SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 47
Κεφάλαιο 5
Μενδελική Κληρονομικότητα
Επιτυχία πειραμάτων Mendel
 Μελέτησε μία ή δύο ξεχωριστές ιδιότητες κάθε
φορά και όχι το σύνολο των ιδιοτήτων.
 Χρησιμοποίησε για τα πειράματά του αμιγή
(καθαρά) στελέχη για τη συγκεκριμένη ιδιότητα.
 Ανέλυσε τα αποτελέσματά του στατιστικά:
Μετρούσε στους απογόνους των ατόμων τα
οποία είχαν μία συγκεκριμένη ιδιότητα και στη
συνέχεια υπολόγιζε τις συχνότητες εμφάνισής
τους.
 Επιλογή μοσχομπίζελου
Πλεονεκτήματα μοσχομπίζελου
 Αναπτύσσεται πολύ εύκολα.
 Εμφανίζει μεγάλη ποικιλότητα σε πολλούς
χαρακτήρες(π.χ. ύψος, χρώμα άνθους, χρώμα
και σχήμα σπέρματος)
 Παρέχει τη δυνατότητα τεχνητής
γονιμοποίησης, πέρα από την
αυτογονιμοποίηση.
 Δίνει μεγάλο αριθμό απογόνων
 Παρέχει τη δυνατότητα στατιστικής
επεξεργασίας των αποτελεσμάτων.
Αναπαραγωγή του φυτού Pisum Sativum
 Αυτογονιμοποίηση: Η διαδικασία κατά την οποία η γύρη από τους
στήμονες ενός άνθους πέφτει στον ύπερο του ίδιου άνθους.
Αναπαραγωγή του φυτού Pisum Sativum
 Τεχνητή γονιμοποίηση: Η
διαδικασία κατά την οποία η
γύρη από τους στήμονες ενός
άνθους μεταφέρεται με ειδικό
εργαλείο στον ύπερο του
επιθυμητού άνθους.
Πρωτόκολλο πειραμάτων Mendel
 Δημιουργία αμιγών στελεχών για τη συγκεκριμένη ιδιότητα που μελετούσε.
 Τεχνητή γονιμοποίηση μεταξύ δύο αμιγών φυτών, που διέφεραν ως προς την
ιδιότητα αυτή. Τα φυτά αυτά αποτελούσαν την πατρική γενιά(P).
 Οι απόγονοι από τη διασταύρωση του βήματος 2(υβριδικά άτομα) ήταν η
πρώτη θυγατρική γενιά(γενιά F1), δηλαδή απόγονοι αμιγών γονέων που είχαν
διαφορετική έκφραση του ίδιου χαρακτήρα.
 Αυτογονιμοποίηση υβριδικών ατόμων της F1 γενιάς.
 Οι απόγονοι από τη διασταύρωση του βήματος 4 αποτελούσαν την δεύτερη
θυγατρική γενιά (γενιά F2).
 Από τα αποτελέσματα των πειραμάτων διατύπωσε τους νόμους
κληρονομικότητας:
 Το νόμο διαχωρισμού των αλληλόμορφων γονιδίων.
 Το νόμο της ανεξάρτητης μεταβίβασης γονιδίων.
Αλληλόμρφο για τα
ψηλά φυτά
ΟΜΟΛΟΓΑ
ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΑΓενετική θέση που ελέγχει το ύψος του φυτού
Αλληλόμορφο
για τα κοντά φυτά
 Κάθε κληρονομικός χαρακτήρας ελέγχεται από δύο παράγοντες, που
υπάρχουν σε κάθε άτομο.
 Οι «κληρονομικοί παράγοντες» του Mendel είναι τα γονίδια.
 Οι διαφορετικές μορφές του ίδιου χαρακτήρα ελέγχονται από
αλληλόμορφα γονίδια, δηλαδή γονίδια που βρίσκονται στην ίδια θέση
στα ομόλογα χρωμοσώματα και ελέγχουν την ίδια ιδιότητα.
Ομόζυγο & ετερόζυγο άτομο
Επικρατές & Υπολειπόμενο
 Σε μερικά ετερόζυγα άτομα το ένα
αλληλόμορφο μπορεί να καλύπτει την
έκφραση του άλλου.
 Το αλληλόμρφο που καλύπτει την
έκφραση του άλλου λέγεται επικρατές.
 Συμβολίζεται με: κεφαλαίο γράμμα
(χρησιμοποιείται το πρώτο γράμμα του
επικρατούς χαρακτήρα).
 Το αλληλόμορφο του οποίου η δράση
καλύπτεται λέγεται υπολειπόμενο.
 Συμβολίζεται με: μικρό γράμμα.
Ψ Ψ
Ψ
Ψ
ψ ψ
ψ
ψ
Ψηλό φυτό Κοντό φυτό
Όλα ψηλά φυτά
F1
Γονότυπος & Φαινότυπος
 Γονότυπος: το σύνολο των αλληλόμορφων γονιδίων ενός
οργανισμού.
 Φαινότυπος: το σύνολο των χαρακτήρων οι οποίοι αποτελούν
την έκφραση του γονότυπου ενός οργανισμού, όπως η εξωτερική
εμφάνιση και η βιοχημική σύσταση.
 Ο φαινότυπος δεν αποκαλύπτει πάντοτε τον γονότυπο.
ΓΟΝΟΤΥΠΟΣ ΦΑΙΝΟΤΟΥΠΟΣ
ΨΨ
Ομόζυγο επικρατές
Ψ ψ
Ετερόζυγο
ψψ
Ομόζυγο υπολειπόμενο
1ος Νόμος και Μείωση
 Ο τρόπος που κληρονομούνται οι
χαρακτήρες που μελέτησε ο Mendel
είναι αποτέλεσμα των γεγονότων
κατά την μείωση.
 Κατά την παραγωγή γαμετών
διαχωρίζονται τα δύο ομόλογα
χρωμοσώματα και συνεπώς και τα
δύο αλληλόμορφα γονίδια.
 Οι απόγονοι προκύπτουν από τον
τυχαίο συνδυασμό των γαμετών.
Χρησιμοποιείται σε κάθε άσκηση Μενδελικής κληρονομικότητας για να αιτιολογηθούν:
α) τα είδη των γαμετών που σχηματίζει ένα άτομο και
β) οι γονότυποι των απογόνων, διότι οι απόγoνοι προκύπτουν από τον τυχαίο συνδυασμό
των γαμετών (τετράγωνο Punnett)
1ος Νόμος Mendel και μείωση
P1 ΨΨ  ψψ
Γαμέτες: Ψ ψ
F1: Ψψ
Γονοτυπική αναλογία 100% ΨΨ
Φαινοτυπική αναλογία 100% ψηλά
P2(F1F1) Ψψ  Ψψ
Γαμέτες: Ψ , ψ Ψ , ψ
F2: ΨΨ , Ψψ , Ψψ , ψψ
Γονοτυπική αναλογία 1 ΨΨ : 2Ψψ : 1ψψ
Φαινοτυπική αναλογία 3Ψηλα : 1 κοντά
Διασταύρωση ελέγχου
 Ονομάζεται η διασταύρωση μεταξύ ενός ατόμου άγνωστου
γονότυπου με άτομο ομόζυγο για το υπολειπόμενο αλληλόμορφο
γονίδιο, που στοχεύει στην εξακρίβωση του γονότυπου του
πρώτου ατόμου
Προβλέψεις
Επικρατής φαινότυπος,
Άγνωστος γονότυπος:PP ή Pp?
Γαμέτες
Γαμέτες
Αν ορισμένοι απόγονοι εκδηλώ-
νουν τον υπολειπόμενο χαρακτήρα,
τότε το φυτό έχει γονότυπο Pp
Υπολειπόμενος φαινότυπος,
Γνωστός γονότυπος: pp
Αν PP Αν Pp
Γαμέτες
Γαμέτες
Αν όλοι οι απόγονοι εκδηλώνουν
τον επικρατή χαρακτήρα, τότε το
φυτό έχει γονότυπο PP
Αποτελέσματα
ή
ή
p p
P
p
Pp
pp
Pp
pp
p p
P
P
Pp
Pp
Pp
Pp
Σε ένα φυτό, το ιώδες χρώμα
ελέγχεται από το επικρατές γονίδιο P
ενώ το λευκό χ ρώμα από το
υπολειπόμενο αλληλόμορφο p.
2ος Νόμος Mendel Νόμος ανεξάρτητης
μεταβίβασης των γονιδίων
 Μελετούμενοι χαρακτήρες:
 Σχήμα σπέρματος: Λείο ή Ρυτιδωμένο
 Χρώμα σπέρματος: Κίτρινο ή Πράσινο
 Πορεία:
 Διασταύρωσε αμιγή φυτά με λεία κίτρινα με φυτά που είχαν πράσινα
ρυτιδωμένα
 Γενιά Φ1: Λεία και Κίτρινα σπέρματα
 Χρώμα σπέρματος: Κίτρινο ή Πράσινο
 Συμπέρασμα: Το αλληλόμορφο που καθορίζει το λείο σχήμα είναι
επικρατές έναντι του ρυτιδωμένου και, αντίστοιχα, αυτό που
καθορίζει το κίτρινο χρώμα είναι επικρατές του πράσινου.
 Διασταύρωσε φυτά της F1
 Παρατήρησε 4 τύπους σπερμάτων:
 Λεία & Κίτρινα,
 Λεία & Πράσινα,
 Ρυτιδωμένα & Κίτρινα και
 Ρυτιδωμένα & Πράσινα σε
αναλογία 9:3:3:1
 2ος Νόμος: Το γονίδιο που ελέγχει
έναν χαρακτήρα δεν επηρεάζει τη
μεταβίβαση του γονιδίου που
ελέγχει έναν άλλο χαρακτήρα.
 Ισχύει μόνο για γονίδια που
βρίσκονται σε διαφορετικά ζεύγη
ομόλογων χρωμοσωμάτων.
 Η ανεξάρτητη μεταβίβαση των γονιδίων που βρίσκονται σε
διαφορετικά χρωμοσώματα προκύπτει από την τυχαία διάταξη
των ζευγών χρωμοσωμάτων κατά τη μετάφαση της μείωσης Ι.
 Απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να ισχύει ο 2ος νόμος είναι τα γονίδια
που ελέγχουν τις δύο ιδιότητες να βρίσκονται σε διαφορετικά ζευγάρια
ομόλογων χρωμοσωμάτων.
 Όταν τα γονίδια είναι στο ίδιο χρωμόσωμα, δεν διαχωρίζονται κατά τη
μείωση, αλλά μεταφέρονται μαζί στους ίδιους γαμέτες.
 Ο όρος σύνδεση αφορά τη μεταβίβαση γονιδίων που βρίσκονται στο
ίδιο χρωμόσωμα.
 Τα συνδεδεμένα γονίδια δε μεταβιβάζονται ανεξάρτητα και δε
δίνουν τις αναλογίες που καθόρισε ο Mendel για τις διασταυρώσεις
μονοϋβριδισμού και διυβριδισμού.
Όταν η γονιδιακή έκφραση τροποποιεί τις αναλογίες
που προκύπτουν από τους νόμους του Mendel
 Μερικές φορές οι φαινοτυπικές αναλογίες δεν είναι αυτές που αναμένονται
από τους νόμους του Mendel.
 Προσοχή: Ισχύουν οι νόμοι του Mendel αλλά δεν εμφανίζονται οι
φαινοτυπικές αναλογίες που αναμένονται σύμφωνα με αυτούς.
Ατελώς επικρατή
Συνεπικρατή
Θνησιγόνα
Πολλάπλά αλληλόμορφα
Φυλοσύνδετα
Συνδεδεμένα γονίδια
Πολυγονιδιακοί χαρακτήρες
Μιτοχονδριακό DNA
Μικρό στατιστικό δείγμα (μικρός αριθμός μελετούμενων ατόμων)
Μεταλλάξεις
Ατελώς επικρατή
 Ο γονότυπος των ετερόζυγων
ατόμων είναι ενδιάμεσος μεταξύ
των δύο ομόζυγων.
 Στην F2 γενιά, η αναλογία είναι
διαφορετική από την αναλογία 3:1
που παρατηρείται στις περιπτώσεις
επικρατών-υπολειπόμενων.
 Σε τέτοιου τύπου διασταυρώσεις οι
γονοτυπικές και φαινοτυπικές
αναλογίες είναι ίδιες.
ΓΟΝΟΤΥΠΟΣ ΦΑΙΝΟΤΥΠΟΣ
Κ1Κ1
Ομόζυγο
Κόκκινο
Κ1Κ2
Ετερόζυγο
Ροζ
Κ2Κ2
Ομόζυγο
Λευκό
Συνεπικρατή γονίδια
 Στα ετερόζυγα άτομα εκφράζονται και τα δύο αλληλόμορφα στον φαινότυπο.
P1 CRCR  CWCW
Γαμέτες: CR CW
F1: CRCW
Γ.A. 100% CRCW
Φ.A. 100% κόκκινο-λευκό
P2 CRCW  CRCW
Γαμέτες: CR , CW CR , CW
F2: CRCR , CRCW , CRCW , CRCR
Γ.A. 1 CRCR : 2 CRCW : 1 CRCR
Φ.A. 1 Κόκκινο : 2 Κόκκινο-Λευκό : 1 Λευκό
Θνησιγόνα αλληλόμορφα
 Τα γονίδια αρχίζουν τη λειτουργία τους πολύ σύντομα μετά τη
γονιμοποίηση.
 Μερικά αλληλόμορφα δημιουργούν τόσο σοβαρά προβλήματα σε ένα
έμβρυο που οδηγούν σε διακοπή της ανάπτυξης συνήθως πριν από την
8η εβδομάδα.
 Το άτομο δεν επιβιώνει μέχρι τη γέννηση και ο αντίστοιχος φαινότυπος
χάνεται.
 Το αλληλόμορφο που προκαλεί πρόωρο θάνατο ονομάζεται θνησιγόνο.
Τα θνησιγόνα προκαλούν αυτόματες αποβολές, δηλαδή τον πρόωρο
τερματισμό της κύησης.
 Τα θνησιγόνα γονίδια εκφράζονται μόνο σε ομόζυγη κατάσταση.
 Mexican hairless: ράτσα σκύλων στο Mexico
 Θνησιγόνο γονίδιο σχετίζεται με την εμφάνιση ή μη τριχώματος.
 Η αναλογία που υποδηλώνει θνησιγόνο γονίδιο είναι η 2:1
 Θνησιγόνα γονίδια μπορεί να υπάρχουν και στα φυλετικά
χρωμοσώματα, όπου αλλάζει η αναμενόμενη αναλογία των αρσενικών
με τα θυληκά άτομα.
ΗH Δεν εμφανίζονται καθώς
πεθαίνουν πριν τη γέννηση
Hh Δεν εμφανίζουν
τρίχωμα(Mexican hairless)
hh Εμφανίζουν κανονικό τρίχωμα
P1 Ηh  Hh
Γαμέτες: H , h H , h
F1: HH , Hh , Hh , hh
Γονοτυπική αναλογία 1ΗΗ : 2 Ηh : 1hh
Φαινοτυπική αναλογία 2 (χωρίς τρίχωμα) : 1
(κανονικό τρίχωμα)
Θνησιγόνα αλληλόμορφα
Πολλαπλά αλληλόμορφα
 Στα διπλοειδή κύτταρα υπάρχουν δύο αλληλόμορφα για μία ορισμένη γενετική
θέση.
 Σε έναν πληθυσμό ατόμων μπορεί να βρεθούν περισσότερα από δύο
αλληλόμορφα για μία γενετική θέση.
 Ένα στον πληθυσμό βρεθούν τρία ή περισσότερα αλληλόμορφα για μία
γενετική θέση, τότε αυτά ονομάζονται πολλαπλά αλληλόμορφα.
 Πολλά γονίδια που ευθύνονται για τη δημιουργία ασθενειών έχουν πολλαπλά
αλληλόμορφα π.χ. β-θαλασαιμία. Κάθε αλληλόμορφο του φυσιολογικού
γονιδίου σχετίζεται με διαφορετική μορφή της ασθένειας.
 Τα πολλαπλά αλληλόμορφα μπορεί να αλλάζουν τις αναλογίες των νόμων
Mendel, επειδή δημιουργούν πολλά είδη φαινοτύπων λόγω διαφορετικών
συνδυασμών που γίνονται.
Ομάδες αίματος
 Το γονίδιο Ι, που καθορίζει τις ομάδες αίματος,
έχει τρία αλληλόμορφα που εδράζονται στην ίδια
θέση των ομόλογων χρωμοσωμάτων.
Το αλληλόμορφο γονίδιο ΙΑ κωδικοποιεί κάποιο
ένζυμο που σχηματίζει το αντιγόνο Α στην
επιφάνεια των ερυθροκυττάρων.
Το αλληλόμορφο γονίδιο ΙΒ κωδικοποιεί κάποιο
ένζυμο που σχηματίζει το αντιγόνο Β στην
επιφάνεια των ερυθροκυττάρων.
Το αλληλόμορφο γονίδιο i δεν κωδικοποιεί κάποιο
ένζυμο.
 Τα ΙΑ, ΙΒ είναι μεταξύ τους συναπικρατή και το
ακθένα επικρατές έναντι του υπολειπόμενου i.
Ομάδες αίματος
ΦΑΙΝΟΤΥΠΟΣ
(ΟΜΑΔΑ
ΑΙΜΑΤΟΣ)
A B AB O
ΑΝΤΙΓΟΝΑ
ΓΟΝΟΤΥΠΟΣ
IAIA
IAi
IBIB
IBi
IAIB ii
ΦΥΛΟΣΥΝΔΕΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ
 Το Χ φυλετικό χρωμόσωμα είναι
μεγαλύτερο από το Y.
 Φυλοσύνδετα γονίδια λέγονται τα
γονίδια που βρίσκονται στο Χ
χρωμόσωμα και δεν έχουν
αλληλόμορφα στο Υ.
 Ο τρόπος μεταβίβασης ενός
φυλοσύνδετου γονιδίου σχετίζεται
με το φύλο των γονέων και των
απογόνων («φύλο» + «σύνδεση»)
Κληρονομικότητα φυλοσύνδετων γονιδίων
 Τα αυτοσωμικά γονίδια βρίσκονται σε δύο
αντίγραφα και στα θηλυκά και στα αρσενικά άτομα.
 Τα φυλοσύνδετα γονίδια βρίσκονται πάντα σε ένα
αντίγραφο στα αρσενικά άτομα.
 Τα αρσενικά άτομα έχουν κληρονομήσει τα
φυλοσύνδετα γονίδια αποκλειστικά από τη
μητέρα τους και ποτέ από τον πατέρα τους.
 Ένα υπολειπόμενο φυλοσύνδετο γονίδιο
εκδηλώνεται πάντα σε ένα αρσενικό άτομο ενώ σε
ένα θηλυκό μόνο σε ομόζυγη κατάσταση.
 Τα γνωρίσματα που οφείλονται σε υπολειπόμενα
φυλοσύνδετα γονίδια εκδηλώνονται πιο συχνά στα
αρσενικά απ’ ότι στα θηλυκά άτομα.
Μενδελική κληρονομικότητα και άνθρωπος
Η μελέτη του τρόπου μεταβίβασης κληρονομικών χαρακτήρων εμφανίζει
δυσκολίες διότι:
• Οι άνθρωποι έχουν μικρό αριθμό απογόνων
• Η κάθε γενιά έχει μεγάλη διάρκεια, περίπου 20-30 χρόνια
•Δεν είναι δυνατόν να γίνουν διασταυρώσεις ανάλογες με εκείνες που
έκανε ο Mendel, χρησιμοποιώντας το μοσχομπίζελο.
Η μελέτη του τρόπου κληρονόμησης των διαφόρων χαρακτήρων γίνεται στα
άτομα μεγάλων οικογενειών.
Στον άνθρωπο τον μενδελικό τύπο κληρονομικότητας ακολουθούν μόνο
οι μονογονιδιακοί χαρακτήρες
Μονογονιδιακός ονομάζεται ένας χαρακτήρας που καθορίζεται από
αλληλόμορφα ενός μόνο γονιδίου
Πολυγονιδιακός ονομάζεται ένας χαρακτήρας που…………………......;;;
Γενεαλογικό δένδρο
Γενεαλογικό δένδρο είναι η διαγραμματική απεικόνιση των μελών μιας
οικογένειας για πολλές γενιές, στην οποία αναπαριστώνται οι γάμοι, η
σειρά των γεννήσεων, το φύλο των ατόμων και η φαινότυπος τους για
ένα χαρακτηριστικό
Σύμβολα γενεαλογικών δέντρων
Γραμμή τριχοφυίας με κορυφή: αυτοσωμικός επικρατής χαρακτήρας
Γ: τριχοφυία με κορυφή, γ: τριχοφυία χωρίς κορυφή
Προσκολλημένοι λοβοί αυτιών: αυτοσωμικός υπολειπόμενος χαρακτήρας
Ε: ελεύθεροι λοβοί αυτιών, ε: προσκολλημένοι λοβοί αυτιών
Αυτοσωμική επικρατής κληρονομικότητα
Οικογενής υπερχοληστερολαιμία:
Α: το γονίδιο που σχετίζεται με την ασθένεια,
α: το φυσιολογικό
αα
αα
αα
αα
Αα
Αα
Αα
(ΑΑ): ασθενής
(Αα): ασθενής
(αα): φυσιολογικός
• Κάθε ασθενής απόγονος έχει ένα τουλάχιστον ασθενή γονέα.
• Γονείς που είναι και οι δυο ασθενείς-ετεροζυγοι, έχουν 25%
πιθανότητα να γεννήσουν φυσιολογικό παιδί.
; ;
αα
Αα Αα
Αυτοσωμική υπολειπόμενη
κληρονομικότητα
 Εκδηλώνονται μόνο στα ομόζυγα άτομα.
 Παραδείγματα:
 Δρεπανοκυτταρική αναιμία
 β-θαλασαιμία
 Κυστική ίνωση
 Συνήθως και οι δύο γονείς ενός ασθενούς
ατόμου είναι φορείς (ετερόζυγοι-υγιείς).
 Από ασθενείς γονείς προκύπτουν μόνο
ασθενείς απόγονοι.
 Η πιθανότητα δύο άτομα να είναι φορείς
αυξάνεται σε περίπτωση αιμομιξίας αφού
άτομα με κοινούς προγόνους είναι
πιθανότερο να έχουν τα ίδια υπολειπόμενα
αλληλόμορφα σε σύγκριση με άτομα μη
συγγενικά.
Αυτοσωμική υπολειπόμενη κληρονομικότητα
•β-θαλασσαιμία
•δρεπανοκυτταρική αναιμία
•κυστική ίνωση
Αν Α το φυσιολογικό γονίδιο και α το γονίδιο
που σχετίζεται με την ασθένεια, τότε:
(ΑΑ), (Αα) (αα)
Άτομο
φυσιολογικό
Ασθενές
άτομο
Αα
Αα Αα
ααΑαΑΑ
321 4 5;
Ποια η πιθανότητα ένα 5ο παιδί των γονέων στο
παραπλεύρως διάγραμμα, να πάσχει;
• Δυο υγιείς γονείς ( φορείς) είναι δυνατόν (25%) να αποκτήσουν παιδί άρρωστο .
• Η πιθανότητα και οι δύο γονείς να είναι φορείς αυξάνεται όταν αυτοί είναι στενοί
συγγενείς (αδέλφια, ξαδέλφια).
• Από ασθενείς γονείς προκύπτουν μόνο ασθενείς απόγονοι.
Φυλοσύνδετα γονίδια
ΧΥ
Φυλοσύνδετα
γονίδια
Φυλοσύνδετα είναι τα γονίδια που βρίσκονται
στο χρωμόσωμα Χ και δεν έχουν αλληλόμορφα
στο Υ.
Έστω λοιπόν ότι ένας χαρακτήρας ελέγχεται από ένα ζεύγος
αλληλομόρφων (Α,α) ,που είναι φυλοσύνδετα.Τα φυλοσύνδετα
γονίδια συμβολίζονται με ΧΑ,Χα
Τότε ένας άνδρας μπορεί να έχει γονότυπο: (ΧΑ,Υ) ή (Χα,Υ)
ενώ μια γυναίκα : (ΧΑΧΑ), (ΧΑΧα) ή (ΧαΧα)
Αν λοιπόν το αλληλόμορφο Χα προκαλεί μια ασθένεια, ενώ το ΧΑ είναι
το φυσιολογικό, σε ποιους εκδηλώνεται με μεγαλύτερη συχνότητα η
ασθένεια; Σε άνδρες ή γυναίκες;
Φυλοσύνδετη υπολειπόμενη κληρονομικότητα
•Αιμορροφιλία Α ( ΧΑ: φυσιολογικό, Χα: ασθενές)
•Μερική αχρωματοψία στο πράσινο και το κόκκινο (δαλτωνισμός)
;
;
• Εκδηλώνεται μόνο στα θηλυκά που είναι ομόζυγα για το
υπολειπόμενο γονίδιο
• Εκδηλώνεται με μεγαλύτερη συχνότητα στα αρσενικά
• Κάθε άρρωστο αγόρι προέρχεται από μητέρα φορέα ή
άρρωστη
• Κάθε άρρωστο κορίτσι προέρχεται από άρρωστο πατέρα
ΧΑΥ
ΧαΥ
ΧΑΧα ή ΧαΧα
ΧΑΧA ή ΧAΧα
; ;
ΧαΧαΧΑΥ
ΧαΥ ΧΑΧα
Μελέτη γενεαλογικών δέντρων
 Ένα αλληλόμορφο είναι υπολειπόμενο, εάν από
γονείς που δεν φέρουν το χαρακτηριστικό που
ελέγχει το αλληλόμορφο γεννιέται παιδί με το
χαρακτηριστικό.
 Στην περίπτωση αυτή απορρίπτεται η περίπτωση
του φυλοσύνδετου εάν από:
 Πατέρα που δεν εκφράζει το
χαρακτηριστικό(γονότυπος ΧΑΥ) γεννιέται θηλυκό
άτομο με το χαρακτηριστικό αυτό(ΧαΧα),
 Μητέρα(ΧαΧα) που εκφράζει το χαρακτηριστικό
γεννιέται αρσενικό άτομο(ΧΑΥ) που δεν το εκδηλώνει.
Μελέτη γενεαλογικών δέντρων
 Ένα αλληλόμορφο είναι επικρατές, εάν από γονείς
που δεν φέρουν το χαρακτηριστικό που ελέγχει το
αλληλόμορφο γεννιέται παιδί με το
χαρακτηριστικό.
 Στην περίπτωση αυτή απορρίπτεται η περίπτωση
του φυλοσύνδετου εάν από:
 Πατέρα που εκφράζει το χαρακτηριστικό(γονότυπος
ΧΑΥ) γεννιέται θηλυκό άτομο χωρίς το χαρακτηριστικό
αυτό(ΧαΧα),
 Μητέρα(ΧαΧα) που δεν εκφράζει το επικαρτές
χαρακτηριστικό γεννιέται αρσενικό άτομοπου το
εκδηλώνει (ΧΑΥ) .
(ΧΑΥ)
Κεφάλαι 5: Μενδελική κληρονομικότητα

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρική
εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρικήεφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρική
εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρικήJoanna Tzioufa
 
Κυτταρική διαίρεση - Μίτωση
 Κυτταρική διαίρεση - Μίτωση Κυτταρική διαίρεση - Μίτωση
Κυτταρική διαίρεση - Μίτωσηvallianou
 
Αντιγραφή, μεταγραφή, μετάφραση: Η ροή της γενετικής πληροφορίας
Αντιγραφή, μεταγραφή, μετάφραση: Η ροή της γενετικής πληροφορίαςΑντιγραφή, μεταγραφή, μετάφραση: Η ροή της γενετικής πληροφορίας
Αντιγραφή, μεταγραφή, μετάφραση: Η ροή της γενετικής πληροφορίαςPauline Purpleness
 
5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας
5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας
5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας6o Lykeio Kavalas
 
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 9ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 9ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίουΜάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 9ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 9ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίουDe La Salle College - Thessaloniki
 
εφαρμογες της βιοτεχνολογιας στη γεωργια και την κτηνοτροφια
εφαρμογες της βιοτεχνολογιας στη γεωργια και την κτηνοτροφιαεφαρμογες της βιοτεχνολογιας στη γεωργια και την κτηνοτροφια
εφαρμογες της βιοτεχνολογιας στη γεωργια και την κτηνοτροφιαJoanna Tzioufa
 
μικρή και μεγάλη κυκλοφορία
μικρή και μεγάλη κυκλοφορίαμικρή και μεγάλη κυκλοφορία
μικρή και μεγάλη κυκλοφορίαIordanis Garipidis
 
5.1 το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
5.1 το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα5.1 το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
5.1 το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματαΝίκος Παπαδημητρόπουλος
 
Διαμοριακές Δυνάμεις
Διαμοριακές ΔυνάμειςΔιαμοριακές Δυνάμεις
Διαμοριακές ΔυνάμειςPetros Karapetros
 
Biology a lyk-kef9
Biology a lyk-kef9Biology a lyk-kef9
Biology a lyk-kef9ht101
 
Metallaxeis 1-19
Metallaxeis 1-19Metallaxeis 1-19
Metallaxeis 1-19etsiakos
 
ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ: Δομή του DNA και του RNA.
ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ: Δομή του DNA και του RNA.ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ: Δομή του DNA και του RNA.
ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ: Δομή του DNA και του RNA.annpyl
 
Δομή και Αντιγραφή DNA
Δομή και Αντιγραφή DNAΔομή και Αντιγραφή DNA
Δομή και Αντιγραφή DNAPauline Purpleness
 
γονιδιακη ρυθμιση
γονιδιακη ρυθμισηγονιδιακη ρυθμιση
γονιδιακη ρυθμισηioannatzi
 

Mais procurados (20)

εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρική
εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρικήεφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρική
εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην ιατρική
 
Κυτταρική διαίρεση - Μίτωση
 Κυτταρική διαίρεση - Μίτωση Κυτταρική διαίρεση - Μίτωση
Κυτταρική διαίρεση - Μίτωση
 
5.5 κληρονομικότητα
5.5 κληρονομικότητα5.5 κληρονομικότητα
5.5 κληρονομικότητα
 
Αντιγραφή, μεταγραφή, μετάφραση: Η ροή της γενετικής πληροφορίας
Αντιγραφή, μεταγραφή, μετάφραση: Η ροή της γενετικής πληροφορίαςΑντιγραφή, μεταγραφή, μετάφραση: Η ροή της γενετικής πληροφορίας
Αντιγραφή, μεταγραφή, μετάφραση: Η ροή της γενετικής πληροφορίας
 
5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας
5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας
5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας
 
Βιολογία Κατεύθυνσης Γ λυκείου
Βιολογία Κατεύθυνσης Γ λυκείουΒιολογία Κατεύθυνσης Γ λυκείου
Βιολογία Κατεύθυνσης Γ λυκείου
 
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 9ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 9ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίουΜάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 9ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 9ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
 
εφαρμογες της βιοτεχνολογιας στη γεωργια και την κτηνοτροφια
εφαρμογες της βιοτεχνολογιας στη γεωργια και την κτηνοτροφιαεφαρμογες της βιοτεχνολογιας στη γεωργια και την κτηνοτροφια
εφαρμογες της βιοτεχνολογιας στη γεωργια και την κτηνοτροφια
 
Δομή του Dna
Δομή του DnaΔομή του Dna
Δομή του Dna
 
άτομα μόρια-ιόντα (α΄λυκ)
άτομα μόρια-ιόντα (α΄λυκ)άτομα μόρια-ιόντα (α΄λυκ)
άτομα μόρια-ιόντα (α΄λυκ)
 
Mίτωση
MίτωσηMίτωση
Mίτωση
 
μικρή και μεγάλη κυκλοφορία
μικρή και μεγάλη κυκλοφορίαμικρή και μεγάλη κυκλοφορία
μικρή και μεγάλη κυκλοφορία
 
5.1 το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
5.1 το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα5.1 το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
5.1 το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
 
Διαμοριακές Δυνάμεις
Διαμοριακές ΔυνάμειςΔιαμοριακές Δυνάμεις
Διαμοριακές Δυνάμεις
 
Biology a lyk-kef9
Biology a lyk-kef9Biology a lyk-kef9
Biology a lyk-kef9
 
Metallaxeis 1-19
Metallaxeis 1-19Metallaxeis 1-19
Metallaxeis 1-19
 
ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ: Δομή του DNA και του RNA.
ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ: Δομή του DNA και του RNA.ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ: Δομή του DNA και του RNA.
ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ: Δομή του DNA και του RNA.
 
Δομή και Αντιγραφή DNA
Δομή και Αντιγραφή DNAΔομή και Αντιγραφή DNA
Δομή και Αντιγραφή DNA
 
γονιδιακη ρυθμιση
γονιδιακη ρυθμισηγονιδιακη ρυθμιση
γονιδιακη ρυθμιση
 
5.3 αλληλόμορφα
5.3 αλληλόμορφα5.3 αλληλόμορφα
5.3 αλληλόμορφα
 

Semelhante a Κεφάλαι 5: Μενδελική κληρονομικότητα

5. γενετική
5. γενετική5. γενετική
5. γενετικήlen22
 
Chromosomes-Χρωμοσώματα Γ Γυμνασίου
Chromosomes-Χρωμοσώματα Γ ΓυμνασίουChromosomes-Χρωμοσώματα Γ Γυμνασίου
Chromosomes-Χρωμοσώματα Γ ΓυμνασίουDespina Setaki
 
Xrwmoswmata3
Xrwmoswmata3Xrwmoswmata3
Xrwmoswmata3Biology13
 
Το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
Το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματαΤο γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
Το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα6o Lykeio Kavalas
 
Pangalos epistimones peiraias jan 2013 final
Pangalos epistimones peiraias jan 2013 finalPangalos epistimones peiraias jan 2013 final
Pangalos epistimones peiraias jan 2013 finalpanayotish
 
menteliki_klironomikotita.pptx
menteliki_klironomikotita.pptxmenteliki_klironomikotita.pptx
menteliki_klironomikotita.pptxssuser29fdc3
 
απολυτήριες εξετάσεις στη βιολογία γ γυμνασίου
απολυτήριες εξετάσεις στη βιολογία γ γυμνασίουαπολυτήριες εξετάσεις στη βιολογία γ γυμνασίου
απολυτήριες εξετάσεις στη βιολογία γ γυμνασίουXristos Koutras
 
γραπτο διαγωνισμα
γραπτο διαγωνισμαγραπτο διαγωνισμα
γραπτο διαγωνισμαioannatzi
 
DNA το μόριο τησ ζωής όπλο στα χέρια της επιστήμης, ερευνητική εργασία 2013-14
DNA το μόριο τησ ζωής όπλο στα χέρια της επιστήμης, ερευνητική εργασία 2013-14DNA το μόριο τησ ζωής όπλο στα χέρια της επιστήμης, ερευνητική εργασία 2013-14
DNA το μόριο τησ ζωής όπλο στα χέρια της επιστήμης, ερευνητική εργασία 2013-141ο Γενικό Λύκειο Σπάτων
 
DNA, RNA & μεταλλάξεις (Κωνσταντίνα Πέτσιου-Μπεκιάρη) (1).pptx
DNA, RNA & μεταλλάξεις (Κωνσταντίνα Πέτσιου-Μπεκιάρη) (1).pptxDNA, RNA & μεταλλάξεις (Κωνσταντίνα Πέτσιου-Μπεκιάρη) (1).pptx
DNA, RNA & μεταλλάξεις (Κωνσταντίνα Πέτσιου-Μπεκιάρη) (1).pptxKonstantina Petsiou-Bekiari
 
Διαλέξεις - Εφαρμογές της Γενετικής στην Σύγχρονη Παιδιατρική
Διαλέξεις - Εφαρμογές της Γενετικής στην Σύγχρονη ΠαιδιατρικήΔιαλέξεις - Εφαρμογές της Γενετικής στην Σύγχρονη Παιδιατρική
Διαλέξεις - Εφαρμογές της Γενετικής στην Σύγχρονη ΠαιδιατρικήPiecerosB
 

Semelhante a Κεφάλαι 5: Μενδελική κληρονομικότητα (15)

5. γενετική
5. γενετική5. γενετική
5. γενετική
 
Chromosomes-Χρωμοσώματα Γ Γυμνασίου
Chromosomes-Χρωμοσώματα Γ ΓυμνασίουChromosomes-Χρωμοσώματα Γ Γυμνασίου
Chromosomes-Χρωμοσώματα Γ Γυμνασίου
 
Xrwmoswmata3
Xrwmoswmata3Xrwmoswmata3
Xrwmoswmata3
 
53
5353
53
 
Το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
Το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματαΤο γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
Το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα
 
Pangalos epistimones peiraias jan 2013 final
Pangalos epistimones peiraias jan 2013 finalPangalos epistimones peiraias jan 2013 final
Pangalos epistimones peiraias jan 2013 final
 
κληρονομικότητα
κληρονομικότητακληρονομικότητα
κληρονομικότητα
 
menteliki_klironomikotita.pptx
menteliki_klironomikotita.pptxmenteliki_klironomikotita.pptx
menteliki_klironomikotita.pptx
 
μεταλλαξεις 1
μεταλλαξεις 1μεταλλαξεις 1
μεταλλαξεις 1
 
βιολογια θετικησ κατευθυνσησ 2013
βιολογια θετικησ κατευθυνσησ 2013βιολογια θετικησ κατευθυνσησ 2013
βιολογια θετικησ κατευθυνσησ 2013
 
απολυτήριες εξετάσεις στη βιολογία γ γυμνασίου
απολυτήριες εξετάσεις στη βιολογία γ γυμνασίουαπολυτήριες εξετάσεις στη βιολογία γ γυμνασίου
απολυτήριες εξετάσεις στη βιολογία γ γυμνασίου
 
γραπτο διαγωνισμα
γραπτο διαγωνισμαγραπτο διαγωνισμα
γραπτο διαγωνισμα
 
DNA το μόριο τησ ζωής όπλο στα χέρια της επιστήμης, ερευνητική εργασία 2013-14
DNA το μόριο τησ ζωής όπλο στα χέρια της επιστήμης, ερευνητική εργασία 2013-14DNA το μόριο τησ ζωής όπλο στα χέρια της επιστήμης, ερευνητική εργασία 2013-14
DNA το μόριο τησ ζωής όπλο στα χέρια της επιστήμης, ερευνητική εργασία 2013-14
 
DNA, RNA & μεταλλάξεις (Κωνσταντίνα Πέτσιου-Μπεκιάρη) (1).pptx
DNA, RNA & μεταλλάξεις (Κωνσταντίνα Πέτσιου-Μπεκιάρη) (1).pptxDNA, RNA & μεταλλάξεις (Κωνσταντίνα Πέτσιου-Μπεκιάρη) (1).pptx
DNA, RNA & μεταλλάξεις (Κωνσταντίνα Πέτσιου-Μπεκιάρη) (1).pptx
 
Διαλέξεις - Εφαρμογές της Γενετικής στην Σύγχρονη Παιδιατρική
Διαλέξεις - Εφαρμογές της Γενετικής στην Σύγχρονη ΠαιδιατρικήΔιαλέξεις - Εφαρμογές της Γενετικής στην Σύγχρονη Παιδιατρική
Διαλέξεις - Εφαρμογές της Γενετικής στην Σύγχρονη Παιδιατρική
 

Mais de Petros Karapetros

Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2017-2018
Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2017-2018Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2017-2018
Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2017-2018Petros Karapetros
 
Let's do it Greece: Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΛΑΝΔΡΙΟΥ
Let's do it Greece: Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΛΑΝΔΡΙΟΥLet's do it Greece: Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΛΑΝΔΡΙΟΥ
Let's do it Greece: Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΛΑΝΔΡΙΟΥPetros Karapetros
 
Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης
Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασηςΠαράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης
Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασηςPetros Karapetros
 
ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥPetros Karapetros
 
Εξουδετέρωση οξέων βάσεων
Εξουδετέρωση οξέων βάσεωνΕξουδετέρωση οξέων βάσεων
Εξουδετέρωση οξέων βάσεωνPetros Karapetros
 
Φωτοσύνθεση: Ιστορική Αναδρομή
Φωτοσύνθεση: Ιστορική ΑναδρομήΦωτοσύνθεση: Ιστορική Αναδρομή
Φωτοσύνθεση: Ιστορική ΑναδρομήPetros Karapetros
 
Iσοστάθμιση χημικής εξίσωσης
Iσοστάθμιση χημικής εξίσωσηςIσοστάθμιση χημικής εξίσωσης
Iσοστάθμιση χημικής εξίσωσηςPetros Karapetros
 
Η Χημεία του Έρωτα
Η Χημεία του ΈρωταΗ Χημεία του Έρωτα
Η Χημεία του ΈρωταPetros Karapetros
 
Πεπτικό Σύστημα
Πεπτικό ΣύστημαΠεπτικό Σύστημα
Πεπτικό ΣύστημαPetros Karapetros
 
φύλλο εργασίας το ερειστικό σύστημα του ανθρώπου
φύλλο εργασίας το ερειστικό σύστημα του ανθρώπουφύλλο εργασίας το ερειστικό σύστημα του ανθρώπου
φύλλο εργασίας το ερειστικό σύστημα του ανθρώπουPetros Karapetros
 
Ιδιότητες των υλικών
Ιδιότητες των υλικώνΙδιότητες των υλικών
Ιδιότητες των υλικώνPetros Karapetros
 

Mais de Petros Karapetros (16)

Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2017-2018
Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2017-2018Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2017-2018
Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 2017-2018
 
Let's do it Greece: Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΛΑΝΔΡΙΟΥ
Let's do it Greece: Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΛΑΝΔΡΙΟΥLet's do it Greece: Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΛΑΝΔΡΙΟΥ
Let's do it Greece: Δράσεις 1ου ΓΕΛ ΧΛΑΝΔΡΙΟΥ
 
Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης
Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασηςΠαράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης
Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης
 
ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
 
Εξουδετέρωση οξέων βάσεων
Εξουδετέρωση οξέων βάσεωνΕξουδετέρωση οξέων βάσεων
Εξουδετέρωση οξέων βάσεων
 
Φωτοσύνθεση: Ιστορική Αναδρομή
Φωτοσύνθεση: Ιστορική ΑναδρομήΦωτοσύνθεση: Ιστορική Αναδρομή
Φωτοσύνθεση: Ιστορική Αναδρομή
 
Iσοστάθμιση χημικής εξίσωσης
Iσοστάθμιση χημικής εξίσωσηςIσοστάθμιση χημικής εξίσωσης
Iσοστάθμιση χημικής εξίσωσης
 
Κλίμακα pH
Κλίμακα pHΚλίμακα pH
Κλίμακα pH
 
Η Χημεία του Έρωτα
Η Χημεία του ΈρωταΗ Χημεία του Έρωτα
Η Χημεία του Έρωτα
 
Πεπτικό Σύστημα
Πεπτικό ΣύστημαΠεπτικό Σύστημα
Πεπτικό Σύστημα
 
Μείγματα
ΜείγματαΜείγματα
Μείγματα
 
Ομοιόσταση
ΟμοιόστασηΟμοιόσταση
Ομοιόσταση
 
Density(3)
Density(3)Density(3)
Density(3)
 
φύλλο εργασίας το ερειστικό σύστημα του ανθρώπου
φύλλο εργασίας το ερειστικό σύστημα του ανθρώπουφύλλο εργασίας το ερειστικό σύστημα του ανθρώπου
φύλλο εργασίας το ερειστικό σύστημα του ανθρώπου
 
Ιδιότητες των υλικών
Ιδιότητες των υλικώνΙδιότητες των υλικών
Ιδιότητες των υλικών
 
άλατα
άλαταάλατα
άλατα
 

Último

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥIliana Kouvatsou
 
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηΣουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηTheodora Chandrinou
 
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ 2008 ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ 2008 ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣΗ ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ 2008 ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ 2008 ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣΘεόδωρος Μαραγκούλας
 
Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΜΠΕΚΙΑΡΗ
Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ,  ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ  ΜΠΕΚΙΑΡΗΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ,  ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ  ΜΠΕΚΙΑΡΗ
Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΜΠΕΚΙΑΡΗIliana Kouvatsou
 
ΧΑΝΟΣ ΚΡΟΥΜΟΣ-ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ,ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΚΡΑΣΤΕΒΑ
ΧΑΝΟΣ ΚΡΟΥΜΟΣ-ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ,ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΚΡΑΣΤΕΒΑΧΑΝΟΣ ΚΡΟΥΜΟΣ-ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ,ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΚΡΑΣΤΕΒΑ
ΧΑΝΟΣ ΚΡΟΥΜΟΣ-ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ,ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΚΡΑΣΤΕΒΑIliana Kouvatsou
 
Σχέσεις στην εφηβεία_έρωτας
Σχέσεις                     στην εφηβεία_έρωταςΣχέσεις                     στην εφηβεία_έρωτας
Σχέσεις στην εφηβεία_έρωταςDimitra Mylonaki
 
Μαθητικά συμβούλια .
Μαθητικά συμβούλια                                  .Μαθητικά συμβούλια                                  .
Μαθητικά συμβούλια .Dimitra Mylonaki
 
εργασία εφημερίδας για την διατροφή.pptx
εργασία εφημερίδας για την διατροφή.pptxεργασία εφημερίδας για την διατροφή.pptx
εργασία εφημερίδας για την διατροφή.pptxEffie Lampropoulou
 
-Διψήφιοι αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη
-Διψήφιοι  αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη-Διψήφιοι  αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη
-Διψήφιοι αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξηΟΛΓΑ ΤΣΕΧΕΛΙΔΟΥ
 
Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων, Άγγελος Δόσης
Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων, Άγγελος ΔόσηςΟ εκχριστιανισμός των Σλάβων, Άγγελος Δόσης
Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων, Άγγελος ΔόσηςIliana Kouvatsou
 
Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ,ΕΙΡΗΝΗ ΝΤΟΥΣΚΑ-ΠΕΝΥ ΖΑΓΓΟ...
Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ,ΕΙΡΗΝΗ ΝΤΟΥΣΚΑ-ΠΕΝΥ ΖΑΓΓΟ...Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ,ΕΙΡΗΝΗ ΝΤΟΥΣΚΑ-ΠΕΝΥ ΖΑΓΓΟ...
Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ,ΕΙΡΗΝΗ ΝΤΟΥΣΚΑ-ΠΕΝΥ ΖΑΓΓΟ...Iliana Kouvatsou
 
Παρουσίαση δράσεων στην Τεχνόπολη. 2023-2024
Παρουσίαση δράσεων στην Τεχνόπολη. 2023-2024Παρουσίαση δράσεων στην Τεχνόπολη. 2023-2024
Παρουσίαση δράσεων στην Τεχνόπολη. 2023-2024Tassos Karampinis
 
Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣ
Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣ
Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣIliana Kouvatsou
 

Último (14)

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, ΔΑΝΑΗ ΠΑΝΟΥ
 
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηΣουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
 
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ 2008 ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ 2008 ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣΗ ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ 2008 ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ 2008 ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
 
Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΜΠΕΚΙΑΡΗ
Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ,  ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ  ΜΠΕΚΙΑΡΗΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ,  ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ  ΜΠΕΚΙΑΡΗ
Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΜΠΕΚΙΑΡΗ
 
ΧΑΝΟΣ ΚΡΟΥΜΟΣ-ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ,ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΚΡΑΣΤΕΒΑ
ΧΑΝΟΣ ΚΡΟΥΜΟΣ-ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ,ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΚΡΑΣΤΕΒΑΧΑΝΟΣ ΚΡΟΥΜΟΣ-ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ,ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΚΡΑΣΤΕΒΑ
ΧΑΝΟΣ ΚΡΟΥΜΟΣ-ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ,ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΚΡΑΣΤΕΒΑ
 
Σχέσεις στην εφηβεία_έρωτας
Σχέσεις                     στην εφηβεία_έρωταςΣχέσεις                     στην εφηβεία_έρωτας
Σχέσεις στην εφηβεία_έρωτας
 
Μαθητικά συμβούλια .
Μαθητικά συμβούλια                                  .Μαθητικά συμβούλια                                  .
Μαθητικά συμβούλια .
 
εργασία εφημερίδας για την διατροφή.pptx
εργασία εφημερίδας για την διατροφή.pptxεργασία εφημερίδας για την διατροφή.pptx
εργασία εφημερίδας για την διατροφή.pptx
 
-Διψήφιοι αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη
-Διψήφιοι  αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη-Διψήφιοι  αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη
-Διψήφιοι αριθμοί-δεκαδες μονάδες-θέση ψηφίου Α- Β τάξη
 
Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων, Άγγελος Δόσης
Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων, Άγγελος ΔόσηςΟ εκχριστιανισμός των Σλάβων, Άγγελος Δόσης
Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων, Άγγελος Δόσης
 
Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ,ΕΙΡΗΝΗ ΝΤΟΥΣΚΑ-ΠΕΝΥ ΖΑΓΓΟ...
Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ,ΕΙΡΗΝΗ ΝΤΟΥΣΚΑ-ΠΕΝΥ ΖΑΓΓΟ...Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ,ΕΙΡΗΝΗ ΝΤΟΥΣΚΑ-ΠΕΝΥ ΖΑΓΓΟ...
Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ,ΕΙΡΗΝΗ ΝΤΟΥΣΚΑ-ΠΕΝΥ ΖΑΓΓΟ...
 
Παρουσίαση δράσεων στην Τεχνόπολη. 2023-2024
Παρουσίαση δράσεων στην Τεχνόπολη. 2023-2024Παρουσίαση δράσεων στην Τεχνόπολη. 2023-2024
Παρουσίαση δράσεων στην Τεχνόπολη. 2023-2024
 
Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣ
Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣ
Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣ
 
Σεβασμός .
Σεβασμός                                   .Σεβασμός                                   .
Σεβασμός .
 

Κεφάλαι 5: Μενδελική κληρονομικότητα

  • 2. Επιτυχία πειραμάτων Mendel  Μελέτησε μία ή δύο ξεχωριστές ιδιότητες κάθε φορά και όχι το σύνολο των ιδιοτήτων.  Χρησιμοποίησε για τα πειράματά του αμιγή (καθαρά) στελέχη για τη συγκεκριμένη ιδιότητα.  Ανέλυσε τα αποτελέσματά του στατιστικά: Μετρούσε στους απογόνους των ατόμων τα οποία είχαν μία συγκεκριμένη ιδιότητα και στη συνέχεια υπολόγιζε τις συχνότητες εμφάνισής τους.  Επιλογή μοσχομπίζελου
  • 3. Πλεονεκτήματα μοσχομπίζελου  Αναπτύσσεται πολύ εύκολα.  Εμφανίζει μεγάλη ποικιλότητα σε πολλούς χαρακτήρες(π.χ. ύψος, χρώμα άνθους, χρώμα και σχήμα σπέρματος)  Παρέχει τη δυνατότητα τεχνητής γονιμοποίησης, πέρα από την αυτογονιμοποίηση.  Δίνει μεγάλο αριθμό απογόνων  Παρέχει τη δυνατότητα στατιστικής επεξεργασίας των αποτελεσμάτων.
  • 4. Αναπαραγωγή του φυτού Pisum Sativum  Αυτογονιμοποίηση: Η διαδικασία κατά την οποία η γύρη από τους στήμονες ενός άνθους πέφτει στον ύπερο του ίδιου άνθους.
  • 5. Αναπαραγωγή του φυτού Pisum Sativum  Τεχνητή γονιμοποίηση: Η διαδικασία κατά την οποία η γύρη από τους στήμονες ενός άνθους μεταφέρεται με ειδικό εργαλείο στον ύπερο του επιθυμητού άνθους.
  • 6. Πρωτόκολλο πειραμάτων Mendel  Δημιουργία αμιγών στελεχών για τη συγκεκριμένη ιδιότητα που μελετούσε.  Τεχνητή γονιμοποίηση μεταξύ δύο αμιγών φυτών, που διέφεραν ως προς την ιδιότητα αυτή. Τα φυτά αυτά αποτελούσαν την πατρική γενιά(P).  Οι απόγονοι από τη διασταύρωση του βήματος 2(υβριδικά άτομα) ήταν η πρώτη θυγατρική γενιά(γενιά F1), δηλαδή απόγονοι αμιγών γονέων που είχαν διαφορετική έκφραση του ίδιου χαρακτήρα.  Αυτογονιμοποίηση υβριδικών ατόμων της F1 γενιάς.  Οι απόγονοι από τη διασταύρωση του βήματος 4 αποτελούσαν την δεύτερη θυγατρική γενιά (γενιά F2).  Από τα αποτελέσματα των πειραμάτων διατύπωσε τους νόμους κληρονομικότητας:  Το νόμο διαχωρισμού των αλληλόμορφων γονιδίων.  Το νόμο της ανεξάρτητης μεταβίβασης γονιδίων.
  • 7. Αλληλόμρφο για τα ψηλά φυτά ΟΜΟΛΟΓΑ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΑΓενετική θέση που ελέγχει το ύψος του φυτού Αλληλόμορφο για τα κοντά φυτά  Κάθε κληρονομικός χαρακτήρας ελέγχεται από δύο παράγοντες, που υπάρχουν σε κάθε άτομο.  Οι «κληρονομικοί παράγοντες» του Mendel είναι τα γονίδια.  Οι διαφορετικές μορφές του ίδιου χαρακτήρα ελέγχονται από αλληλόμορφα γονίδια, δηλαδή γονίδια που βρίσκονται στην ίδια θέση στα ομόλογα χρωμοσώματα και ελέγχουν την ίδια ιδιότητα.
  • 9. Επικρατές & Υπολειπόμενο  Σε μερικά ετερόζυγα άτομα το ένα αλληλόμορφο μπορεί να καλύπτει την έκφραση του άλλου.  Το αλληλόμρφο που καλύπτει την έκφραση του άλλου λέγεται επικρατές.  Συμβολίζεται με: κεφαλαίο γράμμα (χρησιμοποιείται το πρώτο γράμμα του επικρατούς χαρακτήρα).  Το αλληλόμορφο του οποίου η δράση καλύπτεται λέγεται υπολειπόμενο.  Συμβολίζεται με: μικρό γράμμα. Ψ Ψ Ψ Ψ ψ ψ ψ ψ Ψηλό φυτό Κοντό φυτό Όλα ψηλά φυτά F1
  • 10. Γονότυπος & Φαινότυπος  Γονότυπος: το σύνολο των αλληλόμορφων γονιδίων ενός οργανισμού.  Φαινότυπος: το σύνολο των χαρακτήρων οι οποίοι αποτελούν την έκφραση του γονότυπου ενός οργανισμού, όπως η εξωτερική εμφάνιση και η βιοχημική σύσταση.  Ο φαινότυπος δεν αποκαλύπτει πάντοτε τον γονότυπο. ΓΟΝΟΤΥΠΟΣ ΦΑΙΝΟΤΟΥΠΟΣ ΨΨ Ομόζυγο επικρατές Ψ ψ Ετερόζυγο ψψ Ομόζυγο υπολειπόμενο
  • 11. 1ος Νόμος και Μείωση  Ο τρόπος που κληρονομούνται οι χαρακτήρες που μελέτησε ο Mendel είναι αποτέλεσμα των γεγονότων κατά την μείωση.  Κατά την παραγωγή γαμετών διαχωρίζονται τα δύο ομόλογα χρωμοσώματα και συνεπώς και τα δύο αλληλόμορφα γονίδια.  Οι απόγονοι προκύπτουν από τον τυχαίο συνδυασμό των γαμετών. Χρησιμοποιείται σε κάθε άσκηση Μενδελικής κληρονομικότητας για να αιτιολογηθούν: α) τα είδη των γαμετών που σχηματίζει ένα άτομο και β) οι γονότυποι των απογόνων, διότι οι απόγoνοι προκύπτουν από τον τυχαίο συνδυασμό των γαμετών (τετράγωνο Punnett)
  • 12. 1ος Νόμος Mendel και μείωση P1 ΨΨ  ψψ Γαμέτες: Ψ ψ F1: Ψψ Γονοτυπική αναλογία 100% ΨΨ Φαινοτυπική αναλογία 100% ψηλά P2(F1F1) Ψψ  Ψψ Γαμέτες: Ψ , ψ Ψ , ψ F2: ΨΨ , Ψψ , Ψψ , ψψ Γονοτυπική αναλογία 1 ΨΨ : 2Ψψ : 1ψψ Φαινοτυπική αναλογία 3Ψηλα : 1 κοντά
  • 13. Διασταύρωση ελέγχου  Ονομάζεται η διασταύρωση μεταξύ ενός ατόμου άγνωστου γονότυπου με άτομο ομόζυγο για το υπολειπόμενο αλληλόμορφο γονίδιο, που στοχεύει στην εξακρίβωση του γονότυπου του πρώτου ατόμου
  • 14. Προβλέψεις Επικρατής φαινότυπος, Άγνωστος γονότυπος:PP ή Pp? Γαμέτες Γαμέτες Αν ορισμένοι απόγονοι εκδηλώ- νουν τον υπολειπόμενο χαρακτήρα, τότε το φυτό έχει γονότυπο Pp Υπολειπόμενος φαινότυπος, Γνωστός γονότυπος: pp Αν PP Αν Pp Γαμέτες Γαμέτες Αν όλοι οι απόγονοι εκδηλώνουν τον επικρατή χαρακτήρα, τότε το φυτό έχει γονότυπο PP Αποτελέσματα ή ή p p P p Pp pp Pp pp p p P P Pp Pp Pp Pp Σε ένα φυτό, το ιώδες χρώμα ελέγχεται από το επικρατές γονίδιο P ενώ το λευκό χ ρώμα από το υπολειπόμενο αλληλόμορφο p.
  • 15. 2ος Νόμος Mendel Νόμος ανεξάρτητης μεταβίβασης των γονιδίων  Μελετούμενοι χαρακτήρες:  Σχήμα σπέρματος: Λείο ή Ρυτιδωμένο  Χρώμα σπέρματος: Κίτρινο ή Πράσινο  Πορεία:  Διασταύρωσε αμιγή φυτά με λεία κίτρινα με φυτά που είχαν πράσινα ρυτιδωμένα  Γενιά Φ1: Λεία και Κίτρινα σπέρματα  Χρώμα σπέρματος: Κίτρινο ή Πράσινο  Συμπέρασμα: Το αλληλόμορφο που καθορίζει το λείο σχήμα είναι επικρατές έναντι του ρυτιδωμένου και, αντίστοιχα, αυτό που καθορίζει το κίτρινο χρώμα είναι επικρατές του πράσινου.
  • 16.  Διασταύρωσε φυτά της F1  Παρατήρησε 4 τύπους σπερμάτων:  Λεία & Κίτρινα,  Λεία & Πράσινα,  Ρυτιδωμένα & Κίτρινα και  Ρυτιδωμένα & Πράσινα σε αναλογία 9:3:3:1  2ος Νόμος: Το γονίδιο που ελέγχει έναν χαρακτήρα δεν επηρεάζει τη μεταβίβαση του γονιδίου που ελέγχει έναν άλλο χαρακτήρα.  Ισχύει μόνο για γονίδια που βρίσκονται σε διαφορετικά ζεύγη ομόλογων χρωμοσωμάτων.
  • 17.  Η ανεξάρτητη μεταβίβαση των γονιδίων που βρίσκονται σε διαφορετικά χρωμοσώματα προκύπτει από την τυχαία διάταξη των ζευγών χρωμοσωμάτων κατά τη μετάφαση της μείωσης Ι.
  • 18.
  • 19.
  • 20.
  • 21.  Απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να ισχύει ο 2ος νόμος είναι τα γονίδια που ελέγχουν τις δύο ιδιότητες να βρίσκονται σε διαφορετικά ζευγάρια ομόλογων χρωμοσωμάτων.  Όταν τα γονίδια είναι στο ίδιο χρωμόσωμα, δεν διαχωρίζονται κατά τη μείωση, αλλά μεταφέρονται μαζί στους ίδιους γαμέτες.  Ο όρος σύνδεση αφορά τη μεταβίβαση γονιδίων που βρίσκονται στο ίδιο χρωμόσωμα.  Τα συνδεδεμένα γονίδια δε μεταβιβάζονται ανεξάρτητα και δε δίνουν τις αναλογίες που καθόρισε ο Mendel για τις διασταυρώσεις μονοϋβριδισμού και διυβριδισμού.
  • 22.
  • 23. Όταν η γονιδιακή έκφραση τροποποιεί τις αναλογίες που προκύπτουν από τους νόμους του Mendel  Μερικές φορές οι φαινοτυπικές αναλογίες δεν είναι αυτές που αναμένονται από τους νόμους του Mendel.  Προσοχή: Ισχύουν οι νόμοι του Mendel αλλά δεν εμφανίζονται οι φαινοτυπικές αναλογίες που αναμένονται σύμφωνα με αυτούς. Ατελώς επικρατή Συνεπικρατή Θνησιγόνα Πολλάπλά αλληλόμορφα Φυλοσύνδετα Συνδεδεμένα γονίδια Πολυγονιδιακοί χαρακτήρες Μιτοχονδριακό DNA Μικρό στατιστικό δείγμα (μικρός αριθμός μελετούμενων ατόμων) Μεταλλάξεις
  • 24. Ατελώς επικρατή  Ο γονότυπος των ετερόζυγων ατόμων είναι ενδιάμεσος μεταξύ των δύο ομόζυγων.  Στην F2 γενιά, η αναλογία είναι διαφορετική από την αναλογία 3:1 που παρατηρείται στις περιπτώσεις επικρατών-υπολειπόμενων.  Σε τέτοιου τύπου διασταυρώσεις οι γονοτυπικές και φαινοτυπικές αναλογίες είναι ίδιες. ΓΟΝΟΤΥΠΟΣ ΦΑΙΝΟΤΥΠΟΣ Κ1Κ1 Ομόζυγο Κόκκινο Κ1Κ2 Ετερόζυγο Ροζ Κ2Κ2 Ομόζυγο Λευκό
  • 25.
  • 26. Συνεπικρατή γονίδια  Στα ετερόζυγα άτομα εκφράζονται και τα δύο αλληλόμορφα στον φαινότυπο. P1 CRCR  CWCW Γαμέτες: CR CW F1: CRCW Γ.A. 100% CRCW Φ.A. 100% κόκκινο-λευκό P2 CRCW  CRCW Γαμέτες: CR , CW CR , CW F2: CRCR , CRCW , CRCW , CRCR Γ.A. 1 CRCR : 2 CRCW : 1 CRCR Φ.A. 1 Κόκκινο : 2 Κόκκινο-Λευκό : 1 Λευκό
  • 27. Θνησιγόνα αλληλόμορφα  Τα γονίδια αρχίζουν τη λειτουργία τους πολύ σύντομα μετά τη γονιμοποίηση.  Μερικά αλληλόμορφα δημιουργούν τόσο σοβαρά προβλήματα σε ένα έμβρυο που οδηγούν σε διακοπή της ανάπτυξης συνήθως πριν από την 8η εβδομάδα.  Το άτομο δεν επιβιώνει μέχρι τη γέννηση και ο αντίστοιχος φαινότυπος χάνεται.  Το αλληλόμορφο που προκαλεί πρόωρο θάνατο ονομάζεται θνησιγόνο. Τα θνησιγόνα προκαλούν αυτόματες αποβολές, δηλαδή τον πρόωρο τερματισμό της κύησης.  Τα θνησιγόνα γονίδια εκφράζονται μόνο σε ομόζυγη κατάσταση.
  • 28.  Mexican hairless: ράτσα σκύλων στο Mexico  Θνησιγόνο γονίδιο σχετίζεται με την εμφάνιση ή μη τριχώματος.  Η αναλογία που υποδηλώνει θνησιγόνο γονίδιο είναι η 2:1  Θνησιγόνα γονίδια μπορεί να υπάρχουν και στα φυλετικά χρωμοσώματα, όπου αλλάζει η αναμενόμενη αναλογία των αρσενικών με τα θυληκά άτομα. ΗH Δεν εμφανίζονται καθώς πεθαίνουν πριν τη γέννηση Hh Δεν εμφανίζουν τρίχωμα(Mexican hairless) hh Εμφανίζουν κανονικό τρίχωμα P1 Ηh  Hh Γαμέτες: H , h H , h F1: HH , Hh , Hh , hh Γονοτυπική αναλογία 1ΗΗ : 2 Ηh : 1hh Φαινοτυπική αναλογία 2 (χωρίς τρίχωμα) : 1 (κανονικό τρίχωμα) Θνησιγόνα αλληλόμορφα
  • 29. Πολλαπλά αλληλόμορφα  Στα διπλοειδή κύτταρα υπάρχουν δύο αλληλόμορφα για μία ορισμένη γενετική θέση.  Σε έναν πληθυσμό ατόμων μπορεί να βρεθούν περισσότερα από δύο αλληλόμορφα για μία γενετική θέση.  Ένα στον πληθυσμό βρεθούν τρία ή περισσότερα αλληλόμορφα για μία γενετική θέση, τότε αυτά ονομάζονται πολλαπλά αλληλόμορφα.  Πολλά γονίδια που ευθύνονται για τη δημιουργία ασθενειών έχουν πολλαπλά αλληλόμορφα π.χ. β-θαλασαιμία. Κάθε αλληλόμορφο του φυσιολογικού γονιδίου σχετίζεται με διαφορετική μορφή της ασθένειας.  Τα πολλαπλά αλληλόμορφα μπορεί να αλλάζουν τις αναλογίες των νόμων Mendel, επειδή δημιουργούν πολλά είδη φαινοτύπων λόγω διαφορετικών συνδυασμών που γίνονται.
  • 30. Ομάδες αίματος  Το γονίδιο Ι, που καθορίζει τις ομάδες αίματος, έχει τρία αλληλόμορφα που εδράζονται στην ίδια θέση των ομόλογων χρωμοσωμάτων. Το αλληλόμορφο γονίδιο ΙΑ κωδικοποιεί κάποιο ένζυμο που σχηματίζει το αντιγόνο Α στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων. Το αλληλόμορφο γονίδιο ΙΒ κωδικοποιεί κάποιο ένζυμο που σχηματίζει το αντιγόνο Β στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων. Το αλληλόμορφο γονίδιο i δεν κωδικοποιεί κάποιο ένζυμο.  Τα ΙΑ, ΙΒ είναι μεταξύ τους συναπικρατή και το ακθένα επικρατές έναντι του υπολειπόμενου i.
  • 31. Ομάδες αίματος ΦΑΙΝΟΤΥΠΟΣ (ΟΜΑΔΑ ΑΙΜΑΤΟΣ) A B AB O ΑΝΤΙΓΟΝΑ ΓΟΝΟΤΥΠΟΣ IAIA IAi IBIB IBi IAIB ii
  • 32. ΦΥΛΟΣΥΝΔΕΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ  Το Χ φυλετικό χρωμόσωμα είναι μεγαλύτερο από το Y.  Φυλοσύνδετα γονίδια λέγονται τα γονίδια που βρίσκονται στο Χ χρωμόσωμα και δεν έχουν αλληλόμορφα στο Υ.  Ο τρόπος μεταβίβασης ενός φυλοσύνδετου γονιδίου σχετίζεται με το φύλο των γονέων και των απογόνων («φύλο» + «σύνδεση»)
  • 33. Κληρονομικότητα φυλοσύνδετων γονιδίων  Τα αυτοσωμικά γονίδια βρίσκονται σε δύο αντίγραφα και στα θηλυκά και στα αρσενικά άτομα.  Τα φυλοσύνδετα γονίδια βρίσκονται πάντα σε ένα αντίγραφο στα αρσενικά άτομα.  Τα αρσενικά άτομα έχουν κληρονομήσει τα φυλοσύνδετα γονίδια αποκλειστικά από τη μητέρα τους και ποτέ από τον πατέρα τους.  Ένα υπολειπόμενο φυλοσύνδετο γονίδιο εκδηλώνεται πάντα σε ένα αρσενικό άτομο ενώ σε ένα θηλυκό μόνο σε ομόζυγη κατάσταση.  Τα γνωρίσματα που οφείλονται σε υπολειπόμενα φυλοσύνδετα γονίδια εκδηλώνονται πιο συχνά στα αρσενικά απ’ ότι στα θηλυκά άτομα.
  • 34.
  • 35. Μενδελική κληρονομικότητα και άνθρωπος Η μελέτη του τρόπου μεταβίβασης κληρονομικών χαρακτήρων εμφανίζει δυσκολίες διότι: • Οι άνθρωποι έχουν μικρό αριθμό απογόνων • Η κάθε γενιά έχει μεγάλη διάρκεια, περίπου 20-30 χρόνια •Δεν είναι δυνατόν να γίνουν διασταυρώσεις ανάλογες με εκείνες που έκανε ο Mendel, χρησιμοποιώντας το μοσχομπίζελο. Η μελέτη του τρόπου κληρονόμησης των διαφόρων χαρακτήρων γίνεται στα άτομα μεγάλων οικογενειών. Στον άνθρωπο τον μενδελικό τύπο κληρονομικότητας ακολουθούν μόνο οι μονογονιδιακοί χαρακτήρες Μονογονιδιακός ονομάζεται ένας χαρακτήρας που καθορίζεται από αλληλόμορφα ενός μόνο γονιδίου Πολυγονιδιακός ονομάζεται ένας χαρακτήρας που…………………......;;;
  • 36. Γενεαλογικό δένδρο Γενεαλογικό δένδρο είναι η διαγραμματική απεικόνιση των μελών μιας οικογένειας για πολλές γενιές, στην οποία αναπαριστώνται οι γάμοι, η σειρά των γεννήσεων, το φύλο των ατόμων και η φαινότυπος τους για ένα χαρακτηριστικό
  • 38. Γραμμή τριχοφυίας με κορυφή: αυτοσωμικός επικρατής χαρακτήρας Γ: τριχοφυία με κορυφή, γ: τριχοφυία χωρίς κορυφή
  • 39. Προσκολλημένοι λοβοί αυτιών: αυτοσωμικός υπολειπόμενος χαρακτήρας Ε: ελεύθεροι λοβοί αυτιών, ε: προσκολλημένοι λοβοί αυτιών
  • 40. Αυτοσωμική επικρατής κληρονομικότητα Οικογενής υπερχοληστερολαιμία: Α: το γονίδιο που σχετίζεται με την ασθένεια, α: το φυσιολογικό αα αα αα αα Αα Αα Αα (ΑΑ): ασθενής (Αα): ασθενής (αα): φυσιολογικός • Κάθε ασθενής απόγονος έχει ένα τουλάχιστον ασθενή γονέα. • Γονείς που είναι και οι δυο ασθενείς-ετεροζυγοι, έχουν 25% πιθανότητα να γεννήσουν φυσιολογικό παιδί. ; ; αα Αα Αα
  • 41. Αυτοσωμική υπολειπόμενη κληρονομικότητα  Εκδηλώνονται μόνο στα ομόζυγα άτομα.  Παραδείγματα:  Δρεπανοκυτταρική αναιμία  β-θαλασαιμία  Κυστική ίνωση  Συνήθως και οι δύο γονείς ενός ασθενούς ατόμου είναι φορείς (ετερόζυγοι-υγιείς).  Από ασθενείς γονείς προκύπτουν μόνο ασθενείς απόγονοι.  Η πιθανότητα δύο άτομα να είναι φορείς αυξάνεται σε περίπτωση αιμομιξίας αφού άτομα με κοινούς προγόνους είναι πιθανότερο να έχουν τα ίδια υπολειπόμενα αλληλόμορφα σε σύγκριση με άτομα μη συγγενικά.
  • 42. Αυτοσωμική υπολειπόμενη κληρονομικότητα •β-θαλασσαιμία •δρεπανοκυτταρική αναιμία •κυστική ίνωση Αν Α το φυσιολογικό γονίδιο και α το γονίδιο που σχετίζεται με την ασθένεια, τότε: (ΑΑ), (Αα) (αα) Άτομο φυσιολογικό Ασθενές άτομο Αα Αα Αα ααΑαΑΑ 321 4 5; Ποια η πιθανότητα ένα 5ο παιδί των γονέων στο παραπλεύρως διάγραμμα, να πάσχει; • Δυο υγιείς γονείς ( φορείς) είναι δυνατόν (25%) να αποκτήσουν παιδί άρρωστο . • Η πιθανότητα και οι δύο γονείς να είναι φορείς αυξάνεται όταν αυτοί είναι στενοί συγγενείς (αδέλφια, ξαδέλφια). • Από ασθενείς γονείς προκύπτουν μόνο ασθενείς απόγονοι.
  • 43. Φυλοσύνδετα γονίδια ΧΥ Φυλοσύνδετα γονίδια Φυλοσύνδετα είναι τα γονίδια που βρίσκονται στο χρωμόσωμα Χ και δεν έχουν αλληλόμορφα στο Υ. Έστω λοιπόν ότι ένας χαρακτήρας ελέγχεται από ένα ζεύγος αλληλομόρφων (Α,α) ,που είναι φυλοσύνδετα.Τα φυλοσύνδετα γονίδια συμβολίζονται με ΧΑ,Χα Τότε ένας άνδρας μπορεί να έχει γονότυπο: (ΧΑ,Υ) ή (Χα,Υ) ενώ μια γυναίκα : (ΧΑΧΑ), (ΧΑΧα) ή (ΧαΧα) Αν λοιπόν το αλληλόμορφο Χα προκαλεί μια ασθένεια, ενώ το ΧΑ είναι το φυσιολογικό, σε ποιους εκδηλώνεται με μεγαλύτερη συχνότητα η ασθένεια; Σε άνδρες ή γυναίκες;
  • 44. Φυλοσύνδετη υπολειπόμενη κληρονομικότητα •Αιμορροφιλία Α ( ΧΑ: φυσιολογικό, Χα: ασθενές) •Μερική αχρωματοψία στο πράσινο και το κόκκινο (δαλτωνισμός) ; ; • Εκδηλώνεται μόνο στα θηλυκά που είναι ομόζυγα για το υπολειπόμενο γονίδιο • Εκδηλώνεται με μεγαλύτερη συχνότητα στα αρσενικά • Κάθε άρρωστο αγόρι προέρχεται από μητέρα φορέα ή άρρωστη • Κάθε άρρωστο κορίτσι προέρχεται από άρρωστο πατέρα ΧΑΥ ΧαΥ ΧΑΧα ή ΧαΧα ΧΑΧA ή ΧAΧα ; ; ΧαΧαΧΑΥ ΧαΥ ΧΑΧα
  • 45. Μελέτη γενεαλογικών δέντρων  Ένα αλληλόμορφο είναι υπολειπόμενο, εάν από γονείς που δεν φέρουν το χαρακτηριστικό που ελέγχει το αλληλόμορφο γεννιέται παιδί με το χαρακτηριστικό.  Στην περίπτωση αυτή απορρίπτεται η περίπτωση του φυλοσύνδετου εάν από:  Πατέρα που δεν εκφράζει το χαρακτηριστικό(γονότυπος ΧΑΥ) γεννιέται θηλυκό άτομο με το χαρακτηριστικό αυτό(ΧαΧα),  Μητέρα(ΧαΧα) που εκφράζει το χαρακτηριστικό γεννιέται αρσενικό άτομο(ΧΑΥ) που δεν το εκδηλώνει.
  • 46. Μελέτη γενεαλογικών δέντρων  Ένα αλληλόμορφο είναι επικρατές, εάν από γονείς που δεν φέρουν το χαρακτηριστικό που ελέγχει το αλληλόμορφο γεννιέται παιδί με το χαρακτηριστικό.  Στην περίπτωση αυτή απορρίπτεται η περίπτωση του φυλοσύνδετου εάν από:  Πατέρα που εκφράζει το χαρακτηριστικό(γονότυπος ΧΑΥ) γεννιέται θηλυκό άτομο χωρίς το χαρακτηριστικό αυτό(ΧαΧα),  Μητέρα(ΧαΧα) που δεν εκφράζει το επικαρτές χαρακτηριστικό γεννιέται αρσενικό άτομοπου το εκδηλώνει (ΧΑΥ) . (ΧΑΥ)