1. OSTEOARTRİT
Dr.Mustafa ÇALIŞ
E.Ü. Tıp Fakültesi Fiziksel
Tıp ve Rehabilitasyon AD.

2. OSTEOARTROZ
(DEJENERATİF
EKLEMHASTALIĞI)
Osteoartroz (OA) sinovyal zarı olan eklemlerin
kıkırdak yapısında aşınma ve eklem çevresinde
kemik proliferasyonu ile karakterize dejeneratif
bir hastalıktır.
* Muskuloskeletal sisteme özgüdür
* Sinovyal eklemlerin non enflamatuar
hastalığıdır
* OA eklem hastalıkları içerisinde en yaygın
olanıdır
OA KLASİFİKASYONU

3. PATOGENEZ:
-proteoglikan ve tip 2 kollojen yıkımı
-Kontrositlerin lezyonu
-Yıkım yapan enzimlerin
serbestleşmesi
-Total proteoglikan azalması
OA’da dokusal değişiklikler
*Fibrilasyon
*Ebürnasyon
*Osteofitler
*Kistik oluşumlar

4. *Primer OA patolojisinde altta yatan
bilinen bir predispozan faktör yoktur
*Sekonder OA’da ise etyolojide rol
oynayan lokal veya sistemik bir patojen
faktör mevcuttur
Primer OA’da risk faktörleri:
-Yaş: (Erkek: 45 yaş ↑, Kadın: 40 yaş ↑)
*Sekonder OA her yaşta ortaya çıkabilir
-Cinsiyet: K/E yaklaşık aynıdır 60 yaş ↑; K ↑
-Heredite
-Obezite

5. Sekonder OA’da risk faktörleri ve
nedenleri:
-Travma
.Akut (Kırık eklem dislokasyonu)
.Kronik (anatomik bozukluk, meslek)
-Daha önce geçirilmiş eklem hastalıklarına
sekonder
.Enflamatuvar eklem hastalıkları
.Enfeksiyöz eklem hastalıkları
.Endokrin hastalıklar
.Metabolik hastalıklar (Paget, akromegali,
okronozis)
.Gelişimsel hastalıklar (Perthes, epifiz kayması)
.Nöropatik hastalıklar ve avasküler nekroz

6. OA’UN DEĞİŞİK FORMLARI
-Generalize osteoartrit (GOA)
-Diffuz idiopatik skeletal hiperostozis (DISH)
-Erosiv inflamatuar osteoartrit
-Kondromalize patella
*Değişik klinik , patolojikve radyolojik bulgular
içeren farklı sendromlardır
*Bunların farklı hastalık alt guruplarımı yoksa
kendi başlarına şiddetli hastalık formlarımı
olduğu aydınlatılamamıştır.

10. OA’DA KLİNİK BELİRTİLER VE
BULGULAR
1- Eklem ağrısı
*Mekanik ağrı
*Lokal hassasiyat
*Adele spazmı
2- Hareketsizlik sonrası tutukluk
3- EHA’da kısıtlanma
4- Deformite
*Şişlik
*Subluksasyon
*Adele atrofisi

11. OA’DA EKLEM TUTULUMLARI
Primer → en sık
-Diz
-Kalça
-El eklemleri
-Vertebral kolon
Primer generalize OA: En az üç eklem gurubu
ve el eklemlerinde dejeneratif eklem hastalığının
bulunmasıdır
El eklemlerinde en sık
*DİF *1. Parmak İF ve CMP *PİF eklemlerinde
görülür
Heberden nodülü → DİF deki osteofitlerdir
Buchard nodülü → PİF’deki osteofit

12. GONARTROZ (DİZ EKLEMİ
OA’U)
Primer OA’un en sık tuttuğu eklemdir
- 50 yaş üzeri obez kadın hastalarda sıktır
-Eklem sertliği (30 dak ↓) bulunabilir
-Mekanik tipte ağrı tanımlar
-eklem hipertrofik görünümlü
olabilir( Osteofit,efüzyon)
-FM’de krepitasyon tespit edilebilir
-EHA ağrılıdır
-EHA başlangıçta açıktır sonra kısıtlanabilir
(önce ekstansiyon kısıtlılığı gelişir)
-Rutin labaratuvar tetkikleri normaldir

16. KOKSARTROZ (KALÇA EKLEMİ OA’U)
-40 yaş üzeri erkek hastalarda daha sıktır
-Eklem tutukluğu olabilir (30 dak ↓)
-Kalçada, kasıkta ve dize doğru yayılan
ağrı
-Hareket ve yüklenme ile ağrıda artma
-Yürüme fonksiyonlarında azalma olabilir
-FM’de antaljik topallama
-EHA ağrılıdır
-EHA’da azalma (İR sonra ER, Add, F
tutulur)
-Bacak uzunluğu farklı olabilir
-Özel testler + olabilir (Thomas,

18. VERTEBRAL KOLON OA’U
İntervertebral diskde (İVD), vertebral
korpuslarda ve posterior apofizer eklemlerdeki
(Faset) dejenerasyon sonucu oluşur
İVD dejenerasyonu → Spondiloz
*Genelde 3-5.dekadlarda başlar
*Lokalize ve radiküler ağrıya neden olabilir
*Tutukluk ve hareket kısıtlılığı olabilir
*İlerlemiş olgularda nörolojik defisit bulguları
olabilir
İVD dejenerasyonu → Faset artrozu → Spinal
stenoz
Vertebral kolon OA’u
-Servikal -Torakal -Lomber

22. OA’DA RADYOLOJİK
BULGULAR
1- Eklem aralığında daralma
2- Subkondral (periartiküler) skleroz
3- Kemik kistleri (oval etrafı sklerotik
kemikle çevrili)
4- Osteofitler
5- Bunun dışında
- Yabancı cisim
- Deformiteler
- Subluksasayonlar görülebilir

24. *Klinik ile birlikte radyolojik bulgulardan 1
veya 2 tanesinin olması OA tanısı koydurur
*Klinik bulgular ile radyolojik görüntüler
arasında her zaman parelellik olmaz
*Sintıigrafi ve MR erken tanıda yardımcı
olabilir
LABARATUVAR BULGULARI
-Primer OA’da normaldir, ayırıcı tanıda
önemlidir
-Sekonder OA’da primer hastalığa bağlı
değişiklikler saptanabilir

25. AYIRICI TANI
-Romatoid artrit (RA)
-Psöriatik artrit
-Reaktif artritler
-Ankilozan spondilit (AS)
-Gut, psoudo gut
-Enfeksiyöz artritler
-Pigmentovillonodüler sinovit
-Kemik metastazları
-Neoplastik sinovit
-Osteonekrozlar

26. TEDAVİ
1- Hasta eğitimi
2- Medikal tedavi
- Basit analjezikler (parasetamol 500 mg/gün
3x1)
- NSAİD’lar (Naproksen, diklofenak, ibuprofen,
nimesulid...)
- İntra artiküler hiyalüronik asit enjeksiyonu
- İntra artiküler steroid enjeksiyonu
3- İstirahat
. Aşırı yüklenmenin önlenmesi
. 2 x 30 - 60 dak istirahat/gün
. Destekleyici cihazlar

27. TEDAVİ
4- Fizik tedavi (FT)
- Soğuk uygulama (Akut ağrılı sinovit
döneminde)
- Sıcak uygulama (kas spazmı ve ağrıyı azaltır)
. Yüzeyel ısıtıcılar . Derin ısıtıcılar
- Analjezik akımlar
5- Egzersiz (uygun dönemde uygun egzersizler)
-Başlangçta izometrik sonra kuvvetlendirme
egzersizleri
*Amaç EHA’ını korumak peri artiküler
yapışıklıkları önlemek ve kasları güçlendirerek
eklem stabilitesini artırmak

28. TEDAVİ
6- Predispozan nedenlerin düzeltilmesi
- Kilo verdirme
- Alt ekstremite tutulumunda yardımcı
cihazlar (Baston, koltuk değneği,
kanadyen, Walker)
- Deformite varsa cihazlama alçılama
- Eklem istirahati için siplintleme

29. TEDAVİ
7- Cerrahi tedavi
Endikasyonları
- İstirahatte geçmeyen ve konservatif
tedaviye yanıt vermeyen şiddetli eklem
ağrısı
- Hastanın günlük yaşam aktivitelerinin
ileri derecede kısıtlanması
- Deformite
* Eklem lavajı (Artroskopi)
* Osteotomiler
* Artroplastiler