Presentatie gehouden tijdens het seminar e-learning bij de Avans hogeschool, Breda op 17 juni 2013

1. Van OER naar Open Onderwijs
Robert Schuwer
Workshop Avans – 17-6-2013

2. Pagina 2
Agenda
• Wat zijn open leermaterialen?
• Waarom open leermaterialen?
• Wat zijn MOOC’s?
• MOOC’s in breder perspectief: open education

3. Pagina 3
Pagina 3
Wat zijn open leermaterialen?
• Open educational resources (OER)
• Digitaal, vrij beschikbaar
• Gebruiker heeft 4 rechten
– Recht op hergebruik “as-is”
– Recht op herbewerken
– Recht op combineren met andere materialen
– Recht op verder verspreiden
• Onder bepaalde voorwaarden
• De “4 R’s”: Reuse – Rework – Remix - Redistribute
http://www.flickr.com/photos/jmarty/

4. Pagina 4
Historie
• 2001 MIT
• 2002 Unesco: omschrijving OER
• Eerste jaren vooral academia
• Instellingsgebaseerd
– MIT, Carnegie-Mellon, OU-UK
• Community gebaseerd
– Connexxions, MERLOT, Wikiwijs
• In Nederland in 2006 eerste experimenten
– Open Universiteit, TU Delft, Universiteit Leiden

5. Pagina 5
Pagina 5
Voorwaarden: licenties
CC Naamsvermelding
• Creative Commons
• Beschrijven voorwaarden waaronder de rechten van de 4 R’s kunnen worden
uitgeoefend
• Drie meest voorkomende:
CC Naamsvermelding
CC Naamsvermelding-GelijkDelen
CC Naamsvermelding-GelijkDelen-NietCommercieel

6. Pagina 6
Pagina 6
Waarom open leermaterialen?
• Leren = delen = samenwerken
• Delen = nemen
• Financieel voordelig
• Continue kwaliteitsverbetering
• Bevordert innovatie
– Bijvoorbeeld Khan Academy
David Wiley - http://slideshare.net/opencontent/

7. Pagina 7
Pagina 7
Waarom geen open leermaterialen?
• Vindbaarheid
• Kwaliteit
• Duurzaamheid van initiatieven
• Licentieproblematieken
• Human factors
– Waarom delen?
– Weggeven van kroonjuwelen

8. Pagina 8
En toen waren er ineens….

9. Pagina 9
Wat zijn MOOC‟s
• Massive: veel deelnemers (> getal van Dunbar)
• Open: vrije toegang
• Online: via internet
• Course: Eenheid van aanbod is een cursus (5-10 weken
doorlooptijd)

10. Pagina 10
Typen MOOC‟s
• cMOOC: Lerende centraal (Connectivist leren)
– De originele MOOC
• xMOOC: Docent centraal
– Start van de hype in 2012
• Task-based MOOC: Lerende centraal
– Bv. ds106.us (digital storytelling)
• En meer typen ontwikkelen zich....

11. Pagina 11
Andere typologie
• Mate van openheid,
• Mate van participatie (massification),
• Mate van gebruik van multimedia,
• Mate van communicatie,
• Mate van samenwerking,
• Type leerlijn (van lerende-gecentreerd naar docent-gecentreerd
en sterk gestructureerd),
• Niveau van kwaliteitsborging,
• Mate waarin reflectie wordt aangemoedigd,
• Niveau van assessment,
• Mate van formaliteit,
• Mate van autonomie,
• Mate van diversiteit
Graínne Conole, http://bit.ly/11tXpwD

12. Pagina 12
Aanbieders xMOOC‟s: “the big three”
Pagina 12

13. Pagina 13Pagina 13
Aanbieders (2)

14. Pagina 14Pagina 14
MOOC‟s vergeleken
Aanbod Feedback Certificaat Tempo Didactiek
EdX Cursus Instructeur/
Geautomatiseerd
Prestatie Paced Instructeur
gedreven
Udacity Cursus Instructeur/
Geautomatiseerd
Prestatie/
Deelname
Zelfbepaald/
Paced
Instructeur
gedreven
Coursera Cursus Instructeur/
geautomatiseerd/
Peer
Prestatie/
Deelname
Paced Instructeur
gedreven
cMOOC Cursus Peer Geen/prestatie/
Badges
Paced Samenwerken
Canvas.net Cursus Peer/Instructeur Geen/prestatie/
Badges
Zelfbepaald/
Paced
Diverse
Futurelearn Cursus ? ? Zelfbepaald Instructeur
gedreven
OpenUpEd Cursus In leermateriaal Geen/prestatie Zelfbepaald Lerende centraal
Khan
Academy
Les/
Fragment
- Badges Zelfbepaald Instructeur
gedreven
Saylor.org Curriculum - - Zelfbepaald/
Paced
Instructeur
gedreven
OERu Curriculum - Diploma Zelfbepaald -

15. Pagina 15
Open: veel verschijningsvormen
– Open toegankelijk (geen ingangseisen)
– Open in tempo (geen gelimiteerde periode)
– Open in plaats (overal)
– Open in tijd (geen vaste begindatum; geen cohorten)
– Open in programma (heel curriculum of losse
cursussen)
– Open voor bewerkingen (vrijheid reuse – remix – rework
– redistribute)
– Open beschikbaar (gratis)
(attribution Fred Mulder)
“klassieke” openheid
“digitale” openheid

16. Pagina 16Pagina 16
Classificatie van MOOC‟s op openheid (vergeleken met Open Universiteit)
xMOOC cMOOC Canvas.net OpenUpEd OU
Open
toegankelijk
    
Open in
tempo
X Deels wel X X  
Open in plaats     
Open in tijd X Deels wel X X  
Open in
programma
 Wel in
aanbod, niet
binnen cursus
    Wel in aanbod,
niet binnen cursus
Open voor
bewerkingen
X EdX en
Udacity wel
intentie
 Zelf te bepalen  X Deels wel
(Opener,OpenU)
Open
beschikbaar
    X Deels wel
(Opener, OpenU)

17. Pagina 17
MOOC vs OER: inzetbaarheid
MOOC OER
Kant-en-klaar Ook bouwstenen
Bruikbaar “As-is” Ook maatwerk
Direct inzetbaar Inspanning nodig voor
inzetbaarheid
Toepasbaar in
specifieke situaties
Geschikt voor mainstream
onderwijs
Paradox voor inzetbaarheid:
OER
mogelijkheid tot hergebruik
vastgelegdecontext
MOOC

18. Pagina 18
Kritiek op MOOC
• Kopiëren van docentgericht onderwijs (hoorcollegemodel)
– Zou moeten gaan over “connecting van lerenden”
• Niet open in de “4 R”-betekenis
• Hoog uitvalpercentage
– Onterechte vergelijking met formeel systeem
• Cheating
• Commercialisering van hoger onderwijs
• Kwaliteitsissues

19. Pagina 19
Waarom zijn MOOC‟s potentieel „disruptive‟?
• Bedient ruimere markt dan die van huidig hoger onderwijs
• Maakt “unbundling” van hoger onderwijs mogelijk
– Certificering en cursus gescheiden
– Instructie en cursus gescheiden
• Herdefinieert kwaliteit van onderwijs
– Niet gebaseerd op research maar op vraag van de
lerende
– Didactische modellen gebaseerd op mogelijkheden
online medium

20. Pagina 20
Businessmodellen
• EdX: “university self-service model” vs “edX-supported model”
• Contracten met Coursera:
– Studentgegevens voor derde partijen (bv. headhunters)
– Screening op verzoek (bv. wanneer student vrijstelling vraagt
of bij sollicitaties)
– Hergebruik MOOC in eigen curriculum
• Gezamenlijk ontwikkelen met MOOC-partner
• Aanbieden van online Master (GeorgeTech en Udacity)
• Platform inpassen in curriculum (Coursera als “gevulde” ELO)

21. Pagina 21
Open Education
http://www.flickr.com/photos/johnspooner/2973385919/

22. Pagina 22
Wat is onderwijs?
• Meer dan materialen
• Meer dan “ingeblikte” colleges
http://www.flickr.com/photos/ikkoskinen/309087067/

23. Pagina 23
Wat is Open Education: het 5COE model
Open
Education
Leermaterialen
OnderwijsinspanningServices
Van lerende Van omgeving
Aanbod
Vraag

24. Pagina 24
“Vingerafdruk” van openheid
Leermaterialen
Services
Onderwijsinspanning
Vraag van lerende
Vraag van omgeving
0% 100%
Voorbeeld van een instellingsprofiel (met alle leermaterialen als OER)
Mate van openheid

25. Pagina 25
Open Niet-open
Onderwijs Online onderwijs
Leermateriaal
Leerservices
Docentinspanning
OER
OCW
Typische cursus
Open
College
reeks
Bv. HOVO
M
O
O
C
M
O
O
C
Spectrum van open onderwijs

26. Kansen voor Nederland?
http://farm7.staticflickr.com/6199/6095764449_cf40f5aebb_o.jpg

27. Pagina 27
Kansen voor hoger onderwijs in Nederland: kwaliteitsagenda
activerend onderwijs
internationale oriëntatie
> geprofileerd en
gedifferentieerd aanbod
> kwaliteit
> studiecultuur,
onderwijskwaliteit
effectiever
onderwijs
> flexibiliteit in HO
voor werkenden
> docentkwaliteit
> onderwijstrajecten
verbeteren
aansluiting
excellente trajecten,
diverser aanbod
OER/MOOC als
voorlichting/selectie
(eigen / van elders)
Alternatieve vormen
zoals flipped classroom
met OER/MOOC
Inzet cMOOC‟s Gebruik OER/
MOOC van elders
OER/MOOC vergroot
zichtbaarheid
> blended trajecten
met OER/MOOC
A B
Legenda: A draagt bij aan B
MOOC‟s volgen ikv
professionalisering
Gebruikersdata
MOOC‟s als bron voor
Learning Analytics

28. Pagina 28
Kansen voor hoger onderwijs in Nederland: efficiency
> efficiency
> studierendement < kosten
Betere keuze
> Mogelijkheden in
aanbod voor student
Efficiënter
onderwijsproces > studenten
< kosten/
student
Gebruik OER/MOOC van elders
als extra materiaal voor
studenten
Alternatieve vormen
zoals flipped classroom
OER/MOOC
als marketing
A B
Legenda: A draagt bij aan B
OER/MOOC als
voorlichting/selectie
(eigen / van elders)
Efficiënter
productieproces
Hergebruik OER/MOOC ipv
van scratch ontwikkelen

29. Pagina 29
Kansen voor het HBO / Avans?
• Versterken band met de regio
– Open toegankelijke cursussen (online of f2f)
– Op vraag van de regio
• Bedrijven
• Community
• Versterken band met toeleverende scholen
– Gastcolleges (online of f2f)
http://farm9.staticflickr.com/8446/7872429636_4ed509287e_o.jpg

30. Pagina 30
Dank voor uw aandacht!
Pagina 30
Robert.Schuwer@ou.nl
@fagottissimo
linkedin.com/in/robertschuwer
www.robertschuwer.nl