1. Dengeli ve Doğru beslenme
 İlk 2 yılında bebeğiniz beyin gelişiminin % 80 'ini tamamlar. Vücut ağırlığı 3 kat artar. Bu nedenle ilk
bir yıldaki yanlış ve yetersiz beslenme ileriye dönük telafisi zor sonuçlar doğurur.
 İlk altı ay tek başına anne sütü verilmeli, 1,5-2 yaşına kadar ek gıdalar ile beraber anne sütüne devam
edilmelidir.
 Anne sütünün ilk 6 ay yalnız başına verilmesi çocuğun besinsel gereksinimlerinin büyük bir kısmını
yeterli düzeyde karşılamaktadır.
 6 aydan sonraki dönemde ise çocuğun gelişimini sağlıklı olarak devam ettirebilmesi için anne sütüyle
beraber ek gıdalar başlanmalıdır.
 Ek gıdalara erken başlanması sindirim sistemi problemlerine yol açar.
Ek Besinlere Ne Zaman Başlanmalı ?...
 Ek gıdalar 4-6 aydan önce verilmemelidir.
 Ek gıdalara başlamak için bebek oturabilmeli, çiğneme, yutma koordinasyonu gelişmiş olmalıdır.
 EI ve göz koordinasyonu gelişmiş olmalıdır.
 5. ayda ağızdan çıkarma refleksi kaybolur, sıvı olmayan gıdaları yutmaya başlar.
 Bebek anne ve çevreyle ilişkiye girebilir durumda olmalıdır.
Ek Besinlere Başlarken Dikkat Edilmesi Gerekli Konular...
 Anne (yada besleyen kişi) rahat oturmalı, çocuğu anne sütü verir pozisyonda tutmalıdır.
 Ek besinler çocuk uyanık ve aç olduğu zaman denenmelidir. Bebek huzursuz veya çok aç olması
nedeni ile sinirli olduğu durumlarda yeni bir gıda için ısrar edilmemelidir.
 Bebek almadığı bir besin için zorlanmamalı, birkaç gün sonra tekrar denenmelidir.
 Tüm ek besinler aynı anda başlanmamalı, 3-4 gün ara ile verilmelidir. Böylece bir gıdaya bağlı besin
alerjisi olursa neden olan gıda kolayca tespit edilebilir.
 Ek besinler tek başına bir öğün olmalıdır.

2.  Ek besinlere az miktarda başlanmalı, tepki görülmese 3-4 gün içinde miktar arttırmalıdır.
 Alerjik belirtiler olursa besin kesilmeli, 15-20 gün sonra tekrar az miktarlardan başlanıp denenmelidir.
 Çocuklara ek besinler kaşık veya bardakta verilmeli, biberon kullanılmamalıdır.
 Verdiğiniz gıdayı bir miktar pütürlü bırakmak onu katı gıdalara alıştırmak açısından çok önemlidir.
Başlangıçta az miktarda pütürlü yedirerek verdiği tepkiye göre zaman içinde arttırmalıdır.
 Bebeğiniz kucağınızdayken küçük bir kaşığa koyduğunuz mamayı dudaklarına değdirin. Bebeğiniz
emmeye başlayacaktır. Kaşığı ağzının derinliklerine sokmanız öğürme refleksi ve beslemeyi redde
yol açar, bundan kaçınmalısınız.
 Hazırlanan mamaların tadı iyi olmalı, çok sıcak veya soğuk verilmemeli, rengi çocuğu iğrendirecek
şekilde olmamalıdır.
 Öğünlerde alacağı besin miktarı bebeğe bırakılmalı, ısrar edilmemeli, yeme hızını bebek belirlemeli,
acele edilmemelidir.
 Hazırlanan gıda uzun süre oda ısısında bekletilmemelidir.
 Ek besinlerle hazırlanan mamada kullanılan su temiz olmalı, mutlaka kaynatılmalı, besinleri hazırlayan
kişi besinleri hazırlamadan önce ellerini bol su ve sabunla yıkamalıdır.
 Bebeğe verilecek yiyecek doğal ve taze ürünler kullanılarak hazırlanmalı, konserve, dondurulmuş
yiyecekler, katkı maddesi içeren hazır besinler (hazır çorbalar) verilmemelidir.
 Bir yaşına kadar mamalara tuz ve şeker katılmamalıdır
Sağlıklı ve Doğru Beslenme...
 Fiziksel büyümeyi sağlar,
 Zihinsel gelişimi sağlar,
 Bağışıklık sistemini güçlendirir,
 Alerji gelişim riskini azaltır,
 Kronik hastalık riskini azaltır,
 Şişmanlık ve zayıflık gibi gıdasal davranışları engeller.
1 Yaşına Kadar Verilmesi Önerilmeyen
Yiyecekler ...

3.  Ananas, çilek, patlıcan,
 Hazır çorba, konserve gıda, salamura gıda,
 Sucuk, sosis, salam, bal, yumurta beyazı,
 Kola, çay, gazoz, hazır meyve suyu,
 Kızartma,
 Katkılı gıdalar, hazır yoğurtlar,
 Çikolata, gofret,
 Kabuklu deniz ürünleri,
 Çerez,
 Patates cips, baharat, salça.
 İnek sütü, demir eksikliği anemisine neden olduğu için 1 yaşına kadar verilmesi önerilmez, ancak
maddi nedenler ile verilecek ise;
 ilk ay -> 1 süt - 1 su
 1-3 ay -> 2 süt - 1 su
 3. ay bitiminden sonra süt sulandırılmaz
 Pastörize süt tercih edilmelidir
 İçine ısıtılırken 1 çay kaşığı(her 100 ml. İçine) bitkisel sıvı yağ ilave et
Anne Sütü Alan Bebeklerde 6 Aydan Sonra Verilebilecek Örnek
Beslenme Çizelgesi...
 06.00 anne sütü
 09.00 kahvaltı
 11.00 meyve püresi

4.  13.00 sebze çorbası + yoğurt
 17.00 anne sütü
 19.00 meyve püresi
 20.00 kaşık maması veya muhallebi
 23.00 anne sütü
Yoğurt.
 Anne sütü ile beslenen bebeklere, 4-6. aydan itibaren ilk verilecek besindir. Anne sütünün hiç
alınamadığı yada yetmediği durumlarda 4. aydan itibaren verilebilir. Bebeklere, evde pastörize sütler
kullanılarak yapılmış yoğurt verilmesi tercih edilir.
 Pastörize süt kaynatılır ve elin dayanabileceği sıcaklığa kadar soğutulur. İçerisine 1 yemek kaşığı
yoğurt (1-2 kaşık sütle sulandırılarak) ilave edilir. Mayalanması için üzeri tamamen örtülerek uygun
ortama konur ve 3-4 saat beklenir.
Muhallebi
 150 ml su
 1,5 tatlı kaşığı pirinç unu
 Kısık ateşte yavaş yavaş karıştırılarak pişirilir
 Ateşten indirdikten sonra 1,5 tatlı kaşığı pekmez ilave edilir.
 Kabızlığı olan bebeklerde 1 çay kaşığı zeytinyağ konabilir..
 Nişasta besin değeri az olduğu ve sindirimi güç olduğu için kullanılmamalıdır.
Meyve suyu ve püresi
 Meyve öğününü anne sütü öğününden ayrı ver.
 İlk başlanacak meyve elma, şeftali.
 Daha sonra kivi, armut, muz, kayısı, erik verilebilir. Turunçgiller 7-8 aydan sonra.

5.  Kavun, karpuz besin değeri düşük, vitaminden fakir, 9. aydan sonra verilebilir.
 Çilek alerjik, bu nedenle 1 yaşından sonra verilebilir. Dut, incir ishal yapabilir.
 Meyve suları kabuğu soyulup cam rendede rendelenip süzülerek verilir
 Metal rende ve blender gıdaların besinsel değerini azaltacağı için, cam rende kullanılmalıdır.
 Pişirme, fırınlama alerjiyi ,azaltır fakat vitamin değerini de azaltır.
 Şeker katılmamalıdır.
 Hazır katkı içeren meyve suları kullanılmamalıdır.
Sebze Çorbası...
 Anne sütü alan bebeğe 6 aydan sonra eklenir.
 Patates, kabak, ıspanak, fasulye, domates, havuç, kereviz, pırasa, enginar, semiz otu, biber, soğan
sebze çorbalarında kullanılabilir.
 Her seferinde yeni bir sebze eklenip (düşük miktarlarda) alıştırarak başlanabilir.
 Ispanak, pancar, turp, maydanoz ve şalgam gibi sebzeler nitrit içerir, metlemoglobinemi riski nedeni
ile 6 aydan önce verilmemelidir.
 Bakla favizm riski nedeniyle, patlıcan vitamin ve mineral içermediğinden 1 yaşından önce önerilmez.
 Konserve ve dondurulmuş gıdalar bebek beslenmesinde kullanılmaz.
 Baklagiller 9. aydan itibaren verilebilir.
 Çorba başlarda günlük hazırlanıp taze olarak verilecek
 Tuz konulmayacak
 Çorba bir ay sonra 100 gr. yağsız dana kıyma, yumurta sarısı, beyaz peynir veya kaşar peynir ile
zenginleştirilebilir.
 Çorba + Yoğurt birlikte verilebilir. Gıdaların tatlarını ayrı ayrı alabilmesi için karıştırılmamalıdır.
 Tarhana besleyici değeri yüksek bir gıdadır, 6-7 aydan sonra verilebilir.
Örnek Sebze Çorbası Tarifi...

6.  Sebze çorbası düdüklü veya çelik tencerede 1bardak su ile pişirilir.
 1 tatlı kaşığı bitkisel yağ
 1 yemek kaşığı pirinç veya bulgur, 1 yemek kaşığı kırmızı mercimek eklenir
 2 çeşit yeşil sebze
 2 çeşit kırmızı sebze
 Mevsim sebzeleri tercih edilmelidir
Etler.
 Kıyma: iki kez- çekilmiş yağsız dana kıyma. 6. ayın sonundan itibaren, bebek tam bir öğün sebze
püresi almaya başladığında, püreye kıyma şeklinde et ilavesi yapılabilir. Bir öğün sebze püresi içine
bir çorba kaşığı kıyma yeterlidir.
 Tavuk: Beyaz eti didiklenerek küçük parçalar halinde sebze pürelerine ve diğer çorbalara eklenebilir.
 Köfte: Yağsız, sinirsiz dana veya kıymasından, çok az ekmek ufağı ile hazırlanır. Baharat ilave
edilmez. Sebze püresi içinde veya ayrı olarak verilebilir.
 Karaciğer Püresi: Dana veya kuzu karaciğeri, haftada birden fazla verilmez. 7 aydan sonra zarları
soyularak haftada bir kez verilebilir.
 Beyin: Kolesterolden zengin, bazı virüsleri taşır, bebek beslenmesinde yeri yok.
 Balık: 7 aylıktan sonra haşlanmış veya ızgarada pişirilmiş beyaz etli balıklar verilebilir.
 Tavuk balığı, çupra, somon, levrek önerilmektedir.
 Dil balığı ve kefal önerilmez.
Kahvaltı Püresi...
 100 cc 2 nolu formüla mama veya meyve suyu
 4-5 adet bebe bisküvisi veya 2-3 yemek kaşığı tahıl kaşık maması
 1 tatlı kaşığı pekmez
 1/2 tatlı kaşığı tereyağı

7.  Kibrit kutusu büyüklüğünde tuzu alınmış pastörize beyaz peynir (taze peynir yasak)
 İyi pişmiş yumurta sarısı,
 Püre haline getirilecek her sabah çocuğa taze olarak verilecek
Yumurta...
 Yumurta sarısı 6. aylık iken, katı pişirilmiş olarak, çeyrek başlanıp 8-10 günde tam yumurta sarısına
çıkılır.
 Haftada 3-4 yumurta sarısından fazlası verilmemelidir.
 Yumurta akı alerji yapabileceğinden 12. aydan önce önerilmez.
 Beyaz Peynir: 4-6 aydan itibaren sabah kahvaltısında veya sebze çorbasında, tuzu alınmış olarak.
 Tereyağı: 7-8. aydan itibaren kahvaltı veya sebze çorbası içinde.
 Bal: Alerjik proteinler içermesi ve infantil botulizm nedeniyle 1. yaştan önce verilmemeli, TSE
damgalı ballar 1 yaşından sonra verilebilir.
 Baklagiller: Mercimek, nohut, fasulye 9. aydan itibaren verilebilir.
 Pilav, makarna, ekmek gibi nişastalı besinler 7-9. ayda başlanabilir.
1-5 Yaş Arası Çocuklarda Sık Karşılaşılan Sorunlar
 Besin reddi,
 Yemek yeme planı yapılmalı, 3 ana 2-3 ara öğün,
 Küçük porsiyonlar sunulmalı,
 Yemeye zorlamayın, kavga haline getirmeyin,
 Ailenin birlikte yemek yediği zamanlar olsun,
 Tatlılar ve diğer besinleri bir armağan olarak sunmayın,
 Aşırı süt içme,
 Günlük 500-600 ml ile sınırlayın,

8.  Yemeklerden sonra veya ara öğünlerde verin,
 Biberon yerine bardak kullanın,
 Küçük bardakta verin.
 Süt içmeyi red etme,
 Sütü eğlenceli renkli bir bardak veya kamışla verin.
 Süt içeren diğer besinleri ekleyin,
 Aromalı sütler kullanın.
 Meyve veya sebzeleri ret etme,
 Sebzeleri çorbalarına koyun,
 Rendelenmiş meyve ve sebzeleri diğer besinlere katın,
 Çocuklar yemeklerde büyüklerini örnek alır, sizlerde beraber yerseniz çocuğunuzun yeme isteği
artar,
 Bazı çocuklar pişmişten çok çiğ sebzeleri tercih ederler,
 Küçük parçalar halinde doğranmış meyveleri yoğurt içinde vermeyi deneyin,
Havuçlu İrmik Tatlısı
 Malzemeler
 1 su bardağı süt
 1 adet küçük boy havuç
 1 çorba kaşığı irmik
 1 çorba kaşığı toz şeker
 Yapılışı
 Havucun dışını temizledikten sonra rendenin ince tarafıyla havucu rendeleyin.
 Rendelenmiş havucu kalan malzemeyle birlikte tencereye koyup sürekli karıştırmak suretiyle
orta harlı ateşte pişirin.
 Kaynamaya başladıktan 3-4 dakika sonra ocaktan alarak mama kasesine boşaltın.
 Tatlı ılıdıktan sonra bebeğinize yedirebilirsiniz.
 Öneriler

9.  Bebeğinize henüz süt vermiyorsanız tarifi su ile de yapabilirsiniz. .
 Havuçla birlikte elma veya armut gibi meyvelerden rendeleyebilirsiniz.
Brokoli püresi
 Malzemeler
 1 adet orta boy patates
 Eşdeğer miktarda brokoli
 1 çorba kaşığı pirinç
 7 -8 adet iç bezelye
 2 su bardağı su
 Yapılışı
 Patates ve brokoliyi temizleyip küçük küçük tencereye doğrayın.
 Kalan malzemeyi de ilave ederek pirinçler parçalanmaya kadar orta harlı ateşte pişirin.
 Pürüzsüz püre kıvamına getirip ılık olarak bebeğinize yedirebilirsiniz.
 Öneriler
 Pürenin içine bebeğinizin ayına uygun olarak beyaz peyniri haşlanmış kırmızı et veya haşlanmış
tavuk eti ilave ederek değişik tatlar elde edebilirsiniz.
Makarnalı Püre
 Malzemeler
 100 gr haşlanmış yağsız dana eti
 1 adet küçük boy kabak
 1 adet yeşil dolmalık biber
 1 adet küçük boy havuç
 1 çay bardağı iç bezelye
 1 çay bardağı pişmemiş kepekli makarna
 2 su bardağı et suyu

10.  1 tatlı kaşığı zeytinyağı
 Bebeğinizin ayı uygun değilse normal makarna kullanın.
 Yapılışı
 Bezelyelerin dış kabuklarını soyup tencereye koyduktan sonra kalan malzemeyi temizleyip
dilimleyerek ilave edin.
 Makarna, et suyu ve yağı da ekledikten sonra orta harh ateşte havuçlar yumuşayana kadar
pişirin.
 Parçalayıcı ile püre kıvamına getirip ılık olarak bebeğinize yedirebilirsiniz