บทสวดมนต์แปลสามเณรภาคฤดูร้อน

1. 


  
 ⌫⌫    ⌫  

2. 
คนไทยเราคุนกับการสวดมนตมาตั้งแตเกิด แตเปน
ที่นาสงสารวาไดสวดตาม ๆ กันไป นอยคนนักที่จะแปลได
และรูความหมาย ทําใหขาดสาระทางใจ อาจกลายเปน
ความงมงาย ไดหากไมเขาใจ ฉะนั้นควรใหเด็กหัดสวดมนตแปล จิต
จะไดนอมตามไป ไดอรรถไดรส จากการสวดมนตอยางแทจริง
นอกจากนั้นควรใหไดทราบวาสวดมนตไปทําไมอีกดวย

๑. ไลความขี้เกียจ ขณะสวดมนต อารมณนาเบื่อ เซื่องซึม
งวงนอน เกียจครานจะหมดไป เกิดความแชมชื่นกระฉับกระเฉงขึ้น
๒. ตัดความเห็นแกตัว เพราะขณะนั้นอารมณของเราไป
หนวงอยูที่การสวด ไมไดคิดถึงตัวเอง ความโลภ โกรธ หลง จึงมิได
 ⌫
กล้ํากรายเขาสูวาระจิต ⌦  
๓. ไดปญญา การสวดมนตโดยรูคําแปล รูความหมาย ยอม
ทําใหผูสวดไดปญญา ความรู แทนที่จะสวดแจว ๆ เหมือนนกแกว
นกขุนทองโดยไมรูอะไรเลย เปนเหตุใหถูกขอนวาทําอะไรโง ๆ
๔. จิตเปนสมาธิ เพราะขณะนั้นผูสวดตองสํารวมใจแนวแน  
มิฉะนั้นจะสวดผิดไดหนาลืมหลัง เมื่อจิตเปนสมาธิ ความสงบเยือก 
เย็นในจิตจะเกิดขึ้น ⌦
๕. ไดเฝาพระพุทธเจา เพราะขณะนั้นผูสวดมีกาย วาจาปกติ
(มีศีล) มีใจแนวแน(มีสมาธิ) มีความรูระลึกถึงคุณความดีของ

พระพุทธเจา (มีปญญา) เทากับไดเฝาพระองคดวยการปฏิบัติบูชา ครบ
ไตรสิกขาอยางแทจริง

3. 
 

 
 
 
 
 
 
 
⌫     
  ⌫   
   
⌫⌫ ⌫     
     
   
   
   
 ⌫    
⌫⌫   
     
   
   
 
 
   
   
   
⌫ ⌫    
⌫ ⌫ 
  
  


4. ก ๓๗
คําบูชาพระรัตนตรัย เย จาเนเก ปะมาเทนะ, มิใชนอยเพราะเผลอผลัน,
โย โส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ, กายะวาจามะเนเหวะ, ทางกายาวาจาจิต,
พระผูมีพระภาคเจานั้น พระองคใด, เปนพระอรหันต, ดับเพลิงกิเลสเพลิงทุกข ปุญญัง เม อะนุโมทันตุ, จงอนุโมทนากุศล,
สิ้นเชิง, ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง,
คัณหันตุ ผะละมุตตะมัง, ถือเอาผลอันอุกฤษฏ,
สะวากขาโต เยนะ ภะคะวะตา ธัมโม,
พระธรรมเปนธรรมอันพระผูมีพระภาคเจา พระองคใด, ตรัสไวดีแลว, เวรา โน เจ ปะมุญจันตุ, ถามีเวรจงเปลื้องปลิด,
สุปะฏิปนโน ยัสสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, สัพพะโทสัง ขะมันตุ เม. อดโทษขาทั่วหนาเทอญ.
พระสงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา พระองคใด, ปฏิบัติดีแลว, ………………………..
ตัมมะยัง ภะคะวันตัง สะธัมมัง สะสังฆัง, ๑๖. คํากรวดน้ํายอ
อิเมหิ สักกาเรหิ ยะถาระหัง อาโรปเตหิ อะภิปูชะยามะ, อิทัง เม ญาตีนัง โหตุ สุขิตา โหนตุ ญาตะโย.
ขาพเจาทั้งหลาย, ขอบูชาอยางยิ่ง, ซึ่งพระผูมีพระภาคเจาพระองคนั้น, ขอผลบุญนี้จงสําเร็จแกญาติทั้งหลายของขาพเจา ขอญาติทั้งหลายของขาพเจา
พรอมทั้งพระธรรมและพระสงฆ, ดวยเครื่องสักการะทั้งหลายเหลานี้, จงเปนสุขเถิด
อันยกขึ้นตามสมควรแลวอยางไร, ………………………..
สาธุ โน ภันเต ภะคะวา สุจิระปะรินิพพุโตป, ๑๗. บทแผเมตตา
ขาแตพระองคผูเจริญ, พระผูมีพระภาคเจาแมปรินิพพานนานแลว, สัพเพ สัตตา, สัตว(โลก)ทั้งหลายทั้งปวง, ที่เปนเพื่อนทุกข, เกิด แก
ทรงสรางคุณอันสําเร็จประโยชนไวแกขาพเจาทั้งหลาย, เจ็บ ตาย, ดวยกันหมดทั้งสิ้น,
ปจฉิมาชะนะตานุกัมปะมานะสา, อะเวรา, จงเปนสุขเปนสุขเถิด, อยาไดมีเวรแกกันและกันเลย,
ทรงมีพระหฤทัยอนุเคราะหแกพวกขาพเจา, อันเปนชนรุนหลัง,
อิเม สักกาเร ทุคคะตะปณณาการะภูเต ปะฏิคันหาตุ, อัพยาปชฌา, จงเปนสุขเปนสุขเถิด,อยาไดเบียดเบียนซึ่งกันและกันเลย,
ขอพระผูมีพระภาคเจาจงรับเครื่องสักการะ, อันเปนบรรณาการของคนทั้งหลาย อะนีฆา, จงเปนสุขเปนสุขเถิด, อยาไดมีความทุกขกายทุกขใจเลย,
เหลานี้, สุขี อัตตานัง ปะริหะรันตุ.จงมีความสุขกายสุขใจ,รักษาตนใหพนจากทุกขภัย,
อัมหากัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ. ดวยกันทั้งหมดทั้งสิ้น เทอญ.
เพื่อประโยชนและความสุขแกขาพเจาทั้งหลาย, ตลอดกาลนาน เทอญ.
บทสวดมนตทําวัตรเชา-เย็นแปล คูมือสามเณรภาคฤดูรอน

5. ๓๖ ๑
ตัณหุปาทานะเฉทะนัง, ตัวตัณหาอุปาทาน, คําทําวัตรเชา
เย สันตาเน หินา ธัมมา, สิ่งชั่วในดวงใจ, ๑. คําบูชาพระรัตนตรัย
ยาวะ นิพพานะโต มะมัง, กวาเราจะถึงนิพพาน, อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา,
นัสสันตุ สัพพะทา เยวะ, มลายสิ้นจากสันดาน, พระผูมีพระภาคเจา, เปนพระอรหันต, ดับเพลิงกิเลสเพลิงทุกขสิ้นเชิง,
ยัตถะ ชาโต ภะเว ภะเว, ทุกๆ ภพที่เราเกิด, ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง,
อุชุจิตตัง สะติปญญา, มีจิตตรงและสติ, ทั้งปญญาอันประเสริฐ, พุทธัง ภะคะวันตัง อะภิวาเทมิ.
สัลเลโข วิริยัมหินา, พรอมทั้งความเพียรเลิศ, เปนเครื่องขูดกิเลสหาย, ขาพเจาอภิวาทพระผูมีพระภาคเจา, ผูรู ผูตื่น ผูเบิกบาน. (กราบ)
มารา ละภันตุ โนกาสัง, โอกาสอยาพึงมี, แกหมูมารสิ้นทั้งหลาย, สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม,
กาตุญจะ วิริเยสุ เม, เปนชองประทุษราย, ทําลายลางความเพียรจม, พระธรรม เปนธรรมที่พระผูมีพระภาคเจา, ตรัสไวดีแลว,
พุทธาทิปะวะโร นาโถ, พระพุทธผูบวรนาถ, ธัมมัง นะมัสสามิ.
ขาพเจานมัสการพระธรรม. (กราบ)
ธัมโม นาโถ วะรุตตะโม, พระธรรมที่พึ่งอุดม,
สุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
นาโถ ปจเจกะพุทโธ จะ, พระปจเจกะพุทธะ-
พระสงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา, ปฏิบัติดีแลว,
สังโฆ นาโถตตะโร มะมัง, สมทบพระสงฆที่พึ่งผยอง,
สังฆัง นะมามิ.
เตโสตตะมานุภาเวนะ, ดวยอานุภาพนั้น,
ขาพเจานอบนอมพระสงฆ. (กราบ)
มาโรกาสัง ละภันตุ มา, ขอหมูมารอยาไดชอง,
ทะสะปุญญานุภาเวนะ, ดวยเดชบุญทั้งสิบปอง,
มาโรกาสัง ละภันตุ มาฯ อยาเปดโอกาสแกมาร เทอญฯ
เย เกจิ ขุททะกา ปาณา, สัตวเล็กทั้งหลายใด,
มะหันตาป มะยา หะตา, ทั้งสัตวใหญเราห้ําหั่น,
บทสวดมนตทําวัตรเชา-เย็นแปล คูมือสามเณรภาคฤดูรอน

6. ๒ ๓๕
๒. ปุพพภาคนมการ ๑๕. กรวดน้ําตอนเย็น (อุททิสสนาธิฏฐานคาถา)
(หันทะ มะยัง อุททิสสะนาธิฏฐานะคาถาโย ภะณามะ เสฯ)
(หันทะ มะยัง พุทธัสสะ ภะคะวะโต ปุพพะภาคะนะมะการัง กะโรมะ เสฯ)
อิมินา ปุญญะกัมเมนะ, ดวยบุญนี้อุทิศให,
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต, ขอนอบนอมแดพระผูมีพระภาคเจาพระองคนั้น, อุปชฌายา คุณุตตะรา, อุปชฌายผูเลิศคุณ,
อะระหะโต, ซึ่งเปนผูไกลจากกิเลส, อาจะริยูปะการา จะ, แลอาจารยผูเกื้อหนุน,
สัมมาสัมพุทธัสสะ. ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง. มาตา ปตา จะ ญาตะกา, ทั้งพอแมแลปวงญาติ,
(วา ๓ ครั้ง) สุริโย จันทิมา ราชา, สูรยจันทรแลราชา,
.......... .......... ..........
๓. พุทธาภิถุติ. คุณะวันตา นะราป จะ, ผูทรงคุณหรือสูงชาติ,
พรัหมะมารา จะ อินทา จะ, พรหมมารและอินทราช,
(หันทะ มะยัง พุทธาภิถุติง กะโรมะเสฯ) โลกะปาลา จะ เทวะตา, ทั้งทวยเทพและโลกบาล,
ยะโม มิตตา มะนุสสา จะ, ยมราชมนุษยมิตร,
โย โส ตะถาคะโต, พระตถาคตเจานั้น พระองคใด,
มัชฌัตตา เวริกาป จะ, ผูเปนกลางผูจองผลาญ,
อะระหัง, เปนผูไกลจากกิเลส,
สัพเพ สัตตา สุขี โหนตุ, ขอใหเปนสุขศานติ์, ทุกทั่วหนาอยาทุกขทน,
สัมมาสัมพุทโธ, เปนผูตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง,
ปุญญานิ ปะกะตานิ เม, บุญผองที่ขาทํา, จงชวยอํานวยศุภผล,
วิชชาจะระณะสัมปนโน, เปนผูถึงพรอมดวยวิชชาและจรณะ,
สุขัง จะ ติวิธัง เทนตุ, ใหสุขสามอยางลน,
สุคะโต, เปนผูไปแลวดวยดี,
ขิปปง ปาเปถะ โวมะตัง, ใหลุถึงนิพพานพลัน,
โลกะวิทู, เปนผูรูโลกอยางแจมแจง,
อิมินา ปุญญะกัมเมนะ, ดวยบุญนี้ที่เราทํา,
อะนุตตะโร ปุริสะทัมมะสาระถิ, เปนผูสามารถฝกบุรุษที่สมควรฝกได
อยางไมมีใครยิ่งกวา, อิมินา อุททิเสนะ จะ, แลอุทิศใหปวงสัตว,
สัตถา เทวะมะนุสสานัง, เปนครูผูสอน ของเทวดาและมนุษยทั้งหลาย , ขิปปาหัง สุละเภ เจวะ, เราพลันไดซึ่งการตัด ,
บทสวดมนตทําวัตรเชา-เย็นแปล คูมือสามเณรภาคฤดูรอน

7. ๓๔ ๓
5.สุญญตาพุทโธ....ทั้งเนื้อทั้งตัว,ทั้งผลงานที่ทําไปแลวทั้งหมดทั้งสิ้น พุทโธ, เปนผูรู ผูตื่น ผูเบิกบานดวยธรรม,
,เราขอยกใหพระธรรมทั้งหมด,เราจะไมหวังที่จะเอาอะไร,เราจะไมหวังที่จะเปน ภะคะวา, เปนผูมีความจําเริญ จําแนกธรรมสั่งสอนสัตว,
อะไร, ไมวาในโลกนี้หรือโลกไหน ๆ , โดยประการทั้งปวง, เพราะทุกสิ่งทุกอยาง โย อิมัง โลกัง สะเทวะกัง สะมาระกัง สะพรัหมมะกัง,
เปนของพระธรรมสุญญตา, สัสสะมะณะพรัหมมะณิง ปะชัง สะเทวะมะนุสสัง สะยัง อะภิญญา,
(ขอนี้เปนวิธีปฏิบัติธรรมทั้งกันทั้งแก โลภะ โทสะ โมหะ) สัจฉิกัตวา ปะเวเทสิ, พระผูมีพระภาคเจาพระองคใด,ไดทรงทําความ
6.สุญญตาพุทโธ....ทุกๆ ชีวิต ตางก็มีความทุกขอยูแลว, เราคนหนึ่ง ดับทุกขใหแจงดวยพระปญญาอันยิ่งเองแลว, ทรงสอนโลกนี้พรอมทั้งเทวดา,
จะไมเพิ่มทุกขเพิ่มโทษ, ใหแกทุกๆ ชีวิตเลย, ถึงแมวาเขาจะดานินทา ใสรายทุบตี, มาร พรหม, และหมูสัตว พรอมทั้งสมณพราหมณ, พรอมทั้งเทวดา
หรือโดยที่สุดฆาเราใหตายก็เชิญเถิด, เราจะไมทําตอบ, เพราะการทําตอบเลวสอง และมนุษยใหรูตาม,
เทา, พระพุทธเจาตรัสไว, บุญกุศลใดๆ, ที่ขาพเจาไดกระทําใหเกิดมีขึ้นแลว, ขอ โย ธัมมัง เทเสสิ, พระผูมีพระภาคเจาพระองคใด,ทรงแสดงธรรมแลว
บุญกุศลนั้นๆ, จงถึงแกทุกๆ ชีวิต, ทั้งที่ตายไปแลวดวย, ทั้งที่มีชีวิตอยูเดี๋ยวนี้ดวย, ,
ขอใหมีความสุข, แลวพนจากทุกขทั้งปวง, เขาสูพระนิพพานโดยเร็วพลันเทอญ, อาทิกัลยาณัง, ไพเราะในเบื้องตน,
(ขอนี้เปนวิธีปฏิบัติธรรมทั้งกันทั้งแก โทสะ) มัชเฌกัลยาณัง, ไพเราะในทามกลาง,
7.สุญญตาพุทโธ....ตอไปนี้, ขาพเจาตองเชื่อฟง, ตองขยัน ตองไมดื้อ, ปะริโยสานะกัลยาณัง, ไพเราะในที่สุด,
ตอพระธรรมอีกตอไป,
สาตถัง สะพยัญชะนัง เกวะละปะริปุณณัง ปะริสุทธัง พรัหมมะจะริยัง
(ขอนี้เปนวิธีปฏิบัติธรรมทั้งกันทั้งแก โลภะ โทสะ โมหะ)
ประกาเสสิ, ทรงประกาศพรหมจรรย, คือแบบแหงการปฏิบัติอันประเสริฐ,
8.สุญญตาพุทโธ....ทําหนาที่ไมหวังอะไร, ไมเปนอะไร,สะอาด สวาง บริสุทธิ์ บริบูรณ สิ้นเชิง, พรอมทั้งอรรถะ(คําอธิบาย), พรอมทั้งพยัญชนะ(หัวขอ)
สงบ, ใจอยูกับนิพพาน, เพราะไมมีเรา, มีแตอนิจจังทุกขังอนัตตา, ที่เกิดดับถี่ยิบ,
ตะมะหัง ภะคะวันตัง อะภิปูชะยามิ,
ไมมีเบื้องตน ไมมีที่สุด,
ขาพเจาบูชาอยางยิ่ง เฉพาะพระผูมีพระภาคเจาพระองคนั้น ,
(ขอนี้เปนวิธีปฏิบัติธรรมทั้งกันทั้งแก โลภะ โทสะ โมหะ)
ตะมะหัง ภะคะวันตัง สิระสา นะมามิ.
หมายเหตุ บทสวดภาวนาสุญญตาพุทโธนี้ใชไดทั้งกันและแกกิเลสทั้งปวง ตองทํา
ขาพเจานอบนอมพระผูมีพระภาคเจาพระองคนั้น ดวยเศียรเกลา.
ใหมาก เจริญใหมาก เชาเย็นกอนเขานอน ทําจนเกิดความชํานาญจริงๆ จึงจะไดผล
(กราบระลึกถึงพระพุทธคุณ )
บทสวดมนตทําวัตรเชา-เย็นแปล คูมือสามเณรภาคฤดูรอน

8. ๔
๔. ธัมมาภิถุติ ขาพเจาเคารพพระธรรม ที่มีอยูในทุกสิ่งทุกอยาง (กราบ)
1.สุญญตาพุทโธ....ดีเหลือเกินวันนี้, เรายังมีชีวิตอยู, เราจะทําหนาที่ของ
(หันทะ มะยัง ธัมมาภิถุติง กะโรมะ เสฯ) ความเปนมนุษย, ใหดีที่สุด, จนสุดความสามารถในทุกๆ กรณี, แตเราจะไม
โย โส สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม, หวังอะไรจากใครๆ, โดยที่สุดแมแตคําวา”ขอบใจ”, เพราะอํานาจอยูที่พระธรรม
พระธรรมนั้นใด, เปนสิ่งที่พระผูมีพระภาคเจาไดตรัสไวดีแลว, ,
(ขอนี้เปนวิธีปฏิบัติธรรมทั้งกันทั้งแก โลภะ)
สันทิฏฐิโก, เปนสิ่งที่ผูศึกษาและปฏิบัติ พึงเห็นไดดวยตนเอง,
2.สุญญตาพุทโธ....ชีวิตของเรานี้, ตองแก ตองเจ็บ ตองตาย แนนอน, จะ
อะกาลิโก, เปนสิ่งที่ปฏิบัติได และใหผลได ไมจํากัดกาล,
แกแบบไหน, จะเจ็บแบบไหน, เวลาไหน ตรงไหน, มาเถิดเราพรอมแลว,
เอหิปสสิโก, เปนสิ่งที่ควรกลาวกะผูอื่นวา ทานจงมาดูเถิด, ถึงอยางไรเราจะไมเปนทุกข, เพราะไมใชของเรา, แตเปนของพระธรรม,
โอปะนะยิโก, เปนสิ่งที่ควรนอมเขามาใสตัว, (ขอนี้เปนวิธีปฏิบัติธรรมทั้งกันทั้งแก โมหะ)
ปจจัตตัง เวทิตัพโพ วิญูหิ, เปนสิ่งที่ผูรูก็รูไดเฉพาะตน, 3.สุญญตาพุทโธ....ญาติทั้งหลาย, มีมารดาบิดาเปนตน, ตลอดถึงทรัพย
ตะมะหัง ธัมมัง อะภิปูชะยามิ, ขาพเจาบูชาอยางยิ่ง เฉพาะพระธรรมนั้น, สมบัติทั้งหมดทั้งสิ้น, ตองพลัดพราก, ลมหายตายจากกันไปอยางแนนอน ไม
ตะมะหัง ธัมมัง สิระสา นะมามิ. วันใดก็วันหนึ่ง,ถึงเปนเชนนั้นเราจะไมเปนทุกข, เพราะไมใชของเรา, แตเปน
ขาพเจานอบนอมพระธรรมนั้น ดวยเศียรเกลา. ของพระธรรม,
(ขอนี้เปนวิธีปฏิบัติธรรมทั้งกันทั้งแก โมหะ)
(กราบระลึกถึงพระธรรมคุณ)
4.สุญญตาพุทโธ....ไมวาเราจะทําอะไรลงไปก็ตาม, คนทั้งหลายตอง, รูสึก
กับเราอยางนอย 3 ประเภท, คือเขาวาเราดีบาง, เขาวาเราไมดีบาง, เขาไม
สนใจกับเราเลยบาง, เราจะไมคานไมเถียง, และไมหวั่นไหว, โดยประการทั้ง
  ปวง, ถาเขาวาเราดีก็ถูกของเขา, เขาวาเราไมดีก็ถูกของเขา, เขาไมสนใจเราเลย
  ก็ถูกของเขา, อยางนั้นเอง, เราจะไมเปนทุกข, เพราะธรรมะใครทําใครได,
  (ขอนี้เปนวิธีปฏิบัติธ๓๒ ้งกันทั้งแก โลภะ โทสะ โมหะ )
๓๓ รรมทั
ขาพเจาเคารพพระธรรม ที่มีอยูในครูอุปชฌายอาจารย (กราบ) ชีวิตัง เม อะนิยะตัง, คูมือสามเณรภาคฤดูของไมเที่ยง,
ชีวิตของเรา เปน รอน
บทสวดมนตทําวัตรเชา-เย็นแปล

9. มะระณัง เม นิยะตัง, ความตายของเรา เปนของเที่ยง, (หันทะ มะยัง สังฆาภิถุติง กะโรมะ เสฯ)
วะตะ, ควรที่จะสังเวช,
โย โส สุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
อะยัง กาโย, รางกายนี้, สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจานั้น หมูใด, ปฏิบัติดีแลว,
อะจิรัง, มิไดตั้งอยูนาน, อุชุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
อะเปตะวิญญาโณ, ครั้นปราศจากวิญญาณ, สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา หมูใด, ปฏิบัติตรงแลว,
ฉุทโฑ, อันเขาทิ้งเสียแลว, ญายะปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
อะธิเสสสะติ, จักนอนทับ, สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา หมูใด,
ปะฐะวิง, ซึ่งแผนดิน, ปฏิบัติเพื่อรูธรรมเปนเครื่องออกจากทุกขแลว,
กะลิงคะรัง อิวะ, ประดุจดังวาทอนไมและทอนฟน, สามีจิปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา หมูใด, ปฏิบัติสมควรแลว,
นิรัตถัง. หาประโยชนมิได.
ยะทิทัง,ไดแกบุคคลเหลานี้คือ,
๑๔. บทสวดภาวนาสุญญตาพุทโธ จัตตาริ ปุริสะยุคานิ อัฏฐะ ปุริสะปุคคะลา,
(สัมมาทิฎฐิปฎิบัติธรรม) คูแหงบุรุษ ๔ คู, นับเรียงตัวบุรุษ ได ๘ บุรุษ,
เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธธัสสะ (วา 3 หน) นั่นแหละ สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา,
ขาพเจาเคารพพระธรรม ที่มีอยูในพระพุทธเจา (กราบ) อาหุเนยโย, เปนสงฆควรแกสักการะที่เขานํามาบูชา,
ขาพเจาเคารพพระธรรม ที่มีอยูในพระธรรม (กราบ) ปาหุเนยโย, เปนสงฆควรแกสักการะที่เขาจัดไวตอนรับ,
ขาพเจาเคารพพระธรรม ที่มีอยูในพระสงฆ (กราบ) ทักขิเณยโย, เปนผูควรรับทักษิณ๖ , าทาน
ขาพเจาเคารพพระธรรม ๕
ที่มีอยูในพระมารดาพระบิดา (กราบ) อัญชะลิกะระณีโย, เปนผูที่บุคคลทั่วไปควรทําอัญชลี,
๕. สังฆาภิถุติ อะนุตตะรัง ปุญญักเขตตัง โลกัคูมสะ, ส ือสามเณรภาคฤดูรอน
บทสวดมนตทําวัตรเชา-เย็นแปล

10. เปนเนื้อนาบุญของโลก, ไมมีนาบุญอื่นยิ่งกวา, อะธิจิตเต จะ อาโยโค, ความหมั่นประกอบในการทําจิตใหยิ่ง;
ตะมะหัง สังฆัง อะภิปูชะยามิ, เอตัง พุทธานะสาสะนัง. ธรรม ๖ อยางนี้ เปนคําสั่งสอนของพระพุทธเจา
ขาพเจาบูชาอยางยิ่ง เฉพาะพระสงฆหมูนั้น, ทั้งหลาย.
ตะมะหัง สังฆัง สิระสา นะมามิ.
ขาพเจานอบนอมพระสงฆหมูนั้น ดวยเศียรเกลา.
๑๓. บทพิจารณาสังขาร
(กราบระลึกถึงพระสังฆคุณ) สัพเพ สังขารา อะนิจจา,
สังขารคือรางกายจิตใจ, แลรูปธรรม นามธรรม ทั้งหมดทั้งสิ้น,
๖. รตนัตตยัปณามคาถา มันไมเที่ยง, เกิดขึ้นแลวดับไป มีแลวหายไป,
(หันทะ มะยัง ระตะนัตตะยัปปะณามะคาถาโย เจวะ สัพเพ สังขารา ทุกขา,
สังเวคะปะริกิตตะนะปาฐัญจะ ภะณามะ เสฯ) สังขารคือรางกายจิตใจ, แลรูปธรรม นามธรรม ทั้งหมดทั้งสิ้น,
มันเปนทุกขทนยาก, เพราะเกิดขึ้นแลว, แก เจ็บ ตายไป,
พุทโธ สุสุทโธ กะรุณามะหัณณะโว,
พระพุทธเจาผูบริสุทธิ์ มีพระกรุณาดุจหวงมหรรณพ, สัพเพ ธัมมา อะนัตตา,
โยจจันตะสุทธัพพะระญาณะโลจะโน, สิ่งทั้งหลายทั้งปวง, ทั้งที่เปนสังขาร แลมิใชสังขาร ทั้งหมดทั้งสิ้น,
พระองคใด มีตาคือญาณอันประเสริฐหมดจดถึงที่สุด, ไมใชตัวไมใชตน, ไมควรถือวาเรา วาของเรา วาตัววาตนของเรา,
โลกัสสะ ปาปูปะกิเลสะฆาตะโก, อะธุวัง ชีวิตัง, ชีวิตเปนของไมยั่งยืน,
เปนผูฆาเสียซึ่งบาป และอุปกิเลสของโลก, ธุวัง มะระณัง, ความตายเปนของยั่งยืน,
วันทามิ พุทธัง อะหะมาทะเรนะ ตัง, อะวัสสัง มะยา มะริตัพพัง, อันเราจะพึงตายเปนแท,
๓๑
ขาพเจาไหวพระพุทธเจาพระองคนั้น โดยใจเคารพเอื้อเฟอ , มะระณะปะริโยสานัง เม ชี๓๐ัง, ชีวิตของเรา มีความตาย เปนที่สุดรอบ ,
วิต
มัตตัญุตา จะ ภัตตัสมิง, ความเปนผูรูประมาณในการบริโภค; อุจจาสะยะนะ มะหาสะยะนา เวระมะณี.
บทสวดมนตทําวัตรเชา-เย็นแปล คูมือสามเณรภาคฤดูรอน
ปนตัญจะ สะยะนาสะนัง, การนอน การนั่ง ในที่อันสงัด; เจตนาเปนเครื่องเวนจากการนอนบนที่นอนสูง และที่นอนใหญ.

11. จําแนกประเภท คือ มรรค ผล นิพพาน, สวนใด,
๑๒. โอวาทปาติโมกขคาถา โลกุตตะโร โย จะ ตะทัตถะทีปะโน,
(หันทะ มะยัง โอวาทะปาติโมกขะคาถาโย ภะณามะ เส.) ซึ่งเปนตัวโลกุตตระ, และสวนใดที่ชี้แนวแหงโลกุตตระนั้น,
สัพพะปาปสสะ อะกะระณัง, การไมทําบาปทั้งปวง; วันทามิ ธัมมัง อะหะมาทะเรนะ ตัง,
กุสะลัสสูปะสัมปะทา, การทํากุศลใหถึงพรอม; ขาพเจาไหวพระธรรมนั้น โดยใจเคารพเอื้อเฟอ,
สะจิตตะปะริโยทะปะนัง, การชําระจิตของตนใหขาวรอบ; สังโฆ สุเขตตาภยะติเขตตะสัญญิโต,
เอตัง พุทธานะสาสะนัง.ธรรม๓อยางนี้ เปนคําสั่งสอนของพระพุทธเจาทั้งหลาย. พระสงฆเปนนาบุญอันยิ่งใหญกวานาบุญอันดีทั้งหลาย,
ขันตี ปะระมัง ตะโป ตีติกขา, โย ทิฏฐะสันโต สุคะตานุโพธะโก,
ขันตี คือความอดกลั้น เปนธรรมเครื่องเผากิเลสอยางยิ่ง; เปนผูเห็นพระนิพพาน, ตรัสรูตามพระสุคต, หมูใด,
นิพพานัง ปะระมัง วะทันติ พุทธา, โลลัปปะหีโน อะริโย สุเมธะโส,
ผูรูทั้งหลาย กลาวพระนิพพานวาเปนธรรมอันยิ่ง; เปนผูละกิเลสเครื่องโลเล เปนพระอริยเจา มีปญญาดี,
นะ หิ ปพพะชิโต ปะรูปะฆาตี, วันทามิ สังฆัง อะหะมาทะเรนะ ตัง,
ผูกําจัดสัตวอื่นอยู ไมชื่อวาเปนบรรพชิตเลย; ขาพเจาไหวพระสงฆหมูนั้น โดยใจเคารพเอื้อเฟอ,
สะมะโณ โหติ ปะรัง วิเหฐะยันโต, อิจเจวะเมกันตะภิปูชะเนยยะกัง, วัตถุตตะยัง วันทะยะตาภิสังขะตัง,
ผูทําสัตวอื่นใหลําบากอยู ไมชื่อวาเปนสมณะเลย. ปุญญัง มะยา ยัง มะมะ สัพพุปททะวา, มา โหนตุ เว ตัสสะ
อะนูปะวาโท อะนูปะฆาโต, ปะภาวะสิทธิยา. บุญใด ที่ขาพเจาผูไหวอยูซึ่งวัตถุสาม, คือพระรัตนตรัย อัน
การไมพูดราย, การไมทําราย; ควรบูชายิ่งโดยสวนเดียว, ไดกระทําแลวเปนอยางยิ่งเชนนี้นี้, ขออุปททวะ (ความ
๘
ชั่ว) ทั้งหลาย, จงอยามีแกขาพเจาเลย, ดวยอํานาจความสําเร็จอันเกิดจากบุญนั้น .
ปาติโมกเข จะ สังวะโร, การสํารวมในปาติ๗มกข ,
โ
ธัมโม ปะทีโป วิยะ ตัสสะ สัตถุโน, ๗. สังเวคปริกิตตนปาฐะอน
คูมือสามเณรภาคฤดูร
บทสวดมนตทําวัตรเชา-เย็นแปล อิธะ ตะถาคะโต โลเก อุปปนโน,
พระธรรมของพระศาสดา สวางรุงเรืองเปรียบดวงประทีป,
โย มัคคะปากามะตะเภทะภินนะโก, พระตถาคตเจาเกิดขึ้นแลว ในโลกนี้,

12. อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ, ปาณาติปาตา เวระมะณี,
เปนผูไกลจากกิเลส, ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง, เจตนาเปนเครื่องเวนจากการฆา,
ธัมโม จะ เทสิโต นิยยานิโก, อะทินทานา เวระมะณี,
และพระธรรมที่ทรงแสดง เปนธรรมเครื่องออกจากทุกข, เจตนาเปนเครื่องเวนจาก การถือเอาสิ่งของที่เจาของไมไดใหแลว,
อุปะสะมิโก ปะรินิพพานิโก, อะพรัหมะจะริยา เวระมะณี,
เปนเครื่องสงบกิเลส, เปนไปเพื่อปรินิพพาน, เจตนาเปนเครื่องเวนจาก การกระทําอันมิใชพรหมจรรย,
สัมโพธะคามี สุคะตัปปะเวทิโต, มุสาวาทา เวระมะณี,
เปนไปเพื่อความรูพรอม, เปนธรรมที่พระสุคตประกาศ, เจตนาเปนเครื่องเวนจากการพูดไมจริง,
มะยันตัง ธัมมัง สุตวา เอวัง ชานามะ, สุราเมระยะมัชชะปะมาทัฏฐานา เวระมะณี,
พวกเราเมื่อไดฟงธรรมนั้นแลว, จึงไดรูอยางนี้วา, เจตนาเปนเครื่องเวนจาก การเสพของเมา, มีสุราและเมรัยเปนตน,
ชาติป ทุกขา, แมความเกิดก็เปนทุกข, อันเปนที่ตั้งของความประมาท,
ชะราป ทุกขา, แมความแกก็เปนทุกข, วิกาละโภชะนา เวระมะณี,
มะระณัมป ทุกขัง, แมความตายก็เปนทุกข, เจตนาเปนเครื่องเวนจาก การบริโภคอาหารในยามวิกาล,
โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนัสสุปายาสาป ทุกขา, นัจจะ คีตะ วาทิตะ วิสูกะ ทัสสะนา,มาลา คันธะวิเลปะนะ ธาระณะ
แมความโศก ความร่ําไรรําพัน ความไมสบายกาย ความไมสบายใจ มัณฑะนะวิภูสะนัฏฐานา เวระมะณี,
ความคับแคนใจ ก็เปนทุกข, เจตนาเปนเครื่องเวนจากการฟอนรํา, การขับเพลง,การดนตรี,การดูการเลน
อัปปเยหิ สัมปะโยโค ทุกโข, ชนิดที่เปนขาศึกตอกุศล, การทรัดทรงสวมใส, การประดับ การตกแตงตน,
ความประสบกับสิ่งไมเปนที่รักที่พอใจ ก็เ๒๙ กข ,
ปนทุ ๒๘
ดวยพวงมาลาเครื่องกลิ่น และเครื่องผัดทา ,
บทสวดมนตอัําฏตรเชา-เย็นแปล
๑๑. ท วั ฐสิกขาปทปาฐะ ๑๐. สรณคมนปาฐะ รอน
คูมือสามเณรภาคฤดู
(หันทะ มะยัง อัฏฐะสิกขาปาทะปาฐัง ภะณามะ เส) (หันทะ มะยัง ติสะระณะคะมะนะปาฐัง ภะรามะ เส)

13. พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ, มีความปราถนาสิ่งใด ไมไดสิ่งนั้น นั่นก็เปนทุกข,
ขาพเจาขอถือเอาพระพุทธเจา เปนสรณะ, สังขิตเตนะ ปญจุปาทานักขันธา ทุกขา,
ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ, วาโดยยอ อุปาทานขันธทั้ง ๕ เปนตัวทุกข,
ขาพเจาขอถือเอาพระธรรม เปนสรณะ, เสยยะถีทัง, ไดแกสิ่งเหลานี้ คือ,
สังฆัง สะระณํง คัจฉามิ, รูปูปาทานักขันโธ, ขันธ อันเปนที่ตั้งแหงความยึดมั่น คือรูป,
ขาพเจาขอถือเอาพระสงฆ เปนสรณะ, เวทะนูปาทานักขันโธ, ขันธ อันเปนที่ตั้งแหงความยึดมั่น คือเวทนา,
ทุติยัมป พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ, สัญูปาทานักขันโธ, ขันธ อันเปนที่ตั้งแหงความยึดมั่น คือสัญญา,
แมครั้งที่สอง, ขาพเจาขอถือเอาพระพุทธเจา เปนสรณะ, สังขารูปาทานักขันโธ, ขันธ อันเปนที่ตั้งแหงความยึดมั่น คือสังขาร,
ทุติยัมป ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ, วิญญาณูปาทานักขันโธ, ขันธ อันเปนที่ตั้งแหงความยึดมั่น คือวิญญาณ,
แมครั้งที่สอง, ขาพเจาขอถือเอาพระธรรม เปนสรณะ,
เยสัง ปะริญญายะ, เพื่อใหสาวกกําหนดรอบรูอุปาทานขันธ เหลานี้เอง,
ทุติยัมป สังฆัง สะระณํง คัจฉามิ,
ธะระมาโน โส ภะคะวา, จึงพระผูมีพระภาคเจานั้น เมื่อยังทรงพระชนมอยู,
แมครั้งที่สอง, ขาพเจาขอถือเอาพระสงฆ เปนสรณะ,
เอวัง พะหุลัง สาวะเก วิเนติ,
ตะติยัมป พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ,
ยอมทรงแนะนําสาวกทั้งหลาย เชนนี้เปนสวนมาก,
แมครั้งที่สาม, ขาพเจาขอถือเอาพระพุทธเจา เปนสรณะ,
เอวังภาคา จะ ปะนัสสะ ภะคะวะโต สาวะเกสุ อะนุสาสะนี พะหุลา
ตะติยัมป ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ,
ปะวัตตะติ,
แมครั้งที่สาม, ขาพเจาขอถือเอาพระธรรม เปนสรณะ,
อนึ่ง คําสั่งสอนของพระผูมีพระภาคเจานั้น, ยอมเปนไปในสาวกทั้งหลาย,
ตะติยัมป สังฆัง สะระณํง คัจฉามิ, ๑๐
๙ สวนมาก, มีสวนคือการจําแนกอยางนี้วา ,
แมครั้งที่สาม, ขาพเจาขอถือเอาพระสงฆ เปนสรณะ .
รูปง อะนิจจัง, รูปไมเที่ยง,
ปเยหิ วิปปะโยโคบทสวดมนตทําวัตรเชา-เย็นแปล
ทุกโข, คูมือสามเณรภาคฤดูรอน
เวทะนา อะนิจจา, เวทนาไมเที่ยง,
ความพลัดพรากจากสิ่งเปนที่รักที่พอใจ ก็เปนทุกข,
ยัมปจฉัง นะ ละภะติ ตัมป ทุกขัง, สัญญา อะนิจจา, สัญญาไมเที่ยง,

14. สังขารา อะนิจจา สังขารไมเที่ยง, กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา,
วิญญาณัง อะนิจจัง วิญญาณไมเที่ยง, ดวยกายก็ดี ดวยวาจาก็ดี ดวยใจก็ดี,
รูปง อะนัตตา, รูปไมใชตัวตน, สังเฆ กุกัมมัง ปะกะตัง มะยา ยัง,
เวทะนา อะนัตตา, เวทนาไมใชตัวตน, กรรมนาติเตียนอันใด ที่ขาพเจากระทําแลว ในพระสงฆ,
สัญญา อะนัตตา, สัญญาไมใชตัวตน, สังโฆ ปะฏิคคัณหะตุ อัจจะยันตัง,
สังขารา อะนัตตา, สังขารไมใชตัวตน, ขอพระสงฆ จงงดซึ่งโทษลวงเกินอันนั้น,
วิญญาณัง อะนัตตา, วิญญาณไมใชตัวตน, กาลันตะเร สังวะริตุง วะ สังเฆ.
สัพเพ สังขารา อะนิจจา, สังขารทั้งหลายทั้งปวง ไมเที่ยง, เพื่อการสํารวมระวัง ในพระสงฆ ในกาลตอไป.
สัพเพ ธัมมา อะนัตตาติ, ธรรมทั้งหลายทั้งปวง ไมใชตัวตน ดังนี้, ๙. ปุพพภาคนมการ
เต(ผูชาย) [ ตา(ผูหญิง)] มะยัง โอติณณามหะ,
พวกเราทั้งหลาย เปนผูถูกครอบงําแลว, (หันทะ มะยัง พุทธัสสะ ภะคะวะโต ปุพพะภาคะนะมะการัง กะโรมะ เสฯ)
ชาติยา, โดยความเกิด, นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต,ขอนอบนอมแดพระผูมีพระภาคเจาพระองคนั้น,
ชะรามะระเณนะ, โดยความแก และความตาย, อะระหะโต, ซึ่งเปนผูไกลจากกิเลส,
โสเกหิ ปะริเทเวหิ ทุกเขหิ โทมะนัสเสหิ อุปายาเสหิ, สัมมาสัมพุทธัสสะ. ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง.
โดยความโศก ความร่ําไรรําพัน ความไมสบายกาย ความไมสบายใจ
ความคับแคนใจ ทั้งหลาย , ๒๗ ๒๖ า ๓ ครั้ง)
(ว
สัพเพป อันตะรายา เม มาเหสุง ตัสสะ เตชะสา. ตะติยานุสสะติฏฐานัง วันทามิ ตัง สิเรนะหัง,
อันตรายทั้งปวง อยาไดมีแกวัตรเชาา ดวยเดชแหงบุญนั้น.
บทสวดมนตทําขาพเจ -เย็นแปล
ขาพเจาไหวพระสงฆหมูนั้น, อันเปมือที่ตั้งแหงความระลึก องคที่สาม
คู น สามเณรภาคฤดูรอน
.......... .......... .......... ดวยเศียรเกลา,
(กราบหมอบลงวา)

15. สังฆัสสาหัสมิ ทาโส (ผูชาย) [ทาสี (ผูหญิง) ] วะ สังโฆ เม สามิกิส อัปเปวะนามิมัสสะ เกวะลัสสะ ทุกขักขันธัสสะ อันตะกิริยา ปญญาเย
สะโร, ถาติ,
ขาพเจาเปนทาสของพระสงฆ, พระสงฆเปนนาย มีอิสระเหนือขาพเจา, ทําไฉน การทําที่สุดแหงกองทุกขทั้งสิ้นนี้, จะพึงปรากฏชัด แกเราได,
สังโฆ ทุกขัสสะ ฆาตา จะ วิธาตา จะ หิตัสสะ เม,
(ฆราวาสวา)
พระสงฆเปนเครื่องกําจัดทุกข, และทรงไวซึ่งประโยชน แกขาพเจา,
สังฆัสสาหัง นิยยาเทมิ สะรีรัญชีวิตัญจิทัง, จิระปะรินิพพุตัมป ตัง ภะคะวันตัง สะระณัง คะตา,
ขาพเจามอบกายถวายชีวิตนี้ แดพระสงฆ, เราทั้งหลายผูถึงแลวซึ่งพระผูมีพระภาคเจา, แมปรินิพพานนานแลว พระองคนั้น
วันทันโตหัง(ผูชาย) [ วันทันตีหัง(ผูหญิง) ] จะริสสามิ สังฆัสโสปะฏิ เปนสรณะ,
ปนนะตัง, ธัมมัญจะ สังฆัญจะ, ถึงพระธรรมดวย, ถึงพระสงฆดวย,
ขาพเจาผูไหวอยูจักประพฤติตาม, ซึ่งความปฏิบัติดีของพระสงฆ, ตัสสะ ภะคะวะโต สาสะนัง ยะถาสะติ ยะถาพะลัง มะนะสิกะโรมะ
นัตถิ เม สะระณัง อัญญัง สังโฆ เม สะระณัง วะรัง, อะนุปะฏิปชชามะ,
สรณะอื่นของขาพเจาไมมี, พระสงฆเปนสรณะอันประเสริฐของขาพเจา, จักทําในใจอยู, ปฏิบัติตามอยู, ซึ่งคําสั่งสอนของพระผูมีพระภาคเจานั้น
เอเตนะ สัจจะวัชเชนะ วัฑเฒยยัง สัตถุสาสะเน, ตามสติกําลัง,
ดวยการกลาวคําสัจจนี้, ขาพเจาพึงเจริญในพระศาสนา ของพระศาสดา, สา สา โน ปะฏิปตติ, ขอใหความปฏิบัตินั้นๆของเราทั้งหลาย,
สังฆัง เม วันทะมาเนนะ (ผูชาย) [ วันทะมานายะ (ผูหญิง) ] ยัง ปุญญัง อิมัสสะ เกวะลัสสะ ทุกขักขันธัสสะ อันตะกิริยายะ สังวัตตะตุ.
ปะสุตัง อิธะ, จงเปนไปเพื่อการทําที่สุดแหงกองทุกข ทั้งสิ้นนี้ เทอญ.
๑๑
ขาพเจาผูไหวอยูซึ่งพระสงฆ, ไดขวนขวายบุญใด ในบัดนี้ ,
๑๒
ทุกโขติณณา, เปนผูถูกความทุกข หยั่งเอาแลว,
ทุกขะปะเรตา, บทสวดมนตทําวัผูมีความทุแปล เปนเบื้องหนาแลว,
เปน ตรเชา-เย็น กข
(พระภิกษุสามเณรวา)
จิระปะรินิพพุตัมป ตัง ภะคะวันคูมงือสามเณรภาคฤดูอะระหันตัง สัมมาสัม
ตั อุททิสสะ รอน
พทธง,
ุ ั

16. เราทั้งหลาย อุทิศเฉพาะพระผูมีพระภาคเจา, ผูไกลจากกิเลส, อัญชะลิกะระณีโย, เปนผูที่บุคคลทั่วไปควรทําอัญชลี,
ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง, แมปรินิพพานนานแลว พระองคนั้น, อะนุตตะรัง ปุญญักเขตตัง โลกัสสา ติ.
สัทธา อะคารัสมา อะนะคาริยัง ปพพะชิตา, เปนเนื้อนาบุญของโลก, ไมมีนาบุญอื่นยิ่งกวา ดังนี้.
เปนผูมีศรัทธา ออกบวชจากเรือน, ไมเกี่ยวของดวยเรือนแลว, .......... .......... ..........
ตัสมิง ภะคะวะติ พรัหมะจะริยัง จะรามะ, ๘. สังฆาภิคีติ
ประพฤติอยูซึ่งพรหมจรรย, ในพระผูมีพระภาคเจาพระองคนั้น, (หันทะ มะยัง สังฆาภิคีติง กะโรมะ เสฯ)
ภิกขูนัง สิกขาสาชีวะสะมาปนนา,
ถึงพรอมดวยสิกขาและธรรมเปนเครื่องเลี้ยงชีวิต ของภิกษุทั้งหลาย, สัทธัมมะโช สุปะฏิปตติคุณาภิยุตโต,
ตัง โน พรัหมะจะริยัง อิมัสสะ เกวะลัสสะ ทุกขักขันธัสสะ อันตะ พระสงฆที่เกิดโดยพระสัทธรรม, ประกอบดวยคุณมีความปฏิบัติดีเปนตน,
กิริยายะสังวัตตะตุ. โยฏฐัพพิโธ อะริยะปุคคะละสังฆะเสฏโฐ,
ขอใหพรหมจรรยของเราทั้งหลายนั้น,จงเปนไปเพื่อการทําที่สุดแหงกองทุกข เปนหมูแหงพระอริยบุคคลอันประเสริฐ แปดจําพวก,
ทั้งสิ้น นี้ เทอญ. สีลาทิธัมมะปะวะราสะยะกายะจิตโต,
มีกายและจิต อันอาศัยธรรมมีศีลเปนตน อันบวร,
๘. เขมาเขมสรณทีปคาถา
วันทามะหัง ตะมะริยานะคะณัง สุสุทธัง,
(หันทะ มะยัง เขมาเขมะสะระณะทีปคาถาโย ภะณามะ เส) ขาพเจาไหวหมูแหงพระอริยเจาเหลานั้น อันบริสุทธิ์ดวยดี,
สังโฆ โย สัพพะปาณีนัง สะระณัง เขมะมุตตะมัง,
พะหุง เว สะระณัง ยันติ ปพพะตานิ วะนานิ จะ, พระสงฆ หมูใด เปนสรณะอันเกษมสูงสุด ของสัตวทั้งหลาย,
อารามะรุกขะเจตยานิ ๒๕
มะนุสสา ภะยะตัชชิตา , ๒๔
อาหุเนยโย, บทสวดมนตทําวัสงฆค-เย็นแปลักการะที่เขานํามาบูชา,
เปน ตรเชา วรแกส ธัมโม ปะฏิคคัณหะตุ อัจจะยันตัมือสามเณรภาคฤดูรอน
คู ง,
ปาหุเนยโย, เปนสงฆควรแกสักการะที่เขาจัดไวตอนรับ, ขอพระธรรม จงงดซึ่งโทษลวงเกินอันนั้น,
ทักขิเณยโย, เปนผูควรรับทักษิณาทาน, กาลันตะเร สังวะริตุง วะ ธัมเม.

17. เพื่อการสํารวมระวัง ในพระธรรม ในกาลตอไป. เนตัง สะระณะมาคัมมะ สัพพะทุกขา ปะมุจจะติ.
.......... .......... ..........
นั่นมิใชสรณะอันเกษมเลย, นั่นมิใชสรณะอันสูงสุด,
๗. สังฆานุสสติ
เขาอาศัยสรณะนั่นแลว ยอมไมพนจากทุกขทั้งปวงได.
(หันทะ มะยัง สังฆานุสสะตินะยัง กะโรมะ เสฯ) โย จะ พุทธัญจะ ธัมมัญจะ สังฆัญจะ สะระณัง คะโต,
สุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, จัตตาริ อะริยะสัจจานิ สัมมัปปญญายะ ปสสะติ,
สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจานั้น หมูใด, ปฏิบัติดีแลว, สวนผูใดถือเอาพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ เปนสรณะแลว;
อุชุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, เห็นอริยสัจจคือ ความจริงอันประเสริฐสี่ ดวยปญญาอันชอบ;
สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา หมูใด, ปฏิบัติตรงแลว, ทุกขัง ทุกขะสะมุปปาทัง ทุกขัสสะ จะ อะติกกะมัง
ญายะปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, อริยัญจัฏฐังคิกัง มัคคัง ทุกขูปะสะมะคามินัง,
สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา หมูใด, คือเห็นความทุกข, เหตุใหเกิดทุกข, ความกาวลวงทุกขเสียได,
ปฏิบัติเพื่อรูธรรมเปนเครื่องออกจากทุกขแลว, และหนทางมีองคแปดอันประเสริฐ, เครื่องถึงความระงับทุกข;
สามีจิปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, เอตัง โข สะระณัง เขมัง เอตัง สะระณะมุตตะมัง,
สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา หมูใด, ปฏิบัติสมควรแลว, เอตัง สะระณะมาคัมมะ สัพพะทุกขา ปะมุจจะติ.
ยะทิทัง, ไดแกบุคคลเหลานี้คือ, นั่นแหละเปนสรณะอันเกษม, นั่นเปนสรณะอันสูงสุด;
จัตตาริ ปุริสะยุคานิ อัฏฐะ ปุริสะปุคคะลา, เขาอาศัยสรณะนั่นแลว ยอมพนจากทุกขทั้งปวงได.
คูแหงบุรุษ ๔ คู, นับเรียงตัวบุรุษ ได ๘ บุรุษ,
เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, ๑๔
นั่นแหละ สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา ,๑๓  ⌫
๙. ธัมมคารวาทิคาถา
มนุษยเปนอันมาก เมื่อเกิดมีภตรเชาคามแลว, ก็ถือเอาภูเขาบาง ปาไมบาง,
บทสวดมนตทําวั ัยคุก -เย็นแปล คูมือสามเณรภาคฤดูรอน
อารามและรุกขเจดียบาง เปนสรณะ; (หันทะ มะยัง ธัมมะคาระวาทิคาถาโย ภะณามะ เส.)
เนตัง โข สะระณัง เขมัง เนตัง สะระณะมุตตะมัง,