleriyle demokrasi sarrafı.
 Belirsizliğe bel bağlayan, böylece
daha büyükmüş gibi görünmeyi
uman yetenek.
 Yazgısıdır, her olaydan biraz haklı
ve çok karlı çıkar.
 İdeal il başkanı, başka bir şey
istemez.
 Gerçek anlamda emanetçi .

27. SANAT
PORTRELER

28. TARİK BUĞRA
 Sağ kesimin üç üstadından biri.
 Sağcı ama mukaddesatçı değil,
ırkçı da değil.
 Şive taklidi tartışması, Orhan
Kemal..
 Tam Akşehirlidir ama hiç Konyalı
değil.
 Osmanlı katılığını özleyen kadife
Selçuklu.
 Yüz karası olmayan bir adam..

29. BARIŞ MANÇO
 Milyonluk köyler arasında dolaşan
saz şairi..
 Ayasofya’nın en görünür duvarını
öpüp öpüp duran Orta Uzakdoğulu
bir
dilenci.
 Tarikat üyeliği tartışılıyor, lakin
özlemi çocuklarının isimlerinde
saklı. Özsever
 Esnaf şairi, yaratıcılıktan çok
uyarlama gücüyle var oldu.
 Pazaryeri dondurmacısı.

30. ÇETİN ALTAN
 Hayat, coşku, devinim..
 Rousseau, mutluluk sözleşmesi
yazarı.
 1940 sonrası yenilik edebiyatının
temsilcisi.
 Gerçek bir edebiyatçı.
 Polemiğe girmez, saygılı, pek tabii
ağzını da bozar yeri gelirse.
 Yanılmaktan korkmayan, herşeyi
denemeye hak kazanmış, yazar ,
sanatçı.

31. ZEKİ MÜREN
 Türkiye’nin en ünlüsü. Ama efsane
olamadı.
 Halk içinde hayranlık ve şakayla
anılır.
 Şair, ses sanatçısı, sanat güneşi,
besteci, desinatör, sinema ve
tiyatro sanatçısı, köşe yazarı.
 Demokrat parti dönemindeki
eskiye özlemin simgesi, radyonun
işlevi oldu.
 Gülünç ,yine de etkili kıyafetler, ve
200 beste.

32. TÜRKAN ŞORAY
 F.Girik direnç, H. Koçyiğit
sağduyudur, Türkan Şoray ise halk
özlemiyle
oluşmuş bir mitos..
 Türk kadın tipinin genel yansısı
 Ulaşılmaz yalnızlıkta, serüveni
1960 ta başlıyor.
 İşinde seçiciydi, hayatı da bu
izdüşümüne uygundu.
 Siyaset gibi bir yanlışa düşmedi,

33. BÜLENT ERSOY
 İnsan gözüyle bakılmadı,
hukukçular hekim, hekimler
hukukçu oldu..
 Zeki Müren gençken kelebekti,
Bülent Ersoy ise şimdi bir kelebek.
 Zoru denedi, yalnız kaldı ,yılmadı.
 Zeki Müren cinsellikten hep
kaçındı,Bülent Ersoy ise
cesaretinin bedelini ödedi.
 Tanım olarak: cinsellik vatansızı

34. SEZAİ KARAKOÇ
 Bulgucu bir adam.
 Yetenekli Mehmet Akif ile Dürüst
bir Necip Fazıl birleşimi.
 Sağın içinde yalnız, dışarıda ve
yukarıda.
 İnancının çılgını, en ilkelle en
modern arasında bir yerlerde.
 Tek hilesi; Necip Fazıl..
 Marx’ı da Nietzsche’yi de bilen,
Nazım da okuyan bir müslüman..

35. AYDIN-BASIN
PORTRELER

36. İLHAN SELÇUK
 Sıfatı; sürekli etken, göz açıcı,
büyü bozucu..
 Çetin Altan hayatın, ,İlhan Selçuk
dünyanın değişimidir.
 Yergicidir, bir anlamda toplum
sözcüsü.
 Gerçeğin sesidir.
 Yalın görgülü sağlam bir Türkçe
sahibidir.
 Atatürkçülük bir ideolojidir,
sürdürülen iktisad politikaları
milli değildir..

37. NAZLI ILICAK
 Canlı, hareketli ve iyi eğitimli
 İdeolojisinin önünde en önemli
sahne; babasının Yassıada günleri.
 Antikomünizmin Ajda Pekkan’ı
 Faşist değil sadece öyle olmak
zorunda görüyor kendini.
 İşlevi kirli kendisi temiz kaldı.
 Düşünmeye alışmamış ama kendi
gerçeğinin farkında.

38. MURAT BELGE
 Entelektüel bir geçmiş..
 Konsensüs arayıcısı, uzlaşmacı.
 12 Mart mağduru
 Yaygınsal bir gerçekliğe inanır,
arabesk gibi.
 Müslümanlarla diyalog kurması iki
cephede de eleştiri aldı: İslami
sosyalizm..

39. UĞUR MUMCU
 Tarihin sorgu yargıcı..
 Bir başına bir adam..
 Kuşağın, aydının, demokrasinin
sesi.
 Okunaklı, orta boylu, dev adam..
 Düşüncenin merkezinde bir
polemik, sorunlara nesnel bir
yaklaşım.
 Kusur arıyorum, şu anda
bulamamış olmam bir şey ifade
etmez!

40. İHSAN DOĞRAMACI
 Sürekli gülümseyen nobran yüz.
 Vakıf esprisini ülkemize ilk
taşıyan, entelektüel hayatımızın
Özal’ı
 İki ayaklı üs, çok uluslu profesör..
 Vakıf yanlısı: vergisiz gelir ve
servet..
 12 mart öncesi üniversitede
özerklik yanlısı, 12 eylül sonrası
karşı.
 Tutsaklığın rektörü, sakal
yorumcusu

41. SAKIP SABANCI
 Aziz Nesin’in iş dünyasındaki karşı
değeri.
 Nuri Kantar.
 Serveti vakıflara gömmeyecek
kadar genç ve enerjik.
 Deneysiz, köksüz . Hababam sınıfı
öğesi.
 12 Eylül’ü hazla imzaladı.
 Türkiye’nin Rothschild’ı

42. GALATASARAYLİ
 Ayrık kişidir, kendini seçilmiş
sayar.
 Kibardır, küfretmez, şemsiyesi hep
hazır.
 Fenerbahçe’nin baba’ları,
Beşiktaş’ın dayıları, kendi
kulübünün ise yöneticileri vardır.
 Anadolu’da tepki sonucu tutulan
takımdır. Azınlık, ayrıcalık hissi
 Fenerbahçelilik bir
dindir,Galatasaralılık tarikat
 Beşiktaşlıyı küçümser, Fenerli
dostlarına hoşgörü diliyle konuşur.

43. SÖZ SENARYOLARI
PORTRELER

44. BARBARA HUTTON
 9 kasım; Cumhurbaşkanı Özal.
 Turgut Bey ve Nakşibendi tarikatı.
 Zühd, murakebe, gizli zikr
 Herkesçe görünen, uyanık- oportünist, açık yalan
 Yaşlı bir çocuk gibiydi iktidara geldiğinde, herkese
benziyordu, bugün çocuk yaşında ihtiyar, kendine
bile benzemiyor.
 Olsun, yine de iyi adam. Ne yaptığını bilse kendisi
de yapmazdı!

45. BÜYÜK TÜRKİYE/BÜYÜK BRİTANYA
 Anavatan sözcüğünün mana içeriği.
 Demirel ve Büyük Türkiye ideali
 Demokratik Sol-Ecevit

46. SARSILAN TÜRKÇE
 Türk dilinin portresi
 Erdal İnönü; Netlik, yalansızlık için çırpınış.
Sözcük seçimi önemli, tutarlılık da öyle.düzgün
değil ama gerçek konuşma.
 Özal: yapay, üstü başı gibi, acele
 Demirel:Güzel ve halk avcısı bir konuşma
 Erbakan:tatlı ve güzel bir konuşma, sloganlara
çok meraklı, her sözü atasözü olsun istiyor.
 Ecevit: tonlama, vurgulama. Türkçe’yi en iyi o
kullanıyor. Türkeş de öyle.

47. TURGUT ÖZAL’A BİRLİKTE İNTİHAR
ÖNERİSİ
 Ülkemizi sizden,
Sizi de kendi özel sıkıntılarınızdan kurtarmak için
arkadaşım Muzaffer Buyrukçu’yla bir önerimiz var.
İntihar etmelisiniz…
Ben ve buyrukçu bu konuda dostça omuz veriyoruz
size.
Gelin halkın önünde üçümüz birlikte intihar edelim.
Yer: Kadıköy eski iskelesinin önü. Gününü ve saatini
siz belirleyin.
Ülkemiz sizden kurtulsun, biz de bir işe yaramış
olalım.

48. KISA TÜRKİYE TARİHİ
O yıllarda ülkemizde
Çeşitli hükümlerle
Yetmiş iki dilden
İkisi yasaklanmıştı:
İkincisi Türkçe

49. SONUÇ OLARAK [1]
 Kişisel ve kavramsal yüzlerin, söz
senaryolarının oluşumu bu eser okuyucuya
Türk Edebiyatında nadir bir yöntem ile
farklı bir deneyim imkanı verir.
 Önsöz ile Doğan Hızlan’ın da belirttiği gibi
dönemin siyasi, iktisadi, edebi ve ictimai
hayatı hakkında bilgi alınabilir, bir
dönemin fotoğrafı çekilebilir.
 Şahıslar aslında prototiptir ve toplumun da
yapısına ışık tutar.

50. SONUÇ OLARAK [2]
 Kişiler ve kavramlar öznel
biyografilerle anlatılmakta, bunlar da
dönemin eleştiri yaklaşımı hakkında da
bilgi sahibi olmaya imkan vermektedir.
 Birçok açıdan okur, yazar ile aynı
görüşü paylaşmayabilir lakin bu
durum Cemal Süreya’nın bir döneme
damga vuran kişi ve kurumlara yönelik
bu edebi eserinin önemini
azaltmayacaktır.

51. TEŞEKKÜRLER…