1. «Σαν την υγειά σου έχασες και θες να την κερδίσεις
μόνο με βότανα της γης θα την ξαναποκτήσεις»
μας λέει μια παλιά κρητική Μαντινάδα.
Τα τελευταία χρόνια
η Μαντινάδα αυτή είναι
πολύ επίκαιρη και αυτό το
διαπιστώσαμε όταν
αποφασίσαμε ν΄
ασχοληθούμε με βότανα,
αρωματικά φυτά και τη
χρησιμότητά τους.
Ανακαλύψαμε
λοιπόν ότι, τόσο στην
τηλεόραση όσο και στις
εφημερίδες και τα περιοδικά, υπάρχουν άρθρα που
ασχολούνται με τα βότανα και προτείνουν τρόπους με
τους οποίους θα μπορούσαμε να τα χρησιμοποιήσουμε
για να αντιμετωπίσουμε διάφορες αρρώστιες με φυσικό
τρόπο και χωρίς τη χρήση των χημικών φαρμάκων με
τις παρενέργειές τους. Παρατηρήσαμε ακόμη ότι σε
κάθε σχεδόν γειτονιά έχει ανοίξει και ένα κατάστημα
που πουλάει βότανα κάθε είδους, για κάθε είδους
πάθηση.
Ίσως είναι ένα είδος μόδας της εποχής ή μάλλον
ίσως οι άνθρωποι προβληματισμένοι από τις
παρενέργειες των χημικών φαρμάκων άρχισαν να
γυρίζουν «πίσω» στους παλιούς τρόπους
αντιμετώπισης των ασθενειών.
Ψάχνοντας για τα βότανα και τη χρησιμότητά
τους ρωτήσαμε τους γονείς μας και τις γιαγιάδες μας
και ανακαλύψαμε ότι είχαν πολλές πληροφορίες να μας
δώσουν και πολλά πράγματα να μας πουν και αυτό
γιατί παλιότερα χρησιμοποιούσαν θεραπευτικά βότανα
που τα μάζευαν μάλιστα μόνοι τους από τη φύση.
2. Ανακαλύψαμε ακόμη ότι οι άνθρωποι ήξεραν τη
χρησιμότητα των βοτάνων χιλιάδες χρόνια πριν. Η
πρώτη «Βοτανολογία» γράφτηκε στην Κίνα το 2700
π.χ. Οι Κινέζοι θεραπευτές χρησιμοποιούσαν τότε 365
φαρμακευτικά φυτά.
Στην Αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης αναφέρει
237 φυτικά φάρμακα και αργότερα στο Βυζάντιο ο
κορυφαίος φαρμακογνώστης Νικόλαος Μυρεψός είχε
γράψει το «Μέγα Δυναμερό» που αναφέρεται στις
φαρμακευτικές ιδιότητες των φυτών και το οποίο
χρησιμοποιούσαν για αιώνες αργότερα οι ευρωπαίοι
φαρμακοποιοί.
Ανακαλύψαμε λοιπόν ότι «το φαρμακείο της
φύσης» είναι κάτι το οποίο το γνώριζαν οι άνθρωποι
χιλιάδες χρόνια πριν.
Στη Ελλάδα υπάρχουν σήμερα περίπου 80
διαφορετικά είδη χόρτων που χρησιμοποιούνται για την
πρόληψη ή την αντιμετώπιση ορισμένων ασθενειών.
Στις αγροτικές περιοχές δεν έπαψαν να
χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα από τους πιο ηλικιωμένους
ανθρώπους. Οι άνθρωποι της πόλης όμως
προτιμούσαν τα χημικά φάρμακα και δεν
εμπιστεύονταν τις ιδιότητες των βοτάνων. Βλέποντας
όμως τις πολλές παρενέργειες που προκαλούσαν
άρχισαν πάλι να ξαναγυρίζουν στα παλιά δοκιμασμένα
βότανα. Αυτό ενισχύθηκε και από τις τελευταίες
επιστημονικές έρευνες που επιβεβαιώνουν ακόμη μια
φορά τις ευεργετικές ιδιότητες των βοτάνων. Έτσι, η
βοτανοθεραπεία, η αρωματοθεραπεία ή η θεραπεία με
τα ανθοϊάματα αρχίζουν να κερδίζουν ξανά έδαφος.
Είμαστε πολύ τυχεροί που το σχολείο μας
βρίσκεται στην εξοχή και αποφασίσαμε να βγούμε
στους αγρούς και να συλλέξουμε κι εμείς όσα
περισσότερα είδη βοτάνων και αρωματικών φυτών
μπορούσαμε. Μαζέψαμε λοιπόν χαμομήλι, φλαμούρι,
μολόχα, βασιλικό, δενδρολίβανο, δάφνη, τσουκνίδα,
θυμάρι, φρέσκια ρίγανη, δυόσμο, μέντα. Ο καθένας
3. μας έφερε από το σπίτι του και άλλα είδη τα οποία δεν
μπορούσαμε να τα βρούμε στην περιοχή μας. Η τάξη
μας πλημμύρισε αρώματα. Τα βάλαμε στον ήλιο να
ξεραθούν και τα βάλαμε σε σακουλάκια. Φτιάξαμε
επίσης και πολύ όμορφα διακοσμητικά.
Συγκεντρώσαμε και πληροφορίες για κάθε γνωστό μας
βότανο.
Να λοιπόν τι ανακαλύψαμε
ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ
Η Αμυγδαλιά, παράγει δυο ποικιλίες.
Την ποικιλία με γλυκούς καρπούς και
αυτήν με τους πικρούς καρπούς
Γενικά, τα αμύγδαλα περιέχουν
ασβέστιο, χλώριο, κοβάλτιο, σίδηρο,
μαγνήσιο και φώσφορο.
Είναι γνωστά τα παρασκευάσματα καλλυντικών που
γίνονται με το γλυκό αμυγδόλαδο. Φρέσκα τα φύλλα
της αμυγδαλιάς, καταπραΰνουν τους πόνους των
ελκών και των εγκαυμάτων ενώ αφέψημα των
φύλλων είναι εξαιρετικό καθαρτικό.
Το γαλάκτωμα πικρών αμυγδάλων βοηθά στις
παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος. Τα
πικρά αμύγδαλα έχουν επίσης και ιδιότητες
αντισπασμωδικές. Αιθέριο έλαιο πικρών αμυγδάλων
συνιστάται κατά της κακοσμίας των ποδιών και των
μασχαλών.
Αφεντούλη Ράνια
ΑΝΗΘΟΣ
4. Πέρα από λαχανικό ή καρύκευμα
έχει και θεραπευτικές ιδιότητες, οι
οποίες δεν είναι καθόλου
ευκαταφρόνητες Είναι φυτό τονωτικό
και ορεκτικό. Ο άνηθος είναι
διουρητικός και βοηθά στην
καταπολέμηση της παχυσαρκίας.
Βοηθά επίσης στην ανεμοβλογιά
των παιδιών και κατά της ιλαράς. Οι σπόροι του είναι
κατά των αερίων της κοιλιάς και των κολικών μικρών
παιδιών.
Αφεντούλη Ράνια
ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ
Ο Βασιλικός καλλιεργείται σε
γλάστρες σε όλα σχεδόν τα
ελληνικά σπίτια. Σήμερα υπάρχουν
στον κόσμο πάνω από 150 είδη
βασιλικών. Στην Ελλάδα είναι
γνωστές οι ποικιλίες
"πλατύφυλλος", "μικρόφυλλος", "σγουρός",
"μαυρομάτικος" κ.ά.
Έχει ευχάριστο άρωμα που οφείλεται στα
αιθέρια έλαια που περιέχει. Χρησιμοποιείται στην
αρωματοποιία είναι άριστο εντομοαπωθητικό, και
είναι αναλγητικό και θεραπεύει τη φλεβική
ανεπάρκεια.
Γιάννης Κατσιούλης
ΓΛΥΚΑΝΙΣΟ
5. Ποώδες και πολυετές φυτό.
Από τα φύλλα του φτιάχνεται ρόφημα που το
πίνουνε οι μητέρες στις γαλουχίες για ν’
ανακουφίζονται από τους κολικούς πόνους των
μωρών. Βοηθάει στο πεπτικό σύστημα καθώς επίσης
και σε προβλήματα των ούλων, σε γαργάρες, καθώς
και στον ερεθισμένο λαιμό. Χρησιμοποιείται επίσης
και σαν ελαφρύ ηρεμιστικό.
Δίνει άρωμα στη μαγειρική και στα
οινοπνευματώδη ποτά όπως το ούζο.
Ράνια Αφεντούλη
ΔΑΦΝΗ
Η δάφνη Ελλάδα φυτρώνει
μόνη της μέσα σε δάση, κοντά σε
ρυάκια, αλλού σχηματίζει μικρά δάση,
όπως στη Φθιώτιδα. Επίσης άφθονη
υπάρχει στη Μακεδονία και στον Άθω.
Σε πολλά μέρη τη φυτεύουν στους
κήπους.
Ο καρπός της μοιάζει με κεράσι και απ' αυτόν
παρασκευάζεται το δαφνόλαδο. Οι μοναχοί του Αγίου
Όρους βγάζουν σημαντική ποσότητα απ' αυτό. Μ’ αυτό
φτιάχνονται σαπούνια για τη θεραπεία δερματικών
παθήσεων. Από τα φύλλα της φτιάχνεται ρόφημα που
θεραπεύει τους ρευματισμούς και τις αρθρίτιδες. Τα
φύλλα της χρησιμοποιούνται επίσης για αρωματισμό
φαγητών και για τη φύλαξη των ξερών καρπών από τα
έντομα, κυρίως των σύκων και σταφίδων.
Βάιου Αλεξάνδρα
ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ
Είδος αρωματικού θάμνου.
6. Βοηθά στην καταπολέμηση των παθήσεων του
στομάχου και έχει τονωτικές ιδιότητες. (τονώνει την
κυκλοφορία του αίματος). Βοηθά στην επούλωση των
πληγών και είναι αντισηπτικό. Θεωρείται κατάλληλο
φυτό για την καταπολέμηση των νευρικών
πονοκεφάλων.
'Aνθη δενδρολίβανου και τα φύλλα του, είναι κατά του
άσθματος, κατά του κοκίτη, της γρίπης. Πιστεύεται
επίσης ότι η σκόνη των φύλλων του, συντελεί στην
επούλωση των πληγών. Το αιθέριο έλαιο του
διώχνει το σκόρο. Ευεργετικό στην αναπνοή.
Μυλωνά Ελένη
ΔΥΟΣΜΟΣ
Ποώδες φυτό της οικογένειας των χειλανθών.
Φυτρώνει μόνο του σε υγρά μέρη, σε όλη την Ελλάδα.
Ανήκει στο γένος μέντα και καλλιεργείται για να
χρησιμοποιηθεί ως καρύκευμα ή αφέψημα.
Θεωρείται πολύτιμο σαν φάρμακο λόγω των
πολλαπλών ιδιοτήτων του. Είναι τονωτικό,
χωνευτικό, αποχρεμπτικό, καταπραϋντικό,
διουρητικό. Χρησιμοποιείται επίσης για χολολιθίαση,
λαρυγγίτιδα, νευραλγία.
Λάμπου Μιχάλης
ΕΥΚΑΛΥΠΤΟΣ
Φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό
Ο ευκάλυπτος έχει αντισηπτικές ιδιότητες στους
πνεύμονες. Έχει επίσης αντιπυρετικές ιδιότητες.
Χρησιμοποιείται και ως αντισπασμωδικός στις
περιπτώσεις του βήχα των φυματικών. Ανοίγει την
7. όρεξη ενώ βοηθά και στη δυσπεψία. Βοηθά επίσης
στην επούλωση των πληγών.
Αφεντούλη Ράνια
ΘΥΜΑΡΙ
Θάμνος της οικογένειας των χειλανθών που
φυτρώνει σε άγονα εδάφη. Το
ύψος του φτάνει μέχρι 30 εκ.
Τα άνθη του είναι μικρά, έχουν
χρώμα μπλε και ανθίζουν τον
Ιούνιο. Έχει πολύ ευχάριστο
άρωμα. Οι μέλισσες ρουφούν
το χυμό του και τα ζώα που το
τρώνε στη βοσκή τους
αποκτούν νόστιμο κρέας και γάλα.
Από τα φύλλα του φτιάχνεται ρόφημα που έχει
γεύση ρίγανης και ωφελεί το πεπτικό σύστημα, τα
νεφρά και το συκώτι. Επίσης είναι καρδιοτονωτικό
και αντισηπτικό.
Τερψίδου Μαρία
ΚΑΣΤΑΝΙΑ
Θρεπτικότατος ο καρπός της
καστανιάς χάρη στο άφθονο
άμυλο του. Πέρα όμως από τα
κάστανα, το ίδιο το δέντρο της
καστανιάς έχει και αξιόλογες
θεραπευτικές ιδιότητες
Ο φλοιός του δέντρου έχει αντιπυρετική δράση ενώ
8. τα φύλλα του χρησιμοποιούνται κατά του κοκίτη. Η
καστανιά είναι κατά της διάρροιας. Τσάι από φύλλα
καστανιάς είναι εξαιρετικά τονωτικό, έχει
αντιπυρετική δράση και πιστεύεται ότι ανοίγει την
όρεξη. Με πλύσεις είναι επίσης ευεργετικό στα μάτια.
Κατσιούλης Γιάννης
ΚΑΡΥΔΙΑ
Η καρυδιά δεν είναι μονάχα δέντρο
περιζήτητο για τον καρπό του αλλά και
φάρμακο. Τα φύλλα και ο εξωτερικός
φλοιός της καρυδιάς έχουν την τάση να
κατεβάζουν το ζάχαρο των διαβητικών. Το τσάι των
φύλλων της, καθαρίζει το αίμα ενώ κατάπλασμα τους,
είναι ευεργετικό στην επούλωση των πληγών. Τσάι
καρυδιάς μαζί με καστανιά τονώνει τα μαλλιά
Αφεντούλη Ράνια ΚΙΣΣΟΣ
Αναρριχητικό ξυλώδες φυτό που καλλιεργείται για το
ωραίο φύλλωμά του. Είναι θάμνος αειθαλής που
φυτρώνει μόνος του και ψηλώνει πολύ.Ο κισσός έχει
θεραπευτική δράση και θεραπεύει τις
ρευματοπάθειες, τα εγκαύματα και άλλες δερματικές
παθήσεις. Βάιου Αλαξάνδρα
ΚΡΕΜΜΥΔΙ
Ευρεία η χρήση του κρεμμυδιού,
τόσο ως λαχανικό όσο και ως
φάρμακο. Όταν το κρεμμύδι
καταναλώνεται ως τρόφιμο, έχει
ταυτόχρονα και φαρμακευτική
δράση. Είναι διουρητικό κατά
της υδρωπικίας και της
κυρώσεως του ήπατος. Είναι
9. επίσης αντιβακτηριακό, χωνευτικό ενώ έχει
ευεργετική δράση στο αναπνευστικό σύστημα.
Πιστεύεται ότι καταπολεμά το άσθμα, τη λαρυγγίτιδα,
τη βρογχίτιδα και τη γρίπη Σε τσιμπήματα σφήκας
ή μέλισσας και αφού αφαιρεθεί το κεντρί, το κρεμμύδι
καταπραΰνει τον πόνο. Ωμό κρεμμύδι κοπανισμένο
με αλάτι ως κατάπλασμα, είναι κατευναστικό των
πόνων από έγκαυμα
Αφεντούλη Ράνια
ΛΕΒΑΝΤΑ
Η λεβάντα είναι ευρέως
γνωστή εδώ και πάρα πολλά
χρόνια για τις αρωματικές και
θεραπευτικές της ιδιότητες. Τη χρησιμοποιούσαν στα
μπάνια τους οι Ρωμαίοι, από όπου και πήρε το
σημερινό της όνομα. (lavare στα ιταλικά σημαίνει
πλένω)
Το τσάι λεβάντας τονώνει το νευρικό σύστημα Φυτό
κατά των σπασμών, δυναμωτικό και κατά της
αδυναμίας των νεύρων. Καταπραΰνει από τους
πονοκεφάλους και τους στομαχόπονους. Κατά της
δυσπεψίας.
ΜΑΪΝΤΑΝΟΣ
Το επιστημονικό του όνομα είναι πετροσέλινο το
ήμερο. Είναι αρωματικό μονοετές φυτό και ευδοκιμεί
στις μεσογειακές χώρες. Χρησιμεύει ως
καρύκευμα σε πολλά φαγητά. Λέγεται
και μακεδονήσι.
Από τα φύλλα του φτιάχνεται
ρόφημα που είναι διουρητικό και
καθαρτικό. Τα φύλλα του θεραπεύουν
χρόνιες πληγές, δερματικά έλκη και τον καρκίνο του
10. δέρματος. Χρησιμοποιείται σαν αρωματικό στη
μαγειρική. Όταν όμως φαγωθεί σε μεγάλες ποσότητες
μπορεί να προκαλέσει και δηλητηρίαση.
Γιώργος Χατζηαυγουστόγλου
ΜΕΝΤΑ
Είναι φυτό ποώδες και πολυετές.
Φτάνει σε ύψος 60-80 εκ. και έχει
φύλλα αβγοειδή, οδοντωτά και πολύ
μυρωδάτα. Καλλιεργείται συστηματικά
διεθνώς (ΗΠΑ, Γαλλία, Αγγλία,
Ιαπωνία, Ελλάδα κ.ά. ), κυρίως για το
αιθέριο έλαιο που δίνει. Η μέντα χρησιμεύει ακόμα στη
μαγειρική και στη φαρμακοποιία σαν διεγερτικό,
ερεθιστικό, τονωτικό, χωνευτικό κ.λπ. Είναι επίσης
αντισηπτικό (το άρωμά του), χρησιμοποιείται κατά του
λόξυγκα και για πολλές ακόμα δυσάρεστες
καταστάσεις. Η χρήση του επεκτείνεται ακόμα στην
ποτοποιία, στη ζαχαροπλαστική, στα καλλυντικά
(σαπούνια, μύρα κ.ά.). Κατάπλασμα φύλλων
χρησιμεύει κατά του κοψίματος του γάλακτος στις
μητέρες. Ριζοπούλου Ζωή
ΜΟΛΟΧΑ
Γένος φυτών της
οικογένειας των
μαλαχιδών, που
περιλαμβάνει 30 περίπου
είδη. Είναι φυτό ποώδες
μονοετές ή πολυετές , με
φύλλα σαν παλάμη.
Έχει μαλακτικές και αποχρεμπτικές ιδιότητες
Χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από το βήχα, ο
11. οποίος προκαλείται από τον ερεθισμό του βλεννογόνου
του φάρυγγα, των αμυγδαλών, της τραχείας κ.λπ.
Κλαπανάρα Σουζάνα
ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ
Διακοσμητικό, αειθαλές φυτό,
Βρίσκεται σε όλη την Ελλάδα ως
αυτοφυής θάμνος. Όλα τα μέρη του
φυτού περιέχουν ένα
γαλακτώδη χυμό με δραστικές
ουσίες, που έχουν
φαρμακευτικές ιδιότητες.
Χρησιμοποιείται για την
παρασκευή καρδιοτονωτικών
ουσιών, θεραπεύει
δερματοπάθειες, ψωριάσεις και τον έρπητα
ζωστήρα.
Ριζοπούλου Ζωή
ΡΙΓΑΝΗ
Πέρα από ευρέως διαδεδομένο
καρύκευμα, η ρίγανη έχει και σπουδαίες
θεραπευτικές ιδιότητες
Η ρίγανη έχει ιδιότητες τονωτικές,
αποχρεμπτικές και είναι κατάλληλη κατά
της ατονίας του στομάχου. Δρα κατά του
άσθματος, της δυσμηνόρροιας, κατά των σπασμών
ενώ είναι και εφιδρωτική. Χρησιμοποιείται για την
καταπολέμηση των χρόνιων ρευματισμών. Το λάδι
της ρίγανης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως
κατευναστικό στους πόνους των δοντιών.
12. Ανέστης Εμμανουηλίδης
ΣΕΛΙΝΟ
Ευχάριστο λαχανικό αλλά και καλό
φάρμακο γιατί είναι πλούσιο σε βιταμίνες.
Χρησιμοποιείται ολόκληρο το φυτό
Είναι καλό διουρητικό, τονωτικό,
διεγερτικό και έχει αντιπυρετικές ιδιότητες.
Θεωρείται φυτό κατάλληλο για τους
διαβητικούς και για εκείνους που πρέπει
να αποφεύγουν το αλάτι. Πιστεύεται ότι είναι κατά των
ρευματικών.. Αφέψημα των σπόρων του,
χρησιμοποιείται κατά της υπέρτασης. Ο χυμός του
σέλινου, ωφελεί όλους όσοι εργάζονται πνευματικά.
Είναι επίσης τονωτικό του στομαχιού και κατά της
πέτρας των νεφρών.
ΤΣΑΪ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
Από τα φύλλα του φτιάχνεται ρόφημα που είναι
εξαιρετικά αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση των
κρυολογημάτων, των αναπνευστικών
προβλημάτων και του επίμονου βήχα. Ανακουφίζει
από τη δυσπεψία και το στομαχόπονο. Είναι ακόμη
τονωτικό και διουρητικό βοηθώντας στις
περιπτώσεις νεφρολιθίασης.
Χατζηναούμ Ιφιγένεια
ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ
13. Φυτό της οικογένειας των κνιδιδών. Η οικογένεια
περιλαμβάνει γύρω στα 30 είδη. Στη χώρα μας
φυτρώνουν είδη μονοετούς τσουκνίδας. Τα φύλλα τους
είναι οδοντωτά, συνήθως σε σχήμα αβγού, με λεπτές
τρίχες και εκκρίνουν ένα ερεθιστικό υγρό που προκαλεί
έντονη φαγούρα.
Στην πρακτική ιατρική χρησιμοποιείται για την
καταπολέμηση της αιμόπτυσης και των
αιμορραγιών. Το αφέψημά του θεωρείται
αντιρρευματικό και αντιασθματικό. Χρησιμοποιείται
επίσης με τη μορφή καταπλασμάτων για τη θεραπεία
των ελκών και της γάγγραινας. Τέλος, από τα
σπέρματα της τσουκνίδας η φαρμακοποιία
παρασκευάζει μαλακτικά ιδιοσκευάσματα για το βήχα.
Με τις τρυφερές τσουκνίδες γίνεται πολύ νόστιμη
πίττα.
Αθηνά Καραγκάνη
ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ
Γένος φυτών της οικογένειας των χειλανθών.
Περιλαμβάνει 500 είδη, 23 από τα οποία υπάρχουν και
στην Ελλάδα. Το πιο γνωστό είδος είναι η σάλβια η
φαρμακευτική, μικρός αρωματικός θάμνος με
φαρμακευτικές ιδιότητες, που στην Ελλάδα ονομάζεται
φασκομηλιά. Είναι αντιιδρωτικό, γνωστό στο λαό μας
από παλιά. Οι ουσίες των φύλλων του έχουν
σπασμολυτικές και αντισηπτικές ιδιότητες. Παράγει
αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία.
ΧΑΜΟΜΗΛΙ
14. Είναι μονοετές φυτό με όρθιο βλαστό και
λουλούδια λευκά που έχουν σχετικά λεπτά πέταλα.
Είναι αυτοφυές φυτό που συναντιέται σε όλη τη χώρα.
Από τα ξεραμένα λουλούδια του φτιάχνουμε ρόφημα
που έχει φαρμακευτικές ιδιότητες.
Βοηθά στις παθήσεις του στομάχου, είναι
απολυμαντικό, κατά του κρυολογήματος. Κατά των
κολικών και των ρευματισμών. Είναι τονωτικό,
χωνευτικό και ενισχύει την όρεξη.
Επίσης χρησιμοποιείται για την κατασκευή
καλλυντικών.
Γιάννης Τσόνας
Στην ελληνική κουζίνα
χρησιμοποιούνται πολλά είδη
αρωματικών φυτών και
βοτάνων. Έτσι το φαγητό
γίνεται όχι μόνο πιο νόστιμο
και πιο μυρωδάτο αλλά και
πιο υγιεινό.
Παλιότερα οι
νοικοκυρές μάζευαν μόνες
τους τα βότανα που
χρησιμοποιούσαν στη μαγειρική τους και τα
αποξέραναν. Αποφασίσαμε λοιπόν κι εμείς να κάνουμε
το ίδιο. Κάνοντας ένα μικρό περίπατο γύρω από το
σχολείο μας βρήκαμε πολλά είδη βοτάνων, μάθαμε να
τα ξεχωρίζουμε, τα μαζέψαμε και τα αποξηράναμε.
Βρήκαμε χαμομήλι, δυόσμο, δενδρολίβανο, φλαμούρι,
δάφνη. Ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία. Απολαύσαμε την
ανοιξιάτικη φύση και μάθαμε πολλά καινούρια
πράγματα. Μετά φτιάξαμε με τα βότανα αυτά διάφορα
είδη ροφημάτων και τα δοκιμάσαμε. Μέσα σε βραστό
15. νερό ρίξαμε μερικά φύλλα βοτάνων, τα αφήσαμε μέσα
στο νερό μερικά λεπτά και μετά τα σουρώσαμε.
Κάθε ρόφημα είχε τη δική του ξεχωριστή μυρωδιά και
γεύση. Ήταν όμως όλα υπέροχα.
Ψάξαμε και βρήκαμε και κάποιες συνταγές με
βότανα από τις γιαγιάδες και τις μαμάδες μας.
Παλιότερα έφτιαχναν πίτες διαφορετικές. Φτιάχνανε
τσουκνιδόπιτες - με τσουκνίδες, δυόσμο, άνηθο αυγά
τυρί και κρεμμυδάκια. Φτιάχνανε επίσης πεντανόστιμες
κρεμμυδόπιτες με ξερά ή φρέσκα κρεμμυδάκια.
Βρήκαμε επίσης συνταγές για πολύ ωραίες σαλάτες με
φρέσκα βότανα:
ΣΑΛΑΤΑ ΜΕ ΡΟΚΑ ΚΑΙ ΣΠΑΝΑΚΙ
2 ρίζες σπανάκι ωμό
1 ματσάκι ρόκα
1 φρέσκο κρεμμυδάκι
1 ρόδι (προαιρετικά)
άνηθο, δυόσμο, αλάτι ,ελαιόλαδο,
λεμόνι.
ΣΑΛΑΤΑ ΜΕ ΜΗΛΟ ΚΑΙ ΚΑΡΥΔΙΑ
1 μήλο κομμένο σε κύβους (με τη
φλούδα)
λάχανο άσπρο ψιλοκομμένο
σέλινο και μαϊντανό ψιλοκομμένα
καρύδια τριμμένα
ελαιόλαδο, αλάτι, ξίδι
ΣΑΛΑΤΑ ΜΕ ΠΛΙΓΟΥΡΙ
1 φλιτζάνι πλιγούρι
2 ντομάτες κομμένες κομματάκια
2 κρεμμυδάκια φρέσκα
½ ματσάκι μαϊντανό
καρύδια τριμμένα
1 μήλο σε κύβους
αλάτι, ελαιόλαδο, λεμόνι .
16. Φουσκώνουμε το πλιγούρι μέσα σε μπόλικο νερό για 2-
3 ώρες μέχρι να μαλακώσει (δεν το βράζουμε).
Το στραγγίζουμε καλά. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα
υλικά και ανακατεύουμε καλά.
ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
Τα αφεψήματα από βότανα εκτός από ροφήματα
μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σαν καλλυντικά για
τα μαλλιά και το δέρμα.
Για τα μαλλιά η αναλογία μπορεί να είναι η εξής
½ φλ βότανα αποξηραμένα (1φλ φρέσκα)
1½ φλ Νερό
Μαλλιά ΚΑΝΟΝΙΚΑ Δενδρολίβανο, Θυμάρι
΄΄ ΛΙΠΑΡΑ Μέλισσα, Μέντα, Φασκόμηλο, Αχιλέα
΄΄ ΞΗΡΑ Καλέντουλα, Χαμομήλι,
΄΄ ΑΤΟΝΑ Τσουκνίδα,
΄΄ ΠΙΤΥΡΙΔΑ Χαμομήλι, Τσουκνίδα, Φασκόμηλο )
Κατά του Σκόρου στις Ντουλάπες.
½ φλυτζ. Αποξηραμένο Θυμάρι
½ φλυτζ. Ολόκληρα
Γαρίφαλα
ή
Άνθη λεβάντας
Ανακατεύουμε τα βότανα και
γεμίζουμε μικρά υφασμάτινα
17. σακουλάκια τα οποία τοποθετούμε στην ντουλάπα μας
εκεί που χρειάζεται.
Το φαρμακείο της φύσης
Χαμομήλι και φλαμούρι, λίγο τσάι του βουνού
δυόσμος, μέντα και βασιλικός
τσουκνίδα, μολόχα και γλυκάνισο,
είναι όλα γιατρικά και πολύ μυρωδικά.
Διώξτε απ’ τα συρτάρια και τα ντουλάπια
τα φάρμακα και τα χάπια.
Είναι όλα χημικά και πολύ ανθυγιεινά.
Πονοκέφαλος και βήχας, αϋπνία,
δυσπεψία
στομαχόπονος ,συνάχι και ρευματισμοί
φεύγουν με τα βότανα όλα στη στιγμή.
Κάτι ξέραν οι Κινέζοι κι οι δικοί μας οι Αρχαίοι
που έπιναν βότανα πολλά, γινότανε καλά
και ζούσανε χρόνια πολλά.
Χαμομήλι και δαφνόλαδο, μυρωδάτο αμυγδαλόλαδο
είναι φυτικά καλλυντικά και γλιτώνεις και λεφτά.
Αλλά και νόστιμο φαΐ αν θέλεις
βάλε φυσικά μυρωδικά.
Είναι και υγιεινά και μας δίνουν νοστιμιά.
18. Ακούστε το όλοι σας λοιπόν καλά
και βάλτε το στο μυαλό βαθιά:
Την υγειά σου θα τη βρεις
απ’ το φαρμακείο της φύσης.
ΔΑΦΝΗ
Στην Ελλάδα ζεις εσύ
Δάφνη θεραπευτική.
Από ρευματισμούς
θ’ απαλλαχτείς
άμα Δάφνη τώρα πιεις
ΔΥΟΣΜΟΣ
Σουζάνα
Αν Κλαπανάρα
έφαγες πολύ
Και το στομάχι σου είναι
βαρύ
Φτιάξε από δυόσμο ένα
τσαγάκι
Και θα ελαφρύνει ευθύς
το στομαχάκι.
Λάμπου Μιχάλης
ΡΙΓΑΝΗ
Αν σε πονέσει το στομαχάκι
βράσε τη ρίγανη
και πιες ζεστό τσαγάκι
Θα γίνεις μια χαρά
και θα χεις όρεξη για πολλά
Η Ρίγανη αρωματίζει
και το φαγητό μοσχομυρίζει.
Είναι νόστιμο πολύ
και γίνεται καλό φαΐ.
Τερψίδου Μαρία
ΜΟΛΟΧΑ
Τη Μολόχα αν θα πιεις
Ανακούφιση θα βρεις.
Δεν θα βήχεις άλλο πια
Θα ‘χεις βρει μια γιατρειά
Σουζάνα
Κλαπανάρα
ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ
Βοηθάει στο άσθμα και στην
αϋπνία
ΙΤΙΑ
Στη γρίπη, στις ζαλάδες και
στην υστερία.
Στην Πελοπόννησο, στην
Ήπειρο και στα νησιά
φυτρώνει η Δενδρολιβανά.
Ελλάδα, Ελλάδα ξακουστή
Μέσα στην Ιτιά καλή
Που είναι θεραπευτική
Και νικά την γάγγραινα και
τον πυρετό.
Πάρε ιτιά και θα σε δω.
Αντωνιάδης Παναγιώτης
Μυλωνά Ελένη
Αντωνιάδης Παναγιώτης
19. ΕΥΚΑΛΥΠΤΟΣ
Αν τα κουνούπια σ’ έχουν φάει
Ευκάλυπτο βάλε και σου περνάει
Ευκάλυπτος φυτό αρωματικό
Για τα φαγητά σου είναι ιδανικό.
Αφεντούλη Ράνια
ΛΕΒΑΝΤΑ
Λεβάντα κατά της δυσπεψίας
Σε περιοχές της Ισπανίας
Πιες της Λεβάντας το τσαγάκι
Για τον πόνο στο κεφαλάκι
Αν τα ρούχα σου τρυπήσουν
απ’ το σκώρο
Βάλε Λεβάντα και θα σου
αδειάσει το χώρο
Μυλωνά Ελένη
Αφεντούλη Ράνια
ΤΣΑΪ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
Αν έχεις κρυολόγημα και
βηχαλάκι
πάρε βοτανάκι αντί για
φαρμακάκι.
τσάι του βουνού να πιεις
και αμέσως θα χαρείς γιατί πια δε
θα πονείς
Τσόνας Γιάννης.
ΑΓΓΟΥΡΙ
Μικρό μικρό και πράσινο
διουρητικό αλλά και δροσιστικό.
Βοηθάει στη δερματίτιδα αλλά και στη
νεφρίτιδα.
Το αγαπάμε πολύ γιατί έχει χρ΄ώμα
λαχανί και είναι νόστιμο πολύ.
Χατζηναούμ Ιφιγένεια
20. ΒΑΣΙΛΙΚΌΣ
Αν κουνούπια τριγυρνάνε
Ξέχασε το ΤΕΖΑ και το
ΜΠΑΪΓΚΟΝ
Φύτεψε Βασιλικό.
Είναι πολύ Μυρωδικός και
εντομοαπωθητικός
ΜΕΝΤΑ
Την Μέντα τη
μυρωδική πιες την
τώρα και θα δεις
Τον λόξιγκα τον
σπαστικό τον
εξαφανίζει στο λεπτό
Καραγκάνη Αθηνά
Βάιου Αλεξάνδρα
ΘΥΜΑΡΙ
Ρόφημα ωραίο πού θα
ξαναβρείς με γεύση
ρίγανης;
Μόνο το θυμάρι είναι
ιδανικό και άριστο
αντισηπτικό. Βάιου Αλ
Βάιου Αλεξάνδρα
Το ανοιξιάτικο αεράκι
ΜΑΡΟΥΛΙ
Γιατί έφαγες παιδί μου
παγωτάκι;
Για να σε πιάσει
βηχαλάκι;
Τώρα πιες λίγο ζουμί από
μαρουλάκι για να σου
περάσει το βηχαλάκι και
να φας πάλι παγωτάκι.
Ριζοπούλου Ζωή
Κατσιούλης Γιάννης
ΓΛΥΚΑΝΙΣΟΣ
Αν ο λαιμός σου πια πονεί
Φάρμακο να μην πάρεις.
Μόνο Γλυκάνισο να πιεις
Και άμεσα θα γιάνεις.
Λάμπου Μιχάλης
φυσούσε σ’ ένα πολύχρωμο
μυρωδάτο λιβάδι. Ήταν γεμάτο πανέμορφα
αγριολούλουδα, κατακόκκινες παπαρούνες,
ευωδιαστά χαμομήλια και καταπράσινες
μαργαρίτες. Οι μέλισσες ζουζούνιζαν από
λουλούδι σε λουλούδι και οι πεταλούδες
φτερούγιζαν χαρούμενες. Ακουγόταν το
ευχάριστο κελάδημα των πουλιών και έδινε μια
αίσθηση γαλήνης.
21. Κάθε απόγευμα ο κάμπος πλημμύριζε από
χαρούμενες παιδικές φωνές. Τα παιδιά δε χορταίνανε
παιχνίδι. Κυλιόταν πάνω στα λουλούδια, κρύβονταν
πίσω από τα δέντρα, φτιάχνανε ανθοδέσμες και
πολύχρωμα στεφάνια. Μόνο μετά τη δύση του ήλιου,
όταν τα φώναζαν οι μαμάδες τους , γύριζαν στα σπίτια
τους. Ήταν εξαντλημένα και λερωμένα, με ροδοκόκκινα
μάγουλα αλλά ευχαριστημένα και ευτυχισμένα από το
πολύ παιχνίδι.
Μια μέρα, όταν τα παιδιά πήγαν να παίξουν,
βρήκαν όλα τα λουλούδια μαραμένα και μαυρισμένα. Τι
να είχε γίνει άραγε; Αισθάνθηκαν πολύ μεγάλη
απογοήτευση και θλίψη. Δε θα μπορούσαν πια να
κυλιούνται στο χορτάρι και να απολαμβάνουν τη φύση.
Όλη η ομορφιά είχε χαθεί. Είχε γίνει ένα άσχημο τοπίο
και παντού μύριζε μια απαίσια μυρωδιά. Τα παιδιά
φύγανε λυπημένα και πολύ απογοητευμένα.
Έμενε η Δάφνη που ήτανε η πιο μικρή της
παρέας. Αγαπούσε πιο πολύ από όλους αυτό το λιβάδι
και δεν ήθελε να το αποχωριστεί. Ξαφνικά, εκεί που
καθόταν άκουσε κλάματα. Απόρησε και άρχισε να
κοιτάει τριγύρω και να ψάχνει να βρει από που
προέρχονταν τα κλάματα. Δεν είδε κανένα γύρω της
αλλά το κλάμα δυνάμωνε. Τότε κοίταξε και τι να δει.
Ένα τόσο δα μικρό χαμομηλάκι. Ήταν φυτεμένο στην
άκρη του λιβαδιού, τα φυλλαράκια του ήταν
μαυρισμένα και λίγο μαραμένα. Η Δάφνη έσκυψε και το
ρώτησε:
-Γιατί κλαις χαμομηλάκι μου; Γιατί είσαι τόσο
λυπημένο;
- Κλαίω , γιατί όπως βλέπεις έμεινα μόνο μου.
Δεν έχω κανένα δικό μου. Ζούσαμε ευτυχισμένα μέχρι
σήμερα.
-Τι έγινε σήμερα;
22. - Ο μπαρμπα-Μήτρος, που μένει στο διπλανό
οικόπεδο, ήρθε το πρωί με μια ραντιστήρα. Όταν τον
είδαμε, δεν καταλάβαμε ότι ήθελε να μας κάνει κακό.
Εκείνος όμως άρχισε να μας ρίχνει μια μαύρη βροχή
που μύριζε απαίσια. Όλα τα αγριολούλουδα άρχισαν να
βήχουν και να μην μπορούν να αναπνεύσουν. Σε λίγο
έπαθαν ασφηξία και μαράθηκαν. Εγώ σώθηκα γιατί
ήμουν σε μια άκρη και δεν με έπιασε το φάρμακο. Δεν
μπορώ να καταλάβω για ποιο λόγο ο μπαρμπα-
Μήτρος το έκανε αυτό. Ζούσαμε ευτυχισμένοι και
χαιρόμασταν τα παιδιά που έπαιζαν μαζί μας. Γιατί μας
το έκαναν αυτό;
Η Δάφνη συγκινήθηκε και άρχισε να κλαίει.
Υποσχέθηκε ότι θα πάει να ρωτήσει τον μπαρμπα-
Μήτρο «Γιατί;»
Έτσι κι έγινε. Η μικρή Δαφνούλα, με την αθώα
καρδιά, που μπορούσε να ακούσει ακόμη και την φωνή
ενός χαμομηλιού, πήγε στον μπαρμπα-Μήτρο.
Τον βρήκε ξαπλωμένο στο κρεβάτι να βήχει.
-Τι έχεις μπαρμπα-Μήτρο; ρώτησε η Δαφνούλα.
-Ράντισα με φυτοφάρμακο το διπλανό οικόπεδο και
από τότε δεν μπορώ να αναπνεύσω και βήχω,
απάντησε ο μπαρμπα-Μήτρος.
23. - Γιατί ράντισες, μπαρμπα-Μήτρο; ρώτησε η
Δαφνούλα.
- Δεν άντεχα άλλο. Μαζεύονταν όλα τα
παλιόπαιδα εδώ. Έπαιζαν, φώναζαν και με
ενοχλούσαν. Έτσι κι εγώ αποφάσισα να ραντίσω
για να μαραθούν τα λουλούδια, να μην είναι
όμορφα και να μην ξαναέρθουν τα παιδιά. Τώρα
όμως δεν αισθάνομαι καλά. Φτιάξε μου, σε
παρακαλώ, ένα χαμομήλι για να πιω. Είμαι
γέρος και ανήμπορος.
-
- Και που να το βρω εγώ το χαμομήλι; ρώτησε η
Δαφνούλα.
- Να πας να μαζέψεις από το διπλανό χωράφι.
- Μα στο διπλανό χωράφι καταστράφηκαν όλα
από το φάρμακο που έριξες.
- Μα εγώ ήθελα μόνο λίγη ησυχία.
- Κοίτα όμως τι έκανες. Δεν έμεινε παρά μόνο ένα
μικρό χαμομηλάκι.
- Σε παρακαλώ, πήγαινε να το κόψεις να μου
φτιάξεις ένα τσάι.
- Θα πάω να το ρωτήσω αν θέλει να μου δώσει τα
λουλούδια του, είπε η Δάφνη. Έτσι και έγινε.
24. Η Δάφνη πήγε στο χαμομήλι και εκείνο παρόλο
το κακό που είχε κάνει στους δικούς του ο μπαρμπα
-Μήτρος, δέχτηκε να δώσει τα λουλούδια του και
της είπε:
-Εμείς τα χαμομήλια έχουμε φτιαχτεί από το Θεό
για να ομορφαίνουμε τη φύση και για να βοηθάμε
τους ανθρώπους με τις θεραπευτικές μας ιδιότητες.
Η μικρή Δάφνη έκοψε το χαμομήλι και έφτιαξε
τσάι στο μπαρμπα-Μήτρο και εκείνος αμέσως
αισθάνθηκε καλύτερα. Τότε ευχαρίστησε τη Δάφνη
για τη βοήθειά της και της είπε ότι κατάλαβε το
λάθος του και λυπήθηκε πολύ που κατέστρεψε τα
αγριολούλουδα. Της είπε ακόμη ότι αν δεν ήταν
αυτή δε θα είχε κανέναν να τον βοηθήσει. Έτσι για
να επανορθώσει θα έφτιαχνε μια κούνια στην αυλή
του για να μπορούν να έρχονται τα παιδιά να
παίζουν και να χαίρονται. Υποσχέθηκε ότι δε θα
ραντίσει ποτέ ξανά τα αγρολούλουδα.
Έτσι από εκείνη την ημέρα η αυλή του
μπαρμπα-Μήτρου γέμισε παιδιά κι εκείνος ήταν
χαρούμενος, γιατί τώρα άκουγε με ευχαρίστηση τις
φωνές των παιδιών και απολάμβανε τη φύση.
Αυτό το θαύμα έγινε χάρις στη μεγαλοψυχία του
μικρού χαμομηλιού και στη μικρούλα Δάφνη.
25. Οι μαθητές του Ε΄2
και η δασκάλα τους Μουστάκη Ράνια
ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧ. ΑΓ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
Σχολικό έτος 2003-2004
