κεφάλαιο 2 ενότητα 2

ΛΕΞΕΙΣ
ΝΟΗΜΑ
ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

Λέξεις και νόημα
Ποια η σχέση της λέξης με το πράγμα;
Η λέξη λειτουργεί ως ταμπέλα του πράγματος

Όλυμπος

Λέξεις και νόημα – Πρόβλημα 1
Ποια η ταμπέλα της λέξης δικαιοσύνη;

Μια λέξη μπορεί να οριστεί από άλλες λέξεις,
π.χ. η λέξη «τετράγωνο».
Ορθογώνιο παραλληλόγραμμο που έχει όλες τις
πλευρές του ίσες
Ορισμός;
Ορισμός; Ορισμός;
Ορισμός;
Ορισμός;

Έστω όμως ότι λύθηκαν τα
προηγούμενα
προβλήματα …
Τετράγωνο =
Τι σχέση (= τι κοινό) υπάρχει ανάμεσα στη λέξη ή
τον ορισμό και τα πραγματικά τετράγωνα
που σχεδιάζουμε;

«Βιβλίο» ….
Αυτό που έχω μπροστά μου
Οποιοδήποτε βιβλίο έχω στο σπίτι μου
Οποιοδήποτε βιβλίο έχει ο οποιοσδήποτε
άνθρωπος
Οποιοδήποτε βιβλίο γράφτηκε στο
παρελθόν ή γράφεται τώρα
Οποιοδήποτε βιβλίο θα γραφτεί στο
μέλλον

Βιβλίο  book  livre  libro  Buch 
书籍
Πώς είναι δυνατή αυτή
η καθολικότητα και η εμβέλεια της λέξης
«βιβλίο»;

Βιβλίο
Λέξη
ΒΙΒΛΙΟ
Έννοια
Πράγμα
Διότι υπάρχουν οι έννοιες που
διαμεσολαβούν τη σχέση μεταξύ
των λέξεων και των πραγμάτων

Καθολικές έννοιες
Τι είναι η δικαιοσύνη;
Τι κοινό έχουν όλες οι δίκαιες πράξεις;
ΑΛΛΑ, κάποιες πράξεις είναι πιο δίκαιες από άλλες πράξεις
Μήπως υπάρχει μια ουσία της δικαιοσύνης που
είναι ίδια και στην οποία μετέχουν λιγότερο ή
περισσότερο οι πράξεις μας;

Καθολικές έννοιες - Πλάτων
Αυτή
είναι η
άποψη
του
Πλάτωνα
Ιδέα
Έννοια
Πράγμα

Καθολικές έννοιες - Πλάτων
Καθαρές ουσίες = Ιδέες
1. Υπάρχουν
2. Είναι ανεξάρτητες από τον αισθητό κόσμο
3. Είναι αιώνιες και αμετάβλητες
4. Τις γνωρίζουμε μόνο μέσω του νου, όχι με τις αισθήσεις
Άρα, ο Πλάτων είναι δυιστής = υπάρχουν δύο κόσμοι
Ο αισθητός κόσμος
Ο κόσμος των Ιδεών

Καθολικές έννοιες - Αριστοτέλης
Διαφωνεί με τον Πλάτωνα, διότι
Πώς υπάρχει ένας
τέτοιος κόσμος;
Που βρίσκονται οι Ιδέες;
Πώς σχετίζονται με τα φυσικά αντικείμενα;
Ουσιαστικά, ο Αριστοτέλης κατηγορεί τον Πλάτωνα ότι διπλασιάζει
τις οντότητες χωρίς λόγο.
Δηλαδή, επειδή δεν μπορεί να συσχετίσει τις λέξεις με τα πράγματα,
εισάγει την έννοια της Ιδέας, η οποία υποτίθεται ότι συνδέεται και με τη
λέξη και με το πράγμα.
Όμως αυτή η σύνδεση δεν τεκμαίρεται/αποδεικνύεται από πουθενά.

Καθολικές έννοιες - Αριστοτέλης
Αφού δεν υπάρχουν οι ιδέες,
τότε πως σχετίζονται οι λέξεις με τα πράγματα;
Μέσω των καθόλου = καθολικές έννοιες
Καθολικές έννοιες = Ιδιότητες που προκύπτουν
μετά από νοητική αφαίρεση
Παράδειγμα: Από λευκά αντικείμενα αφαιρώ όλες τις
άλλες ιδιότητες (π.χ. διαστάσεις, βάρος, σχήμα κλπ)
και κρατώ μόνο την ιδιότητα του λευκού χρώματος

Καθολικές έννοιες – Λοκ, Χιουμ
Σκέφτομαι ένα
τρίγωνο
Σχηματίζω μια εικόνα στο
μυαλό μου
Η εικόνα περιέχει μόνο τα χαρακτηριστικά που είναι
κοινά σε όλα τα τρίγωνα

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1 …
Πώς
[(η εικόνα που έχω στο μυαλό μου) = ατομική εικόνα]
εξηγεί τη γενικότητα της καθολικής έννοιας;

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 2 …
 Παραδοχή: Η καθολική έννοια προκύπτει από
αφαίρεση χαρακτηριστικών πραγματικών
αντικειμένων.
 Πώς είναι δυνατή η καθολική έννοια «ευθεία
γραμμή», όταν στη φύση δεν υπάρχουν
απόλυτα ευθείες γραμμές;

Νομιναλισμός - Μεσαίωνας
 Υπάρχουν ΜΟΝΟ τα επιμέρους ατομικά
πράγματα.
 Οι γενικές λέξεις υπάρχουν ΜΟΝΟ ως
ονόματα που οι άνθρωποι δίνουμε στα
πράγματα
 Η θεωρία αυτή ονομάζεται ονοματοκρατία ή
νομιναλισμός (nomen = όνομα)

Νομιναλισμός - Μεσαίωνας
 Ποιοι τα λένε αυτά;
 Ο Βοήθιος, ο Γουίλλιαμ του Όκαμ.
Πότε τα λέγανε αυτά;
 Το Μεσαίωνα.

Νομιναλισμός – Πρόβλημα 1
 Αν ο νομιναλισμός είναι σωστός, τότε πώς
εντάσσουμε ένα αντικείμενο σε μια γενική
κατηγορία;
 Π.χ. πώς το «νερό» (επιμέρους πράγμα)
μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ζεστό» (γενική έννοια);

 Απάντηση
 «Αυτό είναι ένα βιβλίο»
(ένα επιμέρους πράγμα)
(γενική έννοια)
Η αντιστοίχιση του πράγματος με την έννοια γίνεται
στη βάση της ομοιότητας του πράγματος με ένα
δεδομένο βιβλίο που χρησιμοποιούμε ως βασικό
παράδειγμα

 Γενικά, αν δύο πράγματα μοιάζουν σημαίνει
ότι έχουν κάτι κοινό.
 Αυτό το κοινό δεν είναι ατομικό, αφού δεν
αφορά σε ένα πράγμα.
 Άρα, το κοινό είναι γενικό ή καθολικό.

Τελικά το νόημα υπάρχει στη
λέξη; Στο νου; Στην έννοια;
Λέξη
Έννοια
Πράγμα
ΒΙΒΛΙΟ
Βιβλίο

Όμως, χρησιμοποιούμε τη γλώσσα…
 Άρα, μήπως δεν
πρέπει να μας
απασχολεί το νόημα,
αλλά η χρήση των
λέξεων;
Οι λέξεις πρέπει να χρησιμοποιούνται
όπως τα σήματα της τροχαίας ή τα
εργαλεία.
Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν

Νόημα = Χρήση
Οι λέξεις πρέπει να χρησιμοποιούνται
όπως τα σήματα της τροχαίας ή τα
εργαλεία.
Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν

Γλώσσα …
Περίπλοκη
Μετάδοση πληροφοριών
Κοινωνικό φαινόμενο
… αλλά και κάνουμε πράγματα
Υποσχόμαστε
Διατάζουμε
Ευχόμαστε Επιτελεστική
λειτουργία της
γλώσσας

Συνεπώς …
 Το νόημα μιας λέξης
μαθαίνεται
μέσω της παρατήρησης της χρήσης της λέξης
από τους ανθρώπους

Νόημα = Χρήση – Πρόβλημα 1
 Ποιες είναι οι «νόμιμες» χρήσεις;
 (π.χ. άσκηση 2, σελ. 41)

 Πώς είναι δυνατόν δύο διαφορετικές φράσεις
να έχουν το ίδιο νόημα;
 Αν έχουν την ίδια χρήση, τότε γιατί
χρησιμοποιούμε τη μια και όχι την άλλη;
(π.χ. άσκηση 1, σελ. 41, το β)

 Πώς είναι δυνατόν δύο διαφορετικές φράσεις
να έχουν το ίδιο νόημα;
 Ίσως έχουν το ίδιο νόημα όταν μπορούμε να
τις χρησιμοποιήσουμε χωρίς σημαντική
διαφορά.
(άσκηση 1, σελ. 41, το γ και το δ)
 Τι σημαίνει σημαντική διαφορά;
 Ποια διαφορά δεν είναι σημαντική;
 Ποιος το κρίνει αυτό;

Νόημα = Χρήση – Πρόβλημα 4, 5, 6 …
 Πώς είναι δυνατή η μετάφραση από μια
γλώσσα σε μια άλλη;
 Από τη στιγμή που δεν δεχόμαστε τις
καθολικές έννοιες, πώς θα εξηγηθεί η
καθολική διάσταση της χρήσης μιας λέξης;
 Αν πάλι δεχθούμε ότι μια λέξη μπορεί να έχει
πολλές χρήσεις, τότε δεν είναι απροσδιόριστο
το νόημά της;

κεφάλαιο 2 ενότητα 2

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Semelhante a κεφάλαιο 2 ενότητα 2

Semelhante a κεφάλαιο 2 ενότητα 2 (20)

Último

Último (9)

κεφάλαιο 2 ενότητα 2