Ky thuat tao thuan thu cam the than kinh co

1
Bé Y TÕ
Kü thuËt t¹o thuËn C¶m thô
b¶n thÓ thÇn kinh – c¬
S¸CH §µO T¹O Cö NH¢N Kü THUËT Y HäC
chuyªn ngµnh vËt lý trÞ liÖu
Ng−êi dÞch: CN. Lª Kh¸nh §iÒn
HiÖu ®Ýnh: ThS. NguyÔn Thi H−¬ng
M∙ sè: §K.10.w.01
Nhµ xuÊt b¶n y häc
hµ néi - 2007
Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn

2
T¸c gi¶: Roger Rich MS, PT, NCS
Ng−êi dÞch: CN. Lª Kh¸nh §iÒn
Ng−êi hiÖu ®Ýnh: thS. NguyÔn Thi H−¬ng
Tham gia tæ chøc b¶n th¶o: ThS. PhÝ V¨n Th©m
TS. NguyÔn M¹nh Pha
B¶n dÞch th− chÊp thuËn cña t¸c gi¶
KÝnh göi: Th¹c sÜ NguyÔn Thi H−¬ng
Tr−ëng Bé M«n VËt lý trÞ liÖu
Khoa §iÒu d−ìng – Kü thuËt y häc
§¹i häc Y d−îc Tp. Hå ChÝ Minh
T«i lµ Roger Rich, MS.PT, NCS, lµ t¸c gi¶ cña cuèn s¸ch “Kü thuËt T¹o
thuËn C¶m thô B¶n thÓ ThÇn kinh – C¬”, t«i ®ång ý cho phÐp Th¹c SÜ NguyÔn
Thi H−¬ng, Tr−ëng bé m«n VËt lý trÞ liÖu, khoa §iÒu d−ìng – Kü thuËt Y häc –
§¹i häc Y d−îc TP. Hå ChÝ Minh dÞch, sao l¹i vµ in Ên cuèn s¸ch nµy. T«i còng
®ång ý cho phÐp ph©n phèi cuèn s¸ch nµy cho tÊt c¶ sinh viªn VËt lý trÞ liÖu vµ
khoa cho môc ®Ých gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Ngµy 17 th¸ng 1 n¨m 2006
Roger Rich, MS.PT, NCS

3
Lêi giíi thiÖu
Thùc hiÖn mét sè ®iÒu cña LuËt Gi¸o dôc, Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o vµ Bé Y
TÕ ®· ban hµnh ch−¬ng tr×nh khung ®µo t¹o Cö nh©n Kü thuËt Y häc chuyªn
ngµnh VËt lý trÞ liÖu. Bé Y tÕ còng ®· tæ chøc biªn so¹n tµi liÖu d¹y – häc çc
m«n häc chuyªn m«n, còng nh− çc m«n c¬ b¶n chuyªn ngµnh theo ch−¬ng
tr×nh trªn nh»m tõng b−íc x©y dùng bé tµi liÖu d¹y – häc chuÈn vÒ chuyªn m«n
®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng ®µo t¹o nguån nh©n lùc y tÕ.
V× chuyªn ngµnh Kü thuËt y häc lµ chuyªn ngµnh míi ra ®êi, ch−a cã
nhiÒu tµi liÖu ®Ó phôc vô trong lÜnh vùc gi¶ng d¹y vµ häc tËp. §−îc sù ®ång ý
cña «ng Roger Rich MS, PT, NCS – t¸c gi¶ cuèn s¸ch “Kü thuËt T¹o thuËn C¶m
thô B¶n thÓ ThÇn kinh – C¬ ”, s¸ch ®· ®−îc dÞch vµ hiÖu ®Ýnh bëi çc nhµ gi¸o
giµu kinh nghiÖm vµ t©m huyÕt cña bé m«n VËt lý trÞ Tr−êng §¹i häc Y D−îc
thµnh phè Hå ChÝ Minh. Cuèn s¸ch nµy ®· ®−îc héi ®ång chuyªn m«n thÈm
®Þnh s¸ch vµ tµi liÖu d¹y – häc chuyªn ngµnh Cö nh©n Kü thuËt Y häc cña Bé Y
tÕ ®ång ý ban hµnh lµ tµi liÖu tham kh¶o phôc vô cho c«ng t¸c d¹y – häc ®¹t
chuÈn chuyªn m«n cña ngµnh y tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay.
Bé Y tÕ xin ch©n thµnh c¶m ¬n çc Nhµ gi¸o, çc chuyªn gia cña Tr−êng
§¹i häc Y D−îc thµnh phè Hå ChÝ Minh – Khoa §iÒu d−ìng Kü thuËt Y häc –
Bé m«n VËt lý trÞ liÖu ®· dµnh nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc hoµn thµnh cuèn
s¸ch nµy ®Ó sím xuÊt b¶n kÞp thêi phôc vô cho c«ng t¸c ®µo t¹o nh©n lùc ngµnh
y tÕ. V× lµ lÇn ®Çu xuÊt b¶n, chóng t«i mong nhËn ®−îc ý kiÕn ®ãng gãp cña quý
®ång nghiÖp, çc b¹n sinh viªn vµ çc ®éc gi¶ ®Ó ®−îc hoµn thiÖn h¬n.
vô khoa häc vµ ®µo t¹o
bé y tÕ

4
Lêi nãi ®Çu
Lêi ®Çu tiªn, Ban DÞch thuËt chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n t¸c gi¶ –
¤ng Roger H. Rich ®· cho phÐp chóng t«i dÞch, sao chÐp vµ in Ên cuèn s¸ch nµy
®Ó sö dông trong viÖc ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn çc sinh viªn hÖ Cö nh©n VËt lý trÞ
liÖu. Chóng t«i còng ch©n thµnh c¶m ¬n Bé Y TÕ ®· cho phÐp xuÊt b¶n cuèn
s¸ch nµy.
Göi ®Õn çc sinh viªn VËt lý trÞ liÖu th©n yªu vµ mong r»ng cuèn s¸ch nµy
sÏ gióp çc em cã ®−îc kiÕn thøc vµ kü n¨ng vÒ kü thuËt T¹o thuËn C¶m thô
B¶n thÓ ThÇn kinh – C¬, gióp cho viÖc ®iÒu trÞ bÖnh nh©n ®¹t hiÖu qu¶ tèt h¬n.
ThuËt ng÷ “Kü thuËt T¹o thuËn C¶m thô B¶n thÓ” vµ “Phôc håi ThÇn kinh
– C¬” lµ nh÷ng côm tõ ®Çu tiªn ®−îc sö dông ®Ó m« t¶ mét ph−¬ng ph¸p, ngµy
nay cã tªn lµ “T¹o thuËn C¶m thô B¶n thÓ ThÇn kinh – C¬ (Proprioceptive
Neuromuscular Facilitation)” vµ ng−êi s¸ng t¹o ra kü thuËt nµy lµ B¸c SÜ
Herman Kabat vµ Bµ Margaret Knott lµ ng−êi ¸p dông ph−¬ng ph¸p nµy ®Çu
tiªn t¹i Mü trong viÖc ®iÒu trÞ bÖnh nh©n.
“Kü thuËt T¹o thuËn C¶m thô B¶n thÓ ThÇn kinh – C¬” ®−îc ¸p dông nh»m
môc ®Ých ®−a ra nh÷ng yªu cÇu ®Æc hiÖu ®Ó ®¹t ®−îc mét ®¸p øng mong muèn.
T¹o thuËn (Facilitation) cã nghÜa lµ “khuyÕn khÝch mét qu¸ tr×nh tù nhiªn, ng−îc
l¹i víi sù øc chÕ; ®Æc biÖt lµ sù hiÖu qu¶ t¹o ra trªn m« thÇn kinh qua sù dÉn
truyÒn cña xung thÇn kinh; lµm gi¶m sù kh¸ng c¶n cña thÇn kinh, nhê ®ã mét
®¸p øng kÝch thÝch thø ph¸t dÔ dµng t¹o ra ph¶n øng h¬n”. C¶m thô b¶n thÓ
(Proprioceptive) cã nghÜa lµ tiÕp nhËn kÝch thÝch trong çc m« cña c¬ thÓ.
ThÇn kinh – c¬ (Neuromuscular) mang ý nghÜa “liªn quan ®Õn thÇn kinh
vµ c¬”. V× vËy, Kü thuËt T¹o thuËn C¶m thô B¶n thÓ ThÇn kinh – C¬ cã thÓ ®−îc
®Þnh nghÜa nh− lµ ph−¬ng ph¸p khuyÕn khÝch sù ®¸p øng theo c¬ chÕ thÇn kinh
– c¬, th«ng qua viÖc kÝch thÝch çc thô thÓ b¶n thÓ.
B−íc ®Çu dÞch thuËt, chóng t«i thµnh thËt mong quý ®ång nghiÖp, çc sinh
viªn vµ quý vÞ ®éc gi¶ ®ãng gãp thªm ý kiÕn ®Ó bæ sung cuèn s¸ch nµy ngµy
cµng hoµn thiÖn h¬n.
TP Hå ChÝ Minh ngµy 6 th¸ng 12 n¨m 2007
THAY MÆT BAN DÞCH THUËT
ThS. NguyÔn Thi H−¬ng
Tr−ëng Bé m«n VËt lý trÞ liÖu
Khoa §iÒu d−ìng – Kü thuËt Y häc

5
Môc lôc
Bµi 1. Kh¸i niÖm c¬ b¶n.................................................................................9
1. Nguyªn t¾c cña kü thuËt t¹o thuËn c¶m thô b¶n thÓ thÇn
kinh – c¬.........................................................................................................9
1.1. TiÕp xóc b»ng tay................................................................................................9
1.2. §Ò kh¸ng thÝch hîp ............................................................................................9
1.3. NÐn Ðp ................................................................................................................. 10
1.4. Lùc kÐo ............................................................................................................... 10
1.5. KÐo gi·n.............................................................................................................. 10
1.6. KÝch thÝch b»ng m¾t......................................................................................... 10
1.7. KÝch thÝch b»ng lêi nãi ..................................................................................... 10
1.8. Sù ®¸p øng lan táa............................................................................................ 11
1.9. MÉu vËn ®éng.................................................................................................... 11
2. môc tiªu ®iÒu trÞ..................................................................................11
3. c¸c kü thuËt ®iÒu trÞ .........................................................................12
3.1. Khëi ®éng nhÞp nhµng......................................................................................12
3.2. Phèi hîp co c¬ ®¼ng tr−êng..............................................................................12
3.3. §¶o nghÞch ®éng (®¶o nghÞch chËm)..............................................................12
3.4. §¶o nghÞch æn ®Þnh........................................................................................... 13
3.5. æn ®Þnh nhÞp nhµng ......................................................................................... 13
3.6. KÐo gi·n nhanh lËp l¹i (tõ tÇm vËn ®éng ngoµi).......................................... 14
3.7. Co/nghØ ............................................................................................................... 14
3.8. Gi÷/nghØ.............................................................................................................. 15
Bµi 2. d¸ng ®i ................................................................................................16
1. ®iÒu trÞ d¸ng ®i.....................................................................................16
1.1. T− thÕ ngåi.........................................................................................................16
1.2. Ngåi chuyÓn qua ®øng ..................................................................................... 19

6
1.3. ThÕ ®øng ............................................................................................................ 20
2. Nh÷ng l−u ý h÷u Ých trong qu¸ tr×nh b−íc tíi tr−íc.......22
3. D¸ng ®i tíi cã lùc kh¸ng..................................................................23
4.D¸ng ®i lui cã lùc ®Ò kh¸ng.............................................................25
5. D¸ng ®i ngang cã lùc kh¸ng...........................................................26
6. ®øng mét ch©n ......................................................................................28
Bµi 3. çc mÉu vËn ®éng ...........................................................................30
1. NH÷NG VÊN §Ò THEN CHèT KHI THùC HIÖN ÇC MÉU VËN §éNG
..........................................................................................................................30
2.. Cö ®éng cña çc c¬ vai .....................................................................31
2.1. C¬ thang.............................................................................................................31
2.2. C¬ tr¸m...............................................................................................................31
2.3. C¬ n©ng vai........................................................................................................31
2.4. C¬ r¨ng c−a tr−íc..............................................................................................31
2.5. C¬ l−ng réng ......................................................................................................31
2.6. C¬ ngùc bÐ..........................................................................................................31
2.7. C¬ d−íi ®ßn ........................................................................................................31
2.8. C¬ ngùc lín ........................................................................................................ 31
3. Çc mÉu vËn ®éng x−¬ng vai...........................................................32
3.1. N©ng vai ra phÝa tr−íc................................................................................ 32
3.2. H¹ xuèng ra phÝa sau.................................................................................. 32
3.3. N©ng lªn ra phÝa sau...................................................................................33
3.4. H¹ xuèng ra phÝa tr−íc.................................................................................... 33
4. çc MÉU VËN §éNG CñA CHI TR£N ....................................................34
4.1. GËp dang chi trªn ............................................................................................. 36
4.2. Duçi/¸p chi trªn...........................................................................................36
4.3. GËp/dang chi trªn víi gËp khuûu ...............................................................38
4.4. Duçi/¸p chi trªn víi duçi khuûu.................................................................38
4.5. GËp/dang chi trªn víi gËp khuûu – Lu©n phiªn .......................................... 40

7
4.6. GËp/¸p chi trªn.................................................................................................. 41
4.7. Duçi/dang chi trªn............................................................................................ 41
4.8. GËp/¸p chi trªn víi gËp khuûu ...................................................................43
4.9. Duçi/dang chi trªn víi duçi khuûu.............................................................43
4.10. §Èy vÒ phÝa trô ............................................................................................... 45
4.11. KÐo vÒ phÝa trô................................................................................................ 46
5. ÇC MÉU VËN §éNG TRONG THÕ N»M NGHI£NG CñA CHI TR£N...47
6. ÇC MÉU VËN §éNG X¦¥NG CHËU.......................................................47
6.1. N©ng chËu lªn vÒ phÝa tr−íc ...........................................................................47
6.2. H¹ chËu xuèng vÒ phÝa sau .............................................................................48
7. ÇC MÉU VËN §éNG CñA CHI D¦íI......................................................49
7.1. GËp/¸p/xoay ngoµi chi d−íi víi gËp gèi......................................................50
7.2. Duçi/dang/xoay trong chi d−íi víi duçi gèi................................................50
7.3. GËp/¸p/xoay ngoµi chi d−íi (gèi duçi) ........................................................52
7.4. Duçi/dang/xoay trong chi d−íi (gèi duçi) ...................................................52
7.5. GËp/dang/xoay trong chi d−íi víi gËp gèi..................................................53
7.6. Duçi/¸p/xoay ngoµi chi trªn víi duçi gèi....................................................54
7.7. GËp/dang/xoay trong chi d−íi (gèi duçi) ....................................................55
7.8. Duçi/¸p/xoay ngoµi chi d−íi (gèi duçi) .......................................................55
bµi 4. Th©n m×nh............................................................................................57
1. ÇC MÉU VËN §éNG CñA C¶ HAI CHI D¦íI - BÊT §èI XøNG..........57
1.1. GËp/¸p/xoay ngoµi – gËp/dang/xoay trong víi gËp gèi ................................57
1.2. Duçi/dang/xoay trong – duçi/¸p/xoay ngoµi víi duçi gèi............................. 57
1.3. ChÆt xuèng (Chopping).................................................................................... 59
1.4. N©ng lªn (Lifting) ............................................................................................. 59
2. MÉU KÕT HîP X¦¥NG CHËU Vµ X¦¥NG VAI.......................................61
2.1. X−¬ng chËu – n©ng lªn ra tr−íc/x−¬ng vai – h¹ xuèng ra tr−íc................61
2.2. X−¬ng chËu – H¹ xuèng ra sau/x−¬ng vai – n©ng lªn ra sau.....................61
2.3. KÐo dµi x−¬ng chËu/x−¬ng vai t−¬ng hç........................................................ 63

8
2.4. Co ng¾n x−¬ng chËu/x−¬ng vai t−¬ng hç ...................................................... 63
3. L¨n lËt ......................................................................................................64
3.1. ChuÈn bÞ bÖnh nh©n ®Ó çc ho¹t ®éng l¨n lËt cã hiÖu qu¶.......................64
3.2. L¨n b»ng gËp th©n toµn khèi .....................................................................64
3.3. L¨n b»ng duçi th©n toµn khèi ....................................................................64
3.4. l¨n b»ng çc mÉu vËn ®éng cña hai chi d−íi .............................................65
3.5. L¨n b»ng çc mÉu vËn ®éng cña mét chi d−íi...........................................66
3.6. L¨n b»ng çc mÉu vËn ®éng cña hai chi d−íi............................................69
bµi 5. çc ho¹t ®éng t¨ng tiÕn trong thÕ n»m ngöa vµ n»m sÊp
..........................................................................................................................74
1. t¨ng tiÕn trong thÕ n»m ngöa ......................................................74
1.1. ThÕ co chèng ch©n trªn mÆt bµn ................................................................74
1.2. Co chèng ch©n trªn mÆt bµn – Dang/¸p víi xoay th©n d−íi.....................74
1.3. ThÕ b¾c cÇu..................................................................................................74
1.4. N»m ngöa chuyÓn qua thÕ nghiªng bªn chèng chÞu trªn mét khuûu......76
1.5. Nghiªng bªn chèng chÞu trªn mét khuûu chuyÓn qua thÕ ngåi nghiªng
bªn chèng chÞu trªn mét bµn tay.......................................................................77
1.6. Ngåi nghiªng bªn chèng chÞu trªn mét bµn tay chuyÓn sang thÕ ngåi dµi
ch©n chèng chÞu trªn hai bµn tay......................................................................78
1.7. Ngåi nghiªng bªn chèng chÞu trªn mét bµn tay chuyÓn sang thÕ quú bèn
®iÓm.....................................................................................................................78
2. t¨ng tiÕn trong thÕ n»m sÊp..........................................................80
2.1. N»m sÊp kiÓu trôc däc ................................................................................80

9
Bµi 1
Kh¸i niÖm c¬ b¶n
1. Nguyªn t¾c cña kü thuËt t¹o thuËn c¶m thô b¶n thÓ
thÇn kinh – c¬
1.1. TiÕp xóc b»ng tay
a. Ph¶i chÝnh x¸c v× kü thuËt nµy th−êng ®−îc sö dông ®Ó t¸c ®éng lªn sù
®¸p øng vËn ®éng còng nh− sù ®¸nh gi¸ vËn ®éng.
b. Ph¶i tho¶i m¸i v× ®au cã thÓ g©y ra ph¶n øng tù vÖ vµ øc chÕ cö ®éng.
c. Sù tiÕp xóc nªn ë vÒ phÝa cö ®éng x¶y ra vµ kh«ng nªn g©y thªm c¶m
gi¸c khã chÞu cho bÖnh nh©n do viÖc cÇm n¾m "kiÓu bÊu chÆt".
d. Lùc ®Ò kh¸ng th«ng qua çch cÇm n¾m ®−îc ¸p dông theo chiÒu ng−îc
l¹i víi chiÒu cña cö ®éng.
e. Sù tiÕp xóc b»ng çch n¾m theo kiÓu c¬ giun.
f. T− thÕ cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu n»m trong chiÒu h−íng chÐo cña
mÉu cö ®éng ®ang diÔn ra.
1.2. §Ò kh¸ng thÝch hîp
a. Lùc ®Ò kh¸ng cÇn thÝch hîp víi ®¸p øng mµ b¹n muèn kÝch thÝch, vÝ dô
nh− cö ®éng co c¬ h−íng t©m, co c¬ ly t©m, hoÆc sù v÷ng ch¾c,v.v.
b. Lùc ®Ò kh¸ng ph¶i theo mét d·y çc nguyªn t¾c ®Ó hoµn thµnh môc tiªu
®Ò ra.
H−íng dÉn/trî gióp
Cö ®éng tù ý nhÞp nhµng
c¬ co h−íng t©m/ly t©m
Sù øc chÕ cö ®éng/v÷ng
ch¾c/gi÷ ®¼ng tr−êng
** §Ò kh¸ng gióp ®¹t ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò sau:
a. T¹o thuËn cö ®éng theo chiÒu mong muèn.
b. Gia t¨ng søc m¹nh vµ søc bÒn.
c. Cã thÓ t¹o ra sù ®¸p øng lan táa.
d. T¹o nªn sù th− gi·n cña nhãm c¬ nghÞch vËn.
e. T¹o thuËn co c¬ h−íng t©m, ly t©m hoÆc co c¬ ®¼ng tr−êng.
f. Cho phÐp chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu l−îng gi¸ chÊt l−îng cö ®éng cña
bÖnh nh©n.

10
1.3. NÐn Ðp
a. Sù nÐn çc mÆt khíp
b. Gia t¨ng sù v÷ng ch¾c
c. §−îc ¸p dông nhanh hoÆc chËm vµ lu«n lu«n duy tr× lùc nÐn Ðp
d. KÝch thÝch ho¹t ®éng cña çc nhãm c¬ ®èi träng lùc
e. §−îc ¸p dông bëi chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu hoÆc bëi chÝnh t− thÕ cña
bÖnh nh©n, nh− thÕ quú bèn ®iÓm.
1.4. Lùc kÐo
a. Lµm rêi mÆt khíp
b. T¹o thuËn cö ®éng
c. §−îc ¸p dông vu«ng gãc víi vßng cung cña cö ®éng hoÆc theo trôc däc
cña mét chi.
1.5. KÐo gi·n
a. Ph¶n x¹ tñy sèng ®¬n synapse.
b. T¹o thuËn sù co cña çc c¬ trong mét chuçi nh÷ng nhãm c¬ ®ång vËn
®−îc kÐo dµi.
c. §¸p øng tèi −u ®èi víi kÐo gi·n ®−îc t¹o ra khi tÊt c¶ nh÷ng c¬ ®ång vËn
trong chuçi ë trong thÕ ®−îc kÐo dµi tèi ®a vµ trong thÕ kÐo c¨ng.
d. Gia t¨ng søc m¹nh co c¬ cña nhãm c¬ ®−îc kÐo gi·n.
e. Theo sau kÐo gi·n lµ ®Ò kh¸ng.
f. T¨ng tèc cö ®éng
g. Lùc kÐo gi·n ph¶i nhÑ nhµng theo chiÒu c¬ ®−îc kÐo dµi vµ kh«ng ®−îc
qu¸ m¹nh.
h. Lµm gi¶m sù mÖt mái vµ sù g¾ng søc cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn cö ®éng.
1.6. KÝch thÝch b»ng m¾t
a. Lµ mét kªnh c¶m gi¸c quan träng ®Ó cung cÊp th«ng tin ph¶n håi cho
bÖnh nh©n vÒ vÞ trÝ vµ h−íng cö ®éng.
b. Lµ mét kªnh thay thÕ cho çc kªnh c¶m gi¸c ®· bÞ mÊt hoÆc bÞ khiÕm khuyÕt.
c. Cã thÓ c¶i thiÖn ®éng c¬ thóc ®Èy vµ tÇm vËn ®éng nhê quan s¸t ®Ó
h−íng tíi môc tiªu.
1.7. KÝch thÝch b»ng lêi nãi
a. Lêi nãi ®−îc sö dông d−íi d¹ng mÖnh lÖnh vµ ph¶i chÝnh x¸c.

11
b. ¢m s¾c vµ ©m l−îng ph¶i ®Çy uy lùc, tù tin vµ lu«n thÝch hîp víi tõng
t×nh huèng cô thÓ.
c. KÝch thÝch b»ng lêi nãi ph¶i phèi hîp ®óng thêi ®iÓm víi ®¸p øng ph¶n
x¹, ®¸p øng tù ý vµ víi kÝch thÝch b»ng tay.
1.8. Sù ®¸p øng lan táa
a. KiÓm so¸t sù lan táa b»ng c−êng ®é vµ chiÒu cña lùc ®Ò kh¸ng.
b. Sù ®¸p øng lan táa x¶y ra ë nh÷ng ng−êi b×nh th−êng khi bÞ c¨ng th¼ng
vµ còng gÆp ë nh÷ng bÖnh nh©n cã bÖnh lý thÇn kinh.
c. Cã thÓ x¶y ra ë cïng bªn, ®èi bªn, tõ trung −¬ng ®Õn ngo¹i biªn hoÆc tõ
ngo¹i biªn ®Õn trung −¬ng.
1.9. MÉu vËn ®éng
a. Lµ nh÷ng cö ®éng b×nh th−êng x¶y ra trong çc mÉu ®ång vËn.
b. Çc mÉu vËn ®éng chøc n¨ng b×nh th−êng nãi chung x¶y ra trong çc
mÆt ph¼ng chÐo víi nh÷ng thµnh phÇn xoay.
2. môc tiªu ®iÒu trÞ
a. T¹o cho bÖnh nh©n mét kinh nghiÖm häc tÝch cùc, cã ®éng c¬ thóc ®Èy vµ
cã ý thøc hoµn thµnh bµi tËp.
b. Sù c©n ®èi xÐt vÒ ph−¬ng diÖn th¼ng hµng cña ®Çu, cæ, th©n, chËu, ch©n,
d¸ng bé, sù chÞu träng l−îng vµ ch©n ®Õ.
c. TÝnh thêi l−îng b×nh th−êng cña cö ®éng ®èi víi sù gia t¨ng çc ®¬n vÞ
vËn ®éng, tèc ®é vµ sù ®iÒu hîp cña çc nhãm c¬ chñ vËn/nghÞch vËn.
d. C¶i thiÖn sù kiÓm so¸t vËn ®éng vµ ®iÒu hîp cña sù co c¬ h−íng t©m, ly
t©m, vµ ®¼ng tr−êng ë mäi tèc ®é cö ®éng.
e. C¶i thiÖn tÇm vËn ®éng, søc m¹nh c¬, vµ sù ®iÒu hîp cña çc mÉu vËn
®éng chøc n¨ng.
f. C¶i thiÖn tÝnh vËn ®éng, tÝnh v÷ng ch¾c, tÝnh vËn ®éng dùa trªn tÝnh
v÷ng ch¾c vµ sù khÐo lÐo trong mäi t− thÕ.
g. T¹o sù b×nh th−êng cña tr−¬ng lùc c¬ qua viÖc c¶i thiÖn tÇm vËn ®éng,
søc m¹nh c¬, sù chÞu träng l−îng, sù ®iÒu hîp vµ gi¶m sù g¾ng søc nh»m
t¹o nªn cö ®éng.
h. T¸i gi¸o dôc vµ c¶i thiÖn nhËn thøc vÒ vËn ®éng.
i. C¶i thiÖn th¨ng b»ng vµ søc bÒn.
j. Th− gi·n.
Chøc n¨ng... chøc n¨ng... chøc n¨ng.

12
3. çc kü thuËt ®iÒu trÞ
3.1. Khëi ®éng nhÞp nhµng
§©y lµ kü thuËt mét chiÒu sö dông nhãm c¬ chñ vËn. Kü thuËt nµy ®−îc
¸p dông cho bÖnh nh©n:
1. Cã sù khã kh¨n trong viÖc khëi ®Çu cö ®éng vµ trong viÖc duy tr× cö ®éng
qua suèt tÇm vËn ®éng s½n cã.
2. Tr× trÖ, chËm ch¹p, vµ kh«ng thÓ duy tr× tèc ®é ®· ®Þnh s½n cña cö ®éng.
3. Cã c¶m thô b¶n thÓ, sù ®iÒu hîp, vµ kiÓm so¸t vËn ®éng bÞ gi¶m.
4. Cã sù co cøng hoÆc cøng ®ê.
5. Dïng ®Ó h−íng dÉn nh÷ng mÉu vËn ®éng mong muèn.
§Ó ¸p dông kü thuËt nµy, mét phÇn c¬ thÓ ®−îc di chuyÓn thô ®éng nhiÒu
lÇn qua tÇm vËn ®éng s½n cã cña mét mÉu vËn ®éng. Sau ®ã, yªu cÇu bÖnh
nh©n "gióp" thùc hiÖn cö ®éng. KÕ tiÕp, bÖnh nh©n thùc hiÖn cö ®éng chñ ®éng
hoÆc cö ®éng chñ ®éng cã trî gióp. Cuèi cïng, yªu cÇu bÖnh nh©n "gióp" nhiÒu
h¬n viÖc thùc hiÖn cö ®éng ngay c¶ khi chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu b¾t ®Çu ®Ò
kh¸ng cö ®éng ®ã. Sù tiÕn triÓn ®i tõ cö ®éng thô ®éng, ®Õn cö ®éng chñ ®éng,
råi ®Õn cö ®éng cã ®Ò kh¸ng.
3.2. Phèi hîp co c¬ ®¼ng tr−êng
§©y lµ kü thuËt hai chiÒu sö dông nhãm c¬ chñ vËn chØ ®Ó thùc hiÖn sù co
c¬ h−íng t©m, ly t©m, vµ ®¼ng tr−êng mµ kh«ng cã thêi gian nghØ, thêi gian th−
gi·n khi thay ®æi chiÒu cö ®éng, hoÆc sù co c¬ ®¼ng tr−êng. Kü thuËt nµy ®−îc
¸p dông cho nh÷ng bÖnh nh©n:
1. BÞ khiÕm khuyÕt vÒ kiÓm so¸t vËn ®éng hoÆc cã vÊn ®Ò trong viÖc häc
çch vËn ®éng.
2. BÞ khiÕm khuyÕt vÒ ®iÒu hîp hoÆc c¶m thô b¶n thÓ.
3. Cã sù khã kh¨n vÒ co c¬ h−íng t©m, ly t©m hoÆc ®¼ng tr−êng.
4. BÞ gi¶m tÇm vËn ®éng, søc m¹nh c¬ hoÆc sù v÷ng ch¾c.
§Ó ¸p dông kü thuËt nµy, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®Ò kh¸ng trªn mét
phÇn c¬ thÓ qua mét mÉu vËn ®éng h−íng t©m. ë cuèi tÇm vËn ®éng, chuyªn
viªn VËt lý trÞ liÖu yªu cÇu bÖnh nh©n gi÷ phÇn c¬ thÓ ®ã b»ng çch co c¬ ®¼ng
tr−êng. KÕ tiÕp, phÇn c¬ thÓ ®ã ®−îc ®−a trë vÒ t− thÕ khëi ®Çu cña mÉu vËn
®éng, ®ång thêi trong lóc ®ã bÖnh nh©n ph¶i co c¬ ly t©m ®Ó cho cö ®éng trë vÒ
nµy x¶y ra. Nh− vËy, sù tiÕn triÓn sÏ ®i tõ co c¬ h−íng t©m ®Õn co c¬ ®¼ng
tr−êng råi ®Õn co c¬ ly t©m.
3.3. §¶o nghÞch ®éng (®¶o nghÞch chËm)
§©y lµ kü thuËt hai chiÒu sö dông nh÷ng nhãm c¬ chñ vËn vµ nghÞch vËn.
Kü thuËt nµy ®−îc ¸p dông ®Ó:

13
1. Gia t¨ng tÇm vËn ®éng vµ søc m¹nh c¬.
2. Gióp cho bÖnh nh©n ®¹t ®−îc kh¶ n¨ng ®¶o nghÞch nhÞp nhµng theo
chiÒu cö ®éng.
3. Gi¶m sù mÖt mái vµ t¹o thuËn cho sù th− gi·n chñ ®éng cña nhãm c¬
nghÞch vËn qua viÖc øc chÕ t−¬ng hç.
§Ó ¸p dông kü thuËt nµy, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu t¹o thuËn cö ®éng
theo mét h−íng cña mét mÉu vËn ®éng. Tr−íc khi tÇm vËn ®éng cuèi ®¹t ®−îc,
chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®æi bµn tay cÇm n¾m ë xa vµ sau ®ã t¹o thuËn cho
mÉu vËn ®éng ng−îc l¹i. Khi mÉu vËn ®éng ng−îc l¹i b¾t ®Çu, bµn tay cÇm n¾m
ë gÇn ®−îc ®æi ®Ó phï hîp víi bÒ mÆt tiÕp xóc míi. Kh«ng cã thêi gian nghØ khi
®æi chiÒu cö ®éng.
3.4. §¶o nghÞch æn ®Þnh
§©y lµ kü thuËt hai chiÒu sö dông co c¬ ®¼ng tr−êng víi lùc ®Ò kh¸ng ®−îc
t¹o bëi chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®ñ ®Ó lín h¬n lùc co c¬ dù ®Þnh cña bÖnh
nh©n. Kü thuËt nµy cã thÓ ®−îc ¸p dông cho bÖnh nh©n ®Ó:
1. C¶i thiÖn sù v÷ng ch¾c vµ søc m¹nh c¬.
2. C¶i thiÖn kh¶ n¨ng thay ®æi lu©n phiªn gi÷a nhãm c¬ chñ vËn vµ nhãm
c¬ nghÞch vËn.
§Ó ¸p dông kü thuËt nµy, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu yªu cÇu bÖnh nh©n
cö ®éng theo mÉu vËn ®éng mong muèn trong khi chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu
t¹o lùc ®Ò kh¸ng ®èi nghÞch b»ng c¶ hai tay gÇn vµ xa ®ñ ®Ó ng¨n cö ®éng x¶y
ra. Nªn t¨ng lùc ®Ò kh¸ng tõ tõ. Khi bÖnh nh©n ®· thùc hiÖn sù co c¬ tèt nhÊt,
chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu tõ tõ níi láng tay cÇm n¾m trªn mét mÆt tiÕp xóc vµ
chuyÓn ®æi cÇm n¾m lªn trªn bÒ mÆt c¬ nghÞch vËn. T¨ng lùc ®Ò kh¸ng tõ tõ
trªn tay nµy theo chiÒu ng−îc l¹i. KÕ tiÕp, bµn tay kia còng tõ tõ níi láng vµ
®Æt lªn trªn bÒ mÆt cña c¬ nghÞch vËn, ®©y chÝnh lµ n¬i tay nµy gia t¨ng tõ tõ
lùc ®Ò kh¸ng. §Ò kh¸ng trªn tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng bao gåm
c¶ cö ®éng xoay. Yªu cÇu bÖnh nh©n chèng l¹i lùc ®Ò kh¸ng. TiÕn tr×nh nµy cã
thÓ ®−îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn theo mçi chiÒu cö ®éng.
3.5. æn ®Þnh nhÞp nhµng
§©y lµ kü thuËt hai chiÒu sö dông co c¬ ®¼ng tr−êng cña c¸c nhãm c¬ chñ
vËn vµ nghÞch vËn trong mét mÉu vËn ®éng vµ mÉu ng−îc l¹i cña nã. Kh«ng
cÇn chó ý ®Õn sù di chuyÓn phÇn c¬ thÓ cña bÖnh nh©n mµ chØ chó ý ®Õn sù k×m
gi÷ cña phÇn c¬ thÓ ®ã vµ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu qu©n b×nh tõ tõ c−êng ®é
vµ h−íng cña lùc. Kü thuËt nµy ®−îc ¸p dông ®Ó:
1. C¶i thiÖn søc m¹nh c¬, sù v÷ng ch¾c vµ tÇm vËn ®éng.

14
2. KÝch ho¹t nhãm c¬ quanh mét khíp mµ nhãm c¬ nµy cã thÓ bÞ ®au khi
bÖnh nh©n dïng lùc qu¸ m¹nh hoÆc bÞ ®au khi chØ cö ®éng mét vµi ®é
cña tÇm vËn ®éng.
§Ó ¸p dông kü thuËt nµy, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®−a phÇn c¬ thÓ cña
bÖnh nh©n ®Õn tÇm vËn ®éng mong muèn hoÆc bÖnh nh©n di chuyÓn chñ ®éng
phÇn c¬ thÓ nµy ®Õn vÞ trÝ mµ t¹i vÞ trÝ ®ã chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu yªu cÇu
bÖnh nh©n gi÷ l¹i vµ chØ qu©n b×nh víi lùc ®Ò kh¸ng ng−îc chiÒu ®−îc t¹o bëi
hai tay xa vµ gÇn cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu, kh«ng ®−îc ®Èy qu¸ m¹nh
hoÆc v−ît qu¸ lùc ®Ò kh¸ng cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu. Chuyªn viªn VËt lý
trÞ liÖu nªn t¨ng lùc ®Ò kh¸ng tõ tõ mét çch thÝch hîp. T¹i ®iÓm nµy, chuyªn
viªn VËt lý trÞ liÖu tõ tõ níi láng cÇm n¾m ë bµn tay xa, råi ®Æt bµn tay nµy lªn
trªn bÒ mÆt c¬ nghÞch vËn vµ b¾t ®Çu t¨ng lùc ®Ò kh¸ng tõ tõ trªn tay nµy. KÕ
tiÕp, bµn tay gÇn còng tõ tõ níi láng vµ còng ®Æt lªn trªn bÒ mÆt cña c¬ nghÞch
vËn, ®©y chÝnh lµ n¬i bµn tay nµy tõ tõ gia t¨ng lùc ®Ò kh¸ng. BÖnh nh©n ®−îc
yªu cÇu qu©n b×nh víi lùc ®Ò kh¸ng vµ kh«ng ®−îc ®Èy qu¸ m¹nh hoÆc v−ît qu¸
lùc kh¸ng ®ã. TiÕn tr×nh nµy cã thÓ ®−îc lÆp l¹i nhiÒu lÇn theo mçi chiÒu cña
cö ®éng.
3.6. KÐo gi·n nhanh lËp l¹i (tõ tÇm vËn ®éng ngoµi)
§©y lµ kü thuËt mét chiÒu chØ sö dông nhãm c¬ chñ vËn cña mÉu vËn
®éng. Kü thuËt nµy ®−îc ¸p dông khi:
a. BÖnh nh©n mÖt hoÆc ®¹t ®Õn phÇn yÕu cña tÇm vËn ®éng.
b. BÖnh nh©n cã khã kh¨n khi khëi ®Çu cö ®éng hoÆc ®iÒu hîp cö ®éng.
c. Cö ®éng ®ßi hái sù t¹o thuËn theo mét h−íng ®· ®Þnh s½n.
§Ó ¸p dông kü thuËt nµy, b¾t ®Çu b»ng cö ®éng theo mÉu mong muèn. ë
t¹i ®iÓm yÕu cña tÇm vËn ®éng hoÆc nÕu cã sù mái c¬, phÇn c¬ thÓ nµy ®−îc ®−a
trë l¹i t− thÕ khëi ®Çu cña mÉu vËn ®éng ®ã vµ ®−îc kÐo gi·n lÆp l¹i mét çch
nhÑ nhµng nh»m t¹o thuËn cö ®éng theo mÉu vËn ®éng nµy mét lÇn n÷a. Cã
thÓ lÆp l¹i nhiÒu lÇn kü thuËt nµy ®Ó ®¹t ®−îc tÇm vËn ®éng ®Çy ®ñ nÕu ®−îc
(tõ tÇm vËn ®éng trong). Mét nhãm c¬ cã thÓ ®−îc kÐo gi·n lÆp l¹i mét çch nhÑ
nhµng khi ë tr¹ng th¸i co ng¾n. §iÒu nµy cã thÓ ®−îc ¸p dông t¹i bÊt cø ®iÓm
nµo cña tÇm vËn ®éng – n¬i cã sù mái c¬ hoÆc yÕu c¬. Trong tr−êng hîp nµy,
phÇn c¬ thÓ ®ã kh«ng ®−îc ®−a trë l¹i t− thÕ khëi ®Çu cña mÉu vËn ®éng ®ang
thùc hiÖn.
3.7. Co/nghØ
§©y lµ kü thuËt mét chiÒu liªn quan ®Õn sù co c¬ ®¼ng tr−êng mµ bÖnh
nh©n ph¶i chó ý ®Ó di chuyÓn phÇn c¬ thÓ chèng l¹i lùc ®Ò kh¸ng cña chuyªn
viªn VËt lý trÞ liÖu vµ lùc ®Ò kh¸ng nµy ph¶i ®ñ m¹nh ®Ó kh«ng cho cö ®éng x¶y
ra. Kü thuËt nµy ®−îc ¸p dông ®Ó:
a. Gia t¨ng tÇm vËn ®éng.

15
b. T¹o thuËn th− gi·n qua sù øc chÕ t−¬ng hç.
§Ó ¸p dông kü thuËt nµy:
1. PhÇn c¬ thÓ ®−îc ®−a ®Õn ®iÓm tÇm vËn ®éng bÞ giíi h¹n cña mÉu vËn
®éng vµ ph¶i bao gåm tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng kÓ c¶
thµnh phÇn xoay.
2. KÕ ®ã, bÖnh nh©n ®−îc yªu cÇu di chuyÓn phÇn c¬ thÓ theo mÉu ng−îc l¹i
trong khi chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®Ò kh¸ng cö ®éng nµy vµ chØ cho
phÐp thµnh phÇn xoay x¶y ra vµi ®é.
3. Theo sau ®ã lµ sù th− gi·n trong Ýt nhÊt 5 gi©y.
4. TiÕp ®ã, phÇn c¬ thÓ cña bÖnh nh©n ®−îc di chuyÓn thô ®éng hoÆc ®−îc
yªu cÇu di chuyÓn chñ ®éng ®Õn tÇm ®é míi ®¹t ®−îc.
3.8. Gi÷/nghØ
§©y lµ kü thuËt mét chiÒu liªn quan ®Õn sù co c¬ ®¼ng tr−êng hoÆc co c¬
gi÷ l¹i mµ bÖnh nh©n ph¶i chó ý ®Ó duy tr× t− thÕ vµ kh«ng di chuyÓn phÇn c¬
thÓ. §iÒu nµy ®ßi hái ë bÖnh nh©n mét lùc qu©n b×nh víi lùc ®Ò kh¸ng cña
chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ¸p dông trªn phÇn c¬ thÓ ®ã cña bÖnh nh©n. Kü
thuËt nµy ®−îc ¸p dông khi cÇn:
a. Gia t¨ng tÇm vËn ®éng.
b. T¹o thuËn th− gi·n.
c. Gi¶m ®au.
§Ó ¸p dông kü thuËt nµy:
1. §−a phÇn c¬ thÓ cña bÖnh nh©n ®Õn ®iÓm cuèi tÇm vËn ®éng cña mét
mÉu vËn ®éng hoÆc ®Õn ®iÓm gÇn s¸t víi n¬i bÞ ®au.
2. Ph¶i bao gåm tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng bÞ giíi h¹n.
3. KÕ ®ã, bÖnh nh©n ®−îc yªu cÇu gi÷ yªn phÇn c¬ thÓ trong khi chuyªn
viªn VËt lý trÞ liÖu gia t¨ng tõ tõ lùc ®Ò kh¸ng.
4. Theo sau ®ã lµ sù th− gi·n trong 5 gi©y.
5. TiÕp ®ã, phÇn c¬ thÓ cña bÖnh nh©n ®−îc di chuyÓn thô ®éng hoÆc ®−îc
yªu cÇu di chuyÓn chñ ®éng tíi tÇm ®é míi ®¹t ®−îc.

16
Bµi 2
d¸ng ®i
1. ®iÒu trÞ d¸ng ®i
1.1. T− thÕ ngåi
Ngåi trong thêi gian dµi, nh− nhiÒu bÖnh nh©n lµm, cã thÓ khiÕn t¨ng cao
çc nguy c¬ dÉn ®Õn t− thÕ ngåi xÊu nh− chÞu träng l−îng kh«ng c©n ®èi,
nghiªng x−¬ng chËu qu¸ møc, sù lÖch t− thÕ, −ìn cét sèng, gï cét sèng, xoay cét
sèng, gËp bªn th©n vµ çc t− thÕ bï trõ cña ®Çu vµ cæ. Sù c¶m nhËn vÒ ®−êng
gi÷a th©n ng−êi vµ sù th¼ng hµng bÞ thay ®æi còng nh− sù tù nhËn thøc vµ h×nh
¶nh c¬ thÓ bÞ suy gi¶m sÏ ¶nh h−ëng lªn çc vïng chøc n¨ng kh¸c nhau vÝ dô
nh− d¸ng ®i.
Çc tiÕn tr×nh trong t− thÕ ngåi ®−îc sö dông ®Ó gióp bÖnh nh©n gi÷ th©n
m×nh th¼ng ®øng vµ th¨ng b»ng h¬n, cã ®−îc sù chÞu träng l−îng c©n ®èi vµ cã
®−îc sù “s¾p xÕp mét çch trËt tù” hoÆc “sù th¼ng hµng b×nh th−êng vµ chøc
n¨ng h¬n” cña çc thµnh phÇn trong hÖ thèng c¬ x−¬ng nh− ®Çu, cæ, th©n trªn,
th©n d−íi, chËu, vµ çc chi.
a. ¸p dông lùc nÐn Ðp trªn hai vai qua çc c¬ trªn gai, c¬ thang trªn vµ c¬
thang gi÷a hoÆc nÐn nhÑ qua ®Ønh ®Çu hoÆc trªn x−¬ng chËu qua hai mµo chËu
gióp t¹o thuËn cho sù ®¸p øng duçi th¼ng vµ sù v÷ng ch¾c cña th©n m×nh trong
t− thÕ nµy. Khi quan s¸t trong mÆt ph¼ng ®øng däc, lùc nÐn Ðp nµy ¶nh h−ëng
®Õn cö ®éng duçi vïng ngùc vµ vïng th¾t l−ng, còng nh− cö ®éng nghiªng chËu
ra tr−íc vµ còng ¶nh h−ëng ®Õn viÖc kÐo gi·n dµi th©n m×nh. Lùc nÐn Ðp nªn
®−îc ¸p dông nhanh vµ ph¶i ®−îc duy tr× ®Ó t¹o thuËn cho sù ®¸p øng.
b. Lùc kÐo khi ®−îc ¸p dông theo h−íng lªn trªn vµ ra phÝa tr−íc b»ng
çch cÇm n¾m kiÓu c¬ giun ë gãc d−íi x−¬ng b¶ vai sÏ t¹o thuËn cho viÖc duçi
vïng ngùc, duçi vïng th¾t l−ng, nghiªng x−¬ng chËu vÒ phÝa tr−íc vµ kÐo gi·n
dµi th©n m×nh.
c. HÝt vµo s©u khi ®−îc phèi hîp víi môc a vµ môc b sÏ cã hiÖu qu¶ trong viÖc
t¨ng c−êng cö ®éng duçi vïng ngùc, duçi vïng th¾t l−ng vµ nghiªng x−¬ng chËu vÒ
phÝa tr−íc khi nh÷ng cö ®éng nµy phèi hîp mét çch tù nhiªn víi sù hÝt vµo.
d. §Ò kh¸ng cö ®éng gËp vµ duçi th©n trong mÆt ph¼ng th¼ng hoÆc mÆt
ph¼ng chÐo ®−îc sö dông ®Ó:
− Gia t¨ng kh¶ n¨ng vµ tÝnh s½n sµng cña bÖnh nh©n ®Ó cã thÓ di chuyÓn
theo mäi h−íng khi duy tr× sù th¨ng b»ng vµ sù v÷ng ch¾c qua tÇm vËn
®éng lín nhÊt.

17
− T¹o thuËn çc cö ®éng qua ®−êng gi÷a th©n m×nh trong çc thµnh phÇn
cö ®éng gËp hoÆc duçi kÌm xoay vµ gËp bªn th©n m×nh.
− KÝch thÝch ph¶n øng chØnh thÕ ®Çu vµ ph¶n øng c©n b»ng.
− Kh¾c phôc sù mÊt tËp trung ë nöa bªn ng−êi vµ sù gi¶m viÖc dâi theo çc
ho¹t ®éng b»ng m¾t khi cö ®éng cña m¾t ®−îc t¨ng c−êng cïng víi çc cö
®éng cña ®Çu, cæ, vµ th©n m×nh.
− Sù kÐo gi·n kÌm lùc ®Ò kh¸ng ®èi víi lùc nghiªng chËu ra tr−íc t¹o
thuËn cho sù di ®éng cña cét sèng th¾t l−ng vµ gióp cho x−¬ng chËu ë
trong t− thÕ chøc n¨ng vµ trung tÝnh h¬n. Hai bµn tay ®−îc ®Æt trªn hai
mµo chËu vµ lùc ®Ò kh¸ng ®−îc cho theo chiÒu xuèng d−íi vµ ra phÝa sau.
− §¶o nghÞch æn ®Þnh vµ æn ®Þnh nhÞp nhµng kÝch ho¹t cö ®éng cña çc c¬
gËp, duçi, vµ xoay th©n m×nh, ®ång thêi t¨ng c−êng sù v÷ng ch¾c cña
th©n m×nh.
T− thÕ ngåi – nÐn Ðp trªn hai vai
Tư thế khởi đầu Tư thế kết thúc

18
T− thÕ ngåi – lùc kÐo lªn trªn tõ d−íi x−¬ng vai
T− thÕ ngåi – gËp th©n m×nh cã lùc kh¸ng
T− thÕ ngåi – duçi th©n m×nh cã lùc kh¸ng
Tư thế khởi đầu T− thÕ gi÷a Tư thế kết thúc

19
T− thÕ ngåi – nghiªng chËu ra tr−íc cã lùc kh¸ng
T− thÕ ngåi – ®¶o nghÞch æn ®Þnh lùc ®«i
Tư thế khởi đầu (hình 1) Tư thế khởi đầu (hình 2) Tư thế kết thúc
1. 2. Ngåi chuyÓn qua ®øng
Ho¹t ®éng nµy liªn quan ®Õn cö ®éng gËp th©n vµ nghiªng chËu ra phÝa tr−íc
®Ó nghiªng träng t©m vÒ phÝa tr−íc, tiÕp theo sau lµ cö ®éng duçi th©n, duçi hai
khíp h«ng vµ duçi theo khíp gèi ®Ó n©ng c¬ thÓ lªn vµ xuèng tõ t− thÕ ngåi.
a. §Ó t¹o thuËn thµnh phÇn gËp, cã thÓ ¸p dông lùc ®Ò kh¸ng hoÆc cö ®éng
l¾c l− nghiªng chËu ra phÝa tr−íc.
b. KÕ tiÕp lµ ®æi chiÒu lùc ®Ò kh¸ng ë x−¬ng chËu khi bÖnh nh©n b¾t ®Çu
®øng. Lùc kh¸ng nµy bao gåm sù gia t¨ng thµnh phÇn cö ®éng trong mÆt
ph¼ng ®øng ngang khi bÖnh nh©n duçi th©n m×nh ®Ó ®¹t ®−îc t− thÕ
®øng. Trong t− thÕ ®øng, thµnh phÇn cö ®éng trong mÆt ph¼ng ®øng

20
ngang nµy cña hîp lùc nhiÒu h¬n thµnh phÇn cö ®éng trong mÆt ph¼ng
n»m ngang. NÕu ®iÒu nµy kh«ng diÔn ra th× hai khíp h«ng cña bÖnh
nh©n sÏ bÞ ®Èy ra sau vµ mét ph¶n øng th¨ng b»ng sÏ x¶y ra ë hai khíp
h«ng vµ hai khíp cæ ch©n.
c. Cö ®éng gËp th©n còng cã thÓ ®−îc t¹o thuËn bëi lùc ®Ò kh¸ng trªn hai
vai qua r·nh c¬ ngùc lín vµ c¬ delta. §©y lµ mét lùc kÐo víi thµnh phÇn
cö ®éng h−íng lªn vµ ra sau. Khi chuyÓn qua cö ®éng duçi th©n vµ bÖnh
nh©n b¾t ®Çu ®øng dËy th× cö ®éng nµy cã thÓ t¹o thuËn bµng çch tr−ît
hai tay cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu lªn trªn hai vai cña bÖnh nh©n.
T¹i n¬i nµy sÏ t¨ng lùc däc ®−îc ¸p dông nh− trong môc b.
Cã thÓ yªu cÇu bÖnh nh©n gi÷ hai ch©n ngang nhau hoÆc trong thÕ giang
réng ch©n khi b¾t ®Çu ®øng lªn.
** Chó ý:
1. MÆt ph¼ng ngåi cµng cao cµng dÔ ®øng lªn
2. Khi bÖnh nh©n ë thÕ giang réng ch©n th× bµn ch©n ë phÝa sau sÏ ph¶i ho¹t
®éng nhiÒu h¬n ®Ó ®øng lªn.
3. ViÖc ®øng lªn theo h−íng chÐo lµm gia t¨ng sù chÞu träng l−îng vÒ bªn ®ã.
1.3. ThÕ ®øng
Khi ®· ë trong thÕ ®øng, sù v÷ng ch¾c cã thÓ ®−îc gia t¨ng b»ng:
a. Lùc nÐn Ðp trªn hai chËu qua hai mµo chËu theo h−íng xuèng d−íi vµ ra
phÝa sau.
b. Lùc ®Ì nÐn trªn hai vai qua c¬ trªn gai, c¬ thang trªn vµ c¬ thang gi÷a.
c. §¶o nghÞch æn ®Þnh vµ æn ®Þnh nhÞp nhµng ë hai vai, chËu hoÆc phèi hîp
c¶ hai.
d. Ph¶n øng c©n b»ng vµ th¨ng b»ng cã thÓ ®¹t ®−îc b»ng çch dïng lùc ®Ò
kh¸ng thÝch hîp.
e. Çc chiÕn l−îc tËp luyÖn th¨ng b»ng kh¸c nhau cã thÓ ®−îc t¹o thuËn
b»ng çch thay ®æi lùc, tèc ®é vµ chiÒu cña lùc ®Ò kh¸ng.

21
Ngåi chuyÓn sang ®øng víi lùc ®Ò kh¸ng trªn hai chËu
Tư thế khởi đầu Tư thế giữa 1
Tư thế giữa 2 Tư thế kết thúc
Ngåi chuyÓn sang ®øng víi lùc ®Ò kh¸ng trªn hai vai
Tư thế khởi đầu Tư thế giữa Tư thế kết thúc

22
T− thÕ ®øng – lùc ®Ì nÐn trªn hai vai hoÆc hai chËu
Trên hai chậu Trên hai vai
T− thÕ ®øng – ®¶o nghÞch æn ®Þnh – hai vai
2. Nh÷ng l−u ý h÷u Ých trong qu¸ tr×nh b−íc tíi tr−íc
− ChËu n©ng lªn kho¶ng 5 cm khi c¬ thÓ b−íc tíi tr−íc trªn ch©n ®øng.
− ChËu xoay ra tr−íc kho¶ng 4 ®é so víi thÕ trung tÝnh cña ch©n ®u ®−a vµ sau
®ã xoay ra sau kho¶ng 4 ®é so víi thÕ trung tÝnh ë cuèi th× ®øng. Cö ®éng
xoay t¨ng khi tèc ®é t¨ng. Cét sèng th¾t l−ng xoay cïng víi x−¬ng chËu.

23
− Ch©n ®u ®−a xoay trong tõ khi b¾t ®Çu giai ®o¹n ®u ®Õn gi÷a th× ®øng
th× b¾t ®Çu xoay ngoµi.
− Cã nghiªng nhÑ x−¬ng chËu ra sau ë ®Çu giai ®o¹n ®u.
− Cã nghiªng nhÑ x−¬ng chËu ra tr−íc ë cuèi th× ®øng.
− §ai vai vµ cét sèng ngùc xoay theo chiÒu ng−îc víi chiÒu xoay cña x−¬ng
chËu vµ cét sèng th¾t l−ng.
− Khíp gèi vµ khíp cæ ch©n cña ch©n ®u ®−a ph¶i gËp ®Ó nhÊc ch©n lªn
khái sµn nhµ trong suèt th× ®u.
3. D¸ng ®i tíi cã lùc kh¸ng
D¸ng ®i t¨ng tiÕn vÒ phÝa tr−íc ®−îc ¸p dông víi môc tiªu cuèi cïng lµ ®¹t
®−îc tÝnh v÷ng ch¾c c¬ ®éng hay tÝnh vËn ®éng trong viÖc b−íc tíi tr−íc víi mäi
tèc ®é cña cö ®éng.
D¸ng ®i cã lùc ®Ò kh¸ng gióp cho bÖnh nh©n thùc hiÖn ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò sau:
− Sù vËn ®éng ch©n trong giai ®o¹n ®u thÝch hîp ®Ó cã thÓ nhÊc bµn ch©n
nµy rêi khái mÆt sµn. §iÒu nµy bao gåm viÖc chän thêi ®iÓm thÝch hîp vµ
sù ®iÒu hîp cña chËu, h«ng, gèi, vµ cæ ch©n vµ nh÷ng cö ®éng thµnh
phÇn xoay, gËp, vµ duçi.
− TÝnh v÷ng ch¾c c¬ ®éng, cö ®éng duçi h«ng, vµ sù chÞu träng l−îng thÝch
hîp trªn ch©n chèng chÞu søc nÆng. ViÖc nÐn Ðp nhanh ë gi÷a th× ®øng sÏ
t¹o thuËn cho sù co c¬ cïng víi viÖc duçi ch©n ®øng vµ th©n m×nh.
− ChuyÓn träng l−îng qua bªn trong khi b−íc tíi tr−íc.
Nªn nhí:
1) Nh÷ng vÊn ®Ò trªn phô thuéc vµo tÇm vËn ®éng, søc m¹nh c¬ t−¬ng
xøng vµ sù kiÓm so¸t chËu, h«ng, gèi vµ cæ ch©n.
2) Tr−¬ng lùc trong thÕ ®øng th¼ng cã thÓ bÞ ¶nh h−ëng nhiÒu do sù chÞu
träng l−îng bÊt th−êng. Sù chÞu träng l−îng vµ chuyÓn träng l−îng lµ
nh÷ng thµnh phÇn cña mét d¸ng ®i b×nh th−êng, viÖc b×nh th−êng hãa
nh÷ng thµnh phÇn nµy lµ môc tiªu cña ®iÒu trÞ cã thÓ t¸c ®éng lªn
tr−¬ng lùc bÊt th−êng.
¸p dông c¸c kü thuËt
¸p dông c¸c kü thuËt tõ phÝa tr−íc
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa tr−íc bÖnh nh©n, ph¶n chiÕu
t− thÕ bµn ch©n cña bÖnh nh©n víi mét ch©n ë phÝa tr−íc vµ mét ch©n ë phÝa
sau. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu di chuyÓn ra sau khi bÖnh nh©n di chuyÓn tíi

24
tr−íc vµ nhí chuyÓn träng l−îng qua mét bªn ®Ó theo cïng víi bÖnh nh©n hoÆc
®Ó t¹o thuËn cho bÖnh nh©n chuyÓn träng l−îng theo mÉu chÐo b×nh th−êng.
TiÕp xóc bµn tay: hai bµn tay cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®Æt trªn
mµo chËu phÝa trªn gai chËu tr−íc trªn. ChiÒu cña lùc ®Ò kh¸ng qua hai bµn
tay h−íng th¼ng xuèng d−íi vµ ra phÝa sau hai ô ngåi qua hai gãt.
KÐo gi·n: kÐo gi·n x−¬ng chËu xuèng d−íi vµ ra sau theo thÕ nghiªng
chËu ra sau. Khi ch©n kÐo lª ë trong t− thÕ duçi ra nhÊt th× nh÷ng thµnh phÇn
c¬ ë trong tr¹ng th¸i bÞ kÐo dµi nhÊt vµ s½n sµng cho sù kÐo gi·n nhanh. Sau
khi kÐo gi·n nhanh ph¶i ¸p dông lùc ®Ò kh¸ng.
§Ò kh¸ng: lùc nÐn Ðp vµ ®Ò kh¸ng ph¶i ®−îc duy tr× ®Ó t¹o thuËn. Ph¶i nhí
lµ kh«ng ®Ò kh¸ng qu¸ møc vµ ph¶i ®Ó cho viÖc b−íc tíi tr−íc ®−îc nhÞp nhµng.
NÐn Ðp: ®−îc ¸p dông nhanh ë gi÷a th× ®øng vµ lùc nµy ®−îc duy tr×. Kü
thuËt nµy cã thÓ ®−îc ¸p dông ë th× gãt ch¹m ®Êt vµ ë gi÷a th× ®øng.
¸p dông c¸c kü thuËt tõ phÝa sau
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa sau bÖnh nh©n trong thÕ qïy
mét ch©n hoÆc ngåi trªn ghÕ cã b¸nh xe hoÆc ngåi trªn mét dông cô nµo ®ã di
chuyÓn ®−îc.
TiÕp xóc bµn tay: ë vïng phÝa tr−íc hai mµo chËu víi hai c¼ng tay h¹
thÊp vµ tiÕp xóc víi nhãm c¬ m«ng cña bÖnh nh©n.
KÐo gi·n, ®Ò kh¸ng vµ nÐn Ðp: gièng nh− c¸ch thùc hiÖn tõ phÝa tr−íc.
D¸ng ®i tíi – lùc ®Ò kh¸ng tõ phÝa tr−íc
1 2

25
3 4
D¸ng ®i tíi – lùc ®Ò kh¸ng tõ phÝa sau
4. D¸ng ®i lui cã lùc ®Ò kh¸ng
D¸ng ®i lui lµ mét kü n¨ng cã chøc n¨ng quan träng cÇn thiÕt trong nhiÒu
ho¹t ®éng sinh ho¹t hµng ngµy nh− më cöa hoÆc b−íc ra sau ®Ó tr¸nh vËt g×
®ang tiÕn tíi ë phÝa tr−íc. VÒ khÝa c¹nh ®iÒu trÞ, d¸ng ®i lui cã ®Ò kh¸ng cã thÓ
gióp ®¹t ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò sau:
− Duçi h«ng cña ch©n trong th× ®u víi gËp gèi.
− Duçi ®Çu/cæ/th©n vµ sù th¼ng hµng cña th©n m×nh trªn ch©n ®Õ.
− ChÞu träng l−îng vµ chuyÓn träng l−îng trªn ch©n ®øng.

26
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ®øng phÝa sau bÖnh nh©n theo mÉu chÐo.
TiÕp xóc bµn tay: hai bµn tay ®Æt trªn mµo chËu (phÝa sau) víi çc ngãn
tay h−íng xuèng sµn nhµ qua hai ô ngåi vµ h¬i ra tr−íc.
KÐo gi·n: theo mét ®−êng vßng cung xuèng d−íi vµ ra tr−íc.
§Ò kh¸ng: lùc ®Ò kh¸ng ®−îc duy tr× theo h−íng xuèng d−íi vµ ra tr−íc.
CÇn nhí ph¶i ®Ó cho ch©n trong th× ®u cã thÓ duçi ra sau vµ th©n m×nh ph¶i
duy tr× trong thÕ th¼ng ®øng. Kh«ng gËp ng−êi ra tr−íc khi ch©n trong th× ®u
®−a duçi ra sau.
NÐn Ðp: khi bÖnh nh©n chÞu søc trªn ch©n ®øng.
D¸ng ®i lui cã lùc kh¸ng
1 2 3
5. D¸ng ®i ngang cã lùc kh¸ng
D¸ng ®i ngang lµ mét kü n¨ng cã chøc n¨ng quan träng cÇn thiÕt trong
nhiÒu ho¹t ®éng sinh ho¹t hµng ngµy nh− më cöa hoÆc di chuyÓn theo mét lèi
hÑp. VÒ khÝa c¹nh ®iÒu trÞ, d¸ng ®i lui cã ®Ò kh¸ng cã thÓ gióp ®¹t ®−îc nh÷ng
vÊn ®Ò sau:
− Ph¸t triÓn tÝnh vËn ®éng, tÝnh v÷ng ch¾c, vµ sù th¨ng b»ng ë hai bªn.
− T¹o thuËn çc c¬ dang h«ng vµ çc c¬ nghiªng ngoµi cæ ch©n cña ch©n ®øng.
− C¶i thiÖn sù chÞu träng l−îng vµ tÝnh v÷ng ch¾c trªn ch©n ®øng.
− Sù th¼ng hµng cña cæ, th©n, vµ chËu trªn ch©n ®Õ.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ®øng bªn c¹nh bÖnh nh©n.

27
TiÕp xóc bµn tay: hai bµn tay ®Æt trªn mµo chËu – mét ë phÝa tr−íc vµ mét
ë phÝa sau.
KÐo gi·n: víi ch©n ë gÇn chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu, kÐo gi·n theo h−íng
xuèng d−íi vµ vÒ phÝa ®−êng gi÷a cña bÖnh nh©n.
§Ò kh¸ng: ®Ò kh¸ng cö ®éng cña bÖnh nh©n vÒ phÝa chuyªn viªn VËt lý trÞ
liÖu theo h−íng xuèng d−íi vµ b»ng hai tay ®Æt trªn mµo chËu.
NÐn Ðp: khi bÖnh nh©n chuyÓn ng−êi xuèng phÝa ch©n ®ang trong giai ®o¹n ®u.
Víi ch©n ë xa chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu, viÖc kÐo gi·n, ®Ò kh¸ng, vµ nÐn
Ðp ®−îc ¸p dông qua hai bµn tay trong cïng mét c¸ch nh− trªn.
* TiÕp xóc bµn tay lu©n phiªn:
− Mét bµn tay trªn mµo chËu vµ bµn tay kia trªn mét bªn vai hoÆc mét bªn ®Çu.
− Mét bµn tay trªn mµo chËu vµ bµn tay kia trªn phÇn trªn cña ®ïi.
− C¶ hai bµn tay trªn mµo chËu – bµn tay nµy trî lùc cho bµn tay kia.
− Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ë phÝa ®èi diÖn víi bªn ®Æt hai bµn tay trªn mµo
chËu nh− h×nh minh häa.
D¸ng ®i ngang cã lùc kh¸ng
1 2
3 4

28
D¸ng ®i ngang cã lùc kh¸ng – chuyÓn ®æi cÇm n¾m
1 2 3
6. ®øng mét ch©n
§øng mét ch©n gióp bÖnh nh©n ®¹t ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò sau:
− Sù chÞu träng l−îng vµ tÝnh v÷ng ch¾c trªn ch©n ®øng.
− Sù t¹o thuËn c¸c c¬ duçi vµ dang h«ng cña ch©n ®øng.
− Sù t¹o thuËn n©ng chËu ra tr−íc cña bªn ch©n kh«ng chÞu träng l−îng.
− Sù th¼ng hµng cña th©n m×nh ë gi÷a th× ®øng cña d¸ng ®i.
− Sù t¨ng tiÕn träng l−îng vÒ phÝa tr−íc trªn ch©n ®øng.
− KÝch thÝch th¨ng b»ng vµ ph¶n øng t− thÕ.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa tr−íc bÖnh nh©n, víi xe l¨n
hoÆc ghÕ ë phÝa sau bÖnh nh©n.
TiÕp xóc bµn tay: (®øng trªn ch©n m¹nh) h«ng cña ch©n yÕu gËp Ýt nhÊt
900
. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu gi÷ ch©n yÕu cña bÖnh nh©n gi÷a hai ®Çu gèi
cña m×nh hoÆc gi÷ ch©n nµy ë thÕ hæng ch©n b»ng tay. Hai bµn tay ®Æt trªn
mµo chËu nh− trong d¸ng ®i tíi.
KÐo gi·n: theo h−íng xuèng d−íi vµ ra sau nh− trong d¸ng ®i tíi. §iÒu
nµy t¹o thuËn cho cö ®éng n©ng chËu ra tr−íc vµ xoay chËu ra phÝa tr−íc cña
bªn nµy.
TiÕp xóc bµn tay: (®øng trªn ch©n yÕu) ë phÝa tr−íc bÖnh nh©n vµ chËn
chÐo x−¬ng chµy. Kh«ng Ðp x−¬ng chµy ra phÝa sau mµ ®Ó cho x−¬ng chµy di
chuyÓn ra phÝa tr−íc khi chuyÓn träng l−îng ra tr−íc. Ch©n kh«ng chÞu träng

29
l−îng hoÆc ch©n m¹nh cã thÓ ®−îc n©ng ®ì b»ng c¸ch dùa gèi vµo bông chuyªn
viªn VËt lý trÞ liÖu vµ h«ng ë thÕ gËp 900
. Hai bµn tay ®Æt trªn mµo chËu nh− ®·
m« t¶.
KÐo gi·n vµ ®Ò kh¸ng: qua hai bµn tay ®Æt trªn mµo chËu vµ theo cïng
h−íng xuèng d−íi vµ ra sau nh− ®· m« t¶ ë trªn.
T− thÕ ®øng mét ch©n n©ng ®ì bªn ch©n yÕu
T− thÕ ®øng mét ch©n – khãa chÐo bªn ch©n yÕu

30
Bµi 3
çc mÉu vËn ®éng
1. NH÷NG VÊN §Ò THEN CHèT KHI THùC HIÖN ÇC MÉU VËN §éNG
− CÇm n¾m theo kiÓu c¬ giun.
− Chän thêi ®iÓm ra mÖnh lÖnh cïng lóc víi kÐo gi·n.
− §Ò kh¸ng ngay sau kÐo gi·n.
− Thùc hiÖn cö ®éng theo ®−êng chÐo hay theo “®−êng r·nh” ®Ó tÊt c¶ çc
thµnh phÇn trong mét mÉu vËn ®éng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ nhÊt.
− Kü thuËt viªn ph¶i di chuyÓn cïng víi bÖnh nh©n vµ sö dông toµn bé c¬
thÓ ®Ó t¹o lùc ®Ò kh¸ng.
− Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng cña chi trªn vµ chi d−íi, cÇn ph¶i t¹o thuËn
çc thµnh phÇn xa tr−íc. VÝ dô nh−: cæ tay, cæ ch©n.
− Thµnh phÇn xoay lµ then chèt.
− KÐo c¨ng tÊt c¶ çc thµnh phÇn trong mÉu vËn ®éng bao gåm cö ®éng xoay
®Ó viÖc t¹o thuËn ®¹t ®−îc lµ tèi ®a vµ hiÖu qu¶ nhÊt. §iÒu nµy cã nghÜa
mçi thµnh phÇn ®Òu ë vµo vÞ trÝ ®−îc kÐo dµi nhÊt ®Ó khi thùc hiÖn kÐo
gi·n nhanh sÏ cã ®−îc ®¸p øng tèi −u.
− KÐo gi·n nhanh b»ng ®éng t¸c nhÑ nhµng nh− mét “çi vç nhÑ”; tr¸nh
dïng lùc qu¸ m¹nh
hoÆc th« b¹o.
− Lùc ®Ò kh¸ng ph¶i
thÝch hîp víi môc
®Ých cÇn ®¹t ®−îc,
®ã lµ tÝnh vËn ®éng
hay tÝnh v÷ng ch¾c.
− Lùc kÐo ph¶i vu«ng
gãc víi vßng cung
cña cö ®éng nh−
h×nh minh häa.
2.. Cö ®éng cña
çc c¬ vai
2.1. C¬ thang
Çc bã mám cïng vai – ®ßn trªn: n©ng x−¬ng vai.
Trôc
H−íng kÐo
Vßng cung cña cö ®éng
quanh trôc

31
Çc bã gi÷a: ¸p x−¬ng vai – kÐo bê trong x−¬ng vai vÒ phÝa cét sèng.
Çc bã d−íi: ¸p vµ h¹ x−¬ng vai.
C¶ ba bã ho¹t ®éng: ¸p vµ xoay x−¬ng vai lªn trªn.
2.2. C¬ tr¸m
B¸m gèc ë çc mám gai cña çc ®èt sèng ngùc 2 ®Õn 5 vµ b¸m tËn vµo bê
trong x−¬ng vai. Çc bã c¬ tr¸m ch¹y theo h−íng vµo trong vµ lªn trªn.
Çc c¬ nµy ¸p, n©ng, vµ xoay x−¬ng vai xuèng d−íi, ®ång thêi cè ®Þnh
x−¬ng vai vµo lång ngùc.
2.3. C¬ n©ng vai
C¬ nµy b¸m gèc ë çc mám ngang çc ®èt sèng cæ tõ 1 ®Õn 4 vµ b¸m tËn
vµo gãc trªn bê trong x−¬ng vai.
C¬ nµy n©ng x−¬ng vai vµ xoay nhÑ x−¬ng vai xuèng d−íi.
2.4. C¬ r¨ng c−a tr−íc
B¸m gèc ë mÆt ngoµi cña 8 x−¬ng s−ên trªn vµ b¸m tËn vµo mÆt tr−íc bê
trong cña gãc d−íi x−¬ng vai.
C¬ nµy dang vµ xoay x−¬ng vai lªn trªn, ®ång thêi cè ®Þnh x−¬ng vai vµo
lång ngùc.
2.5. C¬ l−ng réng
B¸m gèc ë c©n réng trªn çc mám gai cña çc ®èt sèng ngùc thÊp vµ ®èt
sèng th¾t l−ng, mµo chËu sau, çc x−¬ng s−ên d−íi vµ gãc d−íi x−¬ng vai; b¸m
tËn vµo r·nh gian cñ cña x−¬ng çnh tay.
C¬ nµy h¹, ¸p, vµ xoay x−¬ng vai xuèng d−íi; ®ång thêi cßn cã chøc n¨ng
duçi vµ xoay trong x−¬ng çnh tay.
2.6. C¬ ngùc bÐ
B¸m gèc ë çc x−¬ng s−ên 3, 4, 5 gÇn çc sôn s−ên vµ b¸m tËn vµo mám
qu¹ x−¬ng vai.
C¬ nµy h¹ vµ xoay x−¬ng vai xuèng.
2.7. C¬ d−íi ®ßn
B¸m gèc ë x−¬ng s−ên ®Çu tiªn vµ b¸m tËn vµo mÆt d−íi cña x−¬ng ®ßn.
C¬ nµy h¹ x−¬ng ®ßn vµ x−¬ng vai.
2.8. C¬ ngùc lín
B¸m gèc ë x−¬ng øc ®Õn x−¬ng s−ên thø 7 vµ nöa trong x−¬ng ®ßn; b¸m
tËn vµo mÐp ngoµi r·nh gian cñ cña x−¬ng çnh tay.
C¬ nµy gËp, ¸p, vµ xoay trong x−¬ng çnh tay; ®ång thêi cßn cã chøc n¨ng
h¹, dang, vµ xoay x−¬ng vai xuèng.

32
3. Çc mÉu vËn ®éng x−¬ng vai
3.1. N©ng vai ra phÝa tr−íc
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng, cæ ë t− thÕ trung tÝnh kh«ng gËp/duçi
vµ nghiªng bªn. H«ng vµ gèi gËp 900
.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë bªn c¹nh vµ phÝa sau l−ng bÖnh
nh©n vµ h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n.
TiÕp xóc bµn tay: hai bµn tay chång lªn ®Ó t¨ng c−êng lùc cho nhau vµ
®Æt ë vïng tr−íc mám cïng vai.
KÐo dµi: x−¬ng vai ®−îc kÐo tr−ît trªn lång ngùc theo chiÒu h¹ xuèng, ra
sau vµ vµo trong. Cã thÓ quan s¸t thÊy çc c¬ ë bªn cæ co kÐo nhÑ. §Çu vµ cæ cña
bÖnh nh©n kh«ng ®−îc nhÊc lªn khái mÆt bµn vµ kh«ng lËt th©n ng−êi ra tr−íc
hay ra sau.
MÖnh lÖnh: “n©ng vai lªn vÒ phÝa tai”.
§Ò kh¸ng: chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu t¹o lùc ®Ò kh¸ng ®èi víi cö ®éng cña
x−¬ng vai b»ng mét lùc kÐo däc theo vßng cung cña cö ®éng.
3.2. H¹ xuèng ra phÝa sau
T− thÕ bÖnh nh©n: nh− trªn.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: nh− trªn.
TiÕp xóc bµn tay: mét bµn tay ®Æt trªn gãc d−íi x−¬ng vai vµ bµn tay kia
®Æt trªn gai vai.
KÐo dµi: lùc c¨ng trªn çc nhãm c¬ h¹ x−¬ng vai nh−: c¬ r¨ng c−a tr−íc,
c¬ tr¸m, vµ c¬ l−ng réng.
MÖnh lÖnh: “h¹ vai xuèng”.
§Ò kh¸ng: t¹o lùc kÐo däc theo vßng cung cña cö ®éng x−¬ng vai trªn lång ngùc.
Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu h¹ thÊp hai khuûu tay xuèng khi thùc hiÖn cö ®éng.
X−¬ng vai – n©ng lªn ra phÝa tr−íc

33
X−¬ng vai – h¹ xuèng ra phÝa sau
3.3. N©ng lªn ra phÝa sau
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng nh− ®· m« t¶ ë mÉu n©ng x−¬ng vai lªn
ra phÝa tr−íc.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa sau bÖnh nh©n, ngang víi
®Çu cña bÖnh nh©n vµ h−íng vÒ phÝa ch©n bÖnh nh©n.
TiÕp xóc bµn tay: ®Æt c−êm tay ë trªn vïng sau mám cïng vai, hai bµn
tay ®Æt chång lªn ®Ó gióp t¨ng c−êng lùc cho nhau.
KÐo dµi: x−¬ng vai ®−îc ®Èy tr−ît trªn lång ngùc theo chiÒu h¹ xuèng vµ
ra phÝa tr−íc. Mám cïng vai ë phÝa tr−íc ®−êng gi÷a th©n ng−êi. BÖnh nh©n
kh«ng nhÊc ®Çu vµ cæ lªn khái mÆt bµn vµ kh«ng lËt ra tr−íc.
MÖnh lÖnh: “n©ng vai lªn vÒ phÝa sau”.
§Ò kh¸ng: chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu t¹o lùc ®Ò kh¸ng ®èi víi cö ®éng cña
x−¬ng vai b»ng mét lùc kÐo däc theo vßng cung cña cö ®éng. Hai khuûu tay
chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu h¹ xuèng khi cö ®éng n©ng vai diÔn ra cho phÐp t¹o
mét lùc ®Ò kh¸ng thÝch hîp.
3.4. H¹ xuèng ra phÝa tr−íc
T− thÕ bÖnh nh©n: nh− trªn.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: nh− trªn.
TiÕp xóc bµn tay: däc quanh bê vai vµ n¸ch cña bÖnh nh©n, cÇm n¾m
kiÓu c¬ giun, mét bµn tay ë phÝa tr−íc vµ mét bµn tay ë phÝa sau.
KÐo dµi: x−¬ng vai ®−îc kÐo lªn trªn vµ ra phÝa sau. Mám cïng vai ë phÝa
sau ®−êng gi÷a th©n ng−êi. Lùc c¨ng ®−îc c¶m nhËn ë mét bªn th©n m×nh vµ
chËu. BÖnh nh©n kh«ng ®−îc lËt th©n ng−êi ra phÝa sau.

34
MÖnh lÖnh: “h¹ vai xuèng vÒ phÝa tr−íc”.
§Ò kh¸ng: chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu t¹o lùc ®Ò kh¸ng b»ng mét lùc kÐo
däc theo vßng cung cña cö ®éng.
X−¬ng vai – n©ng lªn ra phÝa sau
X−¬ng vai – h¹ xuèng ra phÝa tr−íc
4. çc MÉU VËN §éNG CñA CHI TR£N
Tr×nh bµy d−íi ®©y lµ bèn mÉu vËn ®éng ®¬n gi¶n c¨n b¶n cña chi trªn
cïng víi çc thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng vµ çc c¬ tham gia cö ®éng.
MÉu Thµnh phÇn cö ®éng C¬
GËP/DANG Vai: gËp, dang, xoay ngoµi lDelta, hai ®Çu (®Çu dµi), c¬ qu¹
çnh tay, trªn gai, d−íi gai, trßn

35
X−¬ng vai: n©ng lªn ra sau Thang, n©ng vai
Khuûu: ë t− thÕ duçi Ba ®Çu, çnh tay, c¬ khuûu
C¼ng tay: quay ngöa Hai ®Çu, çnh tay, çnh tay
quay, ngöa
Cæ tay: duçi quay Duçi cæ tay quay
Ngãn tay: duçi Duçi chung çc ngãn dµi
Ngãn çi: dang vµ duçi Duçi ngãn çi dµi vµ ng¾n,
dang ngãn çi
DUçI/¸P Vai: duçi, ¸p, xoay trong Ngùc lín, trßn lín, d−íi vai
X−¬ng vai: h¹ xuèng ra
tr−íc
Ngùc bÐ, tr¸m, l−ng réng
Khuûu: t− thÕ duçi Ba ®Çu çnh tay, c¬ khuûu
C¼ng tay: quay sÊp Çnh tay quay, sÊp trßn, sÊp
vu«ng
Cæ tay: gËp trô GËp cæ tay trô
Ngãn tay: gËp GËp çc ngãn n«ng vµ s©u,
giun, gian cèt
Ngãn çi: gËp, ¸p GËp ngãn çi dµi vµ ng¾n, ¸p
ngãn çi, ®èi ngãn çi
GËP/¸P Vai: gËp, ¸p, xoay ngoµi Ngùc lín, delta, hai ®Çu (®Çu
dµi), c¬ qu¹, çnh tay
X−¬ng vai: n©ng lªn ra
tr−íc
Thang, n©ng vai, r¨ng c−a
tr−íc
Khuûu: t− thÕ duçi Ba ®Çu çnh tay, c¬ khuûu
C¼ng tay: quay ngöa Çnh tay quay, ngöa
Cæ tay: gËp quay GËp cæ tay quay
Ngãn tay: gËp GËp çc ngãn s©u vµ n«ng,
giun, gian, cèt
Ngãn çi: gËp, ¸p GËp çc ngãn çi dµi vµ ng¾n,
¸p ngãn çi
duçi/DANG Vai: duçi, dang, xoay trong Delta, trßn lín, d−íi vai, tam
®Çu, l−ng réng

36
X−¬ng vai: h¹ xuèng ra sau L−ng réng, ngùc bÐ
Khuûu: t− thÕ duçi Ba ®Çu, c¬ khuûu
C¼ng tay: quay sÊp Çnh tay quay, sÊp trßn
Cæ tay: duçi trô Duçi cæ tay trô
Ngãn tay: duçi Duçi çc ngãn, c¬ giun, c¬ gian
cèt
Ngãn çi: duçi, dang Duçi ngãn çi dµi vµ ng¾n,
dang ngãn çi dµi
4.1. GËp dang chi trªn
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn, h−íng vÒ phÝa ch©n bÖnh
nh©n vµ theo chiÒu cña mÉu vËn ®éng chÐo. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng, chuyªn
viªn VËt lý trÞ liÖu xoay ng−êi 1800
theo trôc ®Ó h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – cÇm n¾m theo kiÓu c¬ giun, çc ngãn tay
khum l¹i ®Æt trªn l−ng bµn tay cña bÖnh nh©n, sö dông lùc ®Ì trªn x−¬ng bµn
ngãn 1 vµ 2 ®Ó gi÷ cæ tay bÖnh nh©n ë t− thÕ gËp. Çch cÇm n¾m nµy gióp cæ
tay duçi vµ cã vai trß nh− mét ®iÓm tùa ®Ó duy tr× lùc kÐo trong suèt mÉu vËn
®éng. Bµn tay gÇn – cÇm n¾m theo kiÓu c¬ giun t¹o “®−êng hÇm”, ban ®Çu tiÕp
xóc víi phÇn xa mÆt bªn quay hoÆc trô cña c¼ng tay bÖnh nh©n. Khi b¾t ®Çu
thùc hiÖn mÉu vËn ®éng th× tiÕp xóc víi mÆt gËp c¼ng tay cña bÖnh nh©n.
KÐo dµi: x−¬ng vai ë thÕ h¹ xuèng vµ ra phÝa tr−íc trong khi vai duçi,
xoay trong; c¼ng tay quay sÊp. Cæ tay, çc ngãn tay vµ ngãn çi gËp.
MÖnh lÖnh: “®−a bµn tay vµ çnh tay lªn”.
§Ò kh¸ng: ®èi víi tÊt c¶ çc thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng theo h−íng
ng−îc chiÒu cö ®éng. T¹o mét lùc kÐo vÒ phÝa quay däc theo trôc däc cña
çnh tay.
T− thÕ kÕt thóc: x−¬ng vai trong t− thÕ n©ng lªn ra sau, vai ë thÕ
gËp/dang/xoay ngoµi. C¼ng tay quay ngöa, cæ tay duçi vµ nghiªng quay, çc
ngãn duçi.
4.2. Duçi/¸p chi trªn
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn, tay ë t− thÕ kÕt thóc cña
mÉu trªn.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: nh− mÉu trªn. Khi thùc hiÖn mÉu
vËn ®éng, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu xoay ng−êi 1800
theo trôc ®Ó h−íng vÒ phÝa
ch©n cña bÖnh nh©n.

37
TiÕp xóc bµn tay: chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu chuyÓn ®æi tay ph¶i vµ tr¸i.
Bµn tay xa – lßng bµn tay tiÕp xóc lßng bµn tay cña bÖnh nh©n ®Ó bÖnh nh©n cã
®iÓm tùa ®Ó n¾m trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn mÉu vËn ®éng. Bµn tay gÇn –
cÇm n¾m theo kiÓu c¬ giun t¹o nªn “®−êng hÇm”. Ban ®Çu tiÕp xóc víi phÇn xa
mÆt bªn quay hoÆc trô cña c¼ng tay bÖnh nh©n vµ khi b¾t ®Çu mÉu vËn ®éng
th× tiÕp xóc víi mÆt duçi cña c¼ng tay.
KÐo dµi: x−¬ng vai trong thÕ n©ng lªn, ra phÝa sau víi vai gËp, xoay
ngoµi, c¼ng tay quay ngöa. Cæ tay, çc ngãn duçi.
MÖnh lÖnh: “n¾m chÆt bµn tay vµ h¹ çnh tay xuèng”.
ng−îc chiÒu cö ®éng b»ng lùc kÐo däc theo trôc däc cña çnh tay.
T− thÕ kÕt thóc: x−¬ng vai trong t− thÕ h¹ xuèng ra phÝa tr−íc, vai ë thÕ
duçi/¸p/xoay trong. C¼ng tay quay sÊp, cæ tay gËp vµ nghiªng trô, çc ngãn gËp.
Chi trªn – gËp/dang
Chi trªn – duçi/¸p víi cÇm n¾m ë xa

38
4.3. GËp/dang chi trªn víi gËp khuûu
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn, h−íng vÒ phÝa ch©n
bÖnh nh©n nh− trong mÉu vËn ®éng gËp/dang víi tay th¼ng. Khi thùc hiÖn mÉu
vËn ®éng, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu xoay ng−êi 1800
®Çu cña bÖnh nh©n.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – nh− trong mÉu vËn ®éng gËp/dang víi tay
th¼ng. Bµn tay gÇn – cÇm n¾m theo kiÓu c¬ giun trªn mÆt gËp cña c¼ng tay
ngay phÝa d−íi khíp khuûu.
KÐo dµi: nh− trong mÉu vËn ®éng gËp/dang víi tay th¼ng.
MÖnh lÖnh: “gËp khuûu l¹i vµ ®−a tay lªn”.
§Ò kh¸ng: nh− trong mÉu vËn ®éng gËp/dang víi tay th¼ng. Chuyªn viªn
VËt lý trÞ liÖu chØ ®Ò kh¸ng nhÑ gËp vai ®Ó t¹o thuËn cho cæ tay duçi vµ khuûu
gËp khi b¾t ®Çu mÉu vËn ®éng. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu còng ph¶i h¹ thÊp
träng t©m sao cho c¼ng tay cña bÖnh nh©n ®−a qua s¸t trªn mÆt cña hä.
T− thÕ kÕt thóc: khuûu gËp, cßn c¸c thµnh phÇn kh¸c nh− trong mÉu
vËn ®éng gËp/dang víi tay th¼ng.
4.4. Duçi/¸p chi trªn víi duçi khuûu
mÉu trªn
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: h−íng vÒ phÝa ®Çu bÖnh nh©n nh−
mÉu trªn. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu xoay ng−êi
1800
theo trôc ®Ó h−íng vÒ phÝa ch©n cña bÖnh nh©n.

39
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – lßng bµn tay tiÕp xóc víi lßng bµn tay
nh− trong mÉu vËn ®éng duçi/¸p víi tay th¼ng. Bµn tay gÇn – trªn mÆt duçi
cña çnh tay ngay phÝa trªn khíp khuûu.
KÐo dµi: x−¬ng vai trong thÕ n©ng lªn ra phÝa sau víi vai gËp vµ xoay
ngoµi, khuûu gËp. Cæ tay vµ çc ngãn duçi.
MÖnh lÖnh: “n¾m chÆt bµn tay vµ h¹ çnh tay xuèng – th¼ng khuûu ra”.
ng−îc chiÒu cö ®éng. §Ò kh¸ng khuûu gËp b»ng bµn tay ë xa. T¹o lùc kÐo b»ng
bµn tay gÇn däc theo x−¬ng çnh tay.
T− thÕ kÕt thóc: nh− trong mÉu vËn ®éng duçi/¸p víi tay th¼ng.
Chi trªn – gËp/dang víi gËp khuûu
Chi trªn – duçi/¸p víi duçi khuûu

40
4.5. GËp/dang chi trªn víi gËp khuûu – lu©n phiªn
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa, phÝa bªn kh«ng vËn ®éng s¸t c¹nh bµn.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn ®èi diÖn víi phÝa bªn
vËn ®éng cña bÖnh nh©n, h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa - cÇm n¾m kiÓu c¬ giun trªn mÆt l−ng bµn
tay cña bÖnh nh©n gi÷ cæ tay gËp vµ vai duçi xoay trong. Gi÷ th¼ng khuûu. Bµn
tay gÇn - trªn mÆt gËp cña x−¬ng c¸nh tay ngay trªn khíp khuûu.
KÐo dµi – mÖnh lÖnh – vµ ®Ò kh¸ng: nh− trong mÉu gËp/dang víi gËp
khuûu. Kh«ng cã mÉu duçi cña mÉu nµy.
T− thÕ kÕt thóc: nh− trong mÉu gËp/dang víi gËp khuûu ®· m« t¶.
Chi trªn – gËp/dang víi gËp khuûu – Lu©n phiªn

41
4.6. GËp/¸p chi trªn
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn ®Ó vai bÖnh nh©n cã thÓ duçi
nhÑ thÊp h¬n mÆt bµn t¹o thuËn lîi cho viÖc kÐo dµi ®Çu dµi c¬ hai ®Çu.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë bªn c¹nh bÖnh nh©n, kho¶ng
ngang vai bÖnh nh©n, h−íng vÒ phÝa ch©n bÖnh nh©n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ
liÖu xoay ng−êi 1800
theo trôc ®Ó h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n khi b¾t ®Çu
mÉu vËn ®éng vµ chuyÓn träng l−îng tõ ch©n tr−íc qua ch©n sau.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – lßng bµn tay cña chuyªn viªn VËt lý trÞ
liÖu tiÕp xóc víi lßng bµn tay cña bÖnh nh©n vµ gi÷ cho bµn tay bÖnh nh©n ë thÕ
duçi ®ång thêi còng lµ ®iÓm tùa ®Ó bÖnh nh©n n¾m. Bµn tay gÇn – cÇm n¾m
kiÓu c¬ giun t¹o “®−êng hÇm” quanh mÆt trong/ngoµi cña c¼ng tay bÖnh nh©n.
Sau ®ã tr−ît trªn mÆt gËp cña c¼ng tay khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng.
KÐo dµi: x−¬ng vai ë thÕ h¹ xuèng ra sau víi vai duçi vµ xoay trong. Cæ
tay vµ ngãn tay duçi do chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu di chuyÓn th©n ng−êi ra xa.
MÖnh lÖnh: “n¾m chÆt tay t«i – ®−a tay lªn cao ngang qua mÆt”
ng−îc chiÒu cö ®éng. BÖnh nh©n kÐo chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ra phÝa tr−íc.
T¹o lùc kÐo däc theo trôc däc cña chi.
T− thÕ kÕt thóc: x−¬ng vai ë t− thÕ n©ng lªn ra tr−íc víi vai gËp/¸p/xoay
ngoµi. C¼ng tay quay ngöa, cæ tay gËp quay, vµ çc ngãn gËp.
4.7. Duçi/dang chi trªn
mÉu gËp/¸p.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn h−íng vÒ phÝa ®Çu bÖnh
nh©n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu xoay ng−êi 1800
ch©n cña bÖnh nh©n khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng ®Õn cuèi tÇm.
TiÕp xóc bµn tay: chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu chuyÓn ®æi vÞ trÝ bµn tay.
Bµn tay xa – cÇm n¾m kiÓu c¬ giun trªn mÆt l−ng bµn tay cña bÖnh nh©n ®Ó gi÷
cho cæ tay vµ çc ngãn tay bÖnh nh©n ë thÕ gËp. Bµn tay gÇn – cÇm n¾m kiÓu c¬
giun t¹o “®−êng hÇm” quanh mÆt trong/ngoµi cña c¼ng tay bÖnh nh©n. Sau ®ã
tr−ît trªn mÆt duçi cña c¼ng tay khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng.
KÐo dµi: x−¬ng vai trong t− thÕ n©ng lªn ra tr−íc víi vai gËp xoay ngoµi,
khuûu th¼ng, cæ tay vµ çc ngãn tay gËp.
MÖnh lÖnh: “më bµn tay ra – h¹ tay xuèng bµn”.
ng−îc chiÒu cö ®éng víi lùc kÐo däc theo trôc däc cña chi.
T− thÕ kÕt thóc: x−¬ng vai ë t− thÕ h¹ xuèng ra sau víi vai
duçi/dang/xoay trong. C¼ng tay quay sÊp, cæ tay duçi trô, vµ çc ngãn duçi.

42
Chi trªn – gËp/¸p
Chi trªn – duçi/dang

43
Tư thế giữa 2 Tư thế giữa 3 Tư thế kết thúc
4.8. GËp/¸p chi trªn víi gËp khuûu
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn nh− trong mÉu gËp/¸p.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë bªn c¹nh bÖnh nh©n h−íng vÒ phÝa
ch©n bÖnh nh©n nh− trong mÉu gËp/¸p.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – nh− trong mÉu gËp/¸p. Bµn tay gÇn – trªn
mÆt gËp cña x−¬ng c¸nh tay.
KÐo dµi: nh− trong mÉu gËp/¸p.
MÖnh lÖnh: “n¾m chÆt bµn tay t«i – ®−a tay lªn cao – gËp khuûu l¹i”.
§Ò kh¸ng: víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn nh− trong mÉu gËp/¸p. Lùc ®Ò
kh¸ng ë bµn tay xa ph¶i nhÑ h¬n lùc ®Ò kh¸ng ë bµn tay gÇn ®Ó khuûu cã thÓ
gËp khi vai gËp. Vai vµ khuûu gËp cïng lóc qua suèt mÉu vËn ®éng. Chuyªn
viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i h¹ thÊp ng−êi vµ khuûu xuèng ®Ó ®Ó t¹o thuËn cho
bÖnh nh©n gËp khuûu vµ ®Ó duy tr× lùc kÐo. Bµn tay cña bÖnh nh©n ph¶i qua di
chuyÓn s¸t tai cña hä.
T− thÕ kÕt thóc: tÊt c¶ nh− trong mÉu gËp/¸p víi tay th¼ng chØ cã mét
®iÓm kh¸c lµ khuûu gËp.
4.9. Duçi/dang chi trªn víi duçi khuûu
mÉu gËp/¸p.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë bªn c¹nh bÖnh nh©n nh− trong
mÉu duçi/dang.

44
TiÕp xóc bµn tay: khi b¾t ®Çu chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i chuyÓn ®æi
vÞ trÝ hai bµn tay. Bµn tay xa - nh− trong mÉu duçi/dang. Bµn tay gÇn – trªn
mÆt duçi cña x−¬ng çnh tay.
KÐo dµi: nh− trong mÉu duçi/dang ®èi víi tÊt c¶ çc thµnh phÇn ngo¹i trõ
t− thÕ khuûu gËp khi b¾t ®Çu.
MÖnh lÖnh: “h¹ tay xuèng – th¼ng khuûu ra”.
§Ò kh¸ng: bµn tay xa ®Ò kh¸ng nh− trong mÉu duçi/dang. Bµn tay gÇn
ph¶i ®Ò kh¸ng duçi khuûu vµ quay sÊp. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu kh«ng
nªn ®Ó c¼ng tay cña bÖnh nh©n quay sÊp qu¸ nhanh hoÆc khuûu duçi qu¸
sím. Çc thµnh phÇn nµy chØ cho phÐp x¶y ra khi ®· thùc hiÖn mÉu vËn ®éng
qua hÕt tÇm.
T− thÕ kÕt thóc: nh− trong mÉu duçi/dang víi tay th¼ng.
Chi trªn – GËp/¸p víi gËp khuûu
Chi trªn – Duçi/dang víi duçi khuûu

45
4.10. §Èy vÒ phÝa trô
C¸c thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng:
X−¬ng vai: n©ng lªn ra tr−íc
Vai: gËp, ¸p, xoay trong
Khuûu: duçi
C¼ng tay: sÊp
Cæ tay: duçi trô
Ngãn tay: duçi
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn víi vai duçi nhÑ xuèng thÊp
d−íi mÆt bµn. C¹nh trô bµn tay h−íng vÒ phÝa n¸ch.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë ®Çu bµn theo chiÒu chÐo cña mÉu
vËn ®éng vµ h−íng vµo bÖnh nh©n.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt trªn mÆt l−ng bµn tay cña bÖnh
nh©n. Bµn tay gÇn – ®Æt trªn mám cïng vai cña bÖnh nh©n ®Ó gi÷ x−¬ng vai h¹
xuèng ra sau. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng bµn tay nµy ph¶i xoay ®Ó ®¹t ®−îc
tÇm vËn ®éng gËp hoµn toµn.
KÐo dµi: x−¬ng vai ë thÕ h¹ xuèng ra sau víi vai xoay ngoµi. Khuûu gËp,
c¼ng tay quay ngöa, cæ tay vµ c¸c ngãn gËp.
MÖnh lÖnh: “®Èy tay lªn ngang qua mÆt cña b¹n”.
§Ò kh¸ng: víi cö ®éng gËp vµ xoay trong vai, quay sÊp c¼ng tay, duçi cña
cæ tay vµ duçi ngãn. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i h¹ thÊp khuûu xuèng. Bµn
tay cña bÖnh nh©n ph¶i di chuyÓn ngang qua mÆt cña hä ®Ó duy tr× mÉu vËn
®éng chÐo.

46
4.11. KÐo vÒ phÝa trô
Çc thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng: X−¬ng vai: h¹ xuèng ra sau
Vai: duçi, dang, xoay ngoµi
C¼ng tay: ngöa
Cæ tay: gËp quay
Ngãn tay: gËp
mÉu ®Èy vÒ phÝa trô.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë ®Çu bµn nh− trong mÉu ®Èy vÒ
phÝa trô.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®an vµo tay bÖnh nh©n. Bµn tay gÇn –
®Æt trªn mÆt sau cña x−¬ng çnh tay hoÆc gãc d−íi x−¬ng vai ®Ó ®Ò kh¸ng cö
®éng h¹ x−¬ng vai xuèng ra sau.
KÐo dµi: x−¬ng vai ë t− thÕ n©ng lªn ra tr−íc, vai gËp/¸p/xoay trong, c¼ng
tay quay sÊp, cæ tay vµ çc ngãn duçi.
MÖnh lÖnh: “®Èy tay xuèng ngang qua mÆt cña b¹n”.
§Ò kh¸ng: bµn tay xa – ®Ò kh¸ng gËp cæ tay/ngãn tay, quay sÊp c¼ng tay,
vµ duçi, dang, xoay trong cña vai. Bµn tay gÇn – ®Ò kh¸ng duçi/dang vai nÕu
bµn tay nµy ®Æt trªn x−¬ng çnh tay hoÆc ®Ò kh¸ng h¹ xuèng ra phÝa sau x−¬ng
vai nÕu ®Æt trªn x−¬ng vai.
§Èy vÒ phÝa trô

47
KÐo vÒ phÝa trô
5. ÇC MÉU VËN §éNG TRONG THÕ N»M NGHI£NG CñA CHI TR£N
Çc mÉu gËp/dang – duçi/¸p còng nh− çc mÉu gËp/¸p – duçi/dang ®Òu cã
thÓ thùc hiÖn trªn bÖnh nh©n ë thÕ n»m nghiªng. Nh− h×nh minh häa chuyªn
viªn VËt lý trÞ liÖu ®øng ë phÝa sau bÖnh nh©n. TiÕp xóc bµn tay, kÐo dµi, mÖnh
lÖnh, vµ ®Ò kh¸ng ®Òu gièng nh− trong çc mÉu ®· thùc hiÖn ë thÕ n»m ngöa.
6. ÇC MÉU VËN §éNG X¦¥NG CHËU
6.1. N©ng chËu lªn vÒ phÝa tr−íc
C¬: c¬ chÐo bông ngoµi vµ c¬ chÐo bông trong.
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngiªng víi h«ng vµ gèi gËp tõ 700
®Õn 900
. Cét
sèng cæ vµ l−ng ë t− thÕ trung tÝnh kh«ng nghiªng chËu ra tr−íc/sau vµ kh«ng
xoay cét sèng.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa sau bÖnh nh©n, d−íi x−¬ng
chËu, h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n.
TiÕp xóc bµn tay: mét bµn tay ®Æt trªn mµo chËu ngay phÝa tr−íc; bµn
tay kia ®Æt chång lªn ®Ó trî lùc cho bµn tay thø nhÊt.
KÐo dµi: chËu ®−îc kÐo ra sau vµ xuèng phÝa d−íi theo mét ®−êng chÐo
hÑp. Trong thÕ kÐo gi·n dµi kh«ng ®Ó chËu bÖnh nh©n nghiªng tr−íc/sau vµ
kh«ng xoay th©n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu gËp vµ h¹ khuûu xuèng ®Ó b¾t ®Çu
mÉu vËn ®éng. Quan s¸t sù c¨ng ë däc mét bªn th©n trong t− thÕ nµy.
MÖnh lÖnh: n©ng chËu lªn.
§Ò kh¸ng: theo h−íng ra phÝa sau vµ xuèng phÝa d−íi ng−îc chiÒu cö
®éng. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cÇn quan s¸t sù co ng¾n vµ gËp bªn th©n
ng−íi, ®Æc biÖt vïng cét sèng l−ng khi mÉu vËn ®éng diÔn ra. BÖnh nh©n kh«ng
®−îc lËt th©n m×nh ra phÝa tr−íc.

48
6.2. H¹ chËu xuèng vÒ phÝa sau
C¬: c¸c c¬ c¹nh sèng ®èi bªn vµ c¸c c¬ chÐo bông.
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng, chËu ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu n©ng
chËu vÒ phÝa tr−íc.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë bªn c¹nh bÖnh nh©n ë phÝa sau
l−ng nh− trong mÉu n©ng chËu vÒ phÝa tr−íc.
TiÕp xóc bµn tay: mét bµn tay ®Æt trªn ô ngåi vµ bµn tay kia ®Æt chång
lªn ®Ó trî lùc cho bµn tay thø nhÊt. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i duçi khuûu
nhiÒu h¬n mÉu trªn. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng hai khuûu gËp l¹i vµ h¹
xuèng ®Ó theo ®óng chiÒu vßng cung cö ®éng x−¬ng chËu.
KÐo dµi: mét bªn th©n m×nh trong t− thÕ co ng¾n. ChËu vµ th©n kh«ng
®−îc lËt ra tr−íc hoÆc ra sau.
MÖnh lÖnh: h¹ chËu xuèng vµ vÒ phÝa sau – ngåi trªn bµn tay t«i.
§Ò kh¸ng: theo vßng cung lªn trªn vµ ra phÝa tr−íc ng−îc chiÒu víi chiÒu
cña cö ®éng chÐo.
X−¬ng chËu – n©ng lªn vÒ phÝa tr−íc
T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc
X−¬ng chËu – h¹ xuèng ra phÝa sau

49
7. ÇC MÉU VËN §éNG CñA CHI D¦íI
D−íi ®©y lµ bèn mÉu vËn ®éng c¨n b¶n víi gèi gËp hoÆc duçi cña chi d−íi
cïng víi çc thµnh phÇn vµ çc c¬ tham gia cö ®éng.
MÉu Thµnh phÇn cö ®éng C¬
GËp/¸p
víi gèi gËp
ChËu: n©ng vÒ phÝa
tr−íc
ChÐo bông, c¹nh sèng cïng bªn
H«ng: gËp, ¸p, xoay
ngoµi
Th¾t l−ng chËu, th¼ng ®ïi, khÐp
(lín, bÐ, dµi), may, nhãm c¬ xoay
ngoµi líp s©u
Gèi: gËp C¬ b¸n mµng, b¸n g©n, hai ®Çu
®ïi, c¬ sinh ®«i
Cæ ch©n: GËp mÆt
l−ng, nghiªng trong
Chµy tr−íc, duçi ngãn çi dµi,
duçi çc ngãn ch©n dµi.
Ngãn ch©n: duçi Duçi çc ngãn ch©n dµi vµ ng¾n,
duçi ngãn çi dµi vµ ng¾n.
Duçi/dang
víi gèi duçi
ChËu: h¹ xuèng vÒ
phÝa sau
C¹nh sèng ®èi bªn, chÐo bông.
H«ng: duçi, dang, xoay
trong
M«ng lín, m«ng nhá vµ m«ng
nhì, c¨ng m¹c ®ïi, b¸n mµng,
b¸n g©n, hai ®Çu ®ïi.
Gèi: duçi Tø ®Çu ®ïi.
Cæ ch©n: gËp mÆt lßng
nghiªng ngoµi
Sinh ®«i, dÐp, m¸c dµi vµ ng¾n.
Ngãn ch©n: gËp GËp çc ngãn ch©n dµi vµ ng¾n,
gËp ngãn ch©n çi dµi vµ ng¾n.
GËp/dang
víi gèi gËp
ChËu: n©ng lªn ra
tr−íc
ChÐo bông, c¹nh sèng cïng bªn.
H«ng: gËp, dang, xoay
trong
Th¾t l−ng chËu, th¼ng ®ïi, c¨ng
m¹c ®ïi, m«ng nhì, m«ng nhá,
may.
Gèi: gËp B¸n mµng, b¸n g©n, hai ®Çu ®ïi,
sinh ®«i.
Cæ ch©n: gËp mÆt l−ng,
nghiªng ngoµi
Chµy tr−íc, duçi çc ngãn ch©n
dµi vµ ng¾n, duçi ngãn ch©n çi
dµi vµ ng¾n.
Ngãn ch©n: duçi Duçi çc ngãn ch©n dµi vµ ng¾n,

50
duçi ngãn ch©n çi dµi vµ ng¾n.
Duçi/¸p
víi gèi duçi
ChËu: h¹ xuèng ra sau
H«ng: duçi, ¸p, xoay
ngoµi
C¹nh sèng ®èi bªn, chÐo bông,
m«ng lín, khÐp lín, khÐp dµi vµ
khÐp ng¾n, b¸n mµng, b¸n g©n,
nhãm c¬ xoay ngoµi h«ng líp s©u
Gèi: duçi Tø ®Çu ®ïi
Cæ ch©n: gËp mÆt lßng,
nghiªng trong
Sinh ®«i, dÐp, chµy sau, gËp çc
ngãn ch©n dµi, gËp ngãn ch©n çi
dµi.
Ngãn ch©n: gËp GËp çc ngãn ch©n dµi, gËp çc
ngãn ch©n çi dµi.
7.1. GËp/¸p/xoay ngoµi chi d−íi víi gËp gèi
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn víi c¼ng ch©n ë ngoµi bµn vµ
®−îc h¹ thÊp h¬n mÆt bµn – h«ng duçi.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë bªn c¹nh, ngang víi bµn ch©n cña
bÖnh nh©n, theo chiÒu chÐo cña mÉu vËn ®éng, h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh
nh©n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®øng trong thÕ dang réng ch©n vµ b−íc vÒ
phÝa tr−íc mét b−íc khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt trªn mÆt l−ng cña bµn ch©n bÖnh
nh©n. Bµn tay gÇn – ®Æt ë mÆt tr−íc/trong ®ïi ngay phÝa trªn khíp gèi.
KÐo dµi: h«ng ë thÕ duçi, dang, xoay trong víi gèi duçi vµ cæ ch©n gËp
mÆt lßng nghiªng ngoµi. Çc ngãn ch©n gËp.
MÖnh lÖnh: gËp gèi l¹i vµ kÐo ch©n lªn – cong çc ngãn ch©n lªn.
§Ò kh¸ng: ®èi víi tÊt c¶ çc thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng. Cö ®éng xoay
®−îc ®Ò kh¸ng b»ng c¶ hai tay. §Ò kh¸ng thµnh phÇn cö ®éng xa (gËp mÆt l−ng cæ
ch©n) tr−íc vµ tõ ®ã lµm ®iÓm tùa ®Ó chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu t¹o lùc kÐo vµ lùc
®Ò kh¸ng. Khíp gèi ph¶i ®i qua ®−êng gi÷a th©n m×nh khi kÕt thóc mÉu vËn ®éng.
T− thÕ kÕt thóc: h«ng ë thÕ gËp/¸p/xoay ngoµi víi gèi gËp, cæ ch©n gËp
nghiªng trong. Çc ngãn duçi.
7.2. Duçi/dang/xoay trong chi d−íi víi duçi gèi
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn víi gèi gËp, ë t− thÕ kÕt thóc
cña mÉu gËp/¸p.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: s¸t c¹nh bµn ngang víi t− thÕ kÕt
thóc cña mÉu gËp/¸p. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu
b−íc vÒ phÝa sau mét b−íc trong thÕ dang réng ch©n.

51
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – n¾m theo kiÓu c¬ giun ë mét bªn mÆt lßng
bµn ch©n ngang chç ®Çu çc x−¬ng bµn ch©n. Bµn tay gÇn – ®Æt ë mÆt sau phÝa
bªn ngoµi ®ïi, ngay phÝa trªn nh−îng ch©n.
KÐo dµi: h«ng ë thÕ gËp, ¸p, xoay ngoµi víi gèi gËp, cæ ch©n gËp mÆt l−ng
nghiªng trong. Çc ngãn ch©n duçi.
MÖnh lÖnh: “duçi th¼ng ch©n ra – gËp çc ngãn ch©n xuèng”.
§Ò kh¸ng: víi tÊt c¶ çc thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng. §Ò kh¸ng duçi
gèi b»ng mét lùc ®Èy bµn ch©n vÒ phÝa m«ng bÖnh nh©n. §Ò kh¸ng thµnh phÇn
cö ®éng xa (gËp mÆt lßng cæ ch©n) tr−íc.
T− thÕ kÕt thóc: h«ng ë thÕ duçi/dang/xoay trong víi gèi duçi vµ cæ ch©n
gËp mÆt lßng nghiªng ngoµi. Çc ngãn ch©n gËp.
Chi d−íi – gËp/¸p/xoay ngoµi víi gËp gèi
Chi d−íi – duçi/dang/xoay trong víi duçi gèi
T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ khëi ®Çu (nh×n tõ
mét bªn)
T− thÕ kÕt thóc

52
7.3. GËp/¸p/xoay ngoµi chi d−íi (gèi duçi)
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m s¸t c¹nh bµn nh− trong mÉu gËp/¸p víi gËp gèi.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn, ngang tÇm bµn ch©n
cña bÖnh nh©n, h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n. §øng thÕ dang réng ch©n.
Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu b−íc vÒ phÝa tr−íc mét
b−íc ch©n.
TiÕp xóc bµn tay: nh− trong mÉu gËp/¸p víi gËp gèi. Vai vµ khuûu bªn
tay cña bµn tay xa ph¶i n©ng lªn ®Ó thÝch hîp víi chiÒu dµi ch©n cña bÖnh nh©n
khi bÖnh nh©n duçi gèi. §iÒu nµy còng gióp cho lùc kÐo t¸c ®éng suèt trôc däc
cña chi vµ trong suèt tÇm ho¹t ®éng cña mÉu.
KÐo dµi: nh− trong mÉu gËp/¸p víi gËp gèi.
MÖnh lÖnh: “®−a ch©n lªn cao – cong çc ngãn ch©n lªn”.
§Ò kh¸ng: ®èi víi tÊt c¶ çc thµnh phÇn cña mÉu vËn ®éng theo chiÒu
ng−îc l¹i. §Ò kh¸ng theo h−íng ra ngoµi qua suèt trôc däc cña chi. Bµn ch©n
cña bÖnh nh©n gËp mÆt l−ng gióp cho chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã ®iÓm tùc ®Ó
t¹o lùc ®Ò kh¸ng.
T− thÕ kÕt thóc: tÊt c¶ ®Òu gièng nh− trong mÉu gËp/¸p víi gËp gèi ngo¹i
trõ gèi vÉn ë thÕ duçi.
7.4. Duçi/dang/xoay trong chi d−íi (gèi duçi)
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m s¸t c¹nh bµn, ch©n ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu
gËp/¸p trªn.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn nh− trong mÉu gËp/¸p.
Lóc nµy chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®ang ë trong t− thÕ dang réng ch©n vÒ phÝa
tr−íc, khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu sÏ b−íc mét b−íc
vÒ phÝa sau.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt ë mét bªn mÆt lßng bµn ch©n ngang
chç ®Çu çc x−¬ng bµn ch©n. Bµn tay gÇn – ®Æt ë mÆt sau phÝa trong ®ïi ngay
phÝa trªn nh−îng ch©n.
KÐo dµi: h«ng ë thÕ gËp, ¸p, xoay ngoµi víi cæ ch©n gËp l−ng nghiªng trong.
§Ò kh¸ng: ®èi víi tÊt c¶ çc thµnh phÇn cña mÉu theo h−íng ng−îc víi
chiÒu cña mÉu vËn ®éng.
T− thÕ kÕt thóc: h«ng ë thÕ duçi/dang/xoay trong víi cæ ch©n ë thÕ gËp
mÆt lßng nghiªng ngoµi. Çc ngãn ch©n gËp. Gèi vÉn duçi.

53
Chi d−íi – gËp/¸p/xoay ngoµi (gèi duçi)
Chi d−íi – duçi/dang/xoay trong (gèi duçi)
7.5. GËp/dang/xoay trong chi d−íi víi gËp gèi
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m s¸t c¹nh bµn. C¶ hai gãt ch©n cã thÓ ®Ó bªn
ngoµi c¹nh bµn. Ch©n ¸p víi h«ng duçi vµ xoay trong. Bµn ch©n gËp mÆt lßng
vµ nghiªng trong.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn, ngang víi h«ng cña
bÖnh nh©n vµ h−íng vÒ phÝa bµn ch©n cña bÖnh nh©n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ
liÖu ®øng thÕ dang réng ch©n. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng, chuyªn viªn VËt lý
trÞ liÖu b−íc bµn ch©n ë bªn ngoµi mét b−íc vÒ phÝa sau vµ vÉn duy tr× t− thÕ ë
c¹nh bµn.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt trªn mÆt l−ng phÝa ngoµi bµn ch©n
cña bÖnh nh©n. Bµn tay gÇn – ®Æt trªn ®ïi phÝa tr−íc/bªn ngoµi ngay phÝa trªn
khíp gèi.

54
KÐo dµi: h«ng ®Æt ë t− thÕ duçi, xoay ngoµi vµ ¸p. Gèi duçi vµ bµn ch©n
gËp mÆt lßng nghiªng trong.
MÖnh lÖnh: “gËp gèi l¹i – nhÊc ch©n lªn”.
§Ò kh¸ng: ®èi víi tÊt c¶ çc thµnh phÇn cña mÉu theo h−íng ng−îc chiÒu
víi chiÒu cña mÉu vËn ®éng. §Ò kh¸ng cö ®éng gËp mÆt l−ng cæ ch©n tr−íc vµ ®iÒu
nµy gióp cho chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã ®iÓm tùa ®Ó ®Ò kh¸ng vµ t¹o lùc kÐo.
T− thÕ kÕt thóc: h«ng ë thÕ gËp/dang/xoay trong víi gèi gËp. Cæ ch©n gËp
mÆt l−ng vµ nghiªng ngoµi. Çc ngãn ch©n duçi.
7.6. Duçi/¸p/xoay ngoµi chi trªn víi duçi gèi
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m gi÷a s¸t c¹nh bµn, ch©n ë t− thÕ kÕt thóc cña
mÉu gËp/dang.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn víi bµn ch©n bªn ngoµi
®ang ë vÒ phÝa sau. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu
b−íc ch©n nµy vÒ phÝa tr−íc ®Ó trë l¹i t− thÕ khëi ®Çu khi thùc hiÖn mÉu
gËp/dang.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa - ®Æt ë mÆt lßng phÝa trong bµn ch©n ngang
víi chç ®Çu çc x−¬ng bµn ch©n. Bµn tay gÇn - ®Æt ë mÆt sau/phÝa trong ®ïi
ngay phÝa trªn khíp gèi. Bµn tay nµy gióp kiÓm so¸t cö ®éng xoay.
KÐo dµi: h«ng ë t− thÕ gËp, dang, xoay trong víi gèi gËp. Bµn ch©n gËp
mÆt l−ng nghiªng ngoµi.
MÖnh lÖnh: duçi ch©n th¼ng xuèng – khÐp vµo trong.
§Ò kh¸ng: ®èi víi tÊt c¶ çc thµnh phÇn cña mÉu theo h−íng ng−îc chiÒu víi
chiÒu cña mÉu vËn ®éng. Gãt ch©n bÖnh nh©n ph¶i ®−îc h¹ thÊp xuèng mÆt bµn.
T− thÕ kÕt thóc: h«ng ë thÕ duçi/¸p/xoay ngoµi víi gèi duçi. Cæ ch©n gËp
mÆt lßng vµ nghiªng trong. Çc ngãn ch©n gËp.
Chi d−íi gËp/dang/xoay trong víi gËp gèi
T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ kÕt thóc

55
Chi d−íi – duçi/¸p/xoay ngoµi víi duçi gèi
7.7. GËp/dang/xoay trong chi d−íi (gèi duçi)
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m s¸t c¹nh bµn. C¶ hai gãt ch©n cã thÓ ®Ó ra bªn
ngoµi c¹nh bµn. Ch©n ®Æt ë t− thÕ ¸p vµ xoay trong. Bµn ch©n gËp mÆt lßng vµ
nghiªng trong. Çc ngãn ch©n gËp.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn ngang víi h«ng cña bÖnh
nh©n vµ h−íng vÒ phÝa bµn ch©n cña bÖnh nh©n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu
®øng thÕ dang réng ch©n. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng, chuyªn viªn VËt lý trÞ
liÖu b−íc bµn ch©n ë bªn ngoµi mét b−íc vÒ phÝa sau vµ vÉn duy tr× t− thÕ ë
c¹nh bµn. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i duçi çnh tay ë xa ®Ó thÝch hîp víi
chiÒu dµi cña ch©n bÖnh nh©n trong thÕ gèi duçi.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt trªn mÆt l−ng/bªn ngoµi cña bµn ch©n
bÖnh nh©n. Khi bÖnh nh©n gËp mÆt l−ng cæ ch©n sÏ gióp cho chuyªn viªn VËt lý
trÞ liÖu cã ®iÓm tùa ®Ó t¹o lùc kÐo qua suèt mÉu vËn ®éng. Bµn tay gÇn – ®Æt
trªn mÆt tr−íc/ngoµi cña ®ïi ngay phÝa trªn khíp gèi.
KÐo dµi: h«ng ë t− thÕ duçi, xoay ngoµi, ¸p víi gèi duçi. Bµn ch©n gËp
mÆt lßng nghiªng trong.
MÖnh lÖnh: “®−a ch©n th¼ng lªn cao – cong çc ngãn ch©n lªn”.
víi chiÒu cña mÉu vËn ®éng. T¹o lùc kÐo ra phÝa ngoµi qua suèt tÇm nhê cæ
ch©n gËp mÆt l−ng t¹o nªn mét ®iÓm tùa.
T− thÕ kÕt thóc: tÊt c¶ nh− trong mÉu vËn ®éng gËp/dang víi gËp gèi
ngo¹i trõ khíp gèi duçi.
7.8. Duçi/¸p/xoay ngoµi chi d−íi (gèi duçi)
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn, ch©n ë t− thÕ kÕt thóc cña
mÉu vËn ®éng gËp/dang.

56
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn víi bµn ch©n bªn ngoµi
®ang ë vÒ phÝa sau. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu
b−íc ch©n nµy vÒ phÝa tr−íc ®Ó trë l¹i t− thÕ khëi ®Çu khi thùc hiÖn mÉu
gËp/dang.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt ë mÆt lßng phÝa trong bµn ch©n
ngang víi ®Çu çc x−¬ng bµn ch©n. Bµn tay gÇn – ®Æt ë mÆt sau/phÝa trong ®ïi
phÝa trªn khíp gèi.
KÐo dµi: h«ng ë t− thÕ gËp, dang, vµ xoay trong víi gèi duçi. Bµn ch©n
gËp mÆt l−ng nghiªng ngoµi. Çc ngãn ch©n duçi.
MÖnh lÖnh: “h¹ ch©n xuèng vµ khÐp vµo trong”
cña mÉu vËn ®éng. Dïng c¶ hai tay ®Ó ®Ò kh¸ng cö ®éng xoay.
T− thÕ kÕt thóc: h«ng ë thÕ duçi/¸p/xoay ngoµi víi cæ ch©n gËp lßng
nghiªng trong. Çc ngãn ch©n gËp.
Chi d−íi – gËp/dang/xoay trong (gèi duçi)
Chi d−íi – duçi/¸p/xoay ngoµi (gèi duçi)

57
Bµi 4
Th©n m×nh
1. ÇC MÉU VËN §éNG CñA C¶ HAI CHI D¦íI – BÊT §èI XøNG
1.1. GËp/¸p/xoay ngoµi – gËp/dang/xoay trong víi gËp gèi
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn. C¶ hai ch©n cña bÖnh nh©n
ë ngoµi c¹nh bµn víi h«ng ë thÕ duçi. H«ng cña ch©n ë “bªn ngoµi” trong t− thÕ
¸p, xoay ngoµi víi gèi duçi. Cæ ch©n gËp lßng nghiªng trong víi çc ngãn ch©n
gËp. H«ng cña ch©n ë “bªn trong” trong t− thÕ dang, xoay trong víi gèi duçi. Cæ
ch©n gËp lßng nghiªng ngoµi, çc ngãn ch©n gËp.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn, ngang víi bµn ch©n cña
bÖnh nh©n, h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n. Ch©n cña chuyªn viªn VËt lý trÞ
liÖu ë thÕ dang réng, trong khi h«ng h−íng theo ®−êng chÐo cña mÉu. H¹ thÊp
träng t©m th©n ng−êi xuèng.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – n¾m theo kiÓu c¬ giun trªn mÆt l−ng cña
hai bµn ch©n, tiÕp xóc nhiÒu trªn mÆt bªn cña bµn ch©n ë bªn ngoµi hoÆc n¾m
phÝa d−íi hai gãt nÕu bµn ch©n cña bÖnh nh©n qu¸ lín hay ch©n bÖnh nh©n qu¸
nÆng kh«ng thÓ n¾m theo çch thø nhÊt. Còng cã thÓ cho bÖnh nh©n b¾t chÐo
mét phÇn bµn ch©n nµy lªn bµn ch©n kia nÕu bµn ch©n bÖnh nh©n qu¸ to. Bµn
tay gÇn – ®ì ë phÝa d−íi ®ïi, ®iÓm tiÕp xóc ë mÆt bªn cña ®ïi ë bªn ngoµi. Tay
nµy gi÷ cho hai ®ïi cña bÖnh nh©n s¸t vµo nhau.
KÐo dµi: h«ng cña ch©n “bªn ngoµi” trong thÕ duçi, ¸p, xoay ngoµi víi gèi
duçi, cæ ch©n gËp lßng nghiªng trong, çc ngãn ch©n gËp. H«ng cña ch©n “bªn
trong” trong thÕ duçi, dang, xoay trong víi gèi duçi, cæ ch©n gËp lßng nghiªng
ngoµi, çc ngãn ch©n gËp. Th©n m×nh cña bÖnh nh©n gËp bªn vÒ phÝa chuyªn
viªn VËt lý trÞ liÖu.
MÖnh lÖnh: “gËp hai gèi l¹i co vÒ phÝa ngùc”.
§Ò kh¸ng: dïng c¶ hai tay ®Ò kh¸ng gËp th©n/gËp bªn vµ xoay h«ng. §Ò
kh¸ng gËp gèi, gËp mÆt l−ng cæ ch©n vµ duçi çc ngãn ch©n b»ng bµn tay xa.
T− thÕ kÕt thóc: ch©n ë “bªn ngoµi” – h«ng ë thÕ gËp/dang/xoay trong víi
gèi gËp, cæ ch©n gËp mÆt l−ng nghiªng ngoµi, çc ngãn ch©n duçi. Ch©n ë “bªn
trong” h«ng ë thÕ gËp/¸p/xoay ngoµi víi gèi gËp, cæ ch©n gËp mÆt l−ng nghiªng
trong, çc ngãn ch©n duçi. C¶ hai gèi ®Òu gËp.
1.2. Duçi/dang/xoay trong – duçi/¸p/xoay ngoµi víi duçi gèi
T− thÕ bÖnh nh©n: ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu trªn.

58
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë t− thÕ cuèi cïng khi thùc hiÖn
mÉu trªn víi ch©n ë phÝa trong dang réng
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt ë lßng bªn ngoµi cña bµn ch©n “bªn
trong” b»ng çch n¾m kiÓu c¬ giun. Bµn tay – gÇn ë mÆt sau cña hai ®ïi. C¼ng
tay cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã thÓ tiÕp xóc víi mÆt sau ®ïi cña ng−êi bÖnh
®Ó t¹o thªm t¸c dông ®ßn bÈy vµ ®Ó gi÷ hai ®ïi cña ng−êi bÖnh s¸t vµo nhau.
KÐo dµi: h«ng cña ch©n “bªn ngoµi” trong thÕ gËp, dang, xoay trong víi
gèi gËp, cæ ch©n gËp mÆt l−ng nghiªng ngoµi, çc ngãn ch©n duçi. H«ng cña
ch©n ë “bªn trong” thÕ gËp, ¸p, xoay ngoµi víi gèi gËp, cæ ch©n gËp mÆt l−ng
nghiªng trong, çc ngãn ch©n duçi. Th©n m×nh cña ng−êi bÖnh gËp vÒ phÝa
kh«ng ãc chuyªn viªn vËt lý trÞ liÖu.
MÖnh lÖnh: “®Èy hai ch©n th¼ng ra”.
§Ò kh¸ng: theo h−íng ng−îc chiÒu víi chiÒu cña cö ®éng. Bµn tay xa ®Ò
kh¸ng çc cö ®äng cña th©n, h«ng, gèi vµ cæ ch©n bao gåm cö ®éng xoay. Bµn
tay gÇn ®Ò kh¸ng çc cö ®éng cña th©n vµ h«ng, c¶ cö ®éng xoay ®ång th−of
gióp cho hia ch©n cña ng−êi bÖnh s¸t vµo nhau.
T− thÕ kÕt thóc: ch©n “bªn ngoµi” – h«ng ë thÕ duçi/¸p/xoay ngoµi víi
ch©n gËp lßng nghiªng trong, çc ngãn ch©n gËp. Ch©n “bªn trong” – h«ng ë thÓ
duçi/dang/xoay trong víi gËp lßng nghiªng ngoµi, çc ngãn ch©n gËp. C¶ hai gèi
cïng duçi.
Hai chi d−íi – gËp bÊt th−êng

59
Hai chi d−íi – bÊt ®èi xøng
1.3. ChÆt xuèng (Chopping)
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn. Tay bªn trong (tay chÝnh) ë t−
thÕ khëi ®Çu cña mÉu duçi/dang víi tay th¼ng. Tay cßn l¹i n¾m tay nµy ë cæ tay.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn, h−íng vÒ phÝa ®Çu cña
bÖnh nh©n.
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – n¾m kiÓu c¬ giun trªn mÆt l−ng cæ tay
nh− çch n¾m trong mÉu duçi/dang. Bµn tay gÇn – ®Æt nhÑ trªn tr¸n cña bÖnh
nh©n ®Ó ®Ò kh¸ng gËp/xoay/gËp bªn cæ vÒ cïng phÝa.
KÐo dµi: kÐo dµi tÊt c¶ çc thµnh phÇn cña x−¬ng vai vµ çnh tay nh−
trong mÉu duçi/dang. Cæ ë t− thÕ duçi/xoay/gËp bªn qua phÝa ®èi diÖn.
MÖnh lÖnh: “kÐo tay xuèng vÒ phÝa bµn. NhÊc ®Çu lªn. Nh×n theo bµn tay
®ang di chuyÓn cña b¹n”.
§Ò kh¸ng: çnh tay nh− trong mÉu duçi/dang vµ tõ ®ã lùc ®Ò kh¸ng ®−îc
truyÒn qua çc cö ®éng gËp/xoay/gËp bªn cña th©n m×nh. Lùc ®Ì trªn tr¸n rÊt
nhÑ cã t¸c dông h−íng dÉn ®Çu bÖnh nh©n di chuyÓn vµ t¨ng thªm lùc ®Ò
kh¸ng trªn th©n m×nh.
T− thÕ kÕt thóc: tay chÝnh – vai ë thÕ duçi/dang/xoay trong, cæ tay duçi
quay, çc ngãn tay duçi.
1.4. N©ng lªn (Lifting)
T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa víi ®Çu ®Ó ra khái ngoµi c¹nh bµn, tay
®iÒu khiÓn ë t− thÕ khëi ®Çu cña mÉu vËn ®éng gËp/dang. Tay kia n¾m cæ tay
nµy. §Çu vµ cæ trong thÕ gËp/xoay/gËp bªn vµ ®−îc chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu
phô n©ng ®ì lªn khái mÆt bµn.
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë ®Çu bµn, h−íng vÒ phÝa ch©n cña
bÖnh nh©n, theo chiÒu chÐo cña mÉu gËp/dang. Trong thÕ dang réng ch©n. Khi
thùc hiÖn mÉu vËn ®éng ch©n tr−íc b−íc vÒ sau.

Ky thuat tao thuan thu cam the than kinh co

Ky thuat tao thuan thu cam the than kinh co

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (13)

Destaque

Destaque (14)

Semelhante a Ky thuat tao thuan thu cam the than kinh co

Semelhante a Ky thuat tao thuan thu cam the than kinh co (20)

Último

Último (20)

Ky thuat tao thuan thu cam the than kinh co