1. Eukariotoen geneen
adierazpenaren erregulazioa

2. Eukariotoen geneen
adierazpenaren erregulazioa
• Gizakiok 200 zelula-mota desberdin inguru
ditugu eta guztiek genoma berdina dute.
Nola ematen da desberdintzapen hori?
Denek ez dituzte ez proteina berak eratzen ez eta
kantitate berean ere, hots, GENEEN ADIERAZPENA
ERREGULATUA DAGO:
Gen bat noiz, non eta zein neurritan
adierazi eraentzen da.

3. Eukariotoen geneen adierazpenaren erregulazioa
A) Transkripzioari dagozkionak:
Promotoreari lotzen zaizkion faktore erregulatzaileak: batzuk transkripzioa
aktibatu eta beste batzuk inhibituko dute, RNA polimerasaren elkarketa
bultzatuz edo eragotziz.
RNA erregulatzailearen ekintza: DNA ren zati batzuk funtzio erregulatzailea duten
RNA molekulak transkribatzen dute (ez RNAm). Hau DNAren sekuentzia
zehatz batzuei lotu eta hainbat generen transkripzioa aktibatzen edo inhibitzen
dute.
DNAren paketatze maila eraenduz: zenbat eta paketatze maila txikiagoa
(eukromatina) errazago da transkripzioa gertatzea eta alderantziz:
• DNA-ren metilazioa: (aldaketa epigenetikoa)
*ADN katearen aldaketa kimikoa metilo taldeak elkartuz.
*kromatinaren kondentsatze maila handitzen du eta transkripzio
faktoreak elkartzea eragotzi, horrela transkripzioaren inhibitzaile gisa dihardu.
• Histonen azetilazioa: (aldaketa epigenetikoa)
*Histona proteinen gaineko aldaketa kimikoak azetilo taldeak
gehituz.
*kromatinaren konpaktazioa txikitu eta transkripzioa aktibatzen du
Gene erregulatzaileen ekintza: Genoman hurbil edo oso urrun dauden sekuentziek
gene konkretu baten adierazpenean eragin dezakete. Hau da DNA-ren egitura
tridimentsionala eta gen konkretuen kokaera kontuan hartu behar da.

4. DNA-ren paketatze maila

5. Investigación y Ciencia. Diciembre 2013

6. Eukariotoen geneen adierazpenaren erregulazioa
B) RNAm-ren heltzea
Pertsona beraren ehun desberdinetan edota ehun berean baina
momentu desberdinetan RNA primarioa modu desberdinetan
prozesatu daiteke (heltzea), ondorioz ehun bakoitzean edo une
desberdinetan, transkribatutako RNA primario berak polipeptido
desberdina kodifika dezake.
Heltze desberdina ematen da, kasu batean exon dena bestean introna
izan daitekeelako eta alderantziz.
Adibidez:
RNA transkrito beraren ondorioz tiroidean kaltzitonina eta
hipotalamoan CGRP sintetizatzen dira.

7. ARNhm: RNA primarioa