1. გიორგი ედიბერიძე
2008 წელი
ნაწილი პირველი

3. dedamiwa miliardobiT cocxali organizmis saxls
warmoadgens. sasicocxlo masalebs es organizmebi
biosferodan iReben.
biosferoSi sami sfero arsebobs esenia:
liTosfero-xmeleTi;
hidrosfero-wyali;
atmosfero-haeri.

4. biosfero da masSi mcxovrebi organizmebi
mudmiv urTierTqmedebaSi
arian.samwuxarod xSiria SemTxvevebi,
rodesac adamianTa gaufrTxilebloba
biosferoSi garkveul cvlilebebs iwvevs,
arRvevs bunebriv kanonzomierebebs da
seriozul zians ayenebs garemos.

5. 1. wyali
2. niadagi
3. haeri

7. wyali erT-erTi mTavari da arsebiTi ramaa
sufTa
3%
sicocxlisaTvis, amitom igi gonivrul
moxmarebasa da gafrTxilebas saWiroebs,
miT umetes, rom sufTaa dedamiwis wylis
3% da am 3%-is mxoloddabinZureb nawilia
mcire
uli
97%
dasalevad vargisi.

8. wylis dabinZurebis problema axali ar aris da igi
arsebobs yvelgan, sadac adamianebi
binadroben. wylis dabinZurebis mTavari mizezi
mdinareebSi, zRvebSi, tbebsa daokeaneebSi
sayofacxovrebo da teqnikuri narCenebis
Cayraa. xSirad wyali isea dabinZurebuli, rom
misi sasmelad an dasabanad gamoyeneba
janmrTelobisTvis saxifaToc kia.

9. iSviaTi ar aris iseTi SemTxvevebi, roca
wyalSi xvdeba qimiuri da Termuli narCenebi.
wyalSi Cayrili nagavi ukvalod ar ikargeba. igi
xSirad napirebze iriyeba da mdinaris fskerze
ileqeba.

10. wyalSi moxvedrili nagavi gavlenas
axdens wyalze da wyalSi mcxovreb
organizmebze. dabinZurebuli wyali
iwvevs iseT infeqciur daavadebebs
rogoricaa: qolera, muclis tifi, dizenteria
da safrTxes uqmnis adamianis
janmrTelobas.

13. rac ufro izrdeba mosaxleobis raodenoba
dedamiwaze, miT ufro metad mwvavdeba
niadagis dabinZurebis problema. wvimis wyals
nagvidan Camorecxili damabinZureblebi uxvad
Caaqvs niadagSi, sadac es damabinZurerlebi
miwisqveSa wyaroebsa da nakadulebs uerTdeba.
garda amisa, Ria nagavsayrelebi xels uwyobs
virTxebis, mwerebisa da sxva infeqciis gadamtani
organizmebis gamravlebas.

14. arsebobs iseTi saSiSi
damabinZureblebic rogoricaa
feTqebadi, toqsikuri (momwamlavi) da
radioaqtiuri, romlebic kanis
damwvrobas sxeulis qsovilebisa da
ujredebis gadagvarebas iwvevs.

15. Bbevri nivTiereba, romelic yoveldRiurad
gamoiyeneba yofa cxovrebaSi, saSiSi
damabinZurebelia, magaliTad, maTeTreblebi, sad
ezinfeqcio saSualebebi, saRebavebi, teqnikuri
zeTebi, pesticidebi da sxva. maTi niadagSi
moxvedra iwvevs niadagis dabinZurebas. aseT
niadagze moyvanili produqti safrTxes uqmnis
rogor adamianis aseve sxva cocxali organizmebis
janmrTelobas

17. haeris dabinZureba industriul revolucias
mohyva. mrewvelobis zrda ZiriTadad
damokidebulia energiaze, romelic didi
raodenobiT miiReba qvanaxSirisa da SeSis
wvis Sedegad.

18. საქართველოს სხვადასხვა ქალაქში ატმოსფერული
ჰაერის დაბინძურების ინდექსი
კასპი
13%
თბილისი
27%
რუსთავი
17%
ზესტაფონი
20%
ქუთაისი
23%

19. გარდაბანი
9%
რუსთავი
11%
ზესტაფონი
35%
დანარჩენი
16%
კასპი
11%
ბათუმი
18%
ძირითადი დამაბინძურებლები ქალაქების წილი
ქვეყნის ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურებაში

20. ძირითადი დამაბინძურებელი რეგიონების წილი ქვეყნის
ატმოსფერული ჰაერის დაბინძურებაში
შიდა
ქართლი
12%
დანარჩენი
9%
იმერეთი
35%
ქვემო ქართლი
26%
აჭარა
18%

21. haeris ZiriTad damabinZureblebad gvevlineba
ferfli, mtveri, muri, romlebic warmoiqmneba organuli
nivTierebis wvis Sedoegad. qalaqebSi, sadac didi
raodenobiT transporti moZraobs, xSirad vxvdebiT
fotoqimiur smogs-moyviTalo-moyavisfro nisls, romelic
manqanebidan gamonabolqvisa da mzis sinaTlis
reaqciis Sedegad warmoiqmneba.

22. ავტოტრანსპორტიდან ატმოსფერულ ჰაერში მავნე
ნივთიერებების რაოდენობრივი გაფრქვევის
ცვლილებების დინამიკა 2001-2005 წლებში
250
200
150
100
50
0
2001
2002
2003
2004
2005

23. dedamiwis zedapirze moZraobisas qars
damabinZureblebi sxvadasxva adgilze
gadaaqvs. tyviis, spilenZisa da rkinis
umciresi nawlakebi haerSi ifanteba.
adamianebi da cxovelebi advilad
CaisunTqaven maT haerTan erTad. filtvebSi
moxvedrili nawilakebi ki did saSiSroebi
adamianis janmrTelobas.

25. haeris dabinZureba uamrav qronikul
daavadebas ukavSirdeba. igi auaresebs
adamianebis, gansakuTrebiT, bavSvebsa da
moxucebSi janmrTelobis
mdgomareobas, azianebs mcenareebsa da
Reroebs. mcenareTa daRupvis Sedebad
ekosistemaSi irRveva kvebiTi jaWvi da uamravi
cxoveli sakvebis gareSe rCeba.

26. garda amisa, uamrav cxovels
uRiziandeba Tvalebi da sxvadasxva rTuli
daavadebebiT avaddeba.
arsebuli monacemebis mixedviT, haeris
dabinZurebis ZiriTad wyaros
satransporto saSualebis gamonabolqvi
warmoadgens. es gansakuTrebiT exeba
did qalaqebs, sadac transportis
moZraoba intensiuria.