Joure 1940-1945 (4e ed., 2020)

JOURE, 1940-1945
Een terugblik in beelden en teksten,
vooral van de bevrijding
door de Canadese soldaten
samenstelling: Piet Postma
© 2020 (4e ed.)

In mei 1940 vallen de
Duitsers ons land
binnen en begint voor
ons de Tweede
Wereldoorlog. Het
duurt niet lang voordat
de Duitse soldaten ook
naar Friesland komen
en… naar Joure!

De oorlog heeft ook voor Joure grote gevolgen. Zo wordt bijv.
april 1941 de Tabaksloods van Douwe Egberts gebombardeerd.

Vanwege de oorlog
waren veel
levensmiddelen op de
bon. Er was dus veel
vraag naar bonkaarten.
Vooral ook voor de vele
onderduikers in Joure
en omstreken.
In 1942 vond in Joure
een succevolle
bonkaartenroof plaats.
Distributiekantoor Joure

Douwe Egberts kreeg in de oorlog bijna geen koffie of thee meer, dus moest
er soms uit nood bijv. thee van braambladeren gemaakt worden. Op de foto
een Librawagen die braambladeren lost bij een grasdrogerij in Akkerwoude,
waar de bladeren in opdracht van D.E. gedroogd werden (juli 1943)

Veel Jouster bedrijven hadden het in de oorlog moeilijk. Zo wilden de
Duitsers bijv. beslag leggen op alle vrachtwagens van het Librabedrijf van
Hendrik Kramer. Maar die had ze op tijd verstopt in de bossen van
Huisterheide en bij boeren in de omgeving. Toen ze Kramer daar thuis voor
wilden oppakken was hij al gevlogen en namen ze zijn vrouw Regina mee.
Bovenstaand de verklaring d.d. 19 sept.1944 van de Directeur van de
Strafgevangenis te Leeuwarden, dat ze daar 14 dagen is vastgehouden.

Aansterken Hollandse kinderen in Joure
Hieronder het verhaal van ANTOON DIEMEL, destijds één
van de vele ondervoede kinderen uit Utrecht e.o. die in de
Hongerwinter 1944-1945 tijdelijk in Friesland in een
gastgezin mochten verblijven om weer wat op krachten te
komen. Die kinderen werden ‘s nachts stiekem vervoerd door
Jouster vrachtwagens van Douwe Egberts of van De Libra. Antoon Diemel

Vlak voor de Bevrijding
van Joure (15 april 1945)
werden door de Duitsers
nog verschillende
bruggen opgeblazen,
zo ook de “Trambrug”
in de weg van Joure
naar Sneek bij de
Langweerder Wielen.

De Canadese bevrijders komen Joure binnen via Westermeer (1)

De NBS (Ned. Binnenlandse Strijdkrachten) volgt en komt de
Canadese soldaten ondersteunen bij de Bevrijding van Joure

De route v/d Bevrijders wordt vervolgd via de Enkele Regel (1)

Na de Enkele Regel bij de plaats die tegenwoordig “De Merk” heet

Drukte voor het woonhuis van kapper Tjitske Vos in de Midstraat

Een Sherman-tank passeert lunchroom De Zwarte Haan
v/d fam. De Vries (later v/d fam. Klompmaker) in de Midstraat

Canadese soldaten op de Scheen, bij de Jouster watertoren

Op de hoek v/d Scheen, bij latere woonhuis veearts Koopmans

Twee Canadese soldaten bij hun tank,
waarop Nederlanders woorden schreven

Veel belangstelling ook voor een pantserwagen op de Scheen

Een Sherman-tank in het gebied waar na de oorlog
het Stratenplan (bij de Kerkstraat) wordt gerealiseerd

Vanuit het Stratenplan draaien de tanks de Harddraversweg op

De legerwagens werden tijdelijk geparkeerd in park Herema State

Veel Jousters kwamen in Herema State een kijkje nemen

Ook hier veel interesse voor het Canadese legermateriaal.
De jongen in het midden is Willy Bonthuis,
de man met witte boord rechts is drogist Kornelis Kornelis.

Drukte voor het oude Gemeentehuis (nu “De Flecke”) in de Midstraat

Bewapende leden van ondergrondse en politie bij Hotel van Terwisga
i.v.m. de komst v/d Canadese bevrijders en het verzamelen van N.S.B.-ers

Een Canadese tank rijdt
onder veel belangstelling
door de Midstraat
langs Hotel van Terwisga

Canadese tanks passeren
in de Midstraat
de Jouster Toer (1)

Canadese tanks passeren in de Midstraat de Jouster Toer (2)

Een kwalitatief niet zo’n beste foto, gemaakt voor het
toenmalige Gemeentehuis (nu: De Flecke) in de Midstraat

Doedelzakspelers van het Canadese Regiment de la Chaudière,
de bevrijders van Joure, beginnen met een tocht door de Midstraat

De Canadese doedelzakspelers komen uit de Hobbe van
Baerdtstraat, rechts de schuur van Marten de Wit

Het doedelzakkorps uit Canada vervolgt haar route
via de Harddraversweg (voor de Openbare MULO)

Een groep militairen van het Regiment de la Chaudière te voet
op weg in de regen bij de Openbare MULO a/d Harddraversweg

Jouster jongens met Canadezen
De jongen met witte trui is Johan Oud. Onder zijn hand is mogelijk de latere
slager Teije de Jong. Direct rechts van Johan is Jan Meester, later politieagent
in Holland. De jongen boven de baret van de linker soldaat is Johannes Hof, de
latere chauffeur van de Libra. De onderste jongen in het midden is Douwe van
der Wal. De jongen met stofbril is Wiebe de Vries, later elektricien bij D.E.

De Jouster kapper Piet Douma, die op de 2e Bûtsingel nog bij zijn ouders
woonde, neemt een Canadese soldaat onder handen.
Zijn baret ligt rechtsboven op de tank.

Canadese soldaten van het Irish Regiment of Canada
met onbekende Jouster meisjes op het (latere) D.E.-plein

Canadese soldaat met twee Jouster meisjes bij de Tolhuisbrug

Jouster meisjes bij Canadese tanks met bemanning

Canadese legervoertuigen geparkeerd op ‘t Zand,
o.a. voor garage/kantoor Librabedrijf fam. Kramer
(2e pand van links, met witte balk)

Canadese tank met oude RK-kerk op de achtergrond

Op de vorige foto was de RK-kerk
op de achtergrond te zien, echter
ZONDER KERKKLOKKEN!
Die waren in 1939 door pastoor
Pruijs aan de RK-parochie
geschonken, maar men durfde
tijdens de oorlog die er niet in te
hangen. De Duitsers namen immers
allerlei metalen voorwerpen in
beslag, en zeker kerkklokken.
De Jouster klokken werden bij de
fabriek in Asten (NB), die ze zou
leveren, begraven en in sept.1945
(ZIE FOTO) door dezelfde man,
Joh. Loomans, weer opgegraven.
Een vrachtauto van Zijlstra’s Meubel-
fabrieken uit Joure haalde de
klokken op uit Asten, waarna ze later
in de r.k.-kerktoren zijn opgehangen.
Tot op de dag van vandaag zijn alle
drie klokken nog steeds regelmatig
in Joure te horen!

Canadese bevrijders vervolgens te voet op weg naar Scharsterbrug

Eén v/d bevrijders van
Joure, de Canadees Allen
Mason, afkomstig van
Ontario, staat bij de Enkele
Regel naast zijn
oorlogstruck
(‘n Engelse 6-tonner)

De mensen van Joure gingen na de berichten
over de Bevrijding massaal de straat op. Veel
bewoners van de Midstraat staken de vlag uit.

April 1945:
DE BEVRIJDING!
Vlaggen op alle torens
in de gemeenten
Doniawerstal
en Haskerland

Muziekkorps Concordia in de Midstraat tijdens Bevrijdingsfeesten 16-17 mei
1945, rechts dirigent Nijdam, links van hem Maarten de Wit met trommel

Bevrijdingsfeesten, o.a. ringsteken op de fiets in de Midstraat

Bevrijdingsfeesten, een parodie op Hitler door Honke Temming,
o.a. bij Harddraversweg en Midstraat

Bevrijdingsfeesten, allerlei creaties in de optocht

Na de oorlog kwam het leven langzaam weer op gang: op 19 juni 1945
brachten Engelse militaire vrachtauto’s balen koffie bij D.E. aan de Slachtedijk

Op 22 juni 1945 werden door een schip theekisten aangevoerd bij Douwe
Egberts. Links Jouster thee-expert Joseph Huisman die toekijkt bij het lossen.

Drie van de bekendste Jouster verzetstrijders
V.l.n.r.: Uilke Boonstra, Geert Knol en Sjoerd Wiersma.
De eerste twee zijn aan het eind van de oorlog (1944)
opgepakt en gefusilleerd.
Naar alle drie helden is in Joure een straat vernoemd.

Het oorlogsmonument op de berg in Herema State, waarvan de plaquette
met de namen der gevallenen later verhuisde naar de buitenmuur
van de Ned. Hervormde kerk in de Torenstraat

Monument op de muur v/d Ned.Herv.-kerk
Midstraat/Torenstraat bij de Jouster Toer.
Een gedenksteen met bovenin in reliëf twee
mannenfiguren.
Herdachte groepen: Militairen in dienst van
het Nederlands Koninkrijk 1940-1945,
Burgerslachtoffers, Verzet Nederland.
De tekst op de gedenksteen luidt:
HWANT MEI GOD EN MEI MINSKEN
HASTE STRIDEN EN DOU HAST
OERMASTERE
U. BOONSTRA, H. BROUWER, W. VAN
DER BIJ, J. EIJSINGA, W. HOF, R. JUNG,
G. KNOL, J. LENOS, DR. H. PRAKKEN, D.
DE RUITER, S. DE RUITER, H. TEXTOR,
A. VAN DER VEEN, H. VAN DER VEEN,
JHR. J.C. VEGELIN VAN CLAERBERGEN,
H. DE VRIES, K. WIND, S. VAN
WIJNGAARDEN, Y. DIKKERBOOM
1940-1945

Bronnen:
• “Joure bevrijd”, uitgegeven ter herinnering
aan de bevrijding van Joure in 1945
• “Gedenckclanck” - Joure, 1955
met tekeningen van M. Buis
• “Om niet te vergeten, de oorlog 1940-1945”
F.M., F.J. en J.J. Ringnalda (Joure, 2012)
• Afbeeldingen vanaf 2012 door leden geplaatst in:
Facebookgroep “Ik bin in Jouster omdat...”
• Teksten J.T. Halma bij foto’s op website “Joure blikt terug”

Joure 1940-1945 (4e ed., 2020)

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Joure 1940-1945 (4e ed., 2020)

Semelhante a Joure 1940-1945 (4e ed., 2020) (20)

Mais de Archief RK Friesland te Bolsward

Mais de Archief RK Friesland te Bolsward (16)

Joure 1940-1945 (4e ed., 2020)