Onder normale omstandigheden is de lens helder en doorzichtig. Staar (cataract) is een vertroebeling van de lens in het oog. Als de ooglens troebel is, worden de lichtstralen in hun beloop gestoord, zodat er een onscherp beeld op het netvlies ontstaat.
Phaco Centrum is een all-round en full-service oogkliniek die oogheelkunde in de volle breedte beoefent.
2. i n h o u d S o p G av e
Welkom bij phaco centrum 3
Grijze Staar 4
eerSte Symptomen 5
oorzaken 6
behandelinG 7
operatie 8
Goed om te Weten 10
bijzondere inStructieS 11
tipS tijdenS de GenezinGSperiode 14
contact 15
3. Welkom bij phaco centrum
Welkom bij phaco centrum. u heeft bewust gekozen voor een oogkliniek met ervaren en gespecialiseerde
oogchirurgen. een staaroperatie is een hoog gespecialiseerde operatie die men slechts eenmaal in het leven
ondergaat. een staaroperatie verbetert niet alleen uw gezichtsvermogen maar de afhankelijkheid van een
bril kan ook minder worden. hiernaast zijn er diverse soorten lensopties die het lezen zonder bril mogelijk
maken. deze folder legt u eenvoudig uit wat u voor tijdens en na de operatie kunt verwachten. phaco centrum
heeft kwaliteit hoog in het vaandel staan en vandaar dat de operaties ook onder controle van een anesthesist
plaatsvinden, ondanks het feit dat bij de operaties over het algemeen met druppelverdoving wordt gewerkt.
team phaco centrum
oogspecialisten v.l.n.r.
c. verdoorn, W. batubara en y. yong
3
4. G r i j z e S ta a r
de natuurlijke lens in het oog heeft dezelfde
functie als de lens van een fototoestel, nl. het
vormen van een scherp beeld. Grijze staar, met
Gezichtsvermogen
een vakterm ook wel ‘cataract’ genoemd, is een
met gezonde ogen:
vertroebeling van de ooglens.
een scherp en duidelijk beeld
door de troebele lens kan er zich op het netvlies
geen scherp beeld meer vormen. net als door
vuile ramen of matglas kan de buitenwereld
niet meer duidelijk worden waargenomen.
Gezichtsvermogen ook het dragen van een bril leidt bij
met grijze staar: staar zelden tot een verbetering van het
een onscherp beeld ondanks bril gezichtsvermogen.
4
5. eerSte Symptomen
een van de eerste symptomen van lens-
vertroebeling is doorgaans een verhoogde
gevoeligheid voor licht, met name tegenlicht. verhoogde
er gebeurt dan hetzelfde als bij een vuile lichtgevoeligheid
autovoorruit. hoe vuiler de ruit, des te sterker
wordt de bestuurder in het donker verblind door
koplampen van andere voertuigen.
naarmate de lenzen troebeler worden, wordt het
verminderd
gezichtsveld steeds waziger. het troebel worden
contrast
verloopt soms heel snel, maar meestal is het een
proces dat meerdere jaren duurt. doordat ook
de lichtbrekende kracht van de lens verandert,
moeten mensen met staar vaak van bril wisselen.
• verhoogde lichtgevoeligheid
minder scherp zien
• verminderd contrast
• minder scherp zien
• vaak van bril moeten wisselen
5
6. oorzaken
de meest voorkomende oorzaak van
invallend licht het ontstaan van grijze staar is het
hoornvlies natuurlijke verouderingsproces van de
lens, de zogeheten ouderdomsstaar.
lens bij sommige patiënten ontstaat
deze vorm van grijze staar al
in het 40e levensjaar, maar normaal
treedt ouderdomsstaar pas op tussen het
60e en 70e levensjaar. ook verwondingen
de troebele lens aan het oog, ernstige oogontstekingen of
verstrooit het licht en verschillende stofwisselingsziekten (bijv.
veroorzaakt zo een diabetes) kunnen leiden tot grijze staar.
onscherp beeld op het zeer zelden komt de aandoening al vanaf
netvlies. de geboorte voor.
6
7. behandelinG
helaas is het tot op de dag vandaag niet mogelijk om grijze staar met medicijnen te genezen. de troebele
ooglens moet in zijn geheel worden vervangen.
in een zeer vroeg stadium van de grijze staar kan het dragen van een bril vaak het gezichtsvermogen
verbeteren. mensen die al langer een bril dragen, zien in het beginstadium van staar vaak zelfs beter
zonder hun vertrouwde bril. omdat de lichtgevoeligheid bij grijze staar toeneemt, kan ook een zonnebril
in het begin uitkomst bieden.
Wanneer de staar verder is gevorderd, d.w.z. wanneer de lens ernstiger vertroebeld is, helpt alleen nog
een operatieve ingreep. veelal kunt u zelf aangeven wanneer u precies geopereerd wilt worden. zodra u
vindt dat de verslechtering van uw gezichtsvermogen uw levenskwaliteit vermindert, wordt het tijd om
een operatie te laten uitvoeren.
op de volgende pagina’s wordt deze operatie nader toegelicht.
7
8. o p e r at i e
Vooronderzoek
voorafgaand aan de operatie wordt er een vooronderzoek uitgevoerd, de
zogeheten biometrie. daarbij wordt het oog met behulp van de modernste
lasertechnieken opgemeten. dit is nodig om de sterkte van de te implanteren
lens te berekenen. hoewel de meetmethoden tegenwoordig zeer precies
zijn, kunnen de resultaten toch nog enigszins afwijken. doorgaans wordt de
moderne sterkte van de lens zodanig gekozen dat de patiënt na de operatie goed in de
intraoculaire
verte kan zien. tevens kan gekozen worden voor een lens, die ook het lezen
kunstlens
zonder bril mogelijk maakt (multifocale technislens of de zelf accomoderende
lusjes crystalens) meer informatie krijgt u tijdens het vooronderzoek van onze
(haptieken) optometristen. voorafgaand aan dit vooronderzoek kunt u de verschillende
soorten lenzen op onze website bekijken. deze lenzen worden niet vergoed
lens
door uw zorgverzekeraar en zijn niet voor iedereen geschikt.
VerdoVing
dankzij de nieuwste operatietechnieken zijn injecties rond het oog altijd
niet meer nodig. voor deze operatie volstaat doorgaans een plaatselijke
verdoving; er worden oogdruppels toegediend die oog en omgeving
ongevoelig maken. deze manier van verdoven is prettiger voor de patiënt
en zorgt ervoor dat hij of zij nog op de dag van de operatie weer helemaal
hersteld is. voor de zekerheid worden hart- en longactiviteit van de patiënt
tijdens de operatie door middel van ecG en zuurstofmeters bewaakt.
8
9. o p e r at i e
de operatie zelf
tijdens de eerste operatiefase, de zogeheten “phaco-emulsificatie”,
wordt de lens met behulp van ultrasoon geluid voorzichtig
met ultrasoon
verbrijzeld en opgezogen. een ultrasone geluidsgenerator zorgt
geluid wordt de
ervoor dat er een fijn tipinstrument zeer snel gaat vibreren. dankzij
lens verbrijzeld en
40.000 trillingen per seconde valt de troebele lens in talloze
opgezogen
brokstukjes uiteen. de verbrijzelde lens wordt met hetzelfde
tipinstrument voorzichtig opgezogen.
phaco-emulsificatie vergt niet alleen aanzienlijke technische
investeringen, maar ook grote vakkundigheid en ervaring bij de opgevouwen lens
opererende arts. wordt in het oog
geïmplanteerd
bij de huidige operatiemethode ontstaan aanzienlijk kleinere
operatiewonden (ca. 2,2 tot 2,7 mm) dan bij oudere technieken.
daardoor wordt het oog meer ontzien en neemt het
genezingsproces minder tijd in beslag.
de ontvouwde
tijdens de tweede operatiefase wordt de kunstlens samen lens in positie
gevouwen en door een kleine opening in het oog geïmplanteerd. in het oog
eenmaal binnen ontvouwt de lens zich weer en neemt de juiste
positie in de kapselzak van de natuurlijke lens in.
9
10. Goed om te Weten
Het gezicHtsVermogen na de operatie
de meeste patiënten kunnen na een staaroperatie met een passende bril weer feilloos lezen en in de verte
zien. voorwaarde hiervoor is dat er geen sprake is van andere oogaandoeningen (bijv. aan oogzenuw of
netvlies). tijdens de vooronderzoeken worden dergelijke afwijkingen en de mogelijke gevolgen ervan
met u doorgesproken. echter, vanwege de vertroebeling van de lens kunnen dergelijke afwijkingen
voorafgaand aan de operatie niet altijd 100% worden herkend.
mogelijke complicaties
complicaties komen tijdens de staaroperatie en de daaropvolgende genezingsperiode zeer zelden voor.
zoals bij iedere ingreep kunnen er zich echter wel enige complicaties voordoen. complicaties zoals
oogbloedingen, een loskomend netvlies, infecties of het troebel worden van het hoornvlies kunnen een
nadelig effect op het gezichtsvermogen hebben. deze komen echter zeer zelden voor.
licHaamsreacties op de kunstlens
de kunstlens is vervaardigd van een kunststof die door het lichaam zeer goed wordt verdragen en al bij
miljoenen patiënten tot zeer goede resultaten heeft geleid.
geen leeftijdsgrens
voor het opereren van grijze staar bestaat geen leeftijdsgrens, aangezien de operatie met plaatselijke
verdoving wordt uitgevoerd. een staaroperatie is wenselijk wanneer u zich vanwege uw verminderde
gezichtsvermogen beperkt voelt in uw dagelijkse activiteiten. behalve in uitzonderingsgevallen beslist u
dus zelf wanneer u geopereerd wilt worden.
10
11. bijzon dere i nStructi eS
Voor de operatie
let voor de operatie op de volgende punten:
1 voor de operatie moet u 6 uur lang nuchter zijn.
2 neem uw medicijnen in zoals gewoonlijk, behalve plastabletten.
3 trek voor de operatie kledingstukken aan die los om de hals en de armen zitten
(liefst met korte mouwen).
4 laat al uw sieraden thuis (bijv. ringen, polshorloges, kettingen, oorringen enz.).
u mag geen sierraden dragen tijdens de operatie.
5 voor vrouwelijke patiënten: liggen op haarspelden of een haarknot is pijnlijk.
zorg er voor dat u geen make-up of bodylotion draagt tijdens de operatie.
6 tijdens de operatie dient u ca. 30 minuten stil te liggen en met uw handen bij uw hoofd
uit de buurt blijven.
Verloop Van de operatiedag
phaco centrum biedt u de gelegenheid om gebruik te maken van onze taxiservice binnen de regio. de
service wordt niet door de zorgverzekeraar vergoed, maar is een unieke service voor u als patiënt van onze
oogkliniek. u komt in aanmerking voor de service op de dag van uw operatie, informeer hiernaar bij de
receptie. Wanneer u arriveert in de kliniek, wordt u op de operatie voorbereid. ongeveer een half uur voor
de operatie krijgt u oogdruppels toegediend die uw pupillen tijdelijk uitschakelen. voor de staaroperatie
is een plaatselijke verdoving middels speciale oogdruppels vereist. deze maken oog en omgeving volledig
gevoelloos. vervolgens wordt u naar de operatiekamer gebracht. uw bloedsomloop wordt geobserveerd
door middel van bloeddruk-, hartslag- en zuurstofmetingen evenals ecG.
11
12. bijzon dere i nStructi eS
direct na de operatie
om risico’s en negatieve effecten op de wondgenezing zoveel mogelijk uit te sluiten, dient u de volgende
instructies op te volgen:
1 op de operatiedag dient u rustig aan te doen.
2 a. heeft u een druppelverdoving gehad, dan is het belangrijk dat u 3 uur na de operatie
het gaasje onder het kapje vandaan haalt (het harde plastic kapje blijft zitten)
b. heeft u een prikverdoving gehad, dan mag u de dag na de operatie het gaasje en
kapje verwijderen. de komende 10 dagen dient u het harde plastic kapje ’s nachts op het
oog te plakken ter bescherming.
3 Wrijf de eerste dagen na de operatie niet in uw ogen.
4 normaal gesproken zult u na de operatie geen pijn hebben. indien nodig is een lichte pijnstiller
echter wel toegestaan. aarzel niet telefonisch contact op te nemen als u meer pijn heeft dan
normaal. Wij zijn 24/7 bereikbaar via 073-68 14 990.
12
13. bijzon dere i nStructi eS
de dag na de operatie
1 de dag na de operatie moet u beginnen met druppelen (tobradex) volgens volgend schema:
1e week – 4x daags 1 druppel
2e week – 4x daags 1 druppel
3e week – 3x daags 1 druppel
4e week – 2x daags 1 druppel
2 bij de eerste controle na uw operatie mag u vragen aan de oogarts of u auto mag rijden.
zonder toestemming van de oogarts is dit helaas niet mogelijk.
3 bril: u kunt het beste naar de opticien gaan en vragen of ze het glas van het geopereerde oog
willen vervangen door vensterglas. u kunt dan gewoon zien en het geopereerde oog kijkt zo
rustiger en kan genezen.
Verdere beHandeling
na de operatie dient u het geopereerde oog enige tijd met oogdruppels te behandelen. bij de laatste
controle, die ongeveer vier weken na de operatie plaatsvindt, krijgt u indien nodig een bril voorgeschreven.
belangrijk zijn ook de regelmatige vervolgonderzoeken bij uw oogarts. deze zijn noodzakelijk voor een
normaal genezingsproces en eventuele aanpassingen aan uw behandeling.
in sommige gevallen ontstaat maanden tot jaren na de staaroperatie een zogenaamde nastaar. dit is een
natuurlijke vertroebeling van het achterste kapsel van de ooglens. door een eenvoudige laseringreep kan
het kapsel geopend worden zodat het zicht weer helder is.
13
14. tipS tijdenS de GenezinGSperiode
terwijl het geopereerde oog geneest, dient u de volgende instructies op te volgen om een
spoedig herstel te bevorderen:
1 mis de afspraken met u arts voor de vervolgonderzoeken niet (raadpleeg uw afsprakenkaartje)
2 neem uw medicijnen in en gebruik de oogdruppels zoals voorgeschreven.
3 til de eerste dagen na de operatie geen zware voorwerpen (+20 kg) en vermijd zware
lichamelijke inspanningen. normaal huishoudelijk werk is toegestaan.
4 Wrijf de eerste dagen na de operatie niet in uw oog en druk er niet op.
5 u kunt gewoon onder de douche of in bad. zorg er wel voor dat er geen shampoo of zeep
in uw oog komt. Wees bijzonder voorzichtig bij het verwijderen van make-up.
6 u kunt gewoon televisiekijken, lezen of aan de computer werken.
7 Sportactiviteiten zoals zwemmen en duiken of het bezoeken van een sauna dienen de
eerste 10 dagen na de operatie te worden vermeden.
8 u mag recreatief fietsen, maar zorg voor bescherming van het oog tegen wind en/of zon,
door middel van een (zonne)bril.
9 bij een verstoord genezingsproces (bijv. opnieuw rood worden van het geopereerde oog,
pijnverschijnselen of afname van het gezichtsvermogen) dient u onmiddellijk advies te
vragen aan uw arts of contact op te nemen met uw chirurg.
14
15. co n ta c t
A2
Rosmalen
A59
‘s-Hertogenbosch
N279
phaco centrum
A2 vughterweg 47k
5211 ck ’s-hertogenbosch
Vu
htg
er
t 0900-oogarts / +31(0)73-68 14 990
we
g
e info@phacocentrum.nl
A65 Vught W www.phacocentrum.nl
bij eventuele klachten kunt u 24/7 contact met ons
opnemen via telefoonnummer 0900-66 42 787 of
073-68 14 990. beeldmateriaal: alcon, amo.
15
16. vughterweg 47k, 5211 ck ’s-hertogenbosch
t 0900-ooGartS / +31(0)73-68 14 990
www.phacocentrum.nl info@phacocentrum.nl