In dit betoog zet ik allereerst een positieve visie op media uiteen, werp ik een kritische blik op het groeiende geloof in mediawijsheid en digitale geletterdheid, en stel ik een viertal eigentijdse concepten van mediawijsheid voor als cruciale componenten van een proces van een leven lang leren: media voedingswaarde, emotionele digitale geletterdheid, transmedia literacy, en burgelijke verbeelding.
context: leven in media
media zijn voor ons als water voor vissen: onmisbaar en onzichtbaar
we moeten media geintegreerd bekijken: als de apparaten die we gebruiken, als wat we daar mee doen en hoe dit alles in ons leven past
We leven niet met media, maar in media. Media zijn voor ons als wat water is voor vissen. Daarmee bedoel ik niet te zeggen dat ons leven volledig bepaald wordt door media; ik wil juist uitdrukken dat, of we het nu leuk vinden of niet, elk aspect van ons leven zich op de een of andere manier afspeelt ín media.
media zijn overal, van/door iedereen; onmisbaar, onvermijdelijk
persconferentie
Media zijn doorgedrongen tot de haarvaten van ons leven. Ons leven in media is een leven vol relaties: met elkaar, met technologie, met idolen en vijanden, met school, werk, het voetbal en de kroeg. Media zijn daarom ook niet verslavend vanwege hun eigenschappen, maar juist vanwege het feit dat ze ons in staat stellen een eigen levenssfeer op te bouwen waarbinnen we ons thuis voelen, we onszelf kunnen zijn. Dat is een verslaving aan menselijkheid – en juist niet aan technologie (ook al maken tech ontwikkelaars daar handig gebruik van). Afstand nemen tot media is daarom ontzettend moeilijk – dit lijkt op verslaving…
politicus en sociale media
Dat het in zo'n korte tijd volstrekt 'gewoon' is geworden om, 's ochtends staand in de regen en wachtend op de bus in Aalsmeer, Geldrop of welke andere plek dan ook in Nederland, even te videochatten met een dochter, vriend, of collega die duizenden kilometers verderop op het strand ligt, op het punt staat naar bed te gaan, of wat dan ook aan het doen is. Op zo'n manier altijd en overal verbinding te kunnen maken is magisch.
Die verwondering is overigens de basis tot afstand nemen. Detoxen is handig om je meer bewust te maken van je eigen gebruik en dat van anderen. Uiteindelijk brengen media de wereld dichterbij, dus is afstand een illusie.
nepnieuws/desinformatie/junknieuws
Obama in Bloomington: 11 April 2008
Nu we in media leven, verdwijnen media uit ons bewustzijn. Daarom is mediawijsheid nodig: niet om ons te wapenen tegen media, maar ons weer bewust te maken van media. Daarom is digitale geletterdheid noodzakelijk: niet om ons te verdedigen tegen almachtige media, maar om onze communicatiemacht in media te herstellen. We maken in media onze eigen werkelijkheid en deze virtuele realiteit delen we met de mensen om ons heen – daar ligt het belangrijkste aanknopingspunt voor media in het onderwijs en voor ons leven in media.
Greta Thunberg en klimaatspijbelen; exctinction rebellion; Zwarte Piet; MH17
Wat ik vooral zie is de idee dat we in media de illusie kweken van een maakbare wereld, een wereld die moet reageren op ons, een wereld waarin we ons speciaal voelen. De mooie kant daaraan: creativiteit, betrokkenheid, activisme. De donkere kant: frustratie, narcisme, grootheidswaan.
Gevolgen van leven in media en verwevenheid politiek – media?
rol politiek: disintermediatie; populisme (het volk; anti-elite; wij vs zij)
rol media: populisme door de media en via the media (door: zelf vuurtjes stoken en aanwakkeren, #ophef) (via: zuurstof geven aan populistische boodschappers en valkuil van ‘beide kanten van het verhaal’ aanpak + ‘if it bleeds it leads’ nieuwswaarden)
rol burgers: selecteren niet alleen nieuws, maar vermijden ook nieuws (en zijn daarmee extra kwetsbaar voor populisme)
Gevolgen van leven in media en verwevenheid politiek – media?
rol politiek: disintermediatie; populisme (het volk; anti-elite; wij vs zij)
rol media: populisme door de media en via the media (door: zelf vuurtjes stoken en aanwakkeren, #ophef) (via: zuurstof geven aan populistische boodschappers en valkuil van ‘beide kanten van het verhaal’ aanpak + ‘if it bleeds it leads’ nieuwswaarden)
rol burgers: selecteren niet alleen nieuws, maar vermijden ook nieuws (en zijn daarmee extra kwetsbaar voor populisme)
Gevolgen van leven in media en verwevenheid politiek – media?
rol politiek: disintermediatie; populisme (het volk; anti-elite; wij vs zij)
rol media: populisme door de media en via the media (door: zelf vuurtjes stoken en aanwakkeren, #ophef) (via: zuurstof geven aan populistische boodschappers en valkuil van ‘beide kanten van het verhaal’ aanpak + ‘if it bleeds it leads’ nieuwswaarden)
rol burgers: selecteren niet alleen nieuws, maar vermijden ook nieuws (en zijn daarmee extra kwetsbaar voor populisme)
Gevolgen van leven in media en verwevenheid politiek – media?
rol politiek: disintermediatie; populisme (het volk; anti-elite; wij vs zij)
rol media: populisme door de media en via the media (door: zelf vuurtjes stoken en aanwakkeren, #ophef) (via: zuurstof geven aan populistische boodschappers en valkuil van ‘beide kanten van het verhaal’ aanpak + ‘if it bleeds it leads’ nieuwswaarden)
rol burgers: selecteren niet alleen nieuws, maar vermijden ook nieuws (en zijn daarmee extra kwetsbaar voor populisme)
Normaalweg heeft dit alles weinig effct op stemgedrag, maar… Dat is aan het veranderen door mix van:
‘de-alignment’ kiezers en politieke partijen
Economische onzekerheid (mn crisis en de opkomst van ‘flawed consumers’/’new poor’)
globalisering (migratie, vluchtelingen, maatschappelijke verandering)
rol media hierin: aanjagers en versnellers
wat moet er anders?
politiek: niet meer idioot veel geld uitgeven aan media campagnes – weer echt het volk opzoeken, link met locale politiek verstevigen
media: solutions journalism, constructieve journalistiek, geen horse race coverage, transparantie over waarden, link lokale journalistiek, relaties met burgers aangaan/onderhouden
burgers: mediawijsheid/digitale geletterdheid
wat moet er anders?
politiek: niet meer idioot veel geld uitgeven aan media campagnes – weer echt het volk opzoeken, link met locale politiek verstevigen
media: solutions journalism, constructieve journalistiek, geen horse race coverage, transparantie over waarden, link lokale journalistiek, relaties met burgers aangaan/onderhouden
burgers: mediawijsheid/digitale geletterdheid
wat moet er anders?
politiek: niet meer idioot veel geld uitgeven aan media campagnes – weer echt het volk opzoeken, link met locale politiek verstevigen
media: solutions journalism, constructieve journalistiek, geen horse race coverage, transparantie over waarden, link lokale journalistiek, relaties met burgers aangaan/onderhouden
burgers: mediawijsheid/digitale geletterdheid
United Nations 2030 development goals
https://una-gp.org/the-sustainable-development-goals-2015-2030/
End poverty in all its forms everywhere
End hunger, achieve food security and improved nutrition, and promote sustainable agriculture
Ensure healthy lives and promote well-being for all at all ages
Ensure inclusive and equitable quality education and promote life-long learning opportunities for all
Achieve gender equality and empower all women and girls
Ensure availability and sustainable management of water and sanitation for all
Ensure access to affordable, reliable, sustainable, and modern energy for all
Promote sustained, inclusive and sustainable economic growth, full and productive employment and decent work for all
Build resilient infrastructure, promote inclusive and sustainable industrialization and foster innovation
Reduce inequality within and among countries
Make cities and human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable
Ensure sustainable consumption and production patterns
Take urgent action to combat climate change and its impacts (in line with the United Nations Framework Convention on Climate Change)
Conserve and sustainably use the oceans, seas and marine resources for sustainable development
Protect, restore and promote sustainable use of terrestrial ecosystems, sustainably manage forests, combat desertification, and halt and reverse land degradation and halt biodiversity loss
Promote peaceful and inclusive societies for sustainable development, provide access to justice for all and build effective, accountable and inclusive institutions at all levels
Strengthen the means of implementation and revitalize the global partnership for sustainable development
mediawijsheid als nieuw ontwikkeldoel – om alle andere mogelijk te maken! media literacy solutionism.
alle verantwoordelijkheid bij het individu.
Gebaseerd op mijn visie op ons leven in media en een opvatting over mediawijsheid en digitale geletterdheid die uit gaat van een leven lang leren, wil ik tot slot een viertal eigentijdse concepten van mediawijsheid voorstellen als cruciale componenten van dit proces: media voedingswaarde, emotionele digitale geletterdheid, trans(media)literacy, en burgelijke verbeelding.
Gebaseerd op mijn visie op ons leven in media en een opvatting over mediawijsheid en digitale geletterdheid die uit gaat van een leven lang leren, wil ik tot slot een viertal eigentijdse concepten van mediawijsheid voorstellen als cruciale componenten van dit proces: media voedingswaarde, emotionele digitale geletterdheid, trans(media)literacy, en burgelijke verbeelding.
Denk aan discussie op twitter onder leraren over wat je moet doen aan pesten online buiten de klas/school om? Dat is emotionele wijsheid. Met elkaar daarover praten en afspraken maken: wat niet en wat wel te doen (Whatshappy van Remco Pijpers).
Gebaseerd op mijn visie op ons leven in media en een opvatting over mediawijsheid en digitale geletterdheid die uit gaat van een leven lang leren, wil ik tot slot een viertal eigentijdse concepten van mediawijsheid voorstellen als cruciale componenten van dit proces: media voedingswaarde, emotionele digitale geletterdheid, trans(media)literacy, en burgelijke verbeelding.
Voorbeeld is Avengers
Gebaseerd op mijn visie op ons leven in media en een opvatting over mediawijsheid en digitale geletterdheid die uit gaat van een leven lang leren, wil ik tot slot een viertal eigentijdse concepten van mediawijsheid voorstellen als cruciale componenten van dit proces: media voedingswaarde, emotionele digitale geletterdheid, trans(media)literacy, en burgelijke verbeelding.
Gebaseerd op mijn visie op ons leven in media en een opvatting over mediawijsheid en digitale geletterdheid die uit gaat van een leven lang leren, wil ik tot slot een viertal eigentijdse concepten van mediawijsheid voorstellen als cruciale componenten van dit proces: media voedingswaarde, emotionele digitale geletterdheid, trans(media)literacy, en burgelijke verbeelding.