2. 
XIX. mendean Errusiaren boterea
murriztu.
Barne arazoak larriagotu.
1905 eta 1917an iraultzak.
Azkenean tsarraren boterea
desagertu.

3. Tsarismoaren amaiera

 XX. mende hasieran Errusian
monarkia absolutua.
 Tsarrak botere gorena.
 Parlamentuak (Dumak) botere
mugatua. Askatasun politikorik ez eta
polizia politikoak errepresio handia
eragin.

4. Ekonomia

Nekazaritzan oinarritu, baina
industrializazioarekin hasi.
Industria astun batzuk bertan
kokatu eta trenbidea egin.
Biztanleria langilea asko hazi
baina ez burgesia.

5. 
XIX. mendetik aurrera tsarismoaren
aurkako mugimenduak azaldu.
Langileak eta burgesak banatzen ziren
sailkapenean.
Bi langile mota:
 Mentxebikeak (Moderatuak)
 Boltxebikeak (Erradikalak)

6. 1905eko iraultza

 Asian Japoniarren kontra izandako
porrotak eta ekonomia krisiak istiluak
eragin.
 Iraultza 1905ean hasi. Herri-masak San
Petersburgoko tsarraren Neguko Jauregira
abiatu eskaerak egiteko. Baina agintariek
errepresio bortitzaz erantzun, eta zauritu
eta hildako asko (Igande Odoltsua).

7.  Langileak eta nekazariak sobietan (herri
batzarrak) antolatu.

 Hainbat kontzesio egin eta Manifiestu
inperialean jaso.
 Kontzesio nagusia Duma sufragio
unibertsalaz aukeratzea.
 Errusia monarkia parlamentariorantz
mugitzen hasi, baina tsarra Duma kontuan
hartu gabe gobernatzen hasi berriro.

8. 1917ko iraultza

 Errusia gerran sartu 1914ean, baina indarrik
ez ekonomikoki eta bere armadak ere ez.
 Horrek manifestazioak eta grebak
eragin, tsarraren kontrakoak batuz.
 Otsailaren 27an behin behineko gobernua
eratu eta Kerensky moderatuak tsarra
abdikatzera behartu.

9. 
 Gobernuak ez zuen leku guztietan agintzen.
 Langile nekazari eta soldaduek sobietak sortu eta
milizia armatua ere egin (Guardia gorria).
 Sobietak boltxebikeen alde jarri.
 Gerra bertan behera uztea, langileen bizitza
baldintzak hobetzea eta lurrak nekazarien artean
banantzea eskatu.

11.  Tsarismoa amaitu, Errusian
aldaketak.
 XX. mendean. 
 Gizarte eta estatu eredu
berria.
 Denek onartu ez, gerra zibila
hasi.

12. 1917ko Urriko Iraultza
 Lenin boltxebikeen burua
erbestetik itzuli.

 Apirileko tesiak jarraitzea
ezarri.
 Gerra utzi, lurra
banatu, langile-batzordeek
fabrikak
kontrolatu, nazionalitateak

13.  Boltxebikeek herri matxinada
prestatu
uztailean, porrot, Lenin

erbestera.
 Gobernuak armadako
kontserbadoreenen estatu
golpeari aurre. Kornilov
burua.
 Ezkertiarrak eta eskuindarrak
behin-behineko gobernuaren
kontra.

14.  Urriren 24ko gauean

sobietek puntu
estrategikoetan jarri.
 Urriaren 25ean Neguko
Jauregia eraso eta behin-
behineko gobernua amaitu.

15.  Gobernu iraultzaileak
gerratik atera.
 Brest-Litovskeko ituna 
sinatu.
 Lurra nekazari pobreei
banatu.
 Gutxiengo nazionalak
onartu.

16. Gerra zibila eta gerrako
komunismoa
 Iraultza nagusitu, tsaristek

indarraren bidez iraultza
amaitzen saiatu
 Herrialdea aurkako bi
bandotan bereizi:
kontrairaultzaren aldekoak
(armada zuria) eta
boltxebikeak (armada gorria)

17.  Gerra zibilak hiru urte
iraun, boltxebikeek 
irabazi. Trotsky burua.
 Gerran, frontea eta hiriak
hornitzeko gerrako
komunismoa politika-
sistema erabili.

18.  Leninek liberal-burgesaren
eredua baztertu eta
proletariotzaren diktadura

ezarri.
 Erabakiak Alderdi
Komunistako goi-organoen
eskuetan, gainerako
alderdiak debekatu.

20. NEP
 1921ean Ekonomia-politika
berria ezarri.

 Nekazariek askatasuna.
 Barne merkataritza askea
baimendu.
 Enpresa txikiak eta ertainak
jabetza pribatua.
 Neurri horiekin ekonomia
hasi.

21. SESB: Estatu berri bat
 1922an sortu.
 1923an konstituzioa egin:

- Errepublikek autonomia.
- Legegintza organoa, Sobiet
Gorena.
- Sobiet Gorenak, Presidiuma
aukeratu eta herri komisarioen
kontseilua.
 Alderdi komunista kontrolatu
polika antolakuntza.

22. SESB eta
Internazionalismoa

• 1919an ,Hirugarren
Internazionala sortu.
•Alderdi komunista
gehienak alderdi
sozialistetan izandako
zatiketen ezker.

23.  Alderdi komunistek SBAKren ereduari jarraitu

 Alderdi-eredu oso zentralizatzailea eta ez demokratikoa
 Kritikak disidentziatzat hartu ia beti

25. Stalinen maila-igoera
 Lenin 1924. urtean hil.

 Buruzagi talde txiki bat
hasi, alderdia eta estatua
zuzentzeko.
 Haien arteko borrokak eta
liskarrak etengabeak

26.  1922. urtean, Stalin SBAK-ko
idazkari nagusia izendatu. 
 Stalinek herrialde bateko
sozialismoa sendotzea
defendatzen.
 Helburua SESBen iraultza
finkatzea eta sendotzea.

27. Stalinek diktadura
totalitarioa ezarri zuen

 1929an Stalinek botere
guztia bereganatu eta
diktadura pertsonala ezarri.

28. Hiru baliabide

 Pertsona gurtzea.
 Propagandaren bidez, Stalin
goratu.
 Stalinen etsaien edozein
ezaugarri positibo ezabatu
eta egia faltsutu.

29.  Alderdi komunistaren

boterea sendotzea.
 Bizitza politikoan parte
hartzeko, beharrekoa SBAK-
koa izatea.
 Sobietek askeak izateari utzi.

30.  Izua. 
 Edozein oposizio islaratzeko
modua.
 Errepresio NKVDren bidez.
 Ondorioz, gizartean susmo
eta salaketa-giroa sortu.

31.  1933tik 1939ra purga edo
garbiketa-prozesu
gogorrenak izan.

 Moskuko
epaiketak, alderdiko
antzinako buruzagiak
kondenatu.
 Milaka pertsona bidali
kontzentrazio-
esparruetara.

32.  Stalinek kultura
kontrolatu.

 SBAK-k
zehaztu, komunista onak
prestatzeko, eta alderdiko
propaganda izateko.
 Abangoardiako artistak
jazartzen hasi.

33.  Arte-joera ofizia bakarra:
errealismo sozialista.

 Estilo tradizionala, iraultza
eta iraultzaren buruak zein
iraultzaren oinarritzat
hartutako taldeak
goratu, langileak eta
nekazariak.

34. Potentzia ekonomiko bat
eraikitzen

35. 
 Bost urteko planen
bidez, SESB industria-
potentzia izugarria
bihurtu.
 Gizartean sekulako
ondorioak.

36. Planifikatutako ekonomia

 Gosplan: Plana
diseinatzeaz eta
prestatzeaz arduratutako
erakundea.

37. 
 Plan horietan lortu
beharreko helburu
ekonomikoak lortzeko
baliabideak zehaztu.

38.  Helburuak: Sobietar
Batasuna atzerapen
ekonomikotik

ateratzea, industria-
garapena lortzea eta
nekazariak eta militar
arloan autozufizienteak
izatea.

39. 
 Jarduera ekonomiko
guztiak estatuak
kontrolatu.
 Jabetza pribatuak
desagertu.

40. Nekazaritzaren
kolektibazioa

 Lehen bost urteko planak lurren
kolektibizazioa ezarri.
 Lursaileen jabetzeei uko egin eta
kolektibitatearenak bihurtu.
 Agindu horrek ez betetzeko
errepresioak pairatu.

41. 
 Errepresioak nekazaritza
eta abeltzaintzarako
produktibitatea jaitsi.
 Biztanleriak gosetea eta
eskasia sufritu.

42. Nekazaritza kolektibizazioa


bi ustiategi mota: Koljos eta
Svjos.
 Makinak erabiltzea eta
nekazaritza-teknika
aurretatuak aplikatzea
sustatu.

43. Industria-garapena
Ekonomia-politika estalinistak


lehentasuna eman industria
astunari eta energia-ekoizpenari.
 Ekoizpena bikoztu ondorioz.
 Produktibitatea sustatzeko
hainbat metodo erabili.
Adibidez, propaganda.

44.  Emaitza ikusgarriak.
SESB industia-


potentzia bihurtu.
 Ekipamendu
ondasunek garrantzia
hartu eta ondasunek
galdu bizitza maila
baxuagoa lortuz.