1. Döküntülü Hastalıklar
Uzm. Dr. Selim ÖNCEL

2. ?
Aşağıdakilerden hangisi peteşi + ateşin
ayırıcı tanısında yer alır?
 N. meningitidis
 N. gonorrhoeae
 P. aeruginosa
 S. pyogenes
 S. aureus (endokardit)
 C. pneumoniae
 YANIT: C. pneumoniae dışında hepsi

3. ?
 Bir antibiyotik bir virüsle enfekte
çocuklarda döküntüye neden olur.
Virüsü ve antibiyotiği söyleyiniz.
 YANIT: EBV - ampisilin

4. ?
Çocukluk çağının beş döküntülü
hastalığını sayınız.
 Birinci hastalık
 İkinci hastalık
 Üçüncü hastalık
 Dördüncü hastalık
 Beşinci hastalık
 Altıncı hastalık

5. ?
 Hangi enfeksiyon ajanı bebeklerde
arabezi dermatitine neden olur?
 YANIT: C. albicans

7. ?
 Hangi enfeksiyon ajanı peteşiyal
eldiven ve çorap sendromuna yol
açar?
 Parvovirüs B19
 Beyaz ırkta daha sık
 İlkbaharda ve yazın daha sık
 12 haftada spontan rezolüsyon
 Tedavisi yok.

11. Kızamık
 Paramiksovirüs ailesinden bir RNA virüsü
 Oda sıcaklığında 34 saat canlı
 Kuluçka süresi  10-12 gün
 Prodrom dönemi  3-5 gün
 Bulaştırıcılığı döküntü öncesinde 2-4 gün, sonrasında 4 gün
 Döküntü makülopapüler
 Döküntünün başlamasıyla ateş 40-40,5°C’ye yükselir, 3-4 gün sürer.
 Hastalığın beşinci gününden sonra ateşin sürmesi komplikasyon varlığını
düşündürür.
 Döküntü saçlı deri ve yüzden başlar, üçüncü günde gövde ve ekstremitelere
yayılır, üçüncü günden sonra başladığı yerden itibaren solmaya başlar ve 6-
7 günde tümüyle kaybolur. Yüz ve gövdede birleşme eğilimindedir.
Lezyonlar soyularak ve birkaç günde gerileyen hiperpigmantasyonla iyileşir.
 Yanak mukozasında prodromal dönemde görülen ve döküntü başladıktan
12-18 saat sonra kaybolan, alt 2. molar diş hizasında eritemli zeminde
noktasal beyaz-gri tanecikler

14. Kızamıkçık
 Etken Togavirüs ailesinden bir RNA virüsü
 Enkübasyon süresi  14-21 gün
 Virüs döküntüden yedi gün önce - 14 gün sonra nazofarenksten
izole edilebilir; ancak asıl bulaştırıcılık 5 gün önce - 6 gün sonra
olur.
 Döküntü açık pembe renkli makülopapüler tarzda olup saçlı deri ve
yüzden başlar, birinci gün sonunda tüm vücuda yayılır, ikinci gün
başladığı yerden solar ve üçüncü gün kaybolur. Lezyonlar tek tek
görülür, birleşmez. Soyulma ve hiperpigmentasyon görülmez.
 Yumuşak damakta pembe renkli enantemlerin görülmesi
patognomoniktir; ancak hastaların % 20’inde görülebilir.
 Döküntüden en az 24 saat önce hastalık için karakteristik olan
lenfadenopatiler ortaya çıkar (postoriküler, suboksipital ve posterior
servikal)

15.  Kuluçka süresi  1-2 hafta
 Prodrom dönemi  Yok!
 Aniden yüzde döküntü ile başlar.
 Döküntü başladığı an viremi kaybolur, bulaştırıcılık biter.
 Döküntü çok kaşıntılıdır, soyulma olmaksızın iyileşir. Döküntü üç evreli
makülopapüler tarzdadır; ama evreler her zaman birbirinden ayırt edilemez.
 1. Evre: Yüzde tipik görünüm
 2. Evre: Gövdede ve ekstremite proksimaline yerleşen, ortadan solmaya
başlayan, retiküler, “dantel tarzı” döküntü… Ekstansör bölgelerde görülür,
el ve ayaklarda yoktur.
 3. Evre: Sıcak banyo, heyecan, egzersiz ve minör travmalar sonucu oluþan
rekürren döküntüler alevlenme ve azalmalarla, ortalama 11 gün (2-39 gün)
sürer.
 Etken, kronik hemolitik anemili ve bağışıklık yetmezlikli hastaları aplastik
krize sokabilir. Aplastik krize girmiş anemili hastalar bu dönemde çok
bulaştırıcıdırlar. Nonimmün hidrops fötalise ve fötal ölüme neden olabilir.
?

16. ?

17. Eritema İnfeksiyozum

18. SLE

19. ?
İki yaşından küçük çocuklardaİki yaşından küçük çocuklarda
febril konvülsiyonlarınfebril konvülsiyonların
tanımlanabilir en sık nedenitanımlanabilir en sık nedeni
nedir?nedir?

20. ?

21. ?
 Kuluçka süresi  10 gün
 Bulaştırıcılık süresi  ?
 Prodrom  Ani başlayan ve üç-dört gün içinde 40-40,5°C'ye
yükselen ateş ve hafif nezle belirtileri
 Ateş 3-4 gün yüksek kalıp kriz şeklinde düşer.
 Ateş hastaların % 6’sında konvülziyona yol açar.
 Ateş düşünce hemen ya da bir gün sonra gövdeden başlayıp
ekstremitelere yayılan 2-3 mm çaplı makülopapüler lezyonlar
ortaya çıkar.
 Döküntü (maküler veya makülopapüler) 1-2 gün sürer.
 Periferik yaymada ilk 24-36 saat parçalı hakimiyeti ile
lökositoz görülürken ikinci günden sonra mononükleer lökosit
hakimiyeti ile birlikte lökopeni olur.
 Etken  İnsan herpesvirüsü tip 6, 7 (döküntüsüz)

22. Eksantema Subitum(rozeola infantum, altıncı hastalık)(rozeola infantum, altıncı hastalık)

23.  Enkübasyon süresi  11-21 gün
 Prodrom  Hafif ateş, halsizlik
 Bulaştırıcılık döküntüden 24 saat önce – tüm lezyonlar kabuklanana kadar
 Lezyonlar gövdede ve kafa derisinde küçük kırmızı makülopapüllerle
başlayıp gözyaşı damlası biçiminde eritematöz tabanlı veziküllere dönüşür.
 Vezikül içindeki berrak sıvı 8-12 saat sonra bulanıklaşır ve püstül olur.
 Püstüller, ortalarında bir göbek çukuru meydana geldikten sonra
kabuklanırlar.
 Lezyonlar üç gün boyunca çıkmaya devam eder.
 Her lezyonun yaşı farklıdır.
 Döküntü hemorajik olabilir.
 Saçlı deri, ağız mukozası ve gözü tutabilir.
 Lezyonlar kabuklanarak 1-3 haftada iyileşirler.
 Kabuklar kalkınca geçici depigmentasyon bırakır.
 Sekonder bakteriyel enfeksiyon gelişmezse skarsız iyileşir.
 Çok kaşıntılıdır.
 Etken, Varisella zoster virüsü.
?

24. ?

25. Suçiçeği

26. Çiçek Suçiçeği
2-4 günlük hastalık Döküntüye kadar
semptomsuz
Lezyonlar yüzde ve
eksremitelerde daha
fazla
Lezyonlar gövdede
daha fazla
El ayaları ve ayak
tabanlarında lezyon var.
El ayaları ve ayak
tabanlarında lezyon
nadir.
Kabuklanma  10-14
gün sonra
Kabuklanma  4-7 gün
sonra
Kabuklar 14-28 gün
sonra düşer.
Kabuklar 14 gün içinde
düşer.

27. ?
 Varisella zoster enfeksiyonunun en sık
rastlanan MSS belirtisi nedir?
 YANIT: Ataksi
 Ne zaman ortaya çıkar?
 Hastalık başlangıcından 7-10 gün
sonra

28. Büllöz İmpetigo

29. Enterovirüslerin Neden Olduğu
Döküntülü Hastalıklar
 ECHO virus 2, 4, 5, 6, 9, 16, 17, 25 ve
Coxsackie virüs A2, A4, A9, A16, B3, B4, B5
ateş ve döküntü yaparlar.
 Genellikle kızamıkçık benzeri yaygın ya da
yalnızca el ayasını ve ayak tabanını tutan,
soyulmadan ve skar bırakmadan iyileşen
pembe renkli döküntüler yaparlar.
 Sonbahar veya yaz aylarında, ateşli ve
döküntülü bir hastada aseptik menenjit 
Enterovirüs enfeksiyonu

30. ?

31. Herpanjina
 Coxsackie virüsü A4
 Aniden yükselen ateş
 Boğaz ağrısı
 Ağız içinde arka tarafta çok sayıda yaygın,
ağrılı ülserler olur.
 Herpetik jinjivostomatit ile karışabilir.
 Ön  arka

32. ?

33. ?
 En sık  Coxsackie virüsü A16
 Bulaşıcılığı yüksek
 Hafif seyirli  5-8 günde skarsız iyileşir
 Dil, sert damak ve yanak mukozasında
ülserler
 El ve ayakların dorsal kısımlarında ve
parmak kenarlarında oval biçimde, deri
çizgilerine paralel, 2-10 mm çaplı
vezikülopüstüller
 Kuluçka süresi  3-5 gün

34. El–Ayak-Ağız Hastalığı
 Her tutulum bölgesinde ayrı 5-10 vezikül
 2-6 mm çapında, bir hale ile çevrili
 Hızla rüptür gelişir ve ağrılı ülserler
meydana gelir.
 5-8 gün sürer
 Veziküller dermis içindedirler. Epidermal
egzositoz, süngerleşme ve hücre nekrozu
vardır.

35. El–Ayak-Ağız Hastalığı
 Ağrılı lezyonlar ayalarda, ayak
tabanlarında ve gluteusta da
görülebilir.

36. El–Ayak-Ağız Hastalığı
 Lezyonlar; ağızda daha çok, dil, yanak
ve dudak mukozası, dişetleri ve
yumuşak damakta yerleşirler.

37. El–Ayak-Ağız Hastalığı
Ayırıcı tanı
 Herpes simpleks
 Varisella-zoster
 Aftöz ülserler
 Herpetiform ülserler
 Herpetik jinjivostomatit

38. El–Ayak-Ağız Hastalığı
Tedavi
 Genellikle uygulanmaz; çünkü
lezyonlar kendilerini sınırlarlar.
Antipiretik, analjezik
 Asiklovir hastalık süresini kısaltır (5
güne)

39. ?
 Kuluçka süresi  4-6 hafta
 Prodrom  2-3 gün (ateş, boğaz ağrısı, halsizlik)
 Yaygın lenfadenopati, hepatosplenomegali,
membranöz tonsillit, palatal peteşiler (% 25),
periorbital ödem (% 50)
 Döküntü  Makülopapüler (%10-15)
 A grubu β-hemolitik streptokoklar vakaların % 25'ine
eşlik edebilir.
 Boğaz kültürü sonucuna göre üreme varsa mutlaka
penisilin ile tedavi etmek gerekir.
 Ampisillin ile tedavi sonrası yaygın, bakır rengi
döküntü
 Hastalık 10-20 günde kendini sınırlar.

40. ?

41. Enfeksiyöz Mononükleoz

42. ?
Peteşiyal döküntüleri ve ateşi olanPeteşiyal döküntüleri ve ateşi olan
bir çocukta en sık rastlanan ölümcülbir çocukta en sık rastlanan ölümcül
hastalık nedir?hastalık nedir?

43. ?
 Yüksek ateş, peteşiyal ve purpurik lezyonlar, taşikardi,
hipotansiyon ile karakterize şiddetli bakteriyel septisemi
 Genellikle bir yaş altı çocuklarda
 İlk belirti aniden yükselen ateş
 4-6 saat sonra geçici bir iyilik durumu
 6-12 saat sonra makülopapüler veya ürtikeryal başlar ve genel
durum hızla bozulur.
 Erken evre: Peteşi, makülopapüler veya ürtikeryal döküntü
 Döküntüler son derece seyrek yerleşimli olabilirler.
 Geç evre: Purpura fulminans
 İlk 24 saat içinde tedaviye (antibiyotik + yüksek hacimde sıvı)
başlanmayan olguların yaklaşık yarısı kaybedilir.

44. ?

45. Menengokoksemi

46. ?

47. Kızıl
 A grubu beta-hemolitik streptokokların eritrojenik toksini
 Sadece antikor bulunmayan kişilerde döküntü olur.
 Kuluçka süresi  1-7 gün
 Prodrom  Ateş, kusma, boğaz ağrısı, baş ağrısı (12-24 saat)
 Döküntü  Enantemler + ekzantemler
 Tonsiller üzerinde eksuda vardır, palatal peteşiler görülebilir.
 İlk 2 gün hiperkeratotik membran nedeniyle beyaz çilek dili
 4-5. günler membran kalkar, parlak kırmızı mukoza kalır, kırmızı çilek dili
görülür.
 Gövdenin üst bölümünde skarlatiniform biçimde, eritrodermi zemininde
zımpara kağıdı şeklinde noktasal kırmızı papüller
 4-5 günde tüm vücuda yayılır, el ve ayakta daha belirgin olan yaygın
deskuamasyon ile iyileşir.
 Pastia çizgileri  Kıvrım yerlerindeki peteşiyal döküntülerdir
 Kaçıncı hastalık?
 İkinci hastalık

48. ?

49. ?
 En az beş gün süren, başka bir hastlığa
bağlanamayan ateş (38,3°C)
 GÖZ  Nonpürülan bulber konjoktivit
 AĞIZ  Kırmızı çilek dili, dudaklarda eritem,
ödem, çatlama, kanama, orofarenkste hiperemi
 EKSTREMİTE  Endürasyon, ödem, periungal
soyulma (2-3 hafta sonra)
 LENF NODU  Ünilateral >1,5 cm, ağrısız LAP
 DÖKÜNTÜ  Polimorf eritematöz döküntü (her
türlü döküntüyü taklit edebilir)

50. Kawasaki

52. Toksik Şok Sendromları
 Eritrodermik makülopapüler döküntü ve 2-3
gün süren, >39,9°C ateş ile seyreden
hipotansiyonun eşlik ettiği ciddi hastalık
tabloları
 Döküntüler soyulur.
 GİS, JÜS, MSS, karaciğer, müköz
membranlar, kas anormalliklerinden veya
trombositopeniden en az üçü + ateş,
hipotansiyon, 1-2 haftada soyulan mküler
eritroderma

53. Stafilokoksik Haşlanmış Deri
Sendromu
 Eritem ve sonrasında epidermisin yüzeyel katmanlarının stratum
granülozum tabakasından yaygın olarak ayrılması
 Eksfoliyatif toksine bağlı
 Staphylococcus aureus faj grup II (tip 3A, 3B, 5S, 71)
 Yenidoğan ve beş yaş altında yaygın
 Yaş büyüdükçe stafilokok toksinine karşı oluşan antikorlar toksini
metabolize eder ve hastalık lokalize biçimde kalır.
 Ateş,huzursuzluk ve dokunmayla ağlama ile başlar.
 Yaygın tipi yüz, boyun, aksilla ve inguinal bölgeden eritematöz
lezyonlarla başlar, yaygın papüler erüpsiyon halini alır, 24-48 içinde
deride büyük ve gevşek büller oluşur.
 Sınırlı tipi ekstremite ve karın alt bölgelerinde berrak ve/ya da hafif
pürülan sıvı içeren 1-3 cm çaplı büllerle karakterize
 Soyulma ağız, göz çevresi ve boyundan başlar
 Nikolsky fenomeni pozitiftir.
 Soyulmalar iyileşme döneminde değil, hastalığın aktif döneminde
ortaya çıkar.

54. ?

55. ?
 Okul çocuğu ve ergende daha sık
 Cilt ve mukozalar
 Lezyonlar, başta sülfonamidler olmak üzere
penisilinler ve difenilhidantoin gibi ilaçlardan
yaklaşık 2-3 hafta sonra ortaya çıkar.
 Herpes simpleks, mikoplazma ve klamidya
enfeksiyonlarına bağlı olarak ortaya çıkabilir.
 Hedef lezyonlarla ortaya çıkabildiği gibi, mukozal
tutulumla da başlayabilir.
 Hedef biçiminde, ortası koyu eritemli, etrafında
beyaz halo, kenarları koyu eritematöz çizgi şeklinde

56. Eritema Multiforme & Stevens-
Johnson Sendromu
 Okul çocuğu ve ergende daha sık
 Cilt ve mukozalar
 Lezyonlar, başta sülfonamidler olmak üzere
penisilinler ve difenilhidantoin gibi ilaçlardan
yaklaşık 2-3 hafta sonra ortaya çıkar.
 Herpes simpleks, mikoplazma ve klamidya
enfeksiyonlarına bağlı olarak ortaya çıkabilir.
 Hedef lezyonlarla ortaya çıkabildiği gibi, mukozal
tutulumla da başlayabilir.
 Hedef biçiminde, ortası koyu eritemli, etrafında
beyaz halo, kenarları koyu eritematöz çizgi şeklinde

58. L
Y
M
E

59. Yüksek ateşYüksek ateş
BitkinlikBitkinlik
Kas ağrılarıKas ağrıları
Ani başlayanAni başlayan
baş ağrısıbaş ağrısı
TitremeTitreme
??
Lezyonlar önceLezyonlar önce
maküler, pembe,maküler, pembe,
basmakla solarbasmakla solar
El ve ayakEl ve ayak
bilekleribilekleri
El ayası, ayakEl ayası, ayak
tabanındatabanında
Sonra gövdeyeSonra gövdeye
boyna ve yüzeboyna ve yüze
yayılır.yayılır.

60. Yüksek ateşYüksek ateş
BitkinlikBitkinlik
Kas ağrılarıKas ağrıları
Ani başlayanAni başlayan
baş ağrısıbaş ağrısı
TitremeTitreme
KayalıkKayalık
DağlarDağlar
beneklibenekli
hummasıhumması

61. ?
 Ağrılı, sıcak, hızla büyüyen, kalkık
sınırlı, eritemli lezyonlar
 Geniş alanları tutar.
 Etken  A grubu β-hemolitik
streptokok
 Tedavi  Penisilin

62. ?

63. Erizipel

64. Seboreik Dermatit

65. Zoster Ophthalmicus

66. Herpes Simplex

67. Henoch-Schönlein Purpura

68. İlaç Döküntüsü

69. ?
 Dördüncü hastalık hangisi?
 Filutov-Duke hastalığı
 Kızılın bir biçimi

70. Dikkatiniz
için teşekkür
ederim.