โยนิโส มนสิการ เป็น PowerPoint 2003 เกี่ยวกับเรื่อง โยนิโสมนสิการ วิธีการแห่งปัญญากระบวนการคิดที่ถูกวิธี มีเบียบเป็นอิสระ เป็นขั้นตอนการสร้างปัญญาที่บริสุทธิ์ สนใจดาวน์โหลดสื่อการสอนได้ที่เว็บวัดสวนวาง http://www.watsuanvang.com/read.php?tid=859

1. วิธีการแห่งปัญญา
กระบวนการคิดที่ถูกวิธี มี
เบียบ เป็นอิสระ
เป็นขั้นตอนการสร้าง
ปัญญาที่บริสุทธิ์
โยนิโสมนสิการ

2. โยนิโส มนสิการ ๑๐ ประการ
วิธีคิดแบบสืบสาวหาเหตุปัจจัย๒. วิธีคิดแบบแยกแยะส่วนประก
๓. วิธีคิดแบบสามัญ
ญลักษณะ
๔. วิธีคิดแบบแก้
ปัญหา
๕. วิธีคิดแบบตามหลักการและความมุ่งหมาย
๖. วิธีคิดแบบคุณโทษและทางออก
ธีคิดแบบคุณค่าแท้และคุณค่าเทียม๘. วิธีคิดแบบปลุกเร้าคุณธร
๙. วิธีคิดแบบเป็นอยู่ในปัจจุบัน๑๐. วิธีคิดแบบวิภัชชวาท

3. a.คิดแบบปัจจัย
สัมพันธ์
b.คิดแบบสืบสวน
๑. วิธีคิดแบบสืบสาว
หาเหตุปัจจัย

4. อิมสฺมึ สติ อิทํ โหติ
เมื่อสิ่งมี สิ่งนี้จึงมี
อิมสฺสุปฺปาทา อิทํ
อุปฺปชฺชติ
เพราะสิ่งนี้เกิดขึ้น
สิ่งนี้จึงเกิดขึ้น
อิมสฺมึ อสติ อิทํ น
โหติ
เมื่อสิ่งไม่มี สิ่งนี้ก็

5. อิทัปปัจจย
ตา
เมื่อสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี
เมื่อสิ่งนี้เกิดขึ้น สิ่งนี้จึง
เกิดขึ้น

6. ตถตา
ภาวะที่เป็นอย่าง
นั้น
อวิตถตา
ภาวะที่ไม่คลาด
เคลื่อนไปได้
อนัญญถตา

7. วิธีคิดแบบแยกแยะส่วนประกอ
ขันธ์ ๕ = รูป + นาม
คิดแบบมุ่งมองให้รู้จักสิ่งทั้งหล
ตามสภาวะของมันเอง

8. ขั้นที่ ๑ ให้รู้เท่าทันตาม
เป็นจริง
ขั้นที่ ๒ แก้ไขและทำาการ
ไปตามเหตุปัจจัย
ดแบบสามัญญลักษณ์ รู้เท่าทัน

9. ขั้นที่ ๑ ทุกข์ (ปัญหา)
ขั้นที่ ๒ สมุทัย (เหตุเกิด
ปัญหา)
ขั้นที่ ๓ นิโรธ (หมด
ิดแบบอริยสัจจ์ หรือคิดแบบแก

10. แก่นแท้แห่งธรรมะ
ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค
พ้นทุกข์
บรมสุข
นิพพาน
ชรา
มรณะ
สกะ ปริเทว ฯ
อวิชชา
ตัณหา
อุปาทาน
ศีล
สมาธิ
ปัญญา
มชาติของมนุษย์คือเรียนรู้และพัฒนา

11. พิจารณาความสัมพันธ์
ระหว่างหลักการ(ธรรม)
กับความมุ่งหมาย(อรรถ) และ
ทำาตามหลักการ
๕. วิธีคิดแบบอรรถสัมพันธ์

12. อัสสาสะ ส่วนดี ส่วนคุณค่า ข้อที่
น่าพึงพอใจ
อาทีนวะ ส่วนเสีย โทษ ข้อ
บกพร่อง
นิสสรณะ ทางออก ทางรอด
วิธีคิดแบบคุณ โทษ และทางอ

13. คุณค่าแท้ อาศัยปัญญา
ตีค่า วัดราคา
คุณค่าเทียม อาศัย
ตัณหา ตีค่า วัดราคา
วิธีคิดแบบคุณค่าแท้ คุณค่าเท

14. คิดแบบเร้ากุศล บรรเทา
ขัดเกลาตัณหา ส่งเสริม
กุศลธรรม สร้างเสริม
สัมมาทิฏฐิ
วิธีคิดแบบอุบายปลุกเร้าคุณธร

15. คิดแบบมีปัจจุบันเป็นอารมณ์
คิดแบบสติปัฏฐาน คิดถึงอดีต
ปัจจุบัน อนาคต อย่างมีสติ
ด้วยเหตุผล
วิธีคิดแบบเป็นอยู่ในขณะปัจจ

16. คิดวิเคราะห์ จำาแนกแยกแยะ คิด
ทุกแง่ทุกมุม
ตามเป็นจริง โดยส่วนประกอบ
ลำาดับขณะ ความสัมพันธ์แห่ง
เหตุปัจจัย โดยเงื่อนไข ฯลฯ
๑๐. วิธีคิดแบบวิภัชชวาท

17. แสงแดดฝนอุณหภูมิ
อื่นๆ
การดูแล
ตัด โค่น
อื่นๆ
ยธรรมชาติ
กาฝาก
โรคพืช
เพลี้ย
ดิน นำ้า ปุ๋ย
อื่นๆ
การอยู่รอดของ
ต้นไม้ต้นหนึ่ง

18. ระดับสติปัญญาสมรรถภาพทางร่างกา
พ่อ แม่
ญาติพี่น้อง
เพื่อน
อื่นๆ
รูอาจารย์
ฐานะ
การดูแล
สังคม
จิตสำานึกความรับผิดชอบความหวัง ความ
อาชีพ
ปัจจัยแห่งการ
พัฒนาชีวิต

19. ขอให้ท่าน
โชคดี มี
ความสุข