1. ISINMA / KURAKLAŞMA SÜRECİNDE
KOCAELİ YARIMADASI’NDAKİ
MONTERİ ÇAMI (Pinus radiata)
VE
SAHİL ÇAMI (Pinus pinaster)
AĞAÇLARININ YILLIK HALKA GELİŞİMİ
İLE
İBRELERİNDEKİ KÜKÜRT MİKTARLARI ARASINDAKİ
İLİŞKİ
M. Doğan KANTARCI
İst. Üni. Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Abd. (EM)*

3. KESİT 1. KOCAELİ YARIMADASI–İZMİT KÖRFEZİ–ARMUTLU YARIMADASI KESİTİNDE YERTÜZÜ ŞEKLİ/İKLİM/HAVA KİRLİLİĞİ İLİŞKİLERİVE ETKİLERİ
1200
KOCAELİ YARIMADASI’NDAKİ HIZLI GELİŞEN ORMAN AĞACI TÜRLERİ İLE YETİŞTİRİLEN ORMANLAR
1175 m
AYVAŞA DAĞI
1150
1100
YAKIN ÇEVREDE KURULMUŞ OLAN LİF VE YONGA LEVHA FABRİKALARINA HAM MADDE ÜRETMEKTEDİRLER.
BU ORMANLARDAKİ AĞAÇLAR KURUMAKTA VEYA YILLIK ODUN ARTIMI;
1050 (1) ISINMA VE KURAKLAŞMA SÜRECİNİN ETKİSİ İLE,
1000 (2) HAVA KİRLİLİĞİNİN ETKİSİ ALTINDA DAHA AZ GERÇEKLEŞMEKTEDİR.
950 DEVLET ORMAN İŞLETMELERİ ARTIM KAYIPLARINADAN DOLAYI ZARAR ETMEKTEDİRLER.
900
KARAKAYALI DAĞ
ÇENE DAĞ 646 m
SERÇE TEPE 600 m
850
800
ÜÇÜNCÜOĞLU TEPE 500 m
650 m
750
İZMİT KÖRFEZİ ÇEVRESNDEKİ
UZUN DERE
700
SANAYİ TESİSLERİNDEN
IŞIK TEPE 450 m
650 KAYNAKLANAN
600 HAVA KİRLİLİĞİ
SERİN VE NEMLİ
550
KARADENİZ İKLİMİNDE
500 ISINMA/KURAKLAŞMA ETKİSİ EŞEK
BABA DAĞ 225 m
450 DAHA AZ HİSSEDİLMEKTEDİR. MEYDANI
YUKARI ULAŞLI
KARADENİZ
400
KARADENİZ ÜZERİNDEN GELEN
ISINMA/KURAKLAŞMA ETKİSİ
350 HAVA KİRLİLİĞİ ILIMAN
DAHA BELİRGİNDİR.
300 MARMARA
250 İKLİMİ
BABA DERE
BABA KÖY
KANDIRA
DALCA
200
İZMİT KÖRFEZİ
AŞAĞI ULAŞLI
İNCİR İSKELESİ
ESKİ KERPE
İZMİT
150
BURNU
DERİNCE
KAYNARCA
KABAKOZ
100
İSKELESİ
DERESİ
YÜKSELTİ m
50
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
UZAKLIK km
M. DOĞAN KANTARCI

4. ŞEKİL 2.1. ŞİLE İLE İZMİT’TE AYLIK VE YILLIK ORTALAMA SICAKLIKLARIN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ VE BUHARLAŞMA
YILLAR YILLIK ORT. C⁰ 16,5 ŞİLE İLE İZMİT'TE YILLIK ORTLAMA SICAKLIKLARIN
İZMİT ŞİLE 1994‐2006
DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ VE KARŞILAŞTIRILMASI 15,0 C⁰
1970 15,3 14,2 16,0
1971 14,6 13,3
15,5 1970‐1981 1929‐1970 1982‐1993
1972 14,4 12,9
1973 14,2 12,8 14,6 C⁰ 14,5 C⁰ 14,3 C⁰
15,0
1974 14,3 12,9
1975 14,7 13,6 14,5
1976 13,7 12,1
1977 14,7 13,4 14,0
1978 14,6 13,3
1979 15,2 14,0 13,5
1980 14,4 12,8
13,0
1981 14,7 13,4
1982 14,0 12,8 1994‐2006
12,5
1983 14,3 13,1 13,7 C⁰
1984 14,5 13,0 12,0
1985 14,4 12,5 1930‐1970 1982‐1993
SICAKLIK C⁰
1986 14,6 13,1 11,5 1970‐1981 13,6 C⁰ 12,9 C⁰
1987 14,1 12,5 13,2 C⁰
1988 14,5 13,0 11,0
1989 14,7 13,3
1990 14,7 13,5 10,5 İZMİT ŞİLE
1991 13,9 12,7
10,0
1992 13,7 12,8
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
1993 14,0 12,9
YILLAR
1994 15,5 14,2
1995 14,7 13,6 180,0
1996 14,4 12,9 160,0 İZMİT 1950‐1970
1997 13,7 12,9 140,0 İZMİT 1970‐2006
1998 15,0 14,0 120,0 YALOVA‐1970‐2006
1999 15,7 14,3 100,0
2000 15,0 13,7 80,0
BUARLAŞMA mm/m²
2001 15,9 14,5 60,0
2002 15,3 14,0 40,0
2003 14,5 13,2 20,0 İZMİT VE YALOVA'DA AÇIK SU YÜZEYİNDEN
2004 15,2 13,8 AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMA MİKTARLARI
0,0
2005 15,1 13,8 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
2006 14,9 13,6 AYLAR
İZMİT'TE AÇIK SU YÜZEYİNDEN BUHARLAŞMA
İZMİT'TE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ YILLIK BUHARLAŞMA
mm/m² mm/m² mm/m²
DÖNEMLER I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ORT. C⁰ DÖNEMLER 1950‐1970 1970‐2006 FARK
1929‐1970 5,7 6,3 7,8 12,5 17,4 21,2 23,3 23,5 20,0 15,8 12,5 8,5 14,5 I 28,1 36,5 8,4
II 29,8 36,0 6,2
1970‐1981 6,1 7,1 8,9 13,1 17,2 21,5 23,3 22,6 19,5 15,8 11,6 8,0 14,6
III 37,0 53,0 16
1982‐1993 6,0 5,5 8,0 13,0 16,9 21,4 23,0 23,2 20,1 15,6 10,8 7,7 14,3 IV 53,0 87,6 34,6
1994‐2006 6,5 6,9 8,5 13,1 18,0 21,9 24,5 23,9 20,6 16,1 11,5 8,3 15,0 V 67,8 120,6 52,8
VI 82,9 152,5 69,6
ŞİLE'DE AYLIK SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ YILLIK VII 93,5 168,1 74,6
DÖNEMLER VIII 95,7 146,1 50,4
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII ORT. C⁰
IX 68,1 104,3 36,2
1930‐1970 13,6 X 43,8 59,8 16
1970‐1981 5,3 6,1 7,1 10,9 14,8 19,4 21,7 21,6 18,6 15,0 11,0 7,5 13,2 XI 19,9 36,2 16,3
1982‐1993 5,3 4,5 6,2 10,5 14,7 19,6 21,7 22,2 18,7 14,8 10,1 7,0 12,9 XII 33,4 37,6 4,2
5 YAZ AYI 408,0 691,6 283,6
1994‐2006 5,6 5,5 7,2 11,0 15,8 20,3 23,3 23,2 19,5 15,2 10,6 7,4 13,7 YILLIK 653,0 1038,3 385,3
Şile ile İzmit Meteoroloji İstasyonu ölçmelerinden hesaplanıp, düzenlenmiştir. M. DOĞAN KANTARCI

5. ŞEKİL 2.2. ŞİLE İLE İZMİT’TE AYLIK VE YILLIK ORTALAMA YAĞIŞ MİKTARLARININ DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ
(YAĞIŞLARIN 1994‐2006 DÖNEMİNDE ARTMASI SAĞANAK YAĞIŞ OLUŞUMLARINA BAĞLI GÖRÜNMEKTEDİR.)
YILLIK YAĞIŞ mm
1800,0 ŞİLE İLE İZMİT'TE YILLIK ORTALAMA YAĞIŞ TOPLAMININ DEĞİŞİMİ
YILLAR İZMİT ŞİLE
1750,0
1970 940,3 904,4
1700,0
1971 760,7 667,6 İZMİT ŞİLE
1650,0
1972 760,4 653,3
1600,0
1973 835,5 585,6 SAĞANAK YAĞIŞLAR İLE
1550,0
1974 784,3 726,1 1997/ VIII. AYDA 238 mm
1500,0 X. AYDA 219 mm
1975 1005,6 785,0
1450,0
1976 589,7 670,5
1400,0 ŞİLE
1977 583,2 603,7 1350,0 ŞİLE
1994-2006
1978 683,2 958,2 1300,0 ŞİLE 1982-1993
918,1 mm
1979 861,4 768,4 1970-1981 853,5 mm
1250,0
1980 857,6 1211,7 852,6 mm
1200,0
1981 999,8 1696,8 1150,0
1982 746,7 919,3 1100,0
1983 988,1 1109,0 1050,0
1984 732,4 691,4 1000,0
1985 686,5 1052,1 950,0
1986 642,8 688,8 900,0
1987 1007,0 1111,9 850,0
YAĞIŞ mm
1988 760,0 775,4 800,0
1989 633,9 617,0 750,0
1990 734,3 874,4 700,0
1991 902,7 1049,6 650,0
1992 953,1 703,1 600,0 İZMİT
1993 615,7 649,6 550,0 1994-2006
İZMİT
500,0 İZMİT 854,5 mm
1994 791,9 866,0 1929-1970 İZMİT
450,0 1970-1981
1995 786,1 944,4 768,0 mm 1982-1993
805,1 mm
1996 746,5 841,7 400,0 783,6 mm
ŞİLE
1997 1180,8 1296,2 350,0
1938-1970
1998 860,1 851,1 300,0 747,1 mm
1999 713,9 888,4 250,0
2000 849,4 909,0
200,0
2001 934,9 892,1
150,0
100,0
2002 763,8 954,4
50,0
2003 826,0 799,6
0,0
2004 798,6 943,0
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2005 1020,3 915,3 YILLAR
2006 836,1 834,5
İZMİT'TE AYLIK ORTALAMA YAĞIŞ MİKTARLARININ DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ YILLIK AÇIKLAMA:
DÖNEMLER I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII mm 1. 1970‐1976 ARASINDA İZMİT’TEKİ
1929‐1970 92,0 81,5 70,8 46,5 43,0 51,0 42,8 26,1 69,2 66,4 72,6 106,0 768,0 YAĞIŞLARIN ŞİLE’DEN FAZLA OLMASI
1970‐1981 82,1 65,0 67,5 51,5 51,1 46,7 21,3 65,8 62,1 89,5 76,9 125,8 805,1 DİKKAT ÇEKİCİ.
1982‐1993 86,4 75,8 56,6 55,2 52,6 53,6 52,6 31,9 35,7 99,4 94,0 89,7 783,6 2. 1994‐2006 DÖNEMİNDE ŞİLE VE
1994‐2006
İZMİT’TE YAĞIŞ ARTIŞI SAĞANAK
96,4 75,7 80,3 60,1 35,4 50,0 45,7 63,4 53,7 89,5 97,1 107,2 854,5
YILLIK
YAĞIŞLARA BAĞLI GÖRÜNÜYOR.TİPİK
ŞİLE'DE AYLIK ORTALAMA YAĞIŞ TOPLAMLARININ DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ
DÖNEMLER
ÖRNEK YIL 1997 (İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ).
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII mm
3. SAĞANAK YAĞIŞ SULARI TOPRAĞA
1938‐1970 90,7 70,6 69,8 39,6 35,0 27,5 22,7 29,4 81,9 84,0 85,6 110,0 747,1 SIZAMADAN, YÜZEYDEN AKIP GİDER.
1970‐1981 109,9 67,3 64,5 43,7 43,2 28,0 37,1 64,4 57,3 98,5 99,8 138,8 852,6 4.AYNI DÖNEMDE SICAKLIK VE BUNA
1982‐1993 106,9 62,0 51,1 58,5 46,7 39,0 36,1 34,3 64,8 127,5 122,5 104,0 853,5 BAĞLI OLARAK BUHARLAŞMA İLE
1994‐2006 95,8 80,9 85,0 49,8 22,7 36,6 35,1 97,4 74,6 120,1 94,3 125,8 918,1 KURAKLIK ETKİSİ ARTMIŞ.
Şile ile İzmit Meteoroloji İstasyonunun ölçmelerinden hesaplanıp, düzenlenmiştir. M. DOĞAN KANTARCI

6. ŞEKİL 4. İZMİT VE YALOVA’DA AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMA MİKTARLARI
(AÇIK SU YÜZEYİNDEN mm/m²)
180.0 İZMİT VE YALOVA'DA AÇIK SU YÜZEYİNDEN AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMA MİKTARLARI
170.0
160.0
İZMİT 1950‐1970
150.0
İZMİT 1970‐2006
140.0
130.0 YALOVA‐1970‐2006
120.0
110.0
100.0
90.0
80.0
70.0
BUARLAŞMA mm/m²
60.0
50.0
40.0
30.0
20.0
10.0
0.0
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
AYLAR
İZMİT İst: nu. : 17 066 AYLIK BUHARLAŞMA mm/m² Enlem : 40º 46' K
YÜKSELTİ: 76 m Boylam : 29º 54' D
YILLAR I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 5 YAZ YILLIK
AYI
1950‐ 28.1 29.8 37.0 53.0 67.8 82.9 93.5 95.7 68.1 43.8 19.9 33.4 408.0 671.8
1970
1970‐ 36.5 36.0 53.0 87.6 120.6 152.5 168.1 146.1 104.3 59.8 36.2 37.6 691.6 1038.3
2006
FARK 283.6 366.5
Enlem 40º 39' K
YALOVA İst. Nu: 17 119 AYLIK BUHARLAŞMA mm/m² Boylam 29º 16' D
YILLAR I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 5 YAZ YILLIK
AYI
1970‐ 55.8 104.7 139.7 158.4 145.2 97.5 56.2 29.9 11.8 597.0
2006
M. DOĞAN KANTARCI

7. 1. KEFKEN - KERPE YÖRESİ TABLO 1. KEFKEN – İZMİT KESİTİNDEKİ
ÖRNEK ALAN ÖRN.AĞAÇ YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III MONTERİ ÇAMI (Pinus radiata) İBRELERİNDEKİ
1.1. KEFKEN 1.
961 1016 1415 1387 2089 2199
KÜKÜRT MİKTARLARI (ppm / 100 gr)
LAHANA KÖY 2.
1010 1090 1441 1523 2006 2075
3
1124 1209 1387 1305 1827 2006 3. ÇENE DAĞI YÖRESİ
ÖRNEK ALAN ÖRN.AĞAÇ YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
ÖRNEK ALAN ÖRN.AĞAÇ
YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III 1.1. 1. 1167 1218 1332 1263 1635 1855
1.2. KERPE 1.
1580 1552 2308 2459 - -
ÇENE DAĞ 2. 1167 1114 1346 1291 1893 1921
TUR‐71/521 2.
1703 1635 2184 2143 - -
K ‐ BAKI 3. 1114 1209 1442 1497 2047 1951
BÖLME 2‐3 3.
1772 1937 2212 2294 - -
ÖRNEK ALAN ÖRN.AĞAÇ
YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III ÖRN.AĞAÇ YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
1
1.3. KERPE 1523 1415 2019 1951 - - 1.2. 1. 1635 1635 1703 1703 - -
ÖZEL İDARE
GELİNTAŞI 2. 1523 1566 1992 1813 - -
KAMPI KARŞISI
K‐BAKI 3. 1360 1420 1744 1896 - -
ÖRNEK ALAN ÖRN.AĞAÇ
YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
1 ÖRN.AĞAÇ YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
1.4. KERPE 1786 1773 2679 2706 - -
ÖMERAĞZI KOYU 1.3. 1. 2003 2047 2199 2308 - -
TUR‐71/521 KOKARPINAR 2. 1552 1483 1690 1635 - -
YOLU 3. 1003 1126 1593 1813 - -
ÖRNEK ALAN ÖRN.AĞAÇ
YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
1.5. BABA DAĞ 1.
1552 1525 3091 2967 - - 1.4. ÖRN.AĞAÇ YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
LOKMAN DERE 2.
2061 2170 3586 3330 - - KOKARPINAR 1. 1964 1909 2459 2377 - -
TUR‐71/521 - - KUZEYİ
ÖRNEK ALAN ÖRN.AĞAÇ
YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
1.7. ÖRN.AĞAÇ YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
1.6. SARI SU 1.
1140 1071 1552 1401 2033 1937
(ARPA TARLASI) 2.
1291 1360 1676 1621 2184 2239 TÜPRAŞ 1. 1951 2019 - - - -
3.
1332 1415 1483 1456 1690 1772 ÜSTÜ
2. KARA TEPE – IŞIK TEPE (Fare Tepe) YÖRESİ
ÖRNEK ALAN ÖRN.AĞAÇ 1.9. ÖRN.AĞAÇ YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
2.1. KARA TEPE 1.
1703 1676 1951 2066 MAĞARA 1. 1525 1580 1607 1607 - -
(DUGLAS ÜSTÜ) 2.
1731 1744 1896 2019 YOLU
K BAKI 3.
1649 1690 1937 2006
1.10. ÖRN.AĞAÇ YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III
ÖRNEK ALAN ÖRN.AĞAÇ
YAŞ‐I YAŞ‐I YAŞ‐II YAŞ‐II YAŞ‐III YAŞ‐III ÇINARLI 1. 3654 3681 - - - -
2.2. GÜRGEN 1.
1374 1360 1621 1538 DERE
TEPELERİNİN 2.
1250 1207 1415 1346
DOĞUSU‐B BAKI 3.
1387 1442 A. Çelebi 2004 verilerinden düzenlenmiştir.
M. DOĞAN KANTARCI
TABLO 2. KEFKEN-İZMİT KESİTİNDE SAHİL ÇAMI İBRELERİNDEKİ KÜKÜRT MİKTARLARI
1.KEFKEN–KERPE ÖRNEK İBRE YAŞI VE KÜKÜRT 3. ASMACA TEPE ‐ ÖRNEK İBRE YAŞI VE KÜKÜRT
YÖRESİ AĞAÇ ppm /100 gr ŞEHİTLER TEPE AĞAÇ ppm /100 gr
Nu. I II III YÖRESİ Nu. I II III
2003 2002 2001
3.1.ASMACA TEPE 1 927 1411 1563
1.1. KEFKEN AĞAÇ‐1 1363
DUGLAS YANI 2 944 1308
YAYLAPINAR AĞAÇ‐2 1401 1935 2507
3 1147
YOLU AĞAÇ‐3 1357 2037
1.2. KERPE AĞAÇ‐1 4 917
793 1903
TUR‐71/521 AĞAÇ‐2 3.2. ASMACA TEPE 1 1168
803 1278
Bölme 2 AĞAÇ‐3 766 1278 YANGIN SONRASI 2
1.3.KERPE 1 601 910 1872 GENÇLİK 3
LOKMAN DERE 2 1020 1965 2401
4. KAYALI DAĞ AĞAÇ I II III
TUR‐71/521 3 814 1989
YÖRESİ 2003 2002 2001
1.4. SARI SU 1 1171 1951 4.1.EŞKİYA BAYIRI 1 869 1405
KORUBELİ 2 841 1278
3 872 1566 5.ÇENE DAĞI AĞAÇ I II III
2.KARA TEPE AĞAÇ I II III YÖRESİ 2003 2002 2001
YÖRESİ 2003 2002 2001 5.1.ÇENE DAĞI 1 787
2.1.KARA TEPE 1 1260 1312 1319 K‐YAMAÇ 2 886 1119 1697
ÇENE SUYU 3 907 1106
DUGLAS YANI 2 1260 1377
4 992 2105 3263
3 1264 1545 1556
5.2. GELİNTAŞI 1 982 1377 2782
2.2. KARA TEPE 1 1209 1377 1659 TEPE 2 810 1253
YANGIN SONRASI 2 1171 1435 1728 3 1034 1508 1679
GENÇLİK 3 1267 1460 1817 5.3. KOKARPINAR 1 711 1113 1326
2.3. MEYDAN TEPE 1 1037 1415 1806 YOLU 2 741 1075
2 1058 1344 1597 3 714 1180 1408
4 724 1058
3 1071 1401 1892
5.4. YATAK TEPE 1 803 1274 2263
2.4. GÜRGEN 1 972 1484
2 1216 1700
TEPELERİ 2 1319 1872
3 1288 1824
3 1243 1934 5.5.TÜPRAŞ ÜSTÜ 1 1690
4 1054 1576 5.6.ÇINARLI DERE 1 2878 2978
A.Uğurlu 2006 verilerinden derlenip, düzenlenmiştir.
M. DOĞAN KANTARCI

8. ŞEKİL 4.KEFKEN-İZMİT KESİTİNDE MONTERİ ÇAMLARININ (Pinus radiata) FARKLI YAŞTAKİ İBRELERİNDEKİ KÜKÜRT ORANLARI (ppm)
3700 KEFKEN‐İZMİT KESİTİNDE MONTERİ ÇAMLARININ İBRELERİNDEKİ KÜKÜRT ORANLARI (ppm) YAŞ‐I (2003)
3600
3500 YAŞ‐II (2002)
3400 3 YAŞINDAKİ İBRELER
3300 ÇOĞUNLUKLA YAŞ‐III (2001)
3200 DÖKÜLMÜŞTÜR!
3100
3000 YAŞ‐I (2003)
2900
2800 YAŞ‐II (2002)
2700
2600 YAŞ‐III (2001)
2500
2400
2300
2200
2100
2000
1900
1800
1700
1600
İBREDE KÜKÜRT ORANI ppm
1500
1400
1300
1200
1100
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
ÖRNEK
3.4.KOKARPINAR
TEPELERİNİN
2.2. GÜRGEN
KOKARPINAR
1.1. KEFKEN
GELİNTAŞI
1.3. KERPE
TUR‐71/521
TUR‐71/521
TUR‐71/521
1.2. KERPE
1.4. KERPE
3.1.
3.2.
K‐BAKI
3.3.
KUZEYİ
2.1. KARA TEPE
3.9.MAĞARA YOLU
3.10.ÇINARLI DERE
KAMPI KARŞISI
ÖMERAĞZI KOYU
1.5. BABA DAĞ
1.6. SARI SU
LAHANA KÖY
ÖZEL İDARE
YOLU
K BAKI
DOĞUSU‐B BAKI
K ‐ BAKI
LOKMAN DERE
(DUGLAS ÜSTÜ)
BÖLME 2‐3
(ARPA TARLASI)
ÇENE DAĞ
3.7.TÜPRAŞ ÜSTÜ
AĞAÇ Nu. YERİ
ALAN
A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐2 A‐3 A‐1 A‐1 A‐1 A‐1
A. Çelebi 2005 verilerinden derlenip, düzenlenip, çiziliştir.
M. DOĞAN KANTARCI

9. ŞEKİL 5. KEFKEN‐İZMİT KESİTİNDE SAHİL ÇAMI ÖRNEK AĞAÇLARININ 1, 2, 3 YAŞINDAKİ İBRELERİNDE KÜKÜRT ORANLARI (ppm)
3500 KOCAELİ YARIMADASI'NDA KEFKEN‐İZMİT KESİTİNDE
3400 1, 2 VE 3 YAŞINDAKİ SAHİL ÇAMI İBRELERİNDE KÜKÜRT MİKTARLARI
3300
3200
3100 I (2003) II (2002) III (2001)
3000
2900
2800
2700
2600 3 YAŞINDAKİ İBRELERİN ÇOĞU DÖKÜLMÜŞTÜR!
2500
2400
2300
2200
2100
2000
1900
1800
1700
1600
1500
1400
1300
1200
1100
1000
KÜKÜRT ORANI ppm
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
ALANLAR
YAYLAPINAR
1.3.KERPE
TEPELERİ
K‐YAMAÇ
KORUBELİ
1.1. KEFKEN
TUR‐71/521
TUR‐71/521
5.6.ÇINARLI DERE
GENÇLİK
4.1.EŞKİYA BAYIRI
5.2. GELİNTAŞI
5.5.TÜPRAŞ ÜSTÜ
LOKMAN DERE
YOLU
1.4. SARI SU
TEPE
YOLU
5.4. YATAK TEPE
5.3. KOKARPINAR
1.2. KERPE
Bölme 2
5.1.ÇENE DAĞI
3.2. ASMACA TEPE
YANGIN SONRASI
2.3. MEYDAN TEPE
2.4. GÜRGEN
ÇENE SUYU
3.1.ASMACA TEPE
DUGLAS YANI
2.1.KARA TEPE
2.2. KARA TEPE
ÖRNEK
AĞAÇ Nu.
A‐1A‐2A‐3A‐1A‐2A‐3A‐1A‐2A‐3A‐1A‐2A‐3A‐1A‐2A‐3A‐1A‐2A‐3A‐1A‐2A‐3A‐1A‐2A‐3A‐4A‐1A‐2A‐3A.4A.5A‐1A‐1A‐1 A2 A‐3 A4 A‐1A‐2A‐3A‐1A‐2A‐3A.4A‐1A‐2A‐3A‐1A‐1
M. DOĞAN KANTARCI
(A. Uğurlu 2006 verilerinden derlenip, düzenlenmiş ve çizilmiştir.)

12. ŞEKİL 6. KERPE’DE AĞAÇLANDIRMA ALANINDA VE TUR‐71/521 PROJESİNDE YETİŞTİRİLEN MONTERİ ÇAMLARININ
(Pinus radiata) YILLIK HALKA KALINLIKLARI İLE YAĞIŞ/SICAKLIK VE İBRELERDEKİ KÜKÜRT İLİŞKİSİ
VE SIĞLAŞMIŞTIR. ALTTAKİ DURGUN SU HORİZONU KÖKLERİN DERİNE GELİŞMESİNE UYGUN DEĞİLDİR. BU SEBEPLE TUR‐71/521 PROJE
RİPER İLE İŞLENMİŞTİR. TUR‐71/521 PROJE ALANINDA DİRİ ÖRTÜ KÖKLENMİŞ, KÖKLERLE BİRLİKTE 40 cm KADAR TOPRAK TAŞINMIŞ
KERPE AĞAÇLANDIRMASINDA VE TUR‐71/521 PROJESİNDE
ALANINDAKİ MONTERİ ÇAMLARI KURAK DÖNEMDEN VE SO2’DEN DAHA FAZLA ETKİLENMİŞLER, 2003 YILINDA KURUMUŞLARDIR.
AÇIKLAMA : KERPE’DEKİ AĞAÇLANDIRMA ALANINDA DİRİ ÖRTÜ KÖKLENMEMİŞ, DOLAYISI İLE TOPRAK TAŞINMAMIŞTIR. TOPRAK
25 MONTERİ ÇAMLARININ YILLIK HALKA GELİŞİMİ 3000 KERPE AĞAÇLANDIRMA‐MONTERİ ÇAMI İBRELERİNDE KÜKÜRT
24 2800
2706 2679
23 2600
TUR‐71/521 PROJE ALANINDA
2400
22
YAPILAN SEYRELTME ETKİSİ.
2200
BİR SIRA AĞAÇ ALINARAK
21 2000 2019
1800
1773
20 1786 1951
1600
İBREDEKİ KÜKÜRT ppm
19 1400 1523
18 1200 1415
17 1000
16 800 KERPE AĞÇ. Ö.A‐1/1
600 KERPE AĞÇ. Ö.A‐1/2
15 400 TUR‐71/521 Ö.A‐3/1
14 200 TUR‐71/521 Ö.A.‐3/2
13 0
YILLIK HALKA KALINLIĞI mm
12 İBRE YAŞI YAŞ‐I (2003) YAŞ‐II (2002) YAŞ‐III (2001)
VE YILI
11
10
9
8
7
6
5 AĞAÇLANDIRMA‐0.3 YILLIK HALKA mm
4 AĞAÇLANDIRMA‐1.3 YILIK HALKA mm
3
TUR‐71/521‐0.3 YILLIK HALKA mm
2
TUR‐71/521‐1.3 YILLIK HALKA mm
1
0
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
YILLAR
1800,0
1700,0 ŞİLE'DE YILLIK YAĞIŞ MİKTARLARI (mm)
1600,0 1994-2006
1500,0
1400,0 918,1mm
1300,0 1970-1981
1200,0 852,6 mm
1100,0
1000,0
900,0
800,0
700,0
600,0
YILLIK YAĞIŞ mm
500,0
400,0 1982-1993 V. VE VIII. AYLARDA
300,0 853,5 mm SAĞANAK YAĞIŞLAR
200,0
100,0
0,0
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
YILLAR
15,0 ŞİLE'DE YILLIK ORT.SICAKLIK (C⁰) DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ
YILLIK ORTALAMA SICAKLIK C⁰
14,0
13,0
1994-2006
12,0 13,7 C⁰
1982-1993
1930-1970 5 YAZ AYINDA
1970-1981 12,9 C⁰
11,0 13,6 ⁰ SICAKLIK ARTIŞI
13,2 C⁰ 1,0‐1,6 C⁰
10,0
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
YILLAR
M. DOĞAN KANTARCI