1. Δυσκοιλιότητα

3. Ορισμός δυσκοιλιότητας
 Aριθμός κενώσεων μικρότερος από 3/εβδομάδα
 Επώδυνη αφόδευση & κατακράτηση κοπράνων
με ή χωρίς εγκόπριση
 Διάρκεια μεγαλύτερη των 2 εβδομάδων

4. Αριθμός φυσιολογικών
κενώσεων παιδιού
Θηλασμός :
βρέφη: 1-7/ημέρα έως 1/εβδομάδα
Τεχνητή διατροφή :
• ≤ 1 εβδομάδος : 4/ημέρα
• 2 εβδομάδων - 1 έτους : 2/ημέρα
• > 2 ετών : 2-3/ημ – 3/εβδομάδα

5. Αίτια δυσκοιλιότητας
 Ιδιοπαθή ή λειτουργικά (95%)
 Οργανικά (5%)

6. Αίτια ιδιοπαθούς
δυσκοιλιότητας
- Ιδιοσυστασιακά
- Γενετικά
- Ψυχολογικά
- Περιβαλλοντικά
- Διαιτητικά
- Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
- Ζωικές τροφές
- Τροφές πτωχές σε ίνες

7. Αίτια οργανικής δυσκοιλιότητας
Νευρομυϊκές Ανατομικές Συστημ/κά Φάρμακα Διάφορα
παθήσεις βλάβες νοσήματα
· Συγγενές μεγάκολο · Συγγενής ή · Ινώδης κυστική · Σίδηρος · Αλλεργία στο
επίκτητη στένωση νόσος γάλα αγελάδας
· Νευρωνική πρωκτού- · Διουρητικά
δυσπλασία ορθοσιγμοειδούς · Νόσοι συν- · Κοιλιοκάκη
δετικού ιστού · Κωδεϊνούχα /
· Βλάβη · Έκτοπος Ναρκωτικά
σπονδυλικής στήλης πρωκτός · Σακχαρώδης,
άποιοςδιαβήτης · Αντικαταθλιπ-
· Νευροϊνωμάτωση · Συγγενείς τικά
ανωμαλίες παχέος · Υποθυρεοει-
· Εγκεφαλική δισμός · Αντιόξινα
παράλυση εντέρου αλουμινίου
· Υποκαλιαιμία
· Αλλαντίαση · Δηλητηρίαση με
· Υπερπαραθυ- μόλυβδο /
ρεοειδισμός βιταμίνη D
· Όγκοι πυέλου

8. Εμφάνιση ιδιοπαθούς δυσκοιλιότητας
κατά τη βρεφική & παιδική ηλικία
 Αντικατάσταση του μητρικού γάλακτος
 Εισαγωγή στερεών τροφών στη διατροφή
 Πυρετός, αφυδάτωση, κατάκλιση, αφαίρεση
σπαργάνων
 Ηθελημένη κατακράτηση κοπράνων

9. Κλινικές εκδηλώσεις
ιδιοπαθούς δυσκοιλιότητας
 Επώδυνη αφόδευση
 Κοιλιακά άλγη, ναυτία, έμετοι, μετεωρισμός
 Ευερεθιστότητα, ανορεξία
 Διάρροια από υπερχείλιση
 Δευτεροπαθής εγκόπριση
 Ραγάδες, πρόπτωση ορθού, τεινεσμός
 Δευτεροπαθής ενούρηση
 Αιμορραγία από το ορθό, αιμορροΐδες, εγκολεασμός,
μεγάκολο, περιπρωκτικά αποστήματα
 Ουρολοίμωξη

10. Διαφορές λειτουργικής δυσκοιλιότητας
και ν. Hirschsprung (Ι)
Συμπτώματα Λειτουργική Νόσος
Δυσκοιλιότητα Hirschsprung
 Καθυστερημένη Όχι 55 – 95 %
αποβολή μυκωνίου
 Έναρξη > 2 ετών Στη γέννηση
 Εγκόπριση Συχνή Πολύ σπάνια ή απούσα
 Δυσκολία εκμάθησης Συχνή Σπάνια
 Αποφυγή τουαλέτας Συχνή Σπάνια
 Κατακράτηση Συχνή Σπάνια
 Καθυστέρηση αύξησης Ασυνήθης Συχνή

11. Διαφορές λειτουργικής δυσκοιλιότητας
και ν. Hirschsprung (ΙΙ)
Συμπτώματα Λειτουργική Νόσος
Δυσκοιλιότητα Hirschsprung
 Αποφρακτικά Σπάνια Συχνά
συμπτώματα
 Μετεωρισμός Σπάνια Συχνά
 Τόνος πρωκτού Χαλαρός Αυξημένος
 Δακτυλική εξέταση Λήκυθος πλήρης Λήκυθος κενή,
συσπασμένη
 Εντεροκολίτιδα Όχι Πιθανή
 Μέγεθος κοπράνων Ογκώδη Σβώλοι, υδαρή,
Κορδέλλα
 Κοιλιακά άλγη Συχνά Συχνά

12. Διαγνωστική προσέγγιση παιδιού
με δυσκοιλιότητα
 Ιστορικό
 Κλινική εξέταση
 Εργαστηριακός έλεγχος

13. Κλινική εξέταση
 Καταγραφή σωματομετρικών στοιχείων
 Αναζήτηση συστηματικής ή νευρολογικής νόσου
 Επισκόπηση, ακρόαση, ψηλάφηση κοιλιάς
 Εξέταση πρωκτού, περινέου
 Επισκόπηση οσφυοϊεράς μοίρας ΣΣ
 Νευρολογική εξέταση περινέου, αντανακλαστικών
κρεμαστήρα & κάτω άκρων
 Δακτυλική εξέταση

14. Εργαστηριακός έλεγχος δυσκοιλιότητας Ι
 Λειτουργία θυρεοειδούς, ασβέστιο, ηλεκτρολύτες,
μαγνήσιο, μόλυβδος αίματος
 Γενική & καλλιέργεια ούρων
 Ολική IgE, RAST (γάλα, αυγό, ψάρι, σιτηρά)
 Ορολογικός έλεγχος κοιλιοκάκης
 Δοκιμασία ιδρώτα
 Mayer

15. Εργαστηριακός
έλεγχος δυσκοιλιότητας ΙΙ
 Απλή ακτινογραφία κοιλίας
 Βαριούχος υποκλυσμός
 Αφοδευσογράφημα
 Μανομετρία παχέος εντέρου
 Ορθοπρωκτική μανομετρία
 Βιοψία ορθού
 Μαγνητική τομογραφία οσφυοϊεράς μοίρας ΣΣ

17. Θεραπεία οξείας δυσκοιλιότητας
Άφθονη κατανάλωση:
- υγρών (νερό, βρεφικά ροφήματα, χυμοί)
- φρούτων (πλούσια σε φρουκτόζη, σορβιτόλη)
- φυτικών ινών (ψωμί ολικής άλεσης, δημητριακά)
Αποφυγή αμυλούχου τροφής
(άσπρο ψωμί, ρύζι, μακαρόνια, πατάτες, μπισκότα)
Εκπαίδευση τουαλέτας

18. Θεραπεία χρόνιας δυσκοιλιότητας
βρέφους
Κατανάλωση 1-2 φορές / 24ωρο βρεφικών
ροφημάτων & αραιωμένων χυμών με σορβιτόλη
Αποφυγή σιροπιού φυτικής προέλευσης ή μελιού
μέλισσας
Διατροφή με κανονική ποσότητα φυτικών ινών για
παιδιά > 6 μηνών
Χορήγηση υπακτικών (λακτουλόζη, λακτιτόλη) για
παιδιά > 6 μηνών
Υπόθετα γλυκερίνης περιστασιακά
Αποφυγή υποκλυσμών!

19. 1ο Στάδιο θεραπείας χρόνιας δυσκοιλιότητας
• Στόχος : κένωση εντέρου
• Διάρκεια : 1 – 3 ημέρες
• Φάρμακα:
– Από το ορθό: Υποκλυσμοί φωσφορούχοι,
παραφινελαίου, αλατούχοι, υπόθετα
βισακοδύλης
– Από το στόμα: Παραφινέλαιο, υδροξείδιο Mg,
λακτουλόζη, σέννα, βισακοδύλη
*Επί αποτυχίας: Ηλεκτρολυτικό διάλυμα
πολύ – αιθυλενικής γλυκόλης

20. 1ο Στάδιο θεραπείας χρόνιας δυσκοιλιότητας
Να μη χρησιμοποιούνται υποκλυσμοί με:
- νερό Eπιπλοκές
Κολίτιδα
- σαπουνάδα
Δηλητηρίαση με νερό
- μαγνήσιο Διάτρηση εντέρου
Νέκρωση εντέρου
- βότανα

21. 2ο Στάδιο θεραπείας χρόνιας δυσκοιλιότητας
• Στόχος : αποκατάσταση τόνου και διαμέτρου εντέρου
• Διάρκεια : ≥2-6 μήνες
• Θεραπεία:
– Μαλακτικά (παραφινέλαιο)
– Υπερωσμωτικά (λακτουλόζη, λακτιτόλη)
– Δυσαπορρόφητα άλατα (υδροξείδιο Mg)
– Συνδυασμός των ανωτέρω
– Επί ανθεκτικότητας: πολυαιθυλενική γλυκόλη
– Διατήρηση ημερολογίου κενώσεων
– Συστάσεις διατροφής
– Εκπαίδευση στη τουαλέτα

22. 3ο Στάδιο θεραπείας χρόνιας δυσκοιλιότητας
Στόχος Διάρκεια Θεραπεία
Αποκατάσταση ≥ 4-6 μήνες - Σταδιακή μείωση των
κενώσεων & υπακτικών ανά μήνα
αποφυγή υποτροπής - Φυτικές ίνες
- Υγρά (νερό, χυμοί)
- Γάλα: 800ml/24ωρο
Οι γονείς πρέπει να ενημερώνονται:
- κίνδυνο υποτροπής (50% των περιπτώσεων): επανάληψη
πρωτοκόλλου θεραπείας
- δυσκολία κενώσεων κατά τη διάρκεια της εφηβείας

23. Θεραπεία χρόνιας δυσκοιλιότητας σε παιδιά
ή εφήβους με παράδοξη σύσπαση έξω σφιγκτήρα
Βιοανάδραση (biofeed-back)
Eκπαίδευση για χάλαση του έξω σφιγκτήρα
κατά τη διάρκεια της αφόδευσης

24. Φάρμακα Χρόνιας Δυσκοιλιότητας (Ι)
Φάρμακο Δοσολογία Ανεπιθύμητες
Ενέργειες
Λιπαντικά 1o στάδιο: - Δεν χορηγείται σε
•Παραφινέλαιο - Από το στόμα: 15-30ml/έτος παιδιά κάτω του έτους
(Nujol) (εισρόφηση-λιποειδής
(max: 240 ml / ημερησίως)
πνευμονία)
- Δυσαπορρόφηση
- Υποκλυσμός: 2-12ετών: 70ml
λιποδιαλυτών
≥ 12ετών:135ml
βιταμινών
2o στάδιο: 1-3ml/Kg/24ωρο
(1 ή 2 δόσεις)

25. Φάρμακα Χρόνιας Δυσκοιλιότητας (ΙΙ)
Οσμωτικά
• Λακτουλόζη 1-3 ml/Kg/24ωρο
(Syr. Duphalac) (2 δόσεις) Μετεωρισμός
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές
Αλλαγή χλωρίδας
• Λακτιτόλη 0,25 g/Kg/24ωρο Κολικοειδή άλγη
- Sach. Importal (10 g) (1 δόση) Όχι σε Γαλακτοζαιμία & Σακχαρώδη
Διαβήτη
- Oral Sol Importal 0,4 ml/Kg/24ωρο
(3,33 g / 5ml) (1 δόση)
1-3 ml/Kg/24ωρο
• Υδροξείδιο μαγνησίου
(2 δόσεις) - Δεν χορηγείται σε βρέφη (δηλητηρίαση)
(Susp. Γάλα Μαγνησίας)
- Υπερμαγνησιαιμία
- Υποφωσφαταιμία,
- Υπασβεστιαιμία

26. Φάρμακα Χρόνιας Δυσκοιλιότητας (ΙΙI)
Οσμωτικά - Δεν χορηγείται σε παιδιά <2 ετών, ν.
•Φωσφορούχος ≥ 2 ετών:
3-6 ml/Kg/24ωρο Hirschprung, νεφρική ανεπάρκεια
υποκλυσμός
(max: 135 ml) - Τραυματισμός πρωκτού
(Fleet enema)
- Μετεωρισμός
- Έμετοι
- Υπερφωσφαταιμία
- Υπασβεστιαιμία - Τετανία
•Πολυαιθυλενική 1ο στάδιο - Νοσοκομειακή περίθαλψη
Γλυκόλη 25 ml / Kg / ώρα
- Ναυτία
(Klean-Prep, PEG+E) (έως 1000 ml /ώρα)
ή - Μετεωρισμός
20 ml / Kg / ώρα - Κολικοειδή άλγη
(για 4 ώρες το 24ωρο) - Πνευμονία
2ο στάδιο - Πνευμονικό οίδημα
>2 ετών: - Σύνδρομο Mallory-Weiss
5-10ml / Kg / 24ωρο

27. Φάρμακα Χρόνιας Δυσκοιλιότητας (IV)
Διεγερτικά
•Σέννα - 2-6 ετών: - Κολικοειδή άλγη
(Syr. X-prep) 2,5-5 ml/24ωρο - Εξάρτηση
(max: 5 ml x 2) - Μελάνωση κόλου
- Ατονικό κόλο
- 5-15 ετών: - Αποβολή στο μητρικό γάλα
5-10 ml/24ωρο - Εκφύλιση μυεντερικού πλέγματος
(max: 10ml x 2) - Υπερτροφική οστεοαρθροπάθεια
≥ 2 ετών - Κοιλιακά άλγη
0,5-1 υπόθετο - Διάρροια
•Βισακοδύλη 1-3 tab / δόση - Υποκαλιαιμία
(Dulcolax) - Πρωκτίτιδα
Δεν υπάρχουν επιπλοκές
•Υπόθετα γλυκερίνης

28. Παραπομπή
στον ειδικό παιδίατρο γαστρεντερολόγο
 Υποψία οργανικής νόσου
 Αποτυχία θεραπείας από τον γενικό
παιδίατρο

29. Αλγόριθμος διάγνωσης και αντιμετώπιση παιδιών
Δυσκοιλιότητα
Σημεία εγρήγορσης?
(-)
(+)
Λειτουργική δυσκοιλιότητα
Αξιολόγηση
(+) ΚΟΠΡΟΣΤΑΣΗ?
Υποκλυσμοί
Φαρμακευτική αγωγή
(+) ΛΔΧΚ
Αποτελεσματική?
(-)
Εκπαίδευση Διαιτολόγιο
Φάρμακα Ημερολόγιο
(-)
Παρακολούθηση
ΕΙΔΙΚΟΣ ΥΠΟΤΡΟΠΗ

30. ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΚΟΠΡΟΣΤΑΣΗ
Α/α απλή κοιλίας
ΟΧΙ Κατακράτηση ? ΝΑΙ
Έλεγχος βατότητος Παθολογικός? Τ3 Τ4 TSH
ASA EMA Ttg
Φυσιολογικός Αποφυγή γαλακτοκομικών
Εκπαίδευση Ψυχολογική υποστήρηξη HIRSPRUNG’S
O ρθοπρωκτική μανομετρία Βιοψία
Επαναξιολόγηση
Παθολογική? (-) peg
ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ
Εκπαίδευση Βιοανάδραση
Ψυχολογική υποστήριξη
ΟΧΙ
MRI A ποτελεσματικά?
Ορθοπρωκτική μανομετρία
ΔΕΙΚΤΕΣ Επέκταση της θεραπείας
Βαριούχος υποκλυσμός
Υποτροπή
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
(+) Παθολογικός ΟΧΙ
ΟΧΙ?
Επαναξιολόγηση ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
Θεραπεία

36. ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ
Κατευθυντήριες οδηγίες
 ΠΛΗΡΗΣ αντικειμενική εξέταση
 ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΣ ιστορικό
 Hb κοπράνων ιδίως στα παιδιά με κοιλιακά
άλγη, δυστροφία, ιστορικό πολυποδιάσεως
 Α/α κοιλίας σε επιλεγμένα περιστατικά
(απόφραξη, στάση)
 Βιοψία και ορθοπρωκτική μανομετρία,
τεκμηριώνουν την διάγνωση της νόσου
HIRSPRUNG
 Ακτινοσκιεροί δείκτες?

37. Δυσκοιλιότητα ΙΙ
Κατευθυντήριες οδηγίες ΒΡΕΦΗ
Υπόθετα γλυκερίνης
Χυμοί
Λακτουλόζη (μπορεί να χρησιμοποιηθεί
σαν υπακτικό)
Παραφινέλαιο ή καθαρτικά αποφεύγονται

38. Δυσκοιλιότητα ΙΙΙ Κατευθυντήριες
οδηγίες ΠΑΙΔΙΑ
 Αποσυμφόρηση : Επιτυγχάνεται με
υποκλυσμούς
 Ισοζυγισμένο διαιτολόγιο
 Συνδυασμός φαρμάκου / υποστήριξης
 Περιστασιακή αντιμετώπιση σε ωρισμένους
ασθενείς
 PEG - εξαιρετικά χρήσιμο - μικρή δόση - μακρό
χρονικό διάστημα
 Βιοανάδραση?

39. Ευχαριστώ