5. 5th International Week Dedicated to Maths 2013
Τα εμπλουτισμένα βιβλία
Μαθηματικών
και η εφαρμογή τους
στην διδακτική διαδικασία
με νέες τεχνολογίες
6. Πολλοί μαθητές όσο και οι
γονείς θεωρούν, δυστυχώς, τα
μαθηματικά ως ένα δύσκολο
και βαρετό θέμα.
Αντί για τη μελέτη των Μαθηματικών (και άλλα θέματα) πολλοί
μαθητές προτιμούν να περνούν τον περισσότερο χρόνο τους
παρακολουθώντας τηλεοπτικά προγράμματα ή παίζοντας
ηλεκτρονικά παιχνίδια ή να ανταλλάσσουν μηνύματα με το
κινητό τους τηλέφωνο, ανταλλάσσοντας φωτογραφίες, βίντεο
κλπ.
7. Ένας τρόπος για να φέρει τους μαθητές πίσω στο “playing field”
της εκπαίδευσης είναι να χρησιμοποιούν παρόμοια εργαλεία
(όπλα), όπως και οι «αντίπαλοι», που πρόκειται να κοινοποιεί την
εκμάθηση των Μαθηματικών σε ένα μη παραδοσιακό τρόπο, σαν
ένα παιχνίδι.
8. Πολλοί μαθητές ισχυρίζονται ότι τα
Μαθηματικά πολλές φορές είναι
αφηρημένη έννοια και ως εκ τούτου
μη προσιτή, έτσι αυτό πρόταση
χρησιμοποιεί μια εντελώς
διαφορετική και νέα προσέγγιση
καλώντας εκπαιδευτικούς και τους
μαθητές να εφαρμόσουν τις νέες
μεθόδους επικοινωνίας για την
εκμάθηση των Μαθηματικών, οι
οποίες θα μπορούσε να είναι
διασκεδαστικές και ευχάριστες
ταυτόχρονα.
9. Η προσέγγιση φέρνει νέες ιδέες κάτω από να "παίξουν και να
μάθουν", αναπτύσσει νέες μεθόδους για την εκμάθηση και τη
διδασκαλία των Μαθηματικών σε μαθητές, η οποία μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε περιβάλλον σχολείου.
Επίσης, κάνει τη μάθηση πιο ελκυστική και
ευχάριστη για όλους τους μαθητές και ενισχύει
τις δεξιότητες των μαθητών για δημιουργική
σκέψη.
10. Οι δραστηριότητες που εμπλουτίζουν τα ψηφιακά βιβλία
συμβάλλουν στην Εκπαίδευση και κατάρτιση, όπως είναι
η ενίσχυση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας
μεταξύ των νέων.
Συμβάλλουν επίσης, με το σημείο αναφοράς για τη μείωση
στις χαμηλές επιδόσεις στις βασικές δεξιότητες (στα
μαθηματικά και την επιστήμη) έως 15%.
Προωθούν ακόμη και την Συνεργασία με τα σχολεία της
περιοχής, με την υποστήριξη της βασικής ικανότητας για τα
Μαθηματικά.
11. Ο στόχος του εμπλουτισμένου βιβλίου είναι η
ανάπτυξη της μεθοδολογίας στη διδασκαλία και
μάθηση των Μαθηματικών με η δημιουργία
βασικών εργαλείων που μπορούν να
χρησιμοποιηθούν από τους εκπαιδευτικούς.
Οι μέθοδοι θα πρέπει να δημιουργούνται με τέτοιο τρόπο έτσι
ώστε, να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια σειρά μαθημάτων
ενδοϋπηρεσιακής κατάρτισης για τους καθηγητές που διδάσκουν
Μαθηματικά σε μαθητές.
12. Επιπλέον μέθοδοι είναι:
Α. MATHeatre: Διδασκαλία και μάθηση των μαθηματικών
μέσα από δραστηριότητες Μαθηματικά
Β. MATH-Factor: Διδασκαλία και μάθηση των μαθηματικών
μέσω Μαθηματικών δραστηριοτήτων επικοινωνίας
Οι νέες μέθοδοι αναμένεται
να κάνουν τα μαθηματικά
πιο ελκυστικά για τους
νέους, τους εκπαιδευτικούς
κ.λ.π..
13. Αρκετά από τα σχολικά εγχειρίδια έχουν εμπλουτιστεί
και βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα του
Ψηφιακού Σχολείου.
Τα εμπλουτισμένα βιβλία (σε ηλεκτρονική μορφή) περιέχουν
υπερσυνδέσεις, videos, animations, εικονικό υλικό, πηγές κ.ά.
Η περιήγηση είναι αρκετά εύχρηστη αρκεί να επιλέξεις σε
κάθε βιβλίο, στην άνω δεξιά πλευρά της οθόνης, το κεφάλαιο
που σας ενδιαφέρει και να εξερευνήσετε τα σημεία όπου
υπάρχει το εμπλουτισμένο υλικό.
14. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τάξη αν διαθέτετε
έναν υπολογιστή και βιντεοπροβολέα ή διαδραστικό πίνακα ή
στο εργαστήριο υπολογιστών για την περίπτωση των
αλληλεπιδραστικών δραστηριοτήτων.
22. Μέρος Α' - Κεφάλαιο 1ο: Μέρος Α' - Κεφάλαιο 2ο: Μέρος Α' - Κεφάλαιο 3ο:
Εξισώσεις - Ανισώσεις
Πραγματικοί Αριθμοί
Συναρτήσεις
Μέρος Α' - Κεφάλαιο 4ο: Μέρος Β' - Κεφάλαιο 1ο: Μέρος Β' - Κεφάλαιο 2ο:
Περιγραφική Στατιστική
Εμβαδά επίπεδων
Τριγωνομετρία εματικές Ενότητες Μαθήματος
σχημάτων - Πυθαγόρειο
Διανύσματα
Θεώρημα
Μέρος Β' - Κεφάλαιο 3ο: Μέρος Β' - Κεφάλαιο 4ο:
Μέτρηση Κύκλου
Γεωμετρικά Στερεά Μέτρηση Στερεών
23. Α' Μέρος (Άλγεβρα) Α' Μέρος (Άλγεβρα) Α' Μέρος (Άλγεβρα) Κεφάλαιο 1ο : Αλγεβρικές Κεφάλαιο 2ο : Εξισώσεις
Κεφάλαιο 3ο :
Παραστάσεις
- Ανισώσεις
Συστήματα γραμμικών
εξισώσεων
Θεματικές Ενότητες Μαθήματος
Α' Μέρος (Άλγεβρα) Α' Μέρος (Άλγεβρα) Κεφάλαιο 4ο :
Κεφάλαιο 5ο :
Συναρτήσεις
Πιθανότητες
Β' Μέρος - Κεφάλαιο 2ο :
Τριγωνομετρία
Β' Μέρος - Κεφάλαιο 1ο
: Γεωμετρία
27. 9. Μετρικές Σχέσεις
10. Εμβαδά
Θεματικές Ενότητες Μαθήματος
12. Ευθείες και επίπεδα
13. Στερεά σχήματα
στο χώρο
11. Μέτρηση Κύκλου
28. Μικροπειράματα
Άλγεβρα Α' Λυκείου - 6.1 Η έννοια της συνάρτησης - Άσκηση Α2ii– πείραμα 2
Μαθηματικά B' Γυμνασίου - B.3.5. Εμβαδόν κύκλου - Υπολογισμός εμβαδού– πείραμα 2
Μαθηματικά B' Γυμνασίου - B.3.5. Εμβαδόν κύκλου – Sketchpad
Μαθηματικά Α' Γυμνασίου - Μέρος Β1.11 - Βασικές γεωμετρικές έννοιες - Κύκλος - Δραστηριότητα 2
Μαθηματικά
29. Οι τεχνολογικές και παιδαγωγικές εξελίξεις στο πεδίο των
εκπαιδευτικών εφαρμογών των Τεχνολογιών Πληροφορίας και
Επικοινωνιών (ΤΠΕ) έχουν οδηγήσει, ειδικά τα τελευταία χρόνια,
σε αυξημένο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη ηλεκτρονικών
βιβλίων (e-books) με ψηφιακά εμπλουτισμένο περιεχόμενο.
Το ενδιαφέρον αυτό δεν περιορίζεται απλά στην εμπορική
διάθεση ηλεκτρονικών βιβλίων με συγκεκριμένα τεχνικά
χαρακτηριστικά (π.χ. Kindle, iBooks της Apple), αλλά επεκτείνεται
στη διδακτική τους αξιοποίηση με στόχο την ενίσχυση του
εκπαιδευτικού έργου και της μάθησης.
Τα ψηφιακά εγχειρίδια ξεκίνησαν ως ηλεκτρονικά
βιβλία, τα οποία μετέφεραν εκπαιδευτικό περιεχόμενο
από το χαρτί σε ψηφιακά μέσα.
30. Σήμερα έχουν εξελιχθεί σε συστήματα υποστήριξης
της διδασκαλίας και της μάθησης, τα οποία είναι
εξοπλισμένα με διάφορα εργαλεία και έχουν ως στόχο να
βοηθήσουν τους μαθητές και τους σπουδαστές να εξερευνούν,
να μοιράζονται, να οικοδομούν και να εφαρμόζουν τις γνώσεις
τους.
Η εκπαιδευτική αξιοποίηση και η ένταξη στην
πρακτική της τάξης ψηφιακού περιεχομένου
και των ηλεκτρονικών εγχειριδίων
αναπτύσσεται δυναμικά τα τελευταία χρόνια,
σε όλες της βαθμίδες της εκπαίδευσης, από το
δημοτικό μέχρι το πανεπιστήμιο.
31. Το 2010 το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και
Θρησκευμάτων ανακοίνωσε τη στρατηγική για το Ψηφιακό
Σχολείο.
Μια από τις δράσεις αφορά στην ανάπτυξη ολοκληρωμένου
περιβάλλοντος διαχείρισης ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού και
στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών σεναρίων προσαρμοσμένων στο
αναλυτικό πρόγραμμα (Ψηφιακό Σχολείο, 2011).
Το έργο του ψηφιακού εμπλουτισμού των σχολικών εγχειριδίων
Γυμνασίου και Δημοτικού ξεκίνησε το 2011, στα πλαίσια του
οποίου σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε το ψηφιακό διαδραστικό
υλικό για τον εμπλουτισμό της ηλεκτρονικής μορφής των
σχολικών βιβλίων.
32. Ένα ηλεκτρονικό βιβλίο δεν αποτελεί απλά την
ψηφιακή εκδοχή, σε μορφή pdf ή html, ενός
συμβατικού εγχειριδίου ή εκπαιδευτικού
υλικού.
Το ηλεκτρονικό βιβλίο αλλάζει τη φύση του
παραδοσιακού βιβλίου και τους τρόπους
αξιοποίησής του από μαθητές και
εκπαιδευτικούς, καθώς:
33. Διαθέτει υπερκειμενικά-διαδραστικά χαρακτηριστικά, τα οποία
επιτρέπουν εύκολα την αναζήτηση περιεχομένου (π.χ. με λέξεις
κλειδιά).
Δεν περιορίζεται σε κείμενο και στατικές εικόνες αλλά
ενσωματώνει ήχο, βίντεο, κινούμενη εικόνα και δυναμικές
προσομοιώσεις.
Μπορεί να διανέμεται μέσω του Διαδικτύου
και να είναι προσβάσιμο από απόσταση,
χωρίς χρονικούς περιορισμούς, μέσα από μια
πληθώρα κινητών συσκευών, όπως netbooks,
tablets, PDA, ακόμη και κινητά τηλέφωνα.
34. Μπορεί να ανανεώνεται και να εμπλουτίζεται με πρόσθετο
υλικό, εύκολα και με χαμηλό κόστος (π.χ. σύνθεση ολόκληρων
κεφαλαίων από διαφορετικά βιβλία).
Ενσωματώνει πρόσθετα χαρακτηριστικά και δυνατότητες (π.χ.
δυναμικές προσομοιώσεις, συνδέσεις με εξωτερικούς πόρους,
on-line ασκήσεις κ.λπ.).
Μπορεί να ενσωματωθεί σε συστήματα διαχείρισης
ηλεκτρονικής μάθησης (LMS) και να συνδυαστεί διδακτικά με
άλλες εφαρμογές, όπως ηλεκτρονικές συζητήσεις (forums),
ιστολόγια, wiki κ.λπ., ώστε να ενισχύσει τη συνεργατική
μάθηση και την οικοδόμηση νέων γνώσεων.
35. Επίλογος
Τα ψηφιακά εμπλουτισμένα ηλεκτρονικά βιβλία αποτελούν
πλέον πραγματικότητα για το ελληνικό σχολείο.
Ιδιαίτερα για το μάθημα των Μαθηματικών υπάρχει στη
διάθεση των εκπαιδευτικών και των μαθητών μια
πληθώρα εφαρμογών και ψηφιακών στοιχείων που
αναμένεται να αξιοποιηθούν στην πράξη ενισχύοντας τη
διδασκαλία και την εργασία των μαθητών.
36. Υπάρχουν δεκάδες λογισμικά για την διδακτική των μαθημάτων
Άλγεβρας και Γεωμετρίας όπως, Geogebra, Function
probe, Modellus, Graphmatica, Cabri, Geometry,
Sketchpad, Euklides, Μικρόκοσμοι, Αβάκιο ΙΙ,
κ.λ.π.
Είναι προφανές ότι η εποικοδομητική ριτική και οι προτάσεις των
εκπαιδευτικών ενισχύουν και μπορούν να συμβάλλουν στη
βελτίωση και στον παραπέρα εμπλουτισμό του ψηφιακού υλικού
για τα μαθήματα των Μαθηματικών.
37. Η ενσωμάτωση του ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού στην
καθημερινή πρακτική απαιτεί χρόνο και συνεχή προσπάθεια.
Οι εκπαιδευτικοί της πράξης αποτελούν τον
καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχή ένταξη
των εμπλουτισμένων ηλεκτρονικών βιβλίων στη
διδασκαλία του μαθήματος των Μαθηματικών.
38. Θα πρέπει να υποστηριχτούν και να προετοιμαστούν κατάλληλα,
ώστε να είναι σε θέση να ξαναοργανώσουν τη διδασκαλία τους
χρησιμοποιώντας νέες εκπαιδευτικές στρατηγικές που θα
στοχεύουν στην ενεργητική συμμετοχή των μαθητών, στη
διερεύνηση, στον πειραματισμό και, τελικά, στην οικοδόμηση
νέων γνώσεων.
Απώτερος στόχος είναι όλοι οι μαθητές που
ολοκληρώνουν τις γυμνασιακές τους σπουδές
να έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τις
απαραίτητες ψηφιακές ικανότητες για τη
συμμετοχή τους στην κοινωνία της γνώσης.
39. Οι Γάλλοι εκδότες συζητούν για τα εμπλουτισμένα
βιβλία και το ePub3.
Στις 8 Νοεμβρίου η Ένωση Γάλλων Εκδοτών (SNE)
διοργάνωσε ημερίδα στο Παρίσι για τα μέλη της, με
αντικείμενο τα εμπλουτισμένα (enhanced) e-books και το
πρότυπο ePub3. Στην ανακοίνωσή της, η Ένωση ανέφερε ότι το
περιεχόμενο της ημερίδας αποτελεί σημείο αναφοράς για την
καινοτομία και τις ψηφιακές προοπτικές στο χώρο του βιβλίου.
Κατά τη διάρκειά της, τα υπέρ και τα κατά της ανάπτυξης
εμπλουτισμένων βιβλίων με ePub3 συζήτησαν εκπρόσωποι των
εταιρειών λογισμικού Jouve, Nordcompo/Nordsoft και Isako, τη δε
εφαρμογή του σε συγκεκριμένα παραδείγματα εμπλουτισμένων
βιβλίων, στελέχη των εκδόσεων Gallimard, Albin Michel και
Hachette Livre.
40. Ο Evan Schnittman, διευθυντής πωλήσεων και μάρκετινγκ
των εκδόσεων Bloomsbury, με προηγούμενη θητεία στο Oxford
University Press, το Princeton Review και τις εκδόσεις Little
Brown, παρευρέθηκε στην Έκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης και
μιλώντας στο περιοδικό “The Bookseller Daily” εξέφρασε για
άλλη μια φορά την αντίθεσή του στα
εμπλουτισμένα e-books.
41. "Είμαι σκόπιμα προκλητικός και εκφράζω πολλές φορές έντονα
την αντίθεσή μου απέναντι στα εμπλουτισμένα (enhanced) ebooks, επειδή δίνεται συχνά η εντύπωση ότι
"απογειωνόμαστε" και ότι "αυτό σίγουρα θα
πετύχει".
Αλλά αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι ότι
εμείς θα πρέπει να το κάνουμε να πετύχει και
αν όντως έτσι έχουν τα πράγματα, τότε
ρισκάρουμε να χάσουμε πάρα πολλά!
42. Το ζήτημα όμως είναι πιο σοβαρό. Όταν βλέπω πώς διαβάζει ο
κόσμος, όλους τους διαφορετικούς τρόπους ανάγνωσης, βρίσκω
ότι τα εμπλουτισμένα βιβλία δεν ταιριάζουν σε κανέναν από
αυτούς.
Η πραγματική ανάγνωση σημαίνει να βυθίζεσαι
σε κάτι, αποτελεί μια ατομική εμπειρία.
Σήμερα μιλάμε για κοινωνική ανάγνωση, που
είναι άλλη μια μάταιη ιδέα. Δεν υπάρχει τέτοιο
πράγμα.
43. Είμαστε επιχειρήσεις κειμενικού περιεχομένου, τελεία και
παύλα, είτε πρόκειται για έντυπα (p-) ή για ηλεκτρονικά (e-)
κείμενα.
Εμπλουτισμένα e-books σημαίνει ότι αυτό που προσπαθούμε να
κάνουμε είναι να "εμπλουτίσουμε" τα κείμενα, κάτι που είμαι
απόλυτα πεισμένος ότι δεν μπορεί να γίνει.
Αυτό που είμαι είναι ένας ψηφιακά ενήμερος τύπος που
ενδιαφέρεται για την ανάγνωση και τα βιβλία.
44. Φυσικά και τα εμπλουτισμένα βιβλία είναι από
μόνα τους ενδιαφέροντα, αλλά δεν
αναφερόμαστε αυτή τη στιγμή σε μοναχικά
έργα τέχνης.
Ως μεμονωμένες περιπτώσεις μπορεί να τα πάνε καλά, αυτό που
αναρωτιέμαι όμως είναι κατά πόσον μπορούν να συνθέσουν
μια βιώσιμη βιομηχανία.
45. Στην εκπαίδευση από την
άλλη μεριά, παρουσιάζονται
ενδιαφέρουσες ευκαιρίες
επειδή ακριβώς η διδασκαλία
δεν είναι μόνο κείμενο.
46.
47. Βιβλιογραφία
Hundhausen, C. D, Douglas, S. A., & Stasko, J. T. (2002). A meta-study of algorithm visualization effectiveness. Journal of
Visual Languages and Computing, 13, 259-290.
Jimoyiannis, A. (2008). Computer simulations and scientific knowledge construction,in A. Cartelli & M. Palma (eds.),
Encyclopedia of Information Communication
Technology, 106-120, Hershey, PA: IGI Global
Lam, P., Lam, S. L., Lam, J. & McNaught, C. (2009). Usability and usefulness ofeBooks on PPCs: How students’ opinions
vary over time. Australasian Journal of
Educational Technology, 25(1), 30-44
Lim C., Song H.-D. & Lee Y. (2012). Improving the usability of the user interface for.a digital textbook platform for
elementary-school students, Educational Technology Research Development.
Nelson M. R. (2008), E-books in higher education: nearing the end of the era of hype?. Educause Review, March/April,
40-56.
Prensky, M. (2001). Digital-game-based learning. New York: McGraw Hill.
Soloway, E., & Spohrer, J. C. (1989). Studying the Novice Programmer. NJ: Erlbaum,Hillsdale.
Vrachnos E. & Jimoyiannis A. (2008). DAVE: A Dynamic Algorithm Visualization
Environment for novice learners, Proceedings of the 8th IEEE International
Conference on Advanced Learning Technologies, pp. 319-323, Santander, Spain.
Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου ‘’Ψηφιακό Εκπαιδευτικό Υλικό: Ζητήματα δημιουργίας, διδακτικής αξιοποίησης και
αξιολόγησης’’ (σ. 99-108), Βόλος.
Ψηφιακό Σχολείο (2011). http://digitalschool.minedu.gov.gr
Βιβλίο Μαθητή – Κεφάλαιο 6 (Εμπλουτισμένο Ηλεκτρονικό Βιβλίο)
www.actualitte.com, Livres Hebdo
The Bookseller Daily 13/10/2011, Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης