3. SITUACIÓN POLÍTICA
Agonía do Antigo
Réxime
División do
territorio en
provincias
Desaparición
do Reino de
Galiza
Invasión
Napoleónica
Mobilización
contra os
franceses
Textos
propagandísti
cos en galego
Nace certa
conciencia
diferencial
Mártires de
Carral
1846
Antonio
Solís
Revolta
contra o
poder
central
4. -Antolín Faraldo
-Movemento político-cultural
- Reivindicaba a antiga
provincia como realidade
política e cultural única e
diferenciada fronte ás
catro provincias en que se
divide o reino de Galicia
5. SITUACIÓN SOCIOLINGÜÍSTICA
Galego lingua habitual da poboación.
Menos do 10% era monolingüe en castelán
Sen embargo
Castelán pasa a ser
elemento diferenciador
Mudanza nos usos
lingüísticos domésticos das
clases medias urbanas
7. Periodo de transición (1808-1840)
Circulación de
textos impresos
Textos literarios
Propagandísticos e con
fins instrumentais
◘ Proezas de Galicia
◘ Tertulia de Picaños
◘ Égloga de Belmiro e Beningno,
Nicomedes Pastor Díaz
◘ A casamenteira, Antonio
Benítez Fandiño
10. Plataformas de promoción e publicación
Xogos Florais
◘ Xogos celebrados na
Coruña
◘ Teñen como finalidade a
recuperación da identidade
galega
Álbum de la Caridad
◘ Composicións dos Xogos Florais de
1861
◘ “Mosaico poético de nuestros vates
gallegos contemporáneos”, a primeira
antoloxía da poesía galega moderna.
◘ Nela recóllense composicións duns 40
poetas
11. Xosé Manuel Pintos – A gaita Gallega (1853)
- É a obra máis importante
do XIX antes de Cantares
Gallegos e combina cantigas
sociais con poemas
costumistas
- Trátase dunha obra
trilingüe, en latín, castelán e
galego, que foi concibida para
achegar o galego aos lectores.
Óu Galicia, Galicia boi de palla
Canta lástima tèn de ti o Gaiteiro!
O aguillon que che menten è de aceiro
E con el muita forza te asoballa.
No lombo teu zorrega, bate e malla
Fasta o máis monicreque ferrancheiro,
E calesquer podenco forasteiro
Te vafa, de vergonza sin migalla!
Agarima alleeira eses ingratos
Ou vívoras que postas ò teu peito
Co ferrete che rompen mil buratos!
Si o sangre teu refugas do teu leito,
Malas novas, madrasta de insensatos,
Dos fillos teus ò amor non tès dereito
12. Francisco Añón
- “A Galicia”: é premiado cun
accésit nos Xogos Florais de 1861
e publicado ao ano seguinte no
Álbum de la Caridad. Os seus
trazos máis importantes son:
- Fai unha chamada a Galiza para
que recupere a súa dignidade
O eu poético é un emigrado
¡Ai! esperta, adorada Galicia
dese sono en que estás debruzada;
do teu rico porvir a alborada
polo ceo enxergándose vai.
Xa cantando os teus fillos te
chaman,
e cos brazos en cruz se
espreguizan...
¡Malpocados! O que eles cobizan
é un bico dos labios da nai.
Dese chan venturoso arrincado
pola man do meu negro destino,
astra mesmo soñando maxino
eses campos risoños cruzar.
E correr polas hortas e prados
onde leda pasou miña infancia,
respirando a süave fragancia
de xazmín, caravel, azahar.
13. BIBLIOGRAFÍA
LOURIDO CALO, Francisco, Historia Xeral de Galicia, A Nosa Terra,
Vigo 2005.
MONTEAGURO ROMERO, Henrique, Historia Social da Lingua
Galega, Galaxia, Vigo 1999
ROIZ MESÍAS, Elvira; REI ROMEU, Manuel, Literatura Galega da
Idade Media ao Século XIX, Cadernos de Literatura Galega, A Nosa
Terra, Vigo 2002.
VILAVEDRA, Dolores, Historia da Literatura Galega, Galaxia, Vigo
1999.
