Мэргэжлийн боловсрол сургалтын сэтгүүлээ татаж аваарай.

1. 2012 ОНЫ 3 ДУГААР САР МЭРГЭЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ, СУРГАЛТЫН ТӨСЛӨӨС ГАРГАВ ТУЛХТАЙ ХӨГЖИЛ, ЧАНАРТАЙ АМЬДРАЛ
ÒӨÑӨË ÀÌÆÈËÒÒÀÉ ÕÝÐÝÃÆÈÆ ÁÀÉÍÀ
ÌÌÑÑ-èéí Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí (ÌÁÑ) õºòºëáºðò (ªÒÕ) 26 ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãà øàëãàð÷ Ýðýëòýä íèéöñýí ÌÁÑ-ûã õºãæ¿¿ëýõýä ÷àäàìæèä ñóóðèëñàí
òºñºë íü 2008 îíû 9 ä¿ãýýð ñàðûí 17-íû ºäºð õ¿÷èí ò¿¿íèéã àìæèëòòàé õýðýãæ¿¿ëæ áàéíà. Ýäãýýð ñóðãàëòûí ñóðãàëòûí òîãòîëöîî ãîë àðãà çàì, õýðýãñýë àæýý.
òºãºëäºð áîëñîí ÀÍÓ, Ìîíãîë óëñûí çàñãèéí ãàçðûí áàéãóóëëàãûã îðîëöóóëàõàä òºð, õóâèéí õýâøëèéí, Ñóðãàëòûí óëàìæëàëò àðãà õýëáýðýýñ ÷àäàìæèä ñóóðèëñàí
õîîðîíä áàéãóóëñàí Êîìïàêò ãýðýýíèé äàãóó Ìîíãîë õîò õºäººãèéí íèéò 49 ñóðãóóëü (äàâõàðäñàí òîîãîîð) ñóðãàëòûí òîãòîëöîîíä øèëæèõ ¿éë ÿâöûã äýìæèõ
óëñûí ýäèéí çàñãèéí ºñºëòèéã íýìýãä¿¿ëæ àæèëã¿éäýë, Àìåðèêèéí àðä ò¿ìíýýñ ¿ç¿¿ëæ áóé áóöàëòã¿é òóñëàìæèéí áîäèò áàéäàë äýýð òóðøèí нь õýðýãæ¿¿лж байна. Àæ
ÿäóóðëûã áóóðóóëàõ ¿íäñýí çîðèëãûí äîð ìýðãýæëèéí ¿ð øèìèéã, ºãººæèéã õ¿ðòýæ áàéãàà юм. ¿éëäâýð, áàðèëãà, óóë óóðõàé, õºäºº àæ àõóé, ýð÷èì õ¿÷,
áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí òîãòîëöîîã õºäºëìºðèéí çàõ òýýâýð, õàðèëöàà õîëáîî ãýñýí ýäèéí çàñãèéí òýðã¿¿ëýõ
Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîëûí ñàëáàðûí óäèðäëàãà, øèéäâýð
çýýëèéí (ÕÇÇ) ýðýëòýä íèéö¿¿ëýí õºãæ¿¿ëýõýä ñàíõ¿¿ãèéí ÷èãëýë¿¿äýýð îëîí óëñûí æèøèãò íèéöñýí ÷àäàìæèä
ãàðãàõ ò¿âøèíä òîãòîëöîîíû øèíý÷ëýë õèéõ, óäèðäëàãûí
áîëîí òåõíèêèéí òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõýýð õýðýãæèæ ýõýëñýí ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí õºòºëáºð, ìýðãýæëèéí ñòàíäàðòûã
øèíý ìåõàíèçìûã á¿ðä¿¿ëýõýä çàñãèéí ãàçàðò äýìæëýã
áèëýý. Òºñëèéí ñàíõ¿¿æèëò: 47,6 ñàÿ àìåðèê äîëëàð. áèé áîëãîõîä ìýðãýæèë, àðãà ç¿éí òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýí
¿ç¿¿ëæ õàìòðàí àæèëëàõ ãîë çîðèëòîî òºñºë àìæèëëòàé
àæèëëàæ áàéãàà þì. ×àäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí 28
Òºñºë òàâàí æèëèéí õóãàöààòàéãààð 2008-2013 îíû õýðýãæ¿¿ëñýí. Òóõàéëáàë, òºð, õóâèéí õýâøëèéí òýíö¿¿
õºòºëáºð, “Ìýðãýøëèéí ò¿âøíèé ¿íäýñíèé òîãòîëöîîã
õîîðîíä õýðýãæèõ áà òºëºâëºñºí àæëàà õóãàöààíä íü òºëººëºëòýé Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîëûí, ñóðãàëòûí
õºãæ¿¿ëýõ“ áàðèìò áè÷ãèéã áîëîâñðóóëààä áàéíà.
÷àíàðûí ºíäºð ¿ð ä¿íòýé õèéæ ã¿éöýòãýõýýð òºñëèéí áàã ¯íäýñíèé çºâëºëèéã áàéãóóëàõàä òºñëèéí ç¿ãýýñ á¿õ
Öààøèä, ÷àäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí ¿éë àæèëëàãààã
õàìò îëîí, ãýðýýò áàéãóóëëàãóóä õ¿÷ áîëîëöîîãîî äàé÷ëàí òàëààð äýìæèí àæèëëàæ èðýâ. Ìîíãîë óëñûí ìýðãýæëèéí
¿íäýñíèé õýìæýýíä æèãä õºãæ¿¿ëýí õýðýãæ¿¿ëýõýä íèéò
õàìòðàí àæèëëàæ áàéíà. áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí òîãòîëöîîã ýðýëòýä íèéö¿¿ëýí
áàãø, ìýðãýæèëòí¿¿äèéí ìýäëýã, óð ÷àäâàðûã äýýøë¿¿ëýõ
õºãæ¿¿ëýõýä õóâèéí õýâøèë, àæèë îëãîã÷äûí øóóä áà øóóä
Õºäºëìºðèéí á¿òýýìæèéã íýìýãä¿¿ëýõ òóéëûí çîðèëãî ÿâäàë ÷óõàë.
áóñ îðîëöîî, òýäíèé õàìòûí ¿¿ðýã õàðèóöëàãà íýí ÷óõàë
á¿õèé ýðýëòýä òóëãóóðëàñàí ñóðãàëòûí òîãòîëöîîã
áºãººä ò¿íøëýëèéí õàðèëöàà, õàìòûí àæèëëàãààã øèíý Òèéìýýñ, ÷àäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí óÿí õàòàí,
õºãæ¿¿ëýõýä òºð, õóâèéí õýâøëèéí òýãø îðîëöîîã õàíãàñàí
øàòàíä ãàðãàæ õºãæ¿¿ëýõèéí òºëºº ÷àðìàéí àæèëëàæ îëîí õýëáýðýýð çààõ àðãà ç¿éä ìýðãýæëèéí áàãø íàðûã
óäèðäëàãûí á¿òýö, ìåõàíèçìûã áèé áîëãîõ, ÷àäàìæèä
áàéíà. ñóðãàõ, ñóðãàëòàíä äýâøèëòýò òåõíîëîãè àøèãëàõ,
ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí òîãòîëöîî ðóó òóóøòàé øèëæèí îðîõ
ñóðãàëòûí òºðºë á¿ðèéí õýðýãëýãäýõ¿¿í áîëîâñðóóëàõ
çîðèëòóóäûã Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîëûí ñàëáàð ºìíºº Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîëûí, ñóðãàëòûí ¯íäýñíèé çºâëºëèéí
óð ÷àäâàðûã áàãø íàðò ýçýìø¿¿ëýõ, äàâòàí ñóðãàõ ¿éë
äýâø¿¿ëýí õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà áèëýý. Ýäãýýð çîðèëò, ¿íäñýí ¿¿ðýã íü ñàëáàðûí äýýä óäèðäëàãûã õýðýãæ¿¿ëíý ãýæ
àæèëëàãàà íü ìàíàé òºñëèéí ýöñèéí ¿ð ä¿íã èëýðõèéëýõ
òóëãàð÷ áàéãàà îëîí ñîðèëòûã äàâàí òóóëàõàä ÌÌÑÑ-èéí òîìú¸îëñîí íü áîäëîãûí òîìîîõîí ººð÷ëºëòèéí íýã ìºí.
õàìãèéí òîì àðãà õýìæýý áîëîîä áàéíà. Ò¿¿íýýñ ãàäíà,
ÌÁÑ-ûí òºñëèéí çîðèëãî, ¿éë àæèëëàãàà ÷èãëýæ èðëýý. ¯íäýñíèé çºâëºëèéã Ìîíãîë óëñûí Óëñûí èõ õóðëûí èõ
óóë óóðõàé, áàðèëãûí ìýðãýæëýýð îð÷èí ¿åèéí ºíäºð,
Þóíû ºìíº, ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí ñàëáàðûí ãèø¿¿í, øàäàð ñàéä Ì.Ýíõáîëä òýðã¿¿ëæ áàéíà.
õ¿÷èí ÷àäàëòàé ñóðãàëòûí òîíîã òºõººðºìæèéã íèéë¿¿ëæ
õóóëü ýðõ ç¿éí îð÷íûã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ, øèíý õóóëèéí
¯íäýñíèé çºâëºëèéí äýðãýä ñàëáàðûí ¿éë àæèëëàãààã áàéãààòàé õîëáîãäóóëàí ýíý ÷èãëýëýýð ìýðãýæèë îëãîäîã
¿çýë ñàíààã õýðýãæ¿¿ëýõýýñ ýõëýýä ñóðãàëòûí àãóóëãà,
óäèðäàí ÷èãë¿¿ëýõ ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé áèå äààñàí, Çàñãèéí ñóðãóóëèóäûí áàãø íàðûã òåõíèêèéí àíãëè õýëíèé
õºòºëáºðèéã øèíý÷ëýí áîëîâñðóóëàõ, ñóðãàëòàä øèíý
ãàçðûí õýðýãæ¿¿ëýã÷ àãåíòëàã-Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë ýð÷èìæ¿¿ëñýí ñóðãàëòàä õàìðóóëààä áàéíà. Àíãëè õýëíèé
òåõíèê òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëýõ ãýýä ººð÷ëºëò, øèíý÷ëýëèéí
ñóðãàëòûí ãàçðûã áàéãóóëàõ, ò¿¿íèé ÷àäàâõèéã áýõæ¿¿ëýõýä ñóðãàëòûã ìºí æèøèã ñóðãóóëèóäûí óäèðäàõ àæèëòàí, áàãø
öîãö àðãà õýìæýýí¿¿äèéã õýðýãæ¿¿ëæ áàéíà.
òåõíèêèéí òóñëàëöààã ¿ç¿¿ëæ èðëýý. “Ìýðãýæëèéí íàðò çîðèóëàí ÿâóóëàõààð áýëòãýæ áàéíà.
Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí (ÌÁÑ) òºñºëä ÓÁ õîò, áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí ñàëáàðûã 2012-2016 îíä õºãæ¿¿ëýõ
15 àéìãèéí 20 ãàðóé ñóðãóóëü õàìðàãäàæ áàéãàà áºãººä ñòðàòåãè òºëºâëºãºº” áîëîâñðóóëàõààð ÌÁÑ-ûí ãàçàðòàé
õºðºí㺠îðóóëàëòûí òîìîîõîí õýñãèéã ýäãýýðò òºâëºð¿¿ëæ õàìòðàí àæèëëàæ áàéãàà áºãººä ýíý íü “Áîäëîãî, ¿éë
áàéãàà þì. Ò¿¿íýýñ ãàäíà, ÌÁÑ-ûí òºñëèéí ñàíàà÷èëãààð àæèëëàãààíû øèíý÷ëýëèéã äýìæèõýä“ òºñëèéí ç¿ãýýñ
óëñûí õýìæýýíä çàðëàñàí óðàëäààíò/ºðñºë人íò òýòãýëýãò îðóóëæ áóé òîìîîõîí õóâü íýìýð мөн.

2. ТУЛХТАЙ ХӨГЖИЛ, ЧАНАРТАЙ АМЬДРАЛ
2 2012 ОНЫ 3 ДУГААР САР
Õ¿ñíýãò 1. Òîíîã òºõººðºìæèéí íèéë¿¿ëýëò
ÑÓÐÃÀËÒÛÍ Òîíîã òºõººðºìæ, ìýðãýæëýýð
Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí
Õ¿íä ìàøèí ìåõàíèçìûí
ÌÀÒÅÐÈÀËËÀà ÎÐ×ÈÍÃ
÷àäàìæèéí ëàáîðàòîðè
Ñóðãàëòûí ìóëüòèìåäèà
Öàõèëãààí, ýëåêòðîíèê
Óóë óóðõàéí ñàëáàðûí
Áàðèëãûí ñàëáàðûí
ÑÀÉÆÐÓÓËÀÕ ÒÀËÀÀÐ
Õàëààëò, õºðãºëò
Òåõíèêèéí ñóóðü
Ä/ä ÌѯÒ
ìýðãýæë¿¿ä
ìýðãýæë¿¿ä
ìýðãýæë¿¿ä
Ñàíòåõíèê
îïåðàòîð
õýðýãñýë
Ãàãíóóð
Ñóðãàëòàä äýâøèëòýä òåõíèê, òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëæ ñóðãàëòûí
Òîêàðü
îð÷íûã øèíý÷ëýí ñàéæðóóëàõ ¿éë àæèëëàãààíû õ¿ðýýíä õàìãèéí
ñ¿¿ëèéí ¿åèéí òîíîã òºõººðºìæ, òåõíèê õýðýãñëèéã íýâòð¿¿ëýõèéí 1 Àðõàíãàé ÌѯÒ
õàìò àíãè òàíõèì, äàäëàãûí áàéðûã çàñâàðëàõ, øèíýýð áàðèõ
2 Áàÿí-ªëãèé ÌѯÒ
àæëóóäûã õèéæ ã¿éöýòãýæ áàéíà. ̺í ò¿¿í÷ëýí, õè÷ýýëèéí
3 Ãîâü-Àëòàé ÌѯÒ
õýðýãëýãäýõ¿¿íèéã ñàéæðóóëàõ ÷èãëýëýýð íîì, ñóðàõ áè÷èã,
ìóëüòèìåäèà ñóðãàëòûí ìàòåðèàëûã áîëîâñðóóëæ áàéíà. Øèíýýð 4 Äàðõàí ÌѯÒ
áîëîâñðóóëñàí ÷àäàìæèä ñóóðèëñàí 28 ìýðãýæëèéí õºòºëáºðèéí 5 Äîðíîä øàòàëñàí ÌѯÒ
äàãóó 600 гаруй òºðëèéí íîì ñóðàõ áè÷ãийг 22 ÌѯÒ- ä 6 Äóíäãîâü ÌѯÒ
íèéë¿¿ëýõýýð àæèëëàæ áàéíà. 7 Çàâõàí ÌѯÒ
Ýíýõ¿¿ çîðèëòûí õ¿ðýýíä ÀÍÓ-ûí Áàòëàí õàìãààëàõ ÿàìíû 8 Îðõîí ÌѯÒ
Õ¿ì¿¿íëýãèéí òóñëàëöààíû õºòºëáºð, Àçèéí ñàíãààñ õýðýãæ¿¿ëæ 9 ªìíºãîâü ÌѯÒ
áóñàä õºòºëáºðèéã òàòàí îðîëöóóëæ õàìòðàí àæèëëàæ áàéíà. 10 Ñýëýíãý ÌѯÒ
ÀÍÓ-ûí Áàòëàí õàìãààëàõ ÿàìíû Õ¿ì¿¿íëýãèéí òóñëàëöààíû 11 Òºâ ÌѯÒ
õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä íîìõîí äàëàéí öýðãèéí áààçàä àøèãëàãäàæ 12 Óëààíãîì Êîëëåæ (Óâñ àéìàã)
áàéñàí 1,749,253.00 àì.äîëëàðûí ºðòºã á¿õèé óóë óóðõàé,
13 Õºãæèë ÌÑ¯Ò (Õîâä àéìàã)
çàì, áàðèëãà, õºäºº àæ àõóéí ñàëáàðûí 13 òºðëèéí 18 øèðõýã
14 Íàëàéõ ÌѯÒ
õ¿íä ìàøèí ìåõàíèçì, òîíîã òºõººðºìæèéã ÌѯÒ-èéí äîëîîí
Óëààíáààòàð õîòûí Áàðèëãûí
ñóðãóóëüä íèéë¿¿ëñýí þì. ÀÍÓ-ûí Àçèéí ñàíãèéí “Àçèä çîðèóëñàí 15
Êîëëåæ
íîì” õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä íèéòäýý 30 ãàðóé íýð òºðëèéí 5000 16
Òåõíèê Òåõíîëîãèéí Êîëëåæ
(Æèøèã ñóðãóóëü)
îð÷èì íîì, ñóðàõ áè÷ãèéã 20 гаруй сургуульд õàíäèâëààä áàéíà.
Ãîâüñ¿ìáýð ÌÑ¯Ò (Æèøèã
17
ñóðãóóëü)
Òºñëèéí õºðºí㺠îðóóëàëòàä õàìðàãäàæ áóé äàðààõ 23 ñóðãóóëüä
Ñóâèëàõóéí Ñóðãóóëü (Æèøèã
öàõèëãààí ýëåêòðîíèê ñàíòåõíèê, ãàãíóóð, òîêàðü, õàëààëò õºðãºëò, 18
ñóðãóóëü)
õ¿íä ìàøèí ìåõàíèçìûí îïåðàòîð áîëîí óóë óóðõàé, áàðèëãà, 19 ¯éëäâýðëýë Óðëàëûí Ñóðãóóëü
ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðûí ìýðãýæë¿¿äýýð õàìãèéí îð÷èí ¿åèéí 20 Ìåõàíèê Èíæåíåðèéí Ñóðãóóëü
ñóðãàëòûí òîíîã òºõººðºìæ íèéë¿¿ëæ áàéíà. ̺í òåõíèêèéí 21 Õ¿íñíèé Êîëëåæ
ñóóðü ÷àäàìæèéí ëàáîðàòîðè, ñóðãàëò çààõ àðãàç¿éí ìóëüòèìåäèà
22 Äàðõàí ªð㺺 ÌѯÒ
õýðýãñýë, òîíîã òºõººðºìæèéã íèéë¿¿ëíý.
23 Ìýäýýëýë àðãàç¿éí ¿íäýñíèé òºâ
Òºñëèéí ç¿ãýýñ íèéë¿¿ëýõ òîíîã òºõººðºìæèéí íàéäâàðòàé àæèëëàãààã õàíãàõ, ñòàíäàðòàä
íèéö¿¿ëýõèéí òóëä 12 ñóðãóóëèéí äàäëàãûí áàéðûã çàñàõ áîëîí ºðãºòãºõ àæûã õèéæ ã¿éöýòãýí
òàâàí ñóðãóóëüä äàäëàãûí áàéðûã øèíýýð áàðüñàí þì.
Õ¿ñíýãò 2. Áàðèëãûí àæëóóä
Äàäëàãûí áàéðíû çàñâàð, Äàäëàãûí áàéð øèíýýð
Ä/ä Ñóðãóóëèéí íýð
ºðãºòãºë áàðèõ
1 Àðõàíãàé ÌѯÒ
2 Áàÿí-ªëãèé ÌѯÒ
3 Ãîâü-Àëòàé ÌѯÒ
4 Äàðõàí ÌѯÒ
5 Äîðíîä øàòàëñàí ÌѯÒ
Íàëàéõ ÌÑҮÒ-ä áàéãóóëñàí õүíä ìàøèí ìåõàíèçìèéí 6 Äóíäãîâü ÌѯÒ
îïåðàòîðûí äàäëàãûí áàéð
7 Çàâõàí ÌѯÒ
8 Îðõîí ÌѯÒ
9 ªìíºãîâü ÌѯÒ
10 Ñýëýíãý ÌѯÒ
11 Òºâ ÌѯÒ
12 Óëààíãîì Êîëëåæ (Óâñ àéìàã)
13 Õºãæèë ÌÑ¯Ò (Õîâä àéìàã)
14 Íàëàéõ ÌѯÒ
Óëààíáààòàð õîòûí Áàðèëãûí
15
Êîëëåæ
16 Òåõíèê Òåõíîëîãèéí Êîëëåæ
17 Ãîâüñ¿ìáýð ÌѯÒ
Òåõíèê Òåõíîëîãèéí Êîëëåæèéí äàäëàãûí áàéðíû
íýýëòèéí àðãà õýìæýý

3. ТУЛХТАЙ ХӨГЖИЛ, ЧАНАРТАЙ АМЬДРАЛ
2012 ОНЫ 3 ДУГААР САР
3
ÄÝÄ ÒӨÑËҮҮÄ
Äýýð äóðäñàí÷ëàí ÌÁÑ-ûí òºñëèéí ãîë àìæèëò íü Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîëûí ñàëáàðûí ìýðãýøëèéí Ìýðãýшëèéí ò¿âøíèé ¿íäýñíèé òîãòîëöîîíû õýðýãæèëòèéã
ãýðýýò áàéãóóëëàãààñ èõýýõýí øàëòãààëäàã áºãººä òîãòîëöîîíû õýðýãöýý, øààðäëàãà, ¿íäýñëýë, á¿òýö, õàíãàõ çîðèëãîîð “×àíàðûí áàòàëãààæèëò (quality
ãýðýýò áàéãóóëëàãóóäûí õýðýãæ¿¿ëñýí àæèë, òåõíèêèéí àãóóëãûí ¿çýë ñàíàà, çàð÷ìûã òîãòîîõ ñóäàëãààã õèéæ, assurance)” áîëîí “Êðåäèò òîãòîëöîî (credit system)”-
òóñëàëöààíû òàëààðõ äýëãýðýíã¿é ìýäýýëëèéã äàðààõ óëìààð õýðýãæ¿¿ëýõ íºõöºëèéã õàíãàõàä àðãà ç¿éí èéí òàëààð ñóäàëãààã õèéæ, áîäëîãûí áàðèìò áè÷èã
í¿¿ð¿¿äýä ¿ç¿¿ëæ áàéíà. äýìæëýã, òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëæ àæèëëàñàí. Ìýðãýøëèéí áîëîâñðóóëëàà.
ò¿âøíèé ¿íäýñíèé òîãòîëöîîã Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë,
Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí ñàëáàðò ìýäýýëýë,
“Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí ñóðãàëòûí ¯íäýñíèé çºâëºëèéí òîãòîîëîîð áàòàëñàí
àðãà ç¿éí çºâëºãºº ºãºõ ÷èã ¿¿ðýã á¿õèé. Мýäýýëýë, àðãà
òîãòîëöîîã ýðýëòýä íèéö¿¿ëýí õºãæ¿¿ëæ íü òºñëèéí íýãýí ÷óõàë ¿ð ä¿í áîëëîî. Ìýðãýæëèéí
ç¿éí ¿íäýñíèé òºâèéã (МАЗҮТ) áèé áîëãîõîä ÷èãëýñýí
áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí ñàëáàðò àíõ óäààãàà îëîí óëñûí
ìýðãýøëèéí ò¿âøíèé ¿íäýñíèé æèøèãò íèéöñýí ÷àäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí ¿íäýñíèé
á¿õèé ë ¿éë àæèëëàãààíä ìýðãýæèë, àðãà ç¿éí çºâëºãºº
òîãòîëöîîã áèé áîëãîõ, ÷àäàìæèä õºòºëáºðèéã áîëîâñðóóëæ äóóñààä áàéíà .
ºã÷ àæèëëàæ áàéíà. Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí
¯íäýñíèé çºâëºë, Ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí
ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí õºòºëáºð,
Ýäèéí çàñãèéí òýðã¿¿ëýõ äîëîîí ñàëáàðûí 28 ìýðãýæëýýð ãàçàðò ÷àäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí òîãòîëöîîã
ñòàíäàðòûã áîëîâñðóóëàõ, Ìýäýýëýë- ÷àäàìæèéí ñóðãàëòûí õºòºëáºðèéã áîëîâñðóóëñàí á¿ðä¿¿ëýõýä á¿õ òàëûí äýìæëýã òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýí àæèëëàæ
àðãà ç¿éí ¯íäýñíèé Òºâèéã áàéãóóëàõ” áºãººä òýäãýýðýýñ 11 õºòºëáºðèéã åñºí ñóðãóóëü äýýð áàéíà.
äýä òºñºë òóðøèæ áàéíà. ̺í 28 ìýðãýæëýýð íèéò 182 ÷àäàìæèéí
ñòàíäàðòûí ýõíèé õóâèëáàðûã áîëîâñðóóëæ õýëýëö¿¿ëæ
Ýíýõ¿¿ äýä òºñëèéí õ¿ðýýíä ÷àäàìæèä суурилсан Äýä òºñºë õýðýãæ¿¿ëýã÷ áàãèéí á¿ðýëäýõ¿¿í:
áàéíà.
ñóðãàëòûí òîãòîëöîîã бүрдүүлэн áýõæ¿¿ëýõýä ìýðãýæèë,
Àéêå Äîçå - Бàãèéí àõëàã÷
àðãà ç¿éí òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ, õóâèéí õýâøëèéí îðîëöîîã
Ðåéíõàðä Ðîëëà - Мýäýýëýë, òåõíîëîãè õàðèóöñàí çºâëºõ
õàíãàõ, óð ÷àäâàðûí ñòàíäàðò òîãòîîõ, ÷àäàìæèä
Æàí Ëþê - Чàäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí
ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí õºòºëáºð áîëîâñðóóëàõ, ìýäýýëýë-
õºòºëáºðèéí ãàäààäûí çºâëºõ ìýðãýæèëòýí
àðãà ç¿éãýýð õàíãàõàä ÷èãëýñýí çºâëºõ ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëæ
Ì.×àìèíöýöýã - Чàäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí
áàéíà. Äýä òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëýõýýð Ãåðìàí óëñûí “ÀÁÓ
õºòºëáºðèéí äîòîîäûí çºâëºõ ìýðãýæèëòýí
êîíñàëò” çºâëºõ ¿éë÷èëãýýíèé áàã øàëãàð÷ 2011 îíû 3
Ìàðèàí Ïèîòðîâñêè - Мýðãýøëèéí ò¿âøíèé ¿íäýñíèé
äóãààð ñàðààñ ýõëýí ¿éë àæèëëàãààãàà õýðýãæ¿¿ëæ áàéíà.
òîãòîëöîî õàðèóöñàí çºâëºõ ìýðãýæèëòýí
À.Îþóí - Мýðãýøëèéíò¿âøíèé ¿íäýñíèé òîãòîëöîî
ªíөөãèéí áàéäàë, үð äүí õàðèóöñàí äîòîîäûí çºâëºõ
×. Õóëàí - Оôôèñ ìåíåæåð
¯íäýñíèé õýìæýýíä хүлээн çºâøººрөгдñºí óð ÷àäâàðûí
Ä.Áàÿðìàãíàé - Тóñëàõ àæèëòàí
íýãäñýí ñòàíäàðò òîãòîîõ, ÷àäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí
Ã. ¯ðæèíáàäàì - Тóñëàõ àæèëòàí
õºòºëáºð áîëîâñðóóëàõ, ñóðãàõ, ñóðàëöàõ àðãà ç¿éí
Ø. Îòãîíæàðãàë - Оð÷óóëàã÷
ìàòåðèàë áîëîâñðóóëàõ, ñóðãàëòûí àðãà ç¿é, òåõíîëîãèéã
Æ. Ãàíñ¿õ - Оð÷óóëàã÷
ïðàêòèêò íýâòð¿¿ëýõ, Ìýäýýëýë, àðãà ç¿éí ¿íäýñíèé òºâ áèé
áîëãîõîä äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ çýðýã çîðèëòóóäàà àìæèëòòàé ×àäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí õөòөëáөðèéã
õýðýãæ¿¿ëæ áàéíà. õýðýãæүүëýõ çààõ àðãà çүéí ñåìèíàð
“Ìýðãýæëèéí ÌÁÑ-ûí ñàëáàðûí ººð÷ëºëò-øèíý÷ëýëèéã ñóðãóóëü äýýð
óäèðäàí çîõèîí áàéãóóëæ ìàíëàéëàõ óäèðäàõ àæèëòíóóä
Ò¿¿íýýñ ãàäíà, “ÌÁÑ-ûí ÷àíàðûí õÿíàëò, áàòàëãààæèëòûí
òîãòîëöîîã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ íü: Îëîí óëñûí
áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí áîëîí ÌÁÑÃ, ¯íäýñíèé çºâëºëèéí óäèðäëàãûí ÷àäàâõèéã
áýõæ¿¿ëýõýä íýí òýðã¿¿íèé õýðýãöýý øààðäëàãàòàé
÷èã õàíäëàãà” ñýäýâò ñóðãàëòûã óäèðäàõ àæèëòíóóäàä
çîõèîí áàéãóóëààä áàéíà. Óã ñóðãàëòààð ÌÁÑ-ûí
áàéãóóëëàãóóäûí ñýäâ¿¿äèéã ñîíãîí ìîäóëü÷èëñàí õºòºëáºð á¿õèé
ñóðãàëòûã ¿å øàòтайгààð õýðýãæ¿¿ëýõýýð çîðüæ áàéíà.
áàéãóóëëàãóóäûí ÷àíàðûí áàòàëãààæèëò, ÷àíàðûí
óäèðäëàãà, ¿íýëãýý, ¿éë ÿâö, ISO-í (Îëîí óëñûí
óäèðäëàãûí ÷àäàâõ Òóõàéëáàë, ìàíëàéëàë áà ñòðàòåãèéí òºëºâëºëò, ¿éë ñòàíäàðòûí áàéãóóëëàãà-ÎÓÑÁ) ñòàíäàðòóóä, àóäèòûí
àæèëëàãààíû ã¿éöýòãýëèéí óäèðäëàãà, çîõèîí áàéãóóëàëò, øààðäëàãà, ÷àíàðûí öîãö óäèðäëàãà, áàéãóóëëàãûí áîëîí
áýõæүүëýõ” äýä òөñөë ñàíõ¿¿ á¿ðòãýëèéí óäèðäëàãà, ìýäýýëëèéí ñèñòåìèéí õºòºëáºðèéí ìàãàäëàí èòãýìæëýë çýðýã ñýäâèéã çààñàí þì.
ìåíåæìåíò, ÷àíàðûí óäèðäëàãà çýðýã õàðèëöàí óÿëäàà
Ýäèéí çàñãèéí ºñºëòººð ÿäóóðëûã áóóðóóëàõ, ÌÁÑ- õàìààðàë á¿õèé àñóóäëààð øèíý ìýäýýëýë ºãºõèéí õàìò Ýíý ñóðãàëòûí áàñ íýã ÷óõàë õýñýã íü Àçè, íîìõîí
ûí ÷àíàð, õ¿ðòýýìæèéã äýýøë¿¿ëæ ýðýëòýä íèéö¿¿ëýõ òîäîðõîé ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãûí æèøýý, ¿éë àæèëëàãààíä äàëàéí á¿ñèéí ìàãàäëàí èòãýìæëýëä îðæ øààðäëàãà
çàìààð àæèëã¿é áîëîí ìýðãýæëèéí áóñ õºäºëìºð ýðõýëæ òóëãóóðëàæ áàéíà. õàíãàñàí Õ¿íñíèé òåõíîëîãèéí êîëëåæ áîëîí Áàðèëãûí
áóé õ¿ì¿¿ñèéí õºäºëìºð ýðõëýëò, îðëîãûã íýìýãä¿¿ëýõ ïîëèòåõíèêèéí êîëëåæè òóðøëàãààñàà õóâààëöñàí ÿâäàë
çîðèëãî á¿õèé ÌÌÑÑ-èéí ÌÁÑ-ûí òºñëèéí á¿ðýëäýõ¿¿í ÌÁÑÁ-óóäûí çàõèðàë, äýä çàõèðàë, ñóðãàëòûí áàéëàà. ̺í îëîí óëñûí áèçíåñèéí ñóðãóóëèéí ìàãàäëàí
õýñýã áîëîõ “ÌÁÑ-ûí áàéãóóëëàãóóäûí óäèðäëàãûí ìåíåæåð¿¿äèéã îðîëöóóëñàí ñóðãàëòóóäûã çîõèîí èòãýìæëýëä áýëòãýæ ººðèéí ¿íýëãýý õèéñýí ÑÝÇÄÑ-èéí
÷àäàâõ áýõæ¿¿ëýõ” äýä òºñëèéã 2011 îíû 9 ä¿ãýýð ñàðààñ áàéãóóëààä áàéíà. Ýíýõ¿¿ ñóðãàëòààð øèíýòãýëèéã ¿ð òóðøëàãà ¿ð ä¿íãýý ºãñºí þì .
Ñàíõ¿¿ ýäèéí çàñãèéí äýýä ñóðãóóëèéí (ÑÝÇÄÑ) çºâëºõ ä¿íòýé óäèðäàõ, ÌÁÑ-ûí ñàëáàðò òºð, õóâèéí õýâøëèéí
ò¿íøëýë, ýðýëòýä ñóóðèëñàí çàãâàðóóä òýäãýýðèéí îíöëîã Öààøèä ýíýõ¿¿ äýä òºñëèéí õ¿ðýýíä ÌÑÁ-ûí óäèðäëàãóóäàä
¿éë÷èëãýýíèé áàã õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýýä áàéíà. Óã äýä òºñëèéí
áîëîí àæèë îëãîã÷äûí ¿¿ðýã áà õàðèóöëàãà, ìýðãýøëèéí çîðèóëàí ÌÁÑ-ûí ñàíõ¿¿ãèéí óäèðäëàãà, ìýäýýëëèéí
çîðèëãî íü ÌÁÑ-ûí áàéãóóëëàãóóäûí ÷àäàâõèéã áýõæ¿¿ëýõ
ò¿âøíèé ¿íäýñíèé òîãòîëöîî áà ¿ð íºëºº çýðýã ñýäâ¿¿äèéã ñèñòåì, ñóäàëãààíû àðãàç¿é , ñóðãàëòûí îð÷íû øèíý÷ëýëèéí
çàìààð øèíý òîãòîëöîîã á¿ðä¿¿ëýõ, óëìààð ñàëáàðûí
õºíäºæ ãîë÷ëîí ÿðèëöàí àðãà çàìóóäûã õýëýëöñýí þì. ÷èãëýëýýð ñóðãàëòóóä ÿâàãäàõ áîëíî.
øèíý÷ëýëèéí ¿éë ÿâöàä õóâü íýìýð îðóóëàõ ÿâäàë þì.
Äýä òºñºë õýðýãæ¿¿ëýã÷ áàãèéí á¿ðýëäýõ¿¿í:
Ä. Áàòæàðãàë - Тºñëèéí çàõèðàë
Æ. Ñ¿õáààòàð - Тºñëèéí çºâëºõ
Ì. Áàäàìëÿíõóà - Тºñëèéí ìåíåæåð
Æ. Äîëãîðìàà - Тºñëèéí ñóðãàëòûí ìåíåæåð
Ñ. Öýýïèë - Сóðãàëòûí ìåíåæåð
Ñ. Õîñáàÿð - Тºñëèéí çàõèðãààíû àæèëòàí
Ä. ̺íãºíòóóë - Тºñëèéí ñàíõ¿¿ãèéí ìýðãýæèëòýí
Í. ̺íõòóëãà - Мýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí ìýðãýæèëòýí
Íýã, òàâäóãààð ìîäóëèéí ñóðãàëòûí íýýëò
Äýä òөñëèéí íýýëòèéí ñåìèíàð

4. ТУЛХТАЙ ХӨГЖИЛ, ЧАНАРТАЙ АМЬДРАЛ
4 2012 ОНЫ 3 ДУГААР САР
Õүíä ìàøèí, ìåõàíèçìûí çàñâàðûí Òºñëèéí ¿ð øèìèéã ñóðãóóëü îäîî õ¿ðòýæ ýõëýýä áàéãàà þì. Ó÷èð íü
òåõíèê÷èéí áàãø íàðûí ñóðãóóëèéíõàà áàãø, îþóòíóóäàä óóë óóðõàéí ìàøèí ìåõàíèçìûí ñ¿¿ëèéí ¿åèéí
òåõíèê òåõíîëîãè ýçýìø¿¿ëýõ çîðèëãîîð àìðàëòûí ºäð¿¿äýýð î÷èæ áàãøèëæ
äàãàëäàí ñóðãàëò,
áàéíà. Îþó Òîëãîé òºñëèéí õ¿ðýýíä ñóðàëöàæ áàéãàà çàñâàðûí òåõíèê÷,
“Âàгíåð Àçè Ýкуèïìåíò” ÕÕÊ îïåðàòîðûí àíãèéí îþóòíóóä, ºäðèéí ñóðãàëòûí ÕÌÌ-ûí îïåðàòîð, ýêñêàâàòîðûí
îïåðàòîð, îâîîëãûí îïåðàòîðûí 1 æèëèéí àíãèéí îþóòíóóä áîëîí 2,5 æèëèéí
Ñóðãàëòûí òîíîã òºõººðºìæèéí çîõèñòîé õýðýãëýýã õàíãàõ, ÷àäàìæèä ñóóðèëñàí
àíãèéí íèéò 13 àíãèéí îþóòíóóäàä àìðàäòûíõàà öàãààð õè÷ýýë ñóðãàëò ÿâóóëæ
ñóðãàëòûí øèíý õºòºëáºðººð õè÷ýýë çààõ áàãø íàðûã áýëòãýõ çîðèëãîòîéãîîð “
áàéíà.
Óóë óóðõàéí æèøèã ñóðãóóëü” áîëîõ Ãîâüñ¿ìáýð àéìàã äàõü Ìýðãýæëèéí ñóðãàëò,
¿éëäâýðëýëèéí òºâèéí зургаан áàãøèéã “Âàãíåð Àçè Ýêóèïìåíò” ÕÕÊ-ä Àìåðèêèéí Îþóòàí ñóðàã÷äàä Êàòåðïèëëàð êîìïàíèéí òåõíèê÷èéí ñóðãàëòûí òºëºâëºãººíèé
Êàòåðïèëëàð êîìïàíèéí çàñâàðûí òåõíèê÷ áýëòãýõ õºòºëáºðèéí äàãóó ñóðàëöóóëæ äàãóó õè÷ýýë çààõûí çýðýãöýý áóñàä áàãø íàðàà äàãàëäóóëàí ñóðãàæ ìýäëýã
áàéíà. Òóñ ñóðãàëò 2011 îíû ãóðàâäóãààð ñàðä ýõýëñýí áºãººä 2012 îíû 8-ð ÷àäâàðûã íü äýýøë¿¿ëýõýä õóâü íýìðýý îðóóëæ áàéíà.
ñàðûí 31-íä äóóñàõ þì.
Óóë óóðõàéí õ¿íä ìàøèí ìåõàíèçìûí ¿éëäâýðëýëýýðýý äýëõèéä òýðã¿¿ëýã÷
Êàòåðïèëëàð êîìïàíè ººðèéí òåõíèê¿¿äýä çàñâàð ¿éë÷èëãýý õèéõ çàñâàðûí
òåõíèê÷äèéã áýëòãýõäýý äàðààõ ÷èãëýëèéí õè÷ýýë¿¿äýýð ñóðãàëòàä õàìðóóëäàã.
• Çàñâàð ¿éë÷èëãýýíèé • Ýâäðýë ãýìòýëèéí
¿íäýñ àíàëèç
• Ãèäðàâëèêèéí ¿íäýñ • Ò¿ëøíèé ñèñòåì
• Õ¿÷ äàìæóóëàõ àíãè I • Õ¿÷ äàìæóóëàõ àíãè II
• Öàõèëãààíû òåõíèêèéí • Ìàøèíû ýëåêòðîí
¿íäýñ ñèñòåì
• Õºäºëã¿¿ðèéí ¿íäýñ • Ìàøèíû õèé øèíãýíèé
• Õºäºëã¿¿ðèéí ñèñòåì
îíîøëîãîî áà çàñâàð • Ìàøèíû îíöëîãóóä
• Àãààð ñýëãýëòèéí ñèñòåì • Ìàøèíû îíîøëîãîî
Ýíýõ¿¿ õºòºëáºðò Óóë óóðõàéí æèøèã ñóðãóóëèéí ñóðãàëòûí ìåíåæåð Ö.̺íõõóÿã,
ÕÌÌ-ûí áàãø Ñ.Ýðäýíýòàéâàí, Ã.Áîäüñ¿ðýí, Ã.Áàòáèëýã, Ì.Ãàíñýëýì, Ò.Ýðõýìáàÿð
íàð õàìðàãäàæ áàéíà. Ýäãýýð áàãø íàð ñóðàëöàõûí çýðýãöýý “Âàãíåð Àçè
Ýêóèïìåíò” ÕÕÊ-èéí òåõíèê÷ áýëòãýõ ñóðãàëòàä áàãøèëæ ººðñäèéí ñóð÷ ìýäñýí “Âàãíåð Àçè Ýêóèïìåíò” ÕÕÊ-èéí ñóðãàëòûí ëàáîðàòîðò äàäëàãà õèéæ
ç¿éëýý óëàì áàòæóóëæ áàéíà. áàéãàà íü
“ÌÁÑ-ûí óäèðäëàãà, áàãø íàðûí ìýðãýæèë äýýøëүүëýõ’’
äýä òөñөë
ÌÁÑ-ûí óäèðäëàãà, áàãø íàðûí ìýðãýæèë äýýøë¿¿ëýõ äýä òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëýã÷ýýð Óëìààð äýýðõ áýëòãýãäñýí ñóðãàã÷ áàãø íàð ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãàä îëãîãäñîí
ÕÁÍÃÓ-ûí ÃÎÏÀ çºâëºõ êîìïàíè øàëãàð÷ 2011 îíû 12 ñàðûí 1 ºäðººñ ¿éë òîíîã òºõººðºìæèä ñóóðèëàí 450 îð÷èì áàãø íàðò ìýäëýã ìýðãýæëýý ò¿ãýýí
àæèëëààãààãàà õýðýãæ¿¿ëýýä áàéíà. Îð÷èí ¿åèéí òîíîã òºõººðºìæèéã àøèãëàí äýëãýð¿¿ëýõ ñóðãàëòûã õýðýãæ¿¿ëýõ áîëíî.
÷àäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëòûã óÿí õàòàí, õîëèìîã, çàéí çýðýã ñóðãàëòûí îëîí
õýëáýðýýð çààõ, ìºí ñóðãàëòàíä äýâøèëòýò òåõíîëîãè àøèãëàí ìåäèà ñóðãàëòûí ¯¿íýýñ ãàäíà Мэдээлэл арга зүйн Үндэсний төв (ÌÀǯÒ), Бүсийн арга зүйн
õýðýãëýãäýõ¿¿í áîëîâñðóóëàõ óð ÷àäâàðûã áàãø íàðò îëãîõîä òºñëèéí ¿éë Үндэсний төв (ÁÀǯÒ) áîëîí ãóðâàí æèøèã ñóðãóóëиàñ 30 õ¿íèéã ñóðãàëòûí
àæèëëàãàà ÷èãëýíý. ìóëüòìåäèà õýðýãëýãäýõ¿¿í áîëîâñðóóëàõ óð ÷àäâàðûã îëãîõ óðò õóãàöààíû
ñóðãàëòàä õàìðóóëíà.
Òºñëèéí ¿ð øèìèéã íèéò 1500 îð÷èì áàãø, óäèðäëàãà íàð õ¿ðòýõ áîëíî.
Äýýðõ ¿å øàòòàé ñóðãàëòóóäààñ ãàäíà, áàãø áýëòãýõ ÷èãëýëýýð õîëáîãäîõ
Äýýðõ çîðèëòûã õàíãàõûí òóëä òºñëèéí õ¿ðýýíä áàãø íàðûí òåõíèêèéí áîëîí õºòºëáºð, ñàíàë çºâëºìæèéã áîëîâñðóóëàõ áèëýý.
äàäëàãûí óð ÷àäâàðûã íýìýãä¿¿ëýõýä ò¿ëõ¿¿ àíõààð÷ áàéãàà áºãººä íèéò 150
ñóðãàã÷ áàãø íàðûã òåõíèêèéí ñóóðü ÷àäàìæ îëãîõ ñóðãàëòàä õàìðóóëàõ, óëìààð Òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëýã÷ ÃÎÏÀ çºâëºõ êîìïàíèä îëîí óëñûí òàâ, äîòîîäûí ãóðâàí
ìýðãýø¿¿ëýõ, õºðâºõ ÷àäâàðòàé áàãø áîëãîí áýëòãýõ áºãººä ñóðãàëòûã ÌÌÑÑ-ààñ ºíäºð óð ÷àäâàð á¿õèé ìýðãýæèëòí¿¿ä àæèëëàæ áàéнà.
ñóðãàëòûí áàéãóóëëàãàä îëãîñîí ëàáîðîòîðèéí áîëîí áóñàä òîíîã òººõººðºìæ
äýýð õýðýãæ¿¿ëýõýýñ ãàäíà ¿éëäâýð àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãà, õóâèéí õýâøëèéã
ò¿øèãëýí ÿâóóëàõ áîëíî.
Äýä òºñºë õýðýãæ¿¿ëýã÷ áàãèéí á¿ðýëäýõ¿¿í:
Êëàâç Äààë Êðèñòåíñåí - Áàãèéí àõëàã÷
Ñ. Áîëîðìàà - Òºñëèéí ìåíåæåð
Питер Мклинтон - Сургалтын зохицуулагч
Æýí Ìýòèñîí - Ñóðãàëò õàðèóöñàí
ìýðãýæèëòýí
Ñ. Áîëîð-Ýðäýíý - Ñóðãàëò õàðèóöñàí
ìýðãýæèëòýí
Àëàí Ïàðêåñ - Ñóðãàëòûí ìåäèà
òåõíîëîãèéí ìýðãýæèëòýí
Á. ªëçèéòºãñ - Ñóðãàëòûí ìåäèà
òåõíîëîãèéí ìýðãýæèëòýí
Ìèëàí Ñòîëá - Ñóðãàëòûí àðãà÷ëàë,
àãóóëãà áîëîâñðóóëàõ ìýðãýæèëòýí
Ö. Ýíõçóë - Îôôèñ ìåíåæåð
Í. Ìÿäàãìàà - Íÿãòëàí áîäîã÷
Ñ. Àãüçóë -Îð÷óóëàã÷
А.Баттайван - Хангамж хариуцсан
мэргэжилтэн
“×àäàìæèä ñóóðèëñàí ñóðãàëò áà үíýëãýý” ÌÑҮÒ-èéí çàõèðàë, óäèðäàõ àæèëòíóóäàä çîðèóëñàí ñóðãàëò

5. ТУЛХТАЙ ХӨГЖИЛ, ЧАНАРТАЙ АМЬДРАЛ
2012 ОНЫ 3 ДУГААР САР
5
“Ìóëüòèìåäèà ñóðãàëòûí ìàòåðèàë Ýäãýýð äàâóó òàëóóäûã àøèãëàí ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóóðèëñàí ñóðãàëòûí òîãòîëöîîã íýâòð¿¿ëýõ àæëûí õ¿ðýýíä
ñóðãàëòûí ÷àíàðûã ñàéæðóóëæ, ñóðãàëòûí ¿ð ä¿íã øèíý÷ëýí áîëîâñðóóëæ áóé “×àäàìæèíä ñóóðèëñàí
áýëòãýõ” äýä òөñөë
äýýøë¿¿ëýõ, èë¿¿ õ¿ðòýýìæòýé áîëãîõ çîðèëãîîð Ìîíãîëûí ñóðãàëòûí øèíý õºòºëáºð”-èéí äàãóó áýëòãýãäýí ãàð÷
Õ¿íèé õàðàõ ìýäðýõ¿éãýýðýý õ¿ëýýæ àâñàí ìýäýýëýë ñîíñîõ Ìÿíãàíû ñîðèëòûí ñàíãèéí (ÌÌÑÑ) Ìýðãýæëèéí áàéãààãààðàà îíöëîã þì.
ìýäýðõ¿éãýýð õ¿ëýýí àâñàí ìýäýýëëýýñ èë¿¿ ¿íýìøèëòýé áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí (ÌÁÑ) òºñëèéí õ¿ðýýíä 2011
Òºñëèéí ¿ð ä¿íä áèé áîëîõ ñóðãàëòûí ìàòåðèàëóóä íü
áàéäãèéí çýðýãöýý áàò òîãòîæ, óäààí ìàðòàãääàã. îíû àðâàíõî¸ðäóãààð ñàðààñ “Ìóëüòèìåäèà ñóðãàëòûí
ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí ñàëáàðò ñóðãàëòûí
Òèéìýýñ, ñóðãàëòàíä ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéã òýð äóíäàà ìàòåðèàë áýëòãýõ” òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýýä áàéíà.
äýâøèëòýò òåõíîëîãèéã íýâòð¿¿ëýí, ñóðãàëòûí ìàòåðèàëûí
ìóëüòèìåäèà òåõíîëîãèéã àøèãëàõ íü ñóðãàëòûí ¿ð ä¿íã
Òºñëèéí ãîë çîðèëãî íü ìóëüòèìåäèà òåõíîëîãèéã ÷àíàðûã äýýøë¿¿ëæ, ñóðãàëòûí òîãòîëöîîã îëîí óëñûí
äýýøë¿¿ëýõýä ¿ëýìæ òóñ íýìýð áîëäîã þì.
àøèãëàí õºäºëìºðèéí çàõ çýýë äýýð ýðýëò õýðýãöýý æèøèãò õ¿ðãýõýä òîìîîõîí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýíý.
Ñóðãàëòàíä ìóëüòèìåäèà òåõíîëîãèéã àøèãëàõ íü õè÷ýýëèéã ºíäºðòýé áàéãàà Õ¿íä ìàøèí ìåõàíèçìûí çàñâàð÷èí,
Òºñëèéí ãýðýýò áàéãóóëëàãààð 2011 îíû 12 äóãààð ñàðààñ
èë¿¿ ñîíèðõîëòîé, îéëãîìæòîé áîëãîîä çîãñîõã¿é Öàõèëãààí÷èí, Ñàíòåõíèê÷, Ãàãíóóð÷èí, Àâòî ìàøèíû
Øèíæëýõ Óõààí Òåõíîëîãèéí Èõ Ñóðãóóëü, ò¿¿íèé 50
îíîëûí õýñãèéã õàðüöàíãóé áàãà õóãàöààíä áàãòààí çàñâàð÷èí ãýñýí таван ìýðãýæëýýð Èíòåðàêòèâ,
ãàðóé áàãø, ìýðãýæèëòí¿¿ä àæèëëàæ áàéíà. Òóñ áàã íü
çààõ áîëîìæèéã îëãîäîã òóë ñóðàëöàã÷äûí äàäëàãà õèéõ ìóëüòèìåäèà DVD õè÷ýýëèéã Ìýðãýæëèéí ñóðàõ áè÷èã,
ñóðãàëòàíä äýâøèëòýò òåõíîëîãèéã íýâòð¿¿ëýõ, ñóðãàëòûí
öàãèéã íýìýãä¿¿ëäýã. ̺í õî¸ð òàëò èíòåðàêòèâ õè÷ýýëèéã ¿íäñýí íýð òîìü¸î õýëëýãèéí Ìîíãîë-Àíãëè õî¸ð õýë
øèíý òîãòîëöîîã áèé áîëãîõîä òóñ ÷èãëýëýýð òîäîðõîé
àøèãëàñíààð ñóðàëöàã÷èä ººðñ人 òîäîðõîé òàâèëûã äýýð îðóóëñàí Çóðàãò òîëèíû õàìò îëîí äàõèí àøèãëàõ,
¿ð ä¿íä õ¿ð÷ èðñýí, áýëòãýñýí àðâèí òóðøëàãàòàé áàãø,
áèå äààí òóðøèí õàðèó øèéäýë ãàðãàõ áîëîìæ á¿ðäýíý. çàñâàðëàõ áîëîìæòîé ñóðãàëòûí èæ á¿ðýí ãàðûí àâëàãà,
ìýðãýæëèéí õ¿ì¿¿ñýýñ á¿ðäñýí áèëýý.
Ò¿¿í÷ëýí õèéñâýð óõàãäàõóóí áîëîí àìüäðàëä áîäèòîîð ìàòåðèàë áîëîâñðóóëàõàä îðøèæ áàéíà.
õàðàõàä òºâºãòýé îëîí õýðýãñëèéã îéëãîõîä õÿëáàð, áîäèò
Ýäãýýð ìóëüòèìåäèà ñóðãàëòûí ìàòåðèàë íü
þì øèã õàðàãäóóëæ àìüäðóóëäàãààðàà äàâóóòàé.
ìýðãýæëèéí áîëîâñðîë, ñóðãàëòûí ñàëáàðò ÷àäàìæèä
¯¿íä:
“Õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí ìýäýýëëèéí ñèñòåì (ÕÇÇÌÑ)
áà ìýðãýæëèéí ÷èã áàðèìæàà îëãîõ ¿éë÷èëãýýã (Ì×Áί) • ÕÇÇÌÑ-ä îðîëöîã÷èä áà õýðýãëýã÷äèéí çàãâàð, ÕÇÇÌÑ áà Ì×ÁÎ ¯-íèé ñèñòåìèéã
Ìîíãîë óëñàä õºãæ¿¿ëýõ òåõíèêèéí äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ çàãâàð÷ëàõ,
• Ìîíãîëûí ÕÇÇÌÑ-èéí çàãâàð÷ëàëûí õ¿ðýýíä îðîëöîã÷èä, õýðýãëýã÷äèéã õîëáîñîí âåá
çºâëºõ ¿éë÷èëãýý” äýä òºñºë
ïîðòàë çàãâàðààñ ãàäíà îëîí óëñàä õýðýãëýãääýã ÕÇÇÌÑ-èéí 54 ¿ç¿¿ëýëòèéã ñîíãîí
Õóâü õ¿íä á¿òýýìæòýé, ºíäºð îðëîãîòîé, çîõèñòîé õºäºëìºð ýðõëýõ áîëîìæ îëãîõ ñóäàëæ ò¿¿íýýñ ò¿ëõ¿¿ð 20 ¿ç¿¿ëýëòèéã Ìîíãîëûí ÕÇÇÌÑ-ä çàéëøã¿é àøèãëàõ, öààøèä
ÿâäàë íü ÿäóóðëûí ýñðýã øóóä íºëºº ¿ç¿¿ëäýã áîë õóâü õ¿í, èðãýäèéí îðëîãî ºðãºæ¿¿ëýõ,
ºñºõèéí õýðýýð óëñäàà ºãºõ îðëîãûí òàòâàð íýìýãäýæ ÿäóóðëûí ò¿âøèíã áóóðóóëàõ • ÕÇÇÌÑ áîëîí Ì×Áί-ä õàíäàõ ïîðòàë/ âåá ñàéòûã áèé áîëãîõ, ýíý ¿¿äíýýñ ÕÇÇÌÑ-ä
äàâõàð ºãººæèéã àâ÷èðäàã. Åð íü õ¿í á¿ðèéí á¿òýýìæòýé õºäºëìºð ýðõëýëò ÿäóó îðîëöîã÷ áà õýðýãëýã÷ õàìãèéí ãîë ãýæ ¿çýõ 10 áàéãóóëëàãûí âåá ñàéòûã ñóäàëæ, óã
õ¿ì¿¿ñèéí àìüäðàëä øóóä ýåðýã íºëºº ¿ç¿¿ëýõýýñ ãàäíà óëñ îðíûõîî ýäèéí çàñãèéã ñèñòåìä îðóóëàõ,
õºãæ¿¿ëýõ õàìãèéí ãîë ãàðö þì. Ýíý ÷èãëýëèéã áàðèìæààëàí ÌÌÑÑ-èéí ÌÁÑ-ûí • ×àäàâõ áýõæ¿¿ëýõ çîðèëãîîð Ì×Áί-íèé ÷èãëýëýýð ñóðãàëòóóäûã çîõèîí áàéãóóëàõ,
òºñëèéí õ¿ðýýíä íýã æèëèéí õóãàöààòàé “ÕÇÇÌÑ áà Ì×Áί-ã õºãæ¿¿ëýõ òåõíèêèéí • ×àäàâõ áýõæ¿¿ëýõòýé õîëáîîòîé ÕÇÇÌÑ áà Ì×Áί-íèé ñóðãàëòûí ãàðûí àâëàãà ãàðãàõ,
äýìæëýã çºâëºõ ¿éë÷èëãýý” äýä òºñëèéã 2011 îíû 3 ñàðààñ õýðýãæ¿¿ëæ ýõýëñýí. • Ò¿¿íýýñ ãàäíà, øààðäëàãàòàé ïðîãðàìì õàíãàìæ, òåõíèê õýðýãñëýýð õàíãàõ òåõíèêèéí
¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã áîëîâñðóóëàõ çýðýã áîëíî.
Cõåì çóðàã 1. Ìîíãîëûí ÕÇÇÌÑ áà Ì×Áί-èéí çàãâàð
ХТБ Үндэсний дата төв
Сервер байрлуулалт ба техник хангамж
ХЗЗМС/МЧБОҮ-ний загвар
ХЗЗМС-ийн үзүүлэлтүүд МЧБОС
Мэдээллийн портал Цахим МЧБОС
Вэбийн нөхцөл байдлыг үнэлэх Программ хангамжийн нарийвчлал
Холбоос вэбүүдийн боломжууд МЧБОС-ийн мэдээллийн сан ба
холбоосуудын бүтэц
labornet.mn-н нарийвчлал Сургалт
Сургалт Сургалтын нарийвчлал
Äýä òөñëèéí íýýëòèéí ñåìèíàð
Сургалтын нарийвчлал
Ýíýõ¿¿ äýä òºñºë õýðýãæñýíýýð õ¿í á¿ðèéí àæèëã¿é áàéõ õóãàöààã áàãàñãàõ,
àæèëòàé, îðëîãîòîé áîëãîõ, õºäºëìºð ýðõë¿¿ëýõèéí ¿¿äíýýñ òýäíèé ìýðãýæëèéí
÷àäâàðûã õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí ýðýëò, õýðýãöýýòýé óÿëäóóëàí õºãæ¿¿ëýõ íü
ÿäóóðëààñ õàìãààëæ, ýäèéí çàñãèéí ºñºëòºä õóâü õ¿í, õàìò îëíû îðîëöîîã
íýìýãä¿¿ëýõ ÌÌÑÑ-èéí Êîìïàêò ãýðýýíèé çîðèëãîä õ¿ðýõýä ãîë ò¿ëõýö ºãºõ þì.
Äýä òºñëèéí õ¿ðýýíä ÕÇÇÌÑ-èéã çàãâàð÷ëàõ, ò¿¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõýä øààðäëàãàòàé
÷àäàâõèéã áýõæ¿¿ëýõòýé õîëáîîòîé áàãö àðãà õýìæýýí¿¿äèéã õýðýãæ¿¿ëëýý.
Ìýðãýæëèéí ÷èã áàðèìæàà îëãîõ çөâëөõ áýëòãýõ ñóðãàëò

6. ТУЛХТАЙ ХӨГЖИЛ, ЧАНАРТАЙ АМЬДРАЛ
6 2012 ОНЫ 3 ДУГААР САР
Ò¿¿í÷ëýí, õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí ìýäýýëëèéí ñèñòåìèéã äýëãýðýíã¿é õýëáýðýýð çàãâàð÷èëæ
õîëáîîñ âýá-¿¿äèéí áîëîìæ, Labornet.mn-í íàðèéâ÷ëàëûã òîãòîîõîîð ñàíàë áîëîâñðóóëñàí.
Cõåì çóðàã 2. Õºäºëìºðèéí çàõ çýýëèéí ìýäýýëëèéí ñèñòåì
Users Labor Market
Information System
Career Guidance
Education Labor Market Professions Communication The Economy Indicators Labornet
System
Universities and other Vacancies Trade Unions News The Economy Economic Job Vacancies To be specified
Institutions of Higher
Education Employment Services Employer Associations Job Fairs Enterprises by Sector Labor Job Applications SME decelopment
Ministry of Education Training and Work Trade and Professional Events Production and Educational Attainment Job Descriptions Starting a business
Experience Associations Turnover by Sector
Graduation rates Poverty TVET Training
Labor Market Statistics Technological
Drop Out Rates Change by Sector
Wages & Salaries
Policies
Course Enrolment data Sector Studies
Industrial Relations
Target group surveys
Courses & Capacity Economic Forecasts
Social Protection
of institutions
Curricula
Donor and private
investment in
education
Monitoring
×àäàâõ áýõæ¿¿ëýõ ñóðãàëòóóä:
Ìýðãýæëèéí ÷èã áàðèìæàà îëãîõ ÷èãëýëýýð òàíèëöóóëàõ ñóðãàëò,
çºâëºõ¿¿äèéí ìýðãýøñýí ñóðãàã÷ áàãø íàðûí ñóðãàëòûã àéìàã,
íèéñëýë, ä¿¿ðãèéí ÕÕ¯Õ-èéí íèéãìèéí àæèëòíóóäàä çîðèóëàí çîõèîí
ÿâóóëàâ. ̺í ÌѯÒ-¿¿äèéí íèéãìèéí àæèëòíóóäàä çîðèóëñàí
Ì×Áί-íèé çºâëºõ áýëòãýõ øàòàëñàí ñóðãàëòûã çîõèîí áàéãóóëñàí
þì. Ýäãýýð ñóðãàëòàä íèéòäýý 115 õ¿í õàìðàãäñàí.
Äýä òºñëèéí áàã:
Àéäàí Ìàëîíè - Тºñëèéí óäèðäàã÷, ÕÇÇÌ-èéí ìýðãýæèëòýí,
Èðëàíä óëñûí ìýðãýæèëòýí
ß.Î÷èðñ¿õ - Тºñëèéí äýä óäèðäàã÷, Ì×Áί-íèé ìýðãýæèëòýí
Ðîáåðò Áëóì - Ì×Áί-íèé ìýðãýæèëòýí, Ãåðìàí óëñûí
ìýðãýæèëòýí
Í.Ñîäíîìäîðæ - ÕÇÇÌ-èéí ìýðãýæèëòýí, äîêòîð (ScD),
ïðîôåññîð
Ö.Öýöýãìàà - Сóðãàëò õàðèóöñàí ìýðãýæèëòýí, äîêòîð (PhD),
ïðîôåññîð
Ð.Ýðäýíýìºíõ - Мýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí ìýðãýæèëòýí
À.Ìàíäóóõàé - Тºñëèéí îð÷óóëàã÷
Ì.Áîëîðöýöýã - Зàõèðãààíû àæèëтан
Àæèë ìýðãýæëèéí ÷èã áàðèìæàà îëãîõ çөâëөõ áàãø íàðò ãýð÷èëãýý ãàðäóóëæ áàéãàà íü
Холбоо барих хаяг:
Энхтайвны өргөн чөлөө-63, Альфа байр III, IV давхар,
МЭРГЭЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ, Баянзүрх дүүрэг, Улаанбаатар хот-13335, Монгол улс
СУРГАЛТЫН ТӨСЛӨӨС ГАРГАВ Утас: 7015-0407, Факс: 7015-1017
www.mca.mn