1

1. I. PRAWO LOTNICZE
szkolenie dla operatorów BSP
VLOS < 5kg
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 1

2. Podstawy prawne:
• Ustawa z dn. 03.07.2002 r. - Prawo lotnicze
• Rozporządzenie tzw „wyłączające” z dnia 3 lipca 2019 r. ws.
ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Transportu,
Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie wyłączenia
zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do
niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia
warunków i wymagań dotyczących używania tych statków wraz z
załącznikami:
6 – loty VLOS rekreacyjne lub sportowe
6a – loty VLOS inne niż rekreacyjne lub sportowe
6b – loty BVLOS
• Rozporządzenie ws. badań lotniczo – lekarskich (MTBiGM z dn.
27.05.2013)
• Rozporządzenie ws. Świadectw Kwalifikacji (MTBiGM z dn.
03.06.2013)
• Kodeks Karny
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 2

3. Podstawy prawne:
Inne akty prawne ważne dla realizacji operacji lotniczych:
• Prawo geodezyjne i kartograficzne – Ustawa z dnia 17 maja
1989 r
• Prawo atomowe - Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r.
• Ustawa o ochronie osób i mienia - z dnia 22 sierpnia 1997 r.
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 3

4. Prawo lotnicze
Art. 126
1. W polskiej przestrzeni powietrznej mogą być
wykonywane loty bezzałogowych statków powietrznych.
5. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z
Ministrem Obrony Narodowej określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy sposób i warunki
wykonywania lotów przez bezzałogowe statki powietrzne w
polskiej przestrzeni powietrznej oraz procedury współpracy
operatorów tych statków z instytucjami zapewniającymi
służby ruchu lotniczego, uwzględniając zasady bezpiecznego
korzystania z przestrzeni powietrznej.
Załączniki 6, 6a, 6b rozporządzenia wyłączającego
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 4

5. Prawo lotnicze:
Art. 126 a
BSP / model latający, może zostać zniszczony, unieruchomiony albo nad jego lotem
może zostać przejęta kontrola, w przypadku gdy lot:
a) zagraża życiu lub zdrowiu osoby,
b) stwarza zagrożenie dla chronionych obiektów, urządzeń lub obszarów,
c) zakłóca przebieg imprezy masowej albo zagraża bezpieczeństwu jej uczestników,
d) stwarza uzasadnione podejrzenie, że może zostać użyty jako środek ataku
terrorystycznego;
2) bezzałogowy statek powietrzny wykonuje lot w przestrzeni powietrznej w części,
w której wprowadzono ograniczenia lotów albo znajdującej się nad terytorium RP, w
której lot jest zakazany od poziomu terenu do określonej wysokości.
Do ww działania uprawnieni są:
1) w pktach a, b i d –uprawnieni funkcjonariusze Policji, SG, SOP, ABW, AW, CBA,
SKW, SWW, SCS, SW, strażnicy Straży Marszałkowskiej, żołnierze ŻW i SZRP oraz
pracownicy SUFO,
2) w pkcie c –uprawnieni funkcjonariusze Policji, SG, SOP, ABW, SKW, żołnierze ŻW
oraz pracownicy SUFO,
3) pkt 2 –uprawnieni żołnierze SZRP– na zasadach określonych w odrębnych
przepisach.
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 5

6. Prawo lotnicze:
Art. 94
1. Do wykonywania lotów (…) są uprawnieni
wyłącznie członkowie personelu lotniczego (…)
2. Członkiem personelu lotniczego jest osoba która
posiada (…) świadectwo kwalifikacji (ŚK) i jest
wpisana do odpowiedniego rejestru
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 6

7. Prawo lotnicze: Świadectwo kwalifikacji
Art. 95
1. ŚK to dokument potwierdzający posiadanie
określonych kwalifikacji i upoważniający do
wykonywania określonych czynności lotniczych
2. ŚK są wydawane dla:
5a) operatora BSP używanego w celach innych
niż rekreacyjne lub sportowe
6. Operator BSP używanego w celach innych niż
rekreacyjne lub sportowe
musi mieć ukończone 18 lat
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 7

8. Prawo lotnicze Zawieszenie ŚK
Art. 100
ŚK można cofnąć lub zawiesić, gdy:
- zostały uzyskane na podstawie fałszywych
dokumentów;
- utracił kwalifikacje do wykonywania czynności
lotniczych (np. wygasły badania lotniczo-lekarskie, lub
uprawnienia wpisane do ŚK)
- lata w sposób zagrażający bezpieczeństwu ruchu
lotniczego (np. w CTR, lub nie ustępuje
pierwszeństwa)
- lata pod wpływem alkoholu bądź środków
odurzających
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 8

9. Prawo lotnicze Badania lekarskie
Rozporządzenie ws badań lotniczo-lekarskich
Art. 105 – sprawność psychiczną i fizyczną sprawdza
się podczas badań lotniczo – lekarskich;
- Badania wykonują lekarze orzecznicy uprawnieni
do wykonywania badań L-L (wykaz na stronie ULC)
- wydawane są na:
- 5 lat dla osób poniżej 40 roku życia;
- 2 lata dla osób powyżej 40 roku życia;
W przypadku VLOS<5kg badania nie są wymagane.
Wystarczy złożenie oświadczenia o braku
przeciwwskazań do wykonywania lotów VLOS
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 9

10. Prawo lotnicze odpowiedzialność cywilna
Art. 207
Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez BSP
ZAWSZE PONOSI JEGO OPERATOR
… i dlatego …
Art. 209 – należy posiadać ubezpieczenie OC
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 10

11. Prawo lotnicze odpowiedzialność karna
Art. 211
kto lata niesprawnym BSP lub bez ŚK lub mimo utraty
sprawności fizycznej i psychicznej (brak badań L-L,
latanie pod wpływem)
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub
pozbawienia wolności do roku
Art. 212
kto narusza przepisy ruchu lotniczego w obszarze
odbywania lotu
podlega karze pozbawienia wolności do lat 5
kto działa nieumyślnie
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub
pozbawienia wolności do roku2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 11

12. Kodeks karny odpowiedzialność karna
Art. 173 par. 1
Kto sprowadza katastrofę w ruchu (…) powietrznym
zagrażającym życiu lub zdrowiu wielu osób lub mienia w
wielkich rozmiarach
kara pozbawienia wolności od roku do lat 10
Art. 174 par. 1
Kto sprowadza niebezpieczeństwo katastrofy (…)
kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8
Art. 177 par. 1
kto choćby nieumyślnie naruszy zasady bezpieczeństwa i
spowoduje wypadek w którym ucierpiała inna osoba
kara pozbawienia wolności do lat 32020-07-16 PRAWO LOTNICZE 12

13. Świadectwa kwalifikacji
- podstawa prawna – Prawo lotnicze art. 95
- obowiązkowo w celach innych niż rekreacyjne i sportowe;
- dla osób które ukończyły 18 lat;
- badania lotniczo-lekarskie
- wydawane bezterminowo;
- uprawnienia podstawowe na 5 lat
- uprawnienia dodatkowe na 3 lata
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 13

14. Świadectwa kwalifikacji
Uprawnienia podstawowe (wydawane na 5 lat):
- VLOS – visual line of sight (w zasięgu wzroku)
- BVLOS – beyond visual line of sight (poza zasięgiem wzroku)
Uprawnienia dodatkowe (wydawane na 3 lata):
- INS - instruktor
- kategorie statku powietrznego:
MR – wielowirnikowiec, multirotor
A – samolot
As – aerostat
H – śmigłowiec
kategorie wagowe (<5kg, <25kg, <150kg)
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 14

15. Świadectwa kwalifikacji
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 15

16. Organizacje lotnicze i ich funkcje:
ULC – Urząd Lotnictwa Cywilnego. Organ administracji
rządowej sprawujący szeroko rozumiany nadzór nad
lotnictwem cywilnym.
• Do zadań ULC należy:
-nadzór nad eksploatacją statków powietrznych oraz
badaniami L-L
-prowadzenie wszelkiego rodzaju rejestrów statków
powietrznych, licencji i ŚK, urządzeń i obiektów
lotniczych, etc.
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 16

17. Organizacje lotnicze i ich funkcje:
PAŻP – Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (ang.
PANSA), zapewnia bezpieczeństwo i płynność ruchu
lotniczego poprzez zarządzanie przestrzenią
powietrzną kraju (tzw. FIR Warszawa). Zadania
realizuje w 3 zakresach:
1. ATFM – zarządzanie przepływem ruchu lotniczego;
2. ASM – zarządzanie przestrzenią powietrzną;
• Funkcjonalność umożliwiająca maksymalnie kompletne
wykorzystanie przestrzeni powietrznej uwzględniając potrzeby
jej użytkowników;
• Odbywa się na 3 poziomach
1. ATS – zapewnienie służby ruchu lotniczego2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 17

18. ASM – zarządzanie przestrzenią powietrzną.
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 18
ASM 1 • Prezes ULC
• Komitet Zarządzania PP
• Ośrodek Planowania
Strategicznego PAŻP
Poziom strategiczny
• Planowanie 7 dni – 12 miesięcy do przodu;
• Organ planistyczny
• Współpraca cywilno-wojskowa;
• Organizuje całą pracę związaną z zarządzanie PP;
ASM 2 AMC Polska
(Struktura PAŻP)
Poziom przedtaktyczny
• Planowanie 24h- 6 dni do przodu;
• Zbieranie i analiza zapotrzebowań na elementy PP;
• Rozstrzyganie konfliktów podczas przydziału
elementów PP;
• Decydowanie o współużytkowaniu PP przez kilku
użytkowników;
• Współpraca z SZRP;
• Wydawanie AUP
ASM 3 AMC Polska
Kontroler GAT/OAT
Poziom taktyczny
• Aktywacja/dezaktywacja elementów PP zgodnie z AUP;
• Aktywacja dodatkowych stref;
• Uaktualnianie danych w AUP;
• Monitorowanie przydzielonych struktur PP;

19. Organizacje lotnicze i ich funkcje:
PKBWL – Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych
• niezależna stała komisja działająca przy ministrze transportu;
• bada okoliczności i przyczyny wypadków i incydentów
lotniczych;
• PKBWL nie orzeka o winie, a jedynie wskazuje przyczyny a
ich raporty mają za zadanie polepszyć bezpieczeństwo w
lotnictwie;
• W przypadku wypadku w lotnictwie państwowym
(np. wojskowym) powoływana jest każdorazowo Komisja
Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego
(KBWLLP)
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 19

20. PKBWL - Klasyfikacja zdarzeń lotniczych
Wypadek lotniczy:
- zdarzenie (…) podczas którego:
• ktokolwiek zginął bądź doznał
poważnego obrażenia ciała;
• statek powietrzny został uszkodzony
lub nastąpiło zniszczenie jego konstrukcji;
• statek powietrzny zaginął lub dostęp
do niego lub znajduje się w miejscu niedostępnym;
Poważny incydent lotniczy:
- zdarzenie w którym nieomal doszło do wypadku lotniczego;
Incydent lotniczy:
- zdarzenie inne niż wypadek (…) które ma lub mogłoby mieć wpływ na
bezpieczeństwo eksploatacji statku powietrznego;
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 20

21. Organizacje lotnicze i ich funkcje:
EASA (European Union Aviation Safety Agency) – odpowiada za
zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony środowiska w transporcie
lotniczym w Europie.
JARUS - grupa ekspertów z Narodowych Agencji Lotnictwa
(odpowiedników PAŻP i ULC) której celem jest rekomendowanie
jednolitych rozwiązań technicznych, bezpieczeństwa i operacyjnych w
celu certyfikacji i bezpiecznej integracji BSP z lotnictwem załogowym
w przestrzeni powietrznej i w rejonach lotnisk. JARUS dostarcza
wytyczne agencjom poszczególnych krajów w celu opracowania
własnych wymagań i wyeliminowania duplikacji wysiłku
ICAO (International Civil Aviation Organization) - organizacja ONZ
zajmująca się opracowywaniem i wdrażaniem międzynarodowych
przepisów regulujących bezpieczeństwo żeglugi powietrznej oraz
wspieraniem rozwoju transportu lotniczego.
2020-07-16 PRAWO LOTNICZE 21