1. Bs.Bùi Kh c Hi uắ ế
Khoa CĐHA
Bệnh viện Nhi TW
CHẨN ĐOÁN VÀ XỬ TRÍ HẸP
ĐỘNG MẠCH THẬN Ở TRẺ EM

2. KHÁI NIỆM
H p đ ng m ch th n (HĐMT): là tìnhẹ ộ ạ ậ
tr ng h p lòng đ ng m ch th n, có thạ ẹ ộ ạ ậ ể
m t bên ho c c hai bên, h u qu gây ra làộ ặ ả ậ ả
tình tr ng cao huy t áp, ho c có th d nạ ế ặ ể ẫ
t i suy th n.ớ ậ

3. NGUYÊN NHÂN
X v a đ ng m ch: chi m ph n l n, g pơ ữ ộ ạ ế ầ ớ ặ
ch y u ng i l nủ ế ở ườ ớ
Lo n s n x c m ch máu: hay g p trạ ả ơ ơ ạ ặ ở ẻ
em
Viêm m ch Takayasuạ
Chèn ép t ngoài vào: u, máu t …ừ ụ
Sau ghép th nậ

4. DỊCH TỄ HỌC
Chi m kho ng 5% nguyên nhân gây tăngế ả
huy t áp M .ế ở ỹ
Là nguyên nhân chính d n đ n các b nhẫ ế ệ
th n m n tĩnh, đ c bi t là suy th nậ ạ ặ ệ ậ
Gi i: tr n > tr namớ ẻ ữ ẻ
Ch ng t c: hay g p ng i da tr ng, ítủ ộ ặ ở ườ ắ
g p ng i Châu Phiặ ở ườ

5. CÁC HỘI CHỨNG KÈM THEO
Neurofibromatosis type I
Viêm m ch Takayasuạ
Klippel Traunaney Weber
Middle aortic syndrome
Tăng Canci t phát….ự

6. Urban B A et al. Radiographics 2001;21:373-386
GIẢI PHẪU ĐỘNG MẠCH THẬN

7. PHÂN BỐ VỊ TRÍ HẸP
Thân ĐM th n chính: 26 %ậ
ĐM phân thùy: 50 %
ĐM gian thùy: 12.5%
ĐM th n ph : 12.5%ậ ụ

8. LÂM SÀNG GỢI Ý
M t bên th n nh mà không tìm ra nguyên nhân lâm sàngộ ậ ỏ
nào khác
Cao huy t áp n ng tr em, thanh niênế ặ ở ẻ
Đ t ng x u đi nhanh chóng c a b nh cao huy t ápộ ộ ấ ủ ệ ế
Đ t ng t x u đi c a ch c năng th n trên b nh nhân caoộ ộ ấ ủ ứ ậ ệ
huy t ápế
Gi m ch c năng th n khi đi u tr b ng thu c c ch ACEả ứ ậ ề ị ằ ố ứ ế
Tăng huy t áp không đáp ng v i đi u tr > 3 thu cế ứ ớ ề ị ố
Tăng huy t áp ác tínhế
Ti ng th i c nh s nế ổ ạ ườ
(ACE = angiotensin-converting enzyme)

9. CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
Siêu âm
Scintigraphy
C t l p vi tínhắ ớ
C ng h ng tộ ưở ừ
Ch p m ch s hóa xóa n n (DSA)ụ ạ ố ề

10. SƠ ĐỒ TIẾP CẬN CHẨN ĐOÁN
Soulez G et al. Radiographics 2000;20:1355-1368
©2000 by Radiological Society of North America

11. SIÊU ÂM
Là ph ng pháp đ n gi n và th ngươ ơ ả ườ
đ c áp d ng đ u tiên.ượ ụ ầ
An toàn, d th c hi n, giá r , khôngễ ự ệ ẻ
xâm nh p.ậ
Lo i tr các nguyên nhân cao huy t ápạ ừ ế
khác: u th n, u v th ng th n…ậ ỏ ượ ậ
Nhìn tr c ti p ĐM th n h pự ế ậ ẹ

12. HẠN CHẾ CỦA SA
Ph thu c vào kinh nghi m c a ng iụ ộ ệ ủ ườ
làm
 nh h ng b i các y u t khách quanẢ ưở ở ế ố
nh : v ng h i, béo phì, qu y khóc...ư ướ ơ ấ
Khó đánh giá đ c h p ĐM th nượ ẹ ậ
đo n nhánh nh , h p ĐM th n phạ ỏ ẹ ậ ụ

13. Động mạch thận bình thường

14. Động mạch thận bình thường

15. SIÊU ÂM DOPPLER
PSV động mạch thận chính 200 cm/s. Một
số tác giả chọn ngưỡng PSV 180 cm/s
RAR (Tỉ số V động mạch thận/Vđộng
mạch chủ) > 3.
AT > 70 ms

16. BN 14 TUỔI, HẸP ĐM THẬN P

17. SCINTIGRAPHY
R t có ý nghĩa ch n đoán n u th c hi nấ ẩ ế ự ệ
trên nh ng b nh nhân có nguy cao v b tữ ệ ề ấ
th ng m ch th nườ ạ ậ
N u HĐMT > 70%: scintigraphy có đế ộ
nh y 82%ạ
N u phân tĩch k có th đáng giá đ c b tế ỹ ể ượ ấ
th ng ĐM th n ph .ườ ậ ụ
H n ch đánh giá trong tr ng h pạ ế ườ ợ
HĐMT hai bên, suy th n, nghiên c u đ iậ ứ ạ
trà…

18. SCINTIGRAPHY - ACE
Trong HĐMT: ch c năng th n b nh s bứ ậ ệ ẽ ị
gi m n u th c hi n ghi hình v i ch t cả ế ự ệ ớ ấ ứ
ch ACE .ế
Vi c ghi hình đ c th c hi n sau khi u ngệ ượ ự ệ ố
catopril 1h

19. Soulez G et al. Radiographics 2000;20:1355-1368
Trước khi làm nghiệm pháp với chất ức chế ACE

20. Soulez G et al. Radiographics 2000;20:1355-1368
Sau khi làm nghiệm pháp với chất ức chế ACE

21. CẮT LỚP VI TÍNH
Là ph ng pháp đánh giá h p ĐM th nươ ẹ ậ
hi u qu , nh t là máy đa dãy và có d ngệ ả ấ ự
hình 3D.
Đánh giá t ng quát v các c u trúc xungổ ề ấ
quanh: Tĩnh m ch th n, b th n, u…ạ ậ ể ậ
Đánh giá h p ĐM th n phẹ ậ ụ
Đ t đ nh y 92 - 94%, đ đ c hi u 62 – 97ạ ộ ạ ộ ặ ệ
%

22. HẠN CHẾ CỦA CLVT
Bệnh nhân phải chịu liều phóng xạ
Khó đánh giá được các mạch phân
thùy
Ở trẻ nhỏ đôi khi phải gây mê

23. Hẹp động mạch thận phải

24. Bệnh nhân 14 tuổi, hẹp động mạch thận phải

25. CỘNG HƯỞNG TỪ
Là ph ng pháp r t giá tr , không xâm l n,ươ ấ ị ấ
không phóng xạ
D ng hình 3D và có tiêm thu c đ i quangự ố ố
t giúp r t d hình dung t n th ng.ừ ấ ễ ổ ươ
Đ nh y 95%, đ đ c hi u 90% trong đánhộ ạ ộ ặ ệ
giá các h p ĐM th n >50 % (đ ng kính)ẹ ậ ườ

26. MRA - HẠN CHẾ
Cần gây mê ở trẻ nhỏ
Đôi khi đánh giá hẹp quá mức
Không đánh giá được trong những trường
hợp trong người có gắn kim loại
Độ chính xác kém trong hẹp động mạch thận
nhánh nhỏ

27. Wyttenbach R et al. Radiology 2007;245:186-195
©2007 by Radiological Society of North America
Hẹp động mạch thận trái

28. ANGIOGRAPHY
Là ph ng ti n t t nh t đánh giá h p ĐMươ ệ ố ấ ẹ
th nậ
Có th đánh giá lòng m ch trong khôngể ạ
gian 3 chi u.ề
Phát hi n t t h p ĐM th n chính và cácệ ố ẹ ậ
nhánh nh .ỏ
Là c s cho đi u tr can thi p n i m chơ ở ề ị ệ ộ ạ

29. ANGIOGRAPHY - HẠN CHẾ
B nh nhân ph i ch u li u phóng xệ ả ị ề ạ
Th ng ph i gây mê v i tr nhườ ả ớ ẻ ỏ
Các bi n ch ng làm th thu t can thi pế ứ ủ ậ ệ

30. ANGIO - CHỈ ĐỊNH
Có b ng ch ng b nh m ch th n trên các ph ng ti nằ ứ ệ ạ ậ ươ ệ
hình nh không thâm nh p: siêu âm, x hình th n, CLVT,ả ậ ạ ậ
MRA
Cao huy t áp xu t hi n đ t ng tế ấ ệ ộ ộ
Cao huy t áp ác tínhế
CHA không có ti n s gia đìnhề ử
CHA kháng thu cố
Có ti ng th i m ng s n >>> nghi ng h p ĐM th nế ố ở ạ ườ ờ ẹ ậ
CHA đ t ng t th y ch c năng th n x u đi khi đi u trộ ộ ấ ứ ậ ấ ề ị
b ng captoprilằ
Sau ghép th nậ

31. Hẹp động mạch thận trái

32. Hẹp động mạch thận trái

33. ANGIOGRAPHY
Tổng thể.
Chọn lọc.

34. ĐIỀU TRỊ
N i khoaộ
Nong b ng bóng:ằ
 B nh nhân trệ ẻ
 Nong t m th i tr c khi đ t giá đ kim lo i (Stents) hayạ ờ ướ ặ ỡ ạ
ph u thu tẫ ậ
Đ t giá đ kim lo i.ặ ỡ ạ
 B nh nhân l nệ ớ
 Nong nhi u l n không hi u qu .ề ầ ệ ả
Ph u thu t:ẫ ậ
 Khi không can thi p n i m ch đ cệ ộ ạ ượ
 Can thi p n i m ch không hi u quệ ộ ạ ệ ả

36. XIN CẢM ƠN!XIN CẢM ƠN!