Józef Raczek (1922-1990) – malarz, rzeźbiarz, kolekcjoner, autor sztuk teatralnych i bajek. „Orędownik Sądecczyzny” swój dom, zwany „Oficyną Raczków”, zamienił w niezwykłą galerię grafik, obrazów i rzeźb. Przez wiele lat było to miejsce spotkań i twórczej pracy artystów. W pokoju „Pod muzami” Raczek podejmował gości winem własnego wyrobu z owoców głogu i dzikiej róży. Sztuka była dla niego niczym pamiętnik – uwiecznił starosądecki rynek, klasztor klarysek, kapliczki, św. Kingę. Malowidła znajdujące się w sieni przybliżają nam kulturę i historię Starego Sącza, a na podwórku wciąż jeszcze rzeczywistość miesza się z bajką.

1. Józef Raczek (1922-1990) – malarz, rzeźbiarz, kolekcjoner,
autor sztuk teatralnych i bajek.
„Orędownik Sądecczyzny” swój dom, zwany „Oficyną Raczków”,
zamienił w niezwykłą galerię grafik, obrazów i rzeźb. Przez wiele
lat było to miejsce spotkań i twórczej pracy artystów. W pokoju
„Pod muzami” Raczek podejmował gości winem własnego wyrobu
z owoców głogu i dzikiej róży.
Sztuka była dla niego niczym pamiętnik – uwiecznił starosądecki
rynek, klasztor klarysek, kapliczki, św. Kingę. Malowidła znajdujące
się w sieni przybliżają nam kulturę i historię Starego Sącza, a na
podwórku wciąż jeszcze rzeczywistość miesza się z bajką.
Pierścień
św.
Kingi
J. Raczek, Błogosławiona Kinga
Oficyna Raczków
J.
Raczek,
Widok
Starego
Sącza
Bibliografia:
http://www.kurier.stary.sacz.pl/kur03-04-03.pdf
J. i P. Sułkowscy, Nazwy miejscowe Starego Sącza, „Kurier Starosądecki” nr 3/4, 2003.
Druk powstał w ramach projektu „Pierścień św. Kingi” 2008
Notkę o Józefie Raczku opracowała: Iwona Matejczuk
* * *
Wykonałeś wszystkie zadania? Wróć do punktu startu. Jeżeli wykonałeś
je prawidłowo, otrzymasz pieczęć uprawniającą do udziału w finale.
Partnerzy:
Wsparcie finansowe
Urząd Miasta
i Gminy
w Starym Sączu
Miejsko-Gminny
Ośrodek Kultury
w Starym Sączu
Muzeum Regionalne
im. S. Udzieli
w Starym Sączu
Powiatowa
i Miejsko-Gminna
Biblioteka Publiczna
w Starym Sączu
Organizator:
Małopolski Instytut Kultury
ul. Karmelicka 27, Kraków
tel.: 012 422 18 84
www.mik.krakow.pl
instytucja kultury
Województwa Małopolskiego
©MIK, Kraków 2008
* * *
Wykonałeś wszystkie zadania? Wróć do punktu startu. Jeżeli wykonałeś
je prawidłowo, otrzymasz pieczęć uprawniającą do udziału w finale.
Partnerzy:
Wsparcie finansowe
Urząd Miasta
i Gminy
w Starym Sączu
Miejsko-Gminny
Ośrodek Kultury
w Starym Sączu
Muzeum Regionalne
im. S. Udzieli
w Starym Sączu
Powiatowa
i Miejsko-Gminna
Biblioteka Publiczna
w Starym Sączu
Organizator:
Małopolski Instytut Kultury
ul. Karmelicka 27, Kraków
tel.: 012 422 18 84
www.mik.krakow.pl
instytucja kultury
Województwa Małopolskiego
©MIK, Kraków 2008
* * *
Wykonałeś wszystkie zadania? Wróć do punktu startu. Jeżeli wykonałeś
je prawidłowo, otrzymasz pieczęć uprawniającą do udziału w finale.
Partnerzy:
Wsparcie finansowe
Urząd Miasta
i Gminy
w Starym Sączu
Miejsko-Gminny
Ośrodek Kultury
w Starym Sączu
Muzeum Regionalne
im. S. Udzieli
w Starym Sączu
Powiatowa
i Miejsko-Gminna
Biblioteka Publiczna
w Starym Sączu
Organizator:
Małopolski Instytut Kultury
ul. Karmelicka 27, Kraków
tel.: 012 422 18 84
www.mik.krakow.pl
instytucja kultury
Województwa Małopolskiego
©MIK, Kraków 2008

2. ODPOWIEDŹ
Malowidło
ilustruje
legendę,
we-
dle
której
po
założeniu
Nowego
Sącza
w
1292
roku,
władze
tego
miasta
zwróciły
się
do
starosą-
deczan
z
prośbą,
„aby
użyczyli
szubienicy”.
W
odpowiedzi
rajcy
Starego
Sącza
stwierdzili,
że
mają
ją
dla
miejscowych,
a
nie
dla
obcych.
ZAŁOŻENIE
MIASTA
STAREGO
SĄCZA
Na
malowidle
przedstawio-
na
jest
legenda
o
założeniu
miasta
przez
Sandka.
Nazwa
Sącz
pochodzi
od
imienia
sło-
wiańskiego
Sądek
lub
Sandek,
skrót
od
Sędzisława
i
Sędzi-
woja.
Imię
to
powszechnie
występowało
wśród
rycerstwa
i
dostojników.
1000-LECIE
PAŃSTWA
POLSKIEGO
Częściowo
zniszczone
malowid-
ło
pokazuje
obchody
milenijne
w
Starym
Sączu
(1966
rok).
Na
obrazie
przedstawieni
są
miesz-
kańcy
oraz
ówczesny
Arcybi-
skup
Metropolita
krakowski,
Karol
Wojtyła.
WESELE
W
BRYJOWIE
Malowidło
przedstawia
przygotowania
do
starosądeckiego
wesela.
Podpis
pod
nim
głosi:
„A
w
naszym
Bryjowie
takie
parad-
nice,
że
jedna
od
drugiej
pożyco
spódnice”.
Bryjów
to
potoczne
określenie
na
Stary
Sącz.
Na
przełomie
zimy
i
wiosny,
w
okre-
sie
tzw.
przednówka,
kiedy
brakowało
już
zapasów,
mieszkańcy
Starego
Sącza
przygotowywali
potrawę
z
mąki
razowej,
gotowanej
na
wodzie,
którą
maszczono
słoniną
lub
popijano
mlekiem.
Takie
danie
nazywane
było
bryjką.
700-LECIE
STAREGO
SĄCZA
Pokazano
tutaj
obchody
700-lecia
Starego
Sącza,
które
przypadły
na
rok
1957.
Słabo
widoczny
podpis
mówi:
„A
w
naszym
Bryjowie
takie
są
zwyczaje,
że
matka
za
córkę
worek
ziemniaków
daje”.
Zwróć
uwagę
na
charakterystyczny
strój
sądecki,
w
którym
przedsta-
wieni
są
starosądeczanie.
Składa
się
on
z
kaftana
szytego
z
granatowego
sukna
z
czerwonymi
obszyciami
oraz
czarnego,
filcowego
kapelusza.
WSTĄPIENIE
GRYFINY
DO
ZAKONU
Na
malowidle
pokazano
uroczystość
wstąpienia
księżnej
Gryfiny
do
staro-
sądeckiego
klasztoru.
Księżna
Kinga
przedstawiona
jest
za
klasztorną
kratą,
z
pastorałem
w
dłoni.
Obok
niej
klęczy
Gryfina.
Na
obrazie
przedstawiono
ponadto:
parę
królewską
Elżbietę
Ryksę
i
Wacława
II
(założyciela
Nowego
Są-
cza),
przedstawicieli
stanu
duchownego
i
parę
mieszczan
starosądeckich.
SPOTKANIE
JANA
III
SOBIESKIEGO
I
MARYSIEŃKI
Malowidło
ilustruje
spotkanie
Jana
III
Sobieskiego
z
Marysień-
ką
w
Starym
Sączu.
W
1683
roku
król
po
stoczonej
bitwie
pod
Wiedniem
postanowił
pokłonić
się
relikwiom
księżnej
Kingi.
Le-
genda
głosi,
że
na
przedmieściach
Starego
Sącza,
w
miejscu
zwanym
Poczekaj
królowa
Maria
Sobieska
oczekiwała
na
męża.
UFUNDOWANIE
KLASZTORU
KLARYSEK
Malowidło
przedstawia
księżną
Kingę
i
Bolesława
Wstydliwego
fundujących
klasztor
klarysek
w
Starym
Sączu.
Dar
fundacji
odbierają:
klaryska
–
ksieni,
oraz
brat
franciszkanin,
za
nimi
stoi
starosąde-
czanin
w
regionalnym
stroju.
Źródła
historyczne
wykluczają
jednak,
że
takie
przekazanie
miało
miejsce.
Książę
Bolesław
zmarł
w
1279
roku,
a
dopiero
rok
później
księżna
Kinga
ufundowała
w
Starym
Sączu
dwa
klasztory:
klarysek
i
franciszkanów.
Omnia beneficia
Malowidło na sklepieniu przedsta-
wia św. Kingę z nutami najstarszego
zabytku polskiej muzyki polifonicz-
nej Omnia beneficia (Wszelkie dobra).
Wykonanie tego utworu w 1975 roku
zapoczątkowało coroczny Starosąde-
cki Festiwal Muzyki Dawnej.