TANET - Bai giang ve luat ke toan va cac van ban huong dan thuc hien luat ke ...
Chương 3
1. CHƯƠNG 3: Ý KIẾN ĐÓNG GÓP NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN
VỒN BẰNG TIỀN TẠI CÔNG TY THÉP VIỆT ĐỨC
3.1. Đánh giá về công tác kế toán vốn bằng tiền tại công ty Thép Việt Đức
3.1.1. Về tổ chức bộ máy kế toán
Đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào muốn hoạt động kế toán được
trôi chày và mang lại hiệu quả cao trong công việc đều phải biết tổ chức sắp
xếp bộ máy kế toán một cách khoa học và hợp lý. Điều này sẽ giúp cho công
tác kế toán các phần hành được nhịp nhàng, tránh sự chồng chéo hoặc thiếu
sót khi phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Sự phối hợp nhịp nhàng
này giữa các phần hành kế toán một mặt giúp cho công tác kế toán phản ánh
được nhanh chóng, chính xác, giúp cho ban quản trị có cơ sở kịp thời, chắc
chắn để ra các quyết định quản trị phù hợp, mặt khác còn tạo tâm lý thoải
mái cho các kế toán viên khi thực hiện nhiệm vụ của mình, giúp nâng cao
hiệu quả công việc, đặc biệt là với những doanh nghiệp có quy mô hoạt động
lớn, khối lượng công tác kế toán nhiều như ở công ty Thép Việt Đức.
Ưu điểm: Tại công ty, việc phân công tổ chức công tác kế toán khá
hoàn chỉnh, luôn không ngừng bố trí, phân công nhân viên kế toán hiệu quả,
đảm bảo công tác kế toán thuận lợi và hoàn thành tốt nhiệm vụ kế toán. Việc
phân công các phần hành kế toán cho mỗi chuyên viên kế toán đảm bảo các
nguyên tắc trong quản lý là nguyên tắc bất kiêm nhiệm, nguyên tắc phân
công phân nhiệm, thể hiện ở kế toán tiền mặt và thủ quỹ là do hai người đảm
nhiệm; kế toán trưởng hoặc phó trưởng phòng kế toán tài chính (có một số
nhiệm vụ trong giới hạn quyền hạn) là người phê duyệt nghiệp vụ thu, chi
không đồng thời là kế toán tiền mặt, kế toán ngân hàng hay thủ quỹ, kế toán
tiền mặt đông thời là kế toán các nghiệp vụ tạm ứng là hợp lý vì các nghiệp
vụ tạm ứng thường sử dụng phần lớn là tiền mặt…Mặt khác, mối quan hệ
giữa các phần hành kế toán theo dạng trực tuyến và có sự đối chiếu ngang
giữa các phần hành nên làm tăng sự chính xác và minh bạch trong các thông
tin kế toán của công ty. Do công ty hoạt động theo mô hình công ty mẹ -
công ty con, lại là một công ty Nhà nước có sử dụng ngân sách Nhà nước và
các mục tiêu kinh tế vĩ mô nên hoạt động đầu tư khá lớn, việc tách kế toán
2. hoạt động đầu tư ra khỏi kế toán các hoạt động thường xuyên để tạo thành
hai mảng chính là hợp lý.
Nhược điểm: Tuy nhiên, sự phân công các phần hành cụ thể cho mỗi
chuyên viên kế toán có một số điểm chưa hợp lý. Thứ nhất, chuyên viên kế
toán tổng hợp văn phòng trụ sở chính có trách nhiệm tổng hợp báo cáo quyết
toán, trụ sở chính công ty mẹ, trong khi kế toán tổng hợp định kỳ (quý, năm)
cũng phái lập báo cáo tài chính công ty mẹ. Như vậy, điều này đã tạo nên sự
phân công làm hai bước để lập báo cáo tài chính công ty mẹ cho hai chuyên
viên kế toán khác nhau, thể hiện sự chưa hợp lý trong việc sử dụng nguồn
lực. Thứ hai, kế toán tiển mặt và kế toán ngân hàng được theo dõi ở hai
chuyên viên kế toán khác nhau, trong khi đó, cả kế toán tiền mặt và kế toán
ngân hàng đều phải theo dõi về mặt vật chất của tiền là như nhau (tiền VNĐ,
tiền có gốc ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý). Bởi vậy, khi muốn
theo dõi chi tiết một lạo tiền nào đó cần phải có sự tổng hợp của cả hai
chuyên viên kế toán. Điều này là không cần thiết và gây ra sự cắt đoạn trong
quản lý vốn.
3.1.2. Về tổ chức kế toán vồn bằng tiền
3.1.2.1. Về chứng từ và luân chuyển chứng từ
Nhìn chung, hệ thống chứng từ tại công ty Thép Việt Đức hiện nay đã
được xây dựng một cách có hệ thống và khoa học, đảm bảo đầy đủ các
chứng từ theo quy định của Bộ tài chính (tuân theo QĐ 15/2006/QĐ – BTC
ngày 20/3/2006). Các biểu mẫu chứng từ cũng được quy chuẩn theo các quy
định do Bộ tài chính ban hành cũng như theo các văn bản pháp luật khác.
Đối với các nghiệp vụ liên quan đến vốn bằng tiền, hệ thống chứng từ mà
công ty đang sử dụng có thể đảm bảo phản ánh và minh chứng được các
nghiệp vụ kinh tế phát sinh như nghiệp vụ thu, chi, tạm ứng, kiểm kê quỹ…
Ngoài ra, công ty còn thiết kế những quy tắc và cách thức lưu chuyển
chứng từ hợp lý, khoa học và tiết kiệm được nguồn lực (thời gian,con) góp
phần xử lý nhanh các thông tin tài chính kế toán, từ đó thông tin kịp thời các
nghiệp vụ kinh tế phát sinh, trạng thái và sự biến động của vốn bằng tiền tại
công ty. Điều này đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý và hoạch định
3. các chiến lược kinh doanh, bới nếu việc luân chuyển chứng từ gặp trục trặc,
các thông tin tài chính kế toán không thể được phản ánh và thống báo kịp
thời cho Ban giám đốc thì không đảm bảo các quyết định được chính xác,
nhất là khi vốn bằng tiền là loại tài sản liên quan đến khả năng thanh toán,
chi trả các khoản vốn vay của công ty.
3.1.2.2. Về hệ thống tài khoản kế toán
Để hạch toán chi tiết và tống hợp các nghiệp vụ liên quan đến vốn
bằng tiền, công ty đã tự thiết kế cho mình một hệ thống kế toán đầy đủ, chi
tiết, đảm bảo thể hiện được nội dung các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong
quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Với hệ thống tài khoản
được thiết kế một cách chi tiết: theo loại tiền (tiền VNĐ, tiền ngoại tệ), theo
nơi cất trữ tiền (tại quỹ hay chi tiết các ngân hàng mà công ty mở tài khoản
tiền gửi theo trạng thái vật chất biểu hiện của tiền (tiền mặt, vàng, bạc, kim
khí quý, đá quý,…) công ty có thể theo dõi, quản lý và lập kế hoạch sử dụng
vốn bằng tiền một cách dễ dàng và khoa học theo từng loại tiền riêng biệt.
Qua đó, các chỉ tiêu vốn bằng tiền sẽ được ghi chép, phản ánh đầy đủ, đúng
đắn theo từng nguồn hình thành và phát sinh. Hiện nay công ty đang ngày
càng mở rộng thị trường, không chỉ là thị trường nội địa mà ra cả thị trường
quốc tế, cũng như tìm kiếm các đối tác kinh doanh nước ngoài nhằm tận
dụng các công nghệ tiên tiến trên thế giới nên các giao dịch có ngoại tệ trở
nên thường xuyên hơn. Các ngoại tệ được sử dụng chủ yếu là USD, EURO,
đồng Yên Nhật và đồng Nhân dân tệ. Với việc sử dụng nhiều loại ngoại tệ
như vậy nên công ty sử dụng tài khoản 007 – Ngoại tệ các loại chi tiết loại
ngoại tệ nhằm theo dõi và quản lý hiệu quả tình hình sử dụng ngoại tệ tại
công ty. Mặt khác, do tỷ giá ngoại tệ luôn biến động liên tục nên để phản
ánh chính xác giá trị tài sản hiện có công ty sử dụng tài khoản 413 – Chênh
lệch tỷ giá hối đoái để đánh giá loại tài sản có gốc ngoại tệ vào cuối năm tài
chính hay trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản. Điều này là hợp lý và phù
hợp với các chuẩn mực kế toán ban hành.
3.1.2.3. Về hệ thống sổ kế toán
4. Ưu điểm: Để theo dõi, quản lý và tổng hợp các thông tin kế toán tài
chính có liên quan đến vốn bằng tiền, công ty đã xây dựng cho mình một hệ
thống sổ sách kế toán tương đối đầy đủ, từ các sổ chi tiết đến tổng hợp, đáp
ứng được thông tin nhanh chóng, kịp thời đê Ban quản trị công ty nắm bắt
và ra các quyết định sản xuất kinh doanh phù hợp. Với sự hỗ trợ của phần
mềm kế toán FAST, khối lượng kế toán đã giảm đi đáng kể (do tất cả các dữ
liệu đều được máy tính tự động cập nhật và xử lý), giảm bớt gánh nặng công
việc cho các kế toán viên, đồng thời lên sổ và lập các báo cáo tài chình trong
kỳ được chính xác và kịp thời theo nhu cầu quản lý của công ty.
Nhược điểm: Hiện tại công ty đang áp dụng hình thức ghi sổ nhật ký
chứng từ. Tuy nhiên, cũng nhận ra rằng việc áp dụng hình thức ghi sổ này là
chưa phù hợp. Mặc dù tại Tổng công ty khối lượng công tác kế toán nhiều,
đội ngũ nhân viên kế toán có trình độ tay nghề cao nhưng hình thức này phù
hợp với những doanh nghiệp chủ yếu kế toán bằng lao động thủ công. Hình
thức ghi sổ này sẽ khó vận dụng máy tính vào hạch toán, gây khó khăn trong
công tác kiểm tra và quản lý số liệu kế toán. Trong khi đó, hiện nay công ty
đã áp dụng phần mềm kế toán máy trong công tác kế toán để xử lý thông tin
nhanh và chính xác hơn, do đó, hình thức ghi sổ này tỏ ra không còn phù
hợp.
3.1.2.4. Báo cáo kế toán tổng hợp
Các báo cáo kế toán tổng hợp được chuyên viên kế toán tổng hợp lập
theo định kỳ (quý, 6 tháng, năm) đầy đủ theo quyết định số 15/2006/QĐ –
BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ tài chính, gồm Bảng cân đối kế toán
(Mẫu số 01 – DN), Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B02 –
DN), Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số 03 – DN) và Bản thuyết minh báo
cáo tài chính (Mẫu số 09 – DN). Ngoài ra, theo quy định, vào cuối năm tài
chính công ty còn phải lập các báo cáo tài chính hợp nhất, đó là bảng cân đối
kế toán (Mẫu số 01 – DN/HN), Báo cáo kết quả kinh doanh (Mẫu số 02 –
DN/HN), Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số 03 – DN/HN), Bản thuyết
minh báo cáo tài chình của toàn hệ thống công ty mẹ, công ty con trình thủ
tướng Chính phủ. Riêng báo cáo lưu chuyển tiền tệ, công ty lập theo phương
5. pháp gián tiếp. Điều này là phù hợp với thực tiễn quản lý và công tác lập báo
cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số 03 – DN/HN) cuối kỳ do báo cáo lưu chuyển
tiền tệ (Mẫu số 03 – DN/HN) theo quy định phải được lập theo phương pháp
gián tiếp.
3.1.2.5. Kế toán ngoại tệ
Cùng với sự phát triển và lớn mạnh của công ty, sự hợp tác và mở
rộng quan hệ kinh tế ra nước ngoài, các khoản ngoại tệ cũng được sử dụng
nhiều hơn để phục vụ cho nhu cầu sản xuất kinh doanh. Vì vậy, vấn đề quản
lý và sử dụng ngoại tệ cũng phải được quan tâm hơn để phản ánh đúng thực
tế vốn bằng tiền của công ty tạo điều kiện cho việc hoạch định các kế hoạch
sử dụng vốn hiệu quả.
Ưu điểm: Tại công ty, kế toán hạch toán ngoại tệ chính xác và đúng
chế độ về các khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái được xác định vào cuối kỳ.
Lãi về chênh lệch tỷ giá hối đoái được hạch toán vào tài khoản 515 – Doanh
thu hoạt động tài chình; còn các khoản lỗ từ chêch lệch tỷ giá hối đoái được
hạch toán vào tài khoản 635 – Chi phí tài chính. Bên cạnh đó, để phục vụ
cho công tác quản lý hiệu quả, kế toán theo dõi theo từng loại ngoại tệ mà
công ty sử dụng thông qua các tài khoản như TK 007 – Ngoại tệ các loại, chi
tiết theo từng loại gốc ngoại tệ để theo dõi tình hình biến động tăng giảm và
còn lại của ngoại tệ theo nguyên tệ, TK 1122 – Tiền gửi ngoại tệ, chi tiết
theo gốc ngoại tệ và nơi ngoại tệ được gửi. Ngoài ra, để quản lý ngoại tệ, kế
toán ngân hàng và kế toán tiền mặt cũng như thủ quỹ phải liên tục liên hệ
với các ngân hàng hay kiểm kê, theo dõi số liệu trên sổ sách có trùng khớp
với thực tế không.
Nhược điểm: Hiện tại, công ty đang áp dụng tỷ giá hạch toán để hạch
toán chi tiết tiền có gốc ngoại tệ. Việc sử dụng giá hạch toán có thể làm
giảm khối lượng công tác kế toán nhưng lại làm cho việc tính toán giá ngoại
tệ xuất ra không chính xác. Đối với việc sử dụng kế toán máy, việc tính giá
xuất ngoại tệ không còn là công việc vất vả như khi làm kế toán thủ công dù
cho tần suất xuất ngoại tệ có lớn như thế nào đi chăng nữa. Bởi vậy, phương
6. pháp này sẽ làm cho các thông tin về tiền trở nên sai lệch làm ảnh hưởng đến
các quyết định về sản xuất kinh doanh của Ban quản trị.
3.2. Một số ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện kế toán vốn bằng tiền tại công
ty Thép Việt Đức
Mặc dù có thể nói, hiện nay hệ thống kế toán tại công ty là khá hoàn
chỉnh, đặc biệt là kế toán vồn bằng tiền nhưng vẫn mắc phải một số hạn chế
như trên đã phân tích. Bởi vậy, em mạnh dạn đưa ra một số ý kiến đóng góp
nhằm hoàn thiện hơn kế toán vốn bằng tiền tại công ty Thép Việt Đức.
Về tổ chức bộ máy kế toán
Kế toán tổng hợp có trách nhiệm tổng hợp báo cáo quyết toán trụ sở
chính công ty mẹ, đồng thời lập báo cáo tài chính định kỳ cho công ty mẹ và
toàn hệ thống công ty mẹ, công ty con mà không tách biệt việc tổng hợp báo
cáo quyết toán trụ sở chính công ty mẹ và lập báo cáo tài chính như hiện
nay. Điều này sẽ tạo điều kiện cho kế toán tổng hợp chủ động trong việc
tổng hợp số liệu để lập các báo cáo tài chính cho công ty cũng như có thể tận
dụng được nguồn lực về con người trong phòng, đồng thời lại có thể phân
định rõ trách nhiệm đối với mỗi nhân viên trong việc thực hiện công tác kế
toán của mình.
Bên cạnh đó, một hạn chế thứ hai đã phân tích ở trên đó là phải mất
đến hai chuyên viên kế toán để theo dõi các khoản mục vốn bằng tiền
(chuyên viên kế toán ngân hàng và chuyên viên kế toán tiền mặt). Đây là sự
lãng phí trong quản lý nhân lực kế toán. Do đó, kế toán ngân hàng nên đảm
nhận công việc của kế toán tiền mặt, bởi hiện nay, việc sử dụng phần mềm
kế toán máy, khối lượng công việc của các kế toán viên không còn quá lớn
như khi làm kế toán thủ công như trước đây, mà số liệu trên các sổ sách báo
cáo được tạo ra vẫn đảm bảo độ chính xác cao theo các số liệu được nhập
vào máy tính tại thời điểm nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Việc kết hợp này còn
giúp cho kế toán tiền mặt , tiền gửi ngân hàng có thể theo dõi chi tiết các
khoản mục tiền theo dạng vật chất mà nó hiện hữu . Đồng thời theo dõi tổng
hợp vốn bằng tiền tình hình biến động tăng, giảm tiện của công ty, từ đó đưa
ra được cái nhìn khái quát hơn trong công tác quản lý vốn bằng tiền – một
7. loại tài sản cực kỳ quan trọng không chỉ đối với công ty Thép Việt Đức mà
còn đối với bất kỳ doanh nghiệp tổ chức nào.
Về hệ thống sổ sách kế toán
Do công ty đã áp dụng kế toán máy để phục vụ cho công tác hạch toán
nên việc áp dụng hình thức ghi sổ nhật kí chứng từ không còn cần thiết và
phù hợp như trước đây khi công ty còn sử dụng kế toán thủ công. Để thuận
tiện và dễ dàng hơn trong công tác kế toán của các kế toán viên công ty nên
chuyển sang hình thức ghi sổ Nhật ký chung.
Với hình thức ghi sổ này, kế toán có thể dễ dàng đối chiếu, kiểm tra
chi tiết theo từng chứng từ gốc, qua đó có thể phát hiện sai sót nhanh chóng
và kịp thời sửa chữa trách nhiệm làm ảnh hưởng đến những thông tin tài
chính cung cấp cho đối tượng có liên quan.
Về kế toán vốn bằng tiền có gốc ngoại tệ
Việc áp dụng kế toán máy vào công tác kế toán đã trực tiếp làm giảm đi rất
nhiều khối lượng công tác kế toán của mỗi kế toán viên nói chung và kế toán
viên theo dõi vốn bằng tiền nói riêng, đặc biệt là trong việc tính giá xuất của
ngoại tệ đang nắm giữ. Mặt khác, yêu cầu về thông tin vốn bằng tiền ngày
càng phải chính xác để có thể đưa ra các quyết định quản lý phù hợp. Vì
vậy, để tăng độ chính xác trong viẹc xác định giá trị của các ngoại tệ, công
ty nên áp dụng tỷ giá thực tế hiện hành để tính giá xuất cho các ngoại tệ nắm
giữ với việc áp dụng phương pháp này tại thời điểm đầu ngày, khi chưa cập
nhật các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, kế toán sẽ thực hiện điều chỉnh tỷ giá
ngày hôm đó theo tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên
ngân hàng do Ngân hàng nhà nước Việt Nam công bố, Phát sinh chênh lệch
đầu ngày được kế toán hạch toán vào tài khoản 515 hoặc tài khoản 635 tuỳ
theo lãi về ngoại tệ. Trong ngày sẽ không phát sinh các chênh lệch ngoại tệ
nữa.
KẾT LUẬN
Trong cơ chế thị trường sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp diển ra
rất khốc liệt, doanh nghiệp muốn nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh
8. doanh càn phải đảm bảo thu nhận được những thông tin tài chính kịp thời
chính xấc kế toán có chức năng đảm bảo điều đó, đặc biệt là khoản mục vốn
bằng tiền của doanh nghiệp. Bởi vốn bằng tiền không chỉ đảm bảo nhu cầu
mua sắm, thanh toán các khoản nợ doanh nghiệp mà nó còn thể hiện hiệu
quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đó. Trong doanh nghiệp nghiệp
vốn bằng tiền vừa là mục tiêu hoạt động kinh doanh. Vì vậy, kế toán vốn
bằng tiền mang ý nghĩa vô cùng quan trọng .
Thực tế hoạt động sản xuất inh doanh tại công ty Thép Việt Đức cho
thấy vốn bằng tiền đóng vai trò quan trọng đặc biệt là trong các mối quan hệ
kinh tế với các đối tác kinh doanh, với nhà nước, với các đơn vị thành viên
và các hành phần kinh tế khác. Để đảm bảo chất lượng các thông tin đáp ứng
được nhu cầu quản lý của ban quản trị cũng như các đối tượng quan tâm
khác, kế toán vốn bằng tiền tại công ty cần phải hoàn thiện hơn nữa trong
công tác tổ chức và hạch toán. Vì vậy em đã lựa chọn chuyên đề tốt nghiệp
này nhằm mục đích nâng cao chất lượng tổ chức và hạch toán tại công ty
thép Việt Đức. Với việc đi sâu nghiên cứu nhằm phân tích và đánh giá thực
trạng kế toán vốn bằng tiền của công ty, qua đó đã rút ra được những ưu
nhược điểm trong công tác chức cũng như hạch toán em mạnh dạn đưa ra
mốt số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán vốn bằng tiền tại công ty.