Memoria museo do mar 2010 1ªparte

M MEMORIAMUSEO PROVINCIAL DO MARRede Museística ProvincialArea de Cultura Excma. Deputación Provincial de Lugo2010 INDICE 1. LIMIAR2 2. MELLORAS DO EDIFICIO3 3. RESUMO ANUAL DE VISITANTES8 4. PROGRAMACION13 4.1. ACTIVIDADES ESCOLARES13 4.2. PROGRAMA INTERXERACIONAL20 4.3. PROGRAMA DA TERCEIRA IDADE21 4.4. SEMANA DOS MUSEOS22 4.5. OBRADOIROS DE VERÁN25 4.6. OBRADOIROS DE NADAL51 4.7. OUTRAS ACTIVIDADES57 4.8. EXPOSICIÓNS75 5. PROGRAMAS EXTRAORDINARIOS77 5.1. PROXECTO MUSEOLÓXICO77 5.2. PLAN DE ACCESIBILIDADE137 1. LIMIAR San Cibrao é terra de mar. San Cibrao foi berce de facedores de barcos e de homes afoutados, que a bordo deles peneiraron o mar para sacar del os seus froitos e foron quen de navegar ata lonxanos mundos. Mundos descoñecidos… mundos da memoria… historias para ser contadas… O Museo do Mar é o seu mellor narrador. Non en van dende hai mais de corenta anos, este museo, que nunca deixou de ser escola; levamos de man polo rousel de pegadas herdadas dos nosos devanceiros. Os Facedores de mundo 2. MELLORAS DO EDIFICIO Colocación de pantalla no teito Colocación de altavoces Pintado de teito e todo ao redor Instalación eléctrica de regreta e focos Colocación de estor en porta Selado de ventás no exterior Raspillado e vernizado dos solos de madeira Arranxo de vitrinas, cortado en altura, rodas novas, etc. Pintado de todas as vitrinas Pintado de todas as portas e rexas Colocación das rexas nas portas Chorreo, pintado e vernizado de pezas do interior do museo Colocación de focos, enchufes, etc Limpeza de pezas e vitrinas Colocación de cadros, pezas, etc en vitrinas, paredes e teito Urnas novas, e arranxo das vellas Exterior: chorreo e pintado de pezas, canons, áncoras, rixos, pasamáns, temóns, bolas, etc. Exterior: cambio de grifo Exterior: construción e pintado de rampla Folletos e follas de sala, en pictogramas, braile, varias linguas Braile Resultado Final das obras feitas: 3. RESUMO ANUAL DE VISITANTES. XaneiroNº total de visitantes429 Visitas individuais429 Febreiro Nº total de visitantes499 2 grupos escolares28 2 grupos adultos33 Visitas individuais 438 MarzoNº total de visitantes913 4 grupos escolares78 7 grupos adultos240 Visitas individuais595 AbrilNº total de visitantes740 3 grupos escolares74 3 grupos adultos44 Visitas individuais642 MaioNº total de visitantes1014 2 grupos escolares79 8 grupo adultos279 Visitas individuais656 XuñoNº total de visitantes1003 6 grupos escolares227 1 grupos adultos25 Visitas individuais751 XulloNº total de visitantes2011 10 obradoiros175 10 grupos adultos322 Visitas individuais1514 AgostoNº total de visitantes2198 12 obradoiros261 4 grupos adultos170 Visitas individuais1767 SetembroNº total de visitantes1145 1 grupo escolar15 10 grupos adultos439 Visitas individuais691 OutubroPechado por reformas NovembroNº total de visitantes 830 3 Grupos escolares73 4 Grupos adultos89 Visitas individuais658 DecembroNº total de visitantes751 8 Grupos escolares125 1 Grupos adultos30 Visitas individuais596 Total visitantes anuais11533 -233046-3175 4. PROGRAMACIÓN 4.1. Actividades escolares Ao longo do curso ofrécese a posibilidade de solicitar dous tipos de visitas: guiada e con actividade. Para realizar estas visitas é necesario a concertación previa das mesmas. Visita de iniciación: Comprende un recorrido por todo o museo, recomendase para os grupos que visitan o centro por primeira vez, independentemente do seu nivel educativo. Duración aproximada de 60 minutos. Para un mellor aproveitamento do Museo Provincial do Mar, xa que existe unha variedade e riqueza de contidos, e na procura dun novo concepto de visita máis participativa, como alternativa as tradicionais visitas guiadas e que implique a colaboración directa de profesores e alumnos, ofrecemos no 2010 un programa de itinerarios os distintos niveis de ensino: Tea mariñeira ¿As baleas comen ou engulan? Arriba a bandeira Descubre a balea Mergúllate Nada coa balea Pinta mariñeiro Sae a navegar Sopa de aleta Vento mareiro Visita de iniciación Nivel: Todos os ciclos Data: Curso escolar Obxectivo: Comprender o oficio do mar e como as sociedades actuais están condicionadas polo seu pasado histórico. Recoñecer as ferramentas mariñeiras e analizar a súa evolución e continuidade, así como a necesidade de conservalas para outras xeracións. Tea mariñeira Nivel: 3º e 4º da ESO e BAC Data: Curso escolar Obxectivo: Fomentar o interese polas materias vinculadas coa navegación. Asentar conceptos vistos anteriormente na visita guiada. Metodoloxía: Actividade que consiste en unir con frechas. Relacionaranse fotos de obxectos da Sala de Navegación coas definicións que teñen noutra columna. 150050513970 ¿As baleas comen ou engulan? Nivel: 5º e 6º de Primaria Data: Curso escolar Obxectivo: Achegar o alumnado ós museos e á cultura dun modo atractivo. Potenciar o traballo e a participación en equipo. Inculcar a protección conservacionista do medio ambiente mariño. Metodoloxía: Na Sala das Baleas, os nenos en grupos estarán sentados no chan, onde escoitarán unha pequena explicación sobre se as baleas mastigan ou non. De seguido responderán verdadeiro ou falso a unhas frases e terán unha folla de consulta ante as posibles dúbidas. 163385538100 Arriba a bandeira Nivel: 3º e 4º de Primaria Data: Curso escolar Obxectivo: Dar a coñecer como se transmite información codificada entre barcos próximos. Aínda que agora, se utilizan algunhas bandeiras, que as novas tecnoloxías as deixaron en desuso. Metodoloxía: Sentados diante das bandeiras que forman o Código de Sinais escoitarán o significado e utilidade deste. Como un grupo de bandeiras representan o abecedario, cada neno debuxará nunha cartolina branca, tamaño folio, a bandeira que lle corresponda coa súa inicial. Para iso terán un panel informativo de consulta. Despois pegarán un pau a un extremo da mesma. Os nenos agruparanse polas súas iniciais e realizarán un xogo como se fosen barcos comunicándose en alta mar. 19005552527302814955968375190055510077452814955252730 Descubre a balea Nivel: 1º e 2º de Primaria Data: Curso escolar Obxectivo: Achegar o alumnado ós museos e ó mundo do mar dunha maneira amena e atractiva. Fomentar a expresión oral e artística. Potenciar o interese pola cetoloxía. Metodoloxía: Na Sala das Baleas repartiranse follas co debuxo dunha balea animada con números. Os rapaces terán que coloreala según as cores que levan asociadas os números. Así cando rematen descubrirán a balea. 1729105214630 Mergúllate Nivel: 1º e 2º da ESO Data: Curso escolar Obxectivo: Fomentar a capacidade de asimilar novos conceptos mediante un xogo atractivo. Achegar os rapaces á cultura dunha forma práctica e divertida. Metodoloxía: En parellas, cubrirán o pasatempo coas palabras que adiviñen. Sempre axudados polo persoal do museo. 1959610338455 Nada coa balea Nivel: Ed. Infantil Data: Curso escolar Obxectivo: Potenciar o desenvolvemento educativo achegando os rapaces ós museos. Fomentar a participación en grupo. Familiarizarse coa representación plástica. Metodoloxía: Na Sala das Baleas haberá un panel onde está debuxada unha balea. Os nenos formarán grupos collendo cada un seis pezas revoltas do quebracabezas. Terán que colocalas ordenadamente ata completar a imaxe que teñen diante. 144272022860 Pinta mariñeiro Nivel: 1º e 2º de Primaria Data: Curso escolar Obxectivo: Achegar ós rapaces ó mundo da navegación dunha maneira amena e sinxela. Fomentar tanto as aptitudes creativas como a expresión oral. Espertar o interese polo mundo náutico. Metodoloxía: Os nenos, sentados no chan, na Sala de Navegación pintarán un debuxo dun veleiro en alta mar. Colorearán este coas cores que eles queiran, para fomentar o desenvolvemento artístico. Cando rematen, os mariñeiros responderán unhas sinxelas preguntas referidas ao barco: ás súas partes e porque se move no auga. 1462405227965 Sae a navegar Nivel: Ed. Infantil Data: Curso escolar Obxectivo: Potenciar o interese creativo e construtivo. Coñecemento dos distintos elementos que constitúen un barco: casco, ponte de mando, portillos, áncora, … Familiarizar os nenos coas formas dun barco montando as pezas do quebracabezas. Metodoloxía: Na sala de navegación haberá un panel grande cun debuxo dun barco. Os nenos formarán pequenos grupos. Cada un terá seis pezas revoltas que colocarán ordenadamente ata formar a imaxe que teñen diante. 18815059525 Sopa de aleta Nivel: 3º e 4º de Primaria Data: Curso escolar Obxectivo: Achegar o alumnado ós museos e a cultura mariña. Engadir coñecementos elementais da bioloxía mariña. Fomentar o aprendizaxe mediante un xogo didáctico. Metodoloxía: Na Sala das Baleas repartiranse follas coa sopa de letras onde terán que atopar partes da anatomía externa e interna da balea. Na outra sopa de aleta encóntranse agochados os familiares das baleas como son: o arroaz, rorcual, candorca, cachalote, golfiño e balea vasca. 1880870292100 Vento mareiro Nivel: 5º e 6º de Primaria Data: Curso escolar Obxectivo: Recoñecer as partes principias dun barco. Potenciar o interese polo mundo do mar. Coñecer o deseño dunha embarcación tradicional galega. Valorar a historia, cultura e tradicións galegas. Metodoloxía: Entregarase unha folla cun debuxo con números dunha Traiñeira a cada alumno. Debaixo desta haberá unha listaxe con nomes referidos ás partes dunha embarcación. Os rapaces teñen que relacionar os números da imaxe cos nomes. 1652905166370 4.2. Programa interxerenacional A través deste programa o que pretendemos é o coñecemento duns medios artesáns que forman parte da nosa cultura e que tende a desaparecer ante os novos procesos industrial e tecnolóxicos. 4.3 Programa da terceira idade Ninguén como as persoas maiores de San Cibrao, isto é a terceira idade, pode valorar o patrimonio inmaterial que tiña a transmisión oral da súa época, xa que era o seu medio de comunicación, e nós os traballadores de museo somos os encomendados de traspasar o noso legado a outros conecllos, iso é o que imos a facer cos nosos visitantes da terceira idade. 4.4 Semana dos museos Ç -1261745-3175 3053080103240176530130175 2343150789432023431507894320234315078943202343150789432023431507894320 4.5 Obradoiros de verán Campamento de Arqueoloxía Este obradoiro de verán pretende achegar aos participantes, á historia de Roma, a través dos recursos dos que dispoñemos. As partes dun barco: O galeón Obxectivos: Manexo dun vocabulario náutico básico. Darémoslle ós rapaces un listado co vocabulario básico que designa as partes dun barco. Así mesmo aportarémoslles uns sinxelos debuxos que representan o corte lonxitudinal dun barco destas características, para que poidan ver os usos de cada un dos seus compartimentos. Usaremos como modelo descritivo, as maquetas deste tipo de navíos cos que conta o museo. Tripulación a bordo Obxectivos: comprensión das dimensións e das diferentes partes do navío. Representación da vida a bordo, indicando as diferentes funcións dos membros da tripulación e as múltiples tarefas a realizar ó longo da viaxe. Xogo de expresión corporal e estímulo da imaxinación, no que tentaremos representar un barco cos nosos corpos e ó mesmo tempo as personaxes máis relevantes da tripulación. Tomando como referencia as medidas reais dun galeón, iremos colocando os rapaces de forma que cada un represente unha parte fundamental da súa estructura: 4 rapaces constituirán a proa, popa, babor e estribor. 3 rapaces serán os paus: trinquete, maior, mesana e bauprés. 2 rapaces farán de temón. 1 rapaz exercerá de vixía dentro da cofa (un cápacho) dotado dun catalexo. 2 rapaces serán as áncoras. Outras dependencias a representar: santabárbara, adega, camarote capitán, zonas de descanso dos mariñeiros, coles, etc.. Mentres uns fan de barco, os demais representarán o papel da tripulación, destacando a labor do capitán, temonel, contramestre, grumete, paxe... Deste xeito interpretarán as diferentes rutinas do barco: rezos, cántico das horas, limpeza de cubertas, elaboración da comida, descansos, guardias, etc. Localizacións das personaxes: o vixía arriba cun catalexo, o capitán sobre a cabina ou dentro do camarote, o que manexa o temón xunto a él, detrás del, o grumete ou o paxe co reloxo de area cantando as horas, etc. Localizacións de conceptos espaciais: alto (pau maior), baixo (pau menor). O pau de mesana na parte de atrás. A vela alta de trinquete, e a vela de trinquete están diante. A proa está diante, a popa detrás, a bandeira estaba encima do vixía. Localizacións das diferentes partes do barco: o barco está oco. Dentro están os camarotes, os piratas durmían nos cois. A carga gárdase nas bodegas. A comida facíase na cociña que estaba abaixo. O capitán tiña un camarote cómodo que acostumaba estar na parte de arriba. A cofa estaba arriba, no pau maior, etc.. O barco pirata Metodoloxía: Exercicios de expresión mímica. Proporcionarémoslles ós rapaces atrezzo pirata para que cada un se caracterice como queira: pinturas, perrucas, garfos, patas de pau, parches, xoias, roupas, etc. Imitar de forma moi esaxerada: A un pirata que ri a gargalladas. A un pirata que acaban de ferir A dous piratas que se baten a cámara lenta. A un pirata borracho. A un pirata que ten a pata de pau. A un pirata que ten garfo por man Ó vixía. A un pirata que leva a un compañeiro ferido. Á abordaxe! Metodoloxía: Xógase en grupos de 4 ou 5 nenos, uns agarrados ás costas dos outros e cos ollos pechados menos o último que conduce. Cada grupo é un barco que parte co obxectivo de perseguir e abordar ós outros barcos en xogo. O capitán que dirixe o barco, ten un sistema de ordes que debe empregar: Un golpe nas costas, o barco navega recto cara adiante: “Avante toda”. Dos golpes nas costas, o barco bota a áncora e fondea. Tres golpes nas costas, o barco navega marcha atrás: “Atrás toda”. Un golpe no ombreiro dereito, o barco vira a estribor. Un golpe no ombreiro esquerdo, o barco vira a babor. Cando o capitán berra ¡CAMBIO!, toda a tripulación se separa e intentan formar un novo barco con compañeiros doutros grupos. O mapa do tesouro Entre tódolos rapaces inventaremos a historia dun grupo de piratas á caza dun tesouro. O monitor proporcionará o comezo do conto e un mapa do tesouro. Os rapaces, organizados en grupos de 3 ou 4, terán que continuar inventado o resto da historia. Así mesmo, cada grupo deseñará unha montaxe que represente a parte da historia que lles corresponde. Cada unha destas escenas será fotografada e servirá para ilustrar o conto que adoptará o formato de libro. Eureka!: O Principio de Arquímedes A continuación procederemos a expoñer unha serie de experimentos sinxelos que servirán para proporcionarlle ós rapaces unha explicación científica de porqué un barco, como por ex. un galeón, é capaz de manterse a flote a pesar da súa tonelaxe. ¿POR QUÉ FLOTAN LOS BARCOS? Cando somerxemos un corpo na auga este desaloxa certa cantidade de líquido. Nese momento o corpo sofre un empuxe da auga cara arriba. Pola forza da gravidade, o peso do corpo exerce á súa vez unha forza en sentido oposto. O principio de Arquímedes exprésao deste xeito: “Todo corpo somerxido nun fluído sofre una forza ascendente (empuxe) cuxo valor é igual ó peso do fluído desaloxado polo corpo”. Se o empuxe da auga sobre o corpo é maior có peso do corpo, este flotará. Calquera corpo cuxa densidade sexa menor ca da auga terá que flotar. Os barcos flotan porque aínda que o casco sexa de metal, a maior parte do seu volume é aire, e a densidade do aire é menor que a da auga. left128270 right-17780 Así pues, vamos a propoñerlle algunhas cuestións para que pensen sobre este tema e logo procederemos a experimentalas: - ¿Por qué un barco flota e un anaco de ferro non? - Hai materiais que flotan mellor ca outros, ¿a flotabilidade depende do tipo de material? - ¿Depende a flotabilidade da forma do obxecto - ¿De qué está feito un barco? ¿Por qué flota? - A madeira flota, pero los barcos de madeira pódense afundir, ¿Por qué? ¿ POR QUÉ FLOTA? Materiais: 1 anaco de madeira 1 tapa dunha botella de plástico 2 anacos de papel de aluminio Un pouco de plastilina Barreños cheos de auga. Procedemento: Suxeita nunha man o anaco de madeira e na outra a tapa de plástico, ¿cal pesa máis?, ¿cres que a madeira vai flotar ou vai afundirse?, ¿e a tapa de plástico? Para comprobalo pon ámbolos obxectos na auga, ¿qué sucede?. Somerxe ámbolos dous baixo a auga, ¿qué pasa agora? Toma un anaco de papel de aluminio e fai unha bola ben compacta con el, apretándoa ben. Déixaa caer na auga, ¿flota? Toma outro anaco pequeno de papel de aluminio e fai un barquiño. Pono na auga, ¿flota agora? Fai o mesmo experimento coa plastilina. Fai unha bola e déixaa caer á auga. ¿Qué sucede? Fai un bote coa plastilina e nono na auga, ¿flota agora? Explicación: As bolas de plastilina e a folla de aluminio afúndense porque se comprimen en formas pequenas, e só un pouco de auga está tratando de manter a flote o seu peso. Cando se estende a plastilina ou a folla de aluminio, flotan porque o seu peso se reparte sobre moita máis auga. ¿FLOTA? ¿AFÚNDESE? (Densidade da auga do mar: salinidade) Materiais: 3 recipientes grandes un ovo auga sal Procedemento: Enchemos dous vasos con auga. Nun deles engadimos sal pouco a pouco e removemos para disolver a maior cantidade de sal posible. Como cantidade de referencia, usaremos 50 g de sal para 200 cm3. Colocamos o ovo no vaso que ten só auga. Irase ó fondo xa que o aire contido na cámara non será suficiente para mantelo a flote. Agora repetimos a mesma operación colocando o ovo no vaso onde disolvemos o sal. ¿Qué sucede? Neste caso o ovo flota. A continuación poñemos o ovo no terceiro vaso e cubrímolo de auga. Engadimos auga salgada ata conseguir que o ovo quede suspendido na auga, en equilibrio. Neste momento, se engadimos auga doce o ovo afundirá . Pero se poñemos auga salgada, ¿qué ocorrerá? Explicación: Sobre o ovo actúan dúas forzas, o seu peso (a forza con que o atrae a Terra) e o empuxe (a forza que a auga exerce cara arriba). Se o peso é maior có empuxe, o ovo afúndese. En caso contrario, flota, e se son iguais, queda entre dúas augas. O empuxe que sofre un corpo nun líquido, depende de tres factores: A densidade do líquido. O volume do corpo que se encontra somerxido. A forza con que a Terra atrae ó corpo. Ó engadir sal á auga, conseguimos un líquido máis denso ca auga pura, o que fai que o empuxe que sofre o ovo sexa maior e supere o peso do ovo: este flota. Da mesma maneira podemos explicar por qué resulta máis fácil flotar na auga do mar que na dos ríos e piscinas. A afundir a lata! Materiais: Lata de refresco Barreño con auga Cinta adhesiva e plastilina Procedemento: Trátase de estudar o afundimento dunha lata de refresco en distintas situacións. Deposítase a lata no barreño. Deixamos que se encha de auga. ¿Qué ocorre? Repítese a experiencia tapando a abertura con cinta adhesiva e afundímola facendo forza sobre ela ou poñéndolle pesos de plastilina encima. Soltámola, ¿qué pasa? Esmagamos un pouco a lata e deposítase na auga. Repetímolo varias veces, esmagándoa cada vez máis ata que se afunda. ¿Qué conclusión se pode sacar? Explicación: A lata de refresco valeira flota. Aínda que a densidade do aluminio é maior que a da auga, o volume da auga que desaloxa a lata favorece a flotación. A lata é como un barco e para facer que se funda hai que deixar que lle entre a auga. Ó esmagala diminuímos o aire que tiña dentro, por iso o seu afundimento é máis rápido. ¿SABES QUE... máis do 70% da Terra está ocupado por auga?. Na auga escomenzou a vida, é fonte de mitos e unha xigantesca vía de comunicación. Os mares e os océanos seguen ocultando grandes misterios. center3810 Cómo funciona un submarino? Materiais: Unha botella de plástico Un globo Unha palliña Cinta adhesiva e plastilina Procedemento: Colócase dentro dunha botella un globo unido a un tubo (palliña). Somérxese a botella. Cando o globo está descinchado, a botella énchese de auga e afunde pero cando se incha o globo polo tubo, este despraza a auga fóra da botella e esta flota. center3810 Obradoiro de Orientación Os mariños e científicos da Idade Moderna desenvolveron métodos e instrumentos cun único obxectivo: buscar o Norte. O cálculo exacto da lonxitude e da latitude van a ser determinantes para o desenvolvemento da navegación. Neste obradoiro explicaremos as nocións básicas sobre a orientación, tanto diúrna como nocturna, e fabricaremos algúns dos instrumentos de navegación máis importantes. A ROSA DOS VENTOS: OS PUNTOS CARDINAIS E A ORIENTACIÓN Orientarse é saber a situación do Norte e, por conseguinte, a dos demais puntos cardinais. Tamén consiste tomar continuamente puntos de referencia e saber situarse respecto a eles en calquera desprazamento. Hai moitos xeitos de orientarse: tomar como referencia a posición do SOL ou das ESTRELAS, ou o uso de MAPA ou CARTAS DE NAVEGACIÓN e da BRÚXULA ou COMPÁS. Os puntos cardinais son: Norte (N), Sur (S), Leste (L) e Oeste (O/W). Ademais existen outros puntos intermedios: right297815- Noroeste (NO/NW), entre o Norte e o Oeste. - Norleste ou Nordeste (NE), entre o Norte e o Leste. - Suroeste ou Sudoeste (SO/SW), entre o Sur e o Oeste. - Surleste ou Sudeste (SE), entre o Sur e o Leste. O conxunto dos puntos cardinais e os seus intermedios forman a ROSA DOS VENTOS. Orientarse consiste en determinar a posición dun lugar respecto dos puntos cardinais. SEGUNDO A POSICIÓN DO SOL: O Sol sae polo Leste (L) e ponse polo el Oeste (W), de xeito que se trazamos unha liña recta que una o Leste e o Oeste e outra perpendicular a ela, os extremos desta perpendicular sinalarán o Norte e o Sur. Así pois: Pola mañá: ó sair o sol polo L a proxección da sombra apuntará ó W. Pola tarde: ó poñerse o Sol polo W, a proxección da sombra apuntará ó L. Ó mediodía: no Hemisferio Norte, a sombra sempre nos indicará o N. right392430left48260 Para comprobar isto colocaremos os brazos en cruz de xeito que a man dereita sinale o Leste (lugar por onde sae o Sol), e a man esquerda sinale o Oeste. O Norte quedará fronte a nosoutros e o Sur, detrás. center3810MÉTODO DA PUNTA DA SOMBRA: Chantaremos un pau no chan de xeito que proxecte unha sombra ben clara. Marcamos cunha sinal a punta da sombra. Esperaremos un cuarto de hora e sinalaremos a posición da nova sombra. Uniremos ámbolos puntos cunha liña recta que nos mostrará, aproximadamente, a dirección Leste-Oeste. A primeira sinal indica o Oeste. center6985 MÉTODO DO RELOXO: Primeiro temos que facer corresponder a hora do reloxo coa hora solar, restando 2 horas ou unha segundo sexa verán ou inverno. Se apuntamos a agulla pequena do reloxo cara o Sol, e trazamos a bisectriz do ángulo que forma a agulla coa marca das 12 sinala, esta liña sinalará con bastante precisión o Sur. center6985 ORIENTACIÓN NOCTURNA: SEGUNDO A POSICIÓN DAS ESTRELAS: En noites claras, as estrelas axudaron durante séculos a navegantes e viaxeiros. No hemisferio norte, a estrela Polar sinala o N; mentres que no hemisferio sur toman como referencia e guía a Cruz do Sur. Para atopala, temos que localizar primeiro a Osa Maior, unha constelación formada por un gran carro de catro estrelas e tres máis que tiran dela. As dúas estrelas da base do carro apuntan directamente á Polar, que pertence á Osa Menor. left349250right262890 MÉTODO DA LÚA: A Lúa é unha mentirosa, porque cando está en fase minguante (forma de C), Decrece; e cando está en fase crecente (forma de D), Crece. Os cornos da lúa, en fase crecente (D) sinalan ó Leste, e en fase minguante (C) cara ó Oeste. center0 FABRICACIÓN DUN COMPÁS center176530 A brúxula, compás ou agulla de marear é unha agulla magnética que sinala sempre cara o Norte. A propiedade de orientarse de la magnetita, descuberta polos chinos no século I a. C., deulles ós navegantes de temos antergos a posibilidade de alonxarse das costas sen ter que depender exclusivamente da orientación polo Sol ou as estrelas. Vamos fabricar una brúxula sinxela cos seguintes materiais: Un CD Un imán pequeno A tapa dun bote de CD,s Pegamento. Pegamos o imán no borde do CD, enchemos a tapa do bote de CD,s de auga, e soltámolo dentro. O imán sinalará o norte. Cun rotulador permanente debuxaremos unha rosa dos ventos, tomando como modelo as que decoran os compases que hai no museo e marcaremos con claridade os catro puntos cardinais principais (N, S, L, O). FABRICACIÓN DUN ASTROLABIO OU SEXTANTE Etimoloxicamente a palabra astrolabio provén do grego e significa “o buscador de astros”. En Europa o astrolabio chegou a ser un instrumento de uso imprescindible para astrónomos, astrólogos, navegantes... ata finais do século XVII, cando foi sustituído por instrumentos máis exactos. Usábase para situarse xeograficamente, permitía a medición da altura del sol, das estrelas ou da Estrela Polar e así calcular o tempo solar e astral. Deste xeito podíase deducir a latitude, é dicir, a posición con respecto ó Ecuador. Materiais: 1 cartolina ou cartón. 30 cm de fío escuro. Unha torca. Palliñas. Copia do debuxo do astrolabio. Pegamento. Tesoiras. Cinta aislante. Taladradora de papel. Modo de construción: Hai que pegar a imaxe do astrolabio no cartón ou cartolina. Despois recortaremos a figura do astrolabio. Usando o perforador faremos unha abertura pequena en cada unha das liñas marcadas na beira curva do astrolabio. Estes pequenos buratos axudarannos á hora de medir os ángulos entre dous corpos celestes. Seguidamente cortaremos a palliña para que teña o mesmo tamaño cos lados rectos do astrolabio. Pegaremos a palliña na beira marcada, coa cinta aislante. Non debemos pegala palliña sobre o cartón senón que ten que quedar pegada xustamente no borde. Faremos un pequeno burato sinalado nun dos vértices da figura e pasaremos un fío. Para suxeitar o fío faremos un nó nun dos lados y no outro ataremos a torca. Desta maneira xa temos o noso propio astrolabio. center11430 Cómo utilizar un astrolabio O astrolabio utilízase para medir a altura dun astro (estrela, Sol, planeta...) sobre o horizonte. Para encontrar a altura angular dun obxecto celeste sobre o horizonte temos que observar o obxecto a través da palliña e despois temos que tomar a medida en grados. Para coñecer a medida temos que fixarnos no fío e anotar a numeración que marca. O ángulo que mide a altura sobre o horizonte dun astro respecto dun observador está representado no seguinte debuxo pola letra a. O ángulo ß é idéntico ó ángulo a. O ángulo que nosoutros medimos directamente no astrolabio é o ángulo y. Este ángulo é idéntico ó ángulo ß porque ámbolos dous teñen os lados perpendiculares entre si. right114300Por tanto, a = ß = y. A medición indícannos la separación angular do astro desde o horizonte (altura). Mirar directamente ó Sol pode ser prexudicial para a vista. Por iso podemos utilizar outro método diferente: Orientaremos a palliña cara ó Sol ata que este pase a través da palla e se debuxe un circulo de luz na nosa man. Cando o astrolabio estea apuntando directamente ó Sol poderemos ler a súa altura, o fío indicaranos a numeración dos grados. Pódese facer o mesmo con determinadas estrelas, a lúa... 6858002413002971800241300 Para averiguar en qué dirección está a estrela só teremos que pararnos en fronte dela, cunha brúxula á altura dos ollos, fixándonos en que a agulla coincida co Norte, e determinar en qué dirección está a estrela. Construción dunha ampolleta (reloxo de area) Materiais: Dúas botellas de plástico pequenas e idénticas Sal fina ou area fina ben seca Un corcho ou tapón Cinta aislante Agulla ou varilla Modo de construción: Nunha das botellas meteremos o sal ou a area. Uniremos ámbalas botellas provisionalmente con celo, usando o tapón ou corcho, ó que previamente lle fixemos un burato usando unha agulla ou varilla quente. Deixaremos caer a area, a través do furado, controlando o tempo. Quitaremos ou engadiremos area ata conseguir que caia durante o tempo que queremos que marque. Unha vez axustado o tempo á cantidade de area pegaremos ámbalas dúas botellas. Selaremos a unión das botellas con cinta aislante. Despois podemos decoralo ó noso gusto. Tragapeixes Definición: evitar ser comido polo “tragapeixes” Obxectivos: Crear un ambiente distendido. Favorecer o quecemento e actividade física. Participantes: Grupo, aula…, a partir dos 4 anos. Desenvolvemento: Cando quen dirixe (tragapeixes) berra “barco”, tódolos xogadores (peixes) corren cara á parede que sinala. Ó berro de “costa”, cambian rapidamente de dirección e corren cara á parede oposta. Á sinal de “tragapeixes”, tíranse axiña ó chan, boca abaixo e enlazan os seus brazos, pernas e corpos con un ou máis participantes. O tragapeixes móvese polo espazo de xogo cos brazos estendidos como un grande paxaro voando cara ós outros xogadores, pero sen chegar a tocar a ningún. Os peixes están seguros mentres todos están enlazados fisicamente. Se algún se trabuca nesta fase ou nos berros anteriores pasa a ser “tragapeixes”, continuando cos berros. Pódense introducir novos berros: “estrelas de mar”, poríanse en círculos de máis de dous, cos pés xuntos e xirando continuamente no sentido das agullas do reloxo. “Sardiñas”, xuntaríanse no centro o máis apretados posíbeis, como nunha lata. “Cangrexos”, uniríanse por parellas, apoiándose de costas no cu dun compañeiro, inclinándose cara adiante e xuntando as mans por debaixo das pernas e camiñando de lado, etc.. A sobreexplotación pesqueira e as redes de deriva Área: Xogo de exterior Metodoloxía: xogo de exterior, reflexión colectiva e debate final. Material necesario: espazo amplo para correr Desenvolvemento: Delimítase a zona de xogo, ampla para correr. A motivación comeza coa transformación simbólica dos participantes no animal mariño que eles prefiran: merluza, cangrexo, polbo, estrela, sardiña, golfiño, … Este xogo desenvólvese en tres fases, cun pequeno debate do resultado final observado: 1º) Introdúcese un barco pesqueiro, 2 persoas, que irán capturando animais. Cada vez que alguén é capturado, forma parte do barco, que será entonces de tres persoas, é dicir, un barco con maior capacidade de pesca; ó capturar a outro participante, o barco que sería de catro, dividiríase en dous de dous. O resultado, despois duns minutos de xogo, (cando tódolos participantes tiveran sido atrapados), é a práctica desaparición de tódolos animais mariños, debido ó aumento incesante do número de barcos. Desta maneira visualízase o concepto de sobreexplotación, ademais da captura inútil de especies irrelevantes comercialmente. 2º) Comeza de novo o barco pesqueiro formado por dúas persoas, pero nesta ocasión, cada vez que se produce unha captura, o barco vai medrando e en ningún momento se divide, polo que tenderá a formarse unha larga rede, que simbolizará as redes de deriva, nas cales, as capturas que se producen chegan a desbotarse ata un 80% das especies. Tan so 20 de cada 100 especies capturadas son útiles, o resto devólvese mortas ó mar. 3º) O barco tan so irá capturar un grupo de persoas que representan á especie obxectivo concreta. Anteriormente os “barcos” xa se puxeran de acordo e elixiron algún elemento físico fácil de recoñecer, por exemplo, zapatillas brancas, que representan os bonitos grandes. Cada vez que capturen un diranlle a consigna de cál é a especie obxectivo, para que se sigan perseguindo so a eses. Os barcos iranse dividindo de dous en dous e irán deixando de lado ó resto de especies mariñas. Tras uns minutos de xogo compréndese facilmente como este tipo de pesca respeta a diversidade mariña e os recursos do mar. Como dato interesante e esclarecedor para a fase de debate: “por cada quilo de pescado inmaduro que se deixa medrar, este chega a transformarse en 200 quiilos de pescado grande, que á súa vez tivo tempo de reproducirse”. Preguntas suxeridas para a reflexión e o debate: ¿Os recursos dos océanos e dos mares son inesgotables? ¿Qué significa sobreexplotación? ¿Qué diferenza hai entre as artes de pesca selectivas e non selectivas? ¿Cómo son unhas e outras? ¿Cáles son máis sostibles? ¿Por qué? Pesca submarina Definición: Hai que conseguir pescar o maior número de peixes sen afogar. Obxectivos: Favorecer o contacto entre o grupo. Aumentar a capacidade para cambiar de papel. Divertirse. . Desenvolvemento: Hai que dividir o espazo en dúas metades iguais trazando unha liña no chan. Unha metade é a praia e a outra é o mar. Divídese ó grupo tamén en dúas metades: pescadores e peixes. Os submarinistas poden enviar ata tres xogadores (ou outro nº a determinar) ó mar simultaneamente. Estes poden ir tocando peixes mentres teñan aire, é dicir, mentres manteñan o son “Aaaaaaaaaa…” sen parar a tomar aire. Os “peixes” tocados son pescados e pasan ó campo da praia se o submarinista consegue voltar antes de perder o aire. Se non o consegue, afoga e pasa a ser un “peixe”. Os peixes que sexan tocados poden seguir ó submarinista e tentar por medios lexítimos inmobilizalo ata que perda o aire. O obxectivo é que todos e todas acaben no mesmo campo. Neste porto hai lume? Definición: Os participantes intercambian a súa posición pasando polo medio, evitando quedar sen porto. Obxectivos: Distensión. Desenvolvemento dos reflexos. Desinhibir ós participantes. Participantes: Grupo, aula…, a partir dos 6 anos. Desenvolvemento: Dispóñense en corro. Marcan o seu “porto” cun círculo pequeno. Haberá tantos círculos como participantes menos un. A que estea no centro apandando diríxese a un dos participantes e pregúntalle “Neste porto hai lume?” e o outro contesta “Non, naquel corra o fume”, sinalando a outro co que debe intercambiarse, momento no que debe aproveitar o que está no centro para facerse co seu “porto”. Videorede Obradoiro de introdución ao mundo da informática, onde os nenos aprenden as vantaxes e inconvintes da web, como facer unha, así como programas de radio, tv e redes sociais. Obxectivos: Coñecer as ferramentas necesarias para a creación de arquivos sonoros e visuais e para a súa posterior publicación na rede. Participar na creación de contidos para os diferentes canais abertos no museo. Coñecer, utilizar e transformar os diferentes tipos de formatos sonoros e audiovisuais. Obradoiro de transmisión de saberes dende a mirada da experiencia: inciación a cesteria. Esta actividade forma parte dun programa mais amplo que ten unha finalidade didáctica consistente nun concepto de educación integral en valores. Do que se trata é de que os nenos aprendan a ser, a coñecer, a facer e a convivir xuntos; desenvolvendo deste xeito as catro categorías básicas definidas no ano 1996 pola UNESCO sobre a Educación en Valores. Estes obradoiros teñen unha duración media dunha semana ademais de explicar a técnica falase das orixes, e das distintas tipoloxías de cestos, segundo a zona; e as utilidades que se lle queiran dar a estes obxectos artesanais de tanta tradición; en definitiva, trátase de coñecer a cultura e o patrimonio de cada zona a través dos cestos. O curso foi impatido por Pilar Yañez, invidente, mestra que hai dez anos perdeu a vista e que se integrou no proxecto, rescatando deste xeito a súa competencia docente ao acercala de novo ao mundo da infancia, onde fixo unha grande aportación, tanto polas súas ensinanzas no eido da artesanía cesteira, como no que atinxe ao aspecto docente e á posta en valor das escolas unitarias, que ela defende por considerar beneficiosa a convivencia de nenos de diferentes idades polo que se aportan entre si, algo que se reproduce nos obradoiros. Re-trato te retrato: obradoiro para avós e netos A primeira parte do programa consiste nunha pequena introdución ao tema do RETRATO: que é?, de qué se compón?, como foi a súa evolución no mundo da arte?... e tódalas conversas e dúbidas que o retrato poida espertar tanto nos nenos coma no seus acompañantes de viaxe, os seus avós. Obxectivos: Entender o concepto de retrato Comprender a evolución do concepto na historia da arte Comentar as características dos retratos expostos Debatir sobre os posibles puntos de vista dos participantes Reflexionar sobre o retrato no seu entorno. Taller de autoretratos Coa axuda dos seus avós e compañeiros cada participante fará o seu propio autorretrato. Obxectivos: Imaxinar unha imaxe de sí mesmos Exteriorizar trazos da súa personalidade Compartir cousas íntimas cos seus compañeiros Aprender a indagar nos seus gustos, aficións, estados de ánimo, carácter, formas de actuar, recordos, … Os xogos romanos de taboleiros Actividade realizada polos monitores da Asociación Cultural “Caetra Lucensium MMX” Obxectivos: Estimular a curiosidade pola patrimonio histórico e cultural de Lucus Augusti e promover de modo lúdico compentencias ligadas ás áreas das matemáticas e da historia. 4.6 Obradoiros de Nadal Neste Nadal preparamos un programa especial coa memoria como eixo temático central, que só é un anticipo dunha amplia e variada oferta adicada a memoria que poñeremos en marcha durante todo o ano no 2011. Concienciar a sociedade sobre a rehabilitación da memoria cultural e lingüística dos que nos precendenron na vida e asegurar a transmisión do nosos patrimonio ás seguinte xeracións é o obxectivo. 170733-104913Todas as actividades incluídas neste programa potencian novas capacidades cognitivas: Aprender a coñecer Aprender a ser Aprender a vivir xuntos Aprender a facer E sobre todo: Emoción, a importancia da emoción e o asombro na arte de medrar. BLOQUE 1: O MUSEO CONTA A SÚA HISTORIA… A NOSA/VOSA HISTORIA Dedicaremos este bloque á reconstrución da memoria de cada museo de maneira que forme parte da memoria de cada un. OBRADOIRO DE MONICREQUES BLOQUE 2: OS OBXECTOS CONTAN A TÚA HISTORIA ¿Que información nos facilitan os obxectos? Trataremos de responder neste bloque esta pregunta e probaremos como un pequeno fragmento cerámico nos pode dar información fiable, veraz e a abundante para a reconstrución da historia. OBRADOIROS DE CERÁMICA: “COCENDO A VERDADE” OBRADOIROS SOBRE A MEMORIA DOS SOPORTES: “DO PAPEL Á WEB” BLOQUE 3: EL/ELA CONTA A TÚA HISTORIA A memoria conta na tradición oral cun dos seus máis antigos aliados para perpetuarse ao longo do tempo. Neste bloque veremos diferentes formas de tradición oral que serviron e aínda serven como vehículo da memoria. Como se escribe a historia oral: os relatos , as crónicas, as pequenas historias… , que investiga a historia oral: mentalidades, cultura, cotidaniedade. BLOQUE 4: TODOS CONTAMOS NESTA HISTORIA Neste bloque traballaremos a diversidade e a inclusión. Abordaremos a inclusión desde o punto de vista da xestión pública. E gozaremos dun obradoiro de coiro que nos botará moita luz sobre a memoria. OBRADOIRO: DENDE A LUZ DA ESCURIDADE XORNADAS SOBRE XESTIÓN PÚBLICA INCLUSIVA E ACCESIBLE PELEXAR POLO POSIBLE, LOITAR POLO INVISIBLE (Avance do programa específico destas xornadas que precisarán inscrición previa) Museos, temas e datas: Museo Provincial do Mar, San Cibrao. Sábado, 18 de decembro Temas: As barreiras da comunicación. Programa de Xestión Pública Inclusiva: Presentación do proxecto de eliminación de barreiras. Comunicación e nova montaxe do Museo Provincial do Mar. Venres, 7 de xaneiro Temas: Programa de Xestión Pública Inclusiva: Teatro aplicado á responsabilidade social (Programa aberto, inscrición previa mañá e tarde). Museo de San Paio de Narla, Friol Domingo, 19 de decembro Temas: A responsabilidade social dun museo. Actos solidarios: Sahara, memoria e esquecemento. Domingo, 9 de xaneiro Temas: Arte como Integración. San Paio de Narla Museo Pazo de Tor, Monforte de Lemos Luns, 20 de decembro Temas (Actividades prácticas): Programa Museos e Memoria 2007-2011: Alzheimer. Reminiscencias e lembranzas. A cociña da memoria con AFAMON (Programa pechado para afectados, familiares e coidadores AFAMÓN). Sábado, 8 de xaneiro Temas (Actividades prácticas): Programa Xestión Pública Inclusiva. Tratamos capacidades e diversidades: capacitemos, recapacitemos, non discapacitemos (Programa aberto, inscrición previa mañá e tarde). 4.7. Outras actividades Programa de Actos de Apoio ao Labirinto Ario Febreiro 2010 Santa Eulalia de Bóveda perdida no Labirinto Ario “Pariuno o mar” Silvia Fiallega Lorenzo “Pariuno o mar”, iso é o que dicían todos. Deixouno a marea na bazante envoltiño en olga coma se fora un novelo de la. De pequeno que era case non se vía, parecía unha mincha, pero oíase, abofé que si, ouveaba coma se o estivesen mazando a paus. O pobo en ristre acudiu a aquel reclamo, e para cando a xente toda chegou á praia non souberon que facer, ficaron alí parados, coa boca aberta dunha cuarta e os ollos aínda máis recachados pola incredulidade. Alí mesmo, ó seu carón, había un meniño pousado na area, louro e cuns enormes ollos azul mar, que miraba para eles con impaciencia, esixindo a súa atención cun enérxico batir de brazos e pernas. ¡Era un milagre! Tiña que selo, era imposible de todo que aquela criatura indefensa puidese sobrevivir a aquel temporal. Sen dúbida, era un milagre, porque aquilo escapaba a todo entendemento... E así foi como Xuxiño apareceu en Portomaior. Entre todos lle puxeron o nome (chamáronlle así por aquilo da milagre) e entre todos o criaron. Sempre había un prato para el en cada mesa e unha cama en cada casa. Acordaron facelo así porque no fondo sabían que aquilo non podía durar, e que Xuxo había desaparecer un día do mesmo xeito que aparecera, sen previo aviso. Portomaior era un pequeno pobo mariñeiro que facía centos de anos conseguira agromar nunha estreita lingua de terra, entremetida no mar case como por descoido. As casas circaban a península coma un parapeto, para poder mirar ó mar de frente e velo vir; achegábanse unhas a outras para abrigarse dos irados embates das augas. Polas noites o pobo era como se desaparecera, agochábase na escuridade, á única luz do facho, que se prendía aló enriba no curuto para guiar e dar compaña ós mariñeiros no seu traballo. Neste mundo salgado medrou Xuxiño, o Gaivoto, como axiña lle chamaron polos seus anceios de fuxir cara o mar. De pequeno so conseguían durmilo levándoo á praia para ouvir o esmorecer das ondas cando pisan terra firme; e cando faltaba, sempre o atopaban no alto do facho coa mirada perdida lonxe na liña do horizonte. Cando lle preguntaban que facía alí, el dicía que falar coa súa nai, e que cando fora grande collería un barco e iría ata aquela raia do fondo para ir buscala. “Iso son cousas de pícaros”, “a este cativo dálle moitas voltas o maxín”, dicían os veciños para calmar o seu desasosego. Pero o certo era que, ó que máis, ó que menos, unha voceciña aló dentro lles dicía que o neno non contaba mentira. Por iso, cando a verdade se desvelou, non colleu a ninguén de sorpresa. Todo ocorreu o día que Xuxo cumplía 18 anos. Esa noite, aproveitando a lúa chea, amigos e veciños tíñanlle preparada unha boa troula, con música e bo xantar ó redor do lume do facho. Alí estaba todos celebrando, cando de súpeto escomenzou a levantarse unha lixeira brisa. Naquel preciso intre foi como se o aire sorbera tódolos sons do tempo; ninguén era capaz de pronunciar un chío. O único que se sentía era o lene bruar do mar, coma se de voces lonxanas se tratase. E daquela, oírona: “É a hora. Ven meu fillo, vente comigo” E Xuxiño foise, subiu ó seu chálano e marchou cara aquela raia do fondo que tanto o abraiaba cando era neno. E nunca máis volveu. Desde entonces, todos volveron a fondar naquela pregunta abandonada xa facía tantos anos: “¿De dónde demo sairía este cativo?”. E sen ningún tipo de dúbida atoparon a resposta que buscaban. Os máis vellos do lugar lembraron unha lenda, que nos tempos antigos se pasaba de pais a fillos ó chegaren á maioría de idade. Contaba a historia de Laia, unha serea que polas noites se pasaba horas observando o sufrido traballo dos mariñeiros. A ela dábanlle moita pena e non entendía porqué, aínda por riba, tiña ela que enganalos para levalos ó naufraxio. “Non era xusto, non señor, e non o faría”. Nestas cavilacións andaba cando unha noite de luar, unha onda traidora conseguiu envorcar unha daquelas lanchas. Viuno caer, e el mirou para ela coa faciana desencaixada polo pánico, suplicándolle a súa axuda. “Espíritos das ondas, prégovos, aínda é un mozo, non pode ser a súa hora”. E sen esperar máis resposta, somerxeuse na procura daquela vida, tan valiosa para ela. Desde aquel día, agradecido, Breixo, que así se chamaba aquel mozo, ía vela tódalas noites; falaban durante horas e horas ata o amencer. E como non podía ser doutra maneira namoráronse perdidamente. Pero ese amor era imposible, dado o distinto ser da súa natureza. Consumidos pola tristura e a anguria, suplicáronlle indulxencia ós espíritos do mar e ós espíritos da terra. Impresionados pola intensidade dos seus sentimentos, os espíritos chegaron a un pacto: cada dez vidas unha serea e un home terían unha noite para facer posible o seu amor. Desta unión sairía un neno, que sería como un agasallo do mar ás súas xentes, case unha desculpa polas moitas vidas que se quedaba. Esta era a resposta que levaban tanto tempo agardando: Xuxiño foi o seu agasallo, foi o regalo que o mar lle deu a Portomaior. Desde que Xuxo marchou, todo o pobo se reunía, cada día, ó redor do facho a escoitar os sons da noite, espreitando na escuridade, coa esperanza de sentir entre a oleaxe as voces perdidas do mar. Día internacional da lingua materna Febreiro 2010 O Día Internacional da Lingua Materna, foi proclamado pola Conferencia Xeneral da UNESCO en novembro de 1999. Anualmente, dende febreiro de 2000, esta fecha é observada co obxectivo de promover o multilingüismo e a diversidade cultural Proxecto Buxiganga Febreiro 2010 -11430055880-9906055880 21de febreiro de 2010 Museo Provincial do Mar de San Cibrao, reunión proxecto teatral Buxiganga Coordinador : Rubén Pérez Pombo co obxecto de ter unha reunión dos grupos de teatro da zona norte incluídos dentro do proxecto Buxiganga. Festa do Ourizo Marzo 2010 Durante a mañá do sábado, 6 de marzo de 2010, desenvolveuse no Museo Provincial do Mar de San Cibrao as X Xornadas Técnicas sobre o Ourizo, no marco da XIX Festa do Ourizo que organiza o concello de Cervo na mesma localidade. Interveu como relator don Antonio Rodríguez Fernández, Xefe do Servizo de Mercados da Consellería do Mar, quen impartirá as 12:15 h. o relatorio quot;
O ourizo: a comercialización como estratexia de futuroquot;
 Obradoiro de igualdade Marzo 2010 Desde o 4 ata o 15 de marzo os museos da Rede Museística da Deputación de Lugo súmanse ás conmemoracións arredor do Día da Muller, 8 de marzo, e do Ano Internacional do Achegamento entre Culturas, promovido pola UNESCO, con diversos actos e actividades A celebración do Día da Muller cada 8 de marzo serve para visibilizar as loitas e demandas que significaron avances na vida de millóns de mulleres creando novas formas de pensamento. A Área de Cultura da Deputación de Lugo, a través da Rede Museística, programa unha serie de actos para amosar distintas experiencias, culturas, políticas e orixes étnicas, que comparten o obxectivo común de superar a violencia e a pobreza para contribuír a que mundo que queremos sexa de paz, xustiza , liberdade, igualdade e a solidariedade. Obradoiro “Follas Novas, Novas Follas” Follas Novas. Novas Follas é un proxecto de intercomunicación dos museos da Rede Museística da Deputación de Lugo coa sociedade no que participan profesorado e alumnado de diversos centros escolares, xunto con pais e nais ,avos , avoas. Un experimento comunicativo que pretende, como grande obxectivo, o achegamento dos máis novos ao marabilloso mundo da lectura.Que mellor forma de homenaxear a Rosalía de Castro que lendo e analizando a súa obra para educar en valores neste ano que a Unesco adica o achegamento entre culturas. Fixémoslle chegar ós centros educativos das diferentes zonas onde se enmarcan os museos da Rede, esta folla de carballo para que traballasen cos nenos o tema da inmigración dende a obra de Rosalía. As follas seguirán a súa viaxe primeiro pola Casa-Museo Rosalía de Castro e logo pola quot;
Biblioteca Nacional de la República Argentinaquot;
e o quot;
Museo de la Inmigración Argentina. Para ver toda a información referente ao proxecto temos as páxinas: http://www.wix.com/redemuseistica/follas-novashttp://follasnovasnovasfollas.blogspot.com http://facebook.es Con este proxecto gañamos o “Premio de Experiencias Pedagóxicas”, organizado pola Casa-Museo de Rosalía. Fecha de hoy: Miércoles 19 de enero del 2011 LugoO premio Rosalía de Castro de experiencias pedagóxicas recae nun proxecto da Rede MuseísticaAutor: Carlos Vázquez lugo/la voz 11/6/2010 Localidad: Fecha O proxecto «Follas novas, Novas follas» que desenvolve a Rede Museística de Lugo vén de acadar onte o Premio Rosalía de Castro para Experiencias Pedagóxicas. Este galardón concédeo a Fundación Rosalía e participan no mesmo a Consellería de Educación, a Dirección Xeral de Política Linguístia e o Concello de Santiago. Para optar a este recoñecemento pedíase unha unidade didáctica que empregara metodoloxía axeitada, contara con material de apoio e demostrara a labor realizada polo alumnado. A idoneidade da selección de contidos e sentidos, a escolla de textos rosalianos, o carácter innovador, a atención a diversidade, o emprego de novas tecnoloxías e a implicación de toda a comunicade educativa, foron outros dos requisitos que se tiveron moi en conta á hora de seleccionar o proxecto gañador. O certame pedagóxico que organiza a fundación que preside a lucense Helena Villar Janeiro cumpre este ano súa sexta edición. O premio será entregado o vindeiro 15 de xullo. -44451166495 A voz dos Carraos Marzo 2010 Presentación do libro “Senderos para el viajero” Pablo Mosquera Recital concerto Casahamlet Novembro 2010 Presentación do libro de Pilar García Novembro 2010 4.8. Exposicións Exposición “ Ás Porta de Rinlo” “Ás portas de Rinlo” forma parte da iniciativa cidadá “A prol de Rinlo BIC” que promove a difusión, defensa, e conservación dos valores patrimoniais de Rinlo e a súa declaración como Ben de Interese Cultural de Galicia (BIC) na categoría de Lugar Etnográfico. O catálogo da exposición que publica a Área de Cultura da Deputación de Lugo reúne cincuenta imaxes tomadas por Fernando Paéz os primeiros meses do 2009. Estas fotografías documentan a paisaxe de Rinlo mediante un estudo minucioso das xentes, das casas e do medio buscando unha xenuina comprensión dos códigos estéticos. O fin último é mostrar a beleza do vernáculo e da paisaxe histórica reclamando actuacións que respecten a memoria e manteñan viva a identidade local dos nosos núcleos tradicionais. Exposición Luis Seoane Exposición Rosalía sempre viva. Viva Rosalía! Con motivo da celebración do125 aniversario do pasamento de Rosalía de Castro a Fundación Manuel María promove varios actos, entre eles esta exposición. 5. PROGRAMAS EXTRAORDINARIOS 5.1. PROXECTO MUSEOLÓXICO PLAN ESTRATÉXICO DA REDE MUSEISTICA PROVINCIAL1.- Presentación O MUSEO PROVINCIAL DO MAR na Rede Museistica A rede Museística Provincial, foi constituída oficialmente no mes de xuño do ano 2006, aglutina os catro Museos actualmente dependentes da Diputación provincial de Lugo. MPL, NARLA, TOR E MAR. Estes catro museos xa se viñan gestionando desde o Museo Provincial de Lugo, algúns desde o momento da súa creación e outros desde a súa incorporación ao ente provincial. A Rede Museística Provincial pretende, en resumo, unificar criterios e obxectivos, incentivar a colaboración, optimizar os recursos, e que todos benefíciense da condición de ser museos de acordo coa definición do ICOM, recordemos que a iso contribúe o MPL na Rede xa que é único que ten CONSERVACIÓN, RESTAURACION e CATALOGACIÓN, como xa expuxen ao principio. O PROCESO ADMINISTRATIVO DE CREACIÓN Podemos resumir o proceso de creación nas seguintes fases:Deséñase e elabora pola Gerencia do MPL unha proposta que eleva ao Sr. Presidente da Diputación, na que detalla a necesidade da Rede e dunha restructuración dos departamentos do MPL. Dáselle forma no instrumento organizativo que dispón a Diputación Provincial de Lugo a RPT (Relación de Postos de Traballo). Créase a Rede Museística Provincial como a Unidade 8 da RPT da Diputación, sométese a súa aprobación ao Pleno en xuño de 2006, e publícase no BOP do 30 de setembro de 2006, xunto co Reglamento de Postos de Traballo. Unha vez cumpridos devanditos trámites preceptivos, tamén se dá a coñecer a mesma cun relatorio da Gerente, no Coloquio Galego de Museos, que se celebra en Lugo no mes de outubro de 2006. ORGANIZACIÓN UN MUSEO DE TITULARIDAD PÚBLICA. O MUSEO PROVINCIAL DO MAR é un museo público cuxa titularidad é da Diputación Provincial de Lugo, que é unha Administración Pública Local de acordo co art. 103 da Constitución Española.SEN PERSONALIDADE XURÍDICA:, O MUSEO PROVINCIAL DO MAR non ten personalidade xurídica propia, xa que por se mesmo non ten capacidade para establecer relacións xurídicas, é dicir capacidade para ter dereitos e obrigacións. É un Museo Público, dependente da Diputación Provincial de Lugo, que a que ten personalidade Xurídica de acordo co art. 141 CE DE ÁMBITO PROVINCIAL Porque o seu titular a Diputación Provincial de Lugo. GESTIONADO DIRECTAMENTE O PROVINCIAL DO MAR é gestionado directamente pola Deputación Provincial de Lugo como un servizo máis da súa estrutura interna. Plasmada na RPT (Relación de Postos de Traballo).DE ENTRE As DIFERENTES FORMAS DE ORGANIZACIÓN CA DEPUTACIÓN podería levar a cabo (Organismo Autónomo Administrativo como o INLUDES, Consorcio, formas organizativas privadas como a Fundación(TIC) ou a Sociedade Mercantil SOCIEDADE URBANISTICA) a Deputación optou por gestionarlo directamente. 2.- Finalidade 3.- Ámbito de actuación 4.- Estrutura, obxectivos e horizonte temporal 4.1.- Área institucional 4.2.- Área de recursos humanos 4.3.- Área de coleccións 4.4.- Área de infraestructuras 4.5.- Área de difusión e comunicación 5.- Recursos económicos e humanos 6.- descrición das áreas de desenvolvemento do plan 6.1.- Área institucional 6.2.- Área de recursos humanos 6.3.- Área de coleccións 6.4.- Área de infraestructuras 6.5.- Área de difusión e comunicación 6.6.- Área de cooperación e desenvolvemento A. PRESENTACIÓN No exercicio desta responsabilidade, a rede de Museos iniciou un proceso de reflexión e estudo sobre a identidade do museo como institución pública que, ademais de cumprir as funcións co identifican : a conservación, adquisición, documentación, investigación e difusión, adquiriu un novo perfil que o converteu nun referente cultural de primeira orde na sociedade actual. A permanente análise da situación dos museos da rede por parte desta Gerencia feitos os distintos DAFOS de San Paio de Narla, Museo Provincial do Mar,Pazo de tor e Museo Provinicial de Lugo permitiunos evaluar os obxectivos alcanzados durante os últimos anos, e detectar as novas necesidades e carencias dos 4 museos. O diagnóstico ha facultado ao Area de cultura da Diputacion para o establecemento dun novo esquema de traballo primeiro no Museo Provincial de Lugo, trazado por unha orde de prioridades e renovados criterios profesionais nos que prima a mirada sobre o museo como unha institución comprometida coa sociedade na súa vocación de servizo público e agora debe centrar os seus esforzos nos outros tres Museos. O fortalecimiento do vínculo establecido entre os museos e a sociedade é esencial co fin de favorecer a identidade do museo cos cidadáns e coas coleccións que estes custodian. É a través deste vínculo entre a institución e o público cando cobra sentido o concepto de propiedade colectiva dos bens culturais que integran as coleccións dos museos da rede. Precisamente par cumprir ese obxectivo suscitamos a efemerido do 40 aniversario do Museo Provincial do Mar. B. FINALIDADE Esta nova percepción serviu de premisa para definir a finalidade deste novo Plan: A redefinición e renovación da Rede Museistica Provincial.Este fin significa a redefinición e renovación de todos e cada un dos museos que a integran, a partir do fortalecimiento dos dezasete museos de titularidad e xestión do Ministerio de Cultura e unha posta en valor dos catro museos de xestión da Diputacion Provincial. O fin último será suscitar novas fórmulas de xestión que garantan as características que deben definir aos museos integrantes da Rede e que son: a) Correcto funcionamento e cumprimento estrito das funcións propias da institución. b) Máxima calidade no servizo ofrecido ao cidadán. Do mesmo xeito, a definición desta renovada Rede de Museos aconsella a articulación de redes temáticas de museos que permitan establecer patróns comúns de funcionamento entre museos de similares disciplinas. Esta vertebración permitirá, en cada ámbito científico, establecer relacións directas entre os museos e fomentar a colaboración e cooperación en iniciativas comúns, así como compartir preocupacións e procuras de solucións. O Museo Provincial de maior dimensión, en canto a recursos e proxección, debe actuar como museo de cabecera e tutelar e apoiar os labores dos demais museos. Estes últimos serán pezas craves na articulación do novo mapa de museos da Provincia; o seu reforzamiento será un dos aspectos que máis atención mereza. Este criterio de vertebración dos catro museos esixe que cada unha das institucións integrantes da Rede adquira unhasingularidade que garanta a súa pertenencia á mesma, ao mesmo tempo que convértalles en institucións complementarias entre si. Este obxectivoúnicamente pode ser conseguido coa posta en valor das coleccións baixo discursos expositivos trazados cun criterio selectivo e de máxima calidade. C. AMBITO DE ACTUACIÓN Os catro Museos integrados na Rede Museistica ProvincialD. ESTRUTURA, OBXECTIVOS E HORIZONTE TEMPORAL. Desde a Rede de Museos como órgano xestor e responsable da coordinación dos catro museos, deseñouse un Plan de traballo baseado en criterios de racionalidad e operatividad. O Plan se estrutura en seis áreas de acción, cinco de carácter vertical e outra de carácter horizontal que afecta de forma transversal ás anteriores áreas. Cada área, á súa vez, se articula en diferentes ámbitos de acción que desenvolven diferentes programas de actuación e que marcan as directrices para a ejecución de moi diferentes proxectos, con obxectivos precisos a curto, medio e longo prazo: Áreas verticais: 1. Área institucional 2. Área de recursos humanos 3. Área de coleccións 4. Área de infraestructuras 5. Área de comunicación Área Horizontal: 1. Área de cooperación e coordinación A planificación, como instrumento básico para a xestión dun museo, convértese nunha das principais ferramentas deste novo Plan. Por esta razón, o Plan nace co compromiso de manter unha programación e planificación actualizada, con carácter bianual, por considerar este prazo o mínimo necesario para a posta en marcha e conclusión de gran parte dos proxectos contemplados, facéndose constar que a complejidad de moitas das actuacións en museos (así como os procesos de tramitación administrativa) obrigarán a prazos superiores, que serán encadrados no marco temporal do Plan, que alcanza os catro anos de duración, sendo o ano final o 2011. Neste último ano procederase á avaliación final do Plan e, no seu caso, ao establecemento dunhas novas directrices que permitan trazar os obxectivos para anos sucesivos, ao tratarse dun Plan baseado nun método de traballo que permite o seu prolongación no tempo. Con independencia desta planificación bianual, o plan será sometido a avaliación con carácter anual, co fin de analizar o desenvolvemento do mesmo e adoptar as decisións e solucións aos problemas que poidan haberse xerado. Do mesmo xeito esta avaliación permitirá incorporar novos proxectos considerados necesarios para a consecución dos obxectivos. Este compromiso na planificación e programación esixe un compromiso de todas as partes implicadas na xestión dos catro Museos.Especial atención merece neste compromiso de planificación a responsabilidade dos museos e de quen deberán desenvolver os seus correspondentes plans museológicos cos obxectivos de cada institución. Os programas de cada museo serán englobados, á súa vez, nas equivalentes áreas e programas deste Plan Estratéxico da Rede de Museos. Con independencia desta programación por obxectivos, de carácter bianual, e dos obxectivos establecidos en cada unha das áreas, o Plan de Museos nace cuns obxectivos principais que afectan a diferentes áreas e que, pola súa importancia, resáltanse a continuación: 1. Área institucional - Proxecto lei de Museos Galegos - Establecemento de criterios para a elaboración do Plan Museolóxico 2. Área de recursos humanos Desenvolvemento dun programa de formación reglada. Maior implicación en todos os proxectos(Non subcontratar,idear e realizar o propio persoal) 3. Área de coleccións Completar os inventarios informatizados das coleccións dos Museos da Rede a traves de becarios e bolseros. Elaboración e publicación de Tesauros de Patrimonio de todos os Museos da Rede.(San Paio de Narla, Museo Provincial do Mar están en INMUS inventariadas a maior parte das coleccións pero precisamos becarios cumplimentadores.4. Área de infraestructuras Re- inauguración / reapertura do Museo Provincial do Mar :Outubro do 2009 e Decembro 2010 é un Museo Accesible. 5. Área de Difusión e Comunicación Creación da Rede Digital de Museos (A Rede Digital é un paso mais alla da web). Foi o primeiro Museo da Provincia en ter Faceboock, tuenti, blog, youtube, wix... etc. Temos que traballar na elaboración dun portal de museos e páxinas web accesibles a usuarios discapacitados. E. RECURSOS ECONÓMICOS E HUMANOS. Do mesmo xeito o desenvolvemento do Plan significa unha implicación directa de todo o persoal da Rede de Museos e de todo o dependente desta. No ano 2010 houbo unha escasa colaboración do persoal do Museo de Lugo no resto dos Museos da Rede Museística o que supuxo un esforzo maior por parte do persoal dos outros tres museos. Aínda que os recursos dispoñibles para a ejecución do Plan da Rede son limitados, a racionalización do gasto e a cooperación no seo da Diputacion Provincial son as dúas claves para a ejecución do Plan, aínda que se subliña o compromiso de Area de Cultura en mellorar todas as prestaciones. F. DESCRICIÓN DAS ÁREAS DE DESENVOLVEMENTO DO PLAN: 1. Área Institucional: 1.1.Ámbito de carácter normativo e xurídico 1.1.1. Programa de carácter xeral 1.1.2 Programa de carácter particular 1.2. Ámbito de proxección exterior A actividade xerada na Rede Museística Provincial e o debate aberto sobre temas de máxima actualidade no ámbito da Museoloxía, obrigaron a trazar un liña de traballo cuxa finalidade sexa comunicar os avances e estudos nesta materia tanto no ámbito nacional como internacional, con especial desenvolvemento nos países iberoamericanos. A Xerente da Rede(Tecnica Superior en Cooperación Internacional ) ten varios proxectos iberoamericanos para axudar ao dialogo intercultural, como no seu día tívoos en distintos paises de Europa(Rumania,Polonia,Bruxelas...) e outros paises iberoamericanos(Chile, Mexico etc) Tamén os museos da rede deben ser dotados dos instrumentos necesarios para participar en actividades xeradas por outras institucións, tanto do ámbito nacional,estatal, como internacional, e así reforzar a presenza destes en eventos organizados por outras institucións. Do mesmo xeito os museos deben ser dotados de iniciativas que incentiven tanto o desenvolvemento da Museoloxía, como a investigación, difusión e conservación das súas respectivas disciplinas científicas; polo que se deberán poñer en marcha actuacións que beneficien o recoñecemento exterior dos labores efectuados nos museos. 1.2.1. Programa de encontros profesionais 1.2.2. Programa de fomento da actividade museística 2. Área de Recursos Humanos 2.1. Ámbito de formación A responsabilidade de formar ao persoal de museos é, quizais, unha das principais medidas dirixidas a asegurar o adecuado funcionamento dos museos e a garantir o correcto servizo ao cidadán. Os programas de formación deben ir destinados a persoal de moi diferente categoría profesional, coa finalidade de atender todos os flancos de coñecemento e asegurar a correcta formación do persoal de museos tanto na súa vertente técnica, científica, xestora, administrativa, etc. Do mesmo xeito A Xerencia da Rede Museística suscítase, como gran obxectivo desta área, establecer as bases para un programa de formación reglada en distintos ambitos. 2.1.1. Programa de formación para persoal(o Persoal de San Paio de Narla, Museo do Mar e Pazo de Tor asistiron a cursos no ano 2010)2.1.2. Programa de formación de persoal de vixilancia e atención ao público 2.1.3. Programa de formación para profesionais no estranxeiro 2.1.4. Programa de formación de profesionais externos non adscritos á Rede pero que prestan servizos para a mesma. 2..1.4. Programa de Becas Formativas (Bolsas) 2.1.5. Programa de prácticas profesionais(fomos titores do Master de Xestión Cultural) 2.2. Ámbito de Planificación A correcta dotación de persoal, as adecuadas condicións de traballo e unha acertada motivación, son aspectos craves na xestión dun museo. O Plan dá Rede de Museos debe atender con absoluta preocupación ao persoal do museo na súa dobre vertente, como profesionais ao servizo do público e das coleccións. 2.2.1. Programa de dotación e melloras administrativas das diversas áreas funcionales do museo. 3. Área de coleccións: Os museos dá rede albergan un importante número dos bens culturais integrantes do Patrimonio Histórico Galego, o que os converte en institucións cunha máxima responsabilidade na conservación do Patrimonio. Os fondos que integran estas coleccións deben ser, xa que logo, o obxecto de todos os traballos, e a elas débense dedicar todos os esforzos. A colección é a razón de ser dun museo. As actuacións do área de coleccións débense vertebrar a partir de diferentes programas de acción, que resultan do desenvolvemento das funcións básicas do museo: conservación, documentación, investigación, adquisición e difusión. 3.1. Programa de conservación 3.2. Programa de documentación 3.3. Programa de investigación 3.4. Programa de adquisición 3.5. Programa de difusión 4. Área de infraestructuras: A diversidad, tanto en número como en natureza, dos edificios que albergan os museos da rede Provincial, obriga ao establecemento de dúas importantes liñas de acción. Por unha banda a dirixida a emprender ambiciosos proxectos arquitectónicos de mellora integral dos museos, como sé das coleccións e espazos públicos, e outra, de carácter parcial, dirixida ao mantemento dos edificios e ao cumprimento das normativas esixidas. Estes labores engloban actuacións paralelas en mellóraa de instalacións de seguridade, iluminación, climatización, etc.; así como xestións patrimoniales derivadas das necesidades espaciais dos centros e da obrigación de regulación patrimonial de moitos inmuebles. Este área se estrutura en: 4.1. Ámbito de intervención 4.1.1. Programa de reformas integrales. 4.1.2. Programa de reformas parciais 4.2. Ámbito de xestión: 4.2.1. Programa de xestión patrimonial. 4.3. Ámbito de equipamientos e instalacións: 4.3.1. Programa de seguridade :solicitáronse reiteradamente medidas técnicas e humanas para garantir a seguridade de todos os museos da Rede. 4.3.2. Programa de comunicación:Presencia nas redes sociais sendo dos primeiros museos de Galicia en formar parte das mesmas. 5. Área de Comunicación: 5.1. Ámbito de divulgación Os museos como institucións públicas e abertas á sociedade esixen unhas canles de difusión fluídos que garantan o diálogo continuo co cidadán. Neste sentido a Rede debe asegurar as canles de comunicación necesarios para trasladar á sociedade a oferta destas institucións, de forma áxil e dinámica, de modo que esta chegue con facilidade e sen esforzo aos seus destinatarios, e sexa identificada con claridade co perfil da institución que a xera. O fin último desta área será atraer ao visitante ao museo, e invitarlle a gozar dunha oferta de calidade e competitiva. Este ámbito se estrutura en: 5.1.1. Programa Museos en Rede 5.1.2. Programa Editorial 5.1.3. Programa de publicidade 5.1.4. Programa de imaxe corporativa 5.1.5. Programa de fomento á visita 5.1.6. Programa de actividades divulgativas 5.1.7. Programa de comunicación externa 5.2. Ámbito de servizos O visitante, ou o actualmente denominado usuario de museos, esixe calidade tanto na exposición permanente e as súas actividades relacionadas, como no servizo e oferta complementaria á súa visita. Por esta razón a Rede debe garantir todos os recursos necesarios para facer realidade esta calidade no servizo. A Deputacion Provincial preocúpase por aumentar o número de visitantes de museos, pero aínda é maior a súa preocupación por elevar o nivel de calidade no servizo. Este ámbito se estrutura en : 5.2.1. Programa de mellora das condicións de visita 5.2.2. Programa de accesibilidad á información 5.2.3. Programa de servizos complementarios 5.2.4. Programa de avaliación do servizo 5.3. Ámbito de tratamento da información. A Rede de Museos, xera, na súa actividade diaria, información procedente de moi diferentes ámbitos (económica, social, cultural) que debe ser analizada e evaluada coa finalidade, non só de diagnosticar a situación actual, senón de extraer conclusións que permitan replantear, no seu caso, liñas de acción. Esta información debe ser accesible a todas as persoas con competencias no ámbito dos museos e a calquera cidadán que mostre interese en coñecer a situación dos Museos. Este ámbito se estrutura en: 5.3.1. Programa de explotación estatística da información xerada nos museos de titularidad provincial 5.3.2. Programa Censo de Museos 5.3.3. Programa de Estatística bianual de museos de Lugo 6. Área de cooperación e coordinación A diversidad de traballos realizados no ámbito da Rede de museos esixe un alto nivel de coordinación e dunha posta en común de criterios co fin de facilitar o traballo nos museos e rentabilizar esforzos e aproveitar a experiencia de todos os profesionais dos catro museos. 6.1. Programa de traballo de carácter xestor 6.2. Programa de traballo de carácter ordinario 6.3. Programa de traballo en órganos colegiados 6.4. Programa de convenios APUNTES PARA UNHA REDEFINICIÓN DO PLAN MUSEOLÓGICO DO MUSEO PROVINCIAL DO MAR DE SAN CIBRAO. DEFINICIÓN DA INSTITUCIÓN: 1.1. PLANTEXAMENTO CONCEPTUAL. 1.2. ANÁLISIS E AVALIACIÓN. PROGRAMA EXPOSITIVO DEFINICIÓN DA INSTITUCIÓN: 1.1. PLANTEXAMENTO CONCEPTUAL O Museo Provincial do Mar de San Cibrao (Cervo) é un dos catro museos integrados dentro da Rede Museística Provincial de Lugo, xestionada pola Diputación Provincial. Este é un museo de tipo etnográfico, cuxos contidos están directamente relacionados co mar e co estreito vínculo que desde antaño manten con el os poboadores da comarca, e máis en particular os de San Cibrao. A singularidade deste museo nace do sentir especial que desprende, máis alá das propias funcións que como institución cultural lle corresponden. O Museo de San Cibrao iniciou a súa andadura xa fai máis de corenta anos. Xurdeu da iniciativa do maestro da escola, que cos seus alumnos foron capaces de reunir unha colección de obxectos, todos eles relacionados co mar, a partir do cal naceu o primeiro museo do mar de Galicia de carácter público. A implicación no proxecto foise extendendo ao conxunto da comunidade, feito que ao longo do tempo foi tecendo un forte nexo de unión entre museo e sociedade, que fai que cada veciño perciba que, dalgún modo, o museo lle pertence e que necesita deles para continuar vivo. Polo que, este museo, máis que calquer outro, está dotado dunha honda raigambre social, cuhna relación de recíproca correspondencia co seu entorno sociocultural inmediato. O museo naceu cunha vocación claramente didáctica: deu os seus primeros pasos nunha escola e foi feito polos nenos e para os nenos. Actualmente segue mantenendo, en parte, esta intencionalidade, posto que pretende acercar o mar e o mundo que o rodea a todos os visitantes que queiran sumerxirse nel, tanto sexan entendidos como totalmente inexpertos na materia. Unha boa parte da actividade docente do museo desenvolvese con grupos escolares, que ao longo do curso acercanse a visitalo, e aos que se lles plantexan diversas actividades didácticas adaptadas a cada grupo de idade. ANÁLISIS E AVALIACIÓN O edificio que ocupa o museo foi construido a principios dos anos trinta por expresa voluntade de D. José María Fernández Montenegro e da sua dona Dña. Manuela Goñi Maíste, emigrantes, vecinos de San Cibrao, que quixeron dotar ao seu pobo dunha escola para nenos e nenas. Dende os anos corenta complementouse esta función coa de Escola de Orientación Marítimo-Pesqueira. Como era habitual nas escolas daquela época, é un edificio de pedra, de planta baixa cunha gran escalinata central de acceso. As divisións internas distribuironse seguindo un eixe lonxitudinal, é dicir, cada unha das salas da acceso á anexa inmediata. O museo presenta a colección en catro salas: Sala de Navegación: mostra diversos modelos de embarcacións, instrumentos náuticos, pezas de barcos, carpintería de ribeira... Sala da Documentación Gráfica e Mecánica Naval: en torno a un motor a vapor dun barco, dispoñense unha serie de paneles que conteñen imáxenes antigas de barcos e do vivir mariñeiro da comarca. Sala da Balea: rememora o pasado da vila como antigo porto baleeiro. Exponse algún óso de balea recuperado nas praias do entorno inmediato e instrumentos de caza e despece das mesmas. Sala Sonidos do Mar: actualmente ocupada por una exposición temporal adicada á Malacoloxía. As salas articulanse de forma desigual en torno ao vestíbulo de entrada, que aproveitase para recordarlle ao visitante o pasado escolar do recinto e ao mesmo tiempo homenaxear aos seus benfeitores: a sala da Navegación ocupa íntegramente a ala dereita do edificio, mentras que as outras tres comparten o lado esquerdo cos baños e dous pequenos ocos anexos ás oficinas, que aproveitanse para o montaxe dos paneis de documentación gráfica. AVALIACIÓN: Como xa mencionamos anteriormente, todos os contidos desenvolvense dentro dun mesmo marco temático,o mar, pero carece dun fio argumental sólido que relacione as pezas entre sí e dote a cada unha delas dunha contextualización adecuada que facilite a súa compresión máis alá da mera contemplación estética. Isto dificulta que a mensaxe chegue clara a aquel público foráneo que carece de coñecementos sobre o tema marino ou, o que é o mesmo, é inaccesible en todo ou en parte para a maioría dos visitantes. Idéntico argumento pode aplicarse á importante colección de fotografías antigas que se expoñen na sala de Mecánica Naval e Documentación Gráfica, froito dun minucioso traballo de recopilación, pero cuxo montaxe, en forma de mosaico de pequenas fotos, provoca que a maior parte da información sexa “ilexible” para o observador. Podríase dicir que as árbores non nos deixan ver o bosque. O feito de que sexa de carácter etnográfico non ten porqué condicionar ao museo a ser unha cámara dos recordos ou unha burbulla do tempo, axeno ao seu entorno e á realidade social que lle toca vivir. En definitiva, non ten porqué ser castrante nin limitar a súa evolución. O museo constitúe unha icona para a comarca e sobre todo para o pobo de San Cibrao, que o considera parte intrínseca da súa identidade. Esta é unha potencialidade que é convinte aproveitar e fomentar, facilitando de novo a participación activa da sociedade que o fai posible. É máis, o novo reto estará en achegar o museo a aquel público que sufre algún tipo de minusvalía: cegueira, total ou parcial; xordeira; movilidade reducida, autismo, etc. Agora mesmo, o plantexamento museolóxico do centro non cubre as necesidades requeridas para este segmento de público potencial. Unha renovación do proxecto debería incluir como principio prioritario a ACCESIBILIDADE TOTAL, tanto física como os contidos teóricos, circunstancia que vai a optimizar o aproveitamento da visita para a totalidad do público. Tomando en conta todo o exposto, vaise definindo con claridade os camiños a seguir nun futuro a medio – largo prazo: MUSEO DIDÁCTICO: o museo foi unha escola e debe seguir sendo unha escola, un instrumento para o aprendizaxe e a educación social, pero non nunha soa dirección, debe ser un intercambio recíproco de coñecemento, xa que a memoria, os recordos da xente son o activo máis valioso de calquer museo e máis especialmente dos etnográficos. A este respecto, apoiaremos este argumento nunhas palabras do vello mestre de San Cibrao, D. Francisco Rivera Casás, nas que alababa o xiro didáctico que convirteu aos museos “deliberadamente en algo vivo, palpitante e comunicativo”. MUSEO ADAPTADO: un museo accesible, tanto no discurso como na adaptación da montaxe expositiva e na distribución dos espazos. RAIGAMBRE, SELO DE IDENTIDADE, SELO DE CALIDADE: como xa comentamos no primeiro punto, o patrimonio material agoniza dende o momento no que se perde o derradeiro recordo da súa vida. Os museos etnográficos son depositarios da memoria histórica dunha sociedade e os recordos da xente tamén forman parte do seu patrimonio inmaterial. O museo debe ser o vertebrador desos recordos, establecendo un diálogo directo coa xente que facilite unha mellor comprensión do pasado para que se asente sólidamente no futuro (MUSEO SOCIAL). MUSEO DENTRO-FUERA: o museo non se acaba fora dos seus muros. Os fondos dos que é depositario o Museo do Mar de San Cibrao non son máis que unha mínima representación do patrimonio que o rodea soamente a uns pocos pasos. A interacción entre ambas realidades é imprescindible para unha correcta comprensión do patrimonio e para establecer unha conexión viva do museo coa súa orixe sociocomunitaria. Por este motivo, buscaremos a complicidade da comunidade para contar a historia de San Cibrao, que será o eixe que integrará o discurso expositivo coa realidad circundante. MUSEO INTERACTIVO-DINÁMICO: o resultado desta acción social será un museo en constante evolución e en continua construción, que xenerará unha sinerxia positiva que exercerá como centro gravitacional de novas iniciativas. INVESTIGACIÓN, COÑECEMENTO E DIFUSIÓN: o froito do diálogo entre o museo e o seu entorno debe encontrar nas TIC’s un medio de difusión que amplifique o efecto desta colaboración. O museo ten que implementar as tradicionais formas de comunicación co público con novos soportes de información, que aporten unha maior fluidez á conexión do museo co exterior. A mensaxe debe potenciarse principalmente a través de dous canais: O DISCURSO EXPOSITIVO: equilibrado e coherente, accesible, con diversos niveis de interpretación. Recurrirase aos medios audiovisuais para refrescar o discurso e facilitar a contextualización e, por ende,a comprensión do mesmo. O MUSEO VIRTUAL: ten que converterse nunha ventá aberta ao mundo, que ademáis da información técnica sexa capaz de transmitir as sensacións, anécdotas e experiencias acumuladas por máis de corenta anos. O museo virtual, ao igual que o físico, ten que ser un museo vivo, humano, que invite á participación directa. MUSEO DO FUTURO: o museo do futuro será un museo cercano pero aberto ao mundo. Dadas as limitacións físicas do edificio, o novo montaxe museográfico está pensado para lograr un museo funcional, flexible e versátil, capaz de adaptarse cómodamente aos usos alternativos que se queiran dar ás distintas salas (actividades, actos públicos, etc.). Todas estas directrices axustanse á perfección ao pensamento de Georges Henri Riviere, padre da Nova Museoloxía, que afirmaba que “o éxito dun museo non se mide polo número de visitantes que recibe senón polo número de visitantes aos que enseñó algunha cousa”. PROXECTO MUSEOLÓXICO E MUSEOGRÁFICO 5.2. PLAN DE ACCESIBILIDADE Nos últimos 20 anos desenvolveu a quot;
Nova Museologiaquot;
, unha corrente que busca a democratización dos valores e produtos culturais. O museo cambiou o seu foco do obxecto para o visitante aumentar exposicións temporais, quot;
eventosquot;
, espazos de tecnoloxía audiovisual, onde reinou unha vez invadiu despachos cheos de obxectos. Novas formas de visitar o museo están cada vez máis atractivo e acadar os obxectivos propostos, pero na forma na que se esqueceron de levar esta mensaxe a un grupo grande de persoas. Persoas que teñen algo en común, as persoas que non se aproban a semellantes, que teñen unha discapacidade e foron esquecidos, como apuntado polo profesor Espinosa: quot;
O interese sobre o obxecto do visitante, pero non todos os visitantes.quot;
Na práctica, museo, ten en conta a diversidade social, a diversidade de coñecementos, idades, culturas, xéneros ...? O Museo Provincial de Lugo ten máis de 10 anos loitando para facer os museos accesibles a todos os visitantes con discapacidade. O noso obxectivo é eliminar a etiqueta na aplicación excepcional accesibilidade e facelo un factor común a ser considerado na planificación de calquera sociais e culturais O 8 de outubro de 2007, no Museo Provincial de Lugo, pedir a modificación do TOR para incluír a creación dun novo departamento para prestar especial atención á diversidade. A creación do Departamento de discapacidade e Habilidades Diferentes ligado ao xestión de rede, foi aprobada polo Pleno do Consello Provincial, o 26 de febreiro de 2008. No 2008, a Cultura do Consello Provincial aproba o plan global de reforma e construción do Museo Provincial de Lugo, que tería establecido un plan estratéxico para a accesibilidade. Este plan de acción global foi presentado pola administración, a seren incluídos nos orzamentos do Consello do Condado de 2007-2008. En outubro de 2008 o traballo comezou, en teoría, debería executar o plan de capital Lugo:, iluminación pintura, mudando pisos, armarios, etc, de conformidade cos criterios de accesibilidade. É dicir, eles puxeron o proxecto do museo escrito máis de nove anos en estreita colaboración coa asociación. Actualmente traballando en proxectos do Museo Provincial de San Cibrao Mar e do Museo Solar do Tor, por unha mellora continua nesta liña de traballo. Os obxectivos do noso modelo de xestión son: 1. Achegarse ao público, dialogar coas distintas realidades, facer que a institución que xestionamos se reinvente continuamente. Defender unha estrutura de xestión autónoma, profesional e participativa, permitindo unha máis sólida Lugo Provincial Museo do sistema, facendo os nosos museos pon máis preto de todos os cidadáns, creando novas condicións para a distribución e accesibilidade da cultura e da do noso patrimonio. 2. O modelo de xestión e estamos a aposta é que entende que traballamos con diñeiro público e non podemos restrinxir o acceso á cultura, ao contrario, o noso deber de afondar, mellorar a capacidade da rede de museos Lugo como espazo de ensino e investigación, a apertura de novas audiencias, para crear redes con outras institucións e con aqueles, sociais e culturais, aspectos artísticos da nosa área, nun ambiente que debe ser totalmente descentralizado. O reto é estender os efectos da nosa acción cultural e artística que moitas minorías en público, sen comprometer o rigor ea calidade que deben determinar a natureza das actividades. Non existe un gran público maioritario, senón moitos públicos minoritarios diferenciados, con intereses, gustos e formaciones distintos.. 3. quot;
Capacidades diferentes e Accesibilidadequot;
son os parámetros que temos focado a nosa actividade no últimos dez anos e esperamos seguir a servir no futuro. PROTOCOLO DE ACCIÓN: Como somos? Entre as estratexias para a inclusión de colectivos con risgo de exclusión social, sinalamos unhas pautas de actuación co obxectivo presente de facer un “Museo para todos, entre todos” : 1. Enfoque diagnóstico 2. Programación e planificación en función das necesidades. Con planificación e necesidades de programación. 3. Proxectos - Solucións 4. Avaliación e rectificacións 1. O acercamento e diagnóstico do Museo para propoñer solucións: coñecer as personas, coñecer as realidades. No periodo 2000-2002 establecimos reunóns periódicas con todos os colectivos vinculados á discapacidade (personas con deficiencias visuales, auditivas, motrices , cognitivas e de linguaxe). Entre todos fixemos un primer diagnóstico da accesibilidade do Museo de Lugo. 2. A organización. Reunións periódicas para compartir ideas e buscar solucións para suplir as carencias do museo mediante a planificación entre todos os grupos sectoriais. Búsqueda de asesoramento e formación a través da elaboración de xornadas dedicadas ás distintas discapacidades. Nestes cursos e xornadas participaron reputados profesionais de toda España vinculados á discapacidade. Estuvimos asesorados por varios especialistas destacar a Pedro Lavado, que foi quen nos guiou e aún nos guía no noso titubeante pero decidido camiño hacia… UN MUSEO PARA TODOS ENTRE TODOS. 3. EXECUCIÓN: Proxectos…Programas…Solucións… Execución e redación de programas a corto, medio e largo prazo. Plantexámonos avanzar en círculos concéntricos para ir aumentado o seu diámetro de alcance pouco a pouco. No ano 2002, o proxecto comenza a despegar ante unha perspectiva desafiante. Había tanto que facer… O noso proxecto centrouse en distintos PROGRAMAS, que se aplicaron a todos os museos que forman parte da Rede: PAZO DE TOR (Monforte de Lemos) No ano 1998 a Deputación recibe como legado o Pazo de Tor, iniciándose nese momento o proxecto para convertirlo en Museo. Como responsables da montaxe deste museo e da supervisión das obras durante estos doce anos cumplimos a vontade da súa anterior propietaria que quería facer deste centro un Museo para todos. Un Museo da memoria, un museo da emoción, un museo onde as persoas se encontran cun espazo onde ainda é posible leer o espíritu do lugar no so os feitos históricos. Un museo autentico, palpable orixinal. MUSEO FORTALEZA DE SAN PAIO DE NARLA (Friol) Co seu nome indica este fantástico continente é unha Fortaleza e non por iso é inaccesible. Un museo cheo de barreiras físicas pero cun programa de actividades e un material de apoio para facelo accesible. A atención do persoal é fundamental e neste museo encontrámonos con funcionarios que foron formados e posúen coñecementos básicos no trato e a atención aos diversos tipos de usuarios, o cal garantiza a eficacia real das actuacións que realizamos. A formación do noso persoal foi realizada por técnicos das asociacións correspondentes. MUSEO PROVINCIAL DEL MAR EN SAN CIPRIÁN San Cibrao é terra de mar. É unha península, unha lingua de terra que sae sen medo a encontrarse co mar. Duro, perigoso, bravo, escravo..., pero tamén unha porta aberta a novos horizontes, incertos mais aínda así esperanzadores. San Cibrao foi berce de construtores de barcos e de homes intrépidos. A bordo deses barcos votáronse ao mar e escudriñaron nas súas profundidades para extraer os seus froitos e lanzáronse a navegar ata lonxanos mundos. Mundos descoñecidos, mundos da memoria, historias sen parangón, que forxan o espírito dun pobo. Historias para ser contadas... O noso Museo é o seu mellor narrador. Non en vano, desde fai máis de corenta anos, este museo, que nunca deixou de ser escola, lévanos da man pola estela que os nosos antepasados, os “creadores” de mundos, deixaron tras de sí. A cultura é unha experiencia interactiva, nos facemos cultura, e o museo é un instrumento de mediación que ten a responsabilidade de comunicar, de establecer un diálogo co público. Polo que, o novo proxecto deseñado para o Museo Provincial del Mar de San Cibrao que será inaugurado no mes de decembro do 2010,pretende seguir esta filosofía e converterse nun modelo de museo aberto a todos os sentidos, inclusivo, con atención plena á diversidade, que sexa capaz de acercar o seu mensaxe e facer partícipe da súa actividade a todos os seus visitantes. O proxecto inclúe medidas para eliminar barreiras de comunicación entre o museo e as persoas, Traballamos sobre o deseño da exposición, o material de apoio e o tratamento da información. Para o novo proxecto contamos co asesoramento de persoas e asociacións ligadas ao mundo da discapacidade, pero tamén coa total implicación dos veciños de San Cibrao. Quixemos que aqueles que fixeron posible o museo, fosen partícipes activos da nova proposta, coa súa colaboración e opinión; xa que a singularidade do Museo de San Cibrao é resultado do sentir especial que desprende, máis alá das propias funcións que como institución cultural lle corresponden. Desde o seu nacemento como escola, sempre existiu unha honda implicación social coa institución. Isto mesmo foi o que converteu á institución no primeiro museo do mar de Galicia de carácter público. Incluso compatibilizó durante anos ambas funcións, como escola durante o inverno e museo polo verán (1969-1988). O museo constitúe un icono para a comarca e sobre todo para o pobo de San Cibrao, como elemento esencial de su identidade. Por todo o dito, queremos: Un MUSEO DIDÁCT

Memoria museo do mar 2010 1ªparte

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Memoria museo do mar 2010 1ªparte

Semelhante a Memoria museo do mar 2010 1ªparte (20)

Mais de Encarna Lago

Mais de Encarna Lago (20)

Memoria museo do mar 2010 1ªparte