Proejkt kimi

1. PROJEKT
• Lenda: Kimi
• Tema: Karbohidratet dhe funksioni kimik i
tyre.
• Objektivat:
• Punoi: HEGI GJATA, Genti Lata,Gesmal
Progonati, (Ilger Skifteri?)
Projekt Kimi 1

2. • Karbohidratet janë materie të përbëra nga
karboni, hidrogjeni dhe oksigjeni, dhe zakonisht
kategorizohen si sheqera,nisheste dhe fibra.
• Sheqeri i cili gjendet në përmbajtjen e ushqimit
përcaktohet si monosaharid apo dysaharid.
• Monosaharidet janë njësi e vetme e sheqerit dhe
kur shumë njësi të tilla lidhen, atëherë formohen
nishestet (karbohidratet që gjenden në bimë) dhe
glikogjeni (karbohidrate që ruhen në trupin e
njeriut).Në monosaharide bëjnë pjesë:glukoza (e
njohur si sheqeri i gjakut), fruktoza (sheqeri i
pemëve),dhe galaktoza.
. .

3. .
.

4. .
• Karbohidratet e thjeshta-(sheqer i thjeshtë), janë
monosaharidet dhe dysaharidet.
• Karbohidratet e thjeshta treten shpejtë në organizëm
dhe rrisin nivelin e sheqerit në gjak shumë shpejtë. Në
këtë rast pankreasi detyrohet të prodhojë më shumë
insulinë e cila merr glukozën më shpejtë nga gjaku dhe e
ruan atë si glikogjen apo yndyrë në trupin e njeriut, në
mënyrë që të rikthehet niveli normal i sheqerit në gjak.
• Karbohidratet e thjeshta janë: sheqeri i bardhë-sukroza,
ëmbëlsirat,tortet,kiflet,pijet e gazuara,lëngjet me
sukroze-sheqer të përpunuar,
qokolata,bombonet,biskotat,qipsat dhe gjithë artikujt që
përmbajnë sheqer të rafineruar.
. .

5. .
• Karbohidratet e përbëra-(sheqer natyral) janë polisaharidet
të cilat formohen nga bashkimi i tri apo më shumë njësive të
sheqerit.
• Karbohidratet e përbëra treten dhe depërtojnë në gjak më
ngadalë, diku për 1 deri 3 orë, çka do të thotë se niveli i
sheqerit në gjak rritet ngadalë dhe mbetet i qëndrueshëm,
dhe në këtë rast pankreasi detyrohet të prodhoj vetëm një
sasi të vogël të insulinës.Kjo mundëson të kemi energji për një
kohë më të gjatë dhe mos të ndihemi të uritur.
• Karbohidratet e përbëra janë: drithërat, orizi, pemët, patatet,
domatet, qumështi dhe produktet e qumshtit,lëngjet pa
sheqer shtesë-të bardhë, shpagetat, gruri, bizelja, fasulja.
• Karbohidratet e përbëra janë shumë të rëndësishme për
shëndetin e njeriut, janë ushqime jetësore sepse përmbajnë
shumë vitamina dhe minerale si: vitaminat B,vitamin E, zink,
magnezium, hekur dhe gjithashtu rrisin rezervat e energjisë
së deponuar. . .

6. . .
Karbohidratet apo sheqernat janë produkte të
përbërë nga karboni, hidrogjeni dhe oksigjeni.
Karbohidratet organizohen në struktura
unazore të cilat mund të lidhen njëra pas
tjetrës për të formuar produkte komplekse të
vargëzuar apo të degëzuar.

8. .
• Karbohidratet me indeks glikemik të lartë edhe pse mund
të jenë disa karbohidrate të përbëra (si patatet e pjekura
dhe orizi i bardhë) ato treten shpejtë në organizëm dhe
rrisin shumë shpejtë nivelin e sheqerit në gjak që do të
thotë se nuk janë shumë të dobishme për shëndetin e
njeriut e sidomos për personat me sëmundje të diabetit-
sheqerit te të cilët rritja e nivelit të sheqerit në gjak mund
të shkaktojë probleme të mëdha shëndetësore.
• Karbohidratet me indeks glikemik të ulët të cilat
gjithashtu mund të jenë disa karbohidrate të thjeshta (siç
janë pemët) treten më ngadal dhe rrisin nivelin e sheqerit
në gjak më ngadal që do të thotë se janë shumë të
nevojshme dhe të dobishme për shëndetin e njeriut e
sidomos për personat me sëmundje të diabetit-sheqerit.
. .

9. Karbohidratet ne boten e gjalle
• Bimët dhe kafshët i përdorin karbohidratet si një burim të rëndësishëm
energjie, ndërsa sasitë e tepërta i depozitojnë në brendësi të qelizave.
Duke qenë se karbohidratet kanë vetinë të tërheqin pas vetes molekula
të shumta uji, ruajtja e karbohidrateve të tipit mono- dhe di-sakarid
është e papërshtatshme për të depozituar sasi të mëdha energjie: qeliza
do të thithte aq shumë ujë sa do të bymehej deri në shpërthim. Ky është
shkaku i depozitimit të karbohidrateve në formë polisakaridesh –
zinxhirë ose vargje jashtëzakonisht të gjatë të përbërë nga mijëra unaza.
• Tek njeriu karbohidratet depozitohen në formë glikogjeni – një
polisakarid me strukturë të degëzuar, të ngjashme me amilopektinën.
Glikogjeni është një përshtatje jashtëzakonisht e dobishme për
mbijetesën, sepse në rast rënie të nivelit të glukozës në gjak, organizmi
arrin brenda një kohe shumë të shkurtër të zbërthejë molekulat
komplekse të glikogjenit dhe të garantojë nivelin e duhur të glukozës në
gjak. Depozitat më të mëdha të glikogjenit në organizëm janë në mëlçi
dhe në muskuj.
Projekt Kimi 9

10. Cilat elemente jane ne perberje te
Karbohidrateve
Projekt Kimi 10

11. Karbohidratet
Projekt Kimi 11

12. Glukoza dhe fruktoza
Projekt Kimi 12

13. Si të bëjmë dallimin midis glukozës
dhe fruktozës
Projekt Kimi 13