2010 11 30 Rapportage Evaluatie Wijkonderneming Hambaken 101123

Evaluatie wijkonderneming Hambaken

Evaluatie wijkonderneming Hambaken

Concept versie 22/11/10

Evaluatie van de wijkonderneming Hambaken in ‘s-Hertogenbosch

In opdracht van
samenwerkende partijen wijkonderneming Hambaken

Gerrichhauzen en Partners
november 2010
Projectnummer: 2010-100

Gerrichhauzen en Partners
Advies, management en training
bij veranderingsprocessen in stedelijke gebieden

Postbus 546
3300 AM Dordrecht

t (078) 6 144 166
f (078) 6 144 420

Inhoudsopgave

Titel Pagina

Managementsamenvatting 4

1. Inleiding 7

2. De wijkonderneming Hambaken, van visie naar uitvoering 9

3. Efficiënt (samen-)werken, professionele en operationele autonomie 12

4. Wijkgericht werken en dienstverlening 16

5. De monitor: het effect van de wijkonderneming 20

Bijlage 25

Gerrichhauzen en Partners Evaluatie wijkonderneming Hambaken, concept versie 22/11/10 4

Managementsamenvatting

In dit evaluatieonderzoek is het eerste jaar van het functioneren van de wijkonderneming Hambaken ge-
ëvalueerd. Daarbij is vooral gekeken naar de aanpak van de wijkonderneming. De inhoudelijke aanpak
van de Hambaken maakt geen deel uit van deze evaluatie. Daarnaast is een opzet gemaakt voor een
monitor, waarbij het effect van de wijkonderneming Hambaken wordt gemeten, waaronder de inhoudelij-
ke aspecten meedoen, schoon en veilig.
Het onderzoek bestaat uit:
. Enquêtes onder professionals, middenkader en bestuurders van de betrokken partijen bij de wijkon-
derneming;
. Een groepsinterview met professionals en middenkader;
. Een groepsinterview met bewoners;
. Een groepsinterview met bestuurders (deze vindt nog plaats);
. De monitor.

De algemene conclusie is dat de Wijkonderneming een positieve en kansrijke manier van samenwerken
is, mits de randvoorwaarden door partijen voldoende worden ingevuld. De wijkonderneming is kansrijk
om efficiënt samen te werken aan de maatschappelijke dienstverlening in de wijk en daarbij de bewoners
en cliënten beter te bedienen. Om deze kansen te verzilveren moeten partijen de randvoorwaarden voor
een andere manier van werken beter invullen: professionele autonomie, andere (financiële) aansturing en
training van de professionals.
Daarnaast blijkt dat de aandacht van de wijkonderneming in het eerste half jaar vooral is uitgegaan naar
projecten in plaats van het ontwikkelen van een multidisciplinair team en een structurele samenwerking.
De wijkonderneming is werk in uitvoering. Partijen gaven bij de start van de wijkonderneming aan pro-
blemen en obstakels op te lossen als zij zich aandienden. Dit tussentijds bijsturen is nog niet gebeurd.
Deze evaluatie is het moment om te leren van de tussentijdse ervaringen en de obstakels te slechten.
Dan kan de wijkonderneming daadwerkelijk gaan functioneren zoals door partijen was bedoeld.

Op basis van het evaluatieonderzoek worden de volgende voorlopige conclusies getrokken:

1. De wijkonderneming Hambaken is een kansrijke aanpak die het gewenste effect kan hebben, mits
de randvoorwaarden door de organisaties beter worden ingevuld. De ambitie en doelen van de
wijkonderneming worden door de partijen (bestuurders, middenkader en professionals) gedra-
gen.
De aanpak van de wijkonderneming wordt gedragen door de partijen en de verwachting is dat de doelen
van de wijkonderneming ook daadwerkelijk kunnen worden behaald. Het commitment heeft zich voor
sommige partijen nog onvoldoende vertaald in het faciliteren van de professionals bij de nieuwe werkwij-
ze: de randvoorwaarden zijn onvoldoende ingevuld. Het beter benoemen en invullen van deze randvoor-
waarden is een voorwaarde voor de wijkonderneming om het gewenste effect te bereiken. Het gaat dan
onder andere om professionele autonomie voor de professional, andere aansturing en training om te le-
ren anders te werken.

2. De wijkonderneming is voortvarend van start gegaan met de uitvoering van diverse projecten. Dit
leidt tot concrete resultaten, maar de samenhang tussen de projecten en een strategische verta-
ling van visie naar uitvoering ontbreekt. De samenwerking richt zich te veel op projecten en te
weinig op samenwerken in structurele werkzaamheden.
In de Hambaken worden vele projecten door veel verschillende partijen uitgevoerd. De wijkonderneming
is voortvarend van start gegaan met de keuze om ‘gewoon te beginnen’. Diverse projecten zijn uitge-
voerd. Deze pragmatische aanpak leidt tot resultaat in projecten, maar de samenhang tussen de projec-
ten is niet goed zichtbaar. Ook mist de koppeling tussen de doelen van de wijkonderneming en de activi-


teiten. Hierdoor is de wijkonderneming te veel een projectenmachine en te weinig een structurele manier
van samenwerken. Dit kan opgelost worden door deze strategische vertaling tussen visie en uitvoering
alsnog in te vullen. Daarnaast moet de aandacht van de projecten worden verbreed naar structureel sa-
menwerken.

3. De wijkonderneming heeft nog te weinig een eigen profiel in de wildgroei aan projecten in de
wijk. Er is geen eenduidig beeld van de werkzaamheden van de wijkonderneming.
Onduidelijk is waarom sommige projecten vanuit de wijkonderneming worden opgepakt en andere niet.
Een duidelijke afbakening van de werkzaamheden van de wijkonderneming ontbreekt. Als dit goed wordt
ingevuld kan de wijkonderneming het draagvlak voor de werkwijze en projecten in de wijk verder vergro-
ten.

4. De wijkonderneming heeft de samenwerking tussen de maatschappelijke partners in de wijk ver-
beterd.
Door de wijkonderneming is er meer contact tussen de professionals in de wijk. De huisvesting op Zir-
koon 7 verkleint de afstand tussen de medewerkers nog meer. Partijen hebben meer inzicht gekregen in
elkaars werk, het wederzijds begrip tussen professionals is vergroot en de afstemming van de dienstver-
lening is verbeterd. Dit is opvallend, omdat er in eerste instantie vooral sprake was van wantrouwen en
concurrentiegevoel tussen partijen.
Toch is er nog vooral sprake van samen praten en te weinig van daadwerkelijk samen werken. De wijk-
onderneming is nog te veel een optelsom van de afzonderlijke partijen en nog geen multidisciplinair wijk-
team. Bij de medewerkers is er wel de wil om meer te gaan samenwerken, mits zij hierin voldoende wor-
den gefaciliteerd (onder andere in aansturing en training).

5. De wijkonderneming heeft in geringe mate geleid tot meer efficiëntie en autonomie in het werk
van de professionals.
Omdat de randvoorwaarden voor een andere manier van werken nog onvoldoende zijn ingevuld heeft de
wijkonderneming beperkt effect gehad op efficiëntie en autonomie in het werk van de professionals. Dit
verschilt per organisatie: Zayaz en Vivent hebben extra uren en faciliteiten beschikbaar gesteld aan hun
medewerkers. Deze medewerkers zijn aanmerkelijk positiever over het effect op hun werk, dan de me-
dewerkers van Juvans, Divers en MEE. Daarnaast oordelen professionals en middenkader positiever over
het effect van de wijkonderneming op efficiënt werken dan bestuurders.
De wijkonderneming heeft bijgedragen aan een betere afstemming van de dienstverlening tussen partijen
maar nog niet tot meer afstemming van cliëntinformatie.

6. De wijkonderneming verbetert de vraaggerichtheid van organisaties. Bewoners zijn meer betrok-
ken bij de diensten hulpverlening in de wijk, maar de bewoners zijn nog geen partners van de
wijkonderneming.
De wijkonderneming draagt bij aan het verbeteren van de vraaggerichtheid van organisaties.
Bewoners worden vooral betrokken in projecten en activiteiten, waardoor deze ook beter aansluiten op
de behoefte van de bewoners. Dit is een kleine groep bewoners die op deze wijze betrokken wordt. In
zijn algemeenheid zijn bewoners nog te weinig betrokken bij de wijkonderneming. De afstand tussen be-
woners en organisaties is zowel letterlijk als figuurlijk te groot. De huisvesting aan de Zirkoon wordt door
bewoners, professionals en middenkader als kansrijk gezien om de drempel voor bewoners te verlagen.
De professionals en middenkader zien de wijkonderneming als een kansrijk instrument om de bewoners
en cliënten beter van dienst te zijn. Zij voelen zich daarom verantwoordelijk voor het functioneren van de
wijkonderneming.
Sommige organisaties (met name zorgen welzijnsinstellingen) werken cliënt- of casusgericht, in plaats
van doelgericht. De werkprocessen voor de professionals zijn, met uitzondering van Zayaz en Vivent, niet
aangepast aan een nieuwe manier van werken waarbij professionals meer vrijheid zouden krijgen om


problemen en casussen op te pakken. Medewerkers worden afgerekend op het aantal klanten dat direct
geholpen wordt en niet op het resultaat. De medewerkers zijn niet getraind om hun tijd en vaardigheden
op een andere manier in te zetten waardoor zij de klanten en problematiek in de wijk meer vanuit sa-
menwerking en samenhang kunnen benaderen.

7. De wijkonderneming draagt bij aan de leefbaarheid van de wijk Hambaken.
De wijkonderneming heeft met name bijgedragen aan een veiligere, een leefbaardere wijk en de active-
ring van bewoners en niet zo zeer tot een schonere wijk. Dit is ook logisch, gezien het feit de aandacht
van de wijkonderneming vooral is uitgegaan naar projecten voor het activeren en betrekken van bewo-
ners. De projecten en activiteiten die vanuit de wijkonderneming zijn ondernomen hebben tot goede re-
sultaten geleid: overlastjongeren hebben een plek in de wijk gekregen en zijn aan dagbesteding gehol-
pen, werkzoekenden en mensen met een hulpvraag worden geholpen in ruil voor inzet in de wijk en
mensen met een hulpvraag worden geholpen.

8. De aanpak van de wijkonderneming is kansrijk voor de toekomst.
95% van de respondenten vind de aanpak van de Wijkonderneming kansrijk voor de toekomst. Het eer-
ste jaar wordt door de professionals en het middenkader gezien als een ‘opstartjaar’ waarin nog niet zo-
zeer geoogst kan worden. De professionals vertrouwen erop dat als partijen lering trekken uit de ervarin-
gen tot nu toe en vasthouden aan de ambitie, dat de wijkonderneming een efficiëntere manier van
(samen)werken zal opleveren die beter aansluit op de vraag van de klant.


1. Inleiding

De wijkonderneming Hambaken is een pilot van Zayaz, Divers, Juvans, MEE en de gemeente ’s-
Hertogenbosch om de samenwerking van de verschillende maatschappelijke partners in de wijk te bevor-
deren en de uitvoeringskracht te versterken. De partners hebben hier medio 2009 een gemeenschappe-
lijke verklaring voor ondertekend. In deze verklaring is afgesproken ‘gewoon te beginnen’ en al werkend
de wijkonderneming door te ontwikkelen. Het afgelopen jaar hebben partijen zich ingespannen om de
wijkonderneming invulling te geven. Diverse projecten en diensten zijn tot stand gekomen. Sinds sep-
tember is de wijkonderneming ook werkelijk zichtbaar geworden en te bezoeken met de opening van het
pand van de wijkonderneming aan de Zirkoon 7.

De wijkonderneming Hambaken is een SEV-experiment. Daarmee heeft de wijkonderneming niet alleen
een leerdoel voor de lokale partners, maar ook voor de landelijke ketensamenwerking bij wijkgericht
werken. Hoe de samenwerking tussen partijen en dienstverlening aan bewoners in de wijk efficiënt vorm
te geven blijft een actueel vraagstuk voor gemeenten, woningcorporaties, zorgen welzijnsorganisaties
in heel Nederland. In de gemeente ’s-Hertogenbosch zijn verschillende voorbeelden van wijkgericht wer-
ken. Naast de wijkonderneming heeft de gemeente voor de Hambaken een 19 puntenplan opgesteld. Ook
in andere wijken zijn er diverse voorbeelden van ketensamenwerking en wijkaanpak, zoals BrabantLeven.

Een jaar na oprichting van de wijkonderneming Hambaken willen de samenwerkende partijen de aanpak
van de wijkonderneming evalueren. Met een evaluatie willen partijen zicht krijgen op de leer- en ontwik-
kelpunten en de succesfactoren van de aanpak. Gerrichhauzen en Partners heeft opdracht gekregen de
evaluatie van de wijkonderneming Hambaken uit te voeren. Deze rapportage is het resultaat van dit eva-
luatieonderzoek.

In het evaluatieonderzoek is de realisatie van de wijkonderneming getoetst aan de oorspronkelijke doel-
stellingen van de wijkonderneming Hambaken. De doelen van de wijkonderneming zoals opgenomen in
de gemeenschappelijke verklaring zijn de volgende:

1 Afstemming en eenduidige aanpak gebied (Ontkokering). Dit richt zich onder andere op de afstem-
ming van informatie over bewoners/cliënten in De Hambaken en het ontwikkelen van een gezamen-
lijke aanpak per cliënt/casus.

2 Operationele efficiëntie. Het gaat hierbij om het gezamenlijk inventariseren van gebiedsgerichte ta-
ken en op basis daarvan het herverdelen van taken en werkzaamheden. Het gaat om het gezamen-
lijk ontwikkelen van een ‘nieuwe werkwijze’ die tot meer efficiëntie zou moeten leiden.

3 Professionele en operationele autonomie. Het werken in de wijkonderneming moet leiden tot meer
handelingsvrijheid en bevoegdheden. Dus meer ruimte om in overleg met andere professionals en
bewoners zelf te bepalen welke activiteiten wel en niet worden uitgevoerd.

4 Vraaggerichtheid en betrokkenheid van bewoners. Inzet van de wijkonderneming is om bewoners
meer te betrekken bij de dienstverlening in de wijk. Dit zou moeten leiden tot betere ‘matches’ tus-
sen vraag en aanbod.

Het evaluatieonderzoek is uitgevoerd in de maanden september en oktober van 2010 en bestaat uit drie
delen:
. Een internetenquête onder de bij de wijkonderneming betrokken professionals, middenkader en be-
stuurders


. Een drietal groepsinterviews met professionals en middenkader, bewoners en bestuurders betrokken
bij de wijkonderneming (NB: het interview met de bestuurders vindt plaats gelijk met de bespreking
van deze conceptrapportage. De conceptrapportage zal worden aangepast naar aanleiding van dit
laatste groepsgesprek).
. Een voortgangsmonitor 1.

Dit evaluatierapport begint in hoofdstuk 2 met de evaluatie van de wijze waarop de wijkonderneming is
uitgevoerd. De daarop volgende hoofdstukken evalueren de wijkonderneming op de verschillende doel-
stellingen. Hoofdstuk 3 behandelt efficiënt (samen-)werken, professionele en operationele autonomie.
Het vierde hoofdstuk richt zich op de evaluatie van de doelen wijkgericht werken en dienstverlening. Het
vijfde hoofdstuk omvat de resultaten van de monitor: het effect op de wijk Hambaken.
In de bijlagen zijn de samenvattingen van de groepsinterviews en de monitor opgenomen.

1
Zowel de enquête als de monitor zijn zo opgesteld dat deze jaarlijks kunnen worden herhaald.


2. De wijkonderneming Hambaken, van visie naar uitvoering

De wijkonderneming Hambaken is opgezet met een aanzienlijke ambitie. Samenwerken in de wijkonder-
neming zou onder andere moeten leiden tot een efficiëntere manier van werken, een betere dienstverle-
ning en meer betrokkenheid van bewoners. Daarbij is ervoor gekozen om pragmatisch te werk te gaan en
problemen op te lossen als zij zich aandienden. Dit hoofdstuk richt zich op de wijze waarop de wijkonder-
neming het afgelopen jaar is uitgevoerd.

Ambitie en draagvlak
Het gros van de respondenten op de enquête en van de geïnterviewde professionals is vanaf het begin
betrokken geweest bij de wijkonderneming Hambaken. Uit de enquête blijkt dat de oorspronkelijke doel-
stellingen nog steeds herkend en gedeeld worden door de respondenten. In die zin zou je kunnen conclu-
deren dat de ambitie van partijen nog steeds onveranderd is: de wens om problemen efficiënter aan te
pakken, betere dienstverlening te bieden aan de bewoners en klanten en beter samen te gaan werken
om dat te bereiken blijft bestaan.

Uit de enquête blijkt dat de betrokkenen vinden dat de doelen van de wijkonderneming beperkt zijn ge-
realiseerd. Gezien het feit het eerste jaar van de wijkonderneming vooral gewerkt is aan de opzet ervan,
kan misschien niet verwacht worden dat de doelen al zijn behaald. Betrokkenen zijn vooral positief over
de laatste maanden van de ontwikkeling van de wijkonderneming Hambaken. De eerste resultaten wor-
den nu zichtbaar voor de professionals in de vorm van de nieuwe locatie van de wijkonderneming aan de
Zirkoon 7, het aanstellen van een nieuwe kwartiermaker en het goede resultaat van een aantal projecten
zoals ‘keet in de wijk’.
Opvallend is dat de betrokkenen hoge verwachtingen hebben over de toekomst van de wijkonderneming:
50% verwacht dat de doelstellingen over enkele jaren in hoge mate bereikt zullen zijn en 35% verwacht
dat dit in zeer hoge mate het geval zal zijn. Als toelichting van de respondenten op deze vraag wordt on-
der andere genoemd dat de visie en motivatie nog hetzelfde zijn, er legio kansen ontwikkeld worden
vanuit de wijkonderneming, maar dat het inzet en tijd vraagt om ook daadwerkelijk op een andere ma-
nier te gaan werken.

Figuur 1. Resultaat doelen van de wijkonderneming Hambaken


Als kritische succesfactoren om de wijkonderneming te laten slagen worden genoemd:
. Commitment van bestuurders en professionals. Dit impliceert dat het commitment ook daadwerkelijk
zichtbaar moet zijn en partijen elkaar er op kunnen aanspreken.
. Een gedeelde visie en vertaling daarvan in een goed programma, waarin de samenhang tussen werk-
zaamheden en projecten is gewaarborgd. De afstand tussen visie en uitvoering moet worden over-
brugd.
. Invulling van de randvoorwaarden: de wijkonderneming vraagt van partijen om op een andere ma-
nier hun tijd en middelen in te zetten en daarnaast ook kennis te ontwikkelen om medewerkers
daadwerkelijk op een andere manier invulling te laten geven aan hun werk.
Op de invulling van de randvoorwaarden wordt in de volgende hoofdstukken verder ingegaan.

Conclusie op dit punt is dat er onder professionals een groot vertrouwen is dat de doelstellingen van de
wijkonderneming Hambaken in enkele jaren kunnen worden gehaald, mits de voorwaarden voldoende
worden ingevuld.

Van visie naar uitvoering
De doelen en de oorspronkelijke ambitie van de wijkonderneming zijn duidelijk omschreven in de ge-
meenschappelijke verklaring van juni 2009 en worden nog steeds herkend en gedragen. 90% van de
respondenten op de enquête herkent het doel van de wijkonderneming.

In de praktijk wordt er vooral op projectniveau gewerkt: de eerste positieve resultaten zijn gehaald. Tij-
dens de start van de wijkonderneming is door partijen aan de slag gegaan met het ontwikkelen van
nieuwe projecten. Het ondernemerschap lag tijdens het eerste half jaar van de wijkonderneming vooral
bij de kwartiermaker. De verschillende projecten hebben tot positief resultaat geleid: overlastjongeren
hebben hun eigen plek gekregen, maar daarin ook zelf verantwoordelijkheid genomen, bewoners zijn aan
(vrijwilligers)werk geholpen en (nieuwe) groepen bewoners zijn in beeld gekomen. In hoofdstuk 5 wor-
den de resultaten verder besproken. Uit het groepsinterview en de enquête blijkt dat projecten vooral
rusten op enkele partners en personen. Daarnaast is onduidelijk waarom sommige werkzaamheden van-
uit de wijkonderneming worden opgepakt en andere niet. Hierover bestaat geen eenduidig beeld bij pro-
fessionals.

Uit het interview met de professionals blijkt dat zij vinden dat de vertaling van visie naar uitvoering ont-
breekt. Bij de uitvoering van projecten wordt de samenhang van projecten onvoldoende bewaakt en
wordt onvoldoende getoetst of de projecten voldoende uitvoering geven aan de doelstellingen. In de ge-
meenschappelijk verklaring hebben partijen aangegeven ‘gewoon te beginnen’ met de wijkonderneming.
Dit is dus ook gebeurd. Nadeel van de wijze waarop hier invulling aan is gegeven, is dat er gestart is met
heel veel nieuwe projecten zonder stil te staan bij de samenhang in de vorm van een strategie of pro-
gramma. Hierdoor worden de projecten vooral gezien als een losse verzameling projecten in plaats van
een gezamenlijke aanpak van de wijkonderneming. Professionals geven in het interview aan dat op dit
punt ‘een stap terug’ gezet zou moeten worden.

Doordat de wijkonderneming in eerste instantie is vertaald in nieuwe projecten is voorbijgegaan aan de
daadwerkelijke intentie van de wijkonderneming: een manier om structureel samen te werken door de
diverse partijen in de wijk door de uitvoeringskracht te bundelen. De samenwerking vindt op projectni-
veau wel plaats, maar nog niet op de structurele wijze in de diensterverlening zoals was beoogd.

De keuze voor de Hambaken en afstemming met andere projecten in de wijk
De wijkonderneming Hambaken startte in juni 2009 met de gezamenlijke verklaring van de samenwer-
kende partijen om te komen tot samenwerking in de wijk in de vorm van de wijkonderneming. De wijk
Hambaken is door partijen gekozen om de pilot van de wijkonderneming te ontwikkelen. Reden om voor


deze wijk te kiezen waren onder andere de recente problematiek in de wijk en de daar uit volgende ur-
gentie om tot een efficiënte aanpak en oplossing te komen en het feit dat in de wijk al veel werkzaamhe-
den wijkgericht worden ingestoken vanuit het 19 puntenplan.

Uit de evaluatie blijkt dat de keuze voor de Hambaken zowel een positief als negatief effect heeft gehad
heeft gehad op de uitwerking van de wijkonderneming. Omdat de wijk Hambaken een aandachtsgebied
is, zijn alle partijen actief in de wijk en hebben zij de ambitie om de problemen aan te pakken. Dit heeft
in ieder geval geleid tot voldoende draagvlak bij de start van de wijkonderneming en inzet van de profes-
sionals in de wijk Hambaken. Hierdoor was er voldoende voedingsbodem om met de wijkonderneming
van start te gaan. Uit de enquête blijkt dat de inzet in de wijk Hambaken niet ter discussie staat.
Het feit dat er al zoveel acties in de wijk Hambaken plaatsvonden heeft ook een negatief effect gehad op
de ontwikkeling van de wijkonderneming. Er werd in de Hambaken al wijkgericht gewerkt door partijen.
In diverse projecten werd al samengewerkt door dezelfde partijen als in de wijkonderneming en er lijkt
soms sprake te zijn van een wildgroei aan programma’s en projecten. De wijkonderneming is van start
gegaan met de ontwikkeling en uitvoering van projecten. Dat heeft op zich tot goede projecten en resul-
taten geleid, maar regie en afstemming vanuit de wijkonderneming is uitgebleven. Hierdoor is de wijkon-
derneming het afgelopen jaar door sommigen gezien als één van de vele initiatieven in de Hambaken en
heeft de wijkonderneming zich nog te weinig daarin weten te onderscheiden.

De wijkonderneming had niet tot doel om de totale regie op alle activiteiten in de Hambaken te coördine-
ren en af te stemmen. Toch blijkt uit de toelichtingen op de enquête en de interviews dat sommige pro-
fessionals daar wel behoefte aan hebben en de verwachting hadden dat de wijkonderneming daar een rol
in kon nemen. Op dat punt bestaat er onduidelijkheid: op welke aspecten wil de wijkonderneming de sa-
menhang en afstemming bevorderen en op welke punten niet? Uit de beschikbare documentatie en het
interview met de professionals en middenkader blijkt dat hier geen eenduidig antwoord op kan worden
gegeven.

Positief
. Heldere doelen en intentieverklaring.
. Draagvlak voor de doelen en werkwijze.
. Verwachting dat de doelen gehaald kunnen worden, mits de randvoorwaarden worden ingevuld.
. De laatste maanden worden de resultaten beter zichtbaar.
. De pragmatische aanpak heeft veel goede projecten/ initiatieven opgeleverd.

Verbeterpunten
. De wijkonderneming vergt een lange adem: het duurt even voordat de resultaten zichtbaar zullen
worden. Dit vergt commitment voor de langere termijn, om de wijkonderneming daadwerkelijk te
kunnen laten functioneren zoals bedoeld was.
. Ontbreken samenhang van en regie over de werkzaamheden en projecten.
. Verbinding tussen visie en uitvoering.
. Nog geen structurele samenwerking in de dienstverlening.
. Wijkonderneming heeft nog te weinig een eigen profiel in de wildgroei aan projecten in de wijk.
. Ontbreken van een eenduidig beeld over de werkzaamheden van de wijkonderneming.
. Afbakening van de werkzaamheden van de wijkonderneming.


3. Efficiënt (samen-)werken, professionele en operationele autonomie

De aanleiding voor de samenwerkende partijen om wijkgericht te samenwerken was onder andere om
een efficiëntere manier van werken te organiseren, waarbij enerzijds gebiedsgerichte taken worden geïn-
ventariseerd en herverdeeld en anderzijds de professionals in de wijk meer handelingsvrijheid en be-
voegdheden krijgen. Professionals zouden meer ruimte moeten krijgen om in overleg met andere profes-
sionals en bewoners zelf te bepalen welke activiteiten wel en niet worden uitgevoerd ten dienste van de
wijk. Aanname is dat professionals beter weten wat er speelt in de wijk en wat er moet gebeuren dan
beleidsmakers.

Samenwerken
Uit de enquête blijkt dat de partijen vinden dat de wijkonderneming veel bijdraagt aan de samenwerking
tussen de partners in de wijk (zie figuur 2). Op deze vraag antwoordden alle bestuurders in de enquête
dat de wijkonderneming veel bijdraagt aan de samenwerking, waar de mening tussen de professionals en
het middenkader meer zijn verdeeld.
De Hambaken kende al veel samenwerking, maar de wijkonderneming heeft hier iets meer samenhang
aan gegeven. Daarnaast is er meer contact tussen de professionals in de wijk gekomen door de wijkon-
derneming. Uit de reacties op de enquête en het groepsinterview met de professionals blijkt dat partijen
vinden dat er op het gebied van samenwerking nog meer resultaat mogelijk is vanuit de wijkonderne-
ming. Er is zeker sprake van ‘samen praten’, maar er is nog meer mogelijk in het ‘samen werken’.

Figuur 2.

In de gezamenlijk verklaring van juni 2009 staat dat de wijkonderneming wordt gevormd door een multi-
disciplinair wijkteam. Dit is in het eerste jaar van de wijkonderneming beperkt van de grond gekomen.
De medewerkers worden vanuit hun eigen organisaties ingezet in de wijk onder de noemer van de wijk-
onderneming, maar zij functioneren gezamenlijk nog te weinig als een multidisciplinair wijkteam. Hier-
door bleef de wijkonderneming een optelsom van de afzonderlijke partijen. Op dit punt is nog verbetering
mogelijk. Door de nieuwe kwartiermaker wordt hier invulling aan gegeven.

Professionals en middenkader zijn positief over de nieuwe locatie van de wijkonderneming aan de Zir-
koon 7. Sinds de wijkonderneming hier is gehuisvest ervaren de professionals dat de lijnen voor afstem-
men en samenwerken met andere partijen ook daadwerkelijke korter zijn geworden. Hierdoor wordt de
samenwerking nog verder verbeterd.


Op het niveau van de wijkonderneming Hambaken is er nog niet of nauwelijks sprake geweest van een
herverdeling van taken en werkzaamheden tussen partijen, zo blijkt uit het groepsinterview met de pro-
fessionals en het middenkader. In figuur 3 is te zien dat 30% vindt dat de wijkonderneming weinig heeft
bijgedragen aan een herverdeling van taken of werkzaamheden in de wijk. 5% vindt dat dit zeer weinig
heeft plaats gevonden, 40% vindt dat niet veel, niet weinig heeft plaats gevonden. Uit de enquête en het
groepsinterview met de professionals en het middenkader blijkt dat er tussen sommige partijen onvol-
doende vertrouwen was. Hierdoor leidde de wijkonderneming in eerste instantie tot een groter concurren-
tiegevoel tussen partijen en professionals. Waar er een herverdeling van taken of werkzaamheden heeft
plaats gevonden, betreft dat vooral wijzigingen binnen de eigen organisatie en nog niet zozeer wijzigin-
gen tussen organisaties.

Figuur 3. In welke mate draagt de wijkonderneming bij aan het onderstaande aspect?

Professionele autonomie, taken en bevoegdheden
In de enquête is de respondenten gevraagd wat de aanpak van de wijkonderneming heeft opgeleverd
voor het eigen werk. De reacties hierop zijn heel verschillend. Algemeen beeld is dat respondenten meer
zicht hebben gekregen op het werk van andere organisaties. Voor sommige uitvoerende medewerkers
heeft het tot concreet resultaat geleid: meer vrijheid, nieuwe inzichten, meer uitdaging in eigen werk.

Het werken in de wijkonderneming heeft nauwelijks geleid tot meer efficiëntie in het werk van de profes-
sionals. 50% van de respondenten geeft aan dat de wijkonderneming nauwelijks heeft geleid tot meer
efficiëntie in het eigen werk. 20% antwoordt neutraal (niet veel, niet weinig), 20% geeft aan dat het tot
meer efficiëntie heeft geleid en 10% tot veel meer efficiëntie (zie figuur 4). Daarbij antwoorden de be-
stuurders gemiddeld negatiever dan de professionals en het middenkader.
Enerzijds kan dit komen omdat het eerste jaar van de wijkonderneming vooral een opstartjaar was en de
werkwijze nog ontwikkeld moest worden. Anderzijds geeft een deel van de professionals in het groepsin-
terview aan dat er in hun eigen manier van werken nog weinig is veranderd, omdat zij daarin (nog) niet
waren gefaciliteerd.


Figuur 4. In welke mate draagt de wijkonderneming bij aan de onderstaande aspecten?

In de enquête is tevens gevraagd in hoeverre de wijkonderneming invloed heeft gehad op bepaalde as-
pecten van het werk. Op de vraag in hoeverre de wijkonderneming heeft bijgedragen aan nieuwe be-
voegdheden, taken en verantwoordelijkheden voor de medewerker antwoord 50% dat dat neutraal is
(niet veel, niet weinig), 25% geeft aan dat de wijkonderneming hier weinig aan heeft bijgedragen, 10%
veel en 15% zeer veel (zie figuur 4). Dit bevestigt het beeld wat ook uit het groepsinterview met de pro-
fessionals en het middenkader komt: er zijn grote verschillen in de mate waarop de wijkonderneming
invloed heeft gehad op het werk van de medewerkers. De randvoorwaarden om anders te werken zijn
door sommige organisaties beperkt ingevuld.
Voor de medewerkers van Zayaz en Vivent geldt dat zij meer vrijheid en andere taken hebben gekregen.
Bij Vivent is dit mogelijk gemaakt door een subsidie, waardoor de wijkverpleegkundigen tijd hebben ge-
kregen voor andere werkzaamheden (onder andere inloopspreekuur). Voor Zayaz geldt dat medewerkers
de tijd en vrijheid hebben gekregen om initiatieven te ontplooien en uit te voeren. Voor de andere partij-
en (Juvans, Divers, MEE) geldt dat de medewerkers weinig verandering in hun werk ervaren door de
wijkonderneming. Zij krijgen niet de tijd en vrijheid om anders invulling te geven aan hun werk. Ook
hebben zij geen nieuwe bevoegdheden gekregen.
Vraag is in hoeverre medewerkers extra tijd zouden moeten krijgen om anders te werken. Intentie van
de wijkonderneming is dat anders werken niet automatisch meer tijd hoeft te vragen, maar dat de be-
schikbare tijd anders wordt benut. Uiteindelijk zou dit tot doel hebben dat professionals hun tijd en erva-
ring efficiënter kunnen inzetten. Navraag tijdens het groepsinterview leert dat op dit aspect medewerkers
geen kaders hebben meegekregen of getraind zijn om op een andere manier invulling te geven aan hun
werk. Op dit aspect wordt er te weinig buiten de vaste kaders en werkwijzen gedacht en gewerkt.

Voor sommige mensen leidt de wijkonderneming tot meer werkplezier, voor anderen heeft de wijkonder-
neming nauwelijks geleid tot meer werkplezier, zo blijkt uit de enquête (zie figuur 5). Het wederzijds be-
grip tussen professionals is door de wijkonderneming verbeterd: van de respondenten vindt 30% dat de
wijkonderneming veel heeft bijgedragen aan het wederzijds begrip tussen professionals, 15% zeer veel,
40% niet veel niet weinig en 15% weinig. Dit is een positief effect van de wijkonderneming.



Conclusie is dat de wijkonderneming Hambaken in het eerste jaar nog te weinig heeft geleid tot een effi-
ciëntere manier van werken en meer autonomie voor de professionals. De randvoorwaarden om deze an-
dere manier van werken mogelijk te maken zijn onvoldoende ingevuld. Daarin zijn er wel duidelijke ver-
schillen tussen de partijen.

Positief
. De wijkonderneming bevordert samenwerking tussen de partners in de wijk.
. Meer contact tussen de professionals in de wijk.
. Huisvesting op de Zirkoon 7 verkleint de afstand tussen de medewerkers.
. Meer inzicht in het werk van anderen.
. Wederzijds begrip tussen de professionals is vergroot.
. Sommige medewerkers (Zayaz, Vivent) zijn gefaciliteerd om anders te werken en ervaren meer au-
tonomie en vrijheid.

Verbeterpunten
. Er wordt veel samen gepraat, maar nog te weinig samen gewerkt.
. Er is nog geen sprake van een multidisciplinair wijkteam.
. Nauwelijks herverdeling van taken en werkzaamheden tussen partijen.
. In eerste instantie was er veel wantrouwen en zelf een groot concurrentiegevoel tussen partijen.
. Beperkte toename in efficiëntie.
. Het commitment van partijen is beperkt vertaald in randvoorwaarden voor de professionals (MEE,
Juvans, Divers). Daardoor komt de professionele autonomie nog weinig van de grond.
. Randvoorwaarden om anders te werken zijn nog onvoldoende ingevuld: er is beperkte tijd en midde-
len beschikbaar, geen training of kennis- of competentieontwikkeling.


4. Wijkgericht werken en dienstverlening

Een doel van de wijkonderneming is om te komen tot afstemming en een eenduidige gebiedsgerichte
aanpak van het gebied. Hierbij is de bedoeling om de schotten tussen de partijen zoveel mogelijk weg te
nemen. Dit richt zich onder andere op de afstemming van informatie over bewoners/cliënten in de Ham-
baken en het ontwikkelen van een gezamenlijke aanpak per cliënt/casus.
Daarnaast is het doel om de aanpak en het aanbod van partijen meer vraaggericht te organiseren en de
betrokkenheid van bewoners te vergroten. Inzet van de wijkonderneming is om bewoners meer te be-
trekken bij de dienstverlening in de wijk. Dit zou moeten leiden tot betere ‘matches’ tussen vraag en
aanbod.

Doelgericht werken versus cliëntgericht werken
De initiatiefnemers van de wijkonderneming Hambaken hadden de intentie om meer doelgericht samen
te werken in plaats van cliënt- of taakgericht werken. Daarbij is aangegeven dat in de wijkonderneming
partijen de stap zouden maken van individueel taakgericht naar gezamenlijk doelgericht. Dat blijkt uit de
intentie zoals uitgesproken in de gemeenschappelijke verklaring van juni 2009. Dit doelgericht samen-
werken voorzag een structurele manier van samenwerken door professionals, waarbij partijen in team-
verband een gezamenlijk doel nastreven. De klant en bewoners als doel, niet als individuele casus. Deze
manier van werken vraagt een andere manier van werken en partijen, waarbij taken en bevoegdheden
van professionals opnieuw worden verdeeld. Uit de reacties van de professionals en in de enquête blijkt
dat hier veel over gesproken is, maar dat dit nog te weinig tot uitvoering is gekomen. Er is geen eendui-
dige manier van werken en er wordt nog te weinig buiten de kaders gewerkt.
Om deze andere manier van werken mogelijk te maken moeten de partijen de randvoorwaarden van de-
ze werkwijze invullen. Deze randvoorwaarden zijn onder andere nieuwe taken en bevoegdheden, profes-
sionele autonomie, andere aansturing professionals en training van de professionals. Zoals uit hoofdstuk
drie blijkt zijn er grote verschillen in de wijze waarop de randvoorwaarden voor de professionals om an-
ders te werken door partijen zijn ingevuld. Hoewel partijen de intentie hebben om doelgericht samen te
werken, is dit door sommige partijen niet of nauwelijks omgezet in een andere manier van werken en
randvoorwaarden voor professionals. Uit de enquête en het groepsinterview met de professionals en mid-
denkader blijkt dat de verwachtingen en mogelijkheden van partijen ten aanzien van de randvoorwaar-
den beter afgestemd hadden kunnen worden. Vraag is of partijen dezelfde verwachtingen hadden en zich
hebben gerealiseerd of zij deze randvoorwaarden konden organiseren.

Zowel de medewerkers van Zayaz en Vivent ervaren een duidelijke doelgerichte aanpak binnen hun werk
en vinden dat hun organisatie hun werkzaamheden voor de wijkonderneming daarin voldoende faciliteert,
zo blijkt uit het groepsinterview.
Vivent heeft een subsidie gekregen om extra uren beschikbaar te stellen voor een andere manier van
werken. Zo is er nu een spreekuur van de wijkverpleegkundigen. De professionals van Vivent zien dit wel
als een risico: zodra de subsidie wegvalt is de kans aanwezig dat deze manier van werken niet kan wor-
den voort gezet.
Zayaz heeft met de inzet van mensen een grote rol gespeeld bij het uitvoeren van de wijkonderneming.
Medewerkers zijn goed gefaciliteerd, zowel in tijd als middelen. Zayaz heeft het voortouw genomen voor
diverse projecten en daarmee duidelijk bijgedragen aan het succes van projecten.
De medewerkers van MEE, Divers en Juvans werken nog hoofdzakelijk cliëntgericht en zijn niet of nauwe-
lijks gefaciliteerd om in de wijkonderneming op een andere manier te werken. De financieringsstructuur
van deze organisaties is gericht op de afhandeling van individuele klanten. Voor de professionals van de-
ze partijen in de wijkonderneming geldt ook dat zij afgerekend worden op behandeling van individuele
klanten. De intentie is er bij de medewerkers om anders te werken, maar zij ervaren niet of beperkt de
ruimte om daar invulling aan te geven.


De medewerkers van alle partijen proberen ondanks verschillende werkwijzen om tot afstemmen van
cliëntvragen en casussen te komen. Uit de enquêteresultaten blijkt dat er door de wijkonderneming in
beperkt mate betere afstemming van cliëntinformatie plaatsvindt. De respondenten geven aan dat de
wijkonderneming in beperkte mate heeft bijgedragen aan een betere afstemming van cliëntinformatie,
hoewel de meningen hierover uiteen lopen (zie figuur 5). Uit het interview met de professionals blijkt dat
zij wel de intentie hebben om tot afstemming van cliëntinformatie te komen, maar dat dat slechts inci-
denteel gebeurt. Dit lijkt af te hangen van de oplettendheid van de medewerkers. Er is geen vaste struc-
tuur of werkproces binnen de wijkonderneming om tot deze afstemming te komen.


Uit de enquête blijkt dat de respondenten positief zijn over de afstemming van dienstverlening tussen
partijen (zie figuur 6). 45% van de respondenten vindt dat de wijkonderneming veel bijdraagt aan een
betere afstemming van dienstverlening tussen partijen. Blijkbaar wordt hier door de wijkonderneming in
de afstemmingsoverleggen tussen partijen al een verbetering mee gemaakt. Ook is de afstand tussen
professionals letterlijk en figuurlijk verkleind door de wijkonderneming.

Door de wijkonderneming is de afstand tussen de bewoners/cliënten en de organisaties verkleind. 45%
van de respondenten op de enquête geeft aan dat de wijkonderneming veel bijdraagt aan de verbetering
van de vraaggerichtheid van organisaties. 20% vindt zelfs dat de wijkonderneming zeer veel bijdraagt
aan de vraaggerichtheid (zie figuur 7). Daarmee is dit het meest positief beoordeelde effect van de wijk-
onderneming in de enquête.


Figuur 7. In welke mate draagt de wijkonderneming bij aan de vraaggerichtheid van organisaties?

Betrokkenheid bewoners
De aandacht van de wijkonderneming is het eerste half jaar vooral op de organisatie gericht geweest. De
wijkonderneming moest zichzelf nog uitvinden en de professionals waren nog veel met elkaar bezig. Dit
was noodzakelijk om de organisatie van de grond te krijgen. De betrokkenheid van bewoners is daardoor
in eerste instantie nihil geweest. De klankbordgroep Hambaken is geïnformeerd over de wijkonderne-
ming, maar heeft zelf geen rol gehad bij de totstandkoming. De voorzitter van de klankbordgroep Ham-
baken geeft in het interview aan dat zij niet goed over alle projecten in de Hambaken worden geïnfor-
meerd. De bewoners en klanten zijn niet of nauwelijks betrokken bij de organisatie van de
wijkonderneming en het ontwikkelen van de projecten. In het tweede half jaar is hier langzamerhand
verbetering in gekomen.

De betrokkenheid van bewoners verloopt vooral via de projecten, zo blijkt uit de interviews met de pro-
fessionals en bewoners. Binnen het project keet in de wijk hebben overlastjongeren zelf een keet opge-
knapt. Daarnaast hebben diverse bewoners een taak gekregen in klussenprojecten en dergelijke of wor-
den op een andere manier aan werk geholpen. Dit betreft nog maar een kleine groep bewoners. Maar het
betreft grotendeels een nieuwe groep bewoners die via reguliere trajecten mogelijk niet aan bod waren
gekomen.
De professionals zijn positief over de kansen van de wijkonderneming voor het verbeteren van de vraag-
gerichtheid van hun organisatie, zo blijkt uit het groepsinterview. Daarnaast geeft 89% van de respon-
denten op de enquête aan dat de bewoners door de wijkonderneming Hambaken meer of anders dan
voorheen betrokken worden bij de diensten hulpverlening in de wijk. 81% van de respondenten vindt
dat hierdoor het aanbod van de dienstverlening beter aansluit op de vraag van bewoners/ cliënten.

Het initiatief voor de projecten en het betrekken van bewoners ligt bij de organisaties. Het samenspel
met de bewoners is nog onvoldoende van de grond gekomen. Het is moeilijk om grote groepen vrijwilli-
gers te bereiken en te motiveren om zelf initiatief te nemen. Daarom ligt het initiatief nog volledig bij de
organisaties. De wijkonderneming is voor alsnog van de instanties en niet van de bewoners: de bewoners
zijn nog geen volwaardige partner van de partijen in de wijkonderneming. Dat blijkt ook uit het feit dat
zowel bewoners als professionals denken dat veel bewoners niet weten wat de wijkonderneming is en
doet. Overigens waren de geïnterviewde bewoners, vanuit hun betrokkenheid bij de wijkonderneming,
wel goed op de hoogte van wat de wijkonderneming is.
Uit het interview met de bewoners blijkt dat organisaties nog onvoldoende luisteren naar wat de bewo-
ners willen. De bewoners merken wel dat de organisaties meer contact zoeken met de bewoners, maar er


blijft nog afstand tussen bewoners en de organisaties. Ouderen of mensen met weinig sociale contacten
weten volgens de geïnterviewde bewoners niet goed bij welke instantie zij moeten zijn en komen niet
zomaar in beeld bij de organisaties, volgens de geïnterviewde bewoners. De drempel om ergens binnen
te stappen is nog te groot, dit komt ook omdat de afstand naar de organisaties letterlijk te groot is ge-
weest.

Een positief aspect van de wijkonderneming is de houding van de professionals ten aanzien van bewo-
ners. Uit het interview met de professionals blijkt dat zij zich verantwoordelijk voelen voor het succes van
de wijkonderneming, maar dat zij dat vooral zien als instrument voor het beter bedienen van de bewo-
ners.

De recente opening van een fysieke locatie van de wijkonderneming Hambaken aan de Zirkoon 7 zien
zowel bewoners als professionals als een grote kans om de wijkonderneming toegankelijker te maken
voor bewoners. Bewoners moeten de weg naar de Zirkoon zowel letterlijk als figuurlijk nog vinden. Met
de juiste inzet en communicatie hebben zowel bewoners als professionals er vertrouwen in dat de locatie
gaat bijdragen aan een grotere betrokkenheid van bewoners. De Zirkoon 7 heeft volgens professionals en
bewoners de potentie om een breed loket voor partijen en bewoners te worden op het gebied van sociale
dienstverlening in de wijk. Hierdoor kan de dienstverlening en toegankelijkheid van partijen voor bewo-
ners in de toekomst verder verbeteren.

Positief
. Betere afstemming van dienstverlening tussen partijen.
. Professionals voelen zich verantwoordelijk voor het succes van de wijkonderneming.
. Houding professionals ten aanzien van bewoners.
. Vraaggerichtheid organisaties is verbeterd.
. Bewoners worden meer betrokken bij de hulpverlening/ dienstverlening in de wijk.
. Bewoners zijn actief betrokken bij projecten, waardoor projecten beter aansluiten op de behoefte van
bewoners.
. Huisvesting in Zirkoon 7 biedt kansen om de drempel voor bewoners naar instanties te verlagen.

Verbeterpunten
. De stap van taakgericht naar gezamenlijk doelgericht werken is nog nauwelijks gemaakt. De zorg-
en welzijnsinstellingen werken nog vooral cliënt- en taakgericht.
. De werkprocessen van medewerkers zijn niet aangepast om anders, meer vraaggericht te werken.
. Geen duidelijke afspraken over afstemming cliëntinformatie.
. Bewoners zijn te weinig betrokken bij de wijkonderneming, zij zijn nog geen volwaardige partner.
. De afstand tussen bewoners en organisaties blijft nog te groot.


5. De monitor: het effect van de wijkonderneming

Aanpak monitor Hambaken
De monitor Hambaken heeft tot doel om het effect en resultaat van de wijkonderneming Hambaken te
monitoren. De wijkonderneming is in eerste instantie een vorm van samenwerken door verschillende
partners. De samenwerking is er op gericht om efficiënter en effectiever de bewoners in de wijk te kun-
nen bedienen. De partners richten hun aandacht met name op het oppakken van sociale problemen. De
wijkonderneming is er dan ook op gericht om een positief effect te hebben op de leefbaarheid in de Ham-
baken, door middel van het bieden van hulp aan bewoners, het creëren van nieuwe kansen voor bewo-
ners via begeleiding naar (vrijwilligers-)werk of door hen verantwoordelijkheid te geven in
(wijk)projecten.
De wijkonderneming Hambaken heeft in eerste instantie tot doel een andere manier van (samen)werken
door de partners om de bewoners en klant beter te bedienen. Dit effect blijkt vooral uit de enquête en de
groepsinterviews. Het evaluatieonderzoek is het belangrijkste onderdeel van de monitor om de effecten
van de wijkonderneming te meten op de punten efficiëntie en samenwerking.

In de wijk Hambaken worden op dit moment vele initiatieven ondernomen om de leefbaarheid in de wijk
te vergroten. Deze initiatieven zijn/worden niet allemaal door de wijkonderneming (of deelnemende part-
ners) ondersteund. Daardoor is het niet mogelijk om het volledige effect dat de wijkonderneming op de
wijk heeft te meten. Daarvoor zijn er te veel andere initiatieven in de wijk actief. De directe toeschrijving
van het verbeteren van de leefbaarheid aan de wijkonderneming zou onrecht doen aan al die andere ini-
tiatieven. De monitor is dan ook met name bedoeld om te kijken of er ook daadwerkelijk efficiënter ge-
werkt wordt.

De monitor bestaat uit een combinatie van het meten van kwantitatieve gegevens in de monitor en kwa-
litatieve informatie uit de groepsinterviews en enquête. Door deze informatie te combineren ontstaat een
beeld van het effect van de wijkonderneming op de wijk Hambaken. Voor de kwantitatieve gegevens is
vooral het meten van de resultaten van de verschillende werkzaamheden die worden uitgevoerd vanuit
de wijkonderneming van belang. De wijkonderneming heeft een start gemaakt met het bijhouden van de
resultaten. De intentie is om de resultaten van de werkzaamheden van de wijkonderneming nog duidelij-
ker te registreren en hier ook de inzet (fte) van partijen aan te koppelen. Door de koppeling te maken
tussen werkzaamheden, resultaat van werkzaamheden en ingezette fte ontstaat een beeld van het resul-
taat ten opzicht van het geleverde werk.

De monitor betreft een nulmeting van dit moment. Door de monitor (half)jaarlijks te herhalen, wordt de
ontwikkeling van de resultaten en effecten van de wijkonderneming in de tijd duidelijk. De monitor be-
staat uit een nulmeting met peildatum augustus 2010. Niet alle aspecten konden worden ingevuld, omdat
deze nog niet zijn geregistreerd. Het betreft dan vooral de koppeling van de inzet van arbeidsuren aan de
verrichtte werkzaamheden (projecten en dienstverlening) vanuit de wijkonderneming.

Monitoring vanuit de wijkonderneming
Binnen de wijkonderneming worden gegevens bijgehouden over de effecten van de wijkonderneming op
een aantal thema’s: schoon, veilig en meedoen. In figuur 10 worden deze drie thema’s verder uitgewerkt
naar de bijgehouden effecten. Een deel van de effecten wordt nu al bijgehouden door de wijkonderne-
ming, een ander deel wordt door andere organisaties bijgehouden en zou een welkome aanvulling zijn op
de bestaande gegevens.

In de Excel-bijlage van dit document is een voorstel opgenomen voor de presentatie van de gegevens die
gemonitord worden. De registratie van de gegevens zal zich dan ook richten op deze effecten. Daarbij is
het noodzakelijk om het aantal uren aan inzet per ondernomen werkzaamheden te registreren. De basis-


registratie die nu al in de wijkonderneming is opgezet is een goed begin. Zij zou aangevuld kunnen wor-
den met de registratie van de tijd die de werkzaamheden kosten. Nu wordt de inzet niet per werkzaam-
heden bijgehouden, maar (in fte’s) op hoofdlijnen per effect.
Het opzetten van een grootschalige urenregistratie gaat wellicht voorbij aan het idee van efficiënter wer-
ken in de wijkonderneming. Het is dan ook niet bedoeling om de administratieve lasten te laten groeien.
De huidige administratie is echter gemakkelijk uit te breiden met een urenregistratie, door een kolom
met daarin de benutte tijd op te nemen. Daarbij is het niet de bedoeling dat iedere minuut wordt vastge-
legd, maar tijdeenheden worden gebruikt die normaal zijn bij de soort werkzaamheden die zijn uitge-
voerd. Daarnaast is de enquête die dit jaar ter ondersteuning van de evaluatie is gehouden, een bron van
kwalitatieve informatie die gebruikt kan worden om een inzicht te krijgen in de beleving van medewer-
kers over de hoeveelheid tijd die zij besteden aan werken via de wijkonderneming. Deze bron kan wor-
den meegenomen in de conclusies die worden geformuleerd op basis van de verzamelde gegevens.

Per onderdeel (effect) zouden de volgende vier onderdelen inzichtelijk moeten worden gemaakt. Als eer-
ste zou beschreven moeten zijn welke werkzaamheden (1) er zijn uitgevoerd per onderwerp. Ten tweede
zou het bereikte (2) resultaat vermeld moeten worden. Hoeveel bewoners zijn geholpen? Ten derde, en
dit is van belang om met name de samenwerking te belichten, moet worden beschreven welke partij(en)
(3) betrokken is (zijn) bij het bereikte resultaat, gekoppeld aan de inzet van fte. Tot slot moet de context
(4) worden benoemd. Wat zegt het getal? Gaat het beter of slechter?

Figuur 10. Effecten wijkonderneming Hambaken

Het effect: samenwerking
Uit de effectrapportage van de wijkonderneming komt naar voren dat de monitoring op het werk dat ver-
richt wordt door de verschillende partijen, voor de wijkonderneming, verbeterd kan worden. Vanuit de
gedachte dat door samenwerking er een efficiëntie ontstaat in de werkzaamheden, is het van groot be-


lang dit beter te registreren. De verschillende manieren van werken, doel– of individueel gericht, leiden
er nu toe dat er nog geen grote efficiëntieslag is ontstaan. Om de efficiëntie in beeld te brengen is het
noodzakelijk dat de fte beter geregistreerd en dat deze worden gekoppeld aan werkzaamheden vanuit de
wijkonderneming. De fte worden nu onvoldoende geregistreerd. Op basis van de huidige gegevens moet
worden geconcludeerd dat het gevraagde aantal fte (4,7) de werkelijk geregistreerde fte(1,2) vele malen
overstijgt.

Het effect: algemeen
Uit het groepsinterview met bewoners blijkt dat bewoners vinden dat het de laatste twee jaar beter gaat
in de Hambaken. Het is rustiger geworden en sommige overlastgevers zijn vertrokken uit de wijk. Het is
voor de geïnterviewde bewoners duidelijk dat de instanties in de wijk veel initiatieven, vanuit het 19 pun-
tenplan en de wijkonderneming, hebben genomen om de wijk te verbeteren. De bewoners hebben het
idee dat de wijk leefbaarder wordt door de combinatie van alle activiteiten in de wijk. Er wordt harder
opgetreden bij overlast en criminele activiteiten. In zijn algemeen wordt er beter gehandhaafd. Daarnaast
worden bewoners meer betrokken bij de wijk en krijgen sommige bewoners nieuwe kansen in de vorm
van werk of een plek in de wijk. De geïnterviewde bewoners vinden dat de organisaties nu problemen in
de wijk oppakken. Drie jaar geleden zouden zij juist het tegenovergestelde hebben gezegd.

Uit de enquête blijkt dat de respondenten van mening zijn dat de wijkonderneming Hambaken bijdraagt
aan de leefbaarheid van de wijk. De meningen zijn hierover wel verdeeld (zie figuur 8). 30% vindt dat
wijkonderneming veel bijdraagt aan de leefbaarheid van de Hambaken, 20% zeer veel, 30% niet veel,
niet weinig en 20% weinig.

Figuur 8.

De respondenten vinden dat de wijkonderneming veel bijdraagt aan de aspecten meedoen, ontmoeting
tussen bewoners en veiligheid (zie figuur 9). Dit strookt met de opzet van de wijkonderneming, waarin de
focus ligt op een gezamenlijke aanpak van de sociale problematiek en kansen in de wijk Hambaken. Het
effect ‘schone wijk’ wordt maar beperkt als een effect van de wijkonderneming gezien. Hier zijn in het
afgelopen jaar maar beperkt activiteiten vanuit de wijkonderneming op gericht.


Figuur 9.

Het effect: meedoen
De projecten en activiteiten van de wijkonderneming richten zich vooral op het aspect meedoen. In totaal
zijn 44 bewoners in beeld gekomen die een hulpvraag hebben en bereid zijn hiervoor in ruil iets terug te
doen voor de wijk. Hiervan hebben:
. succesvol hulp hebben gekregen: 17
. nu diensten uitvoeren voor de wijk: 15
. een voor wat hoort wat overeenkomst hebben: 8
. nog 'voor wat hoort' wat contract moeten afsluiten: 15
. zinvollere dagbesteding hebben (part.ladder 1 - 3): 15
. aantal mensen succesvol geholpen uit bijstand te komen: 0
. aantal mensen succesvol geholpen uit uitkering te komen: 0

Het effect: schone wijk
Via de wijkonderneming wordt met het klussenproject klussen in de wijk uitgevoerd en tuinen opgeknapt.
Dit leidt in beperkt mate tot een schonere wijk.
Verder is onvoldoende duidelijk of op dit aspect daadwerkelijk een rol is weggelegd voor de wijkonder-
neming of dat dit volledig wordt opgepakt vanuit wijkbeheer en eventueel Zayaz.
(eventueel kentallen invoeren)

Het effect: veilige wijk
De wijkonderneming leidt tot een veiligere wijk. Dit gebeurt op dit moment hoofdzakelijk door de aanpak
van jongeren die overlast bezorgen. Deze jongeren zijn in beeld gekomen door persoonlijk contact. Hier-
door zijn hun problemen en hulpvragen inzichtelijk en kan met gerichte acties zoals stages, vrije tijdsbe-
steding en diensten in de wijk (klussen, buddy’s etc.) de jongens een kans worden geboden. Dit leidt tot
minder overlast door deze jongeren en een groter gevoel van veiligheid in de wijk.
Daarnaast is het project buurtbeveiliging in touw gezet. Dit heeft tot doel om veiligheid in de buurt te
vergroten en werkloze mensen een kans te geven.

Concrete resultaten: de werkzaamheden vanuit de wijkonderneming
De effecten van de wijkonderneming blijken vooral uit de resultaten van de verschillende werkzaamheden
en activiteiten die vanuit de wijkonderneming worden ondernomen. Hieronder worden voorbeelden van


deze resultaten verder beschreven. Deze lijst van werkzaamheden is niet uitputtend: het totale overzicht
is er op dit moment niet. Intentie is om dit overzicht op korte termijn in beeld te krijgen.
Van de werkzaamheden en projecten moet in ieder geval inzichtelijk zijn:
- het resultaat: hoeveel bewoners zijn betrokken/ geholpen en met welk doel (zie figuur 10).
- de inzet van de betrokken partijen.

Hieronder volgen een aantal voorbeelden van activiteiten van de wijkonderneming en hun resultaten.

. Vrijwilligers en werkgelegenheid
Armoede en werkloosheid is een groot probleem in de wijk. Vanuit de wijkonderneming is een hele groep
(werkloze) bewoners in de wijk in beeld gekomen met een hulpvraag. In totaal zijn er nu 44 bewoners in
beeld die een vorm van hulp hebben gevraagd en iets terug willen doen voor de wijk. Deze mensen heb-
ben aangegeven open te staan voor hulp bij begeleiding naar (vrijwilligers)werk of inzet in projecten
(ruildiensten etc.). De benadering van deze groep gebeurt volgens het principe van ‘voor wat hoort wat’
contracten. Zij worden geholpen als zij ook iets terugdoen voor de wijk. Op deze manier worden diverse
mensen aan (vrijwilligers)werk of dagbesteding geholpen. 8 mensen hebben reeds een contract gesloten
en 15 mensen voeren al diensten uit in de wijk. 2 mensen zitten nu in een opleidingstraject. Dit leidt tot
voor deze groep mensen onder andere tot meer sociale contacten en meer verantwoordelijkheid en inzet
in de wijk.

. Nieuwe kansen overlastjongeren/ Keet in de wijk
In de wijk Hambaken zijn een aantal groepen overlastgevende jongeren. In het verleden werden sommi-
gen hiervan bestempeld als ‘niet benaderbaar’ of niet ontvankelijk voor contact of hulp. Het afgelopen
jaar is veel geïnvesteerd in het krijgen van persoonlijk contact met de jongeren. Intentie was om door
persoonlijk contact beter in te kunnen inspelen op de behoefte van de jongeren. Dit heeft tot resultaat
geleid, er is contact met de harde kern van de groepen jongeren.
23 jongeren zijn in beeld gekomen en hebben aangegeven open te staan voor hulp. 16 jongeren zijn ac-
tief in de wijk als klusser of buddy voor anderen. Van 5 jongeren is de dagbesteding verbetert door klus-
sen, boxen of stages. 2 jongeren hebben een voor wat hoort wat contract gekregen.
Een groep voormalige overlastjongeren heeft bouwketen opgeknapt in het kader van het project ‘keten in
de wijk’. In ruil daarvoor krijgen de overlastjongeren zelf een keet die zij kunnen gebruiken als hangplek
in de wijk. De jongeren hebben eigen verantwoordelijkheid gekregen en deze aangenomen. Bewoners
hebben de indruk dat de overlast door hangjongeren is afgenomen, zo blijkt het groepsinterview met be-
woners.

. Buurtbeveiliging
Voor de wijk Hambaken is een werving gedaan onder werkloze bewoners om buurtbeveiliger te worden.
Hierin is een traject verbonden van opleiding en (vrijwilligers)werk. In totaal zijn er 22 mensen die zich
hier voor hebben aangemeld. Hiervan is een selectie gemaakt, waaruit 2 bewoners zijn gekozen en zullen
worden opgeleid tot buurtbeveiliger. Onlangs is de eerste buurtbeveiliger aangesteld. Met dit project
hebben de buurtbeveiligers een kans gekregen om toe te groeien naar betaald werk in de toekomst en
zich positief in te zetten voor de wijk. Bedoeling is dat met het inzetten van een buurtbeveiliger in de wijk
de overlast en vernielingen zullen afnemen. Omdat dit project nog niet zover is in de uitvoering is dit ef-
fect nog niet zichtbaar.

. Gastvrouw
De wijkonderneming Hambaken heeft een wijkbewoonster ingezet als gastvrouw voor de wijkonderne-
ming. Dit traject draagt bij aan de professionele ontwikkeling van de bewoonster en levert nieuwe con-
tacten op. Hierdoor wordt de kans vergroot dat deze bewoonster kan toegroeien naar betaald werk.


Bijlage

1 Samenvatting groepsinterview professionals.
2 Samenvatting groepsinterview bewoners.
3 PM, samenvatting stuurgroep.
4 Resultaten internet enquête.
5 Monitor.

BIJLAGE 1. SAMENVATTING GROEPSINTERVIEW PROFESSIONALS & MIDDENKADER 18 OKTOBER

Aanwezig:
• Miranka van Hulten (Wijkverpleegkundige Vivent)
• Eva Weijenberg (Wijkverpleegkundige Vivent)
• Leon Pijnenburg (Wijkbeheerder woningcorporatie Zayaz)
• Janny Baijens (Sociaal consulent woningcorporatie Zayaz)
• Simone van Raak (Manager Zayaz)
• Gabor Martens (Opbouwwerker Welzijnsstichting Divers)
• Yvonne Kolmans (coördinator Welzijnsstichting Divers)
• Dorien van Hoof (Maatschappelijk werker, Juvans)
• Jos van der Leest (Consulent MEE)
• Mieke van der Sanden (Kwartiermaker Wijkonderneming)
• Tom Meulendijks (Gerrichhauzen en Partners, verslag)
• Annemarieke Sandee (Gerrichhauzen en Partners, voorzitter)

1. Welkom
Annemarieke Sandee en Mieke van der Sanden lichten toe waarom de evaluatie wordt uitgevoerd en wat
het doel van de bijeenkomst is.

2. Introductie – voorstelronde: naam/ organisatie/rol in de wijkonderneming
Bij de introductie geeft bijna iedereen aan langer dan een jaar betrokken te zijn bij de wijkonderneming.
Vrijwel iedereen was dus bij de oprichting van de wijkonderneming betrokken. Twee van de aanwezigen
zijn korter dan een jaar bij de wijkonderneming betrokken en een iemand is korter dan een half jaar be-
trokken.

3. Aanpak tot nu toe: wat ging goed wat kan beter?

Afstemming en eenduidige aanpak gebied/ontkokering

Wat gaat goed:
. Wil om samen te werken.
. Nieuwe inzichten.
. Vrijheid van handelen.
. Korte lijnen.

Wat kan beter:
. Weinig open blik.
. Geen gedeelde visie.
. Proces in verkeerde volgorde.


. Geen eenduidige manier van werken.
. Taken bevoegdheden niet duidelijk (had vanaf begin geregeld moeten zijn).
. Weinig vertrouwen (in bijvoorbeeld partners).
. Geen goede afstemming.
. Nog teveel andere lijntjes.
. Nog te weinig buiten de kaders kijken.

De start van de wijkonderneming verliep volgens velen traag omdat de eigen taken en bevoegdheden
niet duidelijk waren en men deze van elkaar ook niet goed wist. Er was bovendien geen visie en strategie
zodat bij de oprichting van de wijkonderneming meteen aan de slag kon worden gegaan.
Deze afstemming en de bevoegdheden worden, nu werkenderwijs, langzaam duidelijk. De wil om samen
te werken en de vrijheid van handelen (voor velen) stemmen dan ook positief voor de verdere toekomst
van de wijkonderneming. Er moet dan echter wel buiten de eigen kaders worden gekeken om een suc-
cesvolle samenwerking te krijgen. Ook is een duidelijk missie, visie en strategie gewenst.

Operationele efficiëntie en professionele/operationele autonomie

Wat gaat goed:
. Voortvarendheid.
. Zirkoon opent deuren.
. Zirkoon in potentie een goede plek in de wijk (locatie) (x3).
. Organisaties krijgen herkenbaar gezicht (begint te komen).
. In potentie goede loketfunctie.

Wat kan beter:
. Voortvarendheid is ook valkuil.
. Communicatie tussen bestuur en uitvoerende laag is vaak niet goed.
. Vaak geen duidelijkheid in takenpakket/inhoud werkzaamheden.
. Vrijheid is vaak beperkt.
. Veel verschil in autonomie van uitvoerende professionals tussen organisaties (x4).
. Verwachtingen en verlangens worden niet genoeg uitgesproken.
. Weinig structuur.
. Geen heldere missie, visie en strategie (x3).
. Wordt veel vanuit eigen organisatie geredeneerd (x3).

De professionals geven aan dat de operatonele efficiëntie grofweg door 2 zaken wordt belemmerd. Ener-
zijds is er binnen de wijkonderneming te weinig afstemming en duidelijkheid over elkaars taken(pakket).
Veel aanwezigen hebben het gevoel dat er vooraf niet genoeg is afgesproken en dat men weleens langs
elkaar heen werkt. Dit had in de beginfase al gedaan moeten zijn.
Anderzijds is er (vaak) te weinig afstemming of mandaat in de eigen organisatie. Men wordt ‘gedwongen’
door strakke tijdschema’s en ‘lijstjes’ vanuit het belang van de eigen organisatie te redeneren. Zo blijft er
weinig vrijheid over om met andere instanties in te zetten voor de wijkonderneming. Dit terwijl de wijk-
onderneming hun eigen werk zelfs zou kunnen vergemakkelijken of verbeteren.

Vraaggerichtheid en betrokkenheid bewoners

Wat gaat goed:
. Concreet bereiken van bewoners.
. Veel kansen/potentie in vraaggerichtheid (x3).
. Welwillende bewoners.


. Meer verbindingen.

Wat kan beter:
. Weinig bewoners (?).
. Weinig input bewoners.
. Bewoners vooral via professionals (backoffice).
. Bekendheid nog niet goed.
. Samenspel met bewoners nog niet van de grond gekomen.

Men concludeert dat het samenspel met de bewoners nog weinig van de grond is gekomen. De locatie
(Zirkoon 7) is veelbelovend, maar de bewoners moeten de weg naar deze locatie nog letterlijk en figuur-
lijk weten te vinden. Er moet wat te halen zijn voor hen. Het is de komende tijd zaak om de naamsbe-
kendheid te creëren (de goede voorbeelden beginnen te komen!) en de vragen of wensen die bij bewo-
ners spelen op te halen.
Daarnaast moet de locatie ook een breed loket zijn waar bewoners met onduidelijkheden, vragen, wen-
sen of klachten terecht kunnen.

4. Uitdiepen verschillende onderwerpen aan de hand van inventarisatie en onderstaande punten uit
enquête

Na enig doorpraten en discussiëren op de groene en rode onderwerpen komen een aantal voorlopige con-
clusies naar voren.

Men is het er over eens dat de wijkonderneming een enorme potentie heeft. Enerzijds zorgen de korte
lijntjes, de herkenbare gezichten per organisatie en de locatie daarvoor. Anderzijds is de kritiek dat deze
potentie niet voldoende wordt benut, omdat er al samengewerkt werd en de wijkonderneming nog niet
verder gaat dan dat. Er is nog weinig inzicht in elkaars takenpakket en er is nog geen gedeelde missie,
visie en strategie. Hierdoor loopt veel langs elkaar heen en wordt er te weinig afgestemd. Er moet hierbij
worden ‘stilgestaan’ om verder te kunnen. De verbinding tussen visie en uitvoering moet alsnog worden
gemaakt.

Om de Wijkonderneming succesvol te laten zijn is volgens velen ook een duidelijke regie nodig. De aan-
pak in Hambaken moet gebiedsgericht zijn en de wijkonderneming zoude regie kunnen voeren over alle
(sociale) projecten die spelen in de Hambaken. Zo ontstaan geen dubbele lijnen en is geen onduidelijk-
heid wie wat oppakt.

De veelheid aan projecten is onoverzichtelijk en vertroebelt in de huidige situatie de rol van de wijkon-
derneming. Hier ligt echter wel een kans en meerwaarde voor de wijkonderneming. De verschillende lij-
nen van de projecten krijgen via de wijkonderneming een gezicht en kunnen door een goede projectleider
worden opgepakt.

Een andere belemmering voor de wijkonderneming is dat veel professionals weinig vrijheid en ruimte er-
varen/hebben om zich goed voor de wijkonderneming in te zetten. Er is vaak geen tijd voor projecten en
afstemming voor de wijkonderneming omdat sommige organisaties vooral klantgericht in plaats van
wijkgericht georganiseerd zijn. Hierdoor hebben medewerkers enkel tijd om zich met een cliënt bezig te
houden en niet om daar beter afstemming in te organiseren. Dit geldt in ieder geval voor MEE, Juvans en
Divers.
Vivent heeft subsidie gekregen om capaciteit beschikbaar te stellen om anders te werken. Door de over-
heidssubsidie kan Vivent nog even vooruit, maar de angst is er dat wanneer de subsidiestroom stopt, de


stekker eruit wordt getrokken. Dat zou beteken dat ook Vivent dat weer terug gaat naar een individuele,
klantgerichte aanpak.
De wijkonderneming moet (daarom) meer van onderuit worden opgebouwd en de bestuurders van de
betrokken organisaties dienen bewust te zijn van het dilemma (Tijd vs. Kwaliteit en vrijheid) waar de
professionals op de werkvloer voor staan. Daarnaast blijkt dat professionals niet op kennis of competen-
ties zijn getraind om op een andere manier te gaan werken. Ook hierin zijn de medewerkers niet gefacili-
teerd. Voor de professionals is het daarom ook zoeken hoe zij hun werk anders kunnen inrichten.

Alle professionals voelen zich verantwoordelijk voor het succes van de wijkonderneming. Zij geven wel
aan dat zij allereerst voor het resultaat (dus voor de bewoners) gaan en dat zij de wijkonderneming als
een heel goed middel zien om de bewoners zo goed mogelijk en efficiënt van dienst te zijn.

5. Toekomst van de wijkonderneming

Ten slotte gaan de professionals in 3 groepjes uiteen om aanbevelingen te doen voor de toekomst van de
wijkonderneming.
Er worden 3 gezamenlijke aanbevelingen gedaan voor de wijkonderneming en minimaal 1 voor de eigen
organisatie.

Aanbevelingen wijkonderneming:
- Overeenstemming tussen bestuurders ook voor consequenties en bijbehorende acties.
- Aandacht voor de uitvoerende lagen.
- Meer aandacht voor een gezamenlijke visie, cultuur en werkwijze (van 6 verschillende naar 1).
- Een eenduidige visie.
- Gebruik maken van elkaars kracht.
- Commitment door gedeelde visie.
- Verbindingen leggen met wat er al is.
- Betere interne afstemming binnen WON tussen mensen en binnen de interne organisatie (voor
tijd en vrijheid van handelen).

Aanbeveling Vivent: Ook na subsidie blijven investeren in de wijkonderneming.
Aanbeveling MEE: Geef ruimte om te laten functioneren in de wijkonderneming.
Aanbeveling Juvans: Interne facilitering.
Aanbeveling Divers: Betere interne afstemming.
Aanbeveling Zayaz: Ga zo door!

Aanbeveling van kwartiermaker (Mieke): Niet alleen samenwerken maar ook samengaan; resultaat laten
prevaleren boven kaders!


BIJLAGE 2. SAMENVATTING GROEPSINTERVIEW BEWONERS 21 OKTOBER

Aanwezig:
• Leon Pijnenburg (Wijkbeheerder woningcorporatie Zayaz)
• Mieke van der Sanden (Kwartiermaker Wijkonderneming)
• Bert Snijder (Bewoners Hambaken en voorzitter Klankbordgroep Hambaken)
• Kees van Schijndel (Bewoner)
• Lenie van Schijndel (Bewoner)
• Hasna Has (Bewoner en gastvrouw wijkonderneming
• Tom Meulendijks (Gerrichhauzen en Partners, verslag)
• Annemarieke Sandee (Gerrichhauzen en Partners, voorzitter)

1. Introductie

Bij voorstellen valt op dat er in het verleden nogal wat conflicten zijn geweest met buren. Veel mensen
veroorzaken nogal wat overlast in de buurt wat tot conflicten leidt. Men geeft aan dat dit de laatste jaren
minder is geworden of is opgelost. Waar dit precies aan ligt kan men niet zeggen maar een strenger
handhavend optreden (tegen bijvoorbeeld hennepkweek en andere illegaliteit) heeft hier wel mee te ma-
ken.
De reden voor de problematiek in de Hambaken is volgens bewoners dat veel sociaal zwakkere mensen
bij elkaar in de wijk zijn gezet. Daarnaast had en heeft de wijk altijd al een slechte naam gehad.

Voordat Mieke de wijkonderneming toelicht wordt gevraagd of men kan omschrijven wat de wijkonder-
neming precies is en doet. Na een aarzelend begin kan de voorzitter van de klankbordgroep dit goed
verwoorden. De wijkonderneming is volgens hem een samenwerkingsvorm van alle hulpverlenende in-
stanties die n de won onder worden gebracht in een steunpunt, een huis in de buurt. Het is daarnaast
een praktisch begin om goed te kunnen kijken wat er in de wijk aan de hand is. De rest stem hiermee in
maar denkt dat niet iedere bewoner van de Hambaken hiervan op de hoogte van is.

2. Persoonlijke ervaringen

Bert Snijder - Voorzitter klankbordgroep
Voorzitter van de klankbordgroep Bert Snijder verteld dat de klankbordgroep en enthousiaste en gemoti-
veerde club is. Hij geeft aan dat de welzijnsinstellingen de laatste jaren veel hebben geworven om de
klankbordgroep op te zetten (is dan ook een initiatief van Zayaz) en om vrijwilligers te werven voor an-
dere projecten in de buurt. Hij vindt dit een hele goede ontwikkeling.
De klankbordgroep heeft verder genoeg contacten met de organisaties in de wijk zoals de poli-
tie/Zayaz/gemeenten en welzijnsinstanties.
De klankbordgroep is door de stuurgroep op voorhand geïnformeerd over de oprichting van de wijkon-
derneming. De klankbordgroep is echter niet betrokken bij de uitvoering van de wijkonderneming. Het is
niet helemaal duidelijk of die behoefte er wel was.
De algemene kritiek vanuit de klankbordgroep is dat zij niet over alle projecten in de Hambaken goed
worden geïnformeerd.

Hasna - Gastvrouw wijkonderneming
Gastvrouw Hasna is door kwartiermaker Mieke bij de wijkonderneming betrokken. Daarvoor was zij als
bewoonster van de wijk werkloos geraakt. Nu is zij voor 20 uur in de week gastvrouw voor de wijkonder-


neming. Bovendien heeft zij in deze positie kans om via de deelnemende organisaties van de wijkonder-
neming werk te vinden in bijvoorbeeld de zorg (wat een wens van haar is).
Mieke vult hierbij aan dat de wekloosheid in de wijk vrij hoog is. De wijkonderneming kan hier echter
goed op in gaan spelen doordat de deelnemende instanties werk aan kunnen bieden. Mieke noemt een
voorbeeld de afspraak met zorginstantie ... die werkplaatsen aan gaat bieden voor werkelozen in Hamba-
ken.

Leon Pijnenburg - Wijkbeheerder
Wijkbeheerder Leon Pijnenburg geeft aan dat jongeren vanaf 15 jaar een probleemgroep (kunnen) vor-
men in de wijk. Er was voor hen niet veel te doen in de wijk en door verveling veroorzaakten zij overlast
in de wijk.
Het is voor de wijkbeheerder steeds de vraag wat ze de jongeren kunnen bieden. Er wordt steeds gezocht
naar manieren waarop de jongeren hun tijd positief kunnen besteden. Ee goed voorbeeld hiervan is het
project ‘Keet in de wijk’ waarbij de jongeren door goed gedrag een keet kunnen verdienen in de wijk
waar zij kunnen hangen. Dit zorgt voor een positief zelfbeeld bij de jongeren, een gecontroleerde hang-
plek en voor meer verbindingen in de wijk.
De toegevoegde waarde van de wijkonderneming is dat wijkbeheerder Leon en de politie goed samen
kunnen werken, andere instanties ook weet hebben van het project en dat bewoners bij de wijkonderne-
ming kunnen aankloppen wanneer zij last hebben van hangjongeren.
De bewoners geven aan dat de problematiek met de hangjongeren geconcentreerd is op een aantal
plaatsen in de wijk maar dat het niet vlakbij hun huis plaatsvindt. Zij geven aan dat het ook een relatief
kleine groep is op een hele grote wijk. Zij ervaren de hangjongeren soms als bedreigend en geven aan
dat er weleens gedeald wordt.

Kees en Lenie van Schijndel
Kees en Lenie Schijndel wonen naast de wijkonderneming. Zij geven aan dat zij in het verleden veel
overlast hebben ervaren in de wijk. Dat varieerde van buurtoverlast, illegale wietplantages en overlast
door hangjongeren. Vroeger wisten zij de instanties niet te vinden, of er werd door de instanties niet se-
rieus gereageerd op klachten.
De laatste jaren is de situatie in de Hambaken veel beter geworden. Zij geven aan dat het wel lastig blijft
om de juiste weg te vinden om klachten en overlast door te geven. Voor hen is nog onduidelijk waar je
als burger met je klachten en vragen naar toe kan.

3. Stellingen

. Stelling 1: Het gaat langzamerhand beter in de wijk Hambaken

Eens: 6 Oneens: 0

De bewoners en professionals zijn het er unaniem over eens dat de wijk er de laatste tijd op vooruit is
gegaan. Het is rustiger geworden en veel overlastgevers zijn weg uit de wijk.
Bovendien zijn er veel initiatieven geweest (zoals het 19 punten plan) en instanties actief geworden die
resultaat hebben bereikt in de wijk de laatste tijd. De gemeente doet beter zijn werk in de afval en
groenvoorziening en instanties zijn beter bereikbaar wanneer er klachten zijn. Helaas zijn veel (voorna-
melijk oudere en allochtone) bewoners niet goed op de hoogte van de mogelijkheden van het melden van
klachten.

Toch kan men voorstellen dat de wijk nog steeds een negatief imago heeft. Dit is ook zo, het 19 punten-
plan kwam er niet voor niets en een aantal recente incidenten dragen ook bij aan het negatieve imago.


. Stelling 2: De organisaties (Gemeente/Zayaz, Welzijn etc.) hebben voldoende aandacht voor de
Hambaken.

Eens: 5 Oneens: 1

Er is met de wijkonderneming (meer) aandacht gekomen voor de Hambaken. De voorbeelden die van-
avond worden genoemd stemmen de bewoners dan ook hoopvol.
Toch wordt aangegeven dat wel veel organisaties zich bemoeien met de Hambaken maar dat er nog te
weinig wordt gedaan.

. Stelling 3: Als er een probleem is in de buurt of ik heb hulp nodig, dan weet ik bij wie ik terecht kan.

Eens: 6 Oneens: 0

Er wordt aanvankelijk groen gestemd maar veel mensen kunnen zich vorstellen dat bewoners van de
Hambaken dit juist niet goed weten. Ouderen of mensen met weinig sociale contacten weten bijvoorbeeld
niet met welk probleem ze bij welke instantie moeten zijn of blijven met een klacht of probleem zitten
door bijvoorbeeld drempelvrees voor instanties.
Ook geven de bewoners aan dat de wijk erg groot is en dat de organisaties daarom ook fysiek ver weg
zijn en men de mensen van de organisaties niet kent.
Men geeft aan dat dit met de wijkonderneming verbeterd kan worden mits deze genoeg bekendheid krijgt
in de buurt. De locatie (Zirkoon 7) is wat hen betreft een goede omdat in dat deel van de wijk het meeste
speelt.

. Stelling 4: De organisaties luisteren naar wat de bewoners willen.

Eens: 3 Oneens: 3

Dit is nog niet helemaal van de grond gekomen. Er wordt niet altijd goed geluisterd naar de wensen van
de bewoners.
De bewoners merken wel dat men meer bezig is contact te zoeken met de bewoners. Vroeger werden
veel projecten in de wijk uitgevoerd zonder daarbij naar de bewoners te luisteren (voorbeeld skate/
sportpark). Er is nu beloofd dat eerst de bewoners geïnformeerd worden en naar hen inbreng wordt ge-
luisterd. Het is echter afwachten of dit gebeurd omdat de klankbordgroep nog vaak niet wordt geïnfor-
meerd over projecten/initiatieven/ gebeurtenissen.
Ook had de locatie van de wijkonderneming eerder geregeld moeten zijn zodat de voelsprieten al eerder
in de wijk aanwezig zouden zijn.

. Stelling 5: Bewoners krijgen kansen in de wijk Hambaken.

Eens: 4 Oneens: 2

Men vindt dit een moeilijk te beantwoorden vraag en men heeft er nog weinig ervaring mee. Wel krijgen
werkelozen sinds kort via de wijkonderneming nieuwe kansen. Werkelozen kunnen zich melden bij de
wijkonderneming om nieuwe werk te vinden. Dit hebben reeds 62 mensen gedaan.
Ook wordt er redelijk veel vrijwilligerswerk gedaan door de werkelozen in de wijk.


• Stelling 6: Problemen in de wijk worden aangepakt.

Eens: 6 Oneens: 0

Er wordt de laatste tijd veel geïnvesteerd in de wijk constateert men. Drie jaar geleden was dit echter
anders, dan zou men rood hebben gestemd.

Een goed voorbeeld dat door Leon wordt genoemd is dat men contact probeert te krijgen met nieuwe
bewoners in de Hambaken. Zayaz en welzijnsinstellingen verwelkomen nieuwe bewoners en informeren
hen meteen naar mogelijkheden om problemen of klachten te melden. Tevens krijgen de instanties zo
meteen een beeld wie er in de wijk (komen) wonen.

. Stelling 7: Mijn inzet/bijdrage in de wijk wordt gewaardeerd.

Eens: 4 Eens/Oneens: 2

Dit is ook een moeilijk te beantwoorden vraag voor de bewoners. Men denkt dat de inzet in de wijk wel
wordt gewaardeerd maar dat nog een te kleine club zich inzet voor de wijk. Deze club moet veel groter
worden om zoden aan de dijk te kunnen zetten. Men denkt wel dat de wijkonderneming een belangrijke
rol kan hebben om vrijwilliger te werven door de laagdrempeligheid en de locatie in de wijk.

. Stelling 8: De Hambaken wordt de komende jaren een prettigere woonwijk dan het nu is.

Eens: 6 Oneens: 0

Iedereen gelooft in een goede toekomst voor de Hambaken. Er is echter nog veel onwetendheid bij veel
bewoners over wat er allemaal mogelijk is en hoe zij zich zelf kunnen inzetten voor de wijk (zie stelling
hierboven).
Bewoners horen nu echter wel hele goede en enthousiaste verhalen. De wijkonderneming zou een goede
middels zijn om via mond op mond reclame de goede verhalen te verspreiden over de wijkonderneming
en goede voorbeelden in de wijk. Door hiermee in eigen omgeving te beginnen zou de wijkonderneming
snel aan naamsbekendheid kunnen winnen.

4. Afsluiting
Iedereen wordt hartelijk bedankt voor hun tijd en inbreng.

2010 11 30 Rapportage Evaluatie Wijkonderneming Hambaken 101123

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Destaque

Destaque (20)

Semelhante a 2010 11 30 Rapportage Evaluatie Wijkonderneming Hambaken 101123

Semelhante a 2010 11 30 Rapportage Evaluatie Wijkonderneming Hambaken 101123 (20)

Mais de Mieke Sanden, van der

Mais de Mieke Sanden, van der (14)

2010 11 30 Rapportage Evaluatie Wijkonderneming Hambaken 101123