Introducir o concepto de medio natural e os factores que o definen.

1. CTMACTMA

2. O MEDIO NATURAL
COMO SISTEMA

3. Concepto de medioConcepto de medio
ambienteambiente
Conferencia das Nacións Unidas para o Medio AmbienteConferencia das Nacións Unidas para o Medio Ambiente
Humano, Estocolmo (1972)Humano, Estocolmo (1972)
O medio ambiente é o conxunto deO medio ambiente é o conxunto de
compoñentes físicos, químicos,compoñentes físicos, químicos,
biolóxicos e sociais capaces de causarbiolóxicos e sociais capaces de causar
efectos directos ou indirectos, nun prazoefectos directos ou indirectos, nun prazo
curto ou longo, sobre os seres viventes ecurto ou longo, sobre os seres viventes e
as actividades humanas.as actividades humanas.

8. Factores físicosFactores físicos
 Os factores climáticosOs factores climáticos
-- A luz.A luz.
-- A temperatura.A temperatura.
-- A humidade.A humidade.
-- A chuvia (pluviosidade).A chuvia (pluviosidade).
-- O vento.O vento.

11. Factores químicosFactores químicos
 Salinidade.Salinidade.
 pHpH
 Concentración OConcentración O22, CO, CO22......

14. AmbienteAmbiente
 AntrópicoAntrópico
 Non antrópicoNon antrópico

15. Unha das primeiras cousasUnha das primeiras cousas
que descubrimos- faique descubrimos- fai
catrocentos anos, é que nin ocatrocentos anos, é que nin o
planeta nin nós mesmosplaneta nin nós mesmos
somos o centro do universo.somos o centro do universo.
 Por qué somos como somos EduardoPor qué somos como somos Eduardo
Punset. Ed AguilarPunset. Ed Aguilar

16. Teoría xeral de sistemasTeoría xeral de sistemas
 Ludwing von BertalanffyLudwing von Bertalanffy

17. Sistema= suma deSistema= suma de
elementoselementos

18. Características dos sistemasCaracterísticas dos sistemas
CaracterísticasCaracterísticas Exemplo: OrdenadorExemplo: Ordenador
Está formado por compoñentes ouEstá formado por compoñentes ou
elementoselementos
Fonte de alimentaciónFonte de alimentación
MicroprocesadorMicroprocesador
PantallaPantalla
Teclado...Teclado...
Cada elemento ten unha funciónCada elemento ten unha función
Fonte de alimentación: subministrar enerxía eléctricaFonte de alimentación: subministrar enerxía eléctrica
Microprocesador: almacenar datos e efectuar cálculosMicroprocesador: almacenar datos e efectuar cálculos
Teclado: transcribir ordesTeclado: transcribir ordes
Pantalla: visualizar o proceso que se leva a caboPantalla: visualizar o proceso que se leva a cabo
Os elementos coordínanse paraOs elementos coordínanse para
desempeñar novas funcións:desempeñar novas funcións:
propiedades emerxentespropiedades emerxentes
Distintas aplicacións: tratamento de texto, xogos,...Distintas aplicacións: tratamento de texto, xogos,...
Intercambia enerxía e materia coIntercambia enerxía e materia co
exteriorexterior
Recibe enerxía eléctrica e emite calor e luzRecibe enerxía eléctrica e emite calor e luz

19. OO medio ambientemedio ambiente é entendido hoxe en díaé entendido hoxe en día
coma uncoma un sistemasistema,, un conxunto complexo deun conxunto complexo de
elementos que se inflúen mutuamente eelementos que se inflúen mutuamente e
dependen uns dos outros.dependen uns dos outros.

20. Modelo de sistema
(modelo caixa negra)

21. Sistemas e enerxíaSistemas e enerxía

23. Produción de materiaProdución de materia

24. Produción de materiaProdución de materia

25. Exercicio 1Exercicio 1
 Observa o esquema e explica,Observa o esquema e explica,
segundo a teoría xeral de sistemas, osegundo a teoría xeral de sistemas, o
funcionamento da calefacción defuncionamento da calefacción de
gas....gas....

26. Exercicio 1Exercicio 1
Calefacción
Caldeira
termostato
Gas natural
Enerxía
electrica
Enerxía
calorífica
Osíxeno
Dióxido de
carbono

27. Tipos de sistemasTipos de sistemas
 AbertosAbertos
 PechadosPechados

28. Relacións entreRelacións entre
elementoselementos

29. Elementos variablesElementos variables

30. RelaciónsRelacións
 SimplesSimples
 ComplexasComplexas

31. Relacións simples: directasRelacións simples: directas
e inversase inversas
Ex: Proceso de eutrofizaciónEx: Proceso de eutrofización
Uso de fertilizantes
para o solo +
Nutrientes minerais
nas augas
+ Algas
+
Bacterias
despompoñedoras
aerobias
-
Osíxeno disolto
na auga
+
Vida
acuática
+
Uso de fertilizantes
para o solo
- Vida
acuática

32. Exercicio 2Exercicio 2
 Representa nun esquema a relaciónRepresenta nun esquema a relación
entre as precipitacións e o río,entre as precipitacións e o río,
indicando se se trata dunha relaciónindicando se se trata dunha relación
directa ou inversa.directa ou inversa.

33. Exercicio 2Exercicio 2
Precipitacións Caudal do río
+

34. Relacións complexasRelacións complexas
 Retroalimentación negativa.Retroalimentación negativa.
equilibraequilibra
 Retroalimentación positiva:Retroalimentación positiva:
desequilibradesequilibra

35. Exercicio 5 ¿Cres que noExercicio 5 ¿Cres que no
sistema de calefacción sesistema de calefacción se
establece un bucle deestablece un bucle de
retoraliimentaciónretoraliimentación ? ...? ...
Calefacción
Gas natural
Enerxía
calorífica
Osíxeno
Dióxido de
carbono

36. Representación sistemasRepresentación sistemas

37.  UnhaUnha pirámide alimentariapirámide alimentaria é unhaé unha
representación gráfica na que cadarepresentación gráfica na que cada
nivel trófico se representa por unnivel trófico se representa por un
paralelogramo.paralelogramo.
 Existen varios tipos de pirámidesExisten varios tipos de pirámides
segundo o factor que representan:segundo o factor que representan:
pirámides numéricas, pirámides depirámides numéricas, pirámides de
biomasa, pirámides de enerxía ...biomasa, pirámides de enerxía ...

39. BIOMASABIOMASA
Masa de carbono orgánicoMasa de carbono orgánico
SuperficieSuperficie

40.  AA produtividade dun ecosistemaprodutividade dun ecosistema éé
a relación que existe entre a producióna relación que existe entre a produción
de materia orgánica e a biomasa.de materia orgánica e a biomasa.

42. Cadea tróficaCadea trófica

43. Rede tróficaRede trófica

44.  A secuencia mediante a que uns seresA secuencia mediante a que uns seres
vivos se alimentan doutros de distintovivos se alimentan doutros de distinto
nivel denomínasenivel denomínase cadea tróficacadea trófica ouou
alimentaria. Cada un dos diferentes elosalimentaria. Cada un dos diferentes elos
desta cadea é undesta cadea é un nivel tróficonivel trófico..
 AsAs redes tróficasredes tróficas son o conxunto deson o conxunto de
cadeas tróficas interconectadas quecadeas tróficas interconectadas que
expresan todas as posibles relaciónsexpresan todas as posibles relacións
alimentarias que se dan entre osalimentarias que se dan entre os
organismos dun ecosistema.organismos dun ecosistema.

47.  Recibe o nome deRecibe o nome de ciclo da materiaciclo da materia aa
circulación da materia desde o mediocirculación da materia desde o medio
físico aos diferentes iveis de seresfísico aos diferentes iveis de seres
vivos e a volta ao medio físico, de ondevivos e a volta ao medio físico, de onde
volverá outra vez a incorporarse ávolverá outra vez a incorporarse á
biocenose.biocenose.
 OO fluxo da enerxíafluxo da enerxía é a circulacióné a circulación
da enerxía nos ecosistemas e ada enerxía nos ecosistemas e a
difusión ao medio exterior sen que sedifusión ao medio exterior sen que se
recupere ou recicle.recupere ou recicle.

48. ModelosModelos
 EstáticosEstáticos
 Dinámicos: predador-presaDinámicos: predador-presa

49. Relación depredador-Relación depredador-
presapresa

50. Exercicio 7Exercicio 7
 Observa o seguinte modelo, queObserva o seguinte modelo, que
representa as relacións entrerepresenta as relacións entre
predadores e presas dunhapredadores e presas dunha
poboación....poboación....

51. Sistemas ambientaisSistemas ambientais
 NaturaisNaturais
 HumanosHumanos

52. Sistemas naturais eSistemas naturais e
humanoshumanos

53. É o sustratoÉ o sustrato
onde seonde se
asentanasentan
outrosoutros
subsistemas.subsistemas.

54. Ven definida polaVen definida pola
forma doforma do
terreo, asterreo, as
estruturas eestruturas e
materiaismateriais
xeolóxicos,xeolóxicos,
mailos axentesmailos axentes
externos (osexternos (os
ríosríos
especialmente)especialmente)
que rematan deque rematan de
darlle forma.darlle forma.

56. O solo é a capa
superficial formada pola
alteración da rocha e a
interacción dos seres
vivos, na que se
desenvolve a vida vexetal,
a vida animal asociada.

57. Comprende todo o
conxunto de augas
superficiais (ríos e
regueiros) mailas
augas subterráneas
(acuíferos).

58. Comprende a capa de atmosfera, xeosfera e hidrosfera
habitada por seres vivos e modificada por eles.

59. Sería o conxunto de ecosistemas que podemos atopar.
Ex en Catoira temos os seguintes: As xunqueiras, os
bosques de ribeira, as zonas de monte baixo, e os
bosques autóctonos e de replantación

60. Todo o conxunto de asentamentos e accións humanas
sobre o entorno.
Todas estas accións sempre van encamiñadas a explotación
de recursos naturais.

61. Ordenación do territorio RECURSOS NATURAIS
poden ser
RENOVABLES NON RENOVABLES
•BIOMASA
•RECURSOS HÍDRICOS
•Enerxía hidráulica
•Pesca
•ENERXÍA EÓLICA
•ENERXÍA MAREMOTRIZ
•ENERXÍA SOLAR
•ENERXÍA XEOTÉRMICA
•Augas termais
SOLOS DE ORIXE
MINERAL
ELEMENTOS
RADIACTIVOS
COMBUSTIBLES
FÓSILES
•Carbón
•Petróleo
METÁLICOS NON METÁLICOS
• Sedimentarios
(ouro, casiterita)
•Magmáticos
(galena, pirita)
•Meteóricos
(ferro)
• Minerais
•Materiais de
construcción:
•Rochas
ornamentais
•Áridos e gravas
•Caolín, arxilas,
feldespatos, seixo
•Cultivos
•Pastos
•Forestal
•Gandería

62. Relacións nos sistemasRelacións nos sistemas
ambientaisambientais
 Entre sistemasEntre sistemas
 Dentro do sistemaDentro do sistema
 Entre ambiente e o espacio exteriorEntre ambiente e o espacio exterior

63. Características dosCaracterísticas dos
sistemas humanossistemas humanos
∆
∆
∆
∆

64.  Os principais factores debidos á acciónOs principais factores debidos á acción
humana que están a causar efectoshumana que están a causar efectos
nocivos sobre os ecosistemas son osnocivos sobre os ecosistemas son os
seguintes:seguintes:
- Contaminación do aire:Contaminación do aire:
- Contaminación da auga:Contaminación da auga:
- Contaminación do solo:Contaminación do solo:
- - Residuos procedentes das grandes- Residuos procedentes das grandes
aglomeracións urbanas:aglomeracións urbanas:
- - Perda da biodiversidade- Perda da biodiversidade

65. Teoría de GAIA:Teoría de GAIA:
planeta autorreguladoplaneta autorregulado
Lynn
Margulis

66. Métodos deMétodos de
estudoestudo
 Teledetección: fotografía aérea,Teledetección: fotografía aérea,
satélites metereolóxicas, radar,satélites metereolóxicas, radar,
radiometría...radiometría...

68. Métodos de estudoMétodos de estudo
 Tratamento da información por sistemas :Tratamento da información por sistemas :
. de información xeográfica (SIX),. de información xeográfica (SIX),
. de soporte á decisión (DSS). de soporte á decisión (DSS)

69. Métodos de estudoMétodos de estudo
 Tratamento da información porTratamento da información por
sistemas : de soporte á decisión (DSS)sistemas : de soporte á decisión (DSS)

70. http://www.nationalgeographttp://www.nationalgeograp
hic.com/plan-it-green/hic.com/plan-it-green/

71. Exercicio 4: Páx 19Exercicio 4: Páx 19
Modelo de caixa negra daModelo de caixa negra da
fotosíntesefotosíntese
Le o seguinte texto:....Le o seguinte texto:....

72. Exercicio 4: Páx 19 ModeloExercicio 4: Páx 19 Modelo
de caixa negra dade caixa negra da
fotosíntesefotosíntese
Fotosíntese
Enerxía solar
Enerxía
química
(na glicosa)
6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2
(Glicosa)

73. Medio natural, factores, físicos, sistemas,Medio natural, factores, físicos, sistemas,
elementos, relación, pechados, enerxía,elementos, relación, pechados, enerxía,
exterior, modelos, estáticos, dinámicos,exterior, modelos, estáticos, dinámicos,
naturais, hidrosfera, atmosferanaturais, hidrosfera, atmosfera
 Cos termos que se presentan a continuaciónCos termos que se presentan a continuación
débense construír catro frasesdébense construír catro frases nas que senas que se
integren só tres destes encada unha delas.integren só tres destes encada unha delas.
 Os termos non poderán repetirse. As frasesOs termos non poderán repetirse. As frases
poderán construírse empregando outros termospoderán construírse empregando outros termos
que non figuren na lista, pero nunca seque non figuren na lista, pero nunca se
empregarán máis de tres dos que se propoñen;empregarán máis de tres dos que se propoñen;
haberá, por tanto, tres que non serán utilizados.haberá, por tanto, tres que non serán utilizados.
Valoración: 1 punto (0,25 puntos / frase benValoración: 1 punto (0,25 puntos / frase ben
construída).construída).

74. Medio natural, factores, físicos,Medio natural, factores, físicos,
sistemas, elementos, relación,sistemas, elementos, relación,
pechados, enerxía, exterior,pechados, enerxía, exterior,
modelos, estáticos, dinámicos,modelos, estáticos, dinámicos,
naturais,hidrosfera, atmosferanaturais,hidrosfera, atmosfera

75. Temperatura
corporal Suor
+
-
Exercicio 7 BExercicio 7 B