romatizmal hastalıklar (fazlası için www.tipfakultesi.org )
1. SEYREK GÖRÜLEN
ROMATİZMAL
BELİRTİLERİ OLAN
HASTALIKLAR
Dr. Mustafa ÇALIŞ
E.Ü. Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve
Rehabilitasyon AD.
2. BRUSELLOZ
- B. Melitensis, abortus, Suis
- Titremeyle yükselen dalgalı ateş, terleme,
eklem ve kas ağrıları
- Lenf bezi, KC, dalak, Kemik iliği ve İVD’lerde
yerleşir
- % 80-90 eklem tutulumu
- Granülomatoz enflamasyona sbep olur
- Vertebra ve İVD’lerde erezyon, çökme
kırıkları ve füzyona neden olabilir
- Erken dönemde kas ağrıları
- Eklem tutulumu 3-4 hafta sonra olur gezici
tipte ve değişik lokalizasyonludur
3. - En sık kalça, omuz, diz, el ve ayak bilekleri ve
sakroiliak eklemler tutulur
- Brusella spondilodiskitisi en sık görülen
komplikasyonlardan biridir en çok bel bölgesini
tutar
Röntgen: Erozyon, İVDA’da daralma, füzyon,
köprüleşme ve kama vertebra görüntüleri olabilir
Labaratuar: akut dönemde hemokültür kronik
dönemde aglütünasyon testleri önemlidir
(1/80-100) TEDAVİ
* 3 - 6 hafta (Tetrasiklin, Streptomycin,
Rifampisin)
* FT, egzersiz, istirahat
4. SARKOİDOZ
* AC infiltrasyonu, bilateral hiler adenopati, deri, göz
lezyonu ve eklem tutulumu ile seyreder
Eklem tutulumu tipleri ( % 35-39)
- Gezici ve geçici artralji
- Ateş, eritama nodozum ile birlikte olan gezici
poliartrit
- Akut ve nüks ile seyreden mono veya poliartiküler
artrit
- Kronik pulmoner fibrozisli vakalardaki poliartrit
- Çocuklardaki sarkoid artrit
* En çok diz, ayak, el bileği, dirsek ve el eklemleri
nadiren SİE’de ankiloz ve paravertebral ossifikasyon
* Semptomlu vakalarda steroid tedavisi gerekli
dönemlerde FTR uygulaması
5. PULMONER HİPERTROFİK
OSTEOARTROPATİ
*Uzun kemiklerin periostiti, subperiostal yeni kemik
yapımı ve artrit ile karakterize bir sendromdur
- Akciğer (AC TM’leri, tbc, pulmoner fibrozis,
bronşektazi)
- GİS (Enfl. Bar. Hastalıkları, özefagus CA)
- Hepatobiliyer (Siroz, biliyer stenoz Kr. Aktif hepatit
- Uterus, meme CA, SLE, Poliarteritler
Patoloji: Periost, sinovyal zar, eklem kapsülü ve eklem
çevresi yumuşak dokuda kronik enflamasyon
Çomak parmak (1. ve 2. parmak)
Tedavi: Primer hastalığa yönelik ve semptomatik
tedavi
8. * Paterji testi pozitif
- %50-60 büyük ve küçük eklemlerde sinovit ve
artrit vardır monoartrit veya oligoartrit olabilir.
- En sık diz, ayak bileği, dirsek, el bileği tutulur.
- Sıcak, gergin ve kırmızı eklem, sabah
tutukluğu
- Myalji sıklıkla görülür.
Laboratuvar: Sedimentasyon orta derecede
yükselir, CRP + olabilr, α globülin ve
komplemanlar yükselir.
Tedavi: Kortikosteroid, plazma transfüzyonu,
kolsişin
Artrit → NSAİD, kolsişin, kortikosteroid
9. AİLEVİ AKDENİZ ATEŞİ (FMF)
- OR geçiş gösterren genetik bir hastalıktır
- Erkeklerde ↑ , çocuklarda ve adelosan
dönemde başlar, tekrarlayan ataklarla ömür
boyu sürebilir
- Geçici mono ve oligoartritler (sinovyal
efüzyon)
Klinik bulgular:
1-Ateş (38-40 derece, birkaç saat)
2-Abdominal krizler (12-48 saat)
3-Akut göğüs ağrısı (hemitoraksı tutar)
4-Amiloidozis ( Nefrotik sendrom)
5-Splenomegali, hepatomegali
10. -En sık diz, ayak bileği, kalça, omuz, dirsek,
parmaklar tutulur
- 1 haftada kendiliğinden iyileşir çok nadir sekel
bırakır
Labaratuvar: Ataklar sırasında sedimantasyon ve
fibrinojen ↑
Tedavi: Kolşisin atakların sıklığını ve şiddetini
azaltır
Artrit tedavisi: semptomatik tedavi
Tanı erken konmalı, tedaviye erken
başlanmalıdır.
11. ERİTEMA NODOZUM
En sık görülen pannikülittir
Artralji yada artrit görülebilir (Ayak, el bileği,
diz)
1- Enfeksiyon hastalıkları
2- Behçet hastalığı
3- Ülseratif kolit, kron
4- Sarkoidozis
5- İlaçlar
6- Malign hastalıklar
7- Radyoterapi
8- SLE
Tedavi: Nedene yönelik, İstirahat ve NSAİD
12. PİGMENTLİ VİLLONUDÜLER
SİNOVİT
Genelde tek eklemi tutar (diz, el, kalça,ayak
bileği)
*Genç erkeklerde monoartiküler diz tutulumu
*ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı ve tutukluk
Tanı: Artroskopi ve sinovyal biopsi
Tedavi: Cerrahi
TİETZE SENDROMU
Üst kostokondral bileşkedeki ağrı duyarlılık ve
şişlik ile karakterize bening bir hastalık
%80 tek ve 2. veya 3. Kostukondral bileşke
tutulur
13. PALİNDROMATİK ROMATİZMA
Sinovyal doku, eklem kapsülü, periartiküler
bağ dokusu ve tendon kılıfında özgül olmayan
enflamasyonla karakterize bir durumdur
- Eklem bulguları genelde monoartikulerdir ve
ataklar halinde olur
- Atak dönemlerinde eklemde şişlik, kızarıklık,
ısı artışı, ağrı ve hareket zorluğu olur
- Atak süresi 1 saat ile 2 gün arasında değişir
- Ataklar arası süre çok değişkendir gençler ve
orta yaşlılarda daha sık görülür
14. - En sık diz, el bileği, MCF, ayak bileği, omuz,
dirsek gibi eklemler tutulur
- Atak sonrası eklemde hiçbir iz bırakmadan
bulgular kaybolur
- Hastalık süresi 1- 25 yıldır
- Sedimantasyon atak sırasında orta derecede
artabilir
- Ayırıcı tanıda: İntermittan hidroartoz, RA’in
atipik türleri ve AER düşünülmelidir
- Tedavi etkisisni gösterene kadar ataklar sona
erebilir
- %15-40’ı başka hastalığa dönüşübilir (RA,
SLE)
15. İNTERMİTTAN HİDROARTROZ
Diz ekleminde genelde birinde, seyrek olarak
her ikisinde genelde 3-12 gün aralıklarla ortaya
çıkan ve 3-5 gün süren şişliklerdir
- Yaş ortalaması 15-40, kadınlarda ↑
- Menstrüel siklüs ile ilişkili olabilir
- Patoloji nonspesifik bir sinovittir, Sadece
şişlik vardır, çok az ağrı olabilir
- Ayırıcı tanıda; Travmatik enfeksiyoz
hidroartroz palindromatik romatizma , atipik
RA ve gut
- Ataklar seyrekleşerek iz bırakmadan
kaybolurlar
- Tedavisi yok hasta bilgilendirilmeli
16. NÖROJENİK ARTROPATİLER
(CHARCOT EKLEMİ)
Özellikle derin duyu bozukluğu ile giden sinir
sistemini tutan hastalıklarda görülen fazla klinik
bulgu vermeden eklemde ileri yıkıma neden
olan artropatilerdir
-En sık sifiliz, siringomiyeli, lepra, diyabet,
parapleji, periferik sinir lezyonlarınde görülebilir
- Kalça, diz, omuz, dirsek, el ve ayak eklemleri,
omurga, sakroiliak eklemler tutulabilir
- Yıkım önce kıkırdakta başlar ve çok ileri
yıkımlara neden olabilir
17. -Charcot ekleminde hastada en küçük ağrı
şikayeti, ısı artışı, duyarlılık yoktur
- fakat ileri deformitelere neden olacak artropati
vardır
Tedavi: özel bir tedavi şekli yoktur
*Nörolojik hastalığın özel tedavisi
sürdürülmelidir
*eklem şişliği olduğu dönem sıvı boşaltılması
ve immobilizasyon (1-2 hafta) daha sonra FT
ajanları faydalı olabilir
*Ağır yıkıma uğramış eklemlerde cerrahi tedavi
kaçınılmaz olabilir (Artrodez, amputasyon)
18. ASEPTİK NEKROZLAR
İskelet yapısının değişik bölgelerindeki epifiz
ve apofizlerde görülen aynı bulgu ve seyir
gösteren bir grup hastalığa verilen genel bir
isimdir
- Genelde büyüme çağındaki çocuklarda ve
gençlerde görülür
Sebebi belli değil (beslenim bozukluğu)
- Eklem yüzeyindeki bozukluk kemik boyunda
kısalmalara neden olabilir
- Labaratuvar: Normal
- Radyolojik tetkik en önemli tanı yöntemidir
*X-R grafi *CT *MR
19. 1- Epifizlerde
a) Femur başında (Perthes hast.)
b) 2. Metatars başında (Freiberg hast.)
c) Omur gövdelerinde(Scheurman hast.)
2- Apofizlerde
a) Tuberositas tibiada (Osgod-Schlatter hast.)
b) Kalkaneus apofizinde ( Sever-Haglund hast.)
3- Kemik çekirdeklerinde
a) Naviküler kemikte (Köhler hast.)
b) Omurgaların gövdelerinde (Calve hast.)
c) Lunatum kemiğinde (Kienböck hast.)
Tedavi: *İstitahat *Semptomatik *Cerrahi