Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce.

1. RAPORT
Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi
informatycznych wspierających controlling
w przedsiębiorstwach w Polsce.
wrzesień 2014
PATRONAT MERYTORYCZNY: PATRONAT MEDIALNY:

2. SPIS STREŚCI
Wprowadzenie ....................................................................................................................
O badaniu .............................................................................................................................
Grupa docelowa ................................................................................................................
Wyniki badania ...................................................................................................................
Diagnoza stanu obecnego ............................................................................................
Analiza cyku budżetowania ........................................................................................
Kalkulacja rentowności w systemach informatycznych ................................
Plany inwestycyjne w narzędzia IT do controllingu ........................................
Podsumowanie ................................................................................................................
Podziękowania ................................................................................................................
Patronat medialny ..........................................................................................................
Spis tabel ...........................................................................................................................
Spis wykresów ................................................................................................................
3
4
4
5
5
10
14
16
19
20
20
20
20
Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce

3. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
2
WPROWADZENIE
Jako doradcy i partnerzy Zarządów w mniejszych czy większych firmach mamy czynny udział
w poszukiwaniach najlepszych rozwiązań. Dążymy do optymalizacji kosztów, do wyższej
efektywności, do lepszej komunikacji, większej elastyczności, pomagamy podejmować
strategiczne decyzje. Szukamy narzędzi i procesów, które nam to ułatwią! Specyfika naszej pracy
i rosnąca ilość informacji płynąca z rynku spowodowała, że nasza praca wymaga zastosowania
bardziej zaawansowanych aplikacji niż zwykły arkusz kalkulacyjny Szukamy innych produktów,
które spełniać będą wszystkie nasze wymagania. Lub – gdy na rynku nie udaje nam się znaleźć
odpowiednich – opracowujemy własne programy czy aplikacje.
Proces selekcji narzędzi analitycznych jest skomplikowany i nie można go nie doceniać. Każda
firma opracowuje własny system: listę potrzeb, sekwencję czynności kluczowych – decyduje,
co jest niezbędne do wykonania, a z czego można zrezygnować. Te potrzeby zależą od rodzaju
i stopnia złożoności organizacji, liczby osób zatrudnionych w dziale odpowiedzialnym za
budżetowanie, optymalizację kosztów, raportowanie oraz komunikowanie wyników pracy, od
sposobu podejmowania decyzji, wielkości przedsiębiorstwa czy stopnia internacjonalizacji. Bardzo
często zarówno w Polsce, jak i innych krajach europejskich, działy controllingu same opracowują
potrzebne narzędzia analityczne – pozwala to uniknąć wysokich często kosztów wdrożenia
i utrzymania i zapewnić wszystkie potrzebne funkcjonalności.
Jako doradcy biznesowi, dyrektorzy finansowi i controllerzy mamy wiele okazji do wymiany
doświadczeń w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Controllerów. Nasze spostrzeżenia, również te
związanezwykorzystaniemBusinessIntelligencewPolsceiEuropie,wymieniamynietylkopodczas
międzynarodowych i regionalnych kongresów i konferencjach czy spotkaniach Kół Praktyków
Controllingu, ale i mniej na nieformalnych spotkaniach przyjaciół poznanych w Stowarzyszeniu
czy czytając publikacje opracowane przez eksperckie Koła Praktyków Controllingu czy artykuły
polecane na stronach i w newsletterach. Wiem, że jesteśmy otwarci na nowe idee i rozwiązania,
również te z zagranicy, i wciąż szukamy dróg, aby jak najlepiej spełnić rolę partnera biznesowego
managera!
Cieszę się, że Międzynarodowe Stowarzyszenie Controllerów mogło być partnerem badania,
zrealizowanego przez serwis internetowy decyzje-IT.pl, sprawdzającego stopień zaawansowania
wykorzystania Business Intelligence w naszych rodzimych przedsiębiorstwach!
dr Adrianna Lewandowska, MBA
Doradca ds. strategii rozwoju
Członek Zarządu ICV

4. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
O BADANIU
Badanie przeprowadzone zostało telefonicznie, przez Zespół serwisu decyzje-IT.pl, techniką
wywiadów, w okresie między 15 lipca a 14 sierpnia 2014 roku i polegało na zadaniu pytań
reprezentantom grupy przedsiębiorstw (dalej zwanej grupą docelową) w zakresie następujących
grup tematycznych:
CHARAKTERYSTYKA GRUPY DOCELOWEJ
1. Podział grupy docelowej według zatrudnienia i obrotów.
Głównymi kryteriami zakwalifikowania przedsiębiorstwa do badania była obecność firmy
na liście Gazele Biznesu oraz opracowywanie przez przedsiębiorstwa z listy budżetów
w jakimkolwiek obszarze działalności.
Poniżej prezentujemy wykres charakteryzujący grupę docelową, w podziale na zatrudnienie
i obroty roczne w polskich złotych.
Największą grupę badanych stanowiły przedsiębiorstwa o zatrudnieniu w powyżej 250 osób,
które łącznie stanowiły 67% całej grupy docelowej.
diagnozy stanu obecnego, uwzględniającej pozyskanie informacji o narzędziach
informatycznych wspierających budżetowanie, a także źródłach danych i obszarów
działalności objętych budżetowaniem,
analizy cyklu budżetowania, uwzględniającej pozyskanie informacji dotyczących m.in.
rodzaju stosowanych budżetów, długości trwania cyklu budżetowania, ilości iteracji,
ilości osób uczestniczących w tym procesie,
oceny możliwości kalkulacji rentowności z wykorzystaniem aplikacji informatycznych,
planów inwestycyjnych w zakresie aplikacji informatycznych do controllingu.
3
Wykres 1. Charakterystyka grupy docelowej wg zatrudnienia; Źródło: decyzje-IT.pl

5. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
Największą grupę badanych stanowiły przedsiębiorstwa o rocznych obrotach powyżej 200 mln
złotych, które stanowiły 43% całej grupy docelowej.
4
Wykres 2. Charakterystyka grupy docelowej obrotów; Źródło: decyzje-IT.pl
Wykres 3. Charakterystyka respondentów wg stanowisk pracy; Źródło: decyzje-IT.pl
2. Podział grupy docelowej według stanowisk pracy.
Poniżej wykres charakteryzujący reprezentantów grupy docelowej (zwanych dalej respondentami)
w podziale na zajmowane przez nich stanowiska pracy.
Wśród przedstawicieli badanych przedsiębiorstw, największą grupę respondentów stanowiły
osoby reprezentujące komórki controllingu, tj. Specjaliści ds. Controllingu, którzy stanowili ogółem
73% całej grupy docelowej. W drugiej kolejności respondentami naszego badania byli Dyrektorzy
Finansowi, stanowiący 14% całej grupy docelowej.

6. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
WYNIKI BADAŃ
W tym rozdziale raportu prezentujemy wyniki z badania, w podziale na cztery grupy tematyczne.
Grupa tematyczna: diagnoza stanu obecnego
1. Posiadanie dedykowanej komórki organizacyjnej odpowiadającej za controlling.
W tym punkcie chcieliśmy ustalić, w jakim stopniu, w strukturze organizacyjnej badanych
przedsiębiorstwach, występuje dedykowana komórka organizacyjna odpowiadająca za controlling
Poniżej prezentujemy wyniki badania w tym zakresie.
5
Wykres 4. Posiadanie dedykowanej komórki organizacyjnej odpowiadającej za controlling ; Źródło: decyzje-IT.pl
Wśród badanych przedsiębiorstw w grupie docelowej, 83% z nich potwierdza, że w swoich
strukturach organizacyjnych posiada dedykowaną komórkę organizacyjną, specjalizującą się
w realizacji działań controllingowych.
W przypadku przedsiębiorstw o obrotach powyżej 200 mln złotych rocznie, liczba przedsiębiorstw
posiadających dedykowane komórki controllingowe wzrasta i stanowi aż 91% badanych
przedsiębiorstw. Dla porównania, w przedsiębiorstwach o rocznych obrotach poniżej 200 mln
złotych rocznie, poziom ten wyniósł poniżej 80%.
Wykres 5. Posiadanie dedykowanej komórki odpowiadającej za controlling wg wielkości przedsiębiorstw;
Źródło: decyzje-IT.pl

7. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
6
2. Obszary działalności przedsiębiorstwa objęte budżetowaniem.
W tym, punkcie badania chcieliśmy ustalić w jakich obszarach funkcjonowania przedsiębiorstw w
Polsce są tworzone budżety?
W tabeli poniżej prezentujemy wyniki badania w tym zakresie.
Obszar: Cała baza < 100 mln PLN 100 - 200 mln PLN > 200 mln PLN
Sprzedaż
Produkcja
Zakupy
Komórki
organizacyjne (MPK)
Logistyka
Marketing
Badania i rozwój
Projekty
HR
Inne
94%
86%
88%
94%
26%
17%
13%
13%
13%
13%
88%
88%
87%
91%
25%
25%
13%
13%
25%
0%
92%
82%
82%
91%
13%
25%
25%
13%
13%
13%
98%
89%
92%
98%
38%
13%
13%
13%
0%
25%
Tabela 1. Obszary działalności przedsiębiorstw objęte budżetowaniem; Źródło: decyzje-IT.pl
Jak widać z powyższej tabeli, aż 94% badanych przedsiębiorstw budżetuje swoją działalność
w obszarach Sprzedaży i Komórek organizacyjnych (MPK - Miejsca Powstawania Kosztów).
Przedsiębiorstwa o obrotach rocznych powyżej 200 mln złotych, w 98% przypadków tworzą
budżety w obszarze Sprzedaży i Komórek organizacyjnych. Wysoki poziom obszarów najczęściej
budżetowanych w tej grupie przedsiębiorstw stanowią również Produkcja (89%) oraz Zakupy
(92%).
Najrzadziej budżetowanymi obszarami są Badania i Rozwój, Projekty i HR (tylko 13% badanych
przedsiębiorstwwskazałoteobszarynaobjętebudżetowaniem). Tylkococzwarteprzedsiębiorstwo
budżetuje w zakresie Logistyki, i trochę mniej w zakresie Marketingu.

8. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
7
3. Narzędzia informatyczne wspierające budżetowanie w organizacjach.
W punkcie tym chcieliśmy ustalić, jakie aplikacje informatyczne wspierają proces budżetowania
w przedsiębiorstwach w Polsce. W tym celu musieliśmy ustalić, czy w procesie budżetowania
w ogóle wykorzystywane są jakiekolwiek aplikacje informatyczne, przy czym za aplikacje
informatyczne rozumieliśmy również arkusze kalkulacyjne.
Odpowiedź na pytanie prezentuje poniższy wykres.
Wykres 6. Posiadanie narzędzi informatycznych wspierających budżetowanie; Źródło: decyzje-IT.pl
Dane zaskakują. Otóż tylko 44% badanych przedsiębiorstw potwierdziło, iż posiada i korzysta
z aplikacji informatycznych wspierających budżetowanie, co oznacza, że ponad połowa
z nich realizuje działania controllingowe na kartce papieru. Najlepsza sytuacja wydaje się być
wprzedsiębiorstwachwprzedzialeobrotówpowyżej200mlnzłotychrocznie,gdyżcodrugieznich
korzysta z aplikacji informatycznych wspierających budżetowanie. Zdecydowanie gorzej wygląda
to w przedsiębiorstwach mniejszych, gdzie poziom wykorzystania aplikacji informatycznych
w procesie budżetowania wynosi pomiędzy 30 a 40%.
Interesującą jest informacja, że z pośród 44% przedsiębiorstw, które wykorzystują aplikacje
informatyczne w procesie budżetowania, tylko 39% z nich pracuje na dedykowanych systemach
informatycznych, natomiast pozostałe 61% badanych odpowiedziało, że proces budżetowania
wspierany jest przez arkusze kalkulacyjne.

9. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
8
Skoro ustaliliśmy, że tylko 39% badanych przedsiębiorstw korzysta z dedykowanych systemów
informatycznych wspomagających procesy budżetowania, w tym punkcie badania chcieliśmy
ustalić z jakich konkretnie rozwiązań informatycznych przedsiębiorstwa te korzystają.
Wyniki badania w tym punkcie prezentuje poniższy wykres.
Wykres 8. Stosowane systemy informatyczne wg producentów; Źródło: decyzje-IT.pl
Co trzecie przedsiębiorstwo wskazało na producenta systemów SAP, jako dostawcy rozwiązań
wykorzystywanychwprocesiebudżetowania.Drugąnajliczniejszągrupęprzedsiębiorstwstanowili
użytkownicy autorskich aplikacji, do których przyznało się 15% badanych przedsiębiorstw. Na
trzecim miejscu znalazły się przedsiębiorstwa korzystające z systemów IBM, do korzystania z
których przyznało się 12% badanych.
Przy okazji wywiadów w tym punkcie, dowiedzieliśmy się o czasie, w którym badane
przedsiębiorstwa wdrażały systemy informatyczne wspomagające procesy budżetowania.
Okazało się, iż blisko połowa przedsiębiorstw (46%) wdrożyła system informatyczny w latach
2006-2010. Drugą największą grupę (38%) stanowiły przedsiębiorstwa, które wdrożyły systemy
informatyczne po roku 2010.
Wyniki badania w tym punkcie prezentuje poniższy wykres.
Wykres 7. Aplikacje informatyczne wspierające budżetowanie w przedsiębiorstwach w Polsce;
Źródło: decyzje-IT.pl

10. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
9
4. Źródła danych wykorzystywanych do analizy finansowej.
W tym punkcie badania chcieliśmy ustalić dwa parametry, tj. z ilu i jakich źródeł danych muszą
sięgać analitycy finansowi, aby opracować analizę finansową.
Poniższy wykres prezentuje wyniki badania w tym zakresie.
Wykres 9. Ilość źródeł danych wykorzystywanych do analizy finansowej; Źródło: decyzje-IT.pl
Według odpowiedzi respondentów wynika, iż co trzeci (33%) z nich posiada wyłącznie jedno źródło
danych, zasilające analizy finansowe. Drugą najliczniejszą grupę (21%) stanowią przedsiębiorstwa,
w których analityk sięga do czterech źródeł danych. Równie liczną grupę (18%) stanowią
przedsiębiorstwa, w których analitycy muszą korzystać z trzech źródeł danych.
Skoro ustaliliśmy z ilu źródeł danych korzystają analitycy, aby opracować analizę finansową,
ustaliliśmy jakie są to źródła.
Wyniki badania w tym zakresie prezentuje poniższy wykres.
Wykres 10. Źródła danych wykorzystywanych do analizy finansowej; Źródło: decyzje-IT.pl
Zuzyskanychodpowiedziwynika,iżbliskocotrzecianalityk(30%)opracowującanalizyfinansowe
korzysta z danych zawartych w arkuszach kalkulacyjnych oraz z danych przechowywanych
w systemach ERP, do korzystania z których przyznaje się 28% respondentów.

11. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
10
Grupa tematyczna: analiza cyklu budżetowania
W tym podrozdziale prezentujemy wyniki odpowiedzi na pytania dotyczące realizacji cyklu i metod
budżetowania stosowanych w przedsiębiorstwach w Polsce.
1. Liczba osób uczestniczących w budżetowaniu.
W tym punkcie badania chcieliśmy ustalić liczbę osób uczestniczących w procesie budżetowania.
Wyniki badania prezentuje poniższy wykres.
Wykres 11. Liczba uczestników w procesie budżetowania; Źródło: decyzje-IT.pl
Z powyższych danych wynika, iż w przypadku ponad połowy, bo 55% zbadanych przedsiębiorstw,
w proces budżetowania zaangażowanych jest do 10 osób. Drugą największą grupę stanowią
przedsiębiorstwa, w których w proces budżetowania angażuje się od 10 do 50 pracowników.
Zdanychtychrównieżwynika,żewzależnościodwielkościprzedsiębiorstwmierzonychwielkością
obrotów, im większe przedsiębiorstwo tym analogicznie wzrasta liczba osób uczestniczących w
procesie budżetowania.

12. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
11
Wykres 12. Grupa docelowa wg czasu cyklu budżetowania; Źródło: decyzje-IT.pl
2. Czas trwania cyklu budżetowania.
W tym punkcie chcieliśmy ustalić odpowiedź na pytanie, ile czasu zajmuje przedsiębiorstwom
opracowanie i uzgadnianie budżetu?
Poniższy wykres prezentuje wyniki w tym zakresie.
Z uzyskanych odpowiedzi wynika, iż co trzecie przedsiębiorstwo (35%) tworzy i uzgadnia budżet
w okresie do trzydziestu dni roboczych. Drugą najliczniejszą grupę stanowią przedsiębiorstwa,
których cykl budżetowania wynosi do trzech miesięcy.
Niezależnie od wielkości przedsiębiorstw mierzoną wielkością obrotów, czas trwania cyklu
budżetowania rozkłada się podobnie.

13. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
12
Wykres 13. Grupa docelowa wg ilość iteracji w cyklu budżetowania; Źródło: decyzje-IT.pl
3. Ilość iteracji w cyklu budżetowania.
W tym punkcie badania chcieliśmy ustalić odpowiedź na pytanie, ile średnio iteracji (wersji
roboczych budżetu) jest przygotowywanych przed jego ostatecznym zatwierdzeniem.
Wyniki badania w tym punkcie prezentuje poniższy wykres.
Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że 69% badanych przedsiębiorstw tworzy nie więcej niż
trzy wersje robocze budżetu przed jego ostatecznym zatwierdzeniem. Natomiast co czwarte
przedsiębiorstwo przygotowuje już od 3 do 6 wersji roboczych budżetu. Już tylko sporadyczne
przypadki przedsiębiorstw generują powyżej 6 wersji budżetu.
Niezależnie od wielkości przedsiębiorstw mierzonych wielkością obrotów czas trwania cyklu
budżetowania rozkłada się podobnie.

14. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
13
Wykres 14. Grupa docelowa wg stosowanych typów budżetowania; Źródło: decyzje-IT.pl
4. Typy budżetów.
W tym punkcie badania chcieliśmy ustalić odpowiedź na pytanie, jakie typy budżetów stosują
badane przedsiębiorstwa, przy czym pytaliśmy o budżet stały i budżet elastyczny (kroczący).
Wyniki badania w tym punkcie prezentuje poniższy wykres.
Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że aż 66% zbadanych przedsiębiorstw opracowuje budżety
w modelu stałym, tzn. raz na dany okres budżetowy, a 34% badanej grupy docelowej stosuje
bardziej skomplikowany mechanizm budżetów kroczących.

15. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
14
Wykres 15. Grupa docelowa wg ilość iteracji w cyklu budżetowania; Źródło: decyzje-IT.pl
Z uzyskanych odpowiedzi wynika, iż najczęstszym trybem jest budżetowanie oddolne, z którego
korzysta 67% badanych przedsiębiorstw.
5. Sposoby budżetowania
W tym punkcie badania chcieliśmy ustalić odpowiedź na pytanie, w jakim trybie przebiega proces
budżetowania w przedsiębiorstwach, przy czym pytaliśmy o tryb oddolny i odgórny.
Wyniki badania w tym zakresie prezentuje poniższy wykres.
Grupa tematyczna: kalkulacja rentowności w systemach
informatycznych
W tym podrozdziale prezentujemy wyniki odpowiedzi na pytania o możliwości funkcjonalne
systemów informatycznych wykorzystywanych do kalkulacji rentowności.
1. Kalkulacja rentowności w systemach informatycznych.
W tym punkcie badania chcieliśmy ustalić odpowiedź na pytanie, czy aktualnie wykorzystywane
systemy informatyczne umożliwiają kalkulację rentowności dla czterech obiektów, tj. klienta,
produktu, handlowca i komórki organizacyjnej.
Wyniki badania w tym zakresie prezentuje poniższa tabela.
Obliczanie
rentowności na:
Kliencie Produkcie Handlowcu MPK
Tak
Nie
Nie wie
74%
24%
2%
84%
14%
2%
63%
32%
5%
77%
22%
1%
Tabela 2. Wyliczanie rentowności w narzędziu informatycznym; Źródło: decyzje-IT.pl

16. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
15
Z odpowiedzi respondentów wynika, iż w większości przedsiębiorstw, bo 84% ich systemy
informatyczne umożliwiają kalkulację rentowności na produkcie. Nieznacznie gorzej wypada
kalkulacja rentowności dla komórki organizacyjnej (77%) oraz na kliencie (74%). Najsłabiej wypadła
liczba przedsiębiorstw, która kalkuluje rentowność na handlowcu, bo tylko w 63% badanych
przypadków.
2. Tworzenie modelu finansowego z regułami alokacji.
W tym punkcie badania chcieliśmy ustalić, na ile użytkownicy systemów informatycznych
wspomagających procesy controllingowe mogą samodzielnie ingerować w parametryzację ich
systemów, czyli na ile systemy są elastyczne i łatwe w obsłudze, a na ile muszą korzystać ze
wsparcia informatyków lub dostawców systemów.
Wyniki badania w tym zakresie prezentuje poniższy wykres.
Wykres 17. Przepływ informacji o wynikach; Źródło: decyzje-IT.pl
Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że 76% respondentów samodzielnie (tj. bez wsparcia dostawcy
systemu i bez wsparcia działu IT) może zbudować w systemie model finansowy w zakresie
rentowości, wraz z regułami alokacji kosztów.

17. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
16
3. Przepływ informacji o wynikach.
Wtympunkciebadaniachcieliśmyustalić,czywbadanychprzedsiębiorstwachosobyzarządzające
poszczególnymi komórkami organizacyjnymi, które podlegają procesowi budżetowania, otrzymują
regularnie wyniki ze swojej działalności.
Wyniki badania w tym punkcie prezentuje poniższy wykres.
Wykres 16. Samodzielne tworzenie modelu finansowego w systemie IT ; Źródło: decyzje-IT.pl
Z uzyskanych odpowiedzi wynika, iż w większości badanych przedsiębiorstw, bo w 85%, osoby
odpowiedzialne za poszczególne komórki organizacyjne otrzymują informacje o wynikach ze
swojej działalności.
Grupatematyczna:planyinwestycyjnewsystemyinformatyczne
do controllingu
Wyniki naszego badania wskazują, że zdecydowana większość przedsiębiorstw korzysta z arkuszy
kalkulacyjnych do realizacji procesu budżetowania.
Przeprowadzając badanie zadaliśmy dodatkowe pytanie tej właśnie grupie przedsiębiorstw, czy
zamierzają zainwestować w dedykowane systemy informatyczne do controllingu, i pozbyć się
arkuszy kalkulacyjnych, a jeśli nie – to co jest powodem takich decyzji.

18. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
17
Odpowiedzi na powyższe pytania prezentujemy poniżej.
Wykres 18. Plany inwestycyjne w systemy informatyczne do controllingu; Źródło: decyzje-IT.pl
Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że tylko 12% zbadanych przedsiebiorstw planuje nabycie
i wdrożenie dedykowanego systemu informatycznego i ograniczenie wykorzystywania arkuszy
kalkulacyjnych.
W tym miejscu nasuwa się pytanie, co z pozostałymi przedsiębiorstwami i dlaczego
podejmują decyzje o nieinwestowaniu w nowoczesne i dedykowane systemy informatyczne
do obsługi procesów controllingowych? Innymi słowy ustaliliśmy powody, jakimi kierują się te
przedsiębiorstwa. Najczęstsze powody braku zainteresowania wdrożeniem systemów
informatycznych dedykowanych controllingowi - wśród przedsiębiorstw, które rozważały już
nabycie takiego rozwiązania - to m.in.: wysokie koszty wdrożenia, konieczność dodatkowej
administracji, proponowane rozwiązania nie spełniają ich oczekiwań, wysokie koszty utrzymania,
brak zgody Zarządu.
W przypadku przedsiębiorstw, które nie brały pod uwagę wdrożenia systemu dedykowanego,
większość nadal nie widzi uzasadnienia w nabyciu i wykorzystywania tego typu rozwiązania
informatycznego.
Wtrakciebadaniazadaliśmyrównieżpytanieprzedsiębiorstwom,którekorzystajązdedykowanych
systemów informatycznych wspierających obsługę procesów controllingowych o to, w jakim
zakresie planują/rozważają rozwój aktualnie wykorzystywanych systemów informatycznych
wspierających Controlling oraz w jakich obszarach funkcjonowania ich przedsiębiorstw?

19. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
18
Wyniki badania w tym punkcie prezentuje poniższy wykres.
Wykres 19. Rozwój systemów informatycznych wspierających controlling ; Źródło: decyzje-IT.pl
Zuzyskanychodpowiedziwynika,iż39%przedsiębiorstwbędzieinwestowałowrozwójaktualnych
systemów wspomagających zarządzanie procesami controllingowymi.
Natomiast co czwarte przedsiębiorstwo zamierza zainwestować w funkcjonalności systemu
wspomagające procesy controllingu w obszarze budżetowania.

20. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
19
PODSUMOWANIE
Na koniec naszego raportu, kilka podstawowych wniosków, tworzących „obraz” wykorzystania
systemów informatycznych do controllingu w elicie polskich przedsiębiorstw.
Wniosek: Mimo że controlling w Polsce prężnie się rozwija (badania potwierdzają, że dział
controllingu lub jego odpowiednik wyodrębniono już w 83% przedsiębiorstw – to znacząco więcej
niż jeszcze kilka lat temu), to jednak z zaawansowaniem narzędzi pracy wciąż nie możemy dogonić
krajów niemieckojęzycznych – tam arkusz kalkulacyjny jest już rzadkością. Np. w Niemczech
w administracji publicznej z narzędzi Business Intelligence korzysta ponad 55% użytkowników.
Tylko 1/3 zatrudnionych controllerów wykonuje swoje zadania za pomocą Excela lub manualnie.
Wniosek: Choć w Polsce większość controllerów i dyrektorów finansowych wciąż nie wdrożyło
narzędzi informatycznych wspomagających procesy w firmie i nadal jest na etapie poszukiwań,
ci, którzy korzystają z BI, są na ogół zadowoleni i uważają, że systemy zaspokajają ich potrzeby.
Wniosek: Do 10 osób jest zaangażowanych w proces budżetowania w większości badanych firm.
Liczbauczestnikówtegoprocesurośniewrazzwielkościąizłożonościąprzedsiębiorstwa.Podobnie
jest na Zachodzie: proces budżetowania angażuje znaczne zasoby działów controllingowych.
Wniosek: Mimo że większość (66%) badanych wciąż opracowuje budżety raz na okres budżetowy,
to jednak liczba decydujących się na bardziej złożony, ale i dokładniejszy mechanizm budżetów
kroczących rośnie. Budżetowanie kroczące jest istotnym narzędziem realizacji idei Beyond
Budgeting, która w krajach zachodnich, ale i w Polsce, zyskuje na popularności.
Wniosek: Wśród ekspertów zagranicznych coraz bardziej widoczny jest pogląd o nadmiernej
czasochłonności procesu budżetowania: widać to również na przykładzie wyników badania.
Budżetowanie zajmuje w większości przedsiębiorstw najczęściej do 30 dni roboczych, jednak
w większych przedsiębiorstwach proces ten może trwać nawet do 3 miesięcy. Na zachodzie
proces ten trwa jeszcze dłużej: ponad 50% firm deklaruje, że poświęca 2-4 miesiące na wycenianie
wartości zadań.

21. Decyzje-IT.pl / Badanie rynku w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych
wspierających controlling w przedsiębiorstwach w Polsce
20
SPIS TABEL
Tabela 1. Obszary działalności przedsiębiorstw objęte budżetowaniem ...................................................
Tabela 2. Wyliczanie rentowności w narzędziu informatycznym .................................................................
SPIS WYKRESÓW
Wykres 1. Charakterystyka grupy docelowej wg zatrudnienia ........................................................................
Wykres 2. Charakterystyka grupy docelowej wg obrotów ...............................................................................
Wykres 3 Podział respondentów wg stanowisk ....................................................................................................
Wykres 4. Funkcjonowanie dedykowanej komórki odpowiadającej za controlling ...............................
Wykres 5. Funkcjonowanie dedykowanej komórki odpowiadającej za controlling
wg wielkości przedsiębiorstw ..................................................................................................................
Wykres 6. Posiadanie narzędzi informatycznych wspierających budżetowanie ....................................
Wykres 7. Narzędzia informatyczne wspierające budżetowanie w przedsiębiorstwach
w Polsce ..............................................................................................................................................................
Wykres 8. Rozwiązania wg producentów ................................................................................................................
Wykres 9. Ilość źródeł danych wchodzących do analizy finansowej ...........................................................
Wykres 10. Źródła danych wchodzących do analizy finansowej ...................................................................
Wykres 11. Liczba uczestników w procesie budżetowania .............................................................................
Wykres 12. Grupa docelowa wg czasu cyklu budżetowania ..........................................................................
Wykres 13. Grupa docelowa wg ilość iteracji w cyklu budżetowania .........................................................
Wykres 14. Grupa docelowa wg stosowanych typów budżetowania ........................................................
Wykres 15. Grupa docelowa wg ilość iteracji w cyklu budżetowania .........................................................
Wykres 16. Samodzielne tworzenie modelu finansowego w systemie IT ................................................
Wykres 17. Przepływ informacji o wynikach ...........................................................................................................
Wykres 18. Plany inwestycyjne w narzędzia informatyczne do controllingu ...........................................
Wykres 19. Rozwój narzędzie informatycznych wspierających controlling
wg grupy docelowej ..................................................................................................................................
6
14
3
4
4
5
5
7
7
8
9
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18