1. PANĠK ATAK ÖLÇÜTLERĠ
AĢağıdaki semptomlardan dördünün ya da daha fazlasının birden baĢladığı ve 10 dakika
içinde en yüksek düzeyine ulaĢtığı ayrı bir yoğun korku ya da rahatsızlık duyma döneminin
Olması
1. Çarpıntı,kalp atımlarını duyumsama ya da kalp hızında artma
2. Terleme
3. Titreme ya da sarsılma
4. Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma duyumları
5. Soluğun kesilmesi
6. Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi
7. Bulantı ya da karın ağrısı
8. BaĢ dönmesi, sersemlik, düĢecekmiĢ ya da bayılacakmıĢ gibi hissetme
9. Derealizasyon(gerçek dıĢılık duyguları) ya da depersonalizasyon(benliğinden ayrılmıĢ
olma)
10. Kontrolünü kaybedeceği ya da çıldıracağı korkusu
11. Ölüm korkusu
12. Paresteziler(uyuĢma ya da karıncalanma duyumları)
13. Ürperme ya da sıcak basmaları

2. PANĠK BOZUKLUK
• Panik bozukluğu kendiliğinden, beklenmeyen panik atak oluĢumu ile
belirlidir.Panik ataklar çarpıntı ve takipne gibi bedensel belirtilerin eĢlik
ettiği,genellikle bir saatten kısa süren Ģiddetli anksiyete veya korku
periodlarıdır. Günde bir çok ataktan bir yıl boyunca birkaç atağa kadar
değiĢir. Panik bozukluk sıklıkla halka açık yerlerde yalnız kalma korkusu
olan agorafobi ile birlikte bulunur. Bu yerler özellikle kiĢi panik atak
geçirdiğinde hızla uzaklaĢmasının güç olduğu yerlerdir.
• PANĠK ATAKLAR
• DSMIV’te panik atak tanı kriterleri ayrı bir kriter grubu olarak
sıralanmıĢtır.Bunun nedenide panik atakların panik bozukluk dıĢında
özgül fobide, sosyal fobide ve posttravmatik stres bozukluğunda
görülebilmesindedir.Panik atak için kriterlerin panik bozukluk tanı
kriterleri içine dahil edilmesi, panik atakların tanı kriterlerini karĢılaması
için beklenmedik ve hazırlıksız olması gerektiğini belirtmiĢtir.
Beklenmeyen panik ataklar herhangi bir tanımlanabilir durumsal uyaran
ile beraber değildir. Buna rağmen panik atakların beklenmedik olması
gerekmemektedir. Sosyal ve özgül fobili hastalarda panik ataklar
genellikle beklenirler. Durumsal olarak predispoze edilmiĢ panik ataklar
özgün tetikleyici ile karĢılaĢınca ortaya çıkarlar ya da çıkmazlar, ya da
karĢılaĢmanın hemen ardından ya da bir gecikme sonrasında ortaya
çıkabilirler.

3. Panik bozukluk
DSMIV’te panik bozukluk için iki tanı kriteri bulunmaktadır. Agorafobili ve
agorafobisiz ve de tanımlanan panik
ataklarının varlığı gerekmektedir.
AGORAFOBĠ ÖLÇÜTLERĠ
A. Beklenmedik bir biçimde ortaya çıkabilecek ya da durumsal olarak yatkınlık
gösterilen bir panik atağının yada panik benzeri belirtilerin çıkması durumunda
yardım sağlanamayabileceği ya da kaçmanın zor olabileceği yerlerde ya da
durumlarda bulunmaktan anksiyete duyma. Agorafobik korkular arasında özel
bir takım belirli durumlar vardır ki bunlar arasında tek baĢına evin dıĢında olma
kalabalık bir ortamda bulunma, köprü üzerine olma otobüs ya da trenle geziye
çıkma sayılabilir.
B. Bu durumlardan kaçınılır ya da panik atağı ya da panik benzeri belirtiler olacak
anksiyetesiyle ya da yoğun bir sıkıntıyla bu durumlara katlanılır ya da eĢlik
eden birinin varlığına gereksinim duyulur.
C. Bu anksiyete ya da fobik kaçınma, sosyal fobi (örn. Utanma korkusuyla giden
toplumsal durumları kısıtlayıcı kaçınma davranıĢı),özgün fobi(örn. Asansör gibi
tek bir durumla sınırlı kaçınma), Obsesif Kompulsif Bozukluk( örn. BulaĢma ile
ilgili obsesyonu olan birinin pislikten kaçınması),Posttravmatik Stres
Bozukluğu( örn. Ağır bir stres etkenine eĢlik eden uyaranlardan kaçınma) ya
da Ayrılma Anksiyetesi Bozukluğu( örn. Evden ya da akrabalardan ayrılmaktan
kaçınma)gibi baĢka bir mental bozuklukla daha iyi açıklanamaz.

4. AGORAFOBĠ ĠLE BĠRLĠKTE PANĠK BOZUKLUĞU TANI ÖLÇÜTLERĠ
A.AĢağıdakilerden hem 1 hem de 2 vardır.
1. Yineleyen beklenmedik panik atakları
2. Ataklardan en az birini 1 ay süreyle ya da daha uzun bir süre aĢağıdakilerden
biri ya da daha fazlası izler.
a. BaĢka atakların olacağına iliĢkin sürekli bir kaygı
b. Atağın yol açabileceği ya da sonuçlarıyla(kontrolünü kaybetme, kalp krizi
geçirme) ilgili olarak üzüntü duyma
c. Ataklarla iliĢkili olarak belirgin bir davranıĢ değiĢikliği gösterme
B. Agorafobinin olması
C. Panik atakları bir maddenin ya da genel bir tıbbi durumun doğrudan(hipertroidi)
fizyolojik etkilerine bağlı değildir.
D. Panik atakları sosyal fobi, özgül fobi, obsesif kompulsif bozukluk, posttravmatik
stres bozukluğu, ayrılma anksiyetesi bozukluğu gibi baĢka bir mental
bozuklukla daha iyi açıklanamaz.

5. Panik bozukluğu öyküsü olmadan
agorafobi tanı ölçütleri
a. Panik benzeri belirtiler ortaya çıkacağı korkusuyla iliĢkili olarak agorafobinin varlığı
b. Tanı ölçütleri, panik bozukluğu tanı ölçütlerini hiçbir zaman karĢılamaz.
c. Bu bozukluk bir maddenin ya da genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik
etkilerine bağlı değildir.
d. EĢlik eden genel tıbbi bir durum varsa a tanı ölçütünde tanımlanan korku genelde
bu duruma eĢlik eden korkudan çok daha fazladır.
Agorafobik hastalar yardım almanın güç olduğu durumlardan özellikle kaçınırlar.
Kalabalık caddeler, kalabalık mağazalar, kapalı alanlar ve kapalı araçlar gibi
yerlerde bir arkadaĢ tarafından eĢlik edilmeyi tercih ederler.
EġLĠK EDEN BELĠRTĠLER
Panik bozukluk ve agorafobide depresif belirtiler sıklıkla bulunmaktadır. Klinisyen özkıyım
riskine karĢı uyanık olmalıdır. Diğer fobiler ve obsesif kompulsif bozukluk panik bozukluk
ile birlikte bulunabilir.

6. Ayırıcı tanı
Tıbbi bozukluklar: YaĢ ya da risk faktörleri göz önüne alınmaksızın bir hasta acil servise
potansiyel ölümcül durum belirtileri ile baĢvurursa geniĢ tıbbi öykü alınmalı ve fizik muayene
yapılmalıdır. Hayat tehdit edici durumun varlığı ekarte edildikten sonra klinik Ģüphe panik
bozukluğunun varlığıdır. Atipik belirtilerin varlığı(baĢ dönmesi, mesane kontrolünün kaybı,
bilinç kaybı) ya da ilk atağın geç baĢlangıçlı olması(45 yaĢ üzeri) klinisyenin altta yatan
psikiyatrik olmayan tıbbi durumun varlığını tekrar gözden geçirmesine neden olmalıdır.
Ruhsal Bozukluklar:Hipokondriazis, depersonalizasyon bozukluğu, sosyal ve özgül fobiler,
posttravmatik stres bozukluğu, depresif bozukluklar ve Ģizofreni bulunmaktadır.

7. TEDAVĠ
Tedavi ile çoğu hastanın panik bozukluk ve agorafobi belirtilerinde dramatik düzelme
olmaktadır. En etkili iki tedavi yöntemi farmakoterapi ve biliĢsel-davranıĢcı tedavidir.
Farmakoterapi:Trisiklik ve tetrasiklik ilaçlar, monoamin oksidaz inhibitörleri, selektif serotonin
geri alım inhibitörleri ve benzodiazepinler panik bozukluk tedavisinde etkilidirler.Trisiklik ilaçlar
arasında klomipramin ve imipramin panik bozukluğu tedavisinde kullanılmaktadır.Tedavi
baĢlangıcında ilaca bağlı aĢırı uyarılma nedeniyle bu ilaçlar düĢük dozda baĢlanıp zaman
içinde doz arttırılmalıdır.
Serotonine özgü geri alım inhibitörleri: Fluoksetin, sertralin, paroksetin, fluvoksamin kullanılan
SSRI’lardır. SSRI’lara bağlı aĢırı uyarılma nedeniyle ilaç dozları yavaĢca titre edilmelidir.
Benzodiazepinler:Bağımlılık, biliĢsel bozulma, kötüye kullanım endiĢelerinden dolayı
kullanımları sınırlıdır. Buna rağmen tedavide benzodiazepinler etkilidir. Daha hızlı baĢlangıçlı
olabilirler( bir ila iki haftada baĢlangıç 4-8 hafta sonra zirve yapma). Klinisyen tedaviye
benzodiazepinle baĢlar baĢka bir ilaç ekleyip 8-12 hafta içinde benzodiazepini
azaltır.Kullanılan ilaçlar alprazolam, klonazepam, lorazepam(ativan)dır. Alprazolam tedavisine
günde 4 kez 0.5 mg ile baĢlanabilir. En yaygın etkili dozlar 4-6 mg arasıdır.Ġlaç tedavisinin
sonlandırılması kademeli olarak yapılmalıdır.
Bir sınıftan (trisiklik ilaç) ilaç etkili olmazsa farklı siniftan(MAOI) bir ilaç denenmelidir. Tek ajan
ile tedavi mümkün olmazsa kombinasyonlar(benzodiazepin+trisiklik, SSRI+trisiklik)
denenebilir. Etkili ise farmakolojik tedavi genellikle 8-12 ay devam edilmelidir.

8. BiliĢsel ve DavranıĢcı Terapiler
BiliĢsel terapiler:
Hastanın yanlıĢ inanıĢlarına yönelik açıklama ve panik ataklara yönelik bilgidir.Panik ataklar hakkındaki bilgi
panik ataklar ortaya çıktıklarında sınırlı zamanlıdır ve hayatı tehdit edici değildir Ģeklinde açıklamalardan
ibarettir.
Uygulamalı GevĢeme:
Hedefi hastaların anksiyete ve gevĢeme düzeyleri ile ilgili kontrol duygusunu aĢılamaktır.
Solunum Egzersizi:
Panik ataklar ile beraber olan hiperventilasyon olasılıkla baĢ dönmesi ve baygınlık gibi bazı belirtilerle iliĢkili
olduğundan panik atakları kontrol etmek için hastaları hiperventilasyon dürtülerini kontrol etmek için
eğitmektir.
In Vıvo Exposure
Teknik hastanın korktuğu uyarana sırayla aĢamalarla alıĢtırılmasıdır; zamanla hasta deneyime
duyarsızlaĢır.