2. Хүүхэд 3 наснаас эхлэн үгийн
баялаг нь нэмэгддэг бөгөөд энэ
үед хэл ярианд нь онцгой
анхаарах, үгийг зөв тод хэлүүлэх.
4 наснаас сайтар хэлбэржсэн
эхийн хэлбэртэй болж, тодрохой
сэдвийн дагуу ярьдаг.
5-6 наснаас хүүхэд өөрийнхөө
хэл яриаг эрэмбэ дараалалтай
мэдрэн ухаарч эхлэх бөгөөд
улмаар ярианыхаа хэсгүүдийг
ялгаж эхэлдэг

3. Судалгааны
зорилго
Хүүхдийг утгын холбоотой яриулж сургах,
оюун ухааныг хөгжүүлэх, оюуны дүгнэлт
хийх, харьцуулах, төлөвлөн ярих арга зүйд
сургах.
1. Ярианы чадваруудыг эзэмшүүлэх
Судалгааны
зорилт
2. Хүүхдийн яриа нь сонсож байгаа хүндээ хандсан
ойлгомжтой уялдаа холбоотой байх.
3. Яриа нь агуулгын хувьд зөв дэс дараалалтай байх.
4. Ярианы явцад эргэцүүлэн бодох, оюун дүгнэлт хийх
чадвартай байх.
5. Зөв ярих арга зүйд суралцах.
Судалгааны
ажлын
шинэлэг тал
• Хүүхдийг утгын холбоотой ярих арга зүйд сурахад нь
туслах, мөн тэдний ярианы түвшинг тодорхойлж,
цаашид хэнд ямар чиглэлээр сургалтыг яаж зохион
байгуулахад анхаарч ажиллах, сургалтын хөтөлбөр
төлөвлөгөөг нас сэтгэхүйн онцлог, хэл ярианы
түвшинд тулгуурлан боловсруулж, эцэг эх, асран
хамгаалагчидтай хамтран ажиллах юм.

4. Өгүүлэн
ярих
УТГЫН
ХОЛБООТОЙ
ЯРИА
Дүрслэх
төсөөлөх
Бодол
санаа
Дотоод
яриа

6. Хоѐр. Судалгааны ажлын арга зүй, явц агуулга.
Хүүхдийн тоо
Цэцэрлэг
15-р цэцэрлэг
Нийт бүлэг
Хамрагдсан хүүхдийн
тоо
Бэлтгэл А бүлэг
25-35
Хүүхдийн ярианы
чадваруудыг тодорхойлох.
Хандлагын
судалгаа
Үзэл бодлыг тодорхойлох
Хэрэгцээг илрүүлэх
Бэрхшээлтэй асуудлыг
тодорхойлох.

7. Судалгааны гол
зорилго:
Харилцан ярианы чадварыг
тодорхойлох судалгаа
Нэгдүгээр хоолны тухай хэр мэдэх вэ?
Судалгаанд 28 хүүхэд хамрагдсан.
30
28
25
17.8
20
17.8
15
14
10
10.7
5
0
3
Огт
1 хоол
нэрлээгүй
2 хоол
3 хоолны
нэр
4 хоолны
нэр
5 хоолны
нэр
Хүүхдээр
оюун
дүгнэлт
хийлгэх,
сэтгэн
бодуулах,
юмс
үзэгдлийн
хоорондын уялдаа
холбоог илрүүлэх.
Харилцан ярианы
үндсэн арга бол
асуулт
тавин
ярилцах
бөгөөд
хэлбэр агуулгаараа
асуулт олон янз
байдаг.

8. Өмнө мэддэг "Манжин" үлгэрийг бататгаж
ярилцав.
Судалгаанд 28 хүүхэд хамрагдсан.
"Цуутын цагаагч гүү" шинэ
үлгэрийг ярив.
50%
50%
45%
70%
40%
60%
35%
50%
30%
40%
25%
20%
17.80%
15%
0%
35%
30%
20%
10%
5%
61%
10%
0%
0%
4%

9. Тоочиж ярих ярианы чадварыг
тодорхойлох судалгаа.
Судалгааны гол зорилго нь:
Юмсыг нэрлэх, онцлог шинжүүдийг нэрлүүлэх,
ангилах, төсөөлөн ярих чадварыг тодорхойлох.
адил
бүлэгт
“Шувууд” сэдвээр өөрийн мэддэг зүйлд тулгуулан ярилцав.
Судалгаанд 28 хүүхэд хамрагдав.
36%
35%
34%
33%
35.70%
32%
31%
32%
32%
30%
Хангалттай
Дундаж
Хангалтгүй

10. Судалгааны гол зорилго нь: Өмнө үзсэн зүйлийг сэргээн
санах, анхаарлыг төвлөрүүлэх. Хүүхдийг тогтоосноо ярихад сургахын тулд
ялангуяа зориудын тогтоолт, сэргээн санах дасгалыг хийлгэх нь чухал. Ийм
учраас тэдний сайн мэдэх “Цагаан сар” сэдвээр ярилцлага хийлээ.
"Цагаан сар" сэдвээр ярилцав.
Судалгаанд 25 хүүхэд хамрагдав.
60%
52%
50%
32%
40%
30%
16%
20%
10%
0%
Хангалттай
Дундаж
Хангалтгүй

11. Зохиож ярих яриаг хөгжүүлэх чадварыг
тодорхойлох судалгаа.
Судалгааны гол зорилго нь: Хүүхэд бие дааж зохиож ярих, гол утга
санааг хооронд нь уялдаа холбоотой болгох, үгийг зөв сонгох, зөв үгийн
баялагтай байх, өөрөө зохиож чаддаг байх, юмны утга санааг дүрсэлж чаддаг
байх. Хүүхдийн сайн мэдэх “Бамбарууш” сэдвээр зохиож ярилцав.
Бамбарууш сэдвээр зохиож ярилцав.
Судалгаанд 25 хүүхэд хамрагдлаа.
0%
40%
60%
Хангалттай
Дундаж
Хангалтгүй

12. Сургалтыг
энгийн хүнд
рүү
шат
дараалсан
үр дүнтэй
Сургалтын
идэвхтэй аргаар
ээлжит
хичээлийг
хүүхдэд
сонирхолтой
явуулах.
Багш,
эцэг эхийн
Хүүхдийн
хамтын
зан төлөв
ажиллагаа темперамент

13. Цаашид
дэвшүүлэх
санал.
Хүүхдээр оюун дүгнэлт хийлгэх, сэтгэн
бодуулах, юмс үзэгдлийн хоорондын уялдаа
холбоог
илрүүлэх,
юмсыг
нэрлэх,
таних,
онцлог
шинжүүдийг
хэлүүлэх, хүүхэд амьдралынхаа туршлагын
явцад
тулгуурлан
тайлбарлан,
төсөөлж
тоочих,
өмнө
үзсэн
зүйлийг
сэргээн
санах, анхаарлыг төвлөрүүлэхэд чиглэгдсэн
энэ цогц ярианы төрлүүдийг нягт уялдаа
холбоотойгоор,
хүүхдийн
нас
сэтгэхүйн
онцлогт
тохируулан
сургалтыг
зохион
байгуулах хэрэгтэй юм байна.
Судалгаанд хангалтгүй үнэлгээ авсан
хүүхдүүдэд
тусгайлан
хөтөлбөр
төлөвлөгөө боловсруулж эцэг эх, асран
хамгаалагчдын
хамтын
ажиллагааны
тусламжтайгаар ярих чадварт суралцах
арга зүйд сургах хэрэгтэй байна.

14. А-Я
1-10