3. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 1
Norentzat
Lehen Hezkuntzako ikasleen gurasoentzat
Denboraren banaketa
1. saioa: 2 ordu = 2 ordu.
Programazioaren erabilgarritasuna
Gizarte eta hezkuntzako instantziak, oro har, bat datoz familiak garrantzi handia duela
bide-hezkuntzan. Batzuetan, ezjakintasuna dela-eta, familian ez da behar adina babesten
eskolaren esku-hartzea, edo ez dira biak elkarren osagarri izaten. Saio honen helburua da
gabezia hori arintzea, eta haurrak hezteko lanean bakoitzak bere eginkizunarekin parte
hartzen duten askotariko pertsonek elkarrekin gogoeta egiteko eremua eskaintzea.
Saio honetan, gainera, gurasoei eskainiko zaie mugikortasun segururako hezkuntzaren
esparru teorikoa, bide-hezkuntza ulertzeko modu tradizionaletik haratago doan esparru
teorikoa.
Programazio hau Lehen Hezkuntzako haurrekin mugikortasun segururako hezkuntza-
saioak egin aurretik gauzatzeko diseinatu da.
Tartean diren gaitasunak
Gaitasunak Maila
Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia 4
Ingurunearen azterketa 4-5
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea 4
Gurasoen bilera (2)
1edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
Informazio orokorra
4. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak2
Gurasoen bilera (2)
Informazioak eta kontzeptuak
- Arrisku handiko egoerak.
- Prebentzio-estrategiak.
- Segurtasun-ohiturak.
Trebetasunak Balioak eta jarrerak
- Erantzukizuna.
Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia
4. maila: -
nimizaziorako irizpideei jarraiki.
Edukiak, gaitasunen arabera
1edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
- Erabakiak hartzea.
- Segurtasun-ohiturak. - Norberaren egoera emozionala
aztertzea, ondoren erregulatu
ahal izateko.
- Norberarentzat nahiz besteentzat
seguruak diren erantzunak
aurreratzea bide-egoera
arriskutsuetan.
- Segurtasuna.
- Erantzukizuna.
- Autoezagutza.
- Erantzukizuna.
- Prebentzioa.
- Enpatia.
- Gainerako pertsonengan
eragiten du.
- Koherentzia.
- Prebentzioa.
- Autonomia.
Ingurunearen azterketa
4. maila: -
matiko batetik, aldagaien arteko elkarrekintza aurreikusten du eta besteen gaineko ardura
hartzeko gai da.
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea
4. maila: Ongi jarduten du bidearen gainerako erabiltzaileekin, baita egoera emozional
zailetan ere.
5. maila: Mugikortasun-estilo prebentiboa du eta estilo hori gainerakoengan sustatu nahi du.
5. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 3
Programazioaren eskema orokorra
1. saioa Gure kontraesanak gainditzen 2 ordu
1.1. jarduera Zer egiten dute, eta zer ez?
Ideia-jasa eta taldeko eztabaida 40’
1.2. jarduera Batzuetan kontraesanetan erortzen gara
Rol-jokoa eta elkarrizketa gidatua 35’
1.3. jarduera Koherente izatea
Ideia-jasa eta taldeko eztabaida 45’
Gurasoen bilera (2)
Programazioaren helburu orokorrak
gogoeta egitea.
in-formazioa biltzea.
1edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
6. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak4
Helburua:
Metodoa:
Ideia-jasa eta taldeko eztabaida.
Nola egin:
Hezitzaileak gurasoei azalduko die laster mugikortasun segururako hezkuntza-saioak
izan daitezen.
Horretarako, hasteko, hezitzaileak zenbait ekintza aipa ditzatela eskatuko die, bide-
segurtasunari lotuta…
...haurrek ongi egiten dituztenak, inork gainbegiratu gabe.
...haurrek ongi egiten dituztenak, baina norbaitek gainbegiratuta.
...haurrek gaizki egiten dituztenak edo gaizki egin ditzaketenak.
bateratze-lana errazago egin dezaten. Hezitzaileak erantzunak arbelean itsatsi eta sailkatu
egingo ditu.
Garrantzitsua izango da gurasoei adieraztea kontuan har ditzatela beren seme-alaben
ekintzez gain, normalean seme-alaben adinkide diren haurrek edo haien ingurune berean
ibiltzen direnek egiten dituztela ikusten edo entzuten dituzten ekintzak ere.
1. Saioa. Gure kontraesanak gainditzen
Gurasoen bilera (2)
1.1. Jarduera. Zer egiten dute, eta zer ez?
1edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra
40 minutu
7. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 5
Gurasoen bilera (2) 1
handian edukia aztertuko dute, galderaz galdera, honako ordena honetan:
Lehendabizi atal hori egitea iradokitzen dugu, aukera emango baitu haurrek zen-
baterainoko autonomia-maila duten jakiteko. Hezitzaileak gurasoei eskatuko die azal
dezatela, beren esperientzian oinarrituta, haurrek zer egiten duten ongi, helduek
gainbegiratu gabe.
Ariketa horrek aukera emango die parte-hartzaileei azal dezaten ea haurrek zertan
behar duten gainbegiratzea eta zertan ez, eta ea autonomia ematera «ausartzen»
diren ala ez (gurasoen artean iritzi desberdinak izan daitezke).
Haurrei autonomiarik ez emateak bi alderdirekin du zerikusia: batetik, gurasoek kontrol-
faltaren aurrean sentitzen duten estutasunarekin; eta, bestetik, akatsak egiteko
beldurrarekin. Ideia horrek lagundu behar digu geure buruari galdetzen ea haurrek zer
egiten duten gaizki.
Bildutako informazioa oso baliotsua izango da haurrekin egingo diren prestakuntza-saioak
zehazteko.
Analisia egiten jarraituko dute, eta hezitzaileak galdetuko die ea haurrek zergatik egiten
duten gaizki, gaizki egiten duten hori; eta ea zergatik egiten duten ongi, ongi egiten duten
hori.
Azkenean, erabakiko dute haurrek gauzak ongi egitearen arrazoietako bat imitatu egiten
dutela dela.
Halaber, ondorioztatuko dute haurrek gauzen bat gaizki egitearen arrazoiak honako
hauek izan daitezkeela:
.
8. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak6
Helburuak:
ohartzea.
Metodoa:
Rol-jokoa eta elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
Adingabeen hezkuntzaren ardura dugun helduok batzuetan ematen dugun ereduaz
jabetzera bideratuko du eztabaida hezitzaileak.
Horretarako, rol-joko bat proposatuko die parte-hartzaileei. Bi boluntario hautatuko ditu.
Bietako bat gelatik kanpora eramango du, eta zer egin behar duen azalduko dio (A rola).
Pertsona horrek agertokia prestatzen duen bitartean, gelan dagoen beste boluntarioari
eta talde osoari egoera azalduko die hezitzaileak (B rola). (
honetako 7. orrialdea)
Gelatik kanpo dagoen pertsonari sar dadila esango diote, eta bi boluntarioei egoeraren
simulazioa egin dezaten eskatuko die hezitzaileak. Kontua izango da gela barruan geratu
den pertsonak ez duela «esperoko» jasoko duen erantzuna.
1. Saioa. Gure kontraesanak gainditzen
Gurasoen bilera (2)
1.2. Jarduera. Batzuetan kontraesanetan erortzen gara
edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra 1
35 minutu
DVD
Eranskina: Batzuetan kontraesanetan erortzen gara
9. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 7
Gurasoen bilera (2) 1
Eranskina. Batzuetan kontraesanetan erortzen gara
A ROLA
Gelatik kanpora joango den pertsonari
eman beharreko azalpena
B ROLA
Gela barruan egongo den pertsonari
eman beharreko azalpena
Zu (gizona) erosketak egitera
joan zara emaztearekin. Emaz-
teak esan dizu goiz amaitzen ba-
duzue, Uriarte-Martinez familiari
bisita egin behar diozuela. Biko-
itzu-li berri da, eta han egindako
3.500 argazki ekarri ditu. Zuk ez
duzu gogoko bikotea. Emaztea
soinekoak probatzen ari da. Bes-
te ordu erdiz soinekoak proba-
tzen jarrai dezan lortzen baduzu,
gero ez duzue bikotearengana
joateko astirik izango…
Zu (emakumea) erosketak egi-
tera joan zara senarrarekin. Behe-
rapenetara joan zara, eta soineko
berri bat erosteko gogoa duzu,
baina,egiazki,ezduzuezerbehar.
Zoratzen zaude Miren Martinez
adiskidea ikusteko. Haurdun da-
go, eta oso ongi ez dagoenez,
oso goiz oheratu ohi da.
2-A 2-B
Zu (gizona) erosketak egitera jo-
an zara emaztearekin. Nekatuta
zaude dendarik denda ibiltzeaz,
eta ikusten duen lehenengo gau-
itzuli eta futbola ikus dezazun.
Baina, kontuz… izan ere, emaz-
tea haserretzen bazaizu, futbolik
ikusi gabe geratuko zara, eta bai-
nuontzian egingo duzu lo.
Zu (emakumea) erosketak egite-
ra joan zara senarrarekin. Soineko
berri bat behar duzu ezkontza ba-
tera joateko, eta ez duzu benetan
gustatzen zaizun ezer aurkitzen.
Ez duzu erosiko ikusten duzun le-
henengo gauza, jakina… Soineko
polita, merkea eta gero ere erabil-
tzeko modukoa nahi duzu.
1-A 1-B
Zure bikotekideak zinemara jo-
an nahi du
tik irten zaitezten, behintzat;
izan ere, «zuk beti esaten duzu
ez garela inoiz inora joaten». Zuk
irteteko gogoa duzu, baina ez
zaizkizu batere gustatzen bel-
zerbait egitea nahiago duzula
ohar dadin nahi duzu…
Zinemara joan nahi duzu bel-
zaitezten, behintzat; izan ere,
bikotekideakbetiesatenduenbe-
zala, «ez gara inoiz inora joaten».
3-A 3-B
10. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak8
Ez dira zertan egoera guztiak antzeztu. Hezitzaileak egoera horietakoren bat aukera
dezake, edo talderako berariaz diseinatutako besteren bat erabil dezake.
Venezia.
tiko batean. Biolinen musika,
ilargiaren argitan. Bietako batek
aurrea hartu dio besteari, eta
hizketan hasi da… Besteari esan
behar dio izugarri maite duela,
ezin duela bera gabe bizi… Baina
nazka ahots-tonua erabiliz.
Venezia.
tiko batean. Biolinen musika,
ilargiaren argitan. Bietako batek
aurrea hartu dio besteari, eta
hizketan hasi da… Eskutik heldu
dio, jarrera guztiz erromantikoan
jarri da, eta zera esan dio… Ez
duela berarekin jarraitu nahi,
beste batez maitemindu dela
eta ez duela ulertzen nola arraio
ezkondu zen berarekin (eta, hori
guztia, jarrera erromantikoan ja-
rraituz eta ahots-tonu eztiz).
Venezia.
tiko batean. Biolinen musika,
ilargiaren argitan. Bikotekideak
hitz egiteko gogoa duela ikusi
duzu, eta entzuteko prest jarri
zara…
Venezia.
tiko batean. Biolinen musika,
ilargiaren argitan. Bikotekideak
hitz egiteko gogoa duela ikusi
duzu, eta entzuteko prest jarri
zara…
5-A
4-A
5-B
4-B
Gurasoen bilera (2) 1
11. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 9
Egoeren analisia:
Batzuetan, portaerak zerikusi handiagoa izaten du unean uneko baldintzatzaileekin,
niretzat garrantzitsuena den horrekin baino… Zerikusi handiagoa du nahi dudan zerbait
lortzearekin (nekatuta nagoenez, kito, soineko hau hartuko dut, ez dut gehiago probatu
nahi; lehenengo egoera), nahi ez dudan zerbait saihestearekin (nekatuta nago, baina
nahiago dut dendan nekatzen jarraitu, 3.500 diapositiba ikusi baino; bigarren egoera),
eta arrazionala denaren edo nire balioen eta berez «pentsatu gabe» «barrutik irteten
zaigun» horren arteko kontraesanarekin.
Funtsezkoa da parte-hartzaileak ohartzea portaerarekin eta keinuekin gehiago adierazten
dugula hitzekin baino, eta hitzekin gauza bat esan arren, portaerari eta keinuei jaramon
gehiago egiten diegula.
Hezitzaileak taldea bideratuko du parte-hartzaileek seme-alabei zer helarazten diegun
eztabaida dezaten. Orobat, ea haien hezkuntzarekin koherente garen ala ez ere
eztabaidatu behar dute eta, bereziki, ea koherente garen bide-segurtasunaren arloko
hezkuntzari dagokionez.
Gurasoen bilera (2) 1
12. Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak10
Gurasoen bilera (2)
edukiak, gaitasunen
arabera
helburuak eta
eskema orokorra
informazio
orokorra 1
Helburuak:
estea.
Metodoa:
Ideia-jasa eta taldeko eztabaida.
Nola egin:
Hezitzaileak taldea bideratuko du, parte-hartzaileek onar dezaten batzuetan portaera
«kontraesankorrak» edo «ez behar bezain koherenteak» izaten ditugula. Garrantzitsua da
taldeko partaideek ez dezatela erasorik ikusi, egingo diren adierazpenetan. Horretarako,
komeni da adierazpenak lehen pertsona pluralean egitea, hala nola, «guk, helduok» edo
«guk, hezitzaileok». Helduen portaeraz oro har hitz egin behar dugu.
Horretarako, ideia-jasa egitea proposatuko die hezitzaileak, gure seme-alaben bide-
hezkuntzarekin zein egoeretan ez garen koherente izaten ohartzeko.
1. Saioa. Gure kontraesanak gainditzen
1.3. Jarduera. Koherente izatea 45 minutu
13. Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 11
Zerrenda egin eta gero, hezitzaileak parte-hartzaileei galdetuko die ea zer arrazoik
eragiten dituen portaera horiek.
Hezitzaileak arrazoi guztiak arbelean idatziko ditu.
Arrazoien zerrenda ez oso zehatza honako hau izan daiteke, adibidez:
Hezitzaileak parte-hartzaileak bideratuko ditu onar dezaten koherente izan behar dugula
(kalea oinezkoen igarobidetik zeharkatu, esate baterako) eta zenbait gauzatan «zorrotz»
Halaber, ideia hori haurrek laster prestakuntza-saioetan landuko dituzten edukiekin
lotuko du hezitzaileak. Horregatik, ahalegin berezia eskatuko die gurasoei prestakuntza-
aldi horretan behintzat koherente izan daitezen, eta ohar daitezen, hala egiten ez badute,
seme-alabek jakinaraziko dietela.
Gurasoen bilera (2) 1