งานนำเสนอPPTพืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาตามโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จัดทำโดย กลุ่ม 10 ม.5 ห้อง 931 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 เสนอ ครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ตำแหน่ง ครู คศ.1 สาขาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

1. HERBARIUM
พืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
ตามโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดาริ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
พืชตัวอย่างที่ศึกษา : ประดู่บ้าน Pterocarpus indicus Willd.

2. รายชื่อคณะผู้จัดทา
1. น.ส.ณรดา ศรีมุนินทร์นิมิต
เลขที่ 5
2. น.ส.ณวรา พูลทองคา
เลขที่ 6
3. น.ส.นันท์นภัส ฉายประเสริฐกุล
เลขที่ 15
4. น.ส.สาธิตา เตชะวิจิตรา
เลขที่ 32
ครูผู้สอน
ครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์

3. คานา
โครงการนี้จัดทาขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชาชีววิทยา 3 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้ได้ศึกษา
พืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาตามโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชและได้ศึกษาอย่างเข้าใจ
เพื่อเป็นประโยชน์กับการเรียน นาเสนอในรูปแบบของ PowerPoint และรายงานลักษณะพฤกษศาสตร์
คณะผู้จัดทาหวังว่า โครงการนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน หรือนักเรียน นักศึกษา ที่กาลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่
หากมีข้อแนะนาหรือข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทาขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย
คณะผู้จัดทา
วันที่ 31 กรกฎาคม 2561

4. สารบัญ
เรื่อง หน้า
คานา.............................................................................................................................3
ชื่อสามัญและชื่อวิทยาศาสตร์.......................................................................................5
ข้อมูลทั่วไปและบริเวณที่พบ.........................................................................................6
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์.............................................................................................6
ระยะเวลาออกดอกและติดผล.......................................................................................8
การใช้ประโยชน์............................................................................................................8
การเพาะขยายพันธุ์.......................................................................................................9
บรรณานุกรม................................................................................................................10
กิตติกรรมประกาศ........................................................................................................11
ภาคผนวก..................................................................................................................12-20

5. ชื่อสามัญ : ประดู่บ้าน
ชื่อพื้นเมือง : ดู่บ้าน (เหนือ), ประดู่ลาย (ลาปาง),
สะโน (มลายู,นราธิวาส)
ต้นประดู่ ลาต้นประดู่
ดอกประดู่ ฝักอ่อนประดู่ ฝักแก่ประดู่ เมล็ดประดู่
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Pterocarpus indicus Willd.

6. ข้อมูลทั่วไป
ประดู่บ้านมีแหล่งกาเนิดในประเทศอินเดีย มีการนามาปลูกในประเทศไทยนานมาแล้ว และเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ.2537 สมเด็จพระนางเจ้าฯ
พระบรมราชินีนาถได้ทรงโปรดพระราชทานกล้าไม้มงคล ให้แก่ผู้ว่าราชการจังหวัดภูเก็ตนาไปปลูกเพื่อเป็นสิริมงคลแก่ประชาชนชาวจังหวัดภูเก็ต เนื่องในงานรณรงค์
โครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติ ฯ ปัจจุบันต้นประดู่บ้านจึงเป็นต้นไม้ประจาจังหวัดภูเก็ต รวมทั้งเป็นหนึ่งในพรรณไม้มงคลของไทย โดยคนไทยมีความเชื่อว่า
บ้านใดปลูกต้นประดู่บ้านจะช่วยให้ คนในบ้านเต็มไปด้วยความรัก สามัคคี รักใคร่ กลมเกลียวกัน นอกจากนี้ประดู่บ้านยังเป็น ดอกไม้ประจากองทัพเรือ แทน
ความหมายและสัญลักษณ์ว่า พร้อมใจกันแบ่งบาน ด้วยความสามัคคีอีกด้วย
บริเวณที่พบโดยทั่วไป
พบตามธรรมชาติในป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ และป่าดิบแล้ง ปัจจุบันมีการนาไปปลูกในประเทศไทยทั่วทุกภาค โดยประดู่บ้านเป็นพืชที่ต้องการแสงแดดจัด
ปริมาณน้าปานกลาง และดินร่วนซุย

7. ลักษณะลาต้น
ต้นประดู่บ้านจัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ลาต้นมีความสูงประมาณ 10-25 เมตร หรืออาจสูงกว่า เรือนยอดกลมหรือแผ่กว้าง
ปลายกิ่งห้อยลง เปลือกลาต้นหนาเป็นสีน้าตาลเทา แตกหยาบๆ เป็นร่องลึก
ลักษณะราก
เป็นรากแก้ว ขนาดใหญ่ ชอนไชไปตามดิน สามารถแผ่ขยายรากออกไปได้ในวงกว้าง
ลักษณะใบ
เป็นใบประกอบขนนกชั้นเดียว ปลายใบคี่ เรียงสลับ ใบย่อยรูปไข่แกมรูปขอบขนาน กว้าง 4 – 5 เซนติเมตร ยาว 6 – 10 เซนติเมตร เรียงสลับ
โคนใบมนกว้าง ขอบใบเรียบเป็นคลื่นเล็กน้อย ปลายใบแหลมเป็นติ่งทู่ แผ่นใบบางแต่ค่อนข้างเหนียวและย่นเป็นลอน สีเขียวสดเป็นมัน
ลักษณะผล
ผลเป็นผลแห้งแบบ samaroid ลักษณะของผลเป็นรูปกลมหรือรีแบน ที่ขอบมีปีกบางคล้ายกับใบโดยรอบคล้ายๆ จานบิน แผ่นปีกบิดและเป็น
คลื่นเล็กน้อย มีกระเปาะนูนตรงกลางลาดไปยังปีกภายในเป็นที่อยู่ของเมล็ดโดยมี 1-2 เมล็ดต่อผล ผลมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4-7 เซนติเมตร
ส่วนบริเวณปีกยาวประมาณ 1-2.5เซนติเมตร ที่ผิวมีขนละเอียด ผลอ่อนเป็นสีเขียวแกมเหลือง เมื่อแก่แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีน้าตาลอ่อน

8. ลักษณะเมล็ด
มีลักษณะคล้ายกับเมล็ดถั่วแดง ผิวเรียบ สีน้าตาลเข้ม ยาวประมาณ 0.5-1 เซนติเมตร
ลักษณะดอก
ออกดอกเป็นช่อแบบช่อกระจะ โดยจะออกดอกที่บริเวณซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกย่อยสีเหลือง คล้ายรูปดอกถั่ว เส้นผ่านศูนย์กลางดอก 1 – 1.5 เซนติเมตร
กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ขอบหยักซี่ฟันตื้นๆ 5 จัก มีขนสั้นๆ กลีบดอก 5 กลีบ บางยับย่น เมื่อใกล้โรยเป็นสีเหลืองอมน้าตาล เกสรเพศผู้ 10 อัน ก้านชูอับ
เรณูติกันเป็น 2-3 กลุ่ม ส่วนเกสรเพศเมียมี 1 อัน ดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆ
ระยะการออกดอกติดผล
ออกดอกช่วงเดือนมีนาคม – เดือนพฤษภาคม และติดผลในช่วงเดือนเมษายน – เดือนกรกฎาคม
การใช้ประโยชน์
เนื้อไม้ : ใช้แปรรูปเป็นเครื่องประดับตกแต่งบ้าน เครื่องดนตรี ก่อสร้างทุกชนิด มีสรรพคุณแก้พิษไข้ กล่อมโลหิต บารุงโลหิต คุมธาตุ
แก่นไม้ : มีสีแดง ใช้ย้อมผ้า
ใบและดอก : ทาให้ฝีสุกเร็ว แก้ผดผื่นคัน น้าคั้นจากใบใช้สระผม
รากและยาง : แก้ปากเปื่อย ปากแตก แก้ท้องเสีย แก้โรคบิด

9. การเพาะขยายพันธุ์
นิยมใช้การเพาะเมล็ดเป็นหลัก เพราะสะดวกในการจัดหาเมล็ด และสามารถทาได้รวดเร็ว ประหยัดกว่าวิธีอื่นๆเมล็ดพันธุ์สามารถเก็บได้จากต้นแม่ที่เจริญเติบโต
เต็มที่ โดยควรเก็บในระยะที่ฝักแก่เต็มที่หรือล่นจากต้นแล้ว

10. • http://oknation.nationtv.tv
• http://www.onep.go.th
• http://phadutreeinssm.blogspot.com/
• http://adeq.or.th/ประดู่บ้าน/
บรรณานุกรม

11. กิตติกรรมประกาศ
โครงการเรื่อง พืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาตามโครงการอนุรักษ์พันธุ์พืช
สาเร็จลุล่วงได้ด้วยความกรุณาของคุณครูปรึกษาโครงการคือ คุณครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ที่ได้ให้คาปรึกษาเกี่ยวกับ
ขั้นตอนและวิธีจัดทาโครงการ คาปรึกษาเกี่ยวกับการจัดทา herbarium จนโครงการเรื่องนี้สาเร็จลุล่วงด้วยดี
คณะผู้จัดทาจึงขอกราบขอบพระคุณเป็นอย่างสูงไว้ ณ โอกาสนี้
ขอกราบขอบพระคุณ บิดา มารดา ที่ให้กาลังใจในการจัดทาโครงการและสมาชิกในกลุ่มที่ให้ความ
ร่วมมือเป็นอย่างดีในการทาโครงการครั้งนี้จนกระทั่งประสบความสาเร็จด้วยดี
ท้ายสุดนี้คณะผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่า โครงการนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาและน่าสนใจ
สาหรับผู้ที่สนใจต่อไป
คณะผู้จัดทา
วันที่ 31 กรกฎาคม 2561

12. ภาคผนวก
• การเลือกพืชตัวอย่างในการทา herbarium
ภาพที่ 1-2 แสดงภาพของพืชตัวอย่างที่ทาการศึกษา

13. ภาคผนวก
• การเลือกเก็บตัวอย่างส่วนประกอบของพืช
ภาพที่ 3-4 แสดงการเก็บตัวอย่างส่วนประกอบพืช ภาพที่ 5-6 แสดงการคัดเลือกตัวอย่างพืชที่เก็บได้

14. ภาคผนวก
• การเก็บรักษาตัวอย่างพืช (1)
ภาพที่ 7-10 แสดงการเก็บรักษาตัวอย่างพืช (1)

15. ภาคผนวก
• การเก็บรักษาตัวอย่างพืช (2)
ภาพที่ 11-13 แสดงการเก็บรักษาตัวอย่างพืช (2)

16. ภาคผนวก
• การตรวจติดตามครั้งที่ 1
ภาพที่ 14-16 แสดงภาพการตรวจติดตามครั้งที่ 1

17. ภาคผนวก
• การตรวจติดตามครั้งที่ 2
ภาพที่ 17-18 แสดงภาพการตรวจติดตามครั้งที่ 2

18. ภาคผนวก
• การจัดทารูปเล่มรายงานลักษณะทางพฤษศาสตร์ของพืชตัวอย่าง
ภาพที่ 19-20 แสดงการจัดทารูปเล่มรายงานลักษณะทางพฤษศาสตร์ของพืชตัวอย่าง
ภาพที่ 21 แสดงใบงานบางส่วนของรายงาน
ลักษณะทางพฤษศาสตร์ของพืชตัวอย่าง

19. ภาคผนวก
• การนาพืชตัวอย่างแห้งมาจัดทาชิ้นงาน herbarium ของตนเอง
ภาพที่ 22-25 แสดงขั้นตอนการนาพืชตัวอย่างแห้งมาจัดทาชิ้นงาน herbarium ของตนเอง

20. ภาคผนวก
• การจัดทางานนาเสนอลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของพืชตัวอย่าง
ภาพที่ 26-28 แสดงบรรยากาศการจัดทางานนาเสนอทางพฤกษศาสตร์ของพืชตัวอย่างผ่านทางคอมพิวเตอร์