Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU
OPIEKUNKA DZIECIĘCA 325905
O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ
TYP SZKOŁY: SZKOŁA POLICEALNA
RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY
Warszawa 2012

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
Autorzy: mgr Drygas Barbara, mgr Zając Ewa, mgr Krzysztof Cis (język migowy)
Recenzenci: mgr Małgorzata Madziar, mgr inż. Halina Bielecka, prof. dr hab. Bogdan Szczepankowski
Lider grupy branżowej: mgr Urszula Wojtkiewicz
Lider zadania „Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów”: mgr inż. Joanna Ksieniewicz
Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga
Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer
Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec
Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia
zawodowego” w ramach Działania 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, Priorytet III,
Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie.
© Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej
Warszawa 2012
Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej
02-637 Warszawa
ul. Spartańska 1B
www.koweziu.edu.pl
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
2

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
SPIS TREŚCI
1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO..........................................................................................................................................................5
2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO....................................................................................................................................................5
3. INFORMACJA O ZAWODZIE OPIEKUNKA DZIECIĘCA............................................................................................................................................................6
4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUNKA DZIECIĘCA.................................................................................................................6
5. POWIĄZANIA ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA Z INNYMI ZAWODAMI.............................................................................................................................7
6. CELE Szczegółowe KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUNKA DZIECIĘCA..............................................................................................................................8
7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO...........................8
8. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA...................................................................................................................................................9
9. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW...................................................................................................................................13
1. Zarys anatomii, fizjologii i patologii z elementami pierwszej pomocy.............................................................................................................................................................13
2. Zarys psychologii, pedagogiki i socjologii w ochronie zdrowia.........................................................................................................................................................................18
3. Działalność gospodarcza w ochronie zdrowia..................................................................................................................................................................................................22
4. Język obcy zawodowy w opiece nad dzieckiem...............................................................................................................................................................................................26
5. Język migowy....................................................................................................................................................................................................................................................30
6. Teoretyczne podstawy pielęgnowania i wychowania dziecka.........................................................................................................................................................................36
7. Pielęgnacja i wychowanie dziecka....................................................................................................................................................................................................................43
8. Opieka nad dzieckiem.......................................................................................................................................................................................................................................53
9. Komputerowe wspomaganie działalności w ochronie zdrowia.......................................................................................................................................................................60
Praktyki zawodowe...............................................................................................................................................................................................................................................64
ZAŁĄCZNIKI...........................................................................................................................................................................................................................69
Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W
ZAWODACH...........................................................................................................................................................................................................................................................69
Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA...............................................................................................................................75
Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA........................................................................................................................81
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
3

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi:
− ustawa z dnia 8 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o
zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206),
− rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7),
− rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184),
− rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204),
− rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626),
− rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz
dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752),
− rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.),
− rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i
placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487),
− rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z
późn. zm.).
2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania
na zmieniającym się rynku pracy.
Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-
społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu
międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności
pracowników.
W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w
procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
5

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom
zmieniającego się rynku pracy.
W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym
uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu
kończeniu nauki.
Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej
i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego.
3. INFORMACJA O ZAWODZIE OPIEKUNKA DZIECIĘCA
Opiekunka dziecięca zajmuje się sprawowaniem fachowej opieki nad małymi dziećmi w wieku od 0-4 roku życia. Zadaniem opiekunki jest przede wszystkim zapewnienie
bezpieczeństwa dziecka oraz zaspokajanie jego potrzeb. Opiekunka wykonuje codzienne czynności związane z pielęgnacją dziecka – odpowiada za jego higienę, kąpiele,
mycie, przewijanie, przebieranie, czesanie, pielęgnację środkami kosmetycznymi. Odpowiada również za prawidłowe odżywianie dziecka, podawanie leków, jeśli zachodzi
taka konieczność, wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych w zastępstwie rodziców.
Do zadań opiekunki należy prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka właściwy dla wieku dziecka
oraz zagwarantowanie wypoczynku na świeżym powietrzu. Zawód opiekunki dziecięcej jest zajęciem dla osób, które lubią pracę z dziećmii i mają z nimi dobry kontakt. Od
opiekunki oczekuje się przede wszystkim odpowiedzialności, spokoju, opanowania, łagodności, ale równocześnie pewnego zdecydowania, potrzebnego do zapanowania nad
dziećmi oraz cierpliwości. Ważna jest również umiejętność szybkiego nawiązania kontaktu z dzieckiem i podtrzymywania go tak, aby dziecko było zajęte przez dłuższy czas.
Istotna jest więc kreatywność opiekunki, potrzebna przy organizacji czasu wolnego oraz podzielna uwaga.
Opiekunki mogą pracować w żłobkach, domach opieki, szpitalach, hospicjach i różnego rodzaju ośrodkach, które zajmują się opieką nad dziećmi (zarówno pełnosprawnymi,
jak i niepełnosprawnymi). Opiekunka dziecięca może też pracować w charakterze niani, wynajmowanej przez rodziców podczas ich nieobecności w domu do opieki nad
dziećmi.
4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUNKA DZIECIĘCA
4 lutego 2011 podpisana została nowa ustawa o opiece nad dzieckiem w wieku do lat 3. Na jej podstawie osoby wykształcone w zawodzie opiekunka dziecięca mogą
ubiegać się o pracę w placówkach opiekuńczych zajmujących się opieką nad dzieckiem, takich jak żłobki, kluby dziecięce. Mogą także zostać zatrudniona przez gminę w
charakterze dziennego opiekuna, jak również mogą zawrzeć umowę o świadczenie usług z rodzicami dziecka, pracując w charakterze niani.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
6

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
Zawód opiekunka dziecięca, jak również nowa forma wyżej wymienionej ustawy, ma pomóc rodzicom w godzeniu obowiązków rodzinnych i zawodowych. Przeciwdziała
również bezrobociu, stwarzając nowe możliwości zatrudnienia.
5. POWIĄZANIA ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA Z INNYMI ZAWODAMI
Zawód opiekunka dziecięca należy do obszaru kształcenia medyczno-społecznego. Nie ma żadnych wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami, ale ma wspólne efekty
kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w innych zawodach (PKZ). Dotyczy to zawodów: opiekun medyczny, terapeuta zajęciowy, ortoptystka, ratownik
medyczny, technik masażysta, higienistka stomatologiczna, asystentka stomatologiczna, dietetyk, technik ortopeda, technik dentystyczny, protetyk słuchu, technik
farmaceutyczny, technik sterylizacji medycznej, technik elektroradiolog, technik elektroniki i informatyki medycznej.
Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne
Z.1. Świadczenie usług w zakresie masażu 325402 Technik masażysta PKZ(Z.a)
Z.2.
Wykonywanie i dobieranie przedmiotów ortopedycznych oraz środków
pomocniczych
321403 Technik ortopeda KZ(Z.a)
Z.4. Świadczenie usług opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej 532101 Opiekun medyczny PKZ(Z.a)
Z.10. Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki 325906 Ortoptystka PKZ(Z.a)
Z.12.
Wykonywanie medycznych czynności ratunkowych innych świadczeń opieki
zdrowotnej w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego oraz prowadzenie edukacji
w tym zakresie
325601 Ratownik medyczny PKZ(Z.a)
Z.14.
Prowadzenie działalności profilaktyczno-leczniczej pod nadzorem i na zlecenie
lekarza dentysty oraz utrzymanie gabinetu w gotowości do pracy i prowadzenie
promocji zdrowia
325102 Higienistka stomatologiczna PKZ(Z.a)
Z.15. Asystowanie lekarzowi dentyście i utrzymanie gabinetu w gotowości do pracy 325101 Asystentka stomatologiczna PKZ(Z.a)
Z.16. Świadczenie usług w zakresie dietetyki 322001 Dietetyk PKZ(Z.a)
Z.17.
Wykonywanie i naprawa wyrobów medycznych z zakresu protetyki dentystycznej,
ortodoncji oraz epitez twarzy
321402 Technik dentystyczny PKZ(Z.a)
Z.18. Świadczenie usług medycznych w zakresie protetyki słuchu 321401 Protetyk słuchu PKZ(Z.a)
Z.19.
Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu
środkami farmaceutycznymi materiałami medycznymi
321301 Technik farmaceutyczny PKZ(Z.a)
Z.20. Wykonywanie dezynfekcji i sterylizacji medycznej 321104 Technik sterylizacji medycznej PKZ(Z.a)
Z.21.
Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej,
elektromedycznej i radioterapii
321103 Technik elektroradiolog PKZ(Z.a)
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
7

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
6. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUNKA DZIECIĘCA
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekunka dziecięca powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:
1) planowania i organizowania pracy opiekuńczej, wychowawczej i edukacyjnej;
2) pielęgnowania dziecka zdrowego, chorego i niepełnosprawnego;
3) prowadzenie działań wychowawczych i edukacyjnych wspomagających rozwój psychomotoryczny dziecka;
4) promowania zdrowia i prowadzenia działań profilaktycznych;
5) udzielania pomocy w stanach zagrożenia zdrowotnego dziecka.
Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie opiekunka dziecięca :
− efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS, OMZ);
− efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru medyczno-społecznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie PKZ(Z.a);
− efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie: Świadczenie usług opiekuńczych i wspomagających rozwój dziecka (Z.11.).
Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia.
7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze
koncepcje nauczania.
Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach
programowych kształcenia ogólnego, w tym:
1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego
uczestnictwa w życiu społeczeństwa;
2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;
3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na
obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych;
5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi;
6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;
7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
8

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
8) umiejętność pracy zespołowej.
8. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA DZIECIĘCA
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkole policealnej minimalny wymiar godzin na
kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 800 godzin, a na kształcenie zawodowe
praktyczne 800 godzin.
W podstawie programowej kształcenia w zawodzie opiekunka dziecięca minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i
wynosi:
- 950 godzin na realizację kwalifikacji Z.11.,
- 430 godzin na realizację efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
9

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
Tabela. Plan nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca o strukturze przedmiotowej
Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne
Klasa Liczba godzin w okresie nauczania*
I II tygodniowo łącznie
Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym
1 Zarys anatomii, fizjologii i patologii z elementami pierwszej pomocy 6 2 4 128
2 Zarys psychologii, pedagogiki i socjologii w ochronie zdrowia 5 2,5 80
3 Działalność gospodarcza w ochronie zdrowia 6 3 96
4 Język obcy zawodowy w opiece nad dzieckiem 4 2 64
5 Język migowy 3 1,5 48
6 Teoretyczne podstawy pielęgnowania i wychowania dziecka 12 12 12 384
Łączna liczba godzin 27 23 25 800
Przedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym
7 Pielęgnacja i wychowanie dziecka 21 17 19 608
8 Opieka nad dzieckiem 10 5 160
9 Komputerowe wspomaganie pracy opiekunki dziecięcej 2 1 32
Łączna liczba godzin 23 27 25 800
Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego 50 50 50 1600
Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych 28 28 28 28 112 1792
Praktyki zawodowe**
po I klasie 2 tygodnie,
po II klasie 2 tygodnie
do celów obliczeniowych przyjęto 32 tygodnie w ciągu jednego roku szkolnego.
*zajęcia mogą odbywać się w pracowniach szkolnych oraz w placówkach dziennej i całodobowej opieki nad dzieckiem (żłobkach, przedszkolach, domach małego dziecka)
**zajęcia mogą odbywać się w placówkach dziennej i całodobowej opieki nad dzieckiem (żłobkach, przedszkolach, domach małego dziecka)
EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY PIERWSZĄ KWALIFIKACJE (Z.11.) ODBYWA SIĘ POD KONIEC KLASY II.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
10

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu opiekunka dziecięca
Nazwa obowiązkowych zajęć
edukacyjnych
Nazwa działu programowego
Liczba godzin
przeznaczona na
dział
1. Zarys anatomii, fizjologii i patologii z
elementami pierwszej pomocy
(128 godzin)
1.1. Podstawy anatomii, fizjologii i patologii człowieka 70
1.2. Promocja zdrowia z elementami pierwszej pomocy 58
2. Zarys psychologii, pedagogiki i
socjologii w ochronie zdrowia
(80 godzin)
2.1. Podstawy psychologii w ochronie zdrowia 40
2.2. Elementy pedagogiki i socjologii 40
3. Działalność gospodarcza w ochronie
zdrowia
(96 godzin)
3.1. Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie zdrowia 56
3.2. Organizacja ochrony zdrowia 40
4. Język obcy zawodowy w opiece nad
dzieckiem
(64 godziny)
4.1. Porozumiewanie się z odbiorcą usług lub świadczeń w języku obcym 32
4.2. Informacja o realizacji prac w zawodzie w języku obcym 32
5. Język migowy
(48 godzin)
5.1. Niesłyszący i język migowy 4
5.2. Daktylografia 8
5.3. Ideografia 36
6. Teoretyczne pielęgnowania i
wychowania dziecka
(384 godziny)
6.1. Teoretyczne podstawy pielęgnowania dziecka zdrowego, dziecka chorego oraz dziecka
niepełnosprawnego
100
6.2. Teoretyczne podstawy wychowania dziecka 204
6.3. Zasady BHP w opiece z dzieckiem 80
7. Pielęgnacja i wychowanie dziecka
(608 godzin)
7.1. Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych wobec dziecka zdrowego 204
7.2. Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych wobec dziecka chorego oraz dziecka niepełnosprawnego 204
7.3. Wspomaganie rozwoju psychomotorycznego dziecka poprzez integrację muzyki, słowa i ruchu 100
7.4. Wspomaganie rozwoju psychomotorycznego dziecka poprzez zajęcia plastyczno-techniczne. 100
8. Opieka nad dzieckiem
(160 godzin)
8.1. Pielęgnowanie dziecka w placówce opiekuńczej 70
8.2. Prowadzenie zajęć artystycznych w placówce opiekuńczej 50
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
11

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
8.3. Organizacja pracy opiekuńczo-wychowawczej w placówce 40
9. Komputerowe wspomaganie pracy
opiekunki dziecięcej
(32 godziny)
9.1. Wykorzystanie technologii informatycznych w pracy opiekunki dziecięcej 16
9.2. Podstawy technik informatycznych, przetwarzanie danych komputerowych i komunikacja
elektroniczna
16
Praktyka zawodowa
(160 godzin)
10.1. Praktyki zawodowe – klasa I 80
10.2. Praktyki zawodowe – klasa II 80
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
12

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
9. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW
W programie nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko.
1. Zarys anatomii, fizjologii i patologii z elementami pierwszej pomocy
1.1. Podstawy anatomii, fizjologii i patologii człowieka.
1.2. Elementy pierwszej pomocy w zagrożeniach zdrowia i życia.
1.1. Podstawy anatomii, fizjologii i patologii człowieka
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po realizacji zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
PKZ(Z.a)(1)1 posłużyć się podstawowymi pojęciami z zakresu anatomii i
fizjologii;
P C
− Pojęcia z zakresu anatomii, fizjologii i patologii
człowieka.
− Budowa anatomiczna i funkcjonowanie organizmu
człowieka.
− Schorzenia poszczególnych narządów i układów.
− Ocena rozwoju fizycznego dziecka.
− Choroby wieku dziecięcego.
− Profilaktyka chorób wieku dziecięcego.
PKZ(Z.a)(1)2 scharakteryzować podstawowe procesy życiowe organizmu; P C
PKZ(Z.a)(1)3 określić położenie poszczególnych układów i narządów; P C
PKZ(Z.a)(1)4 scharakteryzować budowę i czynności życiowe komórek; P C
PKZ(Z.a)(1)5 określić rodzaje tkanek i ich funkcje ; P C
PKZ(Z.a)(1)6 określić różnice w budowie i funkcjach organizmu związane z
wiekiem, płcią oraz różnice konstytucjonalne;
PP C
PKZ(Z.a)(4)1 wyjaśnić pojęcia: patologia, patofizjologia, choroba; P B
PKZ(Z.a)(4)2 określić czynniki chorobotwórcze; P C
PKZ(Z.a)(4)3 wyjaśnić źródła i drogi szerzenia się chorób; P B
PKZ(Z.a)(4)4 opisać objawy charakterystyczne dla schorzeń poszczególnych
układów;
P B
PKZ(Z.a)(4)5 wyjaśnić podstawowe procesy patologiczne; P B
Z.11.1(7)1 przedstawić normy rozwoju fizycznego dziecka; P B
Z.11.1(7)2 omówić metody oceny rozwoju fizycznego dziecka; P B
Z.11.1(7)3 uzasadnić zasady doboru metod oceny rozwoju fizycznego dziecka; PP D
Z.11.2(6)1 wskazać przyczyny chorób wieku dziecięcego; P B
Z.11.2(6)2 rozróżnić objawy kliniczne chorób wieku dziecięcego; P B
Z.11.2(6)3 omówić metody leczenia chorób wieku dziecięcego ; PP B
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
13

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
1.1. Podstawy anatomii, fizjologii i patologii człowieka
Z.11.2(6)4 wyjaśnić metody zapobiegania chorobom wieku dziecięcego. P B
Planowane zadania (ćwiczenia)
Sporządzenie arkusza obserwacji dziecka chorego.
Zadaniem grupy 2-3-osobowej będzie opracowanie, w formie prezentacji, arkusza obserwacji dziecka chorego.
Należy zwrócić uwagę na umiejętność współpracy przy realizacji zadań, umiejętność radzenia sobie ze stresem w sytuacjach trudnych, zagrażających zdrowiu i życiu człowieka.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni, w której powinny być zorganizowane stanowiska (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) wyposażone w: model anatomiczny ciała
człowieka, fantom, mikroskopy, preparaty biologiczne do obserwacji mikroskopowej, plansze anatomicznej budowy ciała człowieka, urządzenia multimedialne.
Środki dydaktyczne
Model anatomiczny osoby dorosłej i dziecka, tablice anatomiczne, tablice z normami rozwojowymi, aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, stetoskop, waga niemowlęca, waga lekarska,
ławeczka Epsteina, taśma centymetrowa, stolik do pielęgnacji niemowląt, środki do dezynfekcji powierzchni.
Zalecane metody dydaktyczne
Wykład problemowy, pogadanka, ćwiczenia. Oprócz metod podających wskazane jest zastosowanie metod aktywizujących, które będą wspierały słuchaczy w osiągnięciu efektów kształcenia.
Formy organizacyjne
Zalecane jest prowadzenia zajęć w grupie do 30 osób.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdzanie efektów nauczania za pomocą testu kontrolnego i praktycznego zaliczenia poszczególnych ćwiczeń. W przypadku oceny prezentacji należy zwrócić uwagę na zaangażowanie w
przygotowanie, podział obowiązków, zakres prac.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
14

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
1.2. Promocja zdrowia z elementami pierwszej pomocy
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po realizacji zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania
PKZ(Z.a)(2)1 wyjaśnić pojęcie zdrowia; P B − Definicja zdrowia, choroby.
− Czynniki wpływające na zdrowie.
− Zachowania prozdrowotne.
− Higiena osobista, higiena żywienia, higiena pracy,
higiena układu oddechowego, higiena układu
krążenia.
− Czynniki zagrażające zdrowiu : palenie tytoniu,
nadużywanie alkoholu, niska aktywność fizyczna, złe
odżywianie nadużywanie leków, zagrożenia
środowiskowe, czynniki społeczno-ekonomiczne.
− Zdrowy styl życia, kultura zdrowotna, krzewienie
zdrowego stylu życia.
-Edukacja zdrowotna, cele edukacji zdrowotnej,
znaczenie edukacji zdrowotnej na kształtowanie
świadomości.
− Definicja profilaktyki, fazy profilaktyki.
− Znaczenie profilaktyki w zapobieganiu chorób.
− Badania profilaktyczne w chorobach układu
krążenia, układu oddechowego, układu
pokarmowego, chorobach nowotworowych.
− Promocja zdrowia, rola promocji zdrowia, obszary
promocji zdrowia.
− Badania przesiewowe (skriningowe).
− Zasady zdrowego stylu życia.
− Odpowiedzialność człowieka za zdrowie,
współzależność między stylem życia a zdrowiem.
PKZ(Z.a)(2)2 określić wpływ czynników środowiskowych na zdrowie; P B
PKZ(Z.a)(2)3 wyjaśnić znaczenie przestrzegania higieny dla zdrowia człowieka; P B
PKZ(Z.a)(2)4 określić zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu; P B
PKZ(Z.a)(2)5 zaplanować działania prozdrowotne; P C
PKZ(Z.a)(2)6 prowadzić edukację w zakresie higieny osobistej i otoczenia; PP C
PKZ(Z.a)(2)7 scharakteryzować poszczególne fazy profilaktyki zdrowia; P B
PKZ(Z.a)(2)8 zastosować zasady profilaktyki chorób; P C
PKZ(Z.a)(3)1 wyjaśnić pojęcia: promocja, zdrowy styl życia, zachowania
zdrowotne;
P B
PKZ(Z.a)(3)2 wyjaśnić zasady zdrowego stylu życia; P C
PKZ(Z.a)(3)3 określić współzależność między stylem życia a zdrowiem; P C
PKZ(Z.a)(3)4 przedstawić wpływ odżywiania na prawidłowe funkcjonowanie
organizmu;
P B
PKZ(Z.a)(3)5 scharakteryzować zasady prawidłowego odżywiania; P B
PKZ(Z.a)(6)1 określić przyczyny stanów zagrożenia życia; P B
PKZ(Z.a)(6)2 przedstawić sytuacje zdrowotne mogące prowadzić do stanu
nagłego zagrożenia zdrowotnego i życia w różnych grupach wiekowych i
sytuacjach życiowych;
PP B
PKZ(Z.a)(7)1 ocenić stan poszkodowanego w zakresie przytomności; P C
PKZ(Z.a)(7)2 ocenić stan poszkodowanego w zakresie oddechu; P C
PKZ(Z.a)(7)3 ocenić stan poszkodowanego w zakresie krążenia; P C
PKZ(Z.a)(8)1 zastosować odpowiednie procedury ratownicze w różnego rodzaju
stanach zagrożenia życia;
PP D
PKZ(Z.a)(8)2 zastosować zasady prowadzenia resuscytacji krążeniowo-
oddechowej;
P C
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
15

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
1.2. Promocja zdrowia z elementami pierwszej pomocy
− Podstawowe składniki pokarmowe, wpływ
odżywiania na prawidłowe funkcjonowanie
organizmu.
− Zasady prawidłowego odżywiania.
− Poszkodowany nieprzytomny.
− Zasady postępowania w przypadku nagłego
zatrzymania krążenia.
− Resuscytacja (dorosły, dziecko).
− Zasady defibrylacji poszkodowanego,
− Inne stany nagłe - drgawki, cukrzyca, zawał mięśnia
sercowego, udar mózgowy, zatrucia, anafilaksja,
zadławienie.
− Urazy mechaniczne i obrażenia - złamania,
zwichnięcia, skręcenia, krwotoki, obrażenia klatki
piersiowej, brzucha, kręgosłupa, głowy i kończyn.
− Rodzaje materiału skażonego, sposoby
postępowania z materiałem skażonym.
− Rodzaje odpadów, segregacja odpadów: odpady
medyczne, komunalne.
− Zagrożenia w przypadku kontaktu z materiałem
PKZ(Z.a)(9)1 wyjaśnić pojęcie: materiał skażony ; P B
PKZ(Z.a)(9)2 rozróżnić odpady: odpady medyczne, odpady komunalne; P B
PKZ(Z.a)(9)3 określić zagrożenia w przypadku kontaktu z materiałem
biologicznie skażonym;
P B
PKZ(Z.a)(9)4 omówić obowiązujące procedury dotyczące postępowania z
odpadami medycznymi;
P B
PKZ(Z.a)(9)5 wymienić środki ochrony indywidualnej minimalizujące ryzyko
kontaktu z materiałem biologicznie skażonym;
P A
PKZ(Z.a)(10)1 wyjaśnić zasady bezpieczeństwa związane z materiałem
skażonym;
P B
PKZ(Z.a)(10)2 przedstawić zasady segregacji odpadów, ze szczególnym
uwzględnieniem materiału biologicznie skażonego;
P B
PKZ(Z.a)(10)3 omówić zasady składowania i procedurę przekazywania do
utylizacji materiału biologicznie skażonego .
P B
Planowane zadania (ćwiczenia)
Opracowywanie programu promującego zdrowy styl życia
Zadaniem grupy będzie opracowanie, w formie projektu, programu promującego zdrowy styl życia.
Należy zwrócić uwagę na umiejętność współpracy przy realizacji zadań, umiejętność radzenia sobie ze stresem w sytuacjach trudnych.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni pierwszej pomocy wyposażonej w: fantomy osoby dorosłej, dziecka, niemowlęcia do resuscytacji krążeniowo-oddechowej, wyroby
medyczne do: bandażowania, zakładania opatrunków, okładów, tamowania krwawień, unieruchamiania kończyn, środki do dezynfekcji ran, przyrządy do pomiaru temperatury i aparat do
pomiaru ciśnienia, apteczkę pierwszej pomocy, filmy dydaktyczne dotyczące pierwszej pomocy.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
16

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
1.2. Promocja zdrowia z elementami pierwszej pomocy
Środki dydaktyczne
Pracownia powinna być wyposażone w projektor multimedialny, komputer z dostępem do Internetu, filmy dydaktyczne.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą powinny być ćwiczenia i metoda projektu.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 10-15-osobowych.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Wśród metod sprawdzania efektów pojawiają się: sprawdziany pisemne, odpowiedzi ustne, prezentacje sporządzone przez ucznia, poziom aktywności i zaangażowania ucznia w wykonywane
na zajęciach zadania. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez sprawdzenie wykonywanych ćwiczeń i wykonanego projektu. Należy zwrócić uwagę na rozwój kompetencji
personalnych i społecznych związanych z aktualizacją wiedzy, doskonaleniem umiejętności zawodowych, ponoszeniem odpowiedzialności za podejmowane działania.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
17

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
2. Zarys psychologii, pedagogiki i socjologii w ochronie zdrowia
2.1. Podstawy psychologii w ochronie zdrowia
2.2. Elementy pedagogiki i socjologii
2.1. Podstawy psychologii w ochronie zdrowia
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po realizacji zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
PKZ(Z.a)(5)1 zidentyfikować zjawisko przemocy; P B − Zjawisko przemocy domowej – rodzaje przemocy.
− Symptomy przemocy fizycznej, psychicznej i
seksualnej wobec dziecka
− Instytucje działające na rzecz przeciwdziałania
przemocy w rodzinie.
- Mechanizmy obronne osobowości – ich rodzaje i
znaczenia w rozwoju dziecka.
− Mechanizmy adaptacyjne organizmu dziecka – ich
rodzaje i rola.
− Rozwój psychomotoryczny dziecka – czynniki mające
na niego wpływ.
− Fazy rozwoju osobniczego człowieka i ich klasyfikacja.
− Normy rozwojowe w poszczególnych etapach życia
dziecka.
− Sygnały ostrzegawcze w rozwoju psychomotorycznym
dziecka.
PKZ(Z.a)(5)2 rozpoznać symptomy przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej; P C
PKZ(Z.a)(5)3 przeprowadzić obserwację i wywiad w przypadku podejrzenia
występowania przemocy;
P C
PKZ(Z.a)(5)4 określić zadania instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy; P B
Z.11.2(7)1 zdiagnozować stan psychiczny dziecka podczas choroby; P C
Z.11.2(7)2 rozpoznać negatywny stan psychiczny dziecka podczas choroby; P C
Z.11.2(7)3 zaplanować wsparcie psychiczne dziecku choremu; P C
Z.11.2(14)1 nazwać mechanizmy obronne organizmu dziecka; P A
Z.11.2(14)2 określić rolę mechanizmów obronnych organizmu dziecka; P B
Z.11.2(14)3 wymienić mechanizmy adaptacyjne organizmu dziecka; P A
Z.11.2(14)4 określić rolę mechanizmów adaptacyjnych organizmu dziecka; P B
Z.11.3(1)1 wymienić czynniki wpływające na rozwój dziecka; P A
Z.11.3(1)2 określić fazy rozwoju osobniczego człowieka; P B
Z.11.3(1)3 dokonać klasyfikacji rozwoju małego dziecka na poszczególne fazy; P B
Z.11.3(1)4 uzasadnić związek pomiędzy rozwojem motorycznym i psychicznym
małego dziecka;
P C
Z.11.3(2)1 określić normy rozwojowe dla poszczególnych etapów życia dziecka; P B
Z.11.3(2)2 przeanalizować zgodność rozwoju dziecka z normami rozwojowymi; P C
Z.11.3(2)3 sformułować ocenę osiągnięć rozwojowych dziecka z uwzględnieniem
różnic indywidualnych;
P C
Z.11.3(2)4 rozpoznać sygnały ostrzegawcze w odniesieniu do rozwoju
psychomotorycznego dziecka.
P C
Planowane zadania (ćwiczenia)
Opracowanie kart norm rozwojowych dla poszczególnych etapów życia dziecka w odniesieniu do różnych sfer.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
18

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
2.1. Podstawy psychologii w ochronie zdrowia
Zadaniem grupy będzie opracowanie, w formie prezentacji, kart norm rozwojowych dla poszczególnych etapów życia dziecka.
Należy zwrócić uwagę na umiejętność współpracy przy realizacji zadań, umiejętność radzenia sobie ze stresem w sytuacjach trudnych.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne realizowane są w klasopracowni standardowo wyposażonej najlepiej bez ławek z krzesłami ustawionymi w kole, co sprzyja realizacji zajęć o charakterze warsztatowym.
Środki dydaktyczne
Tablica i arkusze flip-chart,, filmy dydaktyczne, rzutnik multimedialny, karty ćwiczeń, opisy przypadków, komputery z dostępem do Internetu.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującymi metodami kształcenia powinny być ćwiczenia warsztatowe, scenki rodzajowe, , sytuacje symulowane, które ułatwią uczniom samodzielne zbieranie, analizowanie informacji
dotyczących nawiązywania kontaktów międzyludzkich.
Formy organizacyjne
Praca w grupach 10-15-osobowych w klasopracowni w szkole oraz w instytucjach opieki nad dzieckiem.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdziany pisemne, odpowiedzi ustne, referaty i prezentacje sporządzone przez ucznia, zaangażowanie ucznia w wykonywane na zajęciach zadania.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
19

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
2.2. Elementy pedagogiki i socjologii
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po realizacji zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
PKZ(Z.a)(12)1 zastosować techniki aktywnego słuchania dziecka; P C − Aktywne słuchanie i techniki z nim związane –
odzwierciedlanie, zadawania pytań, parafrazowanie i
inne, w tym związane z komunikacją niewerbalną.
− Bariery komunikacyjne.
− Asertywność –pojęcie, obszary asertywnego
zachowania się oraz zasady z nią związane.
− Techniki asertywnego porozumiewania się.
− Konflikt interpersonalny i sposoby jego rozwiązywania.
− Techniki udzielania wsparcia emocjonalnego.
− Normy etyczne właściwe dla zawodu opiekunki
dziecięcej.
PKZ(Z.a)(12)2 określić bariery komunikacyjne pojawiające się w kontakcie z
dzieckiem, jego rodziną i grupą społeczną;
P C
PKZ(Z.a)(12)3 określić zasady porozumiewania się z dzieckiem i jego rodziną w
asertywny sposób;
P C
PKZ(Z.a)(12)4 zidentyfikować sytuacje konfliktowe w porozumiewaniu się; P B
PKZ(Z.a)(12)5 zaplanować wsparcie psychiczne i emocjonalne dziecka; P C
PKZ(Z.a)(13)3 określić zasady etyczne właściwe dla zawodu; P B
PKZ(Z.a)(17)1 określić zasady współpracy w zespole; P C
PKZ(Z.a)(17)2 zaplanować współpracę z zespołem wielodyscylinarnym przy
opracowywaniu planu opieki;
P C
PKZ(Z.a)(22)1 określić normy etycznego postępowania w stosunku do dziecka; P C
PKZ(Z.a)(22)2 określić zasady etycznego postępowania w stosunku do
współpracowników.
P C
Planowane zadania (ćwiczenia)
Opracowywanie projektu kodeksu etycznego opiekunki dziecięcej.
Planowane zadanie może mieć charakter praktyczny. Grupa podzielona jest na zespoły 2-3-osobowe, które opracowują projekt zawierający zasady etyczne. Uczniowie korzystają z dostępnej
literatury, jak również własnych doświadczeń i spostrzeżeń. Ocenia się umiejętność współpracy w grupie, innowacyjność, przedsiębiorczość i zaangażowanie. Ocenie podlegać może też
prezentacja efektów – forma, zakres prac, terminowość oraz poprawność merytoryczna.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne realizowane są w klasopracowni standardowo wyposażonej najlepiej bez ławek z krzesłami ustawionymi w kole, co sprzyja realizacji zajęć o charakterze warsztatowym.
Środki dydaktyczne
Tablica i arkusze flip-chart, filmy dydaktyczne, rzutnik multimedialny, karty ćwiczeń.
Zalecane metody dydaktyczne
metoda warsztatowa, ćwiczenia, , obserwacja pracy.
Formy organizacyjne
Praca w grupach 10-15-osobowych w klasopracowni.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
20

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
2.2. Elementy pedagogiki i socjologii
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Sprawdziany pisemne, odpowiedzi ustne, prezentacje sporządzone przez ucznia, poziom aktywności i zaangażowania ucznia w wykonywane na zajęciach zadania.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
21

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
3. Działalność gospodarcza w ochronie zdrowia
3.1. Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie zdrowia
3.2. Organizacja ochrony zdrowia
3.1. Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie zdrowia
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po realizacji zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
PDG(1)1 rozróżnić pojęcia dotyczące rynku, towaru, ceny; P B − Gospodarka rynkowa.
− Podstawy działalności gospodarczej.
− Prawo pracy.
− Ubezpieczenia społeczne.
− Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw.
− Rejestrowanie działalności gospodarczej, firmy.
− Dokumentacja dotycząca podejmowania działalności
gospodarczej.
− Rodzaje podatków.
− Analiza rynku.
− Działania marketingowe.
− Zasady współpracy przedsiębiorstwa z otoczeniem.
− Zasady tworzenia biznesplanu.
− Zasady formułowania pism urzędowych.
− Przychody i koszty w firmie.
− Przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.
PDG(1)2 rozróżnić pojęcia dotyczące przedsiębiorstwa; P B
PDG(2)1 scharakteryzować sposoby zatrudnienia pracownika oraz obowiązki
pracodawcy i pracownika;
P C
PDG(2)2 przeanalizować przepisy dotyczące ochrony danych osobowych ; PP C
PDG(2)3 scharakteryzować rodzaje podatków i sposoby rozliczania ich; PP C
PDG(2)4 przeanalizować przepisy prawa autorskiego; PP C
PDG(3)1 przeanalizować przepisy dotyczące prowadzenia działalności
gospodarczej;
P C
PDG(3)2 zastosować przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej ; PP D
PDG(4)1 rozróżnić rodzaje przedsiębiorstw działających w branży usługowej; P B
PDG(4)2 określić powiązania firmy z otoczeniem; P B
PDG(5)1 dokonać analizy rynku danej branży usługowej; P C
PDG(5)2 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa ; PP C
PDG(6)1 określić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z danej branży ; P C
PDG(6)2 zaplanować wspólne przedsięwzięcia z przedsiębiorstwami z danej
branży usługowej;
PP C
PDG(7)1 wybrać formę organizacyjno-prawną planowanej działalności; P C
PDG (7)2 przygotować wniosek do zarejestrowania działalności gospodarczej; P C
PDG (7)3 sporządzić biznesplan ; P C
PDG (7)4 wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej; PP D
PDG (10)1 sporządzić plan marketingowy ; P C
PDG (10)2 rozpoznać lokalny rynek w celu prowadzenia działalności; P C
PDG (10)3 zastosować różne formy reklamy ; P C
PDG (11)1 wykonać analizę kosztów i przychodów prowadzonej działalności; P C
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
22

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
3.1. Podejmowanie działalności gospodarczej w ochronie zdrowia
PDG (11)2 scharakteryzować sposoby optymalizacji kosztów i przychodów firmy; PP C
PKZ(Z.a)(13)1 przeanalizować akty prawne regulujące działalność zawodową; P C
PKZ(Z.a)(13)2 zinterpretować zapisy prawne dotyczące realizacji zadań
zawodowych;
P C
PKZ(Z.a)(13)3 określić zasady etyczne właściwe dla zawodu opiekunki dziecięcej. P C
Planowane zadania (ćwiczenia)
Opracowanie projektu własnej działalności usługowej w opiece nad dzieckiem.
Zadanie powinno być wykonywane w małych zespołach. Efektem zadania powinny być projekty opracowane przez uczniów zawierające: procedurę zakładania planowanej działalności
gospodarczej oraz projekt własnej działalności usługowej. Zespoły powinny zaprezentować swoje opracowania w dowolnej formie, np. prezentacji multimedialnej. Po prezentacji powinna być
przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem nauczyciela, w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia powinny być realizowane w klasopracowni wyposażonej w stanowiska komputerowe, sprzęt multimedialny.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy .
Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą kształcenia powinny być ćwiczenia i metoda projektu, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie, analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności
oraz przygotowanie dokumentów do założenia firmy.
Formy organizacyjne
Dominować powinna praca w małych zespołach 10-15-osobowych.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez sprawdzenie wykonywanych ćwiczeń i wykonanego projektu. Należy zwrócić uwagę na realizację kompetencji personalnych i
społecznych związanych z aktualizacją wiedzy, doskonaleniem umiejętności zawodowych, ponoszeniem odpowiedzialności za podejmowane działania. Istotną umiejętnością, którą oceniamy w
tym dziale jest umiejętność negocjowania warunków porozumień.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
23

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
3.2. Organizacja ochrony zdrowia
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po realizacji zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
PKZ(Z.a)(14)1 zidentyfikować miejsce i rolę opiekunki dziecięcej w ramach
organizacji systemu ochrony zdrowia na poziomie krajowym i europejskim;
P B
− Przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej.
− Regulacje prawne dotyczące personelu medycznego.
− System ochrony zdrowia w Polsce i Europie.
− Finansowanie świadczeń zdrowotnych w Polsce.
− Rodzaje ubezpieczeń zdrowotnych.
− Zakres świadczeń w ramach powszechnego
ubezpieczenia zdrowotnego.
− Rynek usług medycznych.
− Regulacje prawne dotyczące sporządzania,
prowadzenia i archiwizowania dokumentacji
medyczne.
− Zadania i cele instytucji sprawujących opiekę nad
dzieckiem.
PKZ(Z.a)(14)2 określić instytucje będące potencjalnymi pracodawcami; P B
PKZ(Z.a)( 15)1 przeanalizować przepisy prawa dotyczące sporządzania, prowadzenia
i archiwizowania dokumentacji medycznej;
P C
PKZ(Z.a)(15)2 rozróżnić formy prowadzenia dokumentacji medycznej; P C
PKZ(Z.a)(15)3 uzupełnić dokumentację medyczną zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa;
P C
PKZ(Z.a)(16)1 przeanalizować przepisy prawa dotyczące wykonywania zadań
zawodowych;
P C
PKZ(Z.a)(16)2 określić procedury wykonywania zadań zawodowych wynikające z
przepisów prawa;
P C
PKZ(Z.a)(18)1 scharakteryzować strukturę organizacyjną ochrony zdrowia w Polsce; P C
PKZ(Z.a)(18)2 zinterpretować akty prawne dotyczące ochrony zdrowia; P C
PKZ(Z.a)(19)1 określić zasady funkcjonowania i korzystania ze świadczeń
zdrowotnych;
P C
PKZ(Z.a)(19)2 scharakteryzować zakres świadczeń zdrowotnych w ramach
ubezpieczenia zdrowotnego;
P C
PKZ(Z.a)(20)1 określić sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych ; P B
PKZ(Z.a)(20)2 rozróżnić powszechne ubezpieczenie zdrowotne i dobrowolne
ubezpieczenie zdrowotne;
P B
PKZ(Z.a)(20)3określić rolę państwa w finansowaniu świadczeń zdrowotnych; P B
PKZ(Z.a)(21)1 określić cechy rynku usług medycznych; P C
PKZ(Z.a)(21)2 rozróżnić czynniki wpływające na popyt i podaż świadczeń
zdrowotnych;
P B
Z.11.1(16)1 określić cele instytucji opiekuńczo -wychowawczych sprawujących
opiekę nad małym dzieckiem; P C
Z.11.1(16)2 scharakteryzować zadania instytucji opiekuńczo - wychowawczych P C
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
24

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
3.2. Organizacja ochrony zdrowia
sprawujących opiekę nad małym dzieckiem;
Z.11.1(16)3 określić wymagania zdrowotno-higieniczne dla instytucji opiekuńczo-
wychowawczych sprawujących opiekę nad małym dzieckiem;
P C
Z.11.2(17)1 scharakteryzować organizację i specyfikę pracy w placówce opieki nad
dzieckiem;
P B
Z.11.2(17)2 określić zasady współpracy z zespołem terapeutycznym. P C
Planowane zadania (ćwiczenia)
Zastosowanie przepisów prawa do określonej sytuacji zawodowej.
Ocenie podlegać będzie umiejętność poszukiwania istotnych informacji w aktach prawnych oraz umiejętność czytania ich ze zrozumieniem. Właściwa interpretacja aktów prawnych pozwoli
przyszłej opiekunce dziecięcej poruszać się swobodnie wśród przepisów prawa oraz w pracy zawodowej.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia powinny być realizowane w klasopracowni wyposażonej w stanowiska komputerowe, sprzęt multimedialny.
Środki dydaktyczne
W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować zbiory przepisów prawa dotyczące ochrony zdrowia, działalności zawodowej.
Zalecane metody dydaktyczne
Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w małych grupach.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, opracowań z wykonanych ćwiczeń, praca z aktem prawnym.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
25

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
4. Język obcy zawodowy w opiece nad dzieckiem
4.1. Porozumiewanie się z odbiorcą usług lub świadczeń w języku obcym
4.2. Informacja o realizacji prac w zawodzie
4.1. Porozumiewanie się z odbiorcą usług lub świadczeń w języku obcym
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
JOZ(1)1 posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem
specjalistycznego słownictwa stosowanego w działalności zawodowej;
P C
− Słownictwo związane z wykonywaniem zadań
zawodowych.
− Obsługa odbiorców usług lub świadczeń w języku
obcym.
− Rozmowa w obszarze zawodowym.
− Zastosowanie zwrotów grzecznościowych.
− Wydawanie poleceń.
− Organizacja stanowiska pracy.
JOZ(1)2obsłużyć odbiorcę usług lub świadczeń w języku obcym; P C
JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu o tematyce
zawodowej;
P D
JOZ(1)4 przetłumaczyć prawidłowo korespondencję otrzymywaną za pomocą
poczty elektronicznej;
P D
JOZ(2)1 określić w języku obcym czynności związane z obsługą odbiorcy usług lub
świadczeń w poprawny sposób;
P C
JOZ(2)2 zaplanować rozmowę w obszarze zawodowym w języku obcym z
uwzględnieniem wypowiedzi odbiorcy usług lub świadczeń;
PP D
JOZ(2)3 przeprowadzić rozmowę z odbiorcą usług lub świadczeń w języku obcym, w
zakresie realizowanych zadań zawodowych;
P D
JOZ(2)4 zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe w rozmowach z
obszaru zawodowego;
P C
JOZ(2)5 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie
zadań zawodowych;
PP C
JOZ(2)6 zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez odbiorców usług
lub świadczeń w języku obcym;
P D
JOZ(2)7 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie
zgodnie z zasadami gramatyki;
P C
JOZ(2)8 dokonać obsługi odbiorcy usług lub świadczeń w języku obcym zgodnie z
zasadami kultury i etyki;
P C
JOZ(4)1 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym
wykorzystując słownictwo zawodowe;
P C
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
26

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
4.1. Porozumiewanie się z odbiorcą usług lub świadczeń w języku obcym
JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac
zgodnie z zasadami gramatyki;
P C
JOZ(4)5 słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników. P C
Planowane zadania (ćwiczenia)
Wykonywanie ćwiczeń gramatycznych.
Wykonywanie ćwiczeń weryfikujących rozumienie tekstu ze słuchu.
Wydawanie poleceń w języku obcym, dotyczących wykonywania zadań zawodowych.
Wysyłanie i odbieranie informacji w języku obcym, pocztą elektroniczną.
Tłumaczenie tekstów zawodowych z języka polskiego na język obcy.
Sporządzanie notatki z tekstu słuchanego i czytanego.
Przykładowe zadania mają charakter praktyczny. Związane są z samodzielnym wykonaniem pracy. Grupę można podzielić na zespoły 2-3-osobowe.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni językowej wyposażonej w podręczniki, słowniki oraz komputery z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia
multimedialne.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o
tematyce dotyczącej pracy opiekunki dziecięcej.
Zalecane metody dydaktyczne
Dział programowy „Porozumiewanie się z odbiorcą usług lub świadczeń w języku obcym” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody
ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15 osób
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testów wysokosymulowanych.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
27

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
4.2. Informacja o realizacji prac w zawodzie w języku obcym
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad
gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim;
P C
− Korespondencja w języku obcym.
− Informacje na opakowaniach, ulotkach oraz
instrukcjach urządzeń.
− Źródła informacji z zakresu obszaru zawodowego.
− Wiedza o realizacji prac w zawodzie w zasobach
internetowych.
JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu; P C
JOZ(3)3 przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca zawodu; P D
JOZ(3)4 przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi urządzeń; PP D
JOZ(3)5 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i
czytanego;
PP D
JOZ(3)6 odczytać informacje zamieszczone na opakowaniach i ulotkach w języku
obcym;
P C
JOZ(4)3 przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące stosowanych urządzeń; PP D
JOZ(4)4 dokonać analizy informacji zamieszczonych na opakowaniach i ulotkach w
języku obcym;
P C
JOZ(4)6 porozumieć się z zespołem współpracowników poprawnie w języku
obcym;
P C
JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką
zawodową;
PP C
JOZ(5)2 wyszukać w różnych źródłach informacje dotyczące zawodu. PP D
Planowane zadania (ćwiczenia)
Prowadzenie korespondencji mailowej w języku obcym.
Zajęcia można poprowadzić wybierając lidera, który podzieli grupę na pary oraz w drodze losowania rozdzieli poszczególne zadania, dla których będzie opracowana charakterystyka. Wykonaną
pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.
Przykładowe zadania mają charakter praktyczny. Związane są z samodzielnym wykonaniem pracy. Grupę można podzielić na zespoły 2-3-osobowe lub pary.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni językowej, wyposażonej w podręczniki, słowniki oraz komputery z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia
multimedialne.
Środki dydaktyczne
Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
28

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
4.2. Informacja o realizacji prac w zawodzie w języku obcym
Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej pracy opiekunki dziecięcej.
Zalecane metody dydaktyczne
Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych opiekunki dziecięcej. Dział programowy „Informacja o realizacji prac w zawodzie”
wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej.
Dominują metodą powinna być metoda ćwiczeń.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15 osób.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru .
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
29

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
5. Język migowy
5.1. Niesłyszący i język migowy
5.2. Daktylografia
5.3. Ideografia
5.1. Niesłyszący i język migowy
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi
Poziom
wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczn
a
Materiał nauczania
PKZ(Z.a)(23)1 opisać wybrane problemy środowiska niesłyszących; P A − Ogólna problematyka uszkodzeń słuchu – terminologia i dane
liczbowe. Konsekwencje głuchoty w sferze fizycznej, psychicznej,
zawodowej i społecznej.
− Osoby niesłyszące w odbiorze społecznym – mity i fakty. Tożsamość
środowiskowa i kulturowa niesłyszących.
− Komunikacja interpersonalna osób niesłyszących – środki
porozumiewania się, rola i znaczenie języka migowego, komunikacja
totalna.
− Werbalne i niewerbalne metody porozumiewania się z
niesłyszącymi. Mowa dźwiękowa, język migowy, język migany,
pismo i inne środki porozumiewania się w praktyce zawodowej
pracownika służby zdrowia.
− Kształcenie osób niesłyszących w Polsce, szkolnictwo specjalne
i kształcenie integracyjne, kształcenie na poziomie
ponadpodstawowym, kierunki kształcenia.
− Niesłyszący jako pracownik niepełnosprawny – możliwości
zatrudniania.
− Ochrona zdrowia niesłyszących. Niesłyszący, jako pacjent.
− Środki techniczne stosowane w leczeniu, rehabilitacji, kształceniu
i zatrudnianiu osób z uszkodzeniami słuchu. Zaopatrzenie i zasady
finansowania środków technicznych.
− Rehabilitacja społeczna – działalność organizacji pozarządowych,
uczestnictwo w kulturze, sport niesłyszących, duszpasterstwo
PKZ(Z.a)(23)2 wymienić potrzeby osób niesłyszących ze szczególnym
uwzględnieniem komunikowania się;
P A
PKZ(Z.a)(23)3 wyjaśnić pojęcia z zakresu języka migowego; P B
PKZ(Z.a)(23)4 scharakteryzować sposoby komunikacji z osobami niesłyszącymi. PP C
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
30

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
5.1. Niesłyszący i język migowy
niesłyszących.
− Działalność Polskiego Związku Głuchych oraz współpraca jego
organów ze służbami społecznymi samorządów lokalnych i innych
instytucji w zakresie rozwiązywania problemów osób niesłyszących.
Planowane zadania (ćwiczenia)
Określenie sposobów komunikowania się osób niesłyszących.
Na podstawie sporządzonych notatek dokonaj klasyfikacji metod i środków komunikacji pomiędzy osobami niesłyszącymi oraz osób niesłyszących z osobami słyszącymi. Dokonaj samooceny w
oparciu o porównanie odpowiedzi z kluczem nauczycielskim.
Wybór sposobu komunikowania się osoby słyszącej z osobą niesłyszącą.
Zadaniem ucznia jest dokonanie wyboru środków i metod komunikacji w zależności od poziomu kompetencji językowych i możliwości technicznych, aby nawiązać konwersację z osobą
niesłyszącą o określonym stanie sprawności.
W oparciu o załączony kwestionariusz wywiadu opisujący osobę niesłyszącą wykonaj analizę przypadku i zaproponuj formę prowadzenia rozmowy z tą osobą. Dokonaj samooceny w Karcie
samooceny ucznia.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia prowadzone w klasie wyposażonej w sprzęt audiowizualny. Po zapoznaniu się z treściami nauczania oraz obejrzeniu filmu prezentującego możliwości w zakresie komunikowania się
osób niesłyszących, uczeń dokonuje realizacji zadań ćwiczeniowych.
Aby zapewnić odpowiedni poziom kształcenia w zakresie języka migowego, zajęcia mogą być prowadzone przez osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie metodyki nauczania języka
migowego i posiadają ważny certyfikat CEJM przy ZG PZG. Jest to związane ze specyfiką języka migowego, który różny jest od innych języków poprzez kinestetyczny charakter.
Środki dydaktyczne
− Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny ucznia, karty pracy ucznia.
− Filmy i prezentacje multimedialne o tematyce z zakresu języka migowego i niepełnosprawności słuchowej.
− Świdziński M., Gałkowski T. [red.] Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących. UW, PKA, Warszawa 2003.
− Szczepankowski B.: Niesłyszący – głusi – głuchoniemi: wyrównywanie szans. WSiP, Warszawa, 1999.
− B. Szczepankowski, D. Koncewicz: Język migowy w terapii, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi, Łódź 2008.
− Otwarte drzwi – podręcznik multimedialny do nauki języka migowego, PZG O/Łódź 2003.
Zalecane metody dydaktyczne
− Wykład konwersatoryjny,
− opis,
− wyjaśnienie.
Formy organizacyjne
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
31

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
5.1. Niesłyszący i język migowy
Zajęcia z zakresu języka migowego powinny mieć formę grupową. Grupa nie powinna przekraczać 16 osób między innymi dlatego, że układ sali do prowadzenia zajęć z tego przedmiotu ma
formę audytorium siedzącego na wycinku koła (półkole) tak, aby nauczyciel był dobrze widoczny przez wszystkich uczniów i miał łatwy dostęp do każdego ucznia.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru z zakresu teorii języka migowego i niepełnosprawności słuchowe.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
5.2. Daktylografia
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi
Poziom
wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
PKZ(Z.a)(23)5 odczytać znaki polskiego alfabetu palcowego oraz liczebników
głównych i porządkowych;
P B
− Prawidła przekazywania alfabetu palcowego. Ćwiczenia
usprawniające palce i nadgarstki. Znaki liter A, L, I, B, R, W, E,
Y.
− Znaki liter C, P, O, S, T, M, N, U.
− Znaki liter K, G, F, Z, D, H, J, Ł.
− Znaki liter i digrafów Ą, Ę, Ć, Ó, Ś, Ń, Ź, Ż, CH, CZ, SZ,
RZ, X.
− Prawidła przekazywania liczebników głównych i ich
znaki od 1 do 999. Znaki liczebników głównych tysiąc, milion i
zero. Znaki liczebników porządkowych. Znak %.
PKZ(Z.a)(23)6 posługiwać się czynnie polskim alfabetem palcowym oraz liczebnikami
głównymi i porządkowymi.
PP D
Planowane zadania (ćwiczenia)
Odczytywanie i przekazywanie komunikatów w zakresie daktylografii.
Zadaniem ucznia jest odczytywanie i przekazywanie komunikatów w oparciu o polski alfabet palcowy i znaki liczb.
Opis pracy: Uczniowie zajmują miejsca w zespołach 3-4-osobowych tak, aby siedzieli naprzeciw siebie. Jeden z uczniów przekazuje bez artykulacji alfabetem palcowym wyrazy lub liczby
zapisane na karcie ćwiczeń, a pozostali członkowie zespołu starają się odczytać nadawany komunikat. Po odczytaniu wszyscy w zespole powtarzają przekaz migowy jednocześnie artykułując.
Uczniowie dokonują samooceny w Karcie samooceny ucznia w oparciu o ilość prawidłowych odczytów i bezbłędnych przekazów.
Autoprezentacja/dane personalne
Zadanie ucznia polega na płynnym przekazaniu swoich danych personalnych, adresu i nr telefonu kontaktowego.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
32

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
5.2. Daktylografia
Opis pracy: Uczniowie zapisują na kartce papieru swoje dane osobowe, takie jak: imię i nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania, kod pocztowy i nr telefonu komórkowego, a następnie w
parach ćwiczą przekazywanie tych informacji między sobą danych własnych i współćwiczącego. Następnie prezentują je na forum grupy bez korzystania z karty ćwiczenia. Ocena wykonania
ćwiczenia opiera się o liczbę popełnionych błędów.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia prowadzone w klasie wyposażonej w sprzęt audiowizualny. Wprowadzanie nowych znaków łączy się z wysłuchaniem instrukcji ze strony nauczyciela, obserwacją wykonania znaku,
odtworzeniem znaku, korektą ewentualnych błędów oraz przećwiczeniem odczytu i przekazu znaku w wyrazach wyświetlanych na ekranie. Za każdym razem blok nowych znaków jest ćwiczony
przez miganie każdego ucznia przed grupą. Ćwiczenia konwersatoryjne prowadzone w zespołach 3-4-osobowych dają możliwość większej liczby ćwiczeń na odczytywanie.
Aby zapewnić odpowiedni poziom kształcenia w zakresie języka migowego, zajęcia z tego przedmiotu mogą być prowadzone przez osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie metodyki
nauczania języka migowego i posiadają ważny certyfikat CEJM przy ZG PZG. Jest to związane ze specyfiką języka migowego, który różny jest od innych języków poprzez kinestetyczny charakter.
Środki dydaktyczne
− Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny ucznia, karty pracy ucznia.
− Filmy i prezentacje multimedialne z zakresu daktylografii.
− Hendzel J. K.: Słownik polskiego języka miganego. OFFER, Olsztyn 1995.
− Świdziński M., Gałkowski T. [red.] Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących. UW, PKA, Warszawa 2003.
− Szczepankowski B.: Niesłyszący – głusi – głuchoniemi: wyrównywanie szans. WSiP Warszawa, 1999.
− B. Szczepankowski, D. Koncewicz: Język migowy w terapii, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi, Łódź 2008.
− Otwarte drzwi – podręcznik multimedialny do nauki języka migowego, PZG O/Łódź 2003.
Zalecane metody dydaktyczne
− Instruktaż,
− pokaz,
− ćwiczenie.
Formy organizacyjne
Zajęcia z zakresu języka migowego powinny mieć formę grupową. Grupa nie powinna przekraczać 16 osób między innymi dlatego, że układ sali do prowadzenia zajęć z tego przedmiotu ma
formę audytorium siedzącego na wycinku koła (półkole) tak, aby nauczyciel był dobrze widoczny przez wszystkich uczniów i miał łatwy dostęp do każdego ucznia.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego w formie dyktanda migowego oraz praktycznych zadań migowych.
Formy indywidualizacji pracy uczniów
W przypadku uczniów, którzy mają problemy z koordynacją wzrokowo – ruchową, bądź z percepcją i odtwarzaniem znaków migowych, należy prowadzić zajęcia w formie indywidualnej, tj. gdy
są prowadzone ćwiczenia w 3-4-osobowych podgrupach nauczyciel prowadzi zajęcia ćwiczeniowe z wybranym uczniem. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, to powtarza je wielokrotnie z
poszczególnymi uczniami, jednak nie zaniedbując kontroli działań pozostałych uczniów.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
33

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
5.3. Ideografia
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
PKZ(Z.a)(23)7 odczytać i zaprezentować 300 podstawowych znaków pojęciowych
języka migowego;
P B
− Celem zajęć dydaktycznych z ideografii jest poznanie przez
uczniów 300 znaków pojęciowych języka migowego i
posługiwanie się nimi w sposób zgodny z zasadami systemu
językowo – migowego.
− Treści kształcenia, czyli słownictwo są zgodne z kierunkiem
kształcenia.
− Znaki wprowadzane są w 24 jednostkach zajęć
dydaktycznych i utrwalane w 12 jednostkach ćwiczeniowych
w formie konwersatorium migowego.
PKZ(Z.a)(23)8 przekazać 300 podstawowych znaków pojęciowych języka
migowego zgodnie z zasadami systemu językowo – migowego w formie
uproszczonej.
PP D
Planowane zadania (ćwiczenia)
Odczytywanie i przekazywanie komunikatów w zakresie ideografii.
Zadaniem ucznia jest odczytywanie i przekazywanie komunikatów w oparciu o znaki pojęciowe języka migowego, polski alfabet palcowy i znaki liczb przekazywane w uproszczonej formie
systemu językowo – migowego.
Uczniowie zajmują miejsca w zespołach 3-4-osobowych tak, aby siedzieli naprzeciw siebie. Jeden z uczniów przekazuje bez artykulacji zdania zapisane na karcie ćwiczeń, a pozostali członkowie
zespołu starają się odczytać nadawany komunikat. Po odczytaniu wszyscy w zespole powtarzają przekaz migowy jednocześnie artykułując. Uczniowie dokonują samooceny w Karcie samooceny
ucznia w oparciu o ilość prawidłowych odczytów i bezbłędnych przekazów.
Uczniowie otrzymują karty ćwiczeń z zawartością 10 zdań związanych z tematyką bieżących zajęć. Po samodzielnym opracowaniu materiału prezentują go przed grupą. Ocena wykonania
ćwiczenia opiera się o liczbę bezbłędnie przekazanych zdań.
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia prowadzone w klasie wyposażonej w sprzęt audiowizualny. Wprowadzanie nowych znaków łączy się z wysłuchaniem instrukcji ze strony nauczyciela, obserwacją wykonania znaku,
odtworzeniem znaku, korektą ewentualnych błędów oraz przećwiczeniem odczytu i przekazu znaku w zdaniach wyświetlanych na ekranie. Za każdym razem blok nowych znaków jest ćwiczony
poprzez miganie każdego ucznia przed grupą. Ćwiczenia konwersatoryjne prowadzone w zespołach 3-4-osobowych dają możliwość większej liczby ćwiczeń na odczytywanie.
Aby zapewnić odpowiedni poziom kształcenia w zakresie języka migowego, zajęcia z tego przedmiotu mogą być prowadzone przez osoby, które ukończyły szkolenia w zakresie metodyki
nauczania języka migowego i posiadają ważny certyfikat CEJM przy ZG PZG. Jest to związane ze specyfiką języka migowego, który różny jest od innych języków poprzez kinestetyczny charakter.
Środki dydaktyczne
− Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny ucznia, karty pracy ucznia.
− Filmy i prezentacje multimedialne z zakresu ideografii.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
34

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
5.3. Ideografia
− Hendzel J. K.: Słownik polskiego języka miganego. OFFER, Olsztyn 1995.
− Świdziński M., Gałkowski T. [red.] Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących. UW, PKA, Warszawa 2003.
− Szczepankowski B.: Niesłyszący – głusi – głuchoniemi: wyrównywanie szans. WSiP Warszawa, 1999.
− B. Szczepankowski, D. Koncewicz: Język migowy w terapii, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi, Łódź 2008.
− Otwarte drzwi – podręcznik multimedialny do nauki języka migowego, PZG O/Łódź 2003.
Zalecane metody dydaktyczne
− Instruktaż,
− pokaz,
− ćwiczenie.
Formy organizacyjne
Zajęcia z zakresu języka migowego powinny mieć formę grupową. Grupa nie powinna przekraczać 16 osób między innymi dlatego, że układ sali do prowadzenia zajęć z tego przedmiotu ma
formę audytorium siedzącego na wycinku koła (półkole) tak, aby nauczyciel był dobrze widoczny przez wszystkich uczniów i miał łatwy dostęp do każdego ucznia.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego w formie dyktanda migowego oraz praktycznych zadań migowych.
Formy indywidualizacji pracy uczniów
W przypadku uczniów, którzy mają problemy z koordynacją wzrokowo – ruchową bądź z percepcją i odtwarzaniem znaków migowych, należy prowadzić zajęcia w formie indywidualnej, tj. gdy
są prowadzone ćwiczenia w 3-4-osobowych podgrupach, nauczyciel prowadzi zajęcia ćwiczeniowe z wybranym uczniem. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, to powtarza je wielokrotnie z
poszczególnymi uczniami, jednak nie zaniedbując kontroli działań pozostałych uczniów.
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
35

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
6. Teoretyczne podstawy pielęgnowania i wychowania dziecka
6.1. Teoretyczne podstawy pielęgnowania dziecka zdrowego, dziecka chorego oraz dziecka niepełnosprawnego
6.2. Teoretyczne podstawy wychowania dziecka
6.3. Zasady BHP opiece nad dzieckiem
6.1. Teoretyczne podstawy pielęgnowania dziecka zdrowego, dziecka chorego oraz dziecka niepełnosprawnego
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po realizacji zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
Z.11.1(2)1 rozpoznać i określić potrzeby dziecka zdrowego; P B − Funkcjonowanie organizmu dziecka zdrowego.
− Zasady pielęgnowania dzieci zdrowych.
− Dziecko krzywdzone.
− Podstawy żywienia niemowląt i małych dzieci.
− Choroby wieku dziecięcego.
− Pielęgnowanie dziecka chorego.
− Opieka i rewalidacja dziecka niepełnosprawnego.
Z.11.1(2)2 wskazać związek między zaspokajaniem potrzeb a rozwojem dziecka; P D
Z.11.1(5)1 przedstawić metody profilaktyki próchnicy i schorzeń wieku dziecięcego; P B
Z.11.1(5)2 dobrać metody profilaktyki próchnicy i schorzeń wieku dziecięcego
uwzględniając wiek dziecka i jego rozwój psychofizyczny;
P C
Z.11.1(5)3 zaplanować działania profilaktyczne próchnicy i schorzeń wieku
dziecięcego;
P D
Z.11.1(9)1 wyjaśnić pojęcie dziecka krzywdzonego; P B
Z.11.1(9)2 scharakteryzować symptomy krzywdzenia dziecka; P C
Z.11.1(9)3 wskazać sposoby rozpoznawania symptomów krzywdzenia dziecka; P C
Z.11.1(9)4 omówić procedury postępowania w przypadku rozpoznania
symptomów krzywdzenia dziecka;
P B
Z.11.1(11)1 wymienić niezbędne składniki pokarmowe jadłospisu; P B
Z.11.1(11)2 określić normy poszczególnych składników pokarmowych w jadłospisie
dziecka;
P B
Z.11.1(11)3 zaprojektować jadłospis dziecka z uwzględnieniem zawartości
niezbędnych składników pokarmowych;
P D
Z.11.1(11)4 przeanalizować jadłospisy pod kątem zawartości składników
pokarmowych;
P C
Z.11.1(13)1 rozróżnić rodzaje dokumentacji pielęgnacyjnej dziecka zdrowego; P B
Z.11.1(13)2 opracować dokumentację pielęgnacyjną dziecka zdrowego; P C
Z.11.2(2)1 wymienić potrzeby dziecka chorego; P A
Z.11.2(2)2 zidentyfikować potrzeby dziecka chorego; P C
Z.11.2(2)3 określić potrzeby dziecka niepełnosprawnego w zależności od rodzaju P C
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
36

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
6.1. Teoretyczne podstawy pielęgnowania dziecka zdrowego, dziecka chorego oraz dziecka niepełnosprawnego
dysfunkcji;
Z.11.2(2)2 zidentyfikować potrzeby dziecka niepełnosprawnego; P C
Z.11.2(6)1 wskazać przyczyny chorób wieku dziecięcego; P B
Z.11.2(6)2 scharakteryzować objawy kliniczne chorób wieku dziecięcego; P C
Z.11.2(6)3 rozróżnić objawy kliniczne chorób wieku dziecięcego ; P C
Z.11.2(6)4 omówić metody leczenia chorób wieku dziecięcego ; PP C
Z.11.2(6)5 wyjaśnić metody zapobiegania chorobom wieku dziecięcego; P B
Z.11.2(10)1 zdefiniować pojęcie niepełnosprawności; P A
Z.11.2(10)2 scharakteryzować rodzaje niepełnosprawności; P C
Z.11.2(10)3 zdefiniować pojęcie rehabilitacji; P A
Z.11.2(10)4 rozróżnić metody rehabilitacji. P B
Planowane zadania (ćwiczenia)
1. Opracowanie arkusza obserwacji dziecka chorego.
2. Opracowanie arkusza obserwacji dziecka niepełnosprawnego.
3. Opracowanie na podstawie opisu przypadku planu opieki nad dzieckiem chorym.
4. Opracowanie na podstawie opisu przypadku planu opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym.
5. Przygotowanie zestawów do pielęgnacji dziecka chorego oraz rewalidacji dziecka niepełnosprawnego.
6. Opracowanie jadłospisu dla niemowlęcia i małego dziecka.
Planowane zadania mają na celu wypracowanie modelu opieki i pielęgnacji dziecka z rozróżnieniem specyfiki pracy w stosunku do dziecka zdrowego, chorego oraz niepełnosprawnego. Istotą
jest opracowanie metod pracy z dzieckiem w zależności od jego choroby, jak również dysfunkcji. Ocenie podlega wiedza teoretyczna z zakresu zasad pielęgnacji, pojęcia choroby,
charakterystyki niepełnosprawności i jej rodzajów.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni pielęgnowania dziecka, wyposażonej w pomoce dydaktyczne do promowania zdrowia, biblioteczkę tematyczną wyposażoną
w literaturę przedmiotową, czasopisma, albumy i filmy dotyczące anatomii i fizjologii oraz pielęgnowania dziecka i schorzeń wieku dziecięcego.
Środki dydaktyczne
fantom noworodka i niemowlęcia, stolik do przewijania, stolik zabiegowy, środki, materiały i sprzęt do pielęgnacji dziecka, łóżeczka dla noworodków i niemowląt, wanienka, waga niemowlęca,
sprzęt i przybory do karmienia dziecka
Zalecane metody dydaktyczne
Metody podające i aktywizujące, z przewagą metod aktywizujących, umożliwiających słuchaczom osiągnięcie efektów kształcenia – prezentacja, pogadanka, dyskusja dydaktyczna, pokaz z
omówieniem, metoda przypadków, ćwiczenia.
Formy organizacyjne
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
37

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
6.1. Teoretyczne podstawy pielęgnowania dziecka zdrowego, dziecka chorego oraz dziecka niepełnosprawnego
Zajęcia prowadzone w grupach ćwiczeniowych 8 -10-osobowych.
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Test wielokrotnego wyboru, sprawdzian praktyczny z zakresu pielęgnacji dziecka zdrowego, chorego i niepełnosprawnego
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
6.2. Teoretyczne podstawy wychowania dziecka
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po realizacji zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
Z.11.3(5)1 rozróżnić utwory literatury dziecięcej pod względem treści
wychowawczych, stopnia abstrakcyjności języka, poziomu trudności ortofonicznych
i dykcyjnych;
P C
− Pojęcie osobowości, składniki i czynniki osobowości
(temperament, inteligencja, zdolności, postawy,
zainteresowania, obraz samego siebie, tożsamość itd.).
− Teoria Wielkiej Piątki w analizie funkcjonowania
człowieka.
− Czynniki wpływające na kształtowanie się osobowości
dziecka oraz jego zachowanie.
− Postawy rodzicielskie i opiekuńcze i ich skutki dla
rozwoju dziecka.
− Rozwój samodzielności dziecka - etapy, zakres,
uwarunkowania.
− Adaptacja dziecka do nowego środowiska - przebieg i
uwarunkowania.
− Choroba sieroca - istota, przyczyny, przejawy, fazy,
skutki, zapobieganie.
− Zaburzenia rozwojowe dziecka - rodzaje, ich przyczyny,
symptomy i skutki.
− Problemy wychowawcze.
Z.11.3(5)2 dokonać korelacji pomiędzy poziomem trudności utworu a sferą
najbliższego rozwoju dziecka;
PP D
Z.11.3(8)1 określić czynniki wpływające na kształtowanie osobowości człowieka; P C
Z.11.3(8)2 scharakteryzować czynniki wpływające na zachowanie dziecka; P B
Z.11.3(11)1 wymienić metody wpływające na rozwój samodzielności dziecka; P A
Z.11.3(11)2 określić postawy wzmacniające samodzielność dziecka; P C
Z.11.3(13)1 scharakteryzować rodzaje i etapy adaptacji dziecka do nowych
warunków;
P B
Z.11.3(13)2 opracować plan adaptacji dziecka; P C
Z.11.3(13)3 określić rodzaj współpracy z opiekunami dziecka w realizacji planu
adaptacji dziecka do nowych warunków;
P C
Z.11.3(15)1 scharakteryzować istotę, przyczyny, przejawy i skutki choroby sierocej; P B
Z.11.3(15)2 określić fazy choroby sierocej; P C
Z.11.3(15)3 zastosować metody zapobiegania powstawaniu i rozwojowi choroby
sierocej;
P C
Z.11.3(16)1 rozróżnić rodzaje zaburzeń rozwojowych; P C
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
38

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
6.2. Teoretyczne podstawy wychowania dziecka
− Zasady i metody wychowawcze.
− Metody stymulujące i wspomagające rozwój dziecka
niepełnosprawnego.
− Planowanie pracy opiekuńczo-wychowawczej
indywidualnej i grupowej.
Z.11.3(16)2 scharakteryzować przyczyny, symptomy i skutki zaburzeń rozwojowych; P C
Z.11.3(16)3 określić problemy wychowawcze występujące u małego dziecka; P C
Z.11.3(17)1 scharakteryzować metody stymulujące i wspomagające rozwój dziecka
niepełnosprawnego;
P B
Z.11.3(17)2 wykorzystać elementy specjalistycznych metod w pracy z dzieckiem
niepełnosprawnym i stwarzającym problemy wychowawcze;
PP
C
Z.11.3(18)1 zaprojektować plan indywidualnej pracy w zakresie zajęć
wyrównawczych;
P C
Z.11.3(18)2 opracować konspekt indywidualnych zajęć wyrównawczych; P C
Z.11.3(18)3 rozróżnić metody pracy wyrównawczej z uwzględnieniem rodzaju
zaburzeń i problemów wychowawczych u dziecka.
P D
Planowane zadania (ćwiczenia)
1. Analiza osobowości człowieka na podstawie testów.
2. Analiza zasad i metod wychowawczych.
3. Opracowywanie planów, harmonogramów i konspektów pracy indywidualnej i grupowej z dziećmi.
4. Symulowanie sytuacji wychowawczych.
Planowane zadanie może mieć charakter praktyczny. Może ono polegać na opracowaniu konspektu pracy indywidualnej lub grupowej z dzieckiem, np. z trudnościami wychowawczymi. Ocenie
podlega pomysłowość w doborze metod pozwalających wypracować nowy model wychowawczy z dzieckiem, umiejętność rozwiązywania problemów, współpraca w grupie, radzenie sobie ze
stresem.
Warunki osiągnięcia efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne
Zajęcia edukacyjne realizowane są w pracowni wychowania dziecka wyposażoną w biblioteczkę z literaturą dla dzieci, biblioteczkę tematyczną wyposażoną w literaturę przedmiotową,
czasopisma, albumy, filmy dydaktyczne dotyczące wychowania dziecka, psychologii, pedagogiki, defektologii, sprzęt audiowizualny, taki jak: telewizor, odtwarzacz DVD, odtwarzacz video,
rzutnik pisma; ekran biały, komputer z pakietem programów biurowych, projektor multimedialny.
Środki dydaktyczne
tablica i arkusze flip-chart, mazaki, filmy dydaktyczne, rzutnik multimedialny, karty ćwiczeń (xero), opisy przypadków.
Zalecane metody dydaktyczne
wykład, metoda warsztatowa, ćwiczenia, praca z tekstem, metoda inscenizacji, analiza materiału filmowego, metoda projektowania.
Formy organizacyjne
Praca w grupach 10-15-osobowych w klasopracowni. Konieczne są również wyjścia do placówek opieki nad dziećmi (żłobki, przedszkola, domy małego dziecka, ośrodki dla dzieci
niepełnosprawnych itp.).
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
39

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
6.2. Teoretyczne podstawy wychowania dziecka
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia
Wiedza i umiejętności ucznia powinny być sprawdzane w formie sprawdzianów pisemnych, odpowiedzi ustnych, referatów i prezentacji sporządzonych przez ucznia. Powinna być także brana
pod uwagę aktywność ucznia na zajęciach, kreatywne i analityczne myślenie, zaangażowanie w wykonywane zadania.
Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,
− dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.
6.3. Zasady BHP w opiece z dzieckiem
Uszczegółowione efekty kształcenia
Uczeń po realizacji zajęć potrafi
Poziom wymagań
programowych
Kategoria
taksonomiczna
Materiał nauczania
BHP(1)1 scharakteryzować cele i zadania higieny; P B − Higiena i jej działy.
− Czynniki środowiska naturalnego wpływające na
funkcjonowanie człowieka.
− Zagrożenia środowiskowe wynikające z aktywności
człowieka.
− Akty prawne regulujące warunki bhp, ochronę p/poż i
ochronę środowiska w Polsce.
− Organy nadzoru nad warunkami bhp, p/poż, stanem
środowiska.
− Ochrona pracownika przed zagrożeniami w pracy.
− Ergonomia w pracy w myśl przepisów prawa i
organizacji pracy.
− Zagrożenia w środowisku pracy, klasyfikacja i grupy
zagrożeń.
− Postępowanie w sytuacjach zagrożenia życia, zdrowia,
katastrof i pożarów.
− Profilaktyka sytuacji nagłych w środowisku pracy.
BHP(1)2 scharakteryzować podstawowe zasady higieny osobistej; P B
BHP(1)3zdefiniować cele ergonomii; P A
BHP(1)4 wymienić akty prawne i zinterpretować treści w nich zawarte regulujące
bezpieczeństwo i higienę pracy, ochronę przeciwpożarową, ochronę środowiska;
P C
BHP(1)5 określić źródła zanieczyszczeń poszczególnych elementów środowiska; P B
BHP(1)6 scharakteryzować system prawny i organizacyjny ochrony pracy w Polsce; P B
BHP(2)1 skorzystać z Polskich Norm określających wymagania bezpieczeństwa
pracy i ergonomii w kształtowaniu warunków pracy;
PP C
BHP(2)2 określić zadania poszczególnych organów pełniących nadzór nad
warunkami pracy;
P B
BHP(2)3 wskazać sposoby realizacji nakazów i zarządzeń organów nadzoru i
kontroli warunków pracy (Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji
Sanitarnej) dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy;
PP D
BHP(2)4 omówić podstawowe przepisy prawne w zakresie ochrony środowiska; P B
BHP(2)5 scharakteryzować zadania, uprawnienia i kompetencje instytucji oraz
służb działających w zakresie ochrony pracy, ochrony ppoż. i ochrony środowiska
w Polsce;
P B
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
40

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
`
6.3. Zasady BHP w opiece z dzieckiem
BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie
bezpieczeństwa ppoż. i BHP;
P C
BHP(3)2 rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa ppoż. i BHP; P B
BHP(3)3 zastosować się do Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego w zakładzie
opiekuńczo-wychowawczym;
P C
BHP(3)4 rozróżnić znaki ochrony przeciwpożarowej i znaki ewakuacyjne oraz
piktogramy bhp;
P C
BHP(3)5 wymienić rodzaje badań i szkoleń pracowniczych; P A
BHP(4)1 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz
mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych w zakładzie
opiekuńczo-wychowawczym;
P C
BHP(4)2 sklasyfikować zagrożenia związane z wykonywaniem pracy; P B
BHP(4)3 scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom pożaru, awarii,
itp.;
P C
BHP(4)4 określić sposób powiadamiania, przekazywania informacji i
współdziałania z PSP oraz innymi służbami ratowniczymi;
P C
BHP(5)1 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy ; P C
BHP(5)2 przewidzieć możliwości rozprzestrzeniania się pożaru, substancji
szkodliwych dla ludzi;
PP D
BHP(5)3 określić sposoby postępowania podczas pożaru, awarii, wypadku,
katastrofy;
P C
BHP(6)1 zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka związane z
wykonywaniem pracy opiekunki dziecięcej;
P B
BHP(6)2 dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na
organizm człowieka;
P C
BHP(6)3 ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu
pracy;
P C
BHP(9)1 rozróżnić przepisy BHP, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
podczas wykonywania zadań zawodowych;
P C
BHP(9)2 zastosować przepisy BHP, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska podczas wykonywanych zadań zawodowych;
P C
Program nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca 325905 o strukturze przedmiotowej
41