SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 34
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI   ESKEMA   BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                     Nutrizioa




                Nutrizioa

                                                                IRAKURGAIA


                                                                   ESKEMA


                                                               BALIABIDEAK


                                                                 INTERNET




                                         AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
  HASI        ESKEMA          BALIABIDEAK        INTERNET
                                                                                            Nutrizioa


         Lehen irakurgaia

Zumarra, Europako herri askotako paisaiaren eta
kulturaren zati den zuhaitza da, baina ehun mila milioi ale
baino gehiago desagertu dira, hori ekiditeko gauza handirik
egin ezinik.
Arrazoia grafiosi delako eritasuna da, “eritasun grafikoa”                     Miraflores plazako zumarra
esan nahi du eta horrela deitzen zaio intsektu igorleek                               Madril (1965)
enborraren azalpean egiten dituzten irudi bitxiak direla eta.
Udaberri hasieran, zumarreko pipiak deituriko kakalardo
batzuk, grafiosiak jota hildako zuhaitzetatik jaiotzen
direnak, euren galerietatik ateratzen dira hego txikietan
eritasuna sortzen duen onddoa eramaten dutela, eta ale
berrien adar edo enborrak bilatzen dituzte. Onddoa
intsektu honen bitartez sartzen da enborrean eta azkar
hedatzen da hodietan zehar, hauen buxadura eragiten du,
sustraietaraino aurrera egiten du eta uraren eta elikagaien
ohiko zirkulazioa eragozten du, eta ondorioz zuhaitza hil
egiten da.
Eritasuna Holandan agertu zen XX. mende hasieran. Ez
dakigu bere jatorria ziurtasunez, nahiz eta badirudien
Asiatik datorrela, non zumarrak sendoagoak diren.
Hipotesietariko batek, Europara trenbideetan lan egitera
etorritako txinatarrek sartu zutela dio. Haien ekipajeak
zumar-egurrezkoak ziren eta beraietan heldu zen eritasuna
sortzen duen onddoa.




                                                                AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
  HASI        ESKEMA         BALIABIDEAK      INTERNET
                                                                                           Nutrizioa


Edukien eskema

  Nutrizioa                                              Digestioa
               Ezaugarriak                                       Faseak
                                                                 Motak
                                                                 Digestio-prozesuak


                   Animalia-nutrizioa
                                                         Arnasketa
                                                                 Ezaugarriak
                                                                 Gas trukaketa
                                                                 Motak



                   Landare-nutrizioa                     Substantzien garraioa
                              Ezaugarriak                        Ezaugarriak
                              Elikagai xurgapena                 Zirkulazio-aparatuak
                              Garraioa
                              Gas trukaketa
                              Fotosintesia
                              Metabolismoa               Iraizpena
                              Iraizpena
                                                                 Ezaugarriak
                                                                 Iraizpen-aparatuak
                                                                                           HASIERA



                                                              AURREKOA        IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
  HASI        ESKEMA    BALIABIDEAK          INTERNET
                                                                                                        Nutrizioa


Unitatearen azalpenerako baliabideak

     Nutrizioaren         Digestio-                     Digestio-aparatu     Digestio-prozesu        Arnasketa
     funtzioa             prozesua                      motak                motak                   animalietan
                          animalietan




     Gas trukaketako      Arnasketa motak               Substantzien         Arnasketa-              Iraizpena
     azalerak             animalietan                   garraioa             aparatu motak           animalietan
                                                        animalietan          animalietan




     Iraizpen-aparatu     Landareen                     Elikagai             Elikagai garraioa       Gas trukaketa
     motak                elikadura                     xurgapena            landareetan             landareetan
                                                        landareetan




     Fotosintesia         Metabolismoa eta              Iraizpena             Estekak
                          arnasketa                     landareetan
                          zelularra
                          landareetan

                                                                                                            HASIERA



                                                                           AURREKOA          IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI       ESKEMA      BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                                              Nutrizioa


       Nutrizio funtzioa

   ORGANISMO AUTOTROFOAK                          ORGANISMO
                                                HETEROTROFOAK

                                                   ELIKADURAN PARTE
                                                     HARTZEN DUTEN
                                                         PROZESUAK
                                                                                   Belarjaleak




       Organismo fotosintetikoak


                                                   Haragijaleak                    Iragazleak




       Organismo kimiosintetikoak                    Orojaleak                   Sarraskijaleak

                                                                  AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI        ESKEMA         BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                                        Nutrizioa


       Nutrizioan parte hartzen duten prozesuak
                              ANIMALIA-ELIKADURA                         LANDARE-ELIKADURA



                Digestio-prozesua


                         Garraioa

                                                        Garraioa

                                                                                        Fotosintesia
                      Metabolismoa




                         Iraizpena                  Arnasketa                         Gas-trukea


                                                                                 Ebapotranspirazioa

                     Gas-trukea

   ITZULI                                               Elikagai xurgapena


                                                         AURREKOA        IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA    BALIABIDEAK        INTERNET
                                                                                           Nutrizioa


       Digestio-prozesua, animalietan

                                     Digestio-prozesuaren faseak

1. IRENSTEA                       2. DIGESTIOA       3. XURGAPENA

                                                                                          Zelulak
                                                        Elikagaiak




                                                    Odola
  Zelulaz           Zelulaz barnekoa
 kanpokoa
                                                      4. EGESTIOA




                                                                                       Eginkari
                                                                                       fekalak
        Kanpokoa                      Barnekoa


                                                               AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA     BALIABIDEAK     INTERNET
                                                                                              Nutrizioa


       Digestio-aparatu motak

          Barrunbe gastrikoa                                      Digestio hodia


                               Oskulua
                                                                                         Haragijaleen
                                                                                          digestioa




                                                 Belarjale
                                               hausnarkarien
                                                 digestioa




                    Barrunbe gastrikoa              Belarjale ez
                                               hausnarkarien digestioa

                                                               AURREKOA        IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA         BALIABIDEAK     INTERNET
                                                                                      Nutrizioa


       Digestio-prozesu motak
                                                                                   GEZIAK SAKATU
Ornogabe batzuen digestio-prozesua                                             IRUDIA HANDITZEKO




                                      Moluskuak                                   Artropodoak


                                                                          Ornodun batzuen
                                                                          digestio-prozesua




        Zelenteratuak
                                        Poriferoak   Ornodunak


                                                         AURREKOA      IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA    BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                          Nutrizioa


       Digestio-prozesu motak




                                                                    PORIFEROAK


                                              Koanozitoak



                                                               ZELULA BARNEK0
                                            Poroak               PROZESUAK




                                                                              ITZULI


                                            AURREKOA       IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
  HASI     ESKEMA    BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                                             Nutrizioa


         Digestio-prozesu motak




                                                 Barrunbe
                                              Gastrobaskularra




                                                                                      ZELENTEREOAK
Cnidoblastoak


                                                                   Garroak




                                                                                                 ITZULI


                                                                 AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA    BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                             Nutrizioa


       Digestio-prozesu motak


                                                            Hepatopankrea


                    Uzkia
                                                                     Entzimak
                                                                 (zelulaz kanpoko
                                                                     digestioa)



                                                                       MOLUSKUAK




                                            Urdaila
         Ahoa


                                                                                    ITZULI


                                                 AURREKOA      IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA       BALIABIDEAK       INTERNET
                                                                                          Nutrizioa


       Digestio-prozesu motak




                  Papoa


                                                                                   ARTROPODOAK


                                                                                    Uzkia


  Ahoa



                                                   Arandoia                    Hestea

                          Hestegorria


                                                                                              ITZULI


                                                              AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI       ESKEMA       BALIABIDEAK       INTERNET
                                                                                                Nutrizioa


       Digestio-prozesu motak


                         Listu-guruina
       Faringea


                                         Pankrea          Urdaila



                                                                                             ORNODUNAK




        Ahoa
                    Hestegorria                                                Heste lodia

                                                     Gibela


                                                                                                    ITZULI


                                                                    AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI         ESKEMA          BALIABIDEAK      INTERNET
                                                                                                Nutrizioa


         Arnasketa animalietan


       Arnasketa zelularra                                            Arnas aparatua




                                                         O2
                                                                    CO2

                                       Mitokondrioa
                                                              Gas-trukea




                                 Oxigenoa


                                           Energia



                                  Karbono dioxidoa



                                                                   AURREKOA      IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA    BALIABIDEAK    INTERNET
                                                                                               Nutrizioa


       Gas trukaketako azalerak




                                   Azalera beti hezeak




                                             Azalera meheak




                                             Odol-hodiz estaliak




                                                                   AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA       BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                                Nutrizioa


       Arnasketa motak, animalietan




       LARRUAZAL-ARNASKETA                      ZAKATZ-ARNASKETA




         TRAKEA-ARNASKETA                       BIRIKA-ARNASKETA


                                                   AURREKOA        IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI       ESKEMA        BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                                 Nutrizioa


        Arnasketa motak, animalietan

LARRUAZAL-ARNASKETA

                                       Lur-zizarea




                                                                          Gas-trukea




       Anfibio helduak                                                                 ITZULI


                                                     AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
 HASI         ESKEMA       BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                                                   Nutrizioa


         Arnasketa motak, animalietan
                                                                                     Arrain hezurdunak
        Zakatz-arnasketa


     Arrain
kartilagodunak




                                              Barne-zakatzak
                                                               Operkulua



                                                                Uraren                      Zakatza
                                                                zirkulazioa




Axolotea                     Kanpo-zakatzak                     Odol-zirkulazioa                         ITZULI


                                                                  AURREKOA          IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA      BALIABIDEAK      INTERNET
                                                                                              Nutrizioa


       Arnasketa motak, animalietan

                                   Intsektuak
  TRAKEA-ARNASKETA                                                 Trakeak




Araknidoak
                                                 Espirakulua   Airea
             Miriapodoak

                                                                                                  ITZULI


                                                                  AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI       ESKEMA     BALIABIDEAK      INTERNET
                                                                                         Nutrizioa


       Arnasketa motak, animalietan
                                    Anfibioa                                      Hegaztia
   BIRIKA-ARNASKETA



 Pareta
leuneko
  birika
                                                   Aire-
                                                  zakuak


                              Birika
                          trenkadaduna
                                                                      Birika-
                                                                    albeoloak
                           Narrastia




  ITZULI                                               Ugaztuna

                                                             AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
 HASI      ESKEMA       BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                                         Nutrizioa


        Substantzien garraioa, animalietan



                                                                           • Odola
                                        Arteria
                                                                           • Hidrolinfa
                                                       Kapilareak          • Hemolinfa


                                                       Zelulak

Bihotza

                   Likido
                interstiziala


                                             Zaina

                            Hodiak
                                                     Garraio likidoa

                                                           AURREKOA       IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA       BALIABIDEAK       INTERNET
                                                                                                Nutrizioa


       Zirkulazio-aparatu motak, animalietan

 Zirkulazio aparatu irekia                                          Zirkulazio aparatu itxi bikoitza
                                       Bihotza
                 Hemolinfa
                                                                          Zirkulazio
                                                                           nagusia




                               Ostioloak

   Oxigeno                                  Odol-
 ugariko odola                         zirkulazioaren
                                         noranzkoa


                                                          Bihotza
                                                                                   Zirkulazio
                                                                                     txikia
                                               Zakatzak
Oxigeno urriko
    odola                            Bihotza

       Zirkulazio aparatu bakuna

                                                                    AURREKOA      IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA    BALIABIDEAK    INTERNET
                                                                                   Nutrizioa


       Iraizpena animalietan
                   Hondakin produktuak

                        • Karbono
                          dioxidoa
                      • Amoniakoa
                            • Urea




                                  Truketako azalerak




                                                                               Kanpoaldea




                                                       AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA     BALIABIDEAK       INTERNET
                                                                                    Nutrizioa


       Iraitz-aparatu motak

Intsektu baten iraitz-aparatua       Digestio-           Ornodun baten iraitz-aparatua
                                      hodia



                                                          Giltzurruna
                                                                         Ureterra         Gernu-
                                                                                         maskuria

                                 Malpighiren
                                  hodixkak



                                               Guruin
                                               berdea

                                                                                Uretra




  Krustazeo baten iraitz-aparatua

                                                        AURREKOA        IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA    BALIABIDEAK     INTERNET
                                                                                            Nutrizioa


       Landareen elikadura

                                   GEZIAK SAKATU
                                     HANDITZEKO




                                                     GARRAIOA


                                                                                            FOTOSINTESIA




                                                   ARNASKETA                           GAS TRUKAKETA


                                                                                     IRAIZPENA


                           Organismo
                           autotrofoak
                                 ELIKADURA
                                                                                               ELIKAGAI
                           HETEROTROFODUN
                                                                                             XURGAPENA
                            LANDAREAK IKUSI


                                                                AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA         BALIABIDEAK        INTERNET
                                                                                   Nutrizioa


       Elikadura osagarria duten landareak

Landare haragijaleak:

• Elikadura autotrofoa
• Intsektuen gatz mineralak hartzen
  dituzte




Landare parasitoak:

• Ez dute klorofilarik
• Landare ostalariaren izerdi landua
  hartzen dute



                                   ITZULI



                                                       AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA    BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                               Nutrizioa


       Elikagai xurgapena


                                            Ile                         Izerdi
                                            xurgatzaileak               gordinaren
                                                                        igoera




                                            Ur eta gatz
                                            mineralen
                                            xurgapena


                                                                             LANDAREEN
                                                                              ELIKADURA


                                                  AURREKOA      IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA    BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                               Nutrizioa


       Elikagai garraioa
                                      Izerdi
                                   gordinaren
                                     igoera




                                     Xilema                                Floema
                                  (zelula hilak)                        (zelula biziak)




                                                                            Izerdi
                                                                          gordinaren
                                                                           garraioa

                                                                               LANDAREEN
                                                                                ELIKADURA


                                                   AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI     ESKEMA    BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                                   Nutrizioa


       Gas trukaketa

                                             Estomak




                                                                                      CO2
                                                                                O2



                                 Azpialdea


                                                                                 LANDAREEN
                                                                                  ELIKADURA


                                                       AURREKOA     IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA      BALIABIDEAK      INTERNET
                                                                                                Nutrizioa


       Fotosintesia

                                                                             Gatz
                                    Materia            Kloroplastoa          mineralak      Eguzki-argia
                                    organikoa


                                                                                CO2
                                          O2




                                                                      O2

                                                                                                   Estoma
                                                                       CO2
                                                                                          H2O
                                    Izerdi        Izerdi landua
                                    landugabea                                                  LANDAREEN
                                                                                                 ELIKADURA


                                                                  AURREKOA        IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
 HASI      ESKEMA        BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                                                   Nutrizioa


        Metabolismoa eta arnasketa zelularra landareetan
                                                  Elikagai ez-organikoak
                                             1

                                                                              O2
                        1
                                                                                                EGUNA
                                                     Fotosintesia     Elikagai
                                                                      organikoak


                            2
                                            2                        Erreakzio
                                                          O2        katabolikoak
                                                                                                 GAUA

                                                                    Energia
    Erreakzio anabolikoak
Elikagai            Almidoia,                                  CO2
                                            H2O
organiko            zelulosa,                      Arnasketa zelularra
bakunak             entzimak,
                    etab.                                                                        LANDAREEN
                                                                                                  ELIKADURA


                                                                     AURREKOA       IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA    BALIABIDEAK      INTERNET
                                                                                      Nutrizioa


       Iraizpena landaretan

                                                                       Estomak




                                                                                    O2

                                                                          CO2


                                                Hondakin produktuak
                                  Bakuoloa       (oinarrizko olioak)
                                                                                     Laranja


                                                         Zelula arteko
                                                          espazioa

                                                                                    LANDAREEN
                                                                                     ELIKADURA


                                                          AURREKOA        IRTEN
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA
HASI      ESKEMA    BALIABIDEAK   INTERNET
                                                                               Nutrizioa



       Esteka interesgarriak



   Elikadura prozesuak                       Landare-elikadura




                              WEB GUNE                                 WEB GUNE
                          HONETARA JOAN                           HONETARA JOAN




                                                                                  HASIERA



                                                   AURREKOA     IRTEN

Mais conteúdo relacionado

Destaque

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by HubspotMarius Sescu
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTExpeed Software
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsPixeldarts
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthThinkNow
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfmarketingartwork
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 

Destaque (20)

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 

2ccnn02edit

  • 1. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Nutrizioa IRAKURGAIA ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET AURREKOA IRTEN
  • 2. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Lehen irakurgaia Zumarra, Europako herri askotako paisaiaren eta kulturaren zati den zuhaitza da, baina ehun mila milioi ale baino gehiago desagertu dira, hori ekiditeko gauza handirik egin ezinik. Arrazoia grafiosi delako eritasuna da, “eritasun grafikoa” Miraflores plazako zumarra esan nahi du eta horrela deitzen zaio intsektu igorleek Madril (1965) enborraren azalpean egiten dituzten irudi bitxiak direla eta. Udaberri hasieran, zumarreko pipiak deituriko kakalardo batzuk, grafiosiak jota hildako zuhaitzetatik jaiotzen direnak, euren galerietatik ateratzen dira hego txikietan eritasuna sortzen duen onddoa eramaten dutela, eta ale berrien adar edo enborrak bilatzen dituzte. Onddoa intsektu honen bitartez sartzen da enborrean eta azkar hedatzen da hodietan zehar, hauen buxadura eragiten du, sustraietaraino aurrera egiten du eta uraren eta elikagaien ohiko zirkulazioa eragozten du, eta ondorioz zuhaitza hil egiten da. Eritasuna Holandan agertu zen XX. mende hasieran. Ez dakigu bere jatorria ziurtasunez, nahiz eta badirudien Asiatik datorrela, non zumarrak sendoagoak diren. Hipotesietariko batek, Europara trenbideetan lan egitera etorritako txinatarrek sartu zutela dio. Haien ekipajeak zumar-egurrezkoak ziren eta beraietan heldu zen eritasuna sortzen duen onddoa. AURREKOA IRTEN
  • 3. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Edukien eskema Nutrizioa Digestioa Ezaugarriak Faseak Motak Digestio-prozesuak Animalia-nutrizioa Arnasketa Ezaugarriak Gas trukaketa Motak Landare-nutrizioa Substantzien garraioa Ezaugarriak Ezaugarriak Elikagai xurgapena Zirkulazio-aparatuak Garraioa Gas trukaketa Fotosintesia Metabolismoa Iraizpena Iraizpena Ezaugarriak Iraizpen-aparatuak HASIERA AURREKOA IRTEN
  • 4. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Unitatearen azalpenerako baliabideak Nutrizioaren Digestio- Digestio-aparatu Digestio-prozesu Arnasketa funtzioa prozesua motak motak animalietan animalietan Gas trukaketako Arnasketa motak Substantzien Arnasketa- Iraizpena azalerak animalietan garraioa aparatu motak animalietan animalietan animalietan Iraizpen-aparatu Landareen Elikagai Elikagai garraioa Gas trukaketa motak elikadura xurgapena landareetan landareetan landareetan Fotosintesia Metabolismoa eta Iraizpena Estekak arnasketa landareetan zelularra landareetan HASIERA AURREKOA IRTEN
  • 5. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Nutrizio funtzioa ORGANISMO AUTOTROFOAK ORGANISMO HETEROTROFOAK ELIKADURAN PARTE HARTZEN DUTEN PROZESUAK Belarjaleak Organismo fotosintetikoak Haragijaleak Iragazleak Organismo kimiosintetikoak Orojaleak Sarraskijaleak AURREKOA IRTEN
  • 6. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Nutrizioan parte hartzen duten prozesuak ANIMALIA-ELIKADURA LANDARE-ELIKADURA Digestio-prozesua Garraioa Garraioa Fotosintesia Metabolismoa Iraizpena Arnasketa Gas-trukea Ebapotranspirazioa Gas-trukea ITZULI Elikagai xurgapena AURREKOA IRTEN
  • 7. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Digestio-prozesua, animalietan Digestio-prozesuaren faseak 1. IRENSTEA 2. DIGESTIOA 3. XURGAPENA Zelulak Elikagaiak Odola Zelulaz Zelulaz barnekoa kanpokoa 4. EGESTIOA Eginkari fekalak Kanpokoa Barnekoa AURREKOA IRTEN
  • 8. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Digestio-aparatu motak Barrunbe gastrikoa Digestio hodia Oskulua Haragijaleen digestioa Belarjale hausnarkarien digestioa Barrunbe gastrikoa Belarjale ez hausnarkarien digestioa AURREKOA IRTEN
  • 9. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Digestio-prozesu motak GEZIAK SAKATU Ornogabe batzuen digestio-prozesua IRUDIA HANDITZEKO Moluskuak Artropodoak Ornodun batzuen digestio-prozesua Zelenteratuak Poriferoak Ornodunak AURREKOA IRTEN
  • 10. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Digestio-prozesu motak PORIFEROAK Koanozitoak ZELULA BARNEK0 Poroak PROZESUAK ITZULI AURREKOA IRTEN
  • 11. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Digestio-prozesu motak Barrunbe Gastrobaskularra ZELENTEREOAK Cnidoblastoak Garroak ITZULI AURREKOA IRTEN
  • 12. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Digestio-prozesu motak Hepatopankrea Uzkia Entzimak (zelulaz kanpoko digestioa) MOLUSKUAK Urdaila Ahoa ITZULI AURREKOA IRTEN
  • 13. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Digestio-prozesu motak Papoa ARTROPODOAK Uzkia Ahoa Arandoia Hestea Hestegorria ITZULI AURREKOA IRTEN
  • 14. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Digestio-prozesu motak Listu-guruina Faringea Pankrea Urdaila ORNODUNAK Ahoa Hestegorria Heste lodia Gibela ITZULI AURREKOA IRTEN
  • 15. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Arnasketa animalietan Arnasketa zelularra Arnas aparatua O2 CO2 Mitokondrioa Gas-trukea Oxigenoa Energia Karbono dioxidoa AURREKOA IRTEN
  • 16. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Gas trukaketako azalerak Azalera beti hezeak Azalera meheak Odol-hodiz estaliak AURREKOA IRTEN
  • 17. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Arnasketa motak, animalietan LARRUAZAL-ARNASKETA ZAKATZ-ARNASKETA TRAKEA-ARNASKETA BIRIKA-ARNASKETA AURREKOA IRTEN
  • 18. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Arnasketa motak, animalietan LARRUAZAL-ARNASKETA Lur-zizarea Gas-trukea Anfibio helduak ITZULI AURREKOA IRTEN
  • 19. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Arnasketa motak, animalietan Arrain hezurdunak Zakatz-arnasketa Arrain kartilagodunak Barne-zakatzak Operkulua Uraren Zakatza zirkulazioa Axolotea Kanpo-zakatzak Odol-zirkulazioa ITZULI AURREKOA IRTEN
  • 20. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Arnasketa motak, animalietan Intsektuak TRAKEA-ARNASKETA Trakeak Araknidoak Espirakulua Airea Miriapodoak ITZULI AURREKOA IRTEN
  • 21. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Arnasketa motak, animalietan Anfibioa Hegaztia BIRIKA-ARNASKETA Pareta leuneko birika Aire- zakuak Birika trenkadaduna Birika- albeoloak Narrastia ITZULI Ugaztuna AURREKOA IRTEN
  • 22. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Substantzien garraioa, animalietan • Odola Arteria • Hidrolinfa Kapilareak • Hemolinfa Zelulak Bihotza Likido interstiziala Zaina Hodiak Garraio likidoa AURREKOA IRTEN
  • 23. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Zirkulazio-aparatu motak, animalietan Zirkulazio aparatu irekia Zirkulazio aparatu itxi bikoitza Bihotza Hemolinfa Zirkulazio nagusia Ostioloak Oxigeno Odol- ugariko odola zirkulazioaren noranzkoa Bihotza Zirkulazio txikia Zakatzak Oxigeno urriko odola Bihotza Zirkulazio aparatu bakuna AURREKOA IRTEN
  • 24. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Iraizpena animalietan Hondakin produktuak • Karbono dioxidoa • Amoniakoa • Urea Truketako azalerak Kanpoaldea AURREKOA IRTEN
  • 25. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Iraitz-aparatu motak Intsektu baten iraitz-aparatua Digestio- Ornodun baten iraitz-aparatua hodia Giltzurruna Ureterra Gernu- maskuria Malpighiren hodixkak Guruin berdea Uretra Krustazeo baten iraitz-aparatua AURREKOA IRTEN
  • 26. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Landareen elikadura GEZIAK SAKATU HANDITZEKO GARRAIOA FOTOSINTESIA ARNASKETA GAS TRUKAKETA IRAIZPENA Organismo autotrofoak ELIKADURA ELIKAGAI HETEROTROFODUN XURGAPENA LANDAREAK IKUSI AURREKOA IRTEN
  • 27. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Elikadura osagarria duten landareak Landare haragijaleak: • Elikadura autotrofoa • Intsektuen gatz mineralak hartzen dituzte Landare parasitoak: • Ez dute klorofilarik • Landare ostalariaren izerdi landua hartzen dute ITZULI AURREKOA IRTEN
  • 28. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Elikagai xurgapena Ile Izerdi xurgatzaileak gordinaren igoera Ur eta gatz mineralen xurgapena LANDAREEN ELIKADURA AURREKOA IRTEN
  • 29. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Elikagai garraioa Izerdi gordinaren igoera Xilema Floema (zelula hilak) (zelula biziak) Izerdi gordinaren garraioa LANDAREEN ELIKADURA AURREKOA IRTEN
  • 30. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Gas trukaketa Estomak CO2 O2 Azpialdea LANDAREEN ELIKADURA AURREKOA IRTEN
  • 31. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Fotosintesia Gatz Materia Kloroplastoa mineralak Eguzki-argia organikoa CO2 O2 O2 Estoma CO2 H2O Izerdi Izerdi landua landugabea LANDAREEN ELIKADURA AURREKOA IRTEN
  • 32. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Metabolismoa eta arnasketa zelularra landareetan Elikagai ez-organikoak 1 O2 1 EGUNA Fotosintesia Elikagai organikoak 2 2 Erreakzio O2 katabolikoak GAUA Energia Erreakzio anabolikoak Elikagai Almidoia, CO2 H2O organiko zelulosa, Arnasketa zelularra bakunak entzimak, etab. LANDAREEN ELIKADURA AURREKOA IRTEN
  • 33. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Iraizpena landaretan Estomak O2 CO2 Hondakin produktuak Bakuoloa (oinarrizko olioak) Laranja Zelula arteko espazioa LANDAREEN ELIKADURA AURREKOA IRTEN
  • 34. NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILA HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET Nutrizioa Esteka interesgarriak Elikadura prozesuak Landare-elikadura WEB GUNE WEB GUNE HONETARA JOAN HONETARA JOAN HASIERA AURREKOA IRTEN