SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 49
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

ATASAM HASTANESİ

Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonlarının
Önemi ve Tanımlar
Sunumu hazırlayan
Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi
İnfeksiyon Kontrol Ünitesi’ne teşekkür ederiz.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

“Primum non nocere”
“The first requirement of a hospital
is that it should do the sick no
harm”
Sir James Simpson
Florence Nightingale
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

•
•
•
•

Nosos: Hastalık
Komein: To care for
Nosocomium: Hastane
Nozokomiyal: Hastane kökenli veya
kaynaklı

Nazokomiyal
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Sonuçlar
•
•
•
•
•
•

Hastanede kalış süresinde uzama
Morbiditede artış
Yaşam kalitesinde bozulma
Mortalitede artış
İş gücü ve üretkenlik kaybı
Maliyette artış
Am J Epidemiol 1985;121;182-205.
Am J Infect Control 1985;13:97-108.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Mali Yük
• Amerika Birleşik Devletleri (ABD):
– 1995 yılında 4,5 milyar $
– 2001 yılında 7 milyar $
>88.000 ölüm/yıl (1 ölüm/6 dakika)

• İngiltere:
– 100.000 ölüm /yıl,
– 1 milyar £/yıl

• Türkiye:
– Yatış süresinde ortalama 10 gün uzama, ortalama 1500$
maliyet, nozokomiyal infeksiyonlara bağlı mortalite %16
Emerg Infect Dis 1998;4:416-20.
J Chemother 1997;9:411-4.
Lancet 2003;361:2068-77.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Institute of Medicine Report,1999
• Önlenebilir tıbbi hatalar nedeniyle ölen
hasta sayısı = 44.000-98.000/yıl
• Hastaneye yatan hastaların %5-15’inde
hastane enfeksiyonu gelişiyor.
– Üriner sistem enfeksiyonları
– Cerrahi alan enfeksiyonları
– Nozokomiyal pnömoni

• YBÜ hastalarının %25-50’sinde hastane
enfeksiyonu gelişiyor.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Device-Associated NIs in the ICUs of
Latin America, Turkey, India, and Morocco
Findings of an International NI Control Consortium (INICC)

Rates

NNIS
(1992-2004)

INICC
(2002-2004)

RR

VAP

5.1

28.7 (10.5- 48.0)

5.6

CVC-BSI

3.4

14.4 (5.8 – 24.5)

4.2

CA-UTI

3.3

11.0 (3.3 – 14.1)

3.3

Ann Intern Med 2006;145(8):582-91.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Device-Associated NIs in the ICUs of
Latin America, Turkey, India, and Morocco
Findings of an International NI Control Consortium (INICC

Proportion (%) with
resistance:

NNIS

INICC

RR

(19922004)

(2002-2004)

S.aureus/methicillin

48.1

81.6

1.7

Enterobacteriaceae
/Ceftriaxone

17.4

54.8

3.1

P. aeruginosa/
fluoroquinolones

29.1

58.3

2.0

Enterococci/
Vancomycin

13.6

17.5

1.3
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Türkiye’de Hastane Enfeksiyonları
•

Hastane enfeksiyonu (HE) hızları (hastane
geneli)= %1-%8,6
Arman D. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 1997;1:144-52.

•

YBÜ’lerde HE hızları yüksek:
–

Anestezi ve Reanimasyon YBÜ’de HE hızı= %51,8
(56,8/1000 hasta günü)
Erbay H, et al. Intensive Care Med 2003;29:1482-8.

–

Nöroloji YBÜ’de HE hızı= %88,9 (84,2/1000 hasta
günü)
Cevik MA, et al. J Hosp Infect 2005;59:324-30.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Türkiye’de Hastane Enfeksiyonları
• YBÜ’lerde hastane enfeksiyonlarının prevalansı
–
–
–
–

Nokta prevalans çalışması
22 farklı merkezden 56 YBÜ, 236 olgu
YBÜ’de kazanılmış enfeksiyon prevalansı= %49
En sık görülen enfeksiyonlar:
• Pnömoni ve diğer alt solunum yolu enfeksiyonları: %28
• Laboratuvar tarafından kanıtlanmış kan dolaşımı
enfeksiyonu: %23
• Üriner sistem enfeksiyonu %16

– Etkenler:
•
•
•
•

P. aeruginosa: %21
S. aureus %18
Acinetobacter spp: %18
Klebsiella spp %16
Esen S, et al. Scand J Infect Dis 2004;36:144-148.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Türkiye’de Hastane Enfeksiyonları
• YBÜ’lerde hastane enfeksiyonlarının prevalansı
–
–
–
–

Nokta prevalans çalışması (17 Şubat 2004)
43 farklı merkezden 133 YBÜ, 1030 olgu
YBÜ’de kazanılmış enfeksiyon prevalansı= %21
En sık görülen enfeksiyonlar:
• Pnömoni %45.5
• Laboratuvar tarafından kanıtlanmış kan dolaşımı enfeksiyonu:
%26
• Üriner sistem enfeksiyonu %18

– Etkenler:
•
•
•
•
•
•

P. aeruginosa: %12.3
Acinetobacter spp: %11.6
S. aureus %7.8
C. Albicans %5.2
Non-albicans candida %4.8
Bilinmiyor %34.2
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları-Kalite
•

Hastane enfeksiyon (HE) hızları sağlıktaki en
önemli kalite göstergelerinden biri olarak kabul
edilmektedir.
–
–
–
–

•

Ventilatör ilişkili pnömoni hızı (VİP)
Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu hızı (Kİ-ÜSE)
Santral venöz kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonu hızı
(SVK-KDE)
Cerrahi alan enfeksiyonu (CAE) hızları

HE hızlarının kıyaslama (benchmarking) yapmak
amacıyla kullanılabilmesi için standart tanımlar ve
standart bir yöntem kullanılarak sürveyans
yapılmalıdır.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Her hastane enfeksiyonu
bir tıbbi hata mıdır?
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Risk Faktörleri
• Mikrobiyal faktörler
– Artmış antibiyotik kullanımı (flora değişikliği,
multiple dirençli patojenler)
• Konakçı faktörleri
– Kronik akciğer hastalığı, yaş, malnütrisyon,
diabetes mellitus, alkolizm, nöropati, miyopati,
travma, yanık, vb.
• Tedavi yöntemleri
– Sedatif ilaçlar, paralitik ilaçlar, kortikosteroidler,
antasidler, stres ülseri profilaksisi, antibiyotik
tedavisi, multipl kan transfüzyonları
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Risk Faktörleri
• Çevresel faktörler
– Cerrahi (tip, süre)
– İnvaziv girişimler (kateterizasyon, entübasyon,
vb.)
• Nozokomiyal pnömonilerin %83’ü mekanik ventilasyonla
• Üriner sistem enfeksiyonlarının %97’si üriner kateter
kulanımı ile
• Primer kan dolaşımı enfeksiyonlarının %87’si santral
kateterlerle ilişkili

• Hijyenik alışkanlıklar
– El hijyeni
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Önlenebilir mi?
• SENIC Sonuçları:
– Aktif enfeksiyon kontrol programı uygulanan
hastanelerde nozokomiyal enfeksiyon hızında
%32’ye varan azalma sağlamak mümkün
Sürveyans
250 yatağa bir enfeksiyon kontrol hemşiresi
Hastane epidemiyoloğu
Geri bildirim
Am J Epidemiol 1985;121;182-205
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Önlenebilir mi?
• Hastane enfeksiyonlarının yaklaşık
%40’ı önlenebilir.
• Gelişmekte olan ülkelerde hastane
enfeksiyonlarının >%40’ı önlenebilir.

WHO Guidelines on Hand Hygiene in Healthcare, 2005.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane enfeksiyonlarının çoğu kaçınılmazdır,
sadece bir kısmı önlenebilir.

Aksi ispat edilmediği sürece her hastane
enfeksiyonu, temel enfeksiyon kontrol
kurallarına uyulduğu takdirde önlenmesi
mümkün olan bir tıbbi hata olarak kabul
edilmelidir.
Institute of Medicine Report, 1999.
Ann Intern Med 2002;137:665-670.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Enfeksiyon Kontrol
Programlarının Amaçları
• Hastayı korumak
• Sağlık çalışanlarını, ziyaretçileri ve hastane
ortamındaki diğer insanları korumak
• Mümkün olan her durumda ilk iki amaca
“maliyet etkin” bir şekilde ulaşmak

Infect Control Hosp Epidemiol 1998;19:114-24.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
21. Yüzyıl
• Hastane enfeksiyonları kısır döngüsü:
– Altta yatan ağır hastalıklar-çoğul dirençli
patojenler-yoğun antibiyotik kullanımı-dirençli
mikroorganizmaların seleksiyonu-kısıtlı tedavi
seçenekleri

• Çözüm: Enfeksiyon Kontrolü
–
–
–
–

El hijyeni
Standart önlemler ve izolasyonlar
Enfeksiyon kontrol kılavuzları
Kontrollü antibiyotik kullanımı
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Tanım
• Hastalar hastaneye başvurduktan sonra
gelişen ve başvuru anında inkübasyon
döneminde olmayan veya hastanede
gelişmesine rağmen bazen taburcu olduktan
sonra ortaya çıkabilen enfeksiyonlar
• Genellikle hastaneye yattıktan 48-72 saat
sonra ve taburcu olduktan sonra ilk 10 gün
içinde
Am J Infect Control 1988;16:128-40
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Tanım
• Lejyonella veya su çiçeği gibi inkübasyon
süresi uzun olan enfeksiyonlar için bu zaman
çerçevesi uygun şekilde düzenlenir.
• Enfeksiyon hastaneye yatış sırasında var
olan enfeksiyöz bir olayın komplikasyonu
veya uzantısı ise nozokomiyal kabul edilmez.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Tanım
• Yenidoğanda nozokomiyal enfeksiyon
kriterleri karmaşıktır ve hastanede kalış
süresiyle ilişkilidir.
• Annede hastaneye yatış sırasında enfeksiyon
yok, ama 48-72 saat sonra doğan bebek
enfekte ise bu enfeksiyon nozokomiyal kabul
edilir.
• Transplasental yoldan geçen enfeksiyonlar
bu kategoriye alınmaz.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Tanımlar
• “Centers for Disease Control” (CDC)

tarafından belirlenen hastane enfeksiyonu
tanımları:
– 1988
– 1992 yılında cerrahi yara enfeksiyonları ile ilgili
revizyon
– 2002 yılında nozokomiyal pnömoni tanımlarında
revizyon
Horan TC, Gaynes RP. Surveillance of nosocomial
infections. In: Hospital Epidemiology and Infection Control,
3rd ed., Mayhall CG, editor. Philadelphia:Lippincott Williams
& Wilkins, 2004:1659-1702.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
Tanımlar
• Enfeksiyonun var olup olmadığını belirlemek
veya saptanan enfeksiyonu sınıflandırmak
• Klinik ve laboratuvar bulguları, diğer tanısal
testler:
– Hasta dosyası
– Laboratuvar: Klinik örneklerin mikroskopik
incelemesi, kültür sonuçları ve antijen/antikor
testleri, radyografiler, lökosit sayımı, vb.

• Doktorun enfeksiyon tanısı koyması
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Hastane Enfeksiyonları
CDC Tanımları
•
•
•
•
•
•
•

Üriner sistem enfeksiyonu
Cerrahi alan enfeksiyonu
Pnömoni
Bakteremi
Kardiyovasküler sistem enfeksiyonları
Santral sinir sistemi enfeksiyonları
Diğer (kemik-eklem, kulak-burun-boğaz,
gastrointestinal sistem, vb.)
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Nozokomiyal Üriner
Sistem Enfeksiyonu
Semptomatik üriner sistem enfeksiyonu:
1. Ateş, pollaküri, dizüri veya suprapubik
duyarlılık bulgularından biri olan hastada
idrar kültüründe > 105 koloni/ml üreme olması
ve en çok iki tür bakteri üremesi
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

2. Ateş,

pollaküri, dizüri veya suprapubik hassasiyet
bulgularından ikisinin ve aşağıdakilerden birinin
olması:
– “Dipstick” testinin lökosit esteraz ve/veya nitrat için pozitif
olması,
– Piyüri (>10 lökosit/ml idrar veya santrifüj edilmemiş idrarın
büyük büyütmesinde >3 lökosit),
– Santrifüj edilmemiş idrarın Gram yaymasında bakteri
görülmesi,
– Miksiyon yoluyla alınmamış iki idrar kültüründe >100
koloni/ml aynı üropatojenin (Gram-negatif bakteriler veya
Staphylococcus saprophyticus) üremesi,
– Uygun antibiyotik alan bir hastada üropatojen bir
mikroorganizmanın <105 koloni/ml saf olarak üremesi,
– Doktorun üriner enfeksiyon tanısı koyması,
– Doktorun uygun antimikrobiyal tedaviyi başlaması.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

3. 12 aylıktan küçük bebeklerde ateş (>38°C),
hipotermi (<37°C), apne, bradikardi, disüri, letarji
veya kusmadan birinin ve aşağıdakilerden birinin
bulunması:
– “Dipstick” testinin lökosit esteraz ve /veya nitrat
için pozitif olması,
– Piyüri,
– Santrifüj edilmemiş idrarın Gram yaymasında
bakteri görülmesi,
– Miksiyon yoluyla alınmamış iki idrar kültüründe
>100 koloni/ml aynı üropatojenin üremesi,
– Uygun antibiyotik alan bir hastada üropatojen bir
mikroorganizmanın <105 koloni/ml üremesi,
– Doktorun üriner enfeksiyon tanısı koyması,
– Doktorun uygun antimikrobiyal tedaviyi
başlaması.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Nozokomiyal Üriner
Sistem Enfeksiyonu
Asemptomatik bakteriüri:
• İdrar kültürü alınmadan 7 gün öncesine dek
üriner kateteri bulunan bir hastada ateş
(>38°C), pollaküri, dizüri veya suprapubik
hassasiyet olmaması ve idrar kültüründe >
105 koloni/ml üreme olması ve en çok iki tür
bakteri üremesi.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Nozokomiyal Üriner
Sistem Enfeksiyonu
Asemptomatik bakteriüri:
• İki idrar kültüründen ilki alınmadan 7 gün
öncesine dek üriner kateter bulunmayan bir
hastada ateş (>38°C), pollaküri, dizüri veya
suprapubik hassasiyet olmaması ve idrar
kültüründe > 105 koloni/ml üreme olması ve en
çok iki tür bakteri üremesi.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Cerrahi Alan Enfeksiyonları
(CAE)
• Yüzeyel insizyonel CAE
 Ameliyattan sonraki ilk 30 gün
 İnsizyon yapılan cilt ve cilt altı dokusu

• Derin insizyonel CAE
 Kalıcı olarak yerleştirilmiş implant yoksa
ameliyattan sonraki ilk 30 gün, implant
varlığında ameliyattan sonraki ilk bir yıl
 İnsizyon bölgesindeki derin yumuşak dokular
(kas ve fasya tabakaları)
Infect Control Hosp Epidemiol 1992;13(10):606-8.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Cerrahi Alan Enfeksiyonları
(CAE)
• Organ/Boşluk CAE
Ameliyattan sonraki ilk 30 gün
İnsizyon dışında ameliyatta açılan veya
manipüle edilen herhangi bir anatomik
organ ya da boşluk

Infect Control Hosp Epidemiol 1992;13(10):606-8.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Organ/Boşluk CAE-1
• Arteriyel veya
venöz infeksiyon
• Endokardit
• Miyokardit veya
perikardit
• Meme absesi veya
mastit
• Göz (konjunktivit
dışında)

•
•
•
•
•
•

Eklem veya bursa
Kulak, mastoid
Ağız boşluğu
Üst solunum yolları
Sinüzit
Diğer alt solunum
yolu enfeksiyonları
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Organ/Boşluk CAE-2
• Osteomiyelit
• Disk aralığı
• Menenjit veya
ventrikülit
• Spinal abse
• İntrakraniyal, beyin
absesi ve dura
enfeksiyonu

• Gastrointestinal
sistem
• İntraabdominal
• Endometrit
• Vajinal “cuff”
• Diğer genital
sistem
enfeksiyonları
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Nozokomiyal Pnömoni
• Nozokomiyal pnömoni (NP): Hasta hastaneye
yattıktan 48-72 saat sonra gelişen ve başvuru
anında inkübasyon döneminde olmayan
pnömoni
Am J Infect Control 1988;16:128-40 .

• Ventilatör ilişkili pnömoni (VİP):
Trakeostomisi olan veya entübe olan ve
nozokomiyal pnömoni tanısının konduğu
günden önceki 48-72 saat içinde kalan
dönemde solunuma destek olmak veya
kontrol etmek amacıyla bir alete bağlı olan
hastalarda gelişen pnömoni
Am J Respir Crit Care Med 2005;171:388-416.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Epidemiyoloji
• NP, birçok merkezde en sık görülen ikinci
nozokomiyal enfeksiyon
• Yüksek morbidite
– NP’ye bağlı hastanede yatış süresinde ortalama 7-9
gün uzama
– Hasta başına > 40000$ ek maliyet
– Bildirimi zorunlu bir hastalık değil (tahminen 5-15
NP vakası/1000 yatış)
– Mekanik ventilatöre bağlanan hastalarda insidans
6-20 kat daha fazla
Am J Respir Crit Care Med 2005;171:388-416.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Epidemiyoloji
• YBÜ enfeksiyonlarının yaklaşık %25’i NP
– Antibiyotiklerin %50’si NP için

• Entübe edilen hastaların %9-27’sinde VİP
gelişir
• NP episodlarının %90’ı mekanik ventilatöre
bağlı hastalarda gelişir
• MV süresi uzadıkça VİP insidansı artar
Crit Care Med 1999;27:887-892.
Am J Respir Crit Care Med 2002;165:867-903.
Chest 2002;122:2121.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Nozokomiyal Pnömoni –
Tanısal Yaklaşım
•
•
•
•
•
•

•

Öykü ve fizik inceleme
Akciğer grafisi
Arteriyel oksijen satürasyonu
Kan kültürleri (%25 duyarlılık)
Belirgin plevral effüzyonu olan hastalarda
torasentez
Pnömoni şüphesi olan hastalarda
antibiyotik tedavisi başlanmadan önce alt
solunum yolu sekresyonlarından kültür
alınmalı
Pnömoni şüphesi olmayan hastaların
solunum yolu sekresyonlarından kültür
alınmasına gerek yok.
Am J Respir Crit Care Med 2005;171:388-416.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Nozokomiyal Pnömoni
1. Fizik incelemede raller veya perküsyonda
matite bulunması ve aşağıdakilerden birinin
olması:
– Hastanın pürülan balgam çıkarmaya başlaması
veya balgamın niteliğinde değişiklik olması,
– Kan kültüründe mikroorganizma izole edilmesi,
– Transtrakeal aspirat, bronşial fırçalama veya
biyopsi ile elde edilen örnekten patojen izole
edilmesi
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

2. Akciğer grafisinde yeni veya progressif
infiltrasyon, konsolidasyon, kavitasyon veya
plevral effüzyon saptanması ve aşağıdaki
bulgulardan birinin olması:
– Hastanın pürülan balgam çıkarmaya başlaması
veya balgamın niteliğinde değişiklik olması,
– Kan kültüründe mikroorganizma izole edilmesi,
– Transtrakeal aspirat, bronşial fırçalama veya
biyopsi ile elde edilen örnekten patojen izole
edilmesi,
– Solunum sekresyonlarından virüs izole edilmesi
veya viral antijen saptanması,
– Patojene özgü IgM antikorların bir serumda, IgG
antikorlarında dört katı artışın aralıklı iki serumda
gösterilmesi,
– Histopatolojik olarak pnömoninin saptanması.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Klinik Nozokomiyal Pnömoni Tanısı için Algoritma
Radyoloji

Belirti-Bulgular/Laboratuvar

Arka arkaya çekilmiş iki veya
daha fazla akciğer grafisinde
aşağıdakilerden en az birinin
bulunması:
•Yeni veya progresif ve kalıcı
infiltrasyon
•Konsolidasyon
•Kavitasyon
•≤1 yaş altında pnömatoseller
NOT: Altta yatan kardiyak
veya pulmoner hastalığı
(respiratuar distres sendromu,
bronkopulmoner displazi,
pulmoner ödem veya kronik
obstruktif akciğer hastalığı)
olmayan hastalarda yukarıdaki
bulgulardan birinin kesin olarak
saptandığı tek akciğer grafisi
yeterlidir.

Herhangi bir hasta için aşağıdakilerden en az biri:
•Başka bir nedene bağlanamayan ateş (> 38°C)
•Lökopeni (<4000/mm3) veya lökositoz
(≥12000/mm3)
•≥70 yaş için başka bir nedenle açıklanamayan
mental durum değişikliği
ve
Aşağıdakilerden en az ikisi:
•Yeni gelişen pürülan balgam veya balgam
karakterinde değişiklik veya respiratuar
sekresyonlarda artma veya aspirasyon ihtiyacında
artma
•Yeni başlayan veya artan öksürük, dispne veya
takipne
•Fizik incelemede ral veya bronşiyal solunum sesi
duyulması
•Gaz değişiminde kötüleşme [oksijen
desatürasyonu (PaO2/FiO2≤240)], oksijen ihtiyacında
artma veya ventilasyon ihtiyacında artma
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Klinik NP Tanısı Konulan Hastalarda Spesifik Bakteriyel
veya Fungal Etyolojiye Yönelik Kriterler:
Tipik Bakteriyel veya Filamentöz Fungal Ajanlar
Aşağıdakilerden en az biri:
•Başka bir odakla ilişkisi olmayan kan kültürü pozitifliği
•Plevral sıvı kültüründe üreme olması
•Kontaminasyon düzeyi minimal olan bir ASY spesimeninde (BAL, protected
specimen brush) kantitatif kültür pozitifliği
•BAL örneğinin mikroskobik incelemesinde (Gram boyası) ≥%5 hücrede
intrasellüler mikroorganizma görülmesi
•Histopatolojik incelemede aşağıdakilerden
en az birinin bulunması:
-Abse oluşumu veya bronşlarda ve alveollerde yoğun PMN birikimi gösteren
konsolidasyon odakları
-Akciğer parankiminin pozitif kantitatif kültürü
-Akciğer parankiminde fungal hif veya psödohif invazyonunun saptanması
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Primer Kan Dolaşımı Enfeksiyonları
• Laboratuvar olarak kanıtlanmış kan dolaşımı
enfeksiyonu (primer bakteremi)
• Klinik sepsis
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Laboratuvar Olarak Kanıtlanmış Kan
Dolaşımı Enfeksiyonu
1. Kan kültüründen patojen olduğu bilinen bir
mikroorganizmanın izole edilmesi ve bu
patojenin başka bir yerdeki enfeksiyon ile
ilişkili olmaması:
•

•

Başka bir yerdeki enfeksiyonla ilişkili patojen
kan kültüründe ürerse bu “sekonder kan
dolaşımı enfeksiyonu” olarak kabul edilmelidir.
İntravasküler katetere bağlı bakteremi ise primer
kan dolaşımı infeksiyonu olarak ele alınır.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Laboratuvar Olarak Kanıtlanmış Kan
Dolaşımı Enfeksiyonu
2. Ateş, titreme veya hipotansiyondan biri ve
aşağıdakilerden birinin olması:
– Cilt flora üyesi bir mikroorganizmanın
(difteroidler, koagülaz-negatif stafilokoklar,
mikrokoklar, vb.) iki farklı kan kültüründe üremesi
ve başka bir bölgedeki enfeksiyonla ilişkisinin
olmaması,
– Hastada intravasküler bir cihaz varsa kültürde cilt
flora üyesi bir organizma üremesi ve doktorun
uygun antimikrobiyal tedaviyi başlaması,
– Kanda patojene ait antijenin saptanması ve başka
bir bölgedeki enfeksiyonla ilişkisinin olmaması,
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Laboratuvar Olarak Kanıtlanmış Kan
Dolaşımı Enfeksiyonu
3. 12 aylıktan küçük bebeklerde ateş (>38°C),
hipotermi (<37°C), apne veya bradikardiden
birinin olması ve aşağıdaki kriterlerden
birinin bulunması:
– Cilt flora üyesi bir mikroorganizmanın iki farklı
kan kültüründe üremesi ve başka bir bölgedeki
enfeksiyonla ilişkisinin olmaması,
– Hastada intravasküler bir cihaz varsa kültürde cilt
flora üyesi bir organizma üremesi ve doktorun
uygun antimikrobiyal tedaviyi başlaması,
– Kanda patojene ait antijenin saptanması ve başka
bir bölgedeki enfeksiyonla ilişkisinin olmaması
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Klinik Sepsis
1. Başka bir nedene bağlanamayan ateş
(>38°C), hipotansiyon (sistolik kan basıncı <
90 mm Hg) veya oligüriden (< 20ml/saat)
birinin ve aşağıdakilerden hepsinin olması:
– Kan kültürü alınmamış olması, kültürde üreme
olmaması veya kanda antijen saptanmaması,
– Başka bir bölgede enfeksiyon olmaması,
– Doktorun sepsis için uygun antimikrobiyal
tedaviyi başlaması.
Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi

Klinik Sepsis
2. 12 aylıktan küçük bebeklerde başka bir
nedene bağlanamayan ateş (>38°C),
hipotermi (<37°C), apne veya bradikardiden
birinin ve aşağıdakilerden hepsinin olması:
– Kan kültürü alınmamış olması, kültürde üreme
olmaması veya kanda antijen saptanmaması,
– Başka bir bölgede enfeksiyon olmaması,
– Doktorun sepsis için uygun antimikrobiyal
tedaviyi başlaması.

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a HASTANE ENFEKSİYONLARININ ÖNEMİ

Salon 1 13 kasim 14.00 15.00 tuğçe şahi̇n kafadar
Salon 1 13 kasim 14.00 15.00 tuğçe şahi̇n kafadarSalon 1 13 kasim 14.00 15.00 tuğçe şahi̇n kafadar
Salon 1 13 kasim 14.00 15.00 tuğçe şahi̇n kafadartyfngnc
 
Dr ömer güzel
Dr ömer güzelDr ömer güzel
Dr ömer güzelUzmankişi
 
Cerrahi infeksiyonlar 3. sınıf 2011 2012
Cerrahi infeksiyonlar 3. sınıf 2011 2012Cerrahi infeksiyonlar 3. sınıf 2011 2012
Cerrahi infeksiyonlar 3. sınıf 2011 2012htyanar
 
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganciSalon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorgancityfngnc
 
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganciSalon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorgancityfngnc
 
Salon a 18 kasim 2011 14.10 14.30 arzu topeli i̇skit
Salon a 18 kasim 2011 14.10 14.30 arzu topeli i̇skitSalon a 18 kasim 2011 14.10 14.30 arzu topeli i̇skit
Salon a 18 kasim 2011 14.10 14.30 arzu topeli i̇skittyfngnc
 
Ventilatör ilişkili pnömoni
Ventilatör ilişkili pnömoniVentilatör ilişkili pnömoni
Ventilatör ilişkili pnömonisbagci
 
Yenidoğan sepsisi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan sepsisi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Yenidoğan sepsisi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan sepsisi(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Hasta çocuğun güvenliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hasta çocuğun güvenliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)Hasta çocuğun güvenliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hasta çocuğun güvenliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Fluoroquinolone resistant rectal colonization predicts risk of infectious com...
Fluoroquinolone resistant rectal colonization predicts risk of infectious com...Fluoroquinolone resistant rectal colonization predicts risk of infectious com...
Fluoroquinolone resistant rectal colonization predicts risk of infectious com...TC İÜ İTF Üroloji AD
 
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)Erkam Eksen
 
Pelvik İnflamatuar Hastalık - www.jinekolojivegebelik.com
Pelvik İnflamatuar Hastalık - www.jinekolojivegebelik.comPelvik İnflamatuar Hastalık - www.jinekolojivegebelik.com
Pelvik İnflamatuar Hastalık - www.jinekolojivegebelik.comjinekolojivegebelik.com
 
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 atilla ss-05
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 atilla ss-05Salon a 14 kasim 11.30 12.30 atilla ss-05
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 atilla ss-05tyfngnc
 
16 kasim 2011 enfeksiyonlar 11.55 12.15 hümeyra zengin
16 kasim 2011 enfeksiyonlar 11.55 12.15 hümeyra zengin16 kasim 2011 enfeksiyonlar 11.55 12.15 hümeyra zengin
16 kasim 2011 enfeksiyonlar 11.55 12.15 hümeyra zengintyfngnc
 
Ektopik Gebelik (Dış Gebelik) - www.jinekolojivegebelik.com
Ektopik Gebelik (Dış Gebelik) - www.jinekolojivegebelik.comEktopik Gebelik (Dış Gebelik) - www.jinekolojivegebelik.com
Ektopik Gebelik (Dış Gebelik) - www.jinekolojivegebelik.comjinekolojivegebelik.com
 
62.VEREM HAFTASI
62.VEREM HAFTASI62.VEREM HAFTASI
62.VEREM HAFTASIburhankutuk
 
Pnömoniler ülkü benan sevim
Pnömoniler ülkü benan sevimPnömoniler ülkü benan sevim
Pnömoniler ülkü benan sevimÜlkü Benan Sevim
 
Salon b 19 kasim 2011 12.00 12.20 cem terzi
Salon b 19 kasim 2011 12.00 12.20 cem terziSalon b 19 kasim 2011 12.00 12.20 cem terzi
Salon b 19 kasim 2011 12.00 12.20 cem terzityfngnc
 
Yoğun bakım enfeksiyonları tr
Yoğun bakım enfeksiyonları trYoğun bakım enfeksiyonları tr
Yoğun bakım enfeksiyonları trtyfngnc
 

Semelhante a HASTANE ENFEKSİYONLARININ ÖNEMİ (20)

Salon 1 13 kasim 14.00 15.00 tuğçe şahi̇n kafadar
Salon 1 13 kasim 14.00 15.00 tuğçe şahi̇n kafadarSalon 1 13 kasim 14.00 15.00 tuğçe şahi̇n kafadar
Salon 1 13 kasim 14.00 15.00 tuğçe şahi̇n kafadar
 
Dr ömer güzel
Dr ömer güzelDr ömer güzel
Dr ömer güzel
 
Cerrahi infeksiyonlar 3. sınıf 2011 2012
Cerrahi infeksiyonlar 3. sınıf 2011 2012Cerrahi infeksiyonlar 3. sınıf 2011 2012
Cerrahi infeksiyonlar 3. sınıf 2011 2012
 
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganciSalon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
 
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganciSalon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
Salon b 15 kasim 09.00 10.15 kaya yorganci
 
Salon a 18 kasim 2011 14.10 14.30 arzu topeli i̇skit
Salon a 18 kasim 2011 14.10 14.30 arzu topeli i̇skitSalon a 18 kasim 2011 14.10 14.30 arzu topeli i̇skit
Salon a 18 kasim 2011 14.10 14.30 arzu topeli i̇skit
 
Ventilatör ilişkili pnömoni
Ventilatör ilişkili pnömoniVentilatör ilişkili pnömoni
Ventilatör ilişkili pnömoni
 
Yenidoğan sepsisi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan sepsisi(fazlası için www.tipfakultesi.org)Yenidoğan sepsisi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Yenidoğan sepsisi(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Hasta çocuğun güvenliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hasta çocuğun güvenliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)Hasta çocuğun güvenliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Hasta çocuğun güvenliği(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Asilar
AsilarAsilar
Asilar
 
Fluoroquinolone resistant rectal colonization predicts risk of infectious com...
Fluoroquinolone resistant rectal colonization predicts risk of infectious com...Fluoroquinolone resistant rectal colonization predicts risk of infectious com...
Fluoroquinolone resistant rectal colonization predicts risk of infectious com...
 
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
Biological Risk Factors (Istanbul Public Helth Directorate) (Turkish)
 
Pelvik İnflamatuar Hastalık - www.jinekolojivegebelik.com
Pelvik İnflamatuar Hastalık - www.jinekolojivegebelik.comPelvik İnflamatuar Hastalık - www.jinekolojivegebelik.com
Pelvik İnflamatuar Hastalık - www.jinekolojivegebelik.com
 
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 atilla ss-05
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 atilla ss-05Salon a 14 kasim 11.30 12.30 atilla ss-05
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 atilla ss-05
 
16 kasim 2011 enfeksiyonlar 11.55 12.15 hümeyra zengin
16 kasim 2011 enfeksiyonlar 11.55 12.15 hümeyra zengin16 kasim 2011 enfeksiyonlar 11.55 12.15 hümeyra zengin
16 kasim 2011 enfeksiyonlar 11.55 12.15 hümeyra zengin
 
Ektopik Gebelik (Dış Gebelik) - www.jinekolojivegebelik.com
Ektopik Gebelik (Dış Gebelik) - www.jinekolojivegebelik.comEktopik Gebelik (Dış Gebelik) - www.jinekolojivegebelik.com
Ektopik Gebelik (Dış Gebelik) - www.jinekolojivegebelik.com
 
62.VEREM HAFTASI
62.VEREM HAFTASI62.VEREM HAFTASI
62.VEREM HAFTASI
 
Pnömoniler ülkü benan sevim
Pnömoniler ülkü benan sevimPnömoniler ülkü benan sevim
Pnömoniler ülkü benan sevim
 
Salon b 19 kasim 2011 12.00 12.20 cem terzi
Salon b 19 kasim 2011 12.00 12.20 cem terziSalon b 19 kasim 2011 12.00 12.20 cem terzi
Salon b 19 kasim 2011 12.00 12.20 cem terzi
 
Yoğun bakım enfeksiyonları tr
Yoğun bakım enfeksiyonları trYoğun bakım enfeksiyonları tr
Yoğun bakım enfeksiyonları tr
 

Mais de moridant

ORGAN BAĞIŞI
ORGAN BAĞIŞIORGAN BAĞIŞI
ORGAN BAĞIŞImoridant
 
Hastane temizliği
Hastane temizliğiHastane temizliği
Hastane temizliğimoridant
 
El hi̇jyeni̇ eği̇ti̇mi̇ sunumu
El hi̇jyeni̇ eği̇ti̇mi̇ sunumuEl hi̇jyeni̇ eği̇ti̇mi̇ sunumu
El hi̇jyeni̇ eği̇ti̇mi̇ sunumumoridant
 
Bölüm bazinda dokümantasyon yöneti̇mi̇
Bölüm bazinda dokümantasyon yöneti̇mi̇Bölüm bazinda dokümantasyon yöneti̇mi̇
Bölüm bazinda dokümantasyon yöneti̇mi̇moridant
 
Anne sütü ve önemi̇
Anne sütü ve önemi̇Anne sütü ve önemi̇
Anne sütü ve önemi̇moridant
 
Akılcı İlaç Kullanımı
Akılcı İlaç KullanımıAkılcı İlaç Kullanımı
Akılcı İlaç Kullanımımoridant
 
Atasam hastanesi kalite yönetim birimi sözel order
Atasam hastanesi kalite yönetim birimi sözel orderAtasam hastanesi kalite yönetim birimi sözel order
Atasam hastanesi kalite yönetim birimi sözel ordermoridant
 
Atasam hastanesi kalite birimi hasta güvenli̇ği̇
Atasam hastanesi kalite birimi hasta güvenli̇ği̇Atasam hastanesi kalite birimi hasta güvenli̇ği̇
Atasam hastanesi kalite birimi hasta güvenli̇ği̇moridant
 

Mais de moridant (11)

Hks
HksHks
Hks
 
ORGAN BAĞIŞI
ORGAN BAĞIŞIORGAN BAĞIŞI
ORGAN BAĞIŞI
 
HBTC
HBTC HBTC
HBTC
 
Hastane temizliği
Hastane temizliğiHastane temizliği
Hastane temizliği
 
El hi̇jyeni̇ eği̇ti̇mi̇ sunumu
El hi̇jyeni̇ eği̇ti̇mi̇ sunumuEl hi̇jyeni̇ eği̇ti̇mi̇ sunumu
El hi̇jyeni̇ eği̇ti̇mi̇ sunumu
 
Cpr
CprCpr
Cpr
 
Bölüm bazinda dokümantasyon yöneti̇mi̇
Bölüm bazinda dokümantasyon yöneti̇mi̇Bölüm bazinda dokümantasyon yöneti̇mi̇
Bölüm bazinda dokümantasyon yöneti̇mi̇
 
Anne sütü ve önemi̇
Anne sütü ve önemi̇Anne sütü ve önemi̇
Anne sütü ve önemi̇
 
Akılcı İlaç Kullanımı
Akılcı İlaç KullanımıAkılcı İlaç Kullanımı
Akılcı İlaç Kullanımı
 
Atasam hastanesi kalite yönetim birimi sözel order
Atasam hastanesi kalite yönetim birimi sözel orderAtasam hastanesi kalite yönetim birimi sözel order
Atasam hastanesi kalite yönetim birimi sözel order
 
Atasam hastanesi kalite birimi hasta güvenli̇ği̇
Atasam hastanesi kalite birimi hasta güvenli̇ği̇Atasam hastanesi kalite birimi hasta güvenli̇ği̇
Atasam hastanesi kalite birimi hasta güvenli̇ği̇
 

HASTANE ENFEKSİYONLARININ ÖNEMİ

  • 1. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi ATASAM HASTANESİ Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonlarının Önemi ve Tanımlar Sunumu hazırlayan Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi İnfeksiyon Kontrol Ünitesi’ne teşekkür ederiz.
  • 2. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi “Primum non nocere” “The first requirement of a hospital is that it should do the sick no harm” Sir James Simpson Florence Nightingale
  • 3. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi • • • • Nosos: Hastalık Komein: To care for Nosocomium: Hastane Nozokomiyal: Hastane kökenli veya kaynaklı Nazokomiyal
  • 4. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Sonuçlar • • • • • • Hastanede kalış süresinde uzama Morbiditede artış Yaşam kalitesinde bozulma Mortalitede artış İş gücü ve üretkenlik kaybı Maliyette artış Am J Epidemiol 1985;121;182-205. Am J Infect Control 1985;13:97-108.
  • 5. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Mali Yük • Amerika Birleşik Devletleri (ABD): – 1995 yılında 4,5 milyar $ – 2001 yılında 7 milyar $ >88.000 ölüm/yıl (1 ölüm/6 dakika) • İngiltere: – 100.000 ölüm /yıl, – 1 milyar £/yıl • Türkiye: – Yatış süresinde ortalama 10 gün uzama, ortalama 1500$ maliyet, nozokomiyal infeksiyonlara bağlı mortalite %16 Emerg Infect Dis 1998;4:416-20. J Chemother 1997;9:411-4. Lancet 2003;361:2068-77.
  • 6. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Institute of Medicine Report,1999 • Önlenebilir tıbbi hatalar nedeniyle ölen hasta sayısı = 44.000-98.000/yıl • Hastaneye yatan hastaların %5-15’inde hastane enfeksiyonu gelişiyor. – Üriner sistem enfeksiyonları – Cerrahi alan enfeksiyonları – Nozokomiyal pnömoni • YBÜ hastalarının %25-50’sinde hastane enfeksiyonu gelişiyor.
  • 7. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Device-Associated NIs in the ICUs of Latin America, Turkey, India, and Morocco Findings of an International NI Control Consortium (INICC) Rates NNIS (1992-2004) INICC (2002-2004) RR VAP 5.1 28.7 (10.5- 48.0) 5.6 CVC-BSI 3.4 14.4 (5.8 – 24.5) 4.2 CA-UTI 3.3 11.0 (3.3 – 14.1) 3.3 Ann Intern Med 2006;145(8):582-91.
  • 8. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Device-Associated NIs in the ICUs of Latin America, Turkey, India, and Morocco Findings of an International NI Control Consortium (INICC Proportion (%) with resistance: NNIS INICC RR (19922004) (2002-2004) S.aureus/methicillin 48.1 81.6 1.7 Enterobacteriaceae /Ceftriaxone 17.4 54.8 3.1 P. aeruginosa/ fluoroquinolones 29.1 58.3 2.0 Enterococci/ Vancomycin 13.6 17.5 1.3
  • 9. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Türkiye’de Hastane Enfeksiyonları • Hastane enfeksiyonu (HE) hızları (hastane geneli)= %1-%8,6 Arman D. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 1997;1:144-52. • YBÜ’lerde HE hızları yüksek: – Anestezi ve Reanimasyon YBÜ’de HE hızı= %51,8 (56,8/1000 hasta günü) Erbay H, et al. Intensive Care Med 2003;29:1482-8. – Nöroloji YBÜ’de HE hızı= %88,9 (84,2/1000 hasta günü) Cevik MA, et al. J Hosp Infect 2005;59:324-30.
  • 10. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Türkiye’de Hastane Enfeksiyonları • YBÜ’lerde hastane enfeksiyonlarının prevalansı – – – – Nokta prevalans çalışması 22 farklı merkezden 56 YBÜ, 236 olgu YBÜ’de kazanılmış enfeksiyon prevalansı= %49 En sık görülen enfeksiyonlar: • Pnömoni ve diğer alt solunum yolu enfeksiyonları: %28 • Laboratuvar tarafından kanıtlanmış kan dolaşımı enfeksiyonu: %23 • Üriner sistem enfeksiyonu %16 – Etkenler: • • • • P. aeruginosa: %21 S. aureus %18 Acinetobacter spp: %18 Klebsiella spp %16 Esen S, et al. Scand J Infect Dis 2004;36:144-148.
  • 11. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Türkiye’de Hastane Enfeksiyonları • YBÜ’lerde hastane enfeksiyonlarının prevalansı – – – – Nokta prevalans çalışması (17 Şubat 2004) 43 farklı merkezden 133 YBÜ, 1030 olgu YBÜ’de kazanılmış enfeksiyon prevalansı= %21 En sık görülen enfeksiyonlar: • Pnömoni %45.5 • Laboratuvar tarafından kanıtlanmış kan dolaşımı enfeksiyonu: %26 • Üriner sistem enfeksiyonu %18 – Etkenler: • • • • • • P. aeruginosa: %12.3 Acinetobacter spp: %11.6 S. aureus %7.8 C. Albicans %5.2 Non-albicans candida %4.8 Bilinmiyor %34.2
  • 12. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları-Kalite • Hastane enfeksiyon (HE) hızları sağlıktaki en önemli kalite göstergelerinden biri olarak kabul edilmektedir. – – – – • Ventilatör ilişkili pnömoni hızı (VİP) Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu hızı (Kİ-ÜSE) Santral venöz kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonu hızı (SVK-KDE) Cerrahi alan enfeksiyonu (CAE) hızları HE hızlarının kıyaslama (benchmarking) yapmak amacıyla kullanılabilmesi için standart tanımlar ve standart bir yöntem kullanılarak sürveyans yapılmalıdır.
  • 13. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Her hastane enfeksiyonu bir tıbbi hata mıdır?
  • 14. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Risk Faktörleri • Mikrobiyal faktörler – Artmış antibiyotik kullanımı (flora değişikliği, multiple dirençli patojenler) • Konakçı faktörleri – Kronik akciğer hastalığı, yaş, malnütrisyon, diabetes mellitus, alkolizm, nöropati, miyopati, travma, yanık, vb. • Tedavi yöntemleri – Sedatif ilaçlar, paralitik ilaçlar, kortikosteroidler, antasidler, stres ülseri profilaksisi, antibiyotik tedavisi, multipl kan transfüzyonları
  • 15. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Risk Faktörleri • Çevresel faktörler – Cerrahi (tip, süre) – İnvaziv girişimler (kateterizasyon, entübasyon, vb.) • Nozokomiyal pnömonilerin %83’ü mekanik ventilasyonla • Üriner sistem enfeksiyonlarının %97’si üriner kateter kulanımı ile • Primer kan dolaşımı enfeksiyonlarının %87’si santral kateterlerle ilişkili • Hijyenik alışkanlıklar – El hijyeni
  • 16. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Önlenebilir mi? • SENIC Sonuçları: – Aktif enfeksiyon kontrol programı uygulanan hastanelerde nozokomiyal enfeksiyon hızında %32’ye varan azalma sağlamak mümkün Sürveyans 250 yatağa bir enfeksiyon kontrol hemşiresi Hastane epidemiyoloğu Geri bildirim Am J Epidemiol 1985;121;182-205
  • 17. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Önlenebilir mi? • Hastane enfeksiyonlarının yaklaşık %40’ı önlenebilir. • Gelişmekte olan ülkelerde hastane enfeksiyonlarının >%40’ı önlenebilir. WHO Guidelines on Hand Hygiene in Healthcare, 2005.
  • 18. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane enfeksiyonlarının çoğu kaçınılmazdır, sadece bir kısmı önlenebilir. Aksi ispat edilmediği sürece her hastane enfeksiyonu, temel enfeksiyon kontrol kurallarına uyulduğu takdirde önlenmesi mümkün olan bir tıbbi hata olarak kabul edilmelidir. Institute of Medicine Report, 1999. Ann Intern Med 2002;137:665-670.
  • 19. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Enfeksiyon Kontrol Programlarının Amaçları • Hastayı korumak • Sağlık çalışanlarını, ziyaretçileri ve hastane ortamındaki diğer insanları korumak • Mümkün olan her durumda ilk iki amaca “maliyet etkin” bir şekilde ulaşmak Infect Control Hosp Epidemiol 1998;19:114-24.
  • 20. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları 21. Yüzyıl • Hastane enfeksiyonları kısır döngüsü: – Altta yatan ağır hastalıklar-çoğul dirençli patojenler-yoğun antibiyotik kullanımı-dirençli mikroorganizmaların seleksiyonu-kısıtlı tedavi seçenekleri • Çözüm: Enfeksiyon Kontrolü – – – – El hijyeni Standart önlemler ve izolasyonlar Enfeksiyon kontrol kılavuzları Kontrollü antibiyotik kullanımı
  • 21. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Tanım • Hastalar hastaneye başvurduktan sonra gelişen ve başvuru anında inkübasyon döneminde olmayan veya hastanede gelişmesine rağmen bazen taburcu olduktan sonra ortaya çıkabilen enfeksiyonlar • Genellikle hastaneye yattıktan 48-72 saat sonra ve taburcu olduktan sonra ilk 10 gün içinde Am J Infect Control 1988;16:128-40
  • 22. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Tanım • Lejyonella veya su çiçeği gibi inkübasyon süresi uzun olan enfeksiyonlar için bu zaman çerçevesi uygun şekilde düzenlenir. • Enfeksiyon hastaneye yatış sırasında var olan enfeksiyöz bir olayın komplikasyonu veya uzantısı ise nozokomiyal kabul edilmez.
  • 23. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Tanım • Yenidoğanda nozokomiyal enfeksiyon kriterleri karmaşıktır ve hastanede kalış süresiyle ilişkilidir. • Annede hastaneye yatış sırasında enfeksiyon yok, ama 48-72 saat sonra doğan bebek enfekte ise bu enfeksiyon nozokomiyal kabul edilir. • Transplasental yoldan geçen enfeksiyonlar bu kategoriye alınmaz.
  • 24. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Tanımlar • “Centers for Disease Control” (CDC) tarafından belirlenen hastane enfeksiyonu tanımları: – 1988 – 1992 yılında cerrahi yara enfeksiyonları ile ilgili revizyon – 2002 yılında nozokomiyal pnömoni tanımlarında revizyon Horan TC, Gaynes RP. Surveillance of nosocomial infections. In: Hospital Epidemiology and Infection Control, 3rd ed., Mayhall CG, editor. Philadelphia:Lippincott Williams & Wilkins, 2004:1659-1702.
  • 25. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları Tanımlar • Enfeksiyonun var olup olmadığını belirlemek veya saptanan enfeksiyonu sınıflandırmak • Klinik ve laboratuvar bulguları, diğer tanısal testler: – Hasta dosyası – Laboratuvar: Klinik örneklerin mikroskopik incelemesi, kültür sonuçları ve antijen/antikor testleri, radyografiler, lökosit sayımı, vb. • Doktorun enfeksiyon tanısı koyması
  • 26. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Hastane Enfeksiyonları CDC Tanımları • • • • • • • Üriner sistem enfeksiyonu Cerrahi alan enfeksiyonu Pnömoni Bakteremi Kardiyovasküler sistem enfeksiyonları Santral sinir sistemi enfeksiyonları Diğer (kemik-eklem, kulak-burun-boğaz, gastrointestinal sistem, vb.)
  • 27. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Nozokomiyal Üriner Sistem Enfeksiyonu Semptomatik üriner sistem enfeksiyonu: 1. Ateş, pollaküri, dizüri veya suprapubik duyarlılık bulgularından biri olan hastada idrar kültüründe > 105 koloni/ml üreme olması ve en çok iki tür bakteri üremesi
  • 28. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi 2. Ateş, pollaküri, dizüri veya suprapubik hassasiyet bulgularından ikisinin ve aşağıdakilerden birinin olması: – “Dipstick” testinin lökosit esteraz ve/veya nitrat için pozitif olması, – Piyüri (>10 lökosit/ml idrar veya santrifüj edilmemiş idrarın büyük büyütmesinde >3 lökosit), – Santrifüj edilmemiş idrarın Gram yaymasında bakteri görülmesi, – Miksiyon yoluyla alınmamış iki idrar kültüründe >100 koloni/ml aynı üropatojenin (Gram-negatif bakteriler veya Staphylococcus saprophyticus) üremesi, – Uygun antibiyotik alan bir hastada üropatojen bir mikroorganizmanın <105 koloni/ml saf olarak üremesi, – Doktorun üriner enfeksiyon tanısı koyması, – Doktorun uygun antimikrobiyal tedaviyi başlaması.
  • 29. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi 3. 12 aylıktan küçük bebeklerde ateş (>38°C), hipotermi (<37°C), apne, bradikardi, disüri, letarji veya kusmadan birinin ve aşağıdakilerden birinin bulunması: – “Dipstick” testinin lökosit esteraz ve /veya nitrat için pozitif olması, – Piyüri, – Santrifüj edilmemiş idrarın Gram yaymasında bakteri görülmesi, – Miksiyon yoluyla alınmamış iki idrar kültüründe >100 koloni/ml aynı üropatojenin üremesi, – Uygun antibiyotik alan bir hastada üropatojen bir mikroorganizmanın <105 koloni/ml üremesi, – Doktorun üriner enfeksiyon tanısı koyması, – Doktorun uygun antimikrobiyal tedaviyi başlaması.
  • 30. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Nozokomiyal Üriner Sistem Enfeksiyonu Asemptomatik bakteriüri: • İdrar kültürü alınmadan 7 gün öncesine dek üriner kateteri bulunan bir hastada ateş (>38°C), pollaküri, dizüri veya suprapubik hassasiyet olmaması ve idrar kültüründe > 105 koloni/ml üreme olması ve en çok iki tür bakteri üremesi.
  • 31. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Nozokomiyal Üriner Sistem Enfeksiyonu Asemptomatik bakteriüri: • İki idrar kültüründen ilki alınmadan 7 gün öncesine dek üriner kateter bulunmayan bir hastada ateş (>38°C), pollaküri, dizüri veya suprapubik hassasiyet olmaması ve idrar kültüründe > 105 koloni/ml üreme olması ve en çok iki tür bakteri üremesi.
  • 32. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Cerrahi Alan Enfeksiyonları (CAE) • Yüzeyel insizyonel CAE  Ameliyattan sonraki ilk 30 gün  İnsizyon yapılan cilt ve cilt altı dokusu • Derin insizyonel CAE  Kalıcı olarak yerleştirilmiş implant yoksa ameliyattan sonraki ilk 30 gün, implant varlığında ameliyattan sonraki ilk bir yıl  İnsizyon bölgesindeki derin yumuşak dokular (kas ve fasya tabakaları) Infect Control Hosp Epidemiol 1992;13(10):606-8.
  • 33. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Cerrahi Alan Enfeksiyonları (CAE) • Organ/Boşluk CAE Ameliyattan sonraki ilk 30 gün İnsizyon dışında ameliyatta açılan veya manipüle edilen herhangi bir anatomik organ ya da boşluk Infect Control Hosp Epidemiol 1992;13(10):606-8.
  • 34. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Organ/Boşluk CAE-1 • Arteriyel veya venöz infeksiyon • Endokardit • Miyokardit veya perikardit • Meme absesi veya mastit • Göz (konjunktivit dışında) • • • • • • Eklem veya bursa Kulak, mastoid Ağız boşluğu Üst solunum yolları Sinüzit Diğer alt solunum yolu enfeksiyonları
  • 35. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Organ/Boşluk CAE-2 • Osteomiyelit • Disk aralığı • Menenjit veya ventrikülit • Spinal abse • İntrakraniyal, beyin absesi ve dura enfeksiyonu • Gastrointestinal sistem • İntraabdominal • Endometrit • Vajinal “cuff” • Diğer genital sistem enfeksiyonları
  • 36. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Nozokomiyal Pnömoni • Nozokomiyal pnömoni (NP): Hasta hastaneye yattıktan 48-72 saat sonra gelişen ve başvuru anında inkübasyon döneminde olmayan pnömoni Am J Infect Control 1988;16:128-40 . • Ventilatör ilişkili pnömoni (VİP): Trakeostomisi olan veya entübe olan ve nozokomiyal pnömoni tanısının konduğu günden önceki 48-72 saat içinde kalan dönemde solunuma destek olmak veya kontrol etmek amacıyla bir alete bağlı olan hastalarda gelişen pnömoni Am J Respir Crit Care Med 2005;171:388-416.
  • 37. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Epidemiyoloji • NP, birçok merkezde en sık görülen ikinci nozokomiyal enfeksiyon • Yüksek morbidite – NP’ye bağlı hastanede yatış süresinde ortalama 7-9 gün uzama – Hasta başına > 40000$ ek maliyet – Bildirimi zorunlu bir hastalık değil (tahminen 5-15 NP vakası/1000 yatış) – Mekanik ventilatöre bağlanan hastalarda insidans 6-20 kat daha fazla Am J Respir Crit Care Med 2005;171:388-416.
  • 38. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Epidemiyoloji • YBÜ enfeksiyonlarının yaklaşık %25’i NP – Antibiyotiklerin %50’si NP için • Entübe edilen hastaların %9-27’sinde VİP gelişir • NP episodlarının %90’ı mekanik ventilatöre bağlı hastalarda gelişir • MV süresi uzadıkça VİP insidansı artar Crit Care Med 1999;27:887-892. Am J Respir Crit Care Med 2002;165:867-903. Chest 2002;122:2121.
  • 39. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Nozokomiyal Pnömoni – Tanısal Yaklaşım • • • • • • • Öykü ve fizik inceleme Akciğer grafisi Arteriyel oksijen satürasyonu Kan kültürleri (%25 duyarlılık) Belirgin plevral effüzyonu olan hastalarda torasentez Pnömoni şüphesi olan hastalarda antibiyotik tedavisi başlanmadan önce alt solunum yolu sekresyonlarından kültür alınmalı Pnömoni şüphesi olmayan hastaların solunum yolu sekresyonlarından kültür alınmasına gerek yok. Am J Respir Crit Care Med 2005;171:388-416.
  • 40. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Nozokomiyal Pnömoni 1. Fizik incelemede raller veya perküsyonda matite bulunması ve aşağıdakilerden birinin olması: – Hastanın pürülan balgam çıkarmaya başlaması veya balgamın niteliğinde değişiklik olması, – Kan kültüründe mikroorganizma izole edilmesi, – Transtrakeal aspirat, bronşial fırçalama veya biyopsi ile elde edilen örnekten patojen izole edilmesi
  • 41. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi 2. Akciğer grafisinde yeni veya progressif infiltrasyon, konsolidasyon, kavitasyon veya plevral effüzyon saptanması ve aşağıdaki bulgulardan birinin olması: – Hastanın pürülan balgam çıkarmaya başlaması veya balgamın niteliğinde değişiklik olması, – Kan kültüründe mikroorganizma izole edilmesi, – Transtrakeal aspirat, bronşial fırçalama veya biyopsi ile elde edilen örnekten patojen izole edilmesi, – Solunum sekresyonlarından virüs izole edilmesi veya viral antijen saptanması, – Patojene özgü IgM antikorların bir serumda, IgG antikorlarında dört katı artışın aralıklı iki serumda gösterilmesi, – Histopatolojik olarak pnömoninin saptanması.
  • 42. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Klinik Nozokomiyal Pnömoni Tanısı için Algoritma Radyoloji Belirti-Bulgular/Laboratuvar Arka arkaya çekilmiş iki veya daha fazla akciğer grafisinde aşağıdakilerden en az birinin bulunması: •Yeni veya progresif ve kalıcı infiltrasyon •Konsolidasyon •Kavitasyon •≤1 yaş altında pnömatoseller NOT: Altta yatan kardiyak veya pulmoner hastalığı (respiratuar distres sendromu, bronkopulmoner displazi, pulmoner ödem veya kronik obstruktif akciğer hastalığı) olmayan hastalarda yukarıdaki bulgulardan birinin kesin olarak saptandığı tek akciğer grafisi yeterlidir. Herhangi bir hasta için aşağıdakilerden en az biri: •Başka bir nedene bağlanamayan ateş (> 38°C) •Lökopeni (<4000/mm3) veya lökositoz (≥12000/mm3) •≥70 yaş için başka bir nedenle açıklanamayan mental durum değişikliği ve Aşağıdakilerden en az ikisi: •Yeni gelişen pürülan balgam veya balgam karakterinde değişiklik veya respiratuar sekresyonlarda artma veya aspirasyon ihtiyacında artma •Yeni başlayan veya artan öksürük, dispne veya takipne •Fizik incelemede ral veya bronşiyal solunum sesi duyulması •Gaz değişiminde kötüleşme [oksijen desatürasyonu (PaO2/FiO2≤240)], oksijen ihtiyacında artma veya ventilasyon ihtiyacında artma
  • 43. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Klinik NP Tanısı Konulan Hastalarda Spesifik Bakteriyel veya Fungal Etyolojiye Yönelik Kriterler: Tipik Bakteriyel veya Filamentöz Fungal Ajanlar Aşağıdakilerden en az biri: •Başka bir odakla ilişkisi olmayan kan kültürü pozitifliği •Plevral sıvı kültüründe üreme olması •Kontaminasyon düzeyi minimal olan bir ASY spesimeninde (BAL, protected specimen brush) kantitatif kültür pozitifliği •BAL örneğinin mikroskobik incelemesinde (Gram boyası) ≥%5 hücrede intrasellüler mikroorganizma görülmesi •Histopatolojik incelemede aşağıdakilerden en az birinin bulunması: -Abse oluşumu veya bronşlarda ve alveollerde yoğun PMN birikimi gösteren konsolidasyon odakları -Akciğer parankiminin pozitif kantitatif kültürü -Akciğer parankiminde fungal hif veya psödohif invazyonunun saptanması
  • 44. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Primer Kan Dolaşımı Enfeksiyonları • Laboratuvar olarak kanıtlanmış kan dolaşımı enfeksiyonu (primer bakteremi) • Klinik sepsis
  • 45. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Laboratuvar Olarak Kanıtlanmış Kan Dolaşımı Enfeksiyonu 1. Kan kültüründen patojen olduğu bilinen bir mikroorganizmanın izole edilmesi ve bu patojenin başka bir yerdeki enfeksiyon ile ilişkili olmaması: • • Başka bir yerdeki enfeksiyonla ilişkili patojen kan kültüründe ürerse bu “sekonder kan dolaşımı enfeksiyonu” olarak kabul edilmelidir. İntravasküler katetere bağlı bakteremi ise primer kan dolaşımı infeksiyonu olarak ele alınır.
  • 46. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Laboratuvar Olarak Kanıtlanmış Kan Dolaşımı Enfeksiyonu 2. Ateş, titreme veya hipotansiyondan biri ve aşağıdakilerden birinin olması: – Cilt flora üyesi bir mikroorganizmanın (difteroidler, koagülaz-negatif stafilokoklar, mikrokoklar, vb.) iki farklı kan kültüründe üremesi ve başka bir bölgedeki enfeksiyonla ilişkisinin olmaması, – Hastada intravasküler bir cihaz varsa kültürde cilt flora üyesi bir organizma üremesi ve doktorun uygun antimikrobiyal tedaviyi başlaması, – Kanda patojene ait antijenin saptanması ve başka bir bölgedeki enfeksiyonla ilişkisinin olmaması,
  • 47. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Laboratuvar Olarak Kanıtlanmış Kan Dolaşımı Enfeksiyonu 3. 12 aylıktan küçük bebeklerde ateş (>38°C), hipotermi (<37°C), apne veya bradikardiden birinin olması ve aşağıdaki kriterlerden birinin bulunması: – Cilt flora üyesi bir mikroorganizmanın iki farklı kan kültüründe üremesi ve başka bir bölgedeki enfeksiyonla ilişkisinin olmaması, – Hastada intravasküler bir cihaz varsa kültürde cilt flora üyesi bir organizma üremesi ve doktorun uygun antimikrobiyal tedaviyi başlaması, – Kanda patojene ait antijenin saptanması ve başka bir bölgedeki enfeksiyonla ilişkisinin olmaması
  • 48. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Klinik Sepsis 1. Başka bir nedene bağlanamayan ateş (>38°C), hipotansiyon (sistolik kan basıncı < 90 mm Hg) veya oligüriden (< 20ml/saat) birinin ve aşağıdakilerden hepsinin olması: – Kan kültürü alınmamış olması, kültürde üreme olmaması veya kanda antijen saptanmaması, – Başka bir bölgede enfeksiyon olmaması, – Doktorun sepsis için uygun antimikrobiyal tedaviyi başlaması.
  • 49. Sağlık Bakanlığı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Eğitimi Klinik Sepsis 2. 12 aylıktan küçük bebeklerde başka bir nedene bağlanamayan ateş (>38°C), hipotermi (<37°C), apne veya bradikardiden birinin ve aşağıdakilerden hepsinin olması: – Kan kültürü alınmamış olması, kültürde üreme olmaması veya kanda antijen saptanmaması, – Başka bir bölgede enfeksiyon olmaması, – Doktorun sepsis için uygun antimikrobiyal tedaviyi başlaması.