1. LOGO
BOŞALTIM SİSTEMİ
Doç. Dr. Alpaslan GÖKÇİMEN

3. İşlevleri
Süzme ve boşaltım yolu ile kanın nitrojenli ve
artık metabolik ürünlerini temizlemek.
Süzme ve boşaltım ile vücut sıvılarının ve
elektrolitlerinin yoğunluğunu dengelemek.
Geri emilim ile kan dengesini korumak için,
küçük moleküllerin (aa, glukoz, peptitler),
iyonların (Na+,CI-,Ca+2, PO3-3) ve suyun tekrar
emiliminisağlamak.

4. İşlevleri
Renin enzimini üreterek kan basıncını
düzenlemek.
Böbrek aynı zamanda bir endokrin organ olup
eritroprotein üretir.
Vitamin D türevi olan 1,25-hidroksikolekal
siferol’ü faaliyete geçirir.

5. Boşaltım Sistemi
 böbrek
 üreter
 idrar torbası
 üretra

6. ..DesktopkidneyAnat.jpg

7. Böbrek
Korteks (Kabuk)
Medulla (Öz)

9. Böbrek Lobu
Korteks iç ve dış bölgelere ayrılır.
Medulla, tabanları korteks medulla sınırında
yerleşik olan medulla piramitleri olarak
isimlendirilen koni biçimli kütlelere ayrılır.
Bir medulla piramidi, onu kaplayan korteks
bölgesi ile birlikte bir böbrek lobunu oluşturur.

10. ..Desktopkidney.gif

11. ..Desktopkorteks-medulla.jpg

13. Böbrek Sütunları
 Metanefrik blastemdeki ilkel lopların kaynaşma
bölgelerinden arta kalan yapılardır (Bertin sütunları) ve
bir böbrek lobunun sınırını oluştururlar.
 Her böbrek lobunun tepesi,bir minör kaliksle çevrelenen
bir papillada sonlanır.
 Her minör kaliks, bir papilladan gelen idrarı toplar.
 Minör kaliksler, major kaliksleri, ardından pelvisi
oluşturmak üzere birleşirler.

14. ..Desktopkaliks.jpg

16. Böbreğin Damar Sistemi
 Böbreğin temel görevi, inen aortadan dallanan böbrek
arterlerinden sağlanan kanı süzmektir.
 Vücudun tüm kanı, her 5 dakikada bir böbreklerden
geçer.
 Böbreğin beslenmesi, renal arter aracılığıyla olur.
 Renal arter, renal sütunların içinden piramitlerin kenarları
boyunca medullaya geçen birçok loblar arası arterlere
dallanır (interlobar arterler).

18. Böbreğin Damar Sistemi
 Korteks – medulla kavşağında, loblar arası arterler 
Arkuat arterleri oluşturmak için birçok dal verirler ve
dikey yollarını yatay yönde değiştirerek, korteks –
medulla sınırı boyunca akarlar.
 Renal arteriyel yapı  Terminaldir. Yani, lopçuklar arası
arterler arasında hiç anastomoz bulunmaz. Bu durum,
renal patolojide arteriyel tıkanma sonucu ortaya çıkan
odaksal nekrozu anlamada önemli bir kavramdır.

20. Böbreğin Damar Sistemi
 Arkuat arterlerden çıkan dikey dallar olan lopçuklar arası
(interlobüler) arterler, kortekse girer.
 Lopçuklar arası arterler dış kortekse doğru yükselirken
 Çok kez dallanır  Afferent glomerüler arteriyoller
meydana gelir.
 Afferent glomerüler arteriyol  İki tabakalı Bowman
kapsülüyle çevrili glomerüler kapiller ağını oluşturur 
Efferent glomerüler arter olarak devam eder.

21. Böbreğin Damar Sistemi
 Bu özel düzenlenme, yani iki arteriyol tarafından
oluşturulan bölüm  Glomerül veya arteriyel portal
sistem olarak adlandırılır.
 Glomerül ve etrafındaki kapsül  Böbrek cisimciği
(Malpighi cisimciği)
 Afferent glomerüler arteriyolün düz kas hücre duvarı 
Jukstaglomerüler hücre olarak adlandırılan ve salgı
granüllerinde renin içeren epitel benzeri hücreler
içerirler.

23. Vaza Rekta
 Böbrek cisimciğinin yerleşimine bağlı olarak, efferent
glomerüler arteriyol iki farklı kapiller ağ oluşturur  1 –
Yüzeyel ürinifer (idrar taşıyan) tübüllerin korteksteki
parçalarını çevreleyen peritübüler kapiller ağ.
 Peritübüler kapiller ağ  önce stellat (yıldızsı) vene ve
daha sonra da lopçuklar arası vene boşalır.
 Lopçuklar arası venler  Arkuat veni oluşturmak üzere
birleşir.

25. Vaza Rekta
 Arkuat venler  Renal venle devam eden loplar arası
venlere boşalır.
 2 – Korteks – medulla kavşağına yakın olarak yerleşen
efferent arteriyollerin çok sayıda dallanmasıyla
şekillenen “Vaza Rekta”nın (Düz Damarların) inen
(arteriyal) bileşenleri, ürinifer tübüllerin medulla
kısımlarına paralel olarak saç tokası dönüşü yapar ve
medullaya doğru uzanır ve korteks – medulla kavşağı
çıkan (venöz) damarlar olarak geri döner.

28. Ürinifer Tübül
 Bir nefrondan ve bir toplayıcı kanaldan oluşur.
 Nefron  İki bileşeni var  Böbrek Cisimciği ve Böbrek
Tübülü
 Böbrek tübülü  Birçok bölümü var:
- Proksimal kıvrıntılı tübül
- Henle Kulpu
- Distal kıvrıntılı tübül  Toplayıcı tübüle boşalır.

29. Toplayıcı Tübül
Kortikal bölümle dış ve iç medullar bölüm olmak
üzere, üç bölüme sahiptir.
Henle kulpunun kalın inen ve kalın çıkan kolları,
sırasıyla proksimal ve distal kıvrıntılı tübülleri
Henle kulpunun ince koluna bağlar.

32. Nefron
 Böbrek cisimciğinden ve onu saran Bowman
kapsülünden meydana gelen süzme birimidir.
 Bowman kapsülü  İki tabakası var  Kapiller
glomerüle tutunan visseral ve bağ dokusu stromasına
bitişik pariyetal tabaka.
 Visseral tabaka  Podosit denilen ve bir bazal laminaya
oturan epitel hücreleriyle döşelidir.
 Pariyetal tabaka  Basit yassı epiteli destekleyen bir
bazal laminayla kuşatılır ve proksimal tübülün basit kübik
epiteliyle devam eder.

36. Glomerül
Üç bileşeni vardır:
- Glomerüler kapiller  Pencereli epitelle
döşelidir
- Mezanjiyum  Mezanjiyal matrikse gömülü
mezanjiyal hücrelerce oluşturulur.
- Podositler  Bowman kapsülünün visseral
tabakasını meydana getirirler.

37. Podositler
 Glomerüler süzme bariyerini  Podostiler ve pencereli
endotel hücrelerinin her ikisi ve bunların ilişikte olduğu
bazal lamina oluşturur.
 Aynı podositten veya komşu podositlerden hücre
uzantılarının sonlanmaları olan pediseller, bazal laminayı
kaplamak için birbirlerinin içine girerler ve süzme
yarıkları olan boşluklarla ayrılırlar.
 Pediseller  Bazal laminaya α3β1 integrinle tutunurlar.
 Süzme yarığı diyaframı, aktin filamentlerine CD2AP
proteiniyle tutunan “nefrin” proteininden oluşur.

43. Nefrin
 Endotel hücrelerinden ve bazal laminadan moleküllerin
geçişini geciktirdiği tahmin edilmektedir.
 Glomerüler süzme bariyerinin bileşenlerine ek olarak,
plazma ultrafiltratındaki moleküllerin geçişini kontrol
eden diğer sınırlayıcı faktörler ise, ebat ve elektrik
yüküdür.
 Çapı 3.5 nm’nin altında olan ve pozitif yüklü veya nötr
moleküller, daha kolay süzülürler. Albümin ise, zor
süzülür.

44. Alport Sendromu ve Kalıtsal Nefrotik
Sendrom
Podositlerce üretilen bazal laminayla yakın
ilişkide olan endotel hücre bazal laminası, majör
proteinler olarak tip – IV kollajen, fibronektin,
laminin ve heparin sülfat içerir.
Kolajen düzgün şekilde düzenlenmesi,
glomerüler bazal laminanın bütünlüğü ve
geçirgenliğinin devamı için önemlidir.

45. Tip – IV Kollajen
 Şu hastalıkların patogenezinde yer alırlar:
- Good Pasture Sendromu: Anti α3 antikorlarının glomerüler ve
alveoler bazal laminaya bağlanmasının yol açtığı, ilerleyen
glomerülonefrit ve akciğerde kanamanın geliştiği otoimmün bir
hastalıktır.
- Alport Sendromu: Glomerüler bazal laminanın düzensiz şekilde
incelmesi, kalınlaşması ve yırtılmasının izlendiği, ilerleyen kalıtsal bir
nefropatidir. X’e bağlı çekinik şekilde kalıtılır. Erkeklerde, bu kalıtsal
özellik baskındır ve COL4A5 geninin mutasyona uğramasıyla ortaya
çıkar. Sıklıkla duyma kaybı, lens kapsülünde hasar, hematüri ve
böbrek yetmezliğine yol açan ilerleyici glomerülonefrit görülür.

47. Tip – IV Kollajen
Kalıtsal Nefrotik Sendrom: COL4A4 geninin
baskın kalıtımı sonucu ortaya çıkan ve iyi huylu
ailesel hematürinin görüldüğü bir rahatsızlıktır.
Böbrek yetmezliğine yol açmaz.

48. Mezanjiyum
Glomerüler kapiller arasında bulunan mezanjiyal
hücrelerden ve matriksten oluşan ve glomerülün
içind eyer alan bir yapıdır.
İlave olarak, mezanjiyal hücreler maküla densa
ile afferent ve efferen glomerüler arterlerce
sınırlandırılan bir boşlukta ve glomerülün dışında
da toplanırlar (ekstraglomerüler mezanjiyal
hücreler).

50. Mezanjiyal Hücreler
Düz kas hücrelerinin ve makrofajların
özelliklerine sahip özelleşmiş perisitlerdir.
Kasılabilirler, fagositoz yaparlar ve çoğala
bilirler.
Matriks ve kollajen sentezlerler.
Biyolojik olarak aktif maddeleri (prostaglandinleri
ve endotelinleri) salgılar lar.

52. Glomerül Hastalıkları
Glomerülde harabiyet oluşumu, immün
mekanizmalarla başlatılabilir.
Glomerüler elemanlara (hücreler ve bazal
lamina) karşı antikorlar ve kanda dolaşan antikor
– antijen kompleksleri, glomerüler harabiyete
veya glomerülonefrite yol açabilir.

54. Jukstaglomerüler Aygıt (JGA)
Distal kıvrıntılı tübülün başlangıç kısmının ayrı
bir bölgesi olan maküla densadan
Ekstraglomerüler mezanjiyal hücrelerden
Afferent glomerüler arteriyolün ve daha az
oranda da efferent glomerüler arteriyolün renin
üreten hücrelerinden (Jukstaglome rüler
Hücrelerden) oluşan küçük bir endokrin yapıdır.

58. Proksimal Kıvrıntılı Tübül
 Mikrovillusların oluşturduğu iyi gelişmiş fırçamsı kenarlı
bir üst bölge
 Yoğun hücre zarı kıvrımları ve interdijitasyonları içeren
bir bazolateral bölge
 İyonların mağnezyuma bağımlı Na – K pompasıyla
taşınması için ATP sağlayan ve hücre kıvrımları arasına
yerleşik olan uzun mitokondriyonlar
 Endositoz ve küçük proteinlerin amino asitlere yıkımı için
gereken apikal tübüloveziküller ve lizozomlar bulunur.

62. PKT ve DKT’lerin TANINMASI
Her ikisi de böbrek cisimciğine bitişiktir.
PKT’ler çok fazla miktarda lizozom içerirler
(koyu).
PKT’lerin apikal yüzlerinde belirgin fırçamsı
kenar ve veziküller bulunur.DKT’lerin apikal
yüzlerinde seyrek mikrovilluslar ve vezikül
bulunur.
PKT ve DKT’leri döşeyen hücrelerde bazal
yerleşimli çok sayıda mitokondriyonlar bulunur.

63. Fanconi Sendromu
Proksimal kıvrıntılı tübüllerde amino asitlerin ve
glukozun emilmesinin gerçekleşemediği,
böbreğin kalıtsal veya sonradan kazanılmış bir
hastalığıdır.
Sonuçta, bu maddeler idrarla atılır.

64. Henle Kulpu
Yapısında  İnen ve çıkan kollar var.
Süzülen suyun % 15’ini, NaCl, K, Ca ve
bikarbonatın % 25 kadarını geri emer.
İnen kısım  Kalındır ve proksimal kıvrıntılı
tübülün devamıdır. Suyun büyük kısmı buradan
emilir.
Çıkan kısım  Distal kıvrıntılı tübülle devam
eder. Suya karşı geçirgen değildir.

66. Distal Kıvrıntılı Tübül
Süzülen tuzun yaklaşık olarak % 7’sini geri
emer.
Distal kısmı ve toplayıcı kanallar, ADH ile suya
karşı geçirgen olurlar.
Epiteli kübiktir fakat, proksimal tübüldekilerden
daha kısadırlar.

68. Toplayıcı Tübül
 Kübik epitelle döşelidir.
 Epitelinde, iki çeşit hücre vardır:
- Esas Hücreler ve
- İnterkalat Hücreler
 Esas Hücreler  Katlantıları ve mitokondri yonları daha
az. Sodyumu ve tuzu geri emerler.
 İnterkalat Hücreler  Mitokondriyonları çoktur. Hidrojen
iyonu veya bikarbonat salgılar.

71. İdrar Boşaltım Yolları
Renal kaliksler, pelvis, üreter, idrar kesesi ve
üretradan oluşur.

72. İdrar Boşaltım Yolları
Histolojik Tabakaları:
- Tunika Mukoza  Epitelden ve lamina
propriyadan oluşur.
- Tunika Muskularis
- Tunika Adventisya (Bir kısmı seroza)
Epitel değişici epitel (ürotel)

73. Üreter
İçte uzunlamasına ve dışta dairesel kas
tabakası.

75. Mesane
İçte ve dışta uzunlamasına, ortada ise dairesel
kas tabakası.

79. ERKEK ÜRETRASI
Üç parçadan oluşur:
Prostatik üretra, değişici epitel.
Membranöz üretra ve penil üretra yalancı çok
katlıdan, çok katlı prizmatik epitele kadar değişir.

80. DİŞİ ÜRETRASI
Değişici epitelden - çok katlı yassı epitele kadar
değişir.

83. KLİNİK
Osmotik diüretikler, proksimal kıvrıntılı
tübüllerden ve Henle kulpunun inen ince
kolundan su ve katıların geri emilimini engeller
Karbonik anhidraz inhibitörleri, proksimal
kıvrıntılı tübüllerden sodyum, bikarbonat ve
suyun geri emilimini engelller.
Kulp diüretikleri, Henle kulpunun kalın kolunda
sodyum klorür’ün geri emilimini engeller.
Thiazid diüretikleri, distal kıvrıntılı tübüllerden
sodyumklorür geri emilimini engeller.

85. Contents
1 Click to add Title
2 Click to add Title
3 Click to add Title
4 Click to add Title

86. Hot Tip
How do I incorporate my logo to a
slide that will apply to all the other
slides?
 On the [View] menu, point to [Master], and
then click [Slide Master] or [Notes Master].
Change images to the one you like, then it
will apply to all the other slides.

87. Diagram
Title
Add your text
ThemeGallery ThemeGallery
is a Design Digital is a Design Digital
Content & Contents Content & Contents
mall developed by mall developed by
Guild Design Inc. Guild Design Inc.

88. Cycle Diagram
Add Your Text
Text
Text
Text Cycle name
Text
Text

89. Diagram
Text
Add Your Add Your
Title Text Title Text
•Text 1 Text •Text 1
•Text 2 •Text 2
•Text 3 •Text 3
Text
•Text 4 •Text 4
•Text 5 •Text 5
Text
Text

90. Diagram
Text Text
Text Concept Text
Text Text
Add Your Text

91. Diagram
Add Your Text
Add Your Text
Add Your Text
Add Your Text
Add Your Text
Add Your Text
Add Your Text
Add Your Text

92. Diagram
Add Your Text
Add Your
Add Your Text
Title
Add Your Text

93. Diagram
Text Text Text
Add Your Text Add Your Text Add Your Text

94. Diagram
Text
Text
Add Your Title
Text
Text

95. Diagram
Add Your Text Add Your Text
Add Your Text Title Add Your Text
Add Your Text Add Your Text

96. Diagram
1 2 3
ThemeGallery is a ThemeGallery is a ThemeGallery is a
Design Digital Design Digital Design Digital
Content & Contents Content & Contents Content & Contents
mall developed by mall developed by mall developed by
Guild Design Inc. Guild Design Inc. Guild Design Inc.

97. Diagram
2001 2002 2003 2004

98. Progress Diagram
Phase 1 Phase 2 Phase 3

99. Block Diagram
TEXT TEXT TEXT TEXT
TEXT TEXT TEXT TEXT

100. Table
TEXT TEXT TEXT TEXT TEXT
Title A
Title B
Title C
Title D
Title E
Title F

101. 3-D Pie Chart
Text2
Text3
Text1
Text4
Text6
Text5

102. Marketing Diagram
Add Your Text
Add Your Title here
Text1 Text1 Text1 Text1

103. LOGO
www.themegallery.com